Dissertatio Aristotelicam summi boni notionem exponens. Quam venia ampl. facult. philos. Upsal. p. p. ... Fredericus Georgius Afzelius stip. reg. Caroli Johannis et Mauriz Ferdinandus Ösell stip. Possieth. Roslago-Uplandi. In audit. Gustav. die VI Decembr

D I S S E R T A T I O

A R I S T O T E L I C A M S U M M I B O N I N O T I O N E M

E X P O N E N S .

31 A G.

V E N IA A M P L . F A C U L T . P H IL O S . U P S A L .

F R E D R I C U S G E O R G I U S A F Z E L I U S

•

'■

•

/

IVI A U R I Z F E R D I N A N D U S Ö S E L L

P. II.

U P S A D I A E ,

E X C U D E B A N T R E G I A E A C A D E M I A E T Y P O G R A P U I .

Dc Hul dast e F ö r ä l d r a r

S u m m a eademque vera scientia ea demum est, quae ver­

satu r in cognitione eorum , quae sciri maxime interest (tu

HuXkjtcc £ T i i a i i ] T a ) ,

_{in cogn itione, inquam, principiorum et caus-}

jsaruin (t<*

_{nam per h aec et ex his cetera}

c o g n o s c u n tu r, non haec per ea , quae his, quasi materia,

qu am tractent et in qua versentur, subjecta sunt (t«

Iuevct).

_{O m nis aû lem de caussis principalibus (r«}

èÇ u o ^ r jg a l ' - n a

) quadruplex est quaestio. Unum genus est, quod per­

tin e t ad substantiam

_{et quidditatem (to}

a lte r u m , quod positum est in materia et subjecto

_{tertiu m , quod versatur in vi inotrici}

( o & e v f) a Q p ] x r j ç x n - rja e c o ç)

_{: quartum denique, quod proxime antece­}

d enti est oppositum , absolvitur f i n e (t£'Aoç, to

ac

b o n o

_{Q uae quidem quattuor quamvis aeque}

necessaria sint, de quibus quaesiverit is, qui ad veram sci­

entiam sit p erventurus, finis tamen cognitio est summa («p-

jp x co r c cfî] z w v è n i o x i ] U M v X] y rw Q iÇ o vo u xivo g t v tx e v è a x i n ç ax T é o v £ x « - a i o v ) .

_{N a m q u e ad finem, utpote bonum cujusque (to}

u y u & o v i x u o x o v ) ,

_{im tno, optimum universae naturae (to}

u q i o x o v è v x j j

( p v o e i n u o r ] ) ,

_omnis

_omnisque

_{omnino tendit i).}

i ) _{V id e M eiaphys. I , i — 3 ,. E d . St.}

Su pervacaneum paene videtur adm o­ nere de o p in ione ista vu lgari, quam parum rationi Aristotelicae constet, q u u m A r i­ sto teles ipse h o c lo co contrarium ejus tueatur. Docet uempe philosophia m in co­ g n itio n e princip ioru m praecipue versari. Atqui pviucipia a seusibus su n t rem ota. Q u o d vero f : n e m , seu c a u s s a m f i n a l e m , adtiuet, quaedam adjun g en d a v i­ dentur. _{A n x v r u JV rot vvv lipq/utvx u V tix tis t i t t x ^ x s tgon ovs it lu r t t ro}

v t (pxVtÇMTHTOVS. T « /u i v y x g _{GTOtXUU TOUV G v W u f i Z v, XXI}

tj vXtj TU)V C V . f V X -

G T U l ' _{X X I T O 7 t o p % X X t >1 y t ] , MOtl TOC TOlXVTM}

T W G U / X U T U V ’ X X I T X r o v o X o u f x i t i u l u n o ^ i i T t i s •pov a v ( x i t i ç x 7 y . x T Q S , w s t o _{o v u i ' t i x i t r r t .}

O m n is igitur actio hum ana, quema

dmodum om nia, quae­

cunque natura fiunt et aguntur,

suum finem sibi insitum

h a b e t, et e u m , quippe b o nu iu, asseq

ui tendit.

Q uum v e r o

Tsvrcov S i

/uiv w< r o v it o *

1

ov , oTov

S i wc r o

g i v m i f T$ oXov x x l y t r v v S t f f i f , x x l t o t i f o s .

T j

e ’ " — - * - ' n ' '... ...' r f ' ’ - - - - --- j ” 7 îxTgO< t X x l 0 ßovXtVlTXf , MX! oXw ( TO KOiOVV f KXVTX o S t V y X p % y T y S y » r u ß o X y s V ( T T x c r t o o s , T x S x W x , ws t o r i X t s xx l r x y x S o v r Si 9

& X X £o v

.

T »

\ t i i T v o t i ’ & i O t ( p i g é r u i S i y y S i v x v r o t t i r i T v y x y x S o v , y ( ß u i vo - y t v o v x y x b o v . - - - - T o vr o ( s c . r t \ o < ) (î1 / i r r / r » oo T - » » « - c,/jv t o o * s - ç m x t u v y S y C tt U , A<« t< « * p < > ra r« ; ( ß x / x i v , Ï x v y i x lv v j ' x x l r ti r o v r a s OVTUf, o l o / x t S x xr toS iSm xtv xi ro x Y r t o v . K«< o j « <ht x i v y a x v r o s x X X o v

/u t ~

_ > » •» ,» , A c / . * •

r x £ v y l v i T x t r o v t iXqvs' oiov r y t v y m x s y t r ^ v u t r i x , y y x x y x ç f f i f , y t u Q x g u x x x , y r x o ç y x v x , IT x v t x y x p r a Z t a t o v r i X t v < 7 v t x x t ff r t . M etap h ys. IV , 2 . Cfr. H e g e l, V o ile s , üb. d. G esch. <1. P h ilo s. ‘2 :r T h . p. 5 ' i O i ® a ê Â c i g e n i e i n e i d t b ä r i g , b e lT im in t fidj ; u n b b er 3 « > « c f i d b a ö © i c i ) » fc r b f t b c f îin i m e il , ronô fid ) r e nl i f i r t . P h ä n o m en o lo g ie des G e iste s p .

1 7 [ B e i l i»

j8 3 2 ] , ubi verain T e le o lo g ia e Ai is to te lic .e in d o le m , q u am vis eam intra r e g io n e m co g ita tio n is con cretam s p e c t a t, his paucis gravlssim isq u e verb is e x p r im it , quae u o it p o s su m u s , quin in h u n c lo cu m transsci ibam us : l& a $ (551’ f 0 g f C f o n a u d ) fo

OUÖ»

g e b r u c f t m e r b e n , b ajj t i e sB e rn u n f t Daö j t u e e f m ä d j i 9 c • 'S t ) u n i |t . ^ D ie

(S rfje b ttn q Der u e r m e it u r n O bt u r u b e r 6 a 6 m i^ f n n n t e R e u te n , u n D ju ttn cl> ff i i e 9 3 e r b a n n u n g b er n u f e r e n 3 'w c c f m ä f ig f c t t ba t b ie J o r t t t b e ö 3 - »i> e c f ^ ü b e r b a u e t in ‘JO fifjfreb it g c b r ad j t . î t l l c i n , tute a ttd ; 2t r i |T o t e l e »

b ie D î a t n t a l ä b a ê jtu ccftn ci^ ig c ^ f ; u n b ef t i m m t , b e r 1,(10 U n m i t t e l b a r e , Oi u* b e n b e , b a é U n b e m e g t e , lu eld je é f e l b T t b c t u e g e i i ö i|T ; fo i ft eé © t t b * j e f t- © e i n e i v r a f t j u b e m e g e n , o bf t r o f t g e n o m m e n , i i t b o ô J it r i i e b* f e p n o b e r b ie r e in e 9 l e g a t i i >i t ä t . f X e f a l t a t i lt n u r b a r tin t b a é f e l b e , m a 6 b er A n f a n g , m e il b e r An f a n g i P î — O b e r ‘ b a é S h r f l i d j e i j t n u r b a r u m b a é f c l b e , m a é fe in b e g r i f f , tu c il b a é U n m i t te l b a r e a lé 3 ' r c c f b a é © e l b f t o b e r b i e r e i n e SB i r f l i c ^ f e i t i n i b m f e l b d l ) a t 3 > e r n u é g e i i t ( > t \ f e S n i e c f o b e r b a é b a f c y c n b e ÎS i r f l i d ) e i d S & e i o e g u n g u n b e n t t a l r e t c ö S B e r b c n ; e b e n b i e f e U n r u h e a b e r i d b a é © e l b j t ; u n b / e n e r U u m i t t e l b a r f e i t u n b ^ i n f a d j b e i t b e ö T f t i f g n g é i d e S b a r u m g f ^ i c ^ , t u c i l c ö b a ö D î e f u l t a t , b a é i n f t d j 3 u r U ^ - f q o f e b i t e , — b aö i n f i d ) 3 u t i i d g e f e l ) r t e a b er e b e n b a ö © e l b d , u n b b a ö © e l b | d b i e ftct> o uf ftcfy b e j i e b e n t e Q H e i d j l j e i t n n b ( S i n ’ ncfj t e i t i d . F in is ig itu r et p rim u m e s t , a qu o proficiscitu r, et u lt im u m , ad qu od t e n d it qu inis agitatio.

actio^humana multiplex est, finis quoque ejus multiplex esse

videtur.

_{Ut autem actionum ea est ratio, ut alia alii sub­}

jic ia tu r, ita finium eadem sit ratio necesse est. Sed id, cui

aliquid subjicitur, potius est subjecto: et idcirco superior

quisque finis potior est iis, qui ei subjiciuntur. At vero

p rogressio haec necessario est determinata; quod ni esset,

u niversa actio humana sine fine progrederetur et irrita pro­

flu e r e t, n ecesse est.

_{Q u o d si igitur finis quidam sit uni­}

versae actionis humanae (

talis esse debere

v i d e t u r , ut is unicus propter se ipse appetatur, et ad eum

perpetua continuitate referantur et propter eum appetantur

o m n e s reliqui fines.

_{Atqui finis singularum actionum est}

b o n u m aliquid: e x quo intelligitur, finem universae actionis

h u m a n a e esse bonum consuimnatissimum, id e st, s u m m u m

b o n u m (zô

«xçoraior

JTçcmùiv

to

2).

I «

_{E sse igitur aliquid summum bonorum necessario}

constat: quid s it, et quale sit, de eo omne certamen est.

I11 eo omnes fe re con v en iu n t, ut summum bonum nomine

b e a t i t u d i n i s nuncupent

oî

2) E th . Isicom ach.

I ,

i» u v t 0 ß ov Xo /u r^u , T ù « X X « i i i t u t o v c o, _{x u t /ut/ n u vr o t i t Y n p o»}

utpov-a S ' \ r/ » J ,) r / > y , , , 1 i J ,

/uiJ<* { i r p u t o t y u p o v t u y tts uxupoVf w i r ttvut xttt/v xut jturmtuv rtiv opt-

f ‘» ) #

_{oos TOVT uv tt'ti T o tya ÿov, xut r l uptOTO* . —}

TovT u y u S o

r

u x X w s> « X X « t o v V f*" tv ' ov y u p t o v _{u y u 9 o v ' «X X 5 v n i p /ucv t o v t o v n u i}

u XXo f X o y o i , x u t u X X o r p tu i c rxii /t^ M agua M oralia I , 1 , p . 3 . Cfr. E u d em . 1, 7 . S e d de hae re pau llo infra.

X u ç i e v r e g X é y o v t n ) ;

_{qui quidem bene yivere (to}

_{et b en e}

agere (to

_{id e m , ac beatum esse (to}

existimant.

_{D e hac ipsa autem beatihidine, qualis sit, va­}

riae diversaeque vigent sententiae.

P lerique beatitudinein

positam volunt in singulari quodam et R e a l i bono (tujv

u ç t y w v t i y a i

qptmçcùv), idque alii aliter eligunt: sic, aut in

p e r s p i c i e n t i a v e r i (t

ttjv

aut

in v i r t u t e (ttjv opsTtjt'), aut in v o l u p t a t e (t

aut

alius in alio beatitudinem ponunt; immo quidem saepenu-

m ero ev e n it, ut unus idemque homo sibi ipse non constet,

q u ippe quum aeger sanitatem , pauper divitias expetat. P e r ­

pauci vero autumant praeter haec et alia bonorum genera

esse bonum quiddam universale et I d e a l e (to

quod ipsum per se bonum (iô

₈

_{p r a e ­}

dicant: et id in caussâ esse, cur haec bona sint (o'

lärt

_{et ipsum summum esse bonum}

ii censent.

_{Q u am qu am ornnes omnium de beatitudine o p i­}

niones recensere nim ium otiosumque videtur 5).

II.

_{Placet igitur, quoniam omnis quaestionis d u b i ­}

t a t i o n e s

quaedam propriae sunt, (et idcirco s u m

n em d icim u s beaiitn d in is abstractam. Q u o d si ration em q u a esiv eris, cm rein tali m o d o tractet, el om n iu m prim u m aliorum placita tam diligenter circuinspiciat, ?b eo auferes resp on sum h oc liberale : * X lt Yu ( i'x x c ro f oi*i7ov n r t) t u k r t -S t i M ' i i u>' otvxyxocTov iitnvvvoti nuit n t g i u v r u v . — O v f i n ’govs i i TOVTUW I V -

Xoyov it x , u o t c r u v t tv ro7s o \ o i s , «X X iv y i r i , t! tol k \i7 g t< å y.xroft-.Zv, [ E u ­ d em . 1 , 6 ; N ico m . I , 8 , 7]' _{Ï11 ^1,s autem quid veri ia s it, q u iih e falsi, d u ­} bitando investigat.

m u m quoque b onum , de quo nunc quaeritur, aliquam in

ß e

_{necessario habet controversiam,) hasce ante expendere}

sententias: etenim refutatio ejus, quod ambigitur, est pro­

b atio oppositi, id e st, dubitatio dubitatum negat, negatum-

q ue ponit 4 ).

_{V e ru m tamen singulas percensere opiniones,}

q uae de summo bono feruntur, operae pretium non est: et

ad id, quod intendimus, nobis satis erit, si eas potissimum,

quae sint insigniores (

j

_{, quaeve ali­}

qua ratione niti videantur

r o «

in ju di­

cium vocaverimus 5).

Omnium igitur primum plerique, (nam fere omnes stun-

m u m bonum esse singulare quiddam et R e a l e yolunt,)

ra-4 ) ’E;rr< i t i f f î v u n o f i x i r r t f i {KctffTiy it _{ç x y y x i t'i*v o i x i T x t , $ y \ o v o r i xui'}

v r t o i ß io v _{r o v x ç a t r i r r o v , xot! Ç>u>îjs r y s a f i r r y s}

t i a i . _{T o t v r u s ovv x a X u s f % t i} r x s J o f x s i ç t r x Ç t i v ,

O t

x v r o T s "koywv u r o b i l i n s t i r i v . _{E lh . E u d cm . I , 3 nied.}

His paucis tota de d u - b - i t a t i o n e disputatio conficitur. Dubitatio nimirum unicuique quae_{stion i in est, e l} Lis du obus continetur: negatione et positione. Quare dubitationem _{ita definire li­} c e t , ut sit uegatio d u b itati, uegnlique positio. Negati» igitur finis dubitationis non e st, sed ip sà negati positione dubitatio absolvitur. D e qua re conferas P r o o e m iu m , n ot. 2_{. — A lteru m vero m eth odi m o m en tum , quod S c e p t i c u m appella v im i« ,} his du b itationibus contineri facile apparet.

v _{5 ) E tli. N ico m . I , 4 , §. 4 . Clr. E udcm . I , 3 :}

Wxaus y £ v ovv r x s ix i ff x o rti v oous t^ o va t rivfs n to l uvrtjs, (s c . tvi ïu iyovixs

'),

y x f ( p x ivtrxt x u i ro7s itu* i ï u f i o i S , x u i _{roTi xxuvovtr • xui nufxÇlfovovcTi, i t t f i} ùjv uv o v a t i s vovv t'xwv iïiuTtofyeru. Aiovrxi y x f

ov

'O

w t r u v r x i s ot/JV r x s r u v woXXwv ( t i n y y x f _{X i y o v r t e%r$ov i t t f i x n x v ruiv,} *at< y x X a r r x v c t f i r u vrys') _{i n n r x n t r t o v i o i x s . 1 Ar o nov y x f itfoffipiftiv \ o y o v} ro7s Xoyov y y iïiv 3 t o y (vois, ocXX« i r x è o v s , _{— T ie* suâ firmitate praecipue in­}

sig n es iuler o m n es em inere videntur opiniones : eas d ico, quae sum m u m bonum aut in perspicientia v e ri, aut in virtute, aut in voluptate positum ferum . N am haec tria bon orum genera polissiinnm expetuntur. Vide Eudem . I , *i : T o $ t v -

Pxt yovt Tv. x u i r o £}iv y u K u f l x s x u i *»Xw*, t f y xv i v _{T f i o i / x x A i z r u , n 7 s t r}

t x i è oxovai v u t f t T ù v r x r o i s , x . r .

tione satis idoneâ (ocx àfo'yaiç) in eo con sen tiu n t, quod bea*

titudo sit genus quoddam vitae

Is e n im , qui co n ser­

vat institutionem vitae con sta n tem , eam certo fini subjectam

tenet.

Jam v er o , quoniam ad vitam beate transigendam tria

bonorum g e n e r a , (aut perspicientia veri, aut virtus, aut v o lu ­

ptas,) tamquam potissim a, p r a e c e le r is exp etun tu r, e x iis toti­

dem vitae genera enasci videntur: u n u m , genus vitae c o n ­

t e m p l a t i v u m (

oijuxoç), alterum , a c t u o s u m ( /9/oç *

, tertiu m , v o l u p t a r i u m

quorum i

suus cuique finis est propositus 6), — Voluptarius ho m o sum*«

raum bonum in una v o l u p t a t e ponit.

At vero h ic , ut mos*

est vulgi et ineptissimi cujusque hominis, meram exp etit c o r ­

poris voluptatem

, et id genus v i t a e , *

quod iste amplectitur, animalibus rationis expertibus est p ecu—

liare

neque homine dignum 7 ) .

---6) E th . N ic o m . Ï , 5 , 1, 2 . C fr. E u d em .

t,

7) N ic o m . I , 5 , $ . 2 - 3 . Cfr. E u d e m . I , 5 , p . l o i - l o 3 . H o c lo c o eam im v o lu p ta te m , in quà perfruendà voluptarius h o m o v ersa tu r, accuratius ita d é fia it, u n i t sit t) n t g l x x o u . u k t k x x l t KS o tr to X x v a n t rj iï w ti , ile in q u e d ic it aliu d esse v o lu U u - p ta lis g e n u s , e u i n o m en v o lu p tatis h o n e s t a e (i/J isi}* ««X »?/) im p on it; q u o d q u iu ii- d e m iis con tin etu r v o lu p ta tib u s , quas aut veri c o g n itio (t o y t v u ï x t i v ' ) . aut visiissio

(t o / S X i v m ) , aut actio cu ju slih et sen sus ipsa praebet (t o i» kWuuV t i s a ia S y t r i u i v jvj").

H ae igitur volup tates d icu n tu r hon estae et h om in e dign ae. E a e e con trario v o lu l m - p t a te s , quas su p p ed itat aut d o r m itio ( r o x a 3 « t /J W ) * au t a lim en tum c o rp o ris ( (>7 tg v Ç / 4 ) t aut sen su u m titilla tio ( t k 9 , h o m in e m , u lp o le a lie n a e , n o n d<d le- c e n t , neque ipsae p er se e fficiu n t, u t v ita sit exo p ta n d a , Q u o d si q u is , o p lio im n e p o s ità , vitam propter istas volu p tates sib i ex o p ta n d a m p u ta ret, e o ip so p r ob a sse sie t, s e io n u llo pou ere d is c r im in e , u tru m su b co n d itio n e p e c u d is , an h om inis fnississset natus { o v 3 i » civ J'.rvsy<co‘t>' y f v i c S o t t 3 ti ç to v i; olv3gton»v'j : q u id ? qu od m ajus es (e st, si quis prop ter so la m d orm ition is v o lu p ta tem v ita m sib i exop tan d am p ro fiteretu r, ; ne in fim u m q u id em v ita e g e n u s , qu od p la n tis p ecu liare e s t , s ib i fu isse cou tem n en d u d iu m

A c tu o su s autem vir summum bonum in una v i r t u t e ponens

id genus vitae sequitur, quod actionibus honestis, sive ex

v ir tu te , ceu habitu

profectis, totum continetur

”

At ve—

ro licet posse virtutem habere

etiamsi per totum vi­

tae spatium vel dorm ias, vel iners sis, et insuper malis

calamitatibusque gravissimis obruaris.

Eum a u te m , qui ta­

lem agat vitam , nem o beatum numeraverit, nisi qui rationi

su ae importune insistat.

_{E x quo efficitur, ut summum b o ­}

n u m in virtute, ceu habitu, poni non liceat 8). — Tertium

denique vitae genus est id, quod in p e r s p i c i e n t i a v e r i

v er sa tu r, et vir hic contemplativus summum bonum in unâ

veri cognitione

positum vult.

A t quidem h oc

ad eas pertinet scientias, quarum finis est haec ipsa veri

im p u d eu tcr p rod id isset Ç r l y x p Siu(fi(ç$t x u ^ t v S n v u v t y t p r o v vx'.ov devo t v s

irçtl-T V f t j , u i ç c i s _{y ( X § ‘ T t l S T t \ t V T u l a S ST UV Ù ÿ t S f U Q V ^ i X / u V t} VCfflDVOVV , tj ^ t j v o v}

-v u t j » ; ) . _{E x his autem in telleg itu r, sum m um hom iuis bonum in corporis} v o lu p ta te , ut voluptarius iste v u lt, poni non debere. Q uam quam de verà v o lu p ta­ tis in d o le , et de habitu ejus ad vitam beatam proprius erit disserendi locu s, d u m ­ m o d o « o tio bcatiltidiuis concreta apparuerit. V id e sis N icom . V I I , 1 1 — 1 4 , X ,

1 - 5 , ubi d e voluptate su btilissim e disputatur. Id unum e x hac disputatione nuise trausscribim us : AXX è m i ov% tj « i / t i / , o v t i ( p v m s , c v S i'£ts t j Mgiffttjy o v t

i c r t t v , o v T i S o x i 7 , o v i ' t j S' o v ij v S ■ u k o v cr t tt/ v u v r ti v n oc v r t

s ’

« X X i i X t i ^ o c o l y v r tj v r o v o v ô / u m t o s x h t j g o v o / u t u y oil a u f i u r i x a t t

t i S o v a t , _{Si x r o i r X t t a r u x t s r i n u g u ß M W t t v t t s u v t m s y x u t n u v r u s / u t T i %t i v} a u r a I V ’ S~M TO / UOVMS OVV y V 01 fi t / J . 0 V S t l VMl , T MVTUS f x i v u s OtOVTMl t 7 v M I .

I. c V I I , 1 3 , § 6 .

8) _{N ico tn . I , 5 , $ . 4 - 6 . Cfr. N icom . I , 8 , § . g ; X , 6 , $. 2 : Efc o /u n}

S i y o r t o v x i'oTiV ï £ ‘S ’ kmt y u g rw x u ^ i v S o v t i ^ S-u ß i o v vncxgX01 uv y Çlvrot Ç u v r t ß ’ov, x u t Tifi i v o T V X o v v T i -tu / u f y i o T u , E u d em . I I , 1 , p . 1 1 1 : * E t i S

II flTUiyOt Ttf f Mf t Tt / f y S' X TU f' gyu XUt TM (y«U)/UlU TCUV foyuiv* K x 4 OTt(f>M' v o v v r a i et v i x u n r t S y « X X o v x o i Sv v x y . r \ ot ytxocv, u >j h x u i v t i s S i * x u t t o x ç i

vi m i x Twv i' gyuv onoTot ri< t e w ’ O m n is igitur virtutis laus in ipsà actiolf« co n sistit. _{V erum haue rem diligen tius excutere hujus loci uou e s t , et suo loco} eam pertractabim us.

perspicientia

thw-

iis vero disciplinis, quae in usu versantur et

acti­

v a e su n t, d iversus a solâ cognitione finis est p

ropositus (i

d i n o i e x i x w v e m o T r j f j i w v e x e q o v t o x é X o ç

ttjç

N a m , Ut de

virtute d ic a m , quam vis pulcherrima sit honesti

cogn itio , non

tam q uaeritu r, q u a e sit virtus, quam e x qui

bus enascatur

(où

id e s t , non c o g n i t i o , sed usura virtutis est fin

is

I-

a i i v o v y v ù o i ç ,

ùÀÀà 7rç«£iç) g).

g ) N ico m . I , 5 , § . 7. Cfr. E u d em . I , 5 p . i o 3 —

- 4 ,

Q u o d ad cetera ad tin et b o n a , quae h u ic g e ne r i, q u o d R e a l e supra dixim us.,' su b su n t, ea p aen e inn u m erab ilia sunt. S e d ad ea brevis erit d iscep ta tio nostra. N a m pleraque s u i l e n i t a t e ipsa p ro d u n t f in e m in iis non esse p ositu m ( r o u r t - X s j ) . S ic h o n o r ( t / , « » ) a n o n n u llis e x p e titu r, tam quam is esset finis vitae a - c tu osae. A t vero h on or b o n u m esse v id etu r e o , q u o d n u n c qu aeritu r, v o lu b iliu s { i n i n c X u i o r i g o v ' ) , q u ip p e q u o d n o n tam , sit in p o testa te e ju s , qu i kon ôre a fficitu r, q u am q u i h on orem e i habet ( i v rt>7s ri/uwtft /ux X X ov )/ iv rip Tt/u u/u itu ') . S u m ­ m u m au tem o m n iu m h o n o ru m n ecessario sit q u id d a m proprium ( o i n t o v ) , ac fixu m et stabile (J W «0ot/p »rev). C eteroq uiu h i honorerti virtutis n o m in e ( i n a p s r i? ) co n secia n tu r: e x q u o in tellig itn r , v irtu tem ah iis ip sis hon ore p o tio rem hab eri (jj u ç i r i ) xçt'iTTiov'), D e virtute a u t e m , qui veru s est finis vitae a c tu o sa e, sitn e ea su m m u m b o n u m , a n n o u , n u p errim e d isp u tav im u s. [ V id . N ic o m . I , 5 , $ . 4 , 5 . } In e p u ' l e n t i à ( n X o v r c s ) d en iq u e su m m u m b o n u m n on esse p o s itu m , q u o d q u