• No results found

Vigiliæ militum Romanorum, cum suffragio & consensu ampliss. senatus philos. in regia Upsal. academia, disputatione historico-politica, publice exhibitæ, sub moderamine ... Laurentii Arrhenii ... a stipendiario Piperiano, Petro Vigelio, Er. fil. Westmanno

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Vigiliæ militum Romanorum, cum suffragio & consensu ampliss. senatus philos. in regia Upsal. academia, disputatione historico-politica, publice exhibitæ, sub moderamine ... Laurentii Arrhenii ... a stipendiario Piperiano, Petro Vigelio, Er. fil. Westmanno"

Copied!
48
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

; .1

A U S P I C E

e t

D U C E D E O !

V I G I L I A E

MILITUM ROMANORUM,

Cum Suffragio & Confenfii Ainph[f

Se n a t u s

P b ilo f.

in Regia

U p i à l .

Academia,

D IS P U T A T IO N E HISTORICO PO L IT IC A ,

Publice exhibit A,

Sub

M O D E R A M I N E

D E C A N I h . t.

maxime

S p e r a b i l i s ,

Ampltßimi at que Celeberrimi

V

ir i

,

-D n .

L A U R E N T I I

A R R H E N I I

H id PROF. Reg. & Ord.

â

S t i p e n d i a r i o P I P E R

i a n o

,

P E T R O V IG E L IO ,

e r

.

f il

.

I F E S T M A N N O .

I n A u d it .

G

u st a v

. M a jo r i, d .x x ii. O f t o b .

A N N I Ä7ro 'TYjçQècevSçuTroymuç c b b c c x x v i .

H ora, ante meridiem, OLlava.

(2)

S:

æ

R:

æ

M:

tis

MAGNÆ FIDEI V IR O ,

E t S u p rem o C u b icu la rio ,

G E N E R A L I M A J O R I V I G I L

I A R U M ,

N e c n on P ræ to ri* L e g io n is P R Æ F

E C T O S u m m o ,

PERILLUSTRI ac GENEROSISSIMO

B A R O N I

et

D O M I N O ,

D n .

MI C H A E L I

©

ô î r ï î s î

S

â

î

;

L i b . B a r o n i d e J p à fjclb çfjo lm / Do m i n o d e

2 ro ü eb o / % iringebercj & c.

M Æ C E N A T

1

M A X I M O .

Ihi diu hnefitanti, an limina V e ß r a , M

æ c

fcuîis ß em ere auderem, v a ria occurrer

unt,

T u llii effatum y

fecreta &* accurata a

g a s , quod d u b ite s, æ q u u m f it , an

in iq u u m .

Pltt

p ilo s . Ex illis quippe deprehendi y Æ quu

m effe. Mu fa r um

qui A rtium Liberalium Cultores domi fo

r is que clementer

qui in ter Velites quafi huc illucque pafli

m v a g a n s, a d p o r

q u u m , inter Jmcera objequior urn cert am

m a, meae quoque

chartaceum m unus, idque minus politum

offerre; Æ q u u m ,

re.

Q u id ergo conflit ? lngratusne v iv a m ,

m oriar que ?

ievifftmasy in debit ne tamen Jubjefiionis

T e {Teras, Gene

Vos y Maecenates S u m m i ,

a va riis negotiis, curis ac

occupatos eße; interim tamen certus

ffe r o , V o s , qui

R e Militari prudentiam y experientia a c

q u jita m , habetisy

m i fle conjecratas, Jerena f r o n te , fufcep

turos.

Periliuftr. ac GenerofifT.

cu lto r

(3)

S:

æ

R:

æ

M:

tis

M A G N Æ FIDEI V IR O ,

G E N E R A L I M A J O R I ,

N e c non

L e g i o n i s Calmarienfium P R Æ F E C T O Suprem o*

PERILLUSTRI ac GENEROSISSIMO

B A R O N I

et

D O M I N O ,

Du STENONI STURE

A R F V I D S S O N ;

L i b. Ba r o n i & Do m. d e (S ttô îttfïflÔ /

2i3eftctbr)f)olm/ SJlagba/ &c,

M Æ C E N A T l S U M M O .

n a te s M a x im i, prim is hifice Vernantis me* atatis flo-

qu<£ animum agitarunt meum. Imprimis egregium illud

Jlimatione nunquam non penfitavi: N e quidquam a -

rimos <&* quidem graves mihi injecerunt h&c verba fcru•

Caflra fedantes gratum ac (ubmijjum animum erga eos,

projequuntur, humillime declarare: In iq u u m , id me fieri,

tas v e l extrema Cafirorum limina adhuc non perveni \ Æ-

devotionir T efleram e x fia re: Iniquum m e, non nift

quantum debeam > fcire : Iniquum, quomodoJolvam, nefii*

Ah fit \ Impius enim effem, nifi hajce meas V igilias, utut

rojifjtmo Veflro ajpedui objicerem.

Et licet probe fciam

V i g i l i i s , hoc prœfiertim tempore, circa Comitia R e g n i,

eruditionem non modo exquijitam , fed fummam quoque in

hajce pagellas, G eneroftilim is N o m in ib u s V e itr is /« ^

N o m . V E S T R O R U M

devotiffimru

(4)

S.S. Theol. D O C T O R ! Celeberrimo,

N e c non P R O F E S S O R ! in Reg.Acad. Upfal. O rd in a ria ,

Sacri Synedrii ib. A D SE SSO R I G r a v ifïim o ,

E cclefiae, quæ C H R I S T O in W a c t i i a l d i a c o l l i ­

g i t u r , P A S T O R I Vigilantißtmo,

ac adjacentis Diflri&us PR Æ P O S. longe m e r itiff im o ,

N a tio n is W eflmanno-Dalekarl

In s p e c t,

accuratiffimo ;

Summe

Reverendo

at q-,

V

iro

,

D * .

J O H A N N I

æ 51 8 SR 9î O O S; ■

M Æ C E N A T I M A G N O .

ln.

Venerabim

TESSE

Ha

VIGI

H o n o

Vc

CIRCIJ

Hum il

Sub

Max. Reverend, at que Ampliß'.

a

(5)

A R C H I - P R Æ P O S I T O

Iticlutæ D iœcef.

Weft m eritiffiroo,

P A S T O R I

T e m p li Cathedralis Arofienf. D ign ifiim o,

V ener. Confid. Ecclefiaft. ibid.

S E N I O R I A m pliffim o,

Maxime Reverendo atq\ Celeberrimo

V i r o ,

M

a g

.

P

E

T

R

O

T I L I Æ O ;

PROMO TO RI

& P A T R O M

dæ. Mentis,

RAM.

lce.

manorum,

LIAS.

rabili.

Urne.

ITIONI.

lime.

jicit.

NOM.

VESTRO

millimus.

R,

(6)

$ t i 0 é 6 3 6 r fd m fto 0 0

tt>affam m e

Cft) tt>dl

m eriterade

2^yrfbl?etb<

/

S

5

re

2

ör>rbiöc o d ) Jp)ôgldrbe - O c r r e n /

i i r t t E R I C V I G E L I Ü S ;

ïYlinom

fc>ôgt4tabe albtafàrafïe .Jaber.

< ^ | 8 2 f ÏT a tu r fe ité lopp i när «tan tbet

eftcrftnner/

2

llt tttcD f o r n n b t i i t g ftor tocp ffriber td fit

( l u t }

2

lr/ f c î T â i t a b / ï P e c f a j î D a g / f a m t O m a oct

)

mut,

3

« / a d n > d r £ e f » « b s < t t b ' font 2 \ o ï ^ ) / fom

j D a m b

fôtfwinner b).

fftdr © o f e n Ï D l i t t e r t t b ftg m afltgt bôrjar

tttafa

j£)tmla* t>wotfn>er up / cep jorben rodrma

f d r /

2

d n a lf a é oft en ttb/ fom tttan pld fa d a Î P

à t /

2

d a it broab fofttut b a r / begpnncr itf fottt

w a f a .

ÿ m

F

lo

ra

Pommer td meb fdrlefdsfdtgab Pdp a /

© teffer a r jorbcné Plot mcD Itljor/ ôrtcr m

â tig /

2

d fer ait prddjttgt u t l td bôreé g o g l a t f d n

g /

2 d para ftg all bjur/ fd U acbtergal fom PtdPa.

2 d fer man telttmg ung n>tb gammal rot ttpPoitta

2pen yngre tager ttl / tljen 4lbre tager af:

2

ben y t t g t e rodper fort / tben a lb r e bdr grd

la f:

2

f)en y ttg re g t ô t t a l o f / tfjcn à l b t e b w i t e c

b l o i i t a .

© e n ait broab f f a p a t dr fin jT a p a t’ tttd

nbe prtfa

O m 0 o m m a t > t i b / td t r a b tfjen <£nba ft

üjetl)«/

Çd frègbaé t fît Hort ocp tbcr pd ufiïjeb f

a

2

(t filtlgt m o g n a s t i l l fin f r u f t dt l / ô l l e

i t

wifd-SJMtt

*

(7)

SUlitt W yrbe ftcrni ocb 2\bt/ min.EarleEsfrbme jab er/

JÉrtpioitgrå iîïanbeltr4b m» blbmfÏMSe) l;rearje

bag:

i£vS.ifù<faft

fager a f / Gr ftprfo blir forfroag :

iSx

âlbec ôfad fort ; tp «v jag pafjlig glaber.

©ont

© a m la

Cr4b fin

fa ft

p(4

Cela meb

tbc

yitgre/

© à bar cet

^<trE4t mig tbet famrna ftdbfr

giert

gtiin fpdba toaggan jag ®r fdra gobbet fporbt;

3 a g bnfîar (faft cj

lift)

min tactfambet loot’ tpngre.

SDtenjag/lif wibjagroit/iUngboméwàruprinner/

Sîcgpnner nu fia ut min f<5r|ïa S.<5f oeb fnàpp/

Slt fdgna,5»rE4tmeD/ famt leftoer rcit thctbcpp/

SSJlin ringa t^ofîe fruEt en farlig pnncft finner.

3ag ffal tå btvarje flttnb i fdrltg Spbno routa /

SlJltn Hofe» tar jag cet utof tbet gjetbe f8uD:

C i» ofxverl)et oeb jfar/ Cu Refera » 4 |i C i» ©ub

df.

© à

Rond

feu btvem foin toil : îb e t mdnb inig Ufa fmafa.

3 ba oct JrarfÀr min Gr S if e » låtit böra/

STbcn 3

af Silo

fått : I P .ir ITUifcn

e)\

tp ej

© fa l flaga/ 3 G rïD a E t förfttmtnatocbffrtftånb;

SClen exim ia waEtoe fïu G r © jål til

fy m la

fora.

G i! fltf en Slåbedöit får tben fom ererbe fiafw e»

3

U ? a E b

brufat/ rått ntbelat Gbtifto ovb/

JFiaintr ilt Dubbelt © a ll/ i Jjimmel ocb på jorb;

Gr önjlat tbetta jag/ tT7i» JarEar / fom til grafmen

SEfleb ©onlig toörbnab lefroet /

tlTin 6bflt4rabe albtaEnrafie la b o rs

i öDmtufbet

/

P E R V J G E L

1

US.

f)Theb.)8. it: f. </)

io ;i

6. e)$Qt

(8)

Literis, morilmaue Ornatisßmo

VIRO -JUVENI,

Dn, P E T R O V I G E L I Q ,

\

DE

VIGILIIS

&

T

Romanorum

-publice difêutaturo

*

*

/aN

T eR om ulidu

can-V i G E L i ,

Infomnis docuit, Buccina, nodis opus.<?

Caßra,

reor, fequem

t.Mußrun

Vigilemque

Egiße

excuùiaSyTeffeïapulcra probat.

Ira

adplaudit

(9)

a .

n.

n p o A o r o s .

OMA, Orbit terrarum quon­

dam Caput a) , urbium que Prin­

ceps

b)

& R e g in a , im primis au­

tem halite M ater ac Parem c)

qualem genuerit p r o le m , inter

o m n es terrarum gentes viribus

corporis & anim i magnitudine

e x c e lle n te m , n e m o ign orat, qui Hifloriam Roma­

nam vel extrem is attigerit digitis; Certe

-

-

-

tantum alias inter caput extulit urbes,

Quantum lenta /olent inter viburna Cupreßi,

ut cecinit fuo tem pore Virgilius d ). Res civiles Re*

manorum & O e c o n o m ic a s, ut huic occafioni minus

a c c o m o d a tas, filenrio involventes , "Bellicas tantum

veloci infpiciamus oculo.

Populo R o m a n o quis imperio amplior ? quis

difciplina militari fan&ior? quis moribus unquam

cultior fuit? H iuc Philippus Macedonia? R e x ,

(10)

ï

n r o

a

o r o s.

lum cum R o m a n is g eren s , ubi caftra

eoru m fubje-

d a cern eret, tali ea ornafte fertur iyxufj

uu' Hic B ar­

barorum ordo minime barbarus eß.

D e l e d u m e n i m ,

ordinem atque divifionem Mi l i t um, arm

a & figna

M ilitaria, L e g e s Caftrenfes, m o d u m in

ftru en d ia ci­

em , rationem Caftra tam m o v e n d i ,q u a

m metandi,

& quas funt c eter a , ad rem R o m a n o r u m

Militarem

p e r tin e n tia , fi lim atiori infpicim us o c u

l o , plurima

apparent in præclaris Militias R om an æ in

ftitutis,quaî

utram que n on m o d o faciunt in H fto ria

Romam pa­

ginam , fed om n i etjam asvo a claris celebr

ata fuere

in gen iis.

Sapientia enim ac prudentia P. R. curru

«

inligni fortitu dine c o n j u n d a , tantum p

ræftitit, ut

b o n i s , quod a ju n t, avibus o m n ia fe re e

x v o to ani-

m iq ue fententia geflferint bella e),

Et fic verum e ß ,

quod nemo du b ita t, Populum Romanum omnes

gentes v i r ­

tute JuperajJe / ) .

Circa Difciplinam R o m a n o r u m C aftrenf

em ,(eu

ipfatn in Caftris viven d i r a tio n e m , nu

lla non prae­

clara ac obfervatu digniflim a occurrun

t.

Q u o c u n ­

que en im oculos v e r t i m u s , o r d o , fan

ditas & p r u ­

dentia obverfantur.

Ad hanc referendae Vigiliœ M i­

litum , quibus nihil utilius repertum ejTe

exiftimamusy

quarum negligentia multa oppida & caftra

capta atque

direpta fu ere ; ni f i enim Jumma eis cuftod

ia excubando

ab Imperatore adhiberetur, nihil tutum e

j]e t, fe d hofti

■omnia expofita g ).

H o c r e fp e d u & e g o V I G I L I A S M ilitu

mRomx-

nor um

y

in e x ig u u m Specimen ju ven ilium adhuc

Ru­

id io r u m , a r f a a e x p o n e r e decrevi.

F a teo r autem

m e

(11)

n P O A o r o s .

j

m e hac occafione arduum & difficile fatis elegifTe^

A r g u m e n t u m , Benevolo tamen L eéfori, ut (pero,

g r a tu m atque acceptum. N e c me f u g i t , nihil, h u ­

jus feculi m o r e , probari, nihil p la cere, nihil d e ­

n iq u e irrifu indignum cen feri, nifi quod ab om ni

parte politum eft.

T a le s autem Cenfores,ad v iv u m

o m n ia refecantes, quum impedimento p otius, quam

adjumento f i n t , m e a propolito dim overe neutiquam

p atior; fed animi T u i C. L. compello candorem«. ,

v e lis eas , quas cernis in hifce pa g ellis, lineolas in

m e lio r em interpretari p artem , probe confiderans,

& anim um m eu m ad alia præfertim ftudia (evoca­

t u m , & ætatem prorfus juvenilem , & ingenium fa­

tis exile potiora , feftinanti calam o, exarare non

valuifTe.

lnftituto itaque m eo fi ferenum præbueris

v u l t u m , rem gratam fa c ie s, de qua mihi irripenfi-

u s gratulabor: Sin m in u s, nec multum pcenitebit,

m e cribro aquam haufiffe , aut tantillum olei

v e l operæ perdidide.

Pe r p e t u o Pa l e Pt Pa v e !

L iv. H iß

.

Rom. lib. I. cap.

1 6.

it. lib

.

XXI. c.

3 0*

b) H orat. Carm. lib. IV.

'y. p . m . 97.

c) Flor. Rer.

Rom. lib. III. cap. ig. §. 5. d ) exÅoy. a. p. m. 4. I'm. 25-, 26:

e) Rimplers © am tliche

0

cl)nffteit

Dct Fortification,

f a g . 251. / ) Corn. Nep. XXIII. cap.

1.

§.

1.

g ) v t d .

Domin. Cyller. de V et*& Rec. fcientia Milit. lib. I l l cap. 5.

(12)

Seffto l de TESSERA.

$ . /. Tr dB a t ÈTvpooXoytctv , Öpccvvpilar, f å Z vyu vvptlcty vocis

Tefterae.

5

//* E n u m e ra t varia Teßerarum gen era apud Romanos.

§ . I l l . A g it de duplict Tejfiera M ilita r i, Ma jo ri pue a & M it/o ri, earum que Q u a lita te m , adbibita De finitione , exponit.

5

* / J ' ’. Explicatis quibusdam Terminis in D efinitione allatis >

M odum exhibendi Tejfieram deferibit* Ufum harum Tejfierarum ofiendit.

V e t e r e s va ri a i n f t it u er e A / « * B ellica, u t e o facilius p e r illa t o t u s r e g e r e t u r exercitus. F u e r e hæc figna vel

lia , quae v oc e h u m a n a , vel S e m iv o c a lia, quae T u b a » c o r n u a u t b u c c i n a d a b a n t u r : vel e t i a m A/»/* > u t a q u i l a » d r a c o n e s , vexil la , &c. His m e r i t o q u o ­ q u e a n n u m e r a m u s Te [fier am M ilita r e m, tabel li s i nf er i- p t a m , quae i n exe rc it u Rom anorum > pr æf er tim ubi V ig ilia t a g e b a n t * i n fi g ne m praebuit ufum. D e his i t aq ue dnftu- ris i n c u m b i t , u t T e f l f e r a m p r i m o e x h i be a m u s , c u m fine illa i n a n e s prorfus fint o m n e s Vigiliae. Ipfam a u t e m v o ­ cis OvofAcLTvXcyidy u t , p r o m o r e in c a t he d r a r e c e p t o , e x ­ p o n a m u s , f c i c n du m e f t , Tejfieram dici a v o c a b u l o Graeco

T torctçtçi J o n i c e Tioregtg, q u o d fignificat q u a tu o r f H i n c q u o d h b e t q u a d r a t a m f o r m a m h a b e n s d i ci tu r Tefijera c),

U( alias praetereamus fignificatipne*, (uffi

ciat? hanc v o

-T

hes

, L

Vurn perdifficile fit inter lugubres prc

r-

d) | l i o r u m t u m u l t u s , fola v o c e m a g n a m r e g e -

E W / f r e m u l t i t u d i n e m » i mp ri mi s ubi pauci v i r i t a n t u m e d u n t c l a m o r e m ,

OoToVT tvvta,%i&oi \7nctx0y rt êsiccï%iÀoi Ànçeçy cv mÅtfau tç/iïct fivyâyovTiç d) *

(13)

cem

a p u d varios autftores etjam fîgnincare Cubum fencer*

r ung) / n o n p r o p t e r n u m e r u m l a t e r u m , quæ fex f u n t , fed q u o d c u ju s q u e lateris TiTfayavx fie quadrata f o r m a ; Kvfioç Cn im eft fig u ra ab om ni latere q u a d ra ta , quälet Junt Tefle*

ra y quibus in alveolo luditur y i nq uit M. Varro: & fie Te fle­ ra vocata y quia qu a drata fu n t ex partibus omnibus d). N o -

b i s Teflera i n hoc n e g o t i o m in i aliud e f t , quam Signum

B ellicum , q u o milites a ig n o f c u n tu r ab hoftibus ; G erm an.

eilt Jelbjetcbm / bie ilofuitg / b<is lUovt

Grarcis d ici tu r 'zvptßoRcpj u n de Herodianus Tefieras v o c a t

u t toùv ovptßoXct f ) ; i t e m : ZvvJvfjL* , q u o d i n ­

t e r d u m lig.nifi.cat lefleram Vocalem, ut nccgpcovyfyfia M u*

t a m g ) . S u m itu r itaque pr o figno illo n ocfturno, quod

I m p e r a t o r militibus > & Tefiferarius excubitoribus d a t ; Ut i n f r a pa te bit.

a) H om er. ÏÀ iaJ r. b ) Veget, de re M ilit lib. III» eap. f*

f . m . 7 4 . 7 / . c) canf. Hennin, a d B ergier. lib. II. G rav. Thef. A n tiq v . Rom . Tom. X. p. 6$t. B. d) Ifidor. X V III. fp . e) Hollaz. E xam . Iheolog» •RO^iTopo. II, flhr. 2j. obs. (/). a . f ) H bJlV. g) Scbel. in Polyb. G ra v. T b .A n t. R, Tom. X , gag, 11 $6, E»

T

hes

.

II.

T

Efleras à T a r e n t i n i s tranfiiffe ad R om anos quidarru a ft erunt . V aria a u t e m f u e r e Teflerarum genera a p ud R o m a n o s ; u t p o te : Teflera Frum entaria , quæ erant figna m i n u t a , r o t u n d a , ex l i g n o , p l u m b o , aere aut alio m e ­ t allo f a d æ , in quibus n o m i n a accip ientium & grani ac­ c ipi endi quantitas c o n t i n e b a n t u r ; haru m curam gerebat

P ra fettu i A nnona a'). Tejflera H ofpitalesflm te ftim oniu m Con*

tradac amicitiae hofpitibus d a b a n tu r , ut illas fecum f c - reote* facilius agno(ci> & ’ ab hofpite* tanquam fingula^

(14)

r e s a m i c i, excipi pofTenc ,* Hi nc T ejftra m Hofpitalcm con- fregtfre b) , v e t e r i p r o v e r b i o d i c e b a t u r i s , qui jus a m i c i ­

tiae a t q u e hofpitii v i o l a ß e t c ) . Temera T heatraln e r a t S y m ­ b o l u m r o t u n d u m , cui i n f e r i p t u m e r at , qui d & q u a n ­ t a m ei d o n a r e t u r â p r in c i p e , qui illud a r r i pi e ba t d). D e

Teffera Luforia b r e v i t e r di ximus § . praeced. circa ÖpcuvvpU

h. Vocis. F u e r e q u i d e m a d h u c p lu re s Teffera, u t : C o -

m itia le s, Convivale i , G entilitia , G ladiatoria > N u m a ria , & c . fed h a r u m fp ec ier um e x p l a n a t i o n e m , ta n q u a m â n o f t r o i n f t i t u t o a l i e n a m , (cientes & v o l e n t e s praeterimus. C u i pl ac et curiofius h a n c r e m r i m a r i , a d e at Lexicon z n t i q u i t .

Rom an. P itifc b i, & Tomafinum de Tefferis H ofpitalit. cap.X V I .

N o s p r o r a t i o n e prarfentis inft it uti ad u b e r i o r e m Teffera

M ilita r it t r a d l a t i o n e m p r o g r e d i m u r .

a ) Gra v. T. V II. p. i$oo. A . 'Tomnf. de Te (fer. H ofp ita lit. cap* l6 . Sveton. in O ftav. vlugu(l. cap. 40. p. m. 64. b ) P la u t, in C i- ß e ü . dSl. I I S c e n .l. l . t y , c) vide fis Cafal. de conv. V e t. ca p .j. de Prof. Rom. Rit* c. 2/. conf. Zanch. adfin.bell.C atilin.ap, Salluff. f . m tç î. a.b. T om af.de Tejf. H 0fpit.cap.16. d') Sueton. in N e r .cap* i i . p . m . 2oj.

T h e s.

IIL

Q

Ui s yçciepxç R o m a n o s i n c e r t u m manet * Tefferam M ilita re m i n v e n e r i t , a d h u c i n t e r Plinius v i d e t u r

q u i d e m e a m t r i b u e r e Pa lame di , u b i fer ibit : S igni d a tio ­

n em , Tefferas , V igilias , P alam edem invenijfe bello Trojano a').

V e r u m » u t u t h o c ex adjunf tis a f f e r e n du m v i d e a t u r , n i ­ h i l o m i n u s t a m e n , q u u m & p e r i c u l o f u m fit in t e n e b r i s f a l t a r e , & p l u ri m os q u o q u e Gr aecos, ut Sophoclem , Gor-

g ia m , c e t e r o s q u e h a b e a m u s £), qui Palamedi n o n mfi il­ las ad lufum i n f t i t u t a s r ) a f f i g n a n t , quas raeoruç r j j x v ß a i ▼ocant, confultius d u c i m u s , ut i n g i e d i a m u r ,

& cuique

p r o e a > q u a p o l l e t i n g e n i u m e j u s , m e n f u r a h a n c

(15)

h a n c r e m i n v ef t igare p e rm itt am us . H o c t a n t u m m o d o c o n f l a t , r e m ede b e n e a n t i q u a m , & Hiftoricis n o n m i­ n u s , ac Poet is prifcis te m p o r ib u s n o t a m j u n d e Virgilius:

Clafflca ja m q u e f o n a n t: it bello Teflera fignutn d ) ,*

E t L i v i u s :

C eteris omnibus d ari Tefferam /uffit e),

P o l y b i u s / ) in de fcribenda hac Te fle ra Militari o c ­ c u p a t u s , v o c a t illam ttXcltiiov e7npe^etpiptim tyq £ v h fö io y ; u n d e p a t e t , fuilTe tibiU am latiorem è l/gno, in/iriptam ipfo

n o llu rn o figno a u t diblo , quod ejfe vellet Im perator g ). Hic

a u t e m o b f e r v a m u s , nXcniiov i l l u d , p r æ ter ipfam TefiTe- r a m , infcript os q u o q u e habuifle ce rto s charatfleres , qui i n d i c a r e n t n o m e n vel Teßerarii, vel etjam OrdinU, cui t r a d e n d a , in h u n c finem , ut e« 'djç i7n%ct<ptf a p pare ret, cujus part is tabel la reddita vel r e t e n t a tuilict; Plurim a e n i m in h o c n e g o t i o patrari alias potuiflent delicfta, per f o m n o l e n t i a m vel n e g li g e n ti a m Vigilum , ig n o ran tib us t a m e n T r i b u n i s , quis o r d o , quæ pa rs, q u o d n a m genus in caufTa e f l e t , vel n o n b). E r a t a u t e m cujusque T a b e l ­ l e kmygctppict, q u o d ad ipfam Tefiferam, in u n a m notflem,

unum ta em q u e, cum in exercitu plurim um p ro fit, omnes mill- tes unius pracepti fignificatione (Onverti i): D iverfum v e r o

r e f pe ft u ordinis H aftatorum , P rm d p u m , Triariorum & E-

q u i t u m , q u o r u m qui sque fuum accepit ivp ißo^ov, certa

n o t u l a , v. g. H. P. T . aut E. in fi g m t u m k ). Q uam o b rem has Ta b el la s tta aptatas fuiffe necejfie eft , u t pracedentium noblium Tefjtrg deleri , d* alia in noblem fequentem iis in - fcribi pofjent ; v e l quotidie novas adbibitas JuiJJe oportet t),

Circa lnf<riptionem harum Jeffierarum p o r r o obfervari v o ­ luit vetufliffimus Rei Militaris fcriptor Æ n ea sy in fuo

Commentario ncKioçMTvcù, n e vox aliqua a m bi gu ita te la ­

b o r a n s l o c o Tederae detu r , p r a f e r t i m (i exercitus ex v a ­ riis na ti o ni bu s ac p o p u l o r u m g e n e r i b u s conflatus fit : Banda

(16)

ig itu r pro Triferis f u n t voces facile recordabiles, & défît* tU aftionibtu germ a n e fif m a x im e convenientes » j , H o c p r i - Tc j s t e m p o r i b u s p r o b e e tj am o b f e r v a r u n t Im p e r a t o r e s R o ­

m a m i q u a m o b r e m l o c o T e f l e r æ , u nu m facpe a l t e r u m v e v e r b u m , i n t e r d u m t o t a m q u o q u e l en t e n d a m , ut in p u ­ g n a , e x h i b e n d a m c u r a r u n t ; v e l verfum a liq u e m , u t d e

Claudio r e f e r t S v e t o n i u s » j , quoties boflem vel inftdiatorem ii It iu effet t Excubitori Tribuno fig n u m de m ore p o fc c n ti, n o n te m e re a liud d e d it , quam

AvJp i 7M,[AvVa&-CU y 071 7iç 7TÇQ71Ç0Ç ETCUVJf,

q u i i n t e g e r eft Verfus H o m e r i : A d Inf cr ip ti on es pr ae ter ­ e a h a r u m T e f i e r a r u m p e r u n u m alterum ve verbum q u o d a t t i n e t ? variae e t j a m illae f u e r e j u t po t e Cacfaris, c ujus T e f l e r a fuit F e l i c i t a s a u t V i c t o r ia , P o m p e j i M a g n i , H e r c u l e s I n v i c t u s , S e v e r i Sept . L ab o r e m u s , P e r t i n a c i s , M i l i t e m u s o) , N e r o n i s , O p t i m a M a t e r j n a m p r im o

lm v e rii die Signum ex cu b a n ti Tribuno d ed it OPTIMAM MA-

t f E m , t e l l e S v e t o n i o f j . Q u i d ? q u o d F e rd i n a n d u s e t ­ j am I I , R o m a n o r u m Cacfar M a r i a m o torUov ad p r i m a

p o f u e n t f i g na ; b e l l u m a u t e m c u m ' i n f e r r e t h o f t i b u s , T e l l e r a îpfius f u i t ; S a n c t a M a r i a 1 H u i c , viftoriarrL» i n B o h e m o s A n n o M D C X V I I I a d e p tu s , S a ce ll u m aedifi­ c ar i c u r a v i t , n o m e n q u e ipli i m p o f u it : M aria de V ifto ria . Sveci T e lieram h a b u e r e : D e u s N o bi s c u m ! H i n c c e c i n i t P o e t a :

O rat uterque D u c u m , J'equitur ViEloria J o v a m , E t perit exclam ans : S a n f t a M a r i a veni q)

M a n d a ta I m p e r a t o r i s e t j a m f a r p e n um e r o TefferU R o m a ­

n o r u m f u e r e i n f e r i p t a , praecipue de i n e u n d o i t i n e r e r ) . H i n c illa t a m f r e q u e n s Teffera expeditionalis m e n t i o apud feri ptores R o m a n o s , TelTerarque qua i t e r e d i & u m , & C a ­ d r a m o t a f u e r e , u n d e e f fa tu m Silii :

Tacitum dat TefTera f g n u m t D/mifa§

(17)

D im iffa , in colles, pugna , filva sq u e fe r a n tu r

D i (ferfi s ) - -

-U b e r i o r e m qui c upit hujus TelTerae explicatio nem , v i­ d e a t Schel. in Polybium t ) . Hac o c c af i on e nec reti ­ c e r e d e b e m u s duas illas Tejferas m u ta s , q u a r u m altera-.

Pacu. y altera Belli f u i t , quas ad C artbaginenfes m iferat Fabius I m p e r a t o r R o m a n u s , quaeque â Pomponio u) m e ­

m o r a n t u r , à Gellio v ) a u t e m h o c m o d o explicantur: F abius Im perator Romanus He dit a d Carthaginenfes epiftolam9 u b i Jcriptum f u i t , Populum Romanum mififfe ad eos haßam_• raduceum , fiçn a duo , Belli & Pacis } M arcus autem Var­ ro , non ha ft am ip fam , neejue ipfum caduceum mijfa dicit, fed d u a s Tefjerutas : in cjuarum alter a caduceum , in aPera haft a fim u la c ra fu e r u n t incifa.

Praeter has a u te m Teflferas etjam alias e x h ibue runt c i r c a Vigilias R o m a n i , & f o rm a & m a gnitu din e â prio­ r ibus diverfas. IÜa n a m q u e u n i usmodi f u e r e fig n o , di- d o v e n o d u r n o notatae, q uo ab hoftibus di gno feerentur

nvf*ptct%ci Ha d i v e r l i f o r m e s, p r o q u a q u e Vigilia} Illa

T a b e l l * latiufculæ: Ha a d m o d u m exiguae, cum nota du­ plici impreffa , M anipuli puta & iplius V ig ilia, in hunc h‘-

n e m , ut T r i b u n o , tabellis hifce redditis, m o x appare­ r e t , q u i n am l i ng ulorum M a n ip ul o ru m Milites in u n a ­ q u a q u e Vigilia excubias eg if f en t , vel non x ) E. g. Fac cui­ p i am ha rum T a b e ll aru m infculptos fuiffe hos C h a r a d e - res H.

1

. M. V. I I , t u n c f ignificabant, H aftatorum P rim i

M anipuli Vigiliam Secundam } vel P- II. M. V. III. f. P rin-

cipum Secundi Manipuli V igiliam te r tia m , & IlC ulterius. Q ua l i t a te h a r u m TelTerarum pro m o d u l o ingenii jam e x p o l i t a , c u i q ue in aprico e r i t , nos p e r Tefferam_» Rom anorum M ilitarem nihil aliud i n t e l l e d u m v e l l e , qu a m Signum bellicum n o ttu rn u m , ab Imperatore Tribuno datum 9 & ftc per m anus lejf.ra rio ru m C enturionibus, ab his vero

(18)

M ilitibus g regariis t r Adit u m , u t Socios fuos ab hoflibus digno-* J ie r e n t.

a) lib. V II. cap. r 6. b) L ip f. in Polyb. Tom, III. de Mil. R o m . lib V .D ia L IX . p .td S . b. & 169. a. c ) v id § .L .b S ift d) Æ neid. lib V I I v. 6,]7. e ) lib , V II . cap $ r p. f ) Hifior. hb. V I. p. m . 667* g ) Lipf. de M. R. lom. III. D iaL IX . p ié ç . b. it. Hiüebr. Comp. A n t. R. p. ]2q. b) Franc. Patrie. Res Mil. Rom. P. X. Gr dev, T. X. p. çdt. C 962. A. i) Veget lib. I I cap. 2. p. conf. Sc bei. in Hyg. The f. A . R. Grav. X. p. 1106 B. C\ k ) Lipf. T om .lll, de M. R . lib. V .D iaL, IX. p. 170. a l ) P a trie . Res M. R • P. X. Gnev.X+p. 961. A. m) /En. vuMcok. cap. 1 4 n) in T ib . Ctaud.cap. 41. p m.sgtf.

o) Torna/, deTeß. Hof}, cap. 16 p 71. Hdlebr.Comp, A R. p m . ç , & ]2p. Vcgct. de Re M /ib. III. cap. y. A in. mMoox cap. 24. p) in v it. Ner. cap 9 q) adi M. Job Sam . A dam i alias M i[anderr

Delic. Sabbath P a r t.I .p . 67$. 079, r ) Lipf. T. I I I de M .R /ib*

V. D iaL. IX . p. 169. b. s') de A fd ru b . lib ,XV. t) Grav. T h e f. A n t. R . T. X . p 124$. F. & 1246. A. B u) de Orig. Ju r. lib, II. vj Hb. X.cap. 27. x) Lipf.de M. R. hb. V. D ia L . I X p.172 a .b . P a trie . Res M. R • P. X, Grap. Tom. X p , 96S* D+969. A . it, Sc bei. in Hy- g in. ib. p , u S 6 , E.

T k e s.

IV.

Q

UO melius i nf el ii gat ur R o r n a n o s , ê re e f t , ut e x p li c em us , quis (it i n t e r M i ­Modus exhibendi Tefferam a p u d lites R o m a n o s I m p e r a t o r , quis T r i b u n u s , quis TcfTera-

rius,

quis C e n t u r i o . Im perator itaque d i c eb a tu r is, p e ­

nes

q u e m e r at f umm a r ei militaris poteftas, Ejus n a m ­ q ue fuit exercitui

omnia

f a d u neceflfana i m p e r a r e a). Tribunus e r a t , cui t r a d e b a t u r ab I m p e r a t o r e Tef fer a e x ­ h i b e n d a , cujus etjam e r a t , c u r a m g e r e r e caft ror um bi- m e f t r e m b ) \ Im perator QVi\vc\ fignum aliaque c\at Tribuno ex more p ra ce p ta , proferenda fu b je iïis , i n qu it Jofephus c). Hic

(19)

qui alios fuifTe Tribunos L egionum , alios Cohortium flatuere h a ud v e r e n t u r . H y g i n u s v e r o ^ j & alii 9 in te r Tribunum

Cohortis ac Legionis n o n diflingvunt. Tribunos q u i d e n i j M ajores & Minores c b f e r v a t V egetius e ) , q u o r u m Oli I m ­

p e r a t o r i s judicio p e r epiftolam facram deflinati , hi ex l a b o r e p r o v e n i e b a n t . T n b u n i etjam L egionis, t am La» ticU v ii -, q uam A ngußiclavii m e m o r a n t u r à Sve to nio / )

& R of i no Ad T ribunatum q u o q u e pertinuifle curam

t o t i u s Legionis fub A u g u f t o , tellatur H o r a ti u s, ubi de fe

ipfe feri bit:

jQ uod m ihi pareret L e g i o Rom ana T r i b u n o h).

Q u i d ? q u o d deT ribunis Cohortium crjam IoquiturCaefar Q.N os

c r e d i m u s pro diverfitate t e m p o r u m diverfos etjam vigu- iiTe in Militia R o m a n a o r d in e s , & duo fuilTe prifeis te m ­ poribus T r i b u n o r u m g e n e r a , q u o rum alii praefuere to ti

L e g i o n i , alii fingulis C o h o r t ib u s : Jequiori a u t e m a v o ,

ce rt os fu i (Te Legionis Tribunos , Cohortibus v e r o P rafeftos folum datos , e xc ept a p r im a , quæ d i c e b atur M iliaria , f u -

U m q u e , t elle V e g e t i o , habebat Tribunum k ). Tejferarii d i c e b a n t u r , qui Ttßeras ( ) p*r contubernia M ilitum

n u n c ia b a n ti), & à Vigiliis ftationibusque immunes erant. Centuriones di&i funt illi, qui certis in L egione ordini­

bus pr ae er ant, qu o r u m fin gul i c e n tu m conflabant pedi­ tibus. T o t a quippe Miht. R o n \ Acies in tres partes di- vifa fuit , in Aciem m ediam & du o Cornua. In acie m e ­ dia e r a n t duae Legiones Mil. R om anorum, in q u a c u n q u e L e g i o n e fex ordines d e c i m i, duo nempe Equitum & q u a t u o r P e di tu m , j u n d a Sociorum, h. e. r e l i q u o r u m ex

Italia m i l itum a la , quae duo conftituebat cuiusque Le­ gi onis C o m u a, ( licet haec Aciei divifio , p r o r a t i o n e t e m ­

p o r u m , i n ter dum etjam variabat m). H i n c p r o n u m e ­

ro D e c i m o r u m ord inu m in u n o q u o q ue exercitu , duode­ cim eledfi f u e runt v i r i, ( u n u s s# t>jç ÅexaTtjg try/a-a-iag n)

equitum

p e d i t u m q u e ) qui Teßerarii ab ipfa re dicebantur*

(20)

H i , foie jam o c c i d e n t e , T r i b u n i t e n t o r i u m ad i­ b a n t , u t ab illo Ta b e l l a s a c c i p e r e n t T e f f e r a r i a s , ab I m ­ p e r a t o r e ipfi commifiTas, quibus infcriptum e rat tvfu(3 *ay, Mil iti bus de in p e r C e n t u r i o n e s t r a d e n d u m . H a n c de in c ep s T e f f e r a m C e n t u r i o n i u l t i m i ordini* t r a d e r o ipfjs i n c u m b e b a t , q u i , adhibitis m o x t e f t i b u s , ilTarru C e n t u r i o n i ordinis p r o x i m i p o r r i g e r e t , & lie u l t e r i ­ u s , ut m o r e r e t r o g r a d o p e r v e n i r e t ad p r im a figna p r o ­ pe T r i b u n o s l o c a t a , qui e a m c e l e r i t e r t ransmi ffam r e ­ c i p e r e n t , n a m

lo'igv fu g ir ordine ve lo x

Teffera -

-i nqu-it Stat-ius. Si nguli prarterea C e n t u r i o n e s Milites fut o r d in i s de ipfa Tef fer a i n f o r m a r e d e b e b a n t , illos i m pr im is , q u o r u m e r a t inffanti n o d e Vigilias a g e r e o). H u n c o r ­ d i n e m c ir c a e x h i b i t i o n e m Tefferar obf er vari erjam v o ­ luit Illuftriff. C o m e s G e o r g i u s Baffa , ubi feribit: è f r G e ­ neral helfet • Oberftc cinprangct t>on Ge ne ral if frmo tie Sofuruff atë fccr crft? fo ft: cinpfanqcn feli fcem itym / ttnb qibr fie t a r n a ä ; affen t>?n OfficiaLn/t>ie fi: f>nben mfilTcn T e f fe r am M i l i ­ tibus h o c m o d o in caffris d a t a m fuiffe p r obat e x e m p l u m

Scipio»Ù , q u e n i t radi t Livius Tefferam vrfieri per C a ftr a s d ed iffe, u t ante lucem v ir i cquique pranfi effent'^ arm atu* eques fren a to s flra to tq u e ten eret equos q ). P o r r o q u o q u e

n o t a m u s , Exhibitionem Teffera a D i o n e r ef e r r i i n t e r I m ­ perii n o t a s ; h o n o r e m e n i m /ig rip v* , ut I m p e r a t o r i , ab Au gu ff o c o m m u n i c a t u m d e l c r i b e n s , i n q u i t : -m i z v v ^ /a*

7JKf> dptQcnqaV ctvTuv i. e. Tunc fignum ab utroque eo-ru m dabatur r) .

a ) Pl. vi4, Rofin. /In t. Rom hb. X tap. 6. pag. /^6<j. A B .C. t ) Polyb. H ifi V I. p .m . 666. c) de beüo J u d lib. H l cap. f. d ) Gray. The f . A n t. R , T. X . f . to y q . D . lib. 1L cap. 7 . f ) in M. S a h .

(21)

S a lr. Otbon. rap. to. p. m. 2j0, g ) Antic/ Rom. lib V cap 33. p çiq» D. h ^ S e rm . lib. 1. Satyr. V I. t)lib. II. dr bello Civ. k) lib //• tap» 12« ( onf. S( hel. tu Hygin. The/. A» R.G rav T»X p.10'4 R .io yf• A. R. i ) Veget» iib. I I cap. 7 T o m a f de Teß- Hoffi. cap >é p 7/.

Sebel. in H yg.Grav X. n o 6 B. it. Sert. llrfatus de A ot Rom G tav.

T . XI. p j f . B. m ) Lip/, a d Salluß. bett Catilin. cap. 32 p. m. 8 7

b» n ) Polyb. Hiß. V I.p. m. 667. a) L/pf de M. R lib. V » DiaL IX » p . )68- a. 170. a b. Patrie Res M il. Rom. P. X. G rao.X.çôi» A. it• R ofln, A nt. R. lib .X . cap. if.p .is8o F. i f 8 \. A. p ) t)On l>lniptUnfc

^ c f c h i emctf General .^riot * Obcrftcn / fcfö Dritten îfteiltf tap.

l t . p. m. 4 7 . c/) hb. X X n i l . cap» /4. m. r)hb. L III»

T

hes

. V.

\ 7 A r r o S y & q u i d em n on exiguos attulerunt hac Te/fera * in e xe rc iru R o m a n o ufu» Si e n i m ipfum ( d e qu o d i x i m u s ) e x hibendi m o d u m , fecundum ordinem retrogra­ d u m , c o n f i d e r a m u s , ilium duplici ratione bonum e f i o , quis n o n v idet? Diximus Tefferarn primo traditam fu* ifie C e n t u r i on ib us u l t i m o r u m ord in um å Tefierario M i­ l ite , d e i n reliquis, in eum finem , tum ut Vigilia in ulti­

mis ca ß n s ifi boß't propinquis ßatim conflituerentur , tum ut Tef/era fie via relia & ßne flexu ad Tribunos rediret ai). Tef-

ferac T r i b u n o jam redditae, hanc pratttitere utilitatem, ut ex illis p a t e r e t , nu m ad omnes pervenifTenr ordines > nec n e : Si e n i m illarum quaedam adhuc non eiïet tradita^,, ex ipfa conflabat inferiptione, quis Teiïerarius vel ordo illam ne gle xiflet*). Ad Poenam q u o d a ttin e t, quae Tefi* feram hanc abfcondenti vel retinenti m anebat, de illa_, nil c e r t e ftatuere poffumus, quum n e m o fcriptorum_, q u a n t u m nobis i n n o tu i t, illam tetigerit. Summus autem & primarius finis, in q u e m inftitutae fuere hae Tellerae , t r a t , ut o m ne s e vi ta re nt ur p e rt u rb atio n es, quae ex e r r o ­ re Mil itum in fpiffis a d m o d u m tenebris aut nodlurnis ho- fliuni i nvaf iombus oriri p o lT en tc ), & Socii Milites ab

(22)

hoftibus d i g n o f c e r e n t u r , ca ft ra que n o n m o d o , fed t o t a e tj am Respl. c o n f e r v a r e t u r . Et fic Vigilibus t u t o data^. funt haec zv p ß o h c t t e m p o r e nocfturno , absque p e r i c u l o r e v e l a t i o n i s : Tutiffimum nam que in expeditionibus cre d itu r, facienda ab hoftibus n e fc ir i, i n q u i t Ve ge ti us à ). Q u a m -

o b r e m Graeci erjam n o l u e r u n t Teßeram Stationum p e r o - m n e m e v ul g a r i e xe rc it u m , fed princi pibus t a n t u m i l l am e n u n c i a b a n t , u t r e f e r t Æ n e a s , n e hofti m n o t e f c e r e t p e r I m p r u d e n t i a m aut pe rf idiam M i l i t u m g r e g a r i o r u m ; In_* tali n a m q u e c a l u , Ut fid ei pram ium y ita perfidia q u o q u e ^

p a ra n tu r fuppiicia e). U n d e Gloriofiffimae Memoriae R e x

N o f t e r C A R O L U S X I , M i l i t e s , T e d e r a m hoftibus r e v e ­ l a n t e s , capitali fupplicio afficiendos juffit; ita e n i m v e r ­ b a in A rticu lis M ilitaribus ab ipfo fancitis fefe h a b e n t : U p p e n b a r a r någon £tfgn å t S ic n be » / tbct voare ftp Of f ic er a­

r e , gemen eller någon a nnan / tniffe (ifroet f ) . S i c , e x h i b i ­ t a p r i m o T e f l e r a , ad ipfas p r o p e r a m u s V i g i l i a s .

a) Lipf. de M. R. Tom. I I I . l.JF. D iaL . IX . p. ijo - a. b) Patr* R . Mil. R. P a rttX. Grap. X. çô z. B. c) P a tr.R . Mil. R. P. X . Grap. X . p .g 6 t. A . d )fie Re M il. lib . I I I . c. 6. e) Feget, loc. cit. f ) \

0

C

C a r l xnteö förnpabe $ r i g£ A r t i d . a f å r i ö8?> T i t .x i i n

-Art. 7 7. Juft. 2Bå rf . p. 8if* iåmnfår meb 5?. Guft. A do lp hs 5îr. A r t . de A : o »özi. §. 8 0. Juft. 313drf. p. t o y . © a m t åv. Carl

Xi ©>tö-Art* A. 1 ö8 J. T i t . x x xv i . Art . 1 1 9. f u ß . Q35drf.p. 9 4/♦

Seäio

11.

d e

ipfis

§. I. Confiderat Brv/aoÄoy'lctv, Opcutvvyfiuv ^ Tvvuvv^av Vi­ giliarum ♦

§ . II. C onßitutionem V igiliarum exp en d it: ubi im prim is ob- fe rv a m u s C antum fignorum & Ordinationem S ta tio n u m .

(23)

D

e

V I G I L I I S .

ï

?

ITT. Tradit Ttivifionem (d Definitionem Vigiliarum Mil, Rom .

Ç, IV . Pr-eripua Vigilum offi.ia memor.1t.

Ç. y • V igiliarum negtigentcr afîarum Pocnam définit.

§ . V I Varia Vigiliarum tam commoda, quam incomm oda de* lin ea t.

T

h es

. I«

I

P fas M ilv u m R o m a n c n m \i g i l t a s co nfideraturi, mo ­ re r e c e pto praemittimus Vocis ÈTOpohoyiav ; ad m en ­ t e m a utem L e x i c o g r a p h o ru m , non aliam repferimus v o c i s hujus d e r i v a ti o n e m , quam â Vigore, eapro p t e r , q u o d Vigilantes Temper in Tuo Vigore efie debeant. Sumi ­ t u r praeterea hoc vocabulum vel abftrafte, pro ipfa r o feu Excubiis no Iturnis, quo fenfu , apud Hiftoricos prarfer- ti m , faepi fiime o c c u r r it; vel concrete ^ pro Vigilibus feu ipfis

fe r fo n is , qui Vigilias agunt Sic Catilina dicitur apud Sal-* l u d i u m intcdexijje ab incendio urbem Vigilia munitam a dro» p r i e Vigilia ( quae etjam in fing, n u m e ro , Itcet rarou f u r - p a t u r ) nihil aliud fignificat, quam ipfum Vigilandi aclumy five Jponte & ex certo p ropcfito, ut in lucubration i b u s , five coafte & invite fiat, ut in dygva-vlct. Nos per V ig ili- as ha c occafione nihil aliud intelledum volumus, q u a m

Cuftodias nocturnas , ( I 7 a r n v a t ' t > a Graecis Nvkts^ivÙç <puPct>càç b) , Hebraeis miDWX in fingul. c) appellat as , in plural, ve ro T\)li2V d ) â Rad. Cu ft odivit ; h i n c ’ flnDWK U w S inquit Jeremias e) h. e. In Principio Vigili

arum , f \ fevfta lveftene/ ut reddidit interpres Svecus. Br e vi ter hic n o t a n d u m , Vocabula Latina, Cufiodiam , Stationes t Excubias , apud pr o b ato s auftores p rom ifcuO

ufurpari , pro t e m p o re tam d iu rn o , quam nofturno ; V i­

g ilia s t antum efie nocdurnas. Et l ic et Ifidorus f ) putet E xcubias folum efie d i u rn a s, ut Vigiliae funt nofturnae s a ­ l iter t a m e n l en tie ndum efie p a t e t , tam ex orig in e, q u am

(24)

u fa hujus vocis. E x c u b ia na m q u e ab excubando h.e. e x tra pa -

p . l i o n e s cubanao d i c u n t u r, q u o d illis c o n v e n i t , qui V i ­ gilias a g u n t : N e q u e f r e q u e n t i u s p ro Cußodia diurna, q u a m

noiïurna apud b o n o s a u d o r e s a c ci p i u n t u r . Stationes r u r -

fus lolius di urni t e m p o r i s C uf t o d ia m f igni fi car e, praeter a l i o s , affirmat Lipfius g )', in f u l c i m e n t u m f u s fententiac

a dd uc en s v e rb a L iv ii: In Stationes ac Vigilias ordine ib a n t; i t e m : M uros attaque loca, in quibus Stationes Vigilias que ejfe placuerat , &c. & T a c i t i : V ig ilia s, S ta tio n e s, ac ft qua a lia

prafens ufus in d ixera t ). N o s a u t e m put amus , Stationes n o n

i d e o o p p o n i Vigiliis , quafi illae no n efl ent n o d u r n a e , fed q u o d lig ilia n o n fint diurnae: licet alia fit Ra tionum r a ­ t i o n o d u , alia i nt er di u. S i c , u t E xcubia ab excu b a n d o , ita Stationes q u o q u e â ß a ndo d i c u n t u r , p r o p t e r e a q u o d Vigiles in Cu Ro d ia a r m a t i ß a r e n t. In h o c etjam â V ig i­

liis fae pe nu me ro d iff eru nt S ta tio n e s, q uo d ha gr an di uf cu - la effent c o rp o r a , ad C u R o d i a m Praetorii & P or t a r u r r u a dhibi ta , illa , excubiae q u a t u o r t a n t u m v i r o r u m , Graecis

TtTçctdsa, didae b ) ; U n d e V igiliarum in urbe , Stationum ante p o r ta s, P raßdiorum in m uris difpofttorum, m e m i n i t LiviuS

i j t Sed haec d e Voce V igiliarum dixiffe fufficiat.

d ) Salluß. bell. Catittn. cap. X X X /I. p. m 87. b) Polyb. H iß « V I. p. m. 667. c) Pf. XC. 4 . d ) P f LX X V II. f • e) Ih re n . II. ,9 . f ) lib. IX . g ) de M. R. 111. L. V. D iaL ogifm . V I11. >66 b b )

Sc Pel. in Polyb. Ib e f. A n t R. Crap. T.X. p . 1*8*. D. E. F. 1*81» A . B. C. i ) Lib. I I I . cap. V. p.

T h e s. I I .

P

Raeter d iv e r fu m , d e q u o n u p e r d ixloco ac genere m ilitu m d i f f e r e b a n t Cußodia C a R r o r u m no- im u s , num erum , e tja m Flurna a p u d R o m a n o s , Reßseftu lo ci9 quaedam i n t e r i o r a C a -

ftra , quaedam e x t e r i o r a , in v a l lo , p o r t i s , t u r r i b u s , vel lo n g i u s , v e l p r o p iu s t u e b a n t u r « R tjpeftu generis M ilitum y

(25)

-L e g i o n e s ; alias le v is , alias gravis armaturae milites age­ b a n t / « ) . Licet a u tem nobis hac occafione res prarcipue Ht c u m paucis illis Excubiis , â quatuor tantum cujusque M a n i p u l i Militibus peraftis , fperamus tamen , nos fepta n o n t r a n f il ir e , f i d e grandioribus Cuftodiarum c o rp o ri­ b u s in a ntecefium paucis agimus.

P r i m o i gitur o b f e r v a m u s, apud Romanos fub occa- f um f ol is, Prartorio d imi f l o , aut paulo ante, omnia con- ci nui fie figna b ) \ U nde Livius : Tribunis edicit, ut ubi

P ra to rio dimijfo figna concinuiffent , extemplo educerent e Ca- ß r i s Legiones. I t a , u t imperaverat , figna fub occafum folie efferri fu n t coepta c). Dato igitur figno o m nes Milites coe-

n a r u n t ; quo f a & o , n o v u m rurfus, fed fola Buccina, da­ b a t u r f ignum i u n d e T acitus: Initia Vrgiliarum per Centu­

rionem n u n tia r i, Convivium buccina dim itti ^ diferte innuit d)\

H a c e n i m Vigilias confiituebant e). Sckelius in Polybium / ) exifl imat minime probabile ejfe , poft illam , qua Vigilia

p r im a denunciabatur, iterum buccinam cecin'tffe ante fecundam V igiliam , p r o p t e r e a , Ut vita ren t, quicquid errori etjam m i- nimo locum pcjfet dare\ fed ipfi o p ponimus verba Livii, qui­

b u s d i c i t , fecunda Vigilia fiçnum buccina datum effe g )$ i t e m : Ut ad tertiam buccinam praflo effent h) \ & Propertii;

- - Jam q uarta canit venturam buccina lucem i).

Sic e t j am /Ifd ru b a l fuos jufilt a ttendere , fem el bisne fi*

g n u m canat in C a ftris, tefte Livio k). Prarterea exinde

q u o q u e p r o b a t u r , ha nc Schelii fententiam fibi conflare n o n poffe , q u o d boni Scriptores t verba funt ipfius pro­ pria

1

. C. ) ipfas Vigilias Buccinas appellent, ut ad primam9

fe c u n d a m , tertiam -, quartam buccinam , id efl:: Vigiliam•

N a m excubias & Vigilandi tempora Buccina Significant, neque

efi omnino quicquam , quod fine e ditto geratur u n d e SillUS;

- - - m e d ia m fo m n i cum b u c c in a nottem

D ivid eret, ja m q u e excubias fo rtitu s iniquas

(26)

T e r t i u s abrupta Vigil iret ad arma quiete

& C i c e r o , d i g n i t a t e m Rei Militaris d e f c r i b e n s , i n q u i t : Te gallorum t illum buccinarum C antus e x fu fc ita t n)% Ille a u -

t e m j , qui c u r a m geffit figni d a nd i ad q u a m q u e V i g i l i ­ a m , e r a t Centurio T riariorum fu p r e m u s, feu Primipilus p r im i ordinis y qui m a g n a m habuit a u & o r i t a t e m, q u o d C a p u t & D u f t o r e il et o m n i u m C e n t u r i o n um o).

Sed ad ipfam p r o g r e d i m u r S ta tio n u m ordinationem ubi oculis noftris p r i m o i n tu i tu o b v e r f a t u r (^vXa k t^ iov

Im peratoris c ir ca F o r u m , t a n q u a m l o c u m C a ft r o r u m m u - ni ti ff imum />). U n d e fcribit G e o r g i u s Bafta: t>er

93

Iarcft foÜ mit (jebûritcijen Q

35

acbtcn tjon allen Elationen / fo ftef) im £a* ger ftttfccn/ fccrtvafyrct gerben q ). C i r ca Praetorium fuit

fio r iu m, in q u o t e n d e b a t Q u æ f t o r , cui etj am fa&æ funt excubiae r ) . Ad P ortas praeterea Caßrorum , quæ q u a t u o r

e r a n t , P r e to r ia , quae & Quaeftoria d i c e b a t u r, D ecum ana, Principalis d e x tr a finiftraque ac Jj)uinftana s ) , collocatae

q u o q u e f u e r u n t Vigiliae/). Q u i d ? q u o d e tj am V e lite s, l i c e t ce nfu i n f e r i o r e s o m n i u m q u e m i l i t u m vi li ff imi , p e r i n t e r v a l l a fparfi, n o & u a n t e p o r t as , junceis t a m e n e q u i ­ tibus » ) , e xc ub ia s e g e r u n t . Haec de ipfo e x er ci tu s c o r ­ p o r e . A d Socios q u o d a t t i n e t , c r e d i m u s & illos ad e x e m ­ p l u m L e g i o n u m o r d i n a t o s fuifle. Qu o d f u p er e ft , n o t a m u s q u o q u e Mil ites R. o m n e s ex fe o rd in af te Vigilias p e r f in gu lo s M a n i p u l o s , exceptis i i s , quas Qua ef tor i, Legati s ac C o n f i l i a r i i s , u t fibi in h o n o r e p ro x im is n e c l o n g e â Praetorio t e n d e n t i b u s , ipfe c o n f t i t u eb a t I m p e r a t o r v). V e r ­ b o : Si Ca ft ra R o m a n o r u m vidifTes, illos non caflra> fed

urbem bene compofitam Gf m u n ita m fecum portafje x ) diceres.

S e d c u m br ev it as t e m p o r i s nos ab u l t e r i o r i Stationum l eu V i g il ia ru m p e r m a n i p u l o s a f ta r u m e x p l i c a t i o n e ad

v o c e t , o m n e s o m i t t i m u s a m b a g es , & ad illa_» n o s acci ngimus. s ) conf.

(27)

a) Con f . S c h e f in Polyb Grav. X 1180. E . item: Lexie. A n t.R o m . P itifc h i, T it. C u flo d ia . £) L ip f de M. R. III. lib. P. D/V. / Z / \ / 7 f« b. Conf. Si bei. in Polyb. G rav, X p. 1183. D . c) lib. X X X . c/tp. f . p , d ) lib. X V . A n n a l, cap, 30. p. m. 272 e) P atrie. R. Mil. R. P.X% G r a v . X . 96?. C (fi 968. A. it. Sc bel. in Pol. ib. 1183 L).B. F. " 1 4 » A . Roftn. lib. X* cap. 13. p. m. ij8- F. Lipf. de M . R. I I I . lib. V* D ia L . IX» p. 173. ti b. / ) G rav. T h e f A n t. R. Tom. X .p . 1/84. B» g ) lib. V II. cap. 3S' ?» b ) lib. X X V I- cap.13.rn. i ) lib. I V , k ) lib. X X V I I . cap. 4p p. / ) Jofepb. de bello J u d . lib. I I I . c. ?.

m ) lib. V I I n) in o r a t. pro M urana. 0) P atr. de R. M ii-R.P» X m G r a v . X . 968. A. it . Rofin. lib. X . cap. 13. iy8i»F. 7 ) Æ n n«-

A10ÇK. cap. 22. p. m . 416. q) i>.

21

m pt U. Q

3

cfel)f. eilt G en en g lOf * Obcr|i. P a rt. II I . cap. 6. p. m. 4 o- r ) Lipf. de M. R. L. V%

D ia L . I X p. 191. b. s) Rofin. lib. X . cap. 12.p. 1978* S.F .Ifi A . t) Lipf. I I I . lib. V. D iaL . I X p. 171. b. u ) Veget. lib. II I . cap• 8. p. m• 8 7. Conf. Lipf. de M . R. lib. V . D iaL . IX . p. 171• b. v ) L ip f de M. R . lib V. D iaL . IX . p. 171. a. Schel. in Poly b, G rav. X • 1184• C Rof. lib. X. cap. p . i j g / . B . x ) v i d . HÇoteycp. H yg in , (fi Polyb. de C affr. R. G rav. p. 1004. m .

T h e s. III.

U

Naquat q; n o x apud R o m a n o s i n ci p i ebat c um foie o c ­ c i d e n t e > u t dies c u m foie o r i e n t e , & in quatuor V igili­

as , t a n q u a m pa rt e s aequales , d i v i d e b a t u r , quarutn fingu - læ tribus c o n f l a b a n t h o ris, ad Clepfydram à Pr imipilo di- menfis a). Er at a u t e m Clepfydra certa ex aqua m enfurayVX i n qu it Cacfar , cujus pars interior cera oblinenda , (fi cum prO'»

duUiores era n t n o lle s , de cera detrahendum , quo plus aqua capia tu r; contrablioribus vero noblibus amplius addendum ^qua minus capiatur b). U n d e V e g e t i u s î In quatuor p a r te s a d Clepfydram fu n t d iv ifa V igilia , u t non amplius quam tribus horia noblurnis necefit fit V igilare c). P rim a e n i m V ig ilia y ab occafu folis ad i n i t i u m quartae horae p r o d u c e b a t u r ;

(28)

Secun-Secunda i a fine tertiae horae ad m e d i a m n o & e m d u r a b a t $ T e r tia , i n d e ad nonae horae t e r m i n u m 5 Q u a r ta , ad o r ­

t u m u s q u e folis d ) . H a r u m tr e i priores o r d i n e r e c e n f e t N e p o s > d i c e n d o E u m e n e m , ad r e f r e n a n d u m A n t i g o n i i m p e t u m , c e r t os mififle h o m i n e s , qui bus p ra c e p it, u t

fr im a nolle [ V i g i l i a ] quam latifim e poflint, ignes f a c i a n t q u a m m a x im o s , a tq u e hos Secunda Vigilia m in u a n t, T ertia perexiguos red d a n t e)* Q u a r ta m m e m o r a t L i v i u s , ubi d o jinm bale r e f e r t , q u o d , pofleaquam T arentum ire c o n ß itu it, Q u a r ta Vigilia noftis fig n a m > i> eritf). Q u i d ? q u o d i p f o

etjam S a l v at o r in N o v o F œ d e r e has quatuor noclis p a rte s o r d i n e r e c e n f e a t , d i c e n d o : o v k old&Tt, m n c xvpioç tvs

oikiaç eç%e m i' ôipè ( p r i m a Vigilia ) if pcmvvxTia ( f e c u n d a ) q ciÀ£X7i>çc<pccvUç ( t e r t i a ) rj 7rgui ( q u a r t a ^ ) .

H i n c , ut q u a t u o r f uer e noeflis Vigiliae, ita q u a tern i e tj am e r a n t e xcu b ito res, t am ex e q u i t u m , q u a m p e d i t u m n u m e r o b ) in h u n c f ine m o r d i n a t i , ut unus i l l o r u m fin- gulis Vigiliis flaret v e r e V i g i l , c e te r i qui ef eent es adja­ c e r e n t vel a c c u b a r e n t , q u o i l l o s , fi c e l e r i o pu s effet a u x i l i o , ad m a nu s h a b e r e t / ) . Unaquaeque a u t e m Legio

R om ana X c on f l a b a t C ohortibus, fingulae C o h o r t e s I I I M a ­ nipulis 5 u n d e p a t e t in q u a q ue L e g i o n e fuifTe M a n i p u l o s

XXX,

& fie c o n f e q u e n t e r M ilites C X X , fingulis notflibus

a d V igilias o r d i n a t o s k)• Br e v i t e r hi c n o t a m u s , V igilias a v e t e r i b u s Sorte divifas fuilfe i n t e r Vi g i l a tu r o s ; H i n c ef fa tum Silii :

Ja m q u e excubias fortitUS iniquas, Tertius abrupta Vigil ir e t ad arm a q u iete ;

& V i r g i l i i :

S u n t , quibus a d portam cecidit Cußodia S or t i .

I n f t it u tu m a u t e m fuit h o c Sortilegium a v e n e r a n d a a n t i ­ q u i ta t e ,

tum

aequitatis, t u m e tj am f ec ur it ati s g r a t i a , p r o ­ p t e r

(29)

p t e r i m p a r e m & t e m p o r i s & l o c o r u m i n i q u i t a t e m ; impri­ m i s y q u u m m ax im e profit > Vigiles ante ad v e n tu m n o - <ffcis i g n o r a r e , qua h o r a & part e C a f t r o r u tn , Vigiliae ipfis peragendae. M i l i te s Romanos de folo or dîne Vigilia*

r u m I b r t e m traxifife, o p in at ur Schelius l ) .

N o s i ta qu e p e r V i g i l i a s M ilitum R om anorum , intelligt- m u s Cuft odias Ca (Irorum n o ü u rn a s, ad Clepfydram pro quater-

n a cujus que noclis p arte dim enfas, & f on ante buccina, tum A q u a tu o r fingulorum M anipulorum M ilitibus > tu m a totts et ja m M anipulis curiofe peraftas , in Caftrorum M unitionem , totius Reipubl. Rom an, com modum.

a ) Lipf, de M. R. lib. V D iaL , IX . p. 17j\ a, Schel, in Polyb♦

Cr<fp. X nPP. 4. Hillebr. Comp. A n t. R .p , 32p. it. Rader. C#rr.

B lanc, lib. III. cap. p.p. igg. b .iP p.a. b) lib. ^ de B rita n , conf. Æ n. orohioçK. cap. 22.p. m. 421. & Roftn. lib. IX. p. 1732. i f 33. c) de Re M % Hb. I I I . cap, P .p. m . $6. d) de divif. N o ll. v. A lex and. ab A lex. lib. IV . cap. 20■ & V igil. Caftr. ejusd. lib. I. cap. 12. e ) Corn. X IIX . cap. p. § . ;. f ) ï i b . X X V . cap. p .p . g ) Marc. X III. 3 f . conf. Luc. X II. M a ttb . X IV . 2f. v . Joan. S/. Terf. A nnot. in fx o d . X IV . p. 24. p. m. 18S- b) V eget. lib. I l l . cap. p. p .m . $6. Scbel. in Hygin. C rap. X. 1034. E. R ader, a d C urt. Blanc, lib. III. cap. p .p . m. igp. a. i) LipJ. I I I . de M . R. lib. V . D ia l. IX . 1J2. a . Hillebr. Comp. A . R .p. 32p. k ) Lipf, I. c.p. 171. a. Rof. A nt. R. lib. X. cap, /3, p, m ijg o . B. I ) N ot, in Polyb. Grap. X. p. n%<f. B , C.

Th e s.

IV.

O

R d i n a t i o n e V i g iliarum levi pe n ic ill o adumbrata > res p o f l u l a t , u t i p forum q u o q u e Vigilum officia p r o m o ­ d ul o i n g e n i i b r e v i t e r e xp o n a m u s. V ig il Graecis di ci tur

Q vA tK T ijça) & <pv\ct% b) 5 u n d e Q vXaxtj, C uftodia, in fer,-

pfis t am facris, quam profanis fæpiiïime o c c u r r i t , & <fo-

Q v h w m y , p r o V igilias collocare, a T a fti cis haud

References

Related documents

que rerum novarum, &amp; praecipue do- minationis, quae maxime jam coepit. intendi 9 praerogativis

ex a$is, colligitur, die 22 Menfis Junii, &amp; quod ominofum fuit, congregati funt Patres in Bafiiica.

tum Gaditanum &amp; extra columnas Herculis in Oceanum excurrere_».

mifceri, &amp; in eodem pe&amp;ore non melius fit honeftorum turpiumque confortium, quam frugum in terra. cum fentibus &amp; rubis ; adeo

dafum faciat. Comitas vero, atque urhanitas to jjJv pro fine communl-.. ) ° (&lt;?§** J. ter agnofcunt, quarum

eft defenfor impietatis. Quid? quod ipfum regem ita poflidebant Litur- gilbe, ut animum ejus quo vei-. lent cunque

«ertus annorum complexus pratfcriptus erat, ante quem non liceret adolefcentibus, honores petere, lnfignis enim juvenili aetati ineft fervorj inert pro&#34;. -Caritas; inelt tementas

puduic, ea conditione, quod nun- quam poftea adverfus eum arma. moverent. Cum