Homonymiam zoēs kai thanatou, dissertatione academica expositam, adsensu max. vener. Facult. Theol. in Reg. lyceo Upsalensi, præside ... Johanne J. Amnell, ... publico offert examini ... Andreas Georgius Dahlin, Gothoburgensis. in audit. Maj. Carol. d. X

Q

HOMONYMIAM

Z O H S

km

G A N A T O T,

EXPOSITAM,

A D S E N S U MAX. V EN ER. F A C U L T . THEOL. I N REG. LYCEO U P S A L E N S I ,

PRÆSIDE

V i r o Su m m e R e v e r . a t q u e Ce l e b e r r i m o,

D

om

D

oct

JOHAN

_l

NE

j. A M N E L L .

S S. T H E O L . PROFESS. REG. & O R D IN . PUBLICO OFFERT EXAMINI

S T I P E N D I A R I U S R EG IUS,

A N D R E A S G E O R G I U S D A H L I N , G o t h o b u r g e n s i s.

I N A U D I T . MAJ. CAROL. D. XIV DECEMBRIS , A . M D C C L X X IV .

H o r i s a n t e m e r i d. So l i t i s.

U P S A L I Æ , T yp is E d m a n n i a n i s .

VIRO

MAGNAE IN

S.M

R.M M .T E M FI DEI,

EPISCOPO,

PR A E S I D I ,

E P H O R O

R E V E R E N D IS S IM O P A T R I y

Dom. D o c t.

ERICO

L A M B E R G ,

M A E C E N A T I O P T IM O .

R E V E R E N D IS S IM E PATER.

g e r m o n ibus bonorum omnium percelebraram jam diu iingularem , qua es, Reverendiflime Domine D O C T O R & EPISCO PE, in liter arum cultores indulgentiam quia m ihi quoque, immerenti licet, ex voto fæpius experiri felicifiime contigit, nullus dubitavi Eminentillimo N om ini T u o Academicum hoc facrare opufculum, non modo ut T ib i, T anto A rbitro, navatæ fandioribus difciplinis o- peræ , quam poffum , pro ingenii m odulo, reddam ratio* n em , verum etiam ut pietatis in Te. meæ gratiflimique a- nimi qualecumque exhibeam monimentum. Tu vero, R evercndiilim e P A T E R , me pariter & levidenfe, quod offero, munufculum, qua confuevifli, lenitate ac bene­ volentia fufcipias, oro fupplex & obfecro. Meum eft critque, pro T U A T U O R U M que incolumitate maxime diuturna, fundendis ad Deum O. M. precibus votisque ardentidimis, nullo non excubare tempore. Sic autem fo- fpite T e , maximo meo Mæcenate ac Patrono, toto lae­ tabor p e d o r e , futurus, quoad v ixero,

R E V E R E N D IS S IM A E

t _{devotiflimus cliens ,T}

A d l a och h b g à v e b o r n a . Fru F r o b d i n n a n

JULIANA CATHARINA

D A H L I N

? FÔDD

R A T Z K I

,

M in K areßa M O D E R .

G e r nu d e n gåfva han kan g e , Och vill fin v ö r d n a d s pant f r a mt e I några blad från Sala.

Er vård , f ör d i mitt f o d e rl a n d , Och fedan hår vid Sala d r a n d , M i g aldrig ån har crntir.

A f Edart hjerra, af Er m u n n . S o m ur en ou töf li g b r u n n , Ö m karlek till m i g flutit.

G u d figne E r , mi n M o r , i g e n Î

Oc h H i m l e n , d y g d s o ch o f k u l d s v å n , Stads på Er fida blifve !

Han g ö r e all Er l e f m d f å l l , Och intill fena åldrens quall Er glada d u n d e r g i f v e !

M in liäreßa M O D E R S

Jydigafte fou , Andr. Glürg Dahlin.

a) Jtn, ex. g r ., r o £rjv tribuitur plantis; Zf T H E O ­ P H R A S T O QiA &cv åévfycv nuncupatur arbor, eximio vigore

praedita. Audaciore quodam 'fropo^ D E M O STH E N I Philipp. I. aliisque dicuntur hi r&> Svyoxetv, rj Ço@co, quos Latine

A kW T l .

§ I.

irum non eft, facris feriptoribus Graecis Va­ rio , & illo quidem fæpiuscule im proprio ac figu rato, fenfu occurrere verba gfv ^ ô vj-

cueiv, pariter & nomina Suvocroc, veuços î

atque his cognata ; quoniam & ipfius lin ­ guae g-enius , & profanorum ufus auctorum , tropum in his voculis & allegoriam multiplicem admittit. N o n jam va ca t, ncc vero noftraruin in praefens eft partium , ejusm odi loquendi generis cumulare exem pla, e veteri H ellade petita; /2) præterquam quod otium nobis pridem G ræci fecerint P h ilo lo g i, & in his præfertim L

exico-§. i i.

N oftri nunc inftituti e r ir , e Sacris Scriptoribus N . Fed. liftere c/ACovv/uictv ris Çyfv rcy t& cc7TcBvfvx,eiv, rijs- (foods’

Kçq r ë Buvccra. Nimirum* ifthæ c, ad hom inem relata,

proprie quidem vitam denotant aut mortem corporis natu• ralem\ (ex . gr. Luc. I. 75. II. 36. V II. 12. XVI. 25. Rom.

V II. i , 2. b) A£tor. X VII. 28. X IV . 19. & c.) at ve­ ro etiam fæpe alio transferuntur. N o n eft, quod mul­ ta jam dicamus vel de metonymia tS <fçv, pro certa qua­

dam vivendi ratione ; quomodo v. gr. Rom. VI. 2. VIII. 12, 13* dicitur hom o &vev r»7 cc/jiccçTÏci, & xaroi cragxco

£ijv quod locis parallelis, Rom. V I. 1. V III. i , 8 -

cxpri-

mi-fim iliter dixerimus meru em ori, etiamfi vivunt. NexfaBrjvcc/ dicitur illude quod quomodocumque corrumpitur j quemadmo- dum PH ILO de Mundo, ro inquit, uxlvr,rov euBev, v(p' v]ovoices vexçëroti’ Bf G A LE N O dicitur véxçooais yevs/utvr y quando corporis aliquod membrum, nativo vigore amiffo, lan­

guet. Bfc. Adde H E N R . S T E P H A N U M in Tbefuuro Gr. L. b ) N o v im u s q u i d e m, f u i f f e, q u i /. r. ro r e f e r a n t n on a d p r o x i m e p r œ c e d e n s oI\Bçûû7ï c s, f e d p o tiu s a d rov vc/uov ,

f i le x in n u e r e tu r non a b r o g a t a, /<?</ vigens a d h u c va-lensque. , p ra e te rq u a m q u o d i d lo q u en d i g e n u s f a c r i s fc r ip to r ib u s non ß t in u fu , P a u lo f i c a d fin g e r e tu r ta iito lo g ia y f iq u id e m u n u m im p o r ta r e t id e m q u e, 0 vc/uce y.vçdves, q u o d i m ­

m e d ia te p r i c e d i t, £r 0 vc/ucç, q u o d illic o fe q u i p r œ ju m itu r \ a tq u e i t a h eic d ic e r e tu r : viget le x , quamdiu v ig e t, f i v e r a t a eft a c f i r m a, d on ec e n t t a h s : qiue fa ilè ê X p h c a n d i r a ­ t i o n im iu m h a b e t in c o m m o d i. P r o f e f l o, q u e m a d m o d u m fe q. x>. 2 B f 3. m e n tio f it r ë (fiv rc c aYd^cV, cc7ToBocvovtoc* H a v e r fu p rceced. tov «v^&îttcv ^«vrec in te llig a m u s, o p o r te t.

mitur per ènipiêveiv ' rr, cc/jixçtIx, hoctcc aocçxx 7teçtrtXTeTv,

Fivcaev aocçù, v . r. A. vèl de meiapborica acceptione r ë fav,

in delignanda vi cujusquam rei efficace & quali v iv i­

da, (q u o m o d o IA7rlàoc faoccv nuncupat Petrus I E p .t I.

3. & ccfjiocqrlocv civot faceti, h. e. vires refumere y dicit Pau­ lus Rom. VII. 9.) &> ex ad verfo, rS ccTroShyatuiv in de- fignando vigoris cujuscumque defeSiir. quemadmodum Ju­ das in EpilT. v. 12 osvSçec cc7rc$avovTcc adpellat, quæ exarue-

r e m, quaeque porro ipfe 1. c. exhibet iïêviïçcc Ç) $ivo7ra)m

çivoc , cckocçnee, hçifabèvrct. ( quorfum p e r tin e t, quod

vskçoç Sc vevexfeojufooc aliquando lit aut viribus corporis effoe- tus y e. gr. per aetatem admodum ingravefcen tem , uti

R om . IV . 19. Ebr. XI. 1 1 , 12. aut alio quovis m o d o , 0-

peratione, feu potius operandi v i ac facultate carens, ut Rom.

V II. 8. VIII. 10. Jac. II. 17.) vel denique de metonyrnia

rë &CCVCCT8 digniificantis aut graviflimum aifcrimen praefen-

tillimumque, mortem minitans, II Cor. I. 10. XI. 23. itemque I Cor. XV. 30- feq. (quibuscum cfr Rom. VIÏI. 36. ubi,

pofteaquam m entio praeceflerat

A»-ypov, tuv&jvw, ktA., adlegantur D avidis e Pf. X L IV verba: StoivccrofaeScc oÅyvryv y/jisçocv.) aut fententiam condemn at or i am,

ip fa m v epoenam capitalem, M atth. XX. 18. X X V I. 66. §. III.

V erum enim v ero , hifce jam m iliis, pergim us ad

metaphoram illam , lacris familiarillimam fcriptoribus, qua

to £rjv x&j to âvjmtetv referuntur ad flatum h om in is, vel felicem, v el miferum^ & eum quidem live temporalem,

live aeternum.

Ita primum fpiritualem credentium hac in vita fe li­

citatem Sc (toùtvçIocv faepiuscule indicat to Syv x&j y

fay-e. gr. Rom. V III. 2. 6. 10. Joh. V I. 5 3. II Petr. I. 3. Sefay-e. idque nonnunquam luculenta cum adje& ione, Jpiritualem

i-v i t a m a quavis alia difcernente; ut I1NETMATI f f v , Gal. V / 2 ). Chriftus , vitæ hujus au£tor, (u n de ip fc ‘ /uerwufu-

zxs adpellarur &’*}, & ro^vjvj Joh. XI. 25. Philipp. I. 21.

i. ti. 0 Çûû07rciûov, Joh. V I. 63.) u/ta/;/ hom inis fpiritualem

per flatum f id e i falvificæ exponit Joh. XI. 25., feq. lias*, inquit, 0 Z U N , 11I'ETETX2N its iy.i, k t Å. N a m q u e, ut dicitur in proxim e antecedentibus, c 77/-eW/ its i^ e ,

gvjerxt. A dde Paulina illa additamenta, vitam h an cce credentium apertius exprim entia, Rom. V I. 11. & G al. II. 20. £îjv ra ©ga; iv Xçi^oj IflcrS, & sv IliSTEI CjrV rtj tS J/S t5 ©e?. Sic Coloff. II. 13, ubi dixerat idem A - p oftolu s, quod nos c Qsos avve^M07Soivfve [cvvyyeiçe, v. 12.)

crû'/t œ X çiîiï, m ox fubjungit, quom odo nos vivificaverit

D e u s , utpote xocçtaoc/xcvos qfiïv 7iocvroc roi 77cc^oc7irdfjiotToi.

Perinde ac fi dicatur: D eu m , ex gratia condonando p e c-

c a ta , propter unius Chrifli m eritu m , & hom inem juftificando, vitam ei conferre fpiritualem. A qua neque prorfus alienum ducimus, quod fideles nuncupentur So­

ciet z n S A , vitlim a v iv a , Rom. XII. 1. etli vel m a x im e,

quod C H R IS T IA N O S C H O E T T G E N IO aliisque pla­ c u it, fimul refpexerit Apoftolus ad vi&imam vegetam & integram , liquidem infirmam aut mutilam olim offer­ re D e o non licebat. D enique a notione v itæ , quam tetig im u s, haut lon ge diftare nobis videtur y.oetvcrrjs ^ootjs, i. e. y\ Y.ctivri, nova vita regenitorum , a fordibus rS

7rocKociÿ civSçoû7rti im m unis, quam com m endat Paulus R om .

V I. 4 , 6 . quorfum tendit etiam feq. cap. V II. 6. co m m e­ morata Hcuvcrrjs sTvio/actros. Is enim eft gratiae regeneran­ tis ac renovantis nexus, ut vitam fidei fpiritualem n on poflit non prodere nova illa obedientia, ftudio .virtutis Chriftianæ bonorumque exercitio operum dicata ; quæ adeo fpiritualis vitæ. & neceffarius eft cffc£lus, & in ­ dicium genuinum.

§. IV .

Quia vero vita & mors contrarie funt op p od ta, liant mirum e d , ad infelicitatem hom inis irregeniti Jpiri-

tualem defignandam adeommodari hic illic in Scripturis ro cc7:c§0Lveïv. Eo fenfu Rom . V II. io . legitur: Eyù Je X7sk-

Savcv quod prox. v. n plenius exponitur: H

igwTccrr,cs nf , ccTrUreivev' ubi panditur, hom ini caujjam mortis illius fiium efle peccatum ; quod & innuit fequens

comma 13. »f cc/uxçtIoc. y ê y o v s Sctvotros. V id elicet, quod A poftolus 1 T im . V . 6. de viduis prædicat, inor-' dinate fe gerentibus, idem illu d , convenienter d ilo Scri­ pturae , de omnibus in univerfum irregenitis impiisque d ici p o terit, c t i Z 11N T E S T E 0 N H K A 2 I* cujusmodi'quidem

o x ym oron in feriptis Judaeorum fæpius adhiberi de il­ lis, qui corpore quidem v iv u n t, feu vitam degunt natu­ ralem,. ratione vero animae funt mortuorum in d ar, ob- fervat laud. S C E IO E T T G E N IU S . Ex ad verfo, Rom a­ n o s , C hridi cultores, Paulus jubet Trctçoisvjacct àccvrèc t<*>

, dasEK NEKPI2N ZflNTAE, ( ceu fa£los e mortuis v ivo s,) R om . VI. 13. i. e. qui, e pridina morteJpirituali peccatorum regnantium jam liberati, vivant vitam fidei fpiritualem , quam in dies fuga peccati atque exercitio amoris Chri- ftiani virtutum que, fponte fua illinc em anantium , tedatam reddunt. Ita mors, quam , per & propter lapfum pro-top lad oru m , omnibus incubuide innuit A podolus Rom. V . 15, 16. ed vel potidimum fpiritualis illa, five datus peccati, reditutioni per gratiam , a C hrido prom eritæ , ibidem oppolitus. A dde Marth. IV . 16. & Col. II. 13. ubi hom inum m en tio , cvtcov tv rc7c 7rotçoc7rTv/4cc<7i. ■

§. v .,.

Sod & longe alio fenfu metaphor ico, & illo quidem

boni om in is, locis aliis Scripruræ S. occurrit ro dncbv^ o-xe/v, quoties vere Chriftiani ac fideles dicuntur vel aVro-

Sccvéïv cvv Xçtsœ, h. e ., S C H O E T T G E N IO in terp rete,

qui mortui fu n t fpirituah ter, ad imitationem videl. mortis

L b rifii, Rom . V I. 8. coll. cum præced. v. 5. & ColofT.

I I.2 0 . (quorfum etiam pertinet cvsocvfooSyjvcci, Rom.

V I. 6. Gal. II. 19.) vel rîj d/uxçricc K7ic§cL\èïv , c) Rom.

VI. 2. quod illic opponitur roc en [ÿv èv ccvry atque eft adeo cc7tcSclvï7v tî? d/Accçrloi , renuntiare peccato, feu nihil

cum eo commune amplius habere; id quod Rom . VI. i i . effertur: vex,çès etvoc/ rîj djuaqr/ct' quod ibi prædica- tur de his, qui r d ©eu £<doiv iv Xçi^d quique et­ iam 7iveufACtn r d s 7rçd£eis rS (tv/amtcs Socvccr&rt, Rom.

V III. 13. h. e . , a& iones, a carne five corrupta natu­ ra proficifcentes, atque adeo peccata proæretica, ante­ hac in ipfos dom inantia, abolent per D ivinam gratiam , nee per apoftafiam revivifcere linunt. N eq u e vero dubium nobis videtur, per rev dnobuvovrcc, quem dqio

rtjs dfAoc^rlccs ïïeiïtxcau/Aévov prædicat Apoftolus R om . VI.

7 ., hom inem intelligi fpiritualiter mortuum cum Cbri- y?o, [ peccato mortuum, cujus eod. hoc cap. m e m in it, eum- que adeo peccati tum reatu, tum d om inio, liberatum ;

et- iam-?

---c ) Heic infuper illud verho monendum, a lio , quam quo de hominibus occurrit, [enfu, prœdicari de Cbrifto Rom. F i 10, on rtj dfAocçrlco dnl^uvev ttyd-noi^.i. e. propter aliena

peccata ipjum in cruce effe m ortuum , eadem ut tolleret &

aboleret ; uti pier i que exponunt interpretes, & in his b. m. jlO H • SIM O N IS : intelligitur enim idbic mors illa m erito­

ria pro peccatis mündig quam præced. Cap. V .

6 ,

iamfi non ignoram us, aliter quidem aiios verba illa ac- cepifle. Quia vero, qui, in datu gratiæ degentes , d o ­ m inio peccati non fubfunt, liberi funt etiam a vi legis moralis cogente ac m aledicente ; iidem hi dicuntur «bro-

Sccveïv t u vcfjico, Gal. II. 19. cui propinquum ed illud

R om . V II. 4. raj vofAco SoivctTwStjvocii de h is , in quos ni­ h il amplius valet coa&io illa & maledictio le g is , a qua, per & propter C h rid u m , lib erati, »k w o vc/xov 9 cihK

V7T0 %atçi\>, uti idem loquitur A pod. Rom. V I. 1 4 , 1?.

H i nimirum , in datu gratiæ , citra coa£tionem & ultro faciunt ea , quæ legi conveniunt morali; a cujus quidem obligatione & obfervation e, tantum a b ed , ut regenitos im m unes datuat A podolus , ut iis om nino peccandi pri­ vilegium deneget 1. c. Iftorum itaque locorum fenfum concinne exprim it Suecus interpres : v a r a dod ifrån fynden ; död ifrån la g e n z cui quidem p r œ p o f itio n i hoc facilius con- cdferim us locum , quod alias ipfe A podolus com m em o­ rer tA' ct7ïo§ouov>Tcts'AnO Toov çciyjelm rïs acapu’ C ol. II. 20.

(u b i noder: dbdte ifrån the verldjliga ft ad g a r . ) i. e. qui non fubfunt amplius datutis legum cerimonialium M ofaicis, nedum êvrclAixota-i ( iïiiïctGXochïcciç, Trc&çcciïoGeai) twv d\bçd>7ta>v ,

f hum anis traditionibus, quas Judaei idius ævi tantope­ re u rgeb an t; quem quidem hujufce loci fenfum ex i- pfo contextu nullo negotio collegerit, qui proxim e an­ tecedentia contulerit cum fubfequentibus. V erbo : Nc-

fjLto ceVcS-avdv 1. c. idem ed ', quod xccrotçyvi&tjvoct AnO

rev vofjLcv, Rom. V II. 6. quod com m ode reddit JOH.

S IM O N IS : liberum esfe faEium a leg e; quemadmodum et­ iam anteced. v. 2 xarr^yyiTctt non aliud ed , quam tjAev

Sêçoûreef id quod in propatulo erit, collato v. 3.

§. V I.

A d aeternam hominum glorificatorum felicitatem

refea-refertur fæpe y.cor t%oyjv vj £a>tj, idque fubaudito, quo d tlioqui confuevit exp rim i, epitheto ùtœvics. Ex. gr. M atth. V II. 13.14. ubi rîj oc7iûoKelcc, i. e. exitio anim æ , feu æternse

dam nationi, opponitur y £œy. X V III. 8? 9. ubi finiiliter

rîj yeh w ru 7ivçcs àioovla opponitur 1*7 XIX. 17. coll.

«um v. 16. Luc. X. 28. coll. cum v. 25. jo h . III. 36. itemque V . 24. 2p. ubi dv d^oiats ^î?5, gloriefa piorum

êd aeternam vitam ref'urreSlio, opponitur rr, dvocçdve 1 xçlaeas,

f. refurre&ioni condemnandorum. Philipp.1 IV. 3. A poc. 113. 5. XX. 12. 15. &c. ubi ßlßkos ßtßkicv fign i-ficat numerum ele£torum ad v it am aeternam, quibus etiam aedere dicitur çèÇuvcs t y i s Apoc. II. 10. Et R om . V . 18. ^iKoclccaic goorja , jufltficatio eft ad v ita m , fcil. aeter­

nam ^ ipfo interprete A poftolo fequ. v. 21: ita tam en, ut fpiritualis in regno gratiaz v ita heic etiam neceflario præ-

fupponatur; idque luculento ipfius facri contextus indicio. N e c vero illud nobis praetermittendum, aliis c o m ­ pluribus Scripturae locis, to §jv yj Tyv £oorjv, eadem opera atque co n ju n flim , f p ir itu a le m vitam & aetern am defigna- re. ex. gr. Joh. V I. 3 ? , 4 8 , 51. XX. 31. ubi, inter alia,

ochres faîjç, qui v i t a m adfert utram que, f p ir itu a le m & ae­ te r n a m . Sic Philipp. II. 16. A£tor. V. 20. Acyos <?a>r,c, çyjjicc- T a £ûotjç, v e r b u m ell evangelicum , quo vita adnuntiatur fpiritualis & aeterna. Q uom odo etiam utramque vitam intellexiffe non immerito videbitur Paulus Rom . I. 17. & Gal. III. ü . , K abacuci, e cap. II v. 4 , adlegans v e r ­ b a: 0 iïUoiioç h nlseus gyaeTctr quo quidem loco five to

h Trheuc, cum J U N IÔ & C A R O L O Le C E N E , p r o x i­

m e referamus ad f u b je & u m blxccios, live potius cum ple- risque interpretum ad p r a e d ic a tu m gyo-era/, nihil varia­ bit loci fenfus. Quippe unum importat id em q u e, v i f / u * r u m elfe h o m in em , f i d e j u lli f ic a tu m \ & j u f l 1f ic a tu m h o m i­ nem , in illa fide fua, feu p er fidem vitturum.

§. V II.

Riirfus, ex oppöfitionis le g e , o Suv cores, quod ex addito quopiam plerumque colligere licet, aeternamligni- ilcat hominum condemnatorum infelicitatem. Qcovuros, <ctfAxçrlxe bxpcoviov, (rt-Acs, y.uç7rcs, i. e. peccati confequens

& effe& us, falarium & m erces; uno verbo: peccati p o e­ n a ,) R om . V I. 2 1 , 23. aeterna mors eft, oppoiita aW jv/o; v . 22. 23. Ita Apoc. II. i i . XX. 14. XXI. 8- 0

veer os 0 iïevreços mors eft aeterna ; quare eidem , 11. p roxi­

m e citatis, adjungitur 0 cc$y\s ^ itemque r\ Ai/xvtj 7svços h&î 3Ws. N e q u e aliter Joh. VIII. 51. ubi adfeverat fan&iff. Salvator, quod, ii quis ordinem falutis, verbo fuo definitum , fervave- rit, âoevetrov è fxrj §soùçy\oy\ e'ts rov ocivvoo, (quod proxim e fequ.

com m . $2 phrafi alia Hebraizante exprimitur per è prj

•yeuaeroct ^ccvocth d ) èis rov coioovu, ) nihil indicatur aliud,

quam quidem hom inem illum ab aeterna damnatione im m unem fore; quippe quem fempiterna manfura (it bea- titudo. M erito huc etiam referamus Chrifti ad rès umsas v erb a , fsepius repetita, Joh. V III. 21. 24. ev ruis ccpctçrloots

cc7io$urei<TVe, i. e., laud. JO H . SIM O N IS interprete, ae­ ternum damnabimini.

Et quia mors fpiritualisy de qua jam ante di£tum , i. e. ftatus peccatorum , in hom inem dom inantium , nili poenitentia interceflerit, poft fe non poteft non ha­ bere mortem aeternam ; haut m irum , aliquando utram­ que m ortem illam limul eadem B uveor 8 adpellatione de-lig n a ri: vid. Rom. VIII. 13. ubi rois v.uroo occçy.u f ö n , f. convenienter inftin£tui corruptas naturae fe gerenti­ bus , ingruere dicitur m ors, fp in tu alis prim um , deinde

CCterna. A dde Joh. VI. 50. &c. Denique om ne

<P)u\cc-B m

d) Proprie <1 lioqui yevaurBui Buvocra eft m ortem e x ­

rtf g en u s, mortem puta naturalem corporis, fpiritualem

an im a, Ü* a t er n am utriusque , fimul ac femel defignafle

nobis videtur Paulus Rom . V. 12, 15, 17, 21. ubi wor- ffr, una cum peccato, in mundum introitum ex proto- plaftorum lapfu rep etitj etiam li, quod & ante obferva- vim u s, v. 15 & 16 inprimis atqne proxim e mortem ad- tingit fpiritualem.

§. vnr,

Quae difleruimus ha&enus de bomonymia &rjs f(fj Set-

VC6TH, nullo etiam negotio adeommodari poterunt ad ce­

teras plerasque voculas, v ita mortisve notionem quodam­ m odo iuvolventes. Unum in praefens alterumve exem ­ plum queat efle fatis.

Quia cum rœ Ztovoo comparatur m ors, non naturalis m o d o , (ita quidem , u t, frequenti euphem ifm o, mortui dicantur rcxoipr/thci, (xcifAYiSévTes,) feu qui obdormierunt, Matth. X X V II. 52. Joh. XI. 11. I Cor. X V . i8-) fsd quoque fpiritua/is , fotnnus ille p ecca ti, cujus m em init Paulus Rom. XIII. 11.j ufu venit etiam , ut t 0 iyei-

çeiv, quod proprie eft expergefacere dormientem, f. e fotnno excitare, (Matth. V III. 2 5 /2 6 .) metaphorice delignet vel vitee corporis reftitutionem , Matth. IX, 25. X. 8- XI. 5. aliis-

que paiiim locis, ubi dicuntur vsy^c) eyeieec&ctt' vel ex ci­ tationem ad vitam fpiritualem, Rom. X1ÎI. ii .E p h e f . V . 14. N eq ue aliter oivccscctris, præterquam quod fignificet palfim , futuram extrem o d ie, refufeitationem mortuorum univerfalem , vel ad praemia, vel ad fupplicia nunquam term inanda, (M atth. XXII. 23, 2 8 , 3 0 , 31.) aliquando etiam defignat refurreftionem peccatoris C morte Jpiritu-

a li, Ephef. V . 14. im m o vero etiam fpeciatim , & rocr f & x y v , refurre&ionem piorum ad vitam œternanry quor-

Chri-{lus Luc. X X . 36. & confer Joh. V I. 3 9 , 40^, 4 4 , 5:4* iremque Luc. X IV . 14. ubi mcnrio ccvoc^oiaeccs r£v Srtoiiow % quæ Joh. V. 29. plene effertur ctvdcsccats £<»i*ç.

N o b is quidem fuiffet anim us, figillatim adtingere ea Scripturae lo ca , ubi quodnam inprimis v i t a m o r t is v Q genus lit in tclligend u m , interpretibus dubium fuit v ifu m , nec raro inter eos difputatum ; a t , quia neque ilia com ponere fententiarum divortia mearum eft v ir iu m , nec vero d ign am , eamqüe co p iofiorem , hujusce argumenti traCiationem præfentis ànguftia chartulae adm ittit, opera illa nunc fuperfedem us; monuifle con ten ti, facillimum plerumque effe judicatu, hanccine , an illam v i t a m aut

mortem Sacer aliquis Scriptor intelle&am v e lit, m odo

diligenter difpiciarur, quae, locis lin g u lis, f u b ß r a t a fit

m ateria, & quis fc o p u s feriptoris atque i n f t i t u t u m ; quod ut unoquoque loco difpici poftit , ftudiofe collatis & quæ præcedunt, & quæ fequuntur, facri contextus

<peicc femper erit ob oculos. T u v e r o , Erudite & Can­ dide LeClor, fi noftram hancce opellam , levem quan­ tumvis ac b r e v e m ,' non om nino faftidieris, addes m ih i

calcar, quo percitus, alio forfan tem p o re, fi. p o tero , plura dem &

meliora.

M . 0 . A.

DOM INO AUCTORI ôc RESPONDENTI.

In g e n u a s pergis didicififie fideliter a r te s ,

E t properas ju jja s exonerare colos.

G ratulor, i f laudo: Jubet hoc, ju b e t illud amoris

V inclum fin e er i , quo tibi j uncius ego.

U t tib i propofitum eft fa c ris dare tempora c u r is ,

E t bene de tenero protneruijje greges

En p r a it exemplo Genitor, vefligia carpe

A u fto ris T an ti ; m unus habebis idem.

Differ is a rg u te, cupidum populumque docebis,

F/ta gatâ, \ f quid mors ; pondus utrique fu b eft.

5/V tandem optata potieris v iä o r arena ,

Q uaque pios m a n ea n t, p ra m ia la ta fieres\

G ratulatur Ab r a h. W e t t e r b e r g.