q. n . v .
D ISSER TA TIO P H IL O L O G IC Ä ,
B A R M A B A M
E TP A U L ü M,
A I A
KA,E f M H N
L Y S T R I S A D P E L L A T O S ,( A C TO R . X1IIJ, v. XII. )
L E V I T E R a d u m b r a n s; • Q . U A M , C O N S E N S U Â M P L I S S . F A C U L T . P H I L O S . U P S A L . ,P
R Æ S 1 D E
V I R O C E L E B E R R I M O ,M a g .
J O H A N N E J.
A M N E L L .
GR. L I T . PROFESSORE REG. E T ORD., P U B L IC E , IN A U D IT . CAROL. M A J.
D. XVIII A P R ., HORIS A N TEM ERIDIANIS, . * D E F E N D E R E C O N A B I T U R
ERICUS MONTELIUSr
U P L A N D U S.
S : æ R : æ
M:ns
V IR O FIDEI M A X IM Æ ,
R E VEREN D ISSIM O
D O M I N O D O C T O R I
H E N R I C O
BENZELIO,
R E G N I S V I O G O T H I C IA R C H I E P I S C O P 0 ,
A C A D E M IÆ R E G IÆ U P S A L E N S ISP R 0 C A N C E L L A R 1
0,
V . C O N SIS T O R II E C C L E S IA S T IC IP R Æ S 1 D I
E M I N E N T I S S I M O ,M Æ C E N A T l S U M M O .
Q UandoTiBi, REVERENDISSIME PATER,Q^iem
Eccleliæ pariter & Academiae Patrice lapientis- • irnum Antillitem Ephorumque æquilïimum be- niigniids Numinis c o n c ^ fïit, lludiorum iuorum ratio- mem fubmifie re d d it, & navatæ iiteris operæ
mina certatim offert ftudiofa juventus Upfalenfis ; i- dem hoc luum inprimis putant, quibus ea contigit fe licitas , ut fingulari I'uo moderamini ac propiori velut curæ commifii, in futuros ufus EccJefiæ Archidiœcefanæ adolefcant. Horum ego parvula portio, ad limina T u a , PA T E R REVERENDISSIME, pius ac cernuus accedo, leviflimas hafce mecum ferens pagellas, cum devoti
mei in T eobfequii, tum quoque ftudiorum generis, quod
ab ineunte propemodum aetate delegi, qualescunque futuras indices; non quod iftas Te, T a n t o facratioris iiteraturæ A rbitro, fatis dignas autumem: fed quod ju veniles in re ardua conatus ingeniique minus adhuc maturi primitias T i b i , tam Miti & Sereno b o n æ vo luntatis æftimatori, fie tamen non omnino difplicitu- ras humillimus confidam. Hæc mea eft audacia, ve nerabundae fpei p le n a, & obfequentiflimi animi pieta te temperata; qua ducftus, & nunc primum in confpe-
iftum prodire T u u m , REVERENDISSIME P A T E R ,
& fimul T i b i meas in pofterum fortunas devotiflime
commendare non dubito. Interea temporis nieorum
fumma votorum hæc erit: v iv as, EMINENTISSIME PA T E R , inconcuffa præditus valetudine. Sic una T e -c u m , quidquid pium , probum atque eruditum eft, vi gebit. Sic florefeet respublica tum Sacra, tum Civi lis , tum Literaria. &, quotquot funt harum trium bo
ni cives, immane quantum de Te fofpite fibi gratula
turi funt.
R E V E K L N D IS SIM Æ D IG N IT A T I T U Æ
devotiflimus cliens,
V I R O
A d m * âïim R n er en do at que Prceclari/fimo,
M
ag
. J O H A N N I
M O N T E L I O,
Ecclefiæ EHboè'nfis
P A S T O R I & PRÆ POSITO M ERITISSIM O,
P A R E N T I O p tim o .
O f quid ego muneris ciåferre pcjjew, id T ibi potißtnmm,
Pater Amantifiim e, fe rr i oporteret ; qui, cum nume-
roßorem alas fam iliam filios complures, diver fa /lu diorum vitæque hcneß<e genera, pro indole quemque fiia, nec fine g ra vi ore T u o fu m tu , fe 81 at os , mihi tamen Pa ternam opem adeo non fu ltr a x ifii, ut potius ultro fem- per obtuleris, Pf ad me ingenuis artibus fnflituendum nulli cures , impenfe nulli peperceris. Quia vero id inprimis egi f i > Cari filme Parens, u t , cum Fratres civilia munia prit amplexi, ego facris olim praeoptandis, fideli/fima T u a Aliorumque informatione, mature prae pararer ; en Tibi» mi P ater, (ludiorum, qu<e per plures annos ad Regiam hanc Academiam edidici, qua lecunque Jpecimen : cujus quidem argumentum a T e pro batum i r i } hoc certius confido, quod, T u o Jpfius juf- fu monitoque, cumy fanci i or ibus literis Philologiam lin- gvarumque /ludium hucusque junxerim. Id vero deleo, melius hi fee quidquam & majus tot tantis que T uis de me m eritis rependere me non pofie. Quod unum penes me e/f.pro diuturna incolumitate T ua D E U M O.M . arden ti/fimis invocabo fu fp iriis, & benefacta T ua vere pa terna eat qua filium decet, mentis gratitfimee reverentia ad cineres profeqnar. Vale!
Dilcdhflimi Nominis Paterni
cultor obedi enti/fimus,
Ad
Virum Jmtnrrn,
D n. E R I C U M M O N T E L I U M ,
difcipulum quondam fuum diledtiflimum,
amicum epigramma
N I C O L A I
In Reg. G othor, Carolina Philof. ADJ.
D
um fugiens Paulus curat Lyftris pe
de c la u d u m ,
Hermes ipfecluit, Jupiter atque c o
rn es*
Scilicet eft daemon deformis fimia
f a n
-. Pcr >
Atque fuperftitio vana timenda pu
tat*
Unguibus a teneris meliora videre peri
tus
M O N TELIU S nofter, falfo cavenda.
docet.
Plaudite, Pierides, & ERICUM tollite;
veftrum,
U tque diu vivat, folvite vota
fi-mul*
N a m fic Chrifticolas doceat mox Myftat
difertus 5
Sicque labor rigidus præmia digna
mm***
Så it I I
*52
sUBimM .wfmt*S 1/rKUA^^-fvynwl
dj4<if*vHv i ft OU*u** àvA^Uùil hm
y vr*liuMim, ti/tyuùf, ylAit WJt*. wiq.MJ.ty.
^ . / I w j J w , v J v r . y Ær. é r M s t ' j f t y * * * ^ ^ T
Cjyrt-.fiJ&t rin. ■' **** )»*&*.
Ytffi.d obj. *j, çd.i:i.
&>£**,A:z-****). J/Jj£.r $Z\ brik.tj.
Af*U*y H * * . M A fuyu^ ’ ^
2i)y t u Q e ü .
§■
i-lA P N A B A S (I)
2
ATA02
,å xotl n A T A O S b )
, A&or.
X III : 9. cum efîènt sv
’Avt/ö-XQLTOi TYjV 0V(TXV ixXÙTjfftaV (rüv X fiç iw ù v ,
A£t.
X I :26 )
TcçotyŸjTou xal fàdaxotXoi, p erje ju n iu m , preces ac v ^ o S f - n a » dcfcufitrpiem h g to sçyov> 0 to nvevfjLa to d y 109 7tpo(JXèKX7]TUi dvTovçc), «(adcoquc £ K
7
T£(U0
$£VTf £ V- 7ro Toö TTVêVfAaToç t ov d yio v,) p rim u m qu id em5
>- levciam d ) p ro fe fti fu n t; inde p e r Cyprum e \ [CPam- pby It am / ) 8c Antiochiam Pifuliteg)^ leonium b) usqucp e rv e n eru n t. A f t. XIII. 1, fqq. f p r
_ --- —---0<n çT»
a) B A P N A B A S, (0 j çi fiE$effiM6Vo'fJLevov< vioç t
Tta{2xXY\Ctft)g » A ft. IV : 36. h. e. Hebræo loquendi Ok!
m o re , Confolûtor 9 quique ipfe præfenti animo præ-A* ditus, exhortatur alios; a 12 Filius & inufit.
f e c i t , v e l, quod malunt afü, a rad. vaticinatus%
- ’ *■ - - !s f e u r ^ ^ : t e r ...
na-v „ , yy
<r4’ r^KjMf^j.Usax CxA.6.*u # ,4 ^ re*/#**,
)wi \
:i; J.
t
' nafus fuit in nova profefïîone Vir ille hsunv^ç^ K£* sr'fioç TU y h s i, igente Cyprius), cui proprium no-_ T »*r - diverfus omnino ab
cujùs mentio fit
r ___ _ _ G R O T IÜ S ad h. 1.
autumat,- unum idemque nomen eft
illud quidem Hebraea m ore, hoc autem , ut facilius
fiefti poffit , Græca terminatione prolatum. Gfr
L A U R . VALLAM in Criîic. Sacr. ad h. 1. & BE-
NED. A R ETI1 Commentar, in AéK Apöft. fol. 32.
B e Barnabæ nomine p lura, fi placet, videantur a« pud DESID. ERASM UM , ZEGERUM & DRUSIUM in h. 1., Critivor. Sacr. Tom . VIE
b) PA U LI ApoftoH hiftoria notior eff,: qtiam üt
multis eam heic exponere nobis e re fit. Obferva*
« ri* . ft*»*» « n t E ru d iti, primam nominis
men-& ionem Aéh X III; pt* quum antea
'ab Hebraeorum participio & illino' dedudfo nomine
nroprio expetitus\ occurrant. Qpare B»
HJE-J t y * b - £ K Q ^ Y M tli, exiftimavït'. Pauli nomen tamquam trö* L).**.i), - . /-. — . , . ..i. —” * —
-!*) .-H.VWAa , « teunv Apoftolo deinceps manfifte, a primo ec defis
Ä t “fpolio, ut1 ipfe' loquitur, puta' £ER£IQ T A iJP Ö r C ypri Proconfule. cujus ad fidem couver fi mentio oe* c**rcurrit ejusd; Cap. verfib. 7; & feqq-. H aut a liter ac 5 fubjeda A frica, Africam fibi- nomen ad* fu m fitr & Romani paflim Imperatores a fubjugatis gentibus P a r th ic iS a r m a tic i, &c. agnorrfinari- fueve* runt. A t fic tamen ante vidtoriam loco cir. Paulus
. % « « J l c t a r i fadlaque erit a Sacro Scriptore cum
^ Sequenti demum comm. 11. dodtrinæ cœlefiis a Ser*
gio receptae mentio mje&a fit. Alii* & in his AM- BRQ SIU S, contendunt, Apoftolum cum religione
fa n .b tm .i•> mutafi* nome«, Plures autem adfirmant, binominem
v*» . 'drpftjy é i plum
jxIAi, £rr * (CSatij : Q/if&wC*!
fabri*
\
'UiLnv.i,. t)**f.î} Jfr.HM Sui'i aJi. Uf. *u*Cy iv> £[coUf
k * 'V - i » t f w
,g
^ *?-?s
i ' i 1
n t
r \ ^ I ?- 5 1
> v < /*.1 *ia n * IchKA^ £ -tf^.a-Ol e \ i ' ~ I * i * i >r ? ' t 4 « f S iJlfj ‘J » t* * «v
t M
I
* * •? ; t •? ,. 4 . .*- ^ vi 3 i ^ JT ^f i
t*-* i t n y ,j icmA/ywm w fi. if <- VW •ff*1 ^3 d w*n& x>
/«pyy Crtym, #vf.(3lV. ** ^OM.iS j B ; ■
"WpfxMi: QiVf*» tue !#HY Mit W*** QmP\
£r+t* .?'“•. 9frr* fc***>.*rS*^'««, m a
i > T ^ f T ^ 'T V T T ^ y ™ ^ : . -4U W /«»«-; ,_ A nTT?* w.faAi *!*#V u l ätieUux Mi*' <lÿ ïl ** V A Mj». i t S r a f e r S ! ?.ST*A!5®i „~,~.r, rv •**wm« <mr c*TTf 'W W i* «VW»fHimA 3f( faJh>£/ **#»,~J* *4+Ur» id “&+• frf» ^ _T-i— - mttmrnt ■m^jjy ■■»•»»t»»« ti» i». <%rw»* -jj- r"" ij "'
'jk .îw fy 'sX .L V fy , . ,., . . - . n««f»y Tf ‘
,Y0* *#»*£#,£, 4^ twW ! ^ i^ p x ytyh v X\HW r^OVfyl*, 9V*T*/ *| ^
ty fit ^ JfiU n Ä k(Ml fVtfil r t n . k l f o l f c *1ftMAJy/fa) J v- V
^ td***<**' "!?vr^ <fvr» ,\\
t M f x M . tiu k fiå n . i ü i r t W S w ti M r i t f i M M * p x j i r * v w i t j y p M ,W * f f i i / W f < W Y
ä
Sç m
r a Â
f f i f f l
Î Â Ï ï Â i ä ' ä S S K S ä w Ä ^ ! * ™ < - « - t f 'i " * 4*
IW rtifåi. HibJuttiq , ^r, Äm. ,*r&*. ( **'•*’ m fauttA , U & /Ü&lj KtujtM. nmtHf&SlU) !^w I^h ,
fA wt- Vn ^ Mu.y&ffi, fjp-XiU-j (.tunt tUitfc] nt kutll/
f fö- tyntm* » , m 4tj, (U-fitin,***4*-* C#y*.
I »Vfr nejfy,
lu***
1 aL». >ihv C.JiS&ty if*H (&** WrUMr. K&H) / iy^wi Ou**, öiw. fjvCtjfa. j<^,wV , *.*•-. 4 -w-tn
■ |j f » i v Ä f l v W - V t * fyMwtwm j 'Mrt>jvJt Jul*»*. Ht-'J-tyÀtj- * xn*. fff.f. A Qjr^.^piU&n Jljj
K^Aziy jM/tàfc fatäf j *k4*irfàC ljukuf> l£Uu*'4fâp. ^ ,] p r c m y ^ */r n A u M Avert»*, f i f t y
w U Jmt. M Crcß,hi rSvHU^ htjsvuty*
Jj*rH &tWr>i A * * , Ol&H. ,‘M t m i 4 Ity* »
■ * '^y*, ÎVvtAVvï v^r^AA J hrht4 4+fi. tMfUfa-.
Ctrl 7'wrtfijj -favi clos**) ^ /1;£
tyhUi fuA ntt* t, fft of,
w. ^ A/^. ?/**. ?w-/tTf. ^*«A A. CU-?/):«.
c\ puUwnlA»V. Jtt. Aui^ m^V. ^
*}UL ifa ltti f y h* jxJÀ t!£**¥' \u mjl,l-fr.ifoip. ).luuMnty tffa.Mti rt&tu t fav-njiw,,
l . l t r . l f t } . H ü U M m .f t* - ^ . L 5< « * * * 3 « _ v
ii *vV 'vÄktrtAj <» **%**»• ^ \
m Awf M *&*
<»/. 3e ^ HjMtfmU ÿw tf-iJr.i/ny. <U>
j {^UjUtMAj / Mrify (facAttojCuy a„» Hirn I Ü M A A -Iftj*, V», P u i . e i S y i i ^ U bvtft '
n%* XwÙApnl 4ç2À,u **Jt x l t y 4( fö^
t ^ifüfii'V-^ ekity, iUlilti frwH.ltyd'tyi * ' " f* iW 'tty ii kirn kuJiiAvin:
IrxJvht c f
tv^Wv SaMUm fyiMtÅA, 3T^+vi*pviitt AM A ^H^r, MyvAO, Ivrlq, Mf.
*j .T : Aa. /iAAri. nvftM
^ b**j ^*h-M.XX:iS. I j ÿ . iM..b% fitp MMj}*‘y * »ftwj ^
fyibi (U) cuih^Mf itivnŸai w>&m iflflti** utfmim ,n^iy.TAfytOV Hl4Tf>A&f,C£Ct,
aU u til fUé^L loU ^n, m iM tn ^U s w w t\'C /M .h A»tZA\SA?. <* 1jm f i ityù»« ?■ tun fahnfMM, M v » * S
uu «m^k tftfob.Uwfytft 7vft*jùy uc*Ad»m d L , <t Mv<W/«.AtoJh,, w »trM M Yfti- d typ**»* 9^** *ty+ tjptto.tiMi: vtt/nfa t. ei'uh. ffuÅ< u, wo.]. i
'M u & M itf, JMtOuùüre nJ/trHM*. ti* CfriyfjU,Or.
CiH tytafft rf fyhd'pjy i tyd Wf "ty fatyVrtfrl 3thty***t / f. /v^ÿ ^.jtyi*vtl ty t4j.
y * ***** y t . f A<r».'Xwty J*»h t ô ‘»[»JU*** UY^ j'?mYS, ' f a i tyl t y f a * * t y , f a r f a w t vfi f a l f f t y ,.
\^rf. .'!>h!h i*, fatyt.fa* lOfa y* iy prtymwK afaty tyWMtM r f MfivACU dfat.uMrf^ i.fcißjM.ji hc*fty, fanm* 7 6 rf’{i y J fac fahym» M,*,rfd foitylt ty0j i f a i J c .
'
ZEY1
m! E PM B2. ,.
f
■ v . . . ^ .X ■
ünfum iuiffe , &, quidem SAULUM , quod gente Jg- «G*us fu e rit, djrtum ; PA U L U M vero, quia idem ci
vis Romanus .* vel certe adfmitate nominum effe fa- trtu m , u t, qüi'Judæis Saulus, is ipfe Romanis Paulus 'vocaretur.. Nec male conjiciunt nonnulli , A pofto- lium Pauli adpellationem fibi tunc demum adfumfiffcp <cum infer gentes, quibus hocce nomen magis in u- ifu f u it, verfandum èb i effet. Cui fen tenti æ favere iitîdem videtur Reverendiff. JO H . GEZELIUS in no- itis ad Art. XIII ; 9. & Ep. ad Rom. Cap. I: 1. Ce- tteru m , quod ad Paulini nominis -etymon adtinet, ple - irique HavXov, vel quietum, a Grarco 7cdvEcrBoa, (un* •de & fj 7täuAä, quies.,) vel potius Pufillum, a Latiha
tthemate fic dirtum , interpretantur. Qui poRerius^jf ^ ^
;amplertuntur, iad Ephef.
*dyiuiv modefte
ttrartum ex paululus, quod parvulum notat, Latiali' JPAULORUM vel praenomini vel cognom ini, nec oiron PA U L IN O R U M notifïïmæ in hiftoria Romana
adpellatloni dediffe originem , nobis videtur. Nec ve- .
iro nomen Romanum dedecebit A poftolum , qui &famïnu
'rtor. XXII. 25. leqq. d*$£U7rav T tüfjiaiïov y € y e n Y jy .£ '^ \C & J ^ v T t^ ^
a m ipfe fe p ro fitetur, adeoque etiam Keätragoc (Til
S sß a re v ) f i i Ä m . A rt. XXV: 11. 21. quippe c , ^
Tatpo-eCç, iy ç KiÀmlctç ovx deryjpLOV. kqàsuç
A rt. XXI: 59. Tarfus autem, Pauli loçiÂJMtaÜS, bertatem ac nofaT€iaaf f. jus civitatis ab A N T O N IO ^** Trium viro tuliffe putatur; quae dein urbis ejus pri>^» vjlegia, ex A U G U ST I mandato ac S. C ., AGRIP PA confirmatum iverit. Alii quidem Tarfum Roma
norum faltem coloniam faciunt. Sed & fi ita e f f e t , * . * . k
zesnat
tov( ii(
fa ta d m m o t x o tT a x ty S é n a f,•C ~ ifCtyet. i-faj» , iuy/ptt *f*f ty tyl» ****** faff C(fa<
rüv iixiç&v t Yjv TtçowyoçtM Xotyßzvsiv, h. e. eolonos a fuis Conditoribus adpeUationem for tir i , ex
JOSE-PH O confirmavit D A N . HEINSIUS in Sacr. E xer
citat. ad N. T . pag. 298.
c) E P rO N illudy ad quod vocantur, fuit A p o -
ftolatus ad gentes. PA U LU S inprimis hsSrï} Xjjfuj;
xctl djcçoXoç xxl hfocrxxXêç iBv&v, 2. Tim.
1
: 11. dequo fie ad Ananiam loquitur Ipfe Deus: ffxevoç su*
loyrjç yoi içiv ovtoç, tov ßardaoa to Moy.cc you èvu-Ttm èSvüv , X. T . A. A d . IX : 15. Quare mox in ci-^ vitate Pifidiæ A ntiochia, cum Judæi veritati E vange- !icæ adverfarentur, PAULUS & BARNABAS
Q o n a isic t dclbvn A d . XIII: 46 4 7.
d) i E A E T K E IA f A d XIII: 4.) haut dubie eiï
Syriæ urbs illa, a NlCAlTÜRE SELEVCQ inftaurata.
H anc vero noftrain cum cognomini Chaldææ urbe ,
quam CCC fladiis Babylone nbeße perhibet STR A B O L. XL & X V I, immo vero ex ipfius Babylonis rui nis a Parthis conditam ferunt alii, (& in his H IE RONYMUS in Comment, ad Efaiam) , confundere
nos vetat BEN. ARETIUS in h*
1
. A d o r. Apoft., . , Fol. 65.
CYPRUS . Infula maris mediterranei , f auod
**♦*, ? tw MIVmA • W.ltrMV'- , /T . . . r n Q r 1
fcompluribus promontoriis alpera lit & quali cornuta,
K j m i S . aliquando d i d a ) , fæpe mutavit dominos ?
ut qu* vel propriis Regibus, vel Ptolemaeis Ægyptiis, vel Romanis imperatoribus, Pauli jam aetate, deinde
autem Conftantinopolitanis, vel denique Venetis pa
ru it; T ureis hodie fubdita. Quam fere totam emen ti funt Barnabas & Paulus, ut qui, relida Salamine. quae ad ortum prima urbs Cypriorum fuit, diŸjtàov
* W o t ï (A d . XIII: 5. d. 13 .} Paphus
lW to/x.tydfi iMf.
.07. rr
„ ... ; ,&H{. KvVWlJ
U t tyu *) Qfätfärm**, , m ai if,ÿm.
'***»■ W U * } i f a n t i j ' M ÿ y Ç W t f H v i h
^ fä fä fa f t mJ/Uu m jfä ffa r » A .V vTvfh. ' fié 2U, tifätf. hUt kl*a% «vfïltr*n*+-1:& Uÿfé.Uu m rffitmtfa
t f ; f , 7.) •* ù> U \ \ 'j> u .W ê(, fgé. i f : & . f ä l - U J fax»/rfa**i
Kgfä ß*+*b, l* + ß ,jfä fä xiKvMfi^ùtCA * ;i*l+h,fä.
i l , J l P . t é U e . U ,«jk . f a U . i i é . f ä n * f ä w U t J \ f ä f . t t :
Oaf’ll!, AiO/*V*vM/ r*n*XsrMï->- fai Otfa'^w fäiA ftfaZfy v&nMdlf ifät*fäy Cür,%\M-U".W ß
ifä fävy atoJwn^' Aatt.Wif). A**t.l6:>£ fj/fäjjfä* fä yjfäs* fäfäwlfä.iiO.) VvUf*A/. îîrf.
■.vfä Sy fat* ^rv**<w*»4. iX+fäfäai vît#**, / A/irl» flynfäj., <* f a fä fäjfälfätfr titiitU xi ,Vfr>v*iw fa, ^ n ÅÄ**** fi cfncU’, fä jr*À !\t»U tiiÄ^fäfä
»2 ffifi/**»** J^Vvitvm
**fc* **fi Ouv., *,<(. f, )jg ßfä-M.Uxfär.j,
ß U u ,f M ti fr w uM xH ÿ J fUtttH
Oh»#m f ä if, / w ^»A*
tUt.M.kU iff fanfä M/fäx fä>ufä vffäii xfävfäiu, n** rjifa ifä fäfa, ^ ï t% Jufr
* n f ä t 4 ( f ä ) Z \ \' f a f ä i u i J f ä f a
m X , W A f M m y , H faf./m Xn.yT) '•.■\ ** ■ i* - -v* P n a j . f ä ffafiii
fay*Xftj, faj, f ä f ä j n a-v
■J t*l*x ‘jx^+.hUH u. fliu}*vu
fyrffitr+'l# f a f ä * K ü fffäfä ruifä rtffäüfa.jfä wjfä* iP>Hi,r*M,
iUi/fä fäv, h fä+Axtf * fä'Um CfifBßtV, vlMV ifÅ käfä'ät.W f a i .
ly ft
(u bwJifaty j w r * * vw * *r J /, •" 1 1 /7 Xë*fi-AvfäU »MIHI») kl bétxrfii Mk.lOr hlïnk
■).vr f o f ä o ,,afa{<rrfr\£l f» inw^ i j u C y n i ^ , P t . * w e , , ! / f ä ^ # ^ ^ ■ .' u U f i t j f y f r f i j v ( t ô & U x ,c A U Ù J f y r t n f ä i ( f j t f ä w j b f ä f r C q V fx ;
v?/| »rTMi y wvniiw f •<jfä% ^Jr ( r?r* r ty r ti* * '
K r 1 * * v e n t f t * u M M * f o t o i i m f ä ‘u
bw hu tufäfalfph. fä l jlfaiy ifahs*t'xj fafawvMf*^ *f
i ß h y ^ i w > l y \j ynMrVt*iU* i i J tfa jr T f x V i ^ j i . (71 f .
7 W fä f.u e & i ^ i & S S J f a
' C Çi fäbutfa ^ fäfäU) jfa vV
gravis 3c curiöfus? cui infuper nofcendæ orbis hoe m ajor facultas fuerat, quod ipfe in expeditione ji!^ CŸRI com es, una cum eo integrum triduum Iconii
commoratus effet. Sed vero quia , quod ipfe , XE
N O PH O N i. c. innuit 3 in Phrygi«e & Lycaonia; con finiis fita fuit urbs illa, mirum vix videbitur,, ab a- liis huic, ab aliis ilii region-i acHcriptam fuiffe. Ac cedit , audores , quorum differfium adtulimus, diver- fis temporibus fcripfiffe.* quis vero n e feit, provin ciarum terminps limitesque feculorum decurfu multi plici obnoxios effe mutationi? Proinde, quæ forfan initio ultima Phrygiae urbs fuerat, deinceps primar Lycaonise civitas effe potuit Iconium, in utriusque confinio politum.
Q uod vero adtinet ad P ißdiaw , in qua f-
conum urbem collocat AMMIANUS M ARCEL- LINUS L. XIV , iffa quoque regio Lycaoniæ fi- mul & Phrygiae contermina eft. Et certe a L U C A , Actor, loco cit.* ad Pifidiam potius, quam ad Lycao niam , Iconium referri nobis videtur. Quando enim facer feriptor , p rater morem fuum , huic urbi nul lum regionis nomen adjecit , Iconium retuliffe vide mur ad illam reg io n em , cujus aliam urbem (videlicet
A n tio ch im ) proxime commemoraverat t adpofito tum Pifidiß regionis nomine ; quod pauflo poft in Iconii
mentione repetere fupervacaneum duxerit. Sin au
tem Iconium adnumerandum fiatuiffet urbibus Lycao niae » ejus regionis nomen potiu« videtur expreffurus circa Iconium , cujus prior fa&a mentio, quam circa Lyftram & Derben , quarum deinceps, commatibus aliquot interjetais, commeminit. Cfr. GEORG. R A PTI ELII an not. Philol. in N. T , ex Xenophonte col legas»
9 VW*> , å/,i*vy* tj faufr^AÅ aUh/haMW p yM ifi» y. Hmt fhH.bWtßfti/ JùWwcb*
***■ *4**rfÙk GsAjAh ftu n h tf .wfakm »Hh UW**»«* cJM.ifr 6, n, !fft
ç< xi
fyi'tvfe,
4
(uw r^ fiWfif fjW w fi ^^m»M,■w-iMwfc tvrÄ r<?
7
T^ prfn).0-Ä-^ *; .4
^*3
;. *&± W(>\u**hm>i.i Af** A y*åin™'(VSf <v*;W*->, *îic n*™*,
***(}«<« **. An f ö , j w j j w w
^M' ) r ' t 1 * ' 5 /■ v #'*, /
4
, IS vZ E Y
2
M lEPM H S.
* 11
Icortii autem orto tumultn t£v
eSviïv rs xot\ '\ov- $gcjm, ita ut BARN A BA M & PA U L U M jaftis
Lapidibus obruere vellent, hi
ffüÿLÏcVTfç (re delibe.
ratet) mrsQuyoD eiç rdç tcÅsiq v/jç hvxotovtetç a
) ,
Aïvçgav h) noci Atyßfy c ) y xzi r fy itepfyufov
(fc*
yijv] mircuwjacentem£
finitimam regionem)
xdxh rj&M eu1
ayyi^bfJL ivok
Lyflris vero etiam virum quem*
d a m ,
déùxrov roîç tocrl, (
non valentem pedilws,)'eumderr.que
xuùov i x xoiXlaq [xyrfcq durgv factg* “Xovra, oq ovdézors- nsfisnenttrrjxei
, divina virtute
P A U L U S famtati refh’tuit, ut jam poflet, in corr-
fpe&B populi,
uÀteaSai xotl tu^xolts'Cv.A£tor. X iV .
fc fcqq. ad
n .■ ■ ■ ■ ■
a) LY C A O N IA Afiae minoris regio fuit adh)r.t#iaaS,frU
4
sL T au ru m montem, quam CYRUS quinque diertim fpa-tio cum exercitu emenfus eft, X EN O PH O N TE teffey L. I. pi 195. 'R y n u S iv (fc. Iconio) 0 Kvgcq è%$:-
ydvvsi ftà r fy Auxotoviuq ç zSugùç r t h r s , (h. e. qmti que eaftrif,) Tctpacrctyyotç t çidxovra. T e tam vero re
gionem illam his- itineribus peragratam eiTe,- liquet ex iis, quaè mox fübjungtintür : h t e i S s v (fc. e Lycao nia) èfyXdvnihàyLentitahxictq. Nam Cappadociam in
fer Phrygiamque^ (ubi frtum Iconium Xenophonti-) , ^
media interjacet Lycaonia*. Huic ndnien efie f crtuc? «**»>? *■ W.h* i . * L Y C A O N E , R ebilo Arcadia;
five
Lÿ-canniæponnefiaese, cujus adpellatio quo paélo ad Lycaoniam Afiaticam tranfierif, Æqùe obfcurum eft, ac multa a- Fia remotiflimæ antiquitatis?, inprimis quse ad migra tionis gentium fiiftoriam pertinent. Fuif autem & popuki £ nomini Lycaonio-
eo
facilior traje&us, quo. , , ; f minus
v w 1 mc***: & w tt>n
^ j $ TWviai-3 f
***<• Waft'S}, fa/A » lu J h M .j, frriij/mzi* J av%* L ÿ fijk t,
H , 9+ty*A, Çwfàÿ / itr* ; 3fv£$jL *
'JiLxùt t* iM Cw/rk* {jiivJliL sïj^ y^j^vv, iwryJy -, *latrudbi >
v*v"Trj rrm wrrwnt, .«.A. VT. **u l
n.?c âf*rtii*iï2J4 My Mtf b *m évvxfiw inj oAv*h föv*% *y'.y
• » M m W fr h t1* BARNABAS & PA U LU S,
r.^yiw rw ArriMtyyuw,** 9
a fe invicem remotæ fuerunt ambæ regiones t-
d.ina Hic eff iile Lvcaon. quem« quod Jovem hofpi-i.tynifd’.'): ' Astern male excepifTet > in lupum mutatum fui He, ve^ tus Poétarum eft fabula. C eteru m , quod adtinet ad LYCAjONA* vel proprium ftyranni nomen .U7to Toy
XCm v deduétum, veL immite ejus ingenium & bellui- nos mores , vel certe utrumque fùftioni Tflç (jlstiz[jlq£- / QcJpwg f ecifle locum,* admodum probabile eft. C erte
t ^ E h o n difpar fabula m p ruv XmotvS^ T t m , quam cir-
iVY^ X W À '^ ^ c u m t u l e r e veteres H yperborei, enata videtur ex m o
-14 Ä W
il
'pk#% rtsh wM t hfro*y
- ß
i*. m. W '«» ^ ^ ' J ^ a i i t e r ac maritimis Afiæ oris, Euxino Ponto primæ
-fedi 0dinianse viGitiioribus, & ante tempora
M M t* ^ -qjJU if'i*) POMPEJI M. numerofo praedatorum agmine infeftis, i tyti» ^ (JXSi mvttoffcTib t$v ïp xvy Lyci* nomen inditum fuit. Sic &
noitri Romanos adpellavere Romvargar'y Fenni vero etiam varas & vare at y Efthii vargat , denique Hi- fp an i, quorum linguæ non pauca cum Gothica funt communia, vargas, prgdsma aut agrejles efferos que
homines nuncupant. Quid? quod Tureis tam lupi,
'quam prxdones , Cur di i ive Curti audiant. Videlicet gentes, inprimis litorales, inque bis noftri majores* piraticam exercere foliti, luporum illud agnomen vel
l* mvfcw» W** vicinis tulere, vel certe , cum latrocinia illa haut exili (ibi laudi ducerent, ipfi fihimet adoptarunt: haut
S& usfoifii ) ip ic j aliter ac noftrates olim propria virorum nomina, Wy * (fi &c. a belluis mutuati funt, ferarumque
jndu-S' e r u n t exuvias; ifta immanfveti ingenii vexilla tan*
tum non ambitiofe præ (e ferentes. Cfr A. L. &
' Sc. Sv. ad A. MDCCXXXVIII. pag. 4 1 r. Sed infra
Lycaonis fabulam pluribus enarraturi fumus.
ti 4* ^ v*#**', {Hog ^nå-r-^/v-JlWv^wV Abrita ^ (y/&*H/
vrt’ M lilj. fato/i, i: XV'S. v
, f\MiM y-fwf fi- s y * W y :
v 'S 't* u > i ...
iff. ** tySiOjfiOffifHti,
t m L.itSÏIfc. LaaJ* iLL i^i l»iJL .^ /.
^ 'njtyvwN mur *f*y
f (tfikh IvMC Wt4)’ ^w' *» h ê a. W & i M W A e f y r i
b & V
ftvft*. &,*• a, lX. «*fr.üjmf.Àito.»«i. mjjaA fW-A^v-<****//, J1 tbmtf.d'§m *v4 0 6 ^ Ai AiuA** *\ f jjv y i h s ' l M S ? k > t è t 1*'• Ä*h t,
1 îtvnWî.JVy, wi ^iurtn.i&uf
Jpf>* vivi AmiÿJ'j-,
i À ,i> 5, 54, 'y. bm, &,Wp, Vvkf.Mify,
Hfc. &nw ✓'♦H^K i ^ Æ^k,.' lt*4, wvhh *W. ^i^w »V U* </C^*v c.î. ‘J p t t å Cftsyk, jtw**» i.% xp»wftr,]-I nL. ,S*^W;y),AtfA ti4/ck,i.?:fJiM!; ! 1 t . ’ Î ï - H , * « Â M 4 . M r ^ l : i r / i f r t l a & f j , !$•■ •'fatWjUtb'n$ ^♦fiCÄrtäSwi, ' A -'V. C/5 J £ CM.^'if. Aa>&*$ .Svw-* >wuk*. I*
wfWf. Aïjrp# tootfK AvUfa ) ^ e
èxtMiiï. +Û:.MiM.07ti'*. V?
tf V. )wr)Y
Z E Y 1 xxl E P M H 2 .
9
h & c) fH A ï S T P A , vel pluraliter t ä AuVf«,
7 UIV At;cvflW/, utraque forma & numero efferun tu r ; vid." A<ff. XIV. 6, 8 , s i . C ap^X V I. 1, 2. & IL Tim « III; i î . Non eft autem, ut TYjV Avçgav de urbe, Td A vçfat de vicinis locis a g risv e , ad ur b em pertinenti*
b u s , exponamus ; uti facit ad h. I. Celeber quidam m
Interpres. Circiter XI milliarium intervallo Lyftris i#.I9 »,H j f a Å * ' diftat DERBE, juxta Taurum montem pofita; cujus 8c *. ^
m em inere PTÔ LEM Æ U S »c STRABO L. XII.
tram que urbem in Lycaonia fitam effe , fatis aperte ♦v^rtvth . iXy. ghfo, !' . S?
prodere videtur locus alleg. Aift. XIV.6. Neque tam en ifofar Z
i r •/-> i ’/y » v / . bezzJeJli'■****; ttt»*
d é fu n t, qui Græca verba: xurecpvyov siç TCtç TroXfiÇf.*J}sn*s*. uua.
TYjç Avxxowctç, Avçfatv nul Asgßyjv ) fie exponenda
malint.* fugiebant in civitates Lycaoni<e, # L y f t r a m , Z ^ Z / l
I f Derbeu: ut adeo Lyftra & Derbe fint a Lycao-/^Jvv
niæ civitatibus diverfæ, neque vero hæ illas com prehendant. ita vult JOH< DRUSIUS in Criticis Sacris, quo judice Derbe & Lyftra Ifauriæ, non Lycaonias, funt urbes. Sed vero, quum Lycaoniae contermina Î- tidem fuerit Ifauria , (in cujus fortaffe confiniis po- fitæ urbes illae), eadern fere conciliandi via heic in gredi poterimus , qua modo ingrefii fumus in fenten- tiarum , fu per Iconii fitu, divortiis componendis. C frr ad h. 1. Aétor. Reverendiff. GEZELIUS nofter & CHRI ST O PH . STARKIUS in Synopfi Biblioth. Exeget. quorum hic ita .* Derbe lag an der feite von lfa un en %
§ m .
Corporis vitium , quod cum homine illo na tum, cum eodem adoleverat, humana ope atque arte medica infanabile Lyftrenfibus vifum erat.
Duamobrem fa&am a PAULO medicinam , ceu
a fijpernaturalf quadam virtute profe&am , ac m i
raculi plenam , haut fine ingenti ftupore fufpicie-
bant; neque id (ane injuria.
Sed vero mox ac
cedit
fei<rtfaty.r/tcr&
pro fan *religio, quando
oc cyXor èirypotvr
yj* (Pvvrjv d v r u v,
Avxzoïiçl a) x i- yone;~ 01 0sol ofJLOM&sneç ctvSrpoJiroi; b)
x<zT?ßq~cotv
c )
xpoç tfpLCtç. v . i l D i r, inq u iu n t,
firmierfa ci i homintlms, (humana fpecte f) ad nor defcenderunrt
P A U L U M videlicet, tamquam beneficii,
t u y u -Xy
præftîti, au&oretn,
d)pariter & ejus com item
BA R N AB AM , pro diis cœlo demifïïs habebant*
ai) L Y C A O N ICE”.* h'* e., vernaculo fermone
Lyftrorum incolce protulerant ifta verba,. qua; quidem
Græce h.
1
. rerlrfidit LUCAS. Nimirum Lycaoniis?in Afia m in o ri, adeoque Lyft ren fi b u s, fua fuit lin
gua, a Grreca haut dubie divcrfa. E t a Cappa-
docum quidem finitimorum lingua foia dialedto al> iifie Lycaonicam y H . G R O T tU S & C H RISTO PH .
STARK lU Sad h.
1
. exiftimant. Immo veroCappadocibusipfos Lycaonios adnumerant veterum Chorographorurrr nonnulli, & hofce fequutus PH. CLUVERUS; horum- que patriam Cappadociae partem conftifuunf. Sed PA U LUS ERNESTUS JABLONSKIUS in fua ad h. h difputat., quum Lycaonicarn Unguam dlaledtum G ræ - cam efle negafiet* Aflÿriacæ proxim am , afque hincr
dedu&am, autumat. Quod reliquum eft , cum D A
NIELE HEINSIO ad h. Î. nos quoque infcii fum usy quid fibi voluerit H IE R O N Y M U S, quando fie feri- pfit: In Lycaonia, cum a u d i [fern Paulum & Bam abnm
loqui Unguis fu is, Deos in homines converfos efje cre debant* À tqui ejus loci indigenas, non iten* Apoftolos,
7
* f t Ifvjuyyjr 3Ji ÇUtAq, Stofi '/(‘■«'to'?*'^flrwewv, *vHu* m*wH* fy,
£ £*W*W. vwfavf,
C*f i i-kt&toMA»* &A to&hyH' fr
J H j f i w t y M / ! A vn
vwhüiUfy, <ptMh Sfjwpft.i fou. M(dcK /. / nAt'r
Jhc X ^uuy*, ^ fautfib ■1 ypfttn /».y »av tj
ar/ m a
Jh f> *h*ytn jt ’Mb*
wtf Ü CMJvky yKuKÎi, JWtJ.iJ2. t-nv*. ^krfr
fiAfyji ,7Wy) «V tfyinuà** SÎ ^
/^W< 'JuukI ffc /
^entfg¥ Urrt/ipvjkki ^Wwî »*r'l*/jp IfA fW éviiMfapiJi 4 *1
Z E Y 2 xx1 EPJVÏH2. t i
Àvnctoviç) Icquutos narrat LU CAS. Et quid mirabile, aut divinitatis opinioni excitandæ idoneum , /i PA U
L U S , qui Cilix e rat, adeoque e Lycaoniorum vici n i a , apud hos ea ipfa lingua loquutus fuifiet ? Neque tam en 1. alleg. perhibet L U C A S , quod Paulum re- putarint deum oi cffioi âxovaaivTëç , o n Avxzouç\ h
À otïype , fed tâovieç, o ixojytrsv o i l avAoç.
b) LYSTRENSJBUS cum aliis populis tantum non
omnibus communis fuit hæc fuperftitiola , de deo rum in terras defeenfu , opinio; quæ fortafiis ex ob- feuriorî vtræ QsoCpsn/ëiOCÇ atque Angelicarum adpari- îioraim n o titia, inde a primis, iisque piis Noachidif ad feros nepotes ac pofteros, fadfos }am apoftatas, p er longam traditionem & itCtTfOTtUÇuioa'iay propaga t a , fuam traxit originem. Neque aliunde hanc gen
tium de faïQxteCatç Twv perfuafionero arcefiunt
C H R ISTO PH . STARKIUS & Reverendiff. GEZELIUS Noftras ad h. 1. quorum hic ita loquitur : Hedningar-
ne bafva d ik ta t, at der as Gudar uti antaçen nifkohamn ofta vi fle fit* på jorden: u ti bvilken tanka de kunnat i fin blindhet råka a f ryk te om Änglarnas uppenbarelle bos Guds fo lk . C fr. Genef. XVIII, i feqé
Ille vero infuper conjetftat, inaudiiffe gentes aliquid de venturo Meflia, Dei Filio ; ut qui (rdp£ s y é m § y
xotl bxtjvuerev h dvBgtiriroiç. Joh. 1: 14. Quidquid (it,. ^ deos ccelo delapfos, & humana quidem forma indu tos, luft rare nonnumquam terras atque hominibus ad- parere folitos, uno ore loquuntur antiquiflimi Hel lados Poéf* , illi profanarum gentium Theologi ;
quorum princeps HOMERUS P. v. 4B5, fqq.
K a t TS Q so), fyivounv êoixérëç aAAodontiïïi >
R avroïoi T S À ëS oviëç, êm çfüCPuo’i TrotyaÇy
Av-'Avfybfouv ißpiv T£ xcä ivvopu'yv sQofüvTsç- h. e.
Quin etiam finales errantibus hoff itibus t i , Sub variis fo r m is , bäte atejue illa oppida v ifu n t, Humani ut generis fjeculem ur ju sq u e nef as que.
Homericum hoc , DANIELE HEINSIO judice, ad- ludunt verba Lyftrenfi populo adferipta; quæ e tia m , levi admifia variatione vocumque y.STCt^hsi, confti- tu u nt hunc verfum :
*01 QeoI àvSgûxouriv opLuo&sneç, êç rpLaç Brjcav.
Græcis funt opLc^Cpot Latini Poëtæ. Apud OVID* Lib. I. M etamorph, v. 212, 22c. Jupiter inquit:
fummo delabor Olympo,
E t Deus humana luftro fub imagine terras•
Signa dedi , venijfe deum. & c.
Et C A T U L L U S in Argonaut, p. m. 63.
Domos invifere caflas Saepius, ö ’ fe fe mortali oftendere cœtu,
EœlicoU, nondum (prêta p ie ta te , [olebant.
Saepe
Pater D ivû m See.A PU LE JU S Met.IV.de ?fyche, jam que,inquit,proximas
tivitates fam a pervaferat, Deam, quam cœrulnm pro- fiindum Velap peperit t f ros (fumantiumfluchntm c- ducavit, ( i . e . Venerem) in mediis cenverfari populi tœtibus. À dhæ c civibus Lycaoniis, ipfisque adeo L y -
firenfibus, propior quaedam exftitifie videtur anla h u jus fuae perfuafionis ; quippe quibus ignota vix efTe potuit celebris de LY C A O N E, (a quo nomen fuum ^ fortaffis E g en u s, ipfi ducebant«) fabula, vulgi quon-
dam ore &~poetarum carminibus tritiffima. N im i
rum Ju p ite r, humana fpecie, eoelo delapfus, ut terras
iuftraret, vefperi demum LY CAO NIS, A rc ados T y ranni
***** ^ ^ U.tA**t v j W a Vw i*A' a
»*■> z~>
«»*>«X7ä. XÄ*
PV| *'MtjiU tfa], j'ju A*ç,bfai>) )*n«Wrt m ^‘^ Ä’><^*"*r>^ll/xVH(tak \ ' . i \
^j/TtfU iH »*, aV *#W &*&*£**! ***** K'^ÄMUhl*
^ ,
5
Wt.^. *iiA«.4
W4
flw*& r«4^ frVi Àj k ïJw '-’ fot4
M. ÅtMihji, Hk X dU4m»ffjf it, A(fi(i, h& dt J J&n*U fu ’i , ;#*•, j*«**#■<*>'*ÇÂÀÂ.M ».4^ , * 1 w
0*V. tf
«4
WJ. a *y?£ Û*>-,'■**», o*yJO H A N N E S CO LU M BU S in notis ad Cap. II. L A C T A N T II de mortibus perfecutorum , pag. p
5
. fqq, ubi M sl koùtaßzjYjv Jovem de Je en forem re d e om ninointerpretatur 5 quem fulm ina in terras jaculamem non fatis caute expofuerunt alii, & in his T R IS T A N U S , T . JI. pag. 571. Q uia vero pagani divinas adpari- tiones venditarunt ad exemplum earum , quæ Ebræis olim contigerant ; ergo ficut hi de bénis angelis, de
Meffia » de ipfo Deo frequentant fuum illud (eui plane æquipollet apud feriptores Novi Federis t o n e t-
T a ß a h e w , Joh.
V:
4.
1 The/T. IV:i<5.
&cJ
ita Grse-ei feriptores profani, fuam phrafin conformantes, d i x ere paflim Tovç Qecùç MtTCtßofvav, GræciiTant vero
heic itidem de more fuo Latini poêtæ; in quibus M A RO G eorg. L . II: v. 32 f. fqq. Deorum Patrem de
fe n d ere facit. Jovemque Olympo delabi ait N A SO
Metamorph. L . !•
v.
212. FLACCUS vero etiam E-pod. od. XIII. v. 1, fqq. Imbres, inquit, nivesque dedu
cunt Jovem, i. e. defendere fecum facium . Sic & deinceps Ecclefiæ Patres, veterum formularum atque elegantice Termonis amantiores, & in his inprimis L A C T A N T IU S , de Cbrifli adventu paflim adhibent
To defccndere; ceu I. c.. offendit laudatus C O L U M
BUS,
d) T H X A riC
0
E£22
E&S etiamfi non una exfti-tlt occafio & caufla, tamen vel præcinua fuiiTe vi
detur prerpoflera modumque excedens gratitudo e r ga h o s, qui aliquo fuo m erito, & præflito aliis in-
figniore benefad©, populi favorem ac reverentiam
fibi c o n c ilia v e r a n t. Hinc eft, quod poft fata fui to t H eroas, a gentibus fana religione caffis , ia
a-p tu m , a-paganis XXXoÇvj\oi$ anfam dedide. colendi d e o rum principis Jovis , cujus & ipfum nomen a TfT£GC~
YfXpLpLOtTu mîT traAurn voiunt. STARKIUS ad h. (.
£ r (cheinet, in q u it, das die cafus obliq u i, Jovis, J o '
v i , & c. anzeigen, dis Römer haben dai E brdjche wort Jehovah ,• davon de einmal was vernommen, r/ri-
77//f rms drucken wollen. C erte quemadmodum verus
iile Deus dyciSoToiüj, cVfxvtâsv fjpiïv veroùç Movctt
y.oà xèüfôùç xctfiroQépovç, aicitur A dt XIV: 17, ita Aid véitov '/.AÏ cpißgiov, Pluvium Jovem fuum profa
na dixit antiquitas, et Poëtis fæpiflime dicitur 0 Z sCç
vsi'j. Adde locum TH E O PH R A ST I, E iS ^ a * . C. IV .
ad citata facri feriptoris verba propius accedentem :
’E i itoirla&sv 0 Xsvç pJwp, rct sv tyj' y y f ß sX n 'u ’sire- erdai. i. e. Si modo pluviam dederit Jupiter, annoncef.fru- gum meliorem fore proventum. Sin autem quæ fieris, cur e Diis Jovem potiflimum adeffe fufpieati fint Lyftrenfes :& porro, cur BARNABAM potius,quam PA U L U M , A(ot nominaverint : nos hæc pauca regeri mus. Quod ad prius adtinet, huic civitati, ut fere aliis, deorum nullus Jove notior fuit ac celebrior. Deinde cives haut dubie fabulam Jovis advente, ab Lycaone rege male excepti, inde a pueris hauferant imbibe* rantaue penitius; cui quia fuperffitiole fidem habe bant * jam quoque videre fibi videbantur Jovem ho- fpitem, ( eumdemque hofpitiorum prafidem ac vindicem, illinc Aict £évtov paflim veteribus di&um:) quem apud fe divertentem divino honore profequi maturabant, declinaturi pcenam, impio Lycaoni olim inflicRara. Sed hac de re fupra fufius. Q u o d a(j poflerius , for t e , quod ReverendifT. GFZELIUS & STARKIUS ad h. h exiftimant , BzARNABÆ, ut qui corporis habitu ac flatura fuerit infignior, & PA U LO comi te
TV 7 iuwU , ti 75^3,1^*1 Å 9^ j h ^ fi/>\Wf..
wni. - w Pia ku*. * » £ * # » » t f h M.Mumi
éUtiA'ia. ** vjv-Jfy, y,iÄy,v r^**j fKw^.Åtjr. j å i if ic ■},***!, ( ftt.ty4*wy ,T... . „.. T *WvivHv ^sVV '<».wd*f-, W W i f l i tvvtm i»*rrf,^nf *m s
wfitrty* MÅijAfr>l , lUtfaiXt tKifo41 ^
J.' < $ * l
V.fc, lirjjfß.Uk y^,
C wv>c*A^v**<v
KVkvv g^AvX ^
te* natu m ajor, is habitus eft honos, u t dei principis n o m en ferret. A cced it, quod dicendi partes Paulo, claudum hominem adloquuto, detuliffe vifus effet Barnabas, perinde ac M ercurio Jupiter : qua de re m o x plura.
b) E P M H S , contra&um ex Efju& ç, poëtica
gTS&saei E f p e w ç , (quafi sppLTjvsiç, interpres puta
deorum , vel forfan orno to v ipeiv, a dic endo,) eft Roma norum ille M E R C U R IU S, a mercibus fic d iftu s , qtiippe mercatur £ præfes; ut præeunte FESTO exi- ftim at G. j. VOSSIUS in Etymolog. Latino. A liter fentiens ingenioliftimus O LAVUS RUDBECKIUS P ater, A tlant. T . I. cap. 31., a Gothico m ârka, h. e.
ligno aut lapidi notas runasve incidere, M arkism adur
& M arkurswau adpellatum vult. Certe non Græcos folos aut Romanos, fed & aquilonales Europæos (Ger*
manos) Deorum maxime Mercurium eoluife, C .C .T A
C IT U S in de Germ, libello & Annal. Lib. XIII. te-
ftis eft. Ejusdem apud Æ zyptios cultum L A C T A N
T IU S commemorat Div. m ît.
L.
VII. Cap. XIII. p. m . f 65. M ERCURIO, quem Jovis legatum ferunt deoruinque internuntium , Iiterarum inventum & e- loquentix principatum præfidiumque Poè'tæ deferunt; unde Aôytoç is audit L U C IA N O in ÿ e v fo to y iç p . Et hinc forte eft, quod vi&imarum linguas, in facrum ignem proje&as , M ercurio dicaret profana anti quitas.P A U L U M ( quem & deum efie dixerunt ct
ß z f ß x f Q i , 01 h tf, MsA/tj? T9) v y jw , A<ft. XXVIII.
i, feqq.) E fM H iSJ fecere Lyftrenfes. Quod nomen cur potiflimum ei deferendum d u x e rin t, paucis di- fpiciendum. Primum quidem obfervamus, M ercurium inpriinis efle ex illis diis, quos, humana fpecie de«
feendentcs, terras frequentius peragrare fibi perfiræ* olebant. Etenim ille 7WV bêvüv tçyYjvevç z x i 7tpo$yj~
T7JÇ) ut cuin PHILONE loquamur, a Jove ceterisve
diis fæpe eum mandatis mifius a;l humanum genus o - rator putabatur. Itaque id de Paulo craffkis intelle ctum voluit Lyftrenfium vulgus, quod, allegorico ôc ad gentilitiam quidem fuperftitionem adludente fenfu , de Demoflhene praedicat ARISTID ES: h , inquit, i -
yco (pzirjv âv 'E *pov t m ç > oyiov iifaov siç d vb fû xo vç
y.ctreXSfiv. h. e. Ctietn equidem dicere aufim M ercurii cuiusdam facundi expreßam m arinem ad homii.es de- feendiffe. Neque alio refpicit T H E M lS T IU S Orat. L
hujusmodi comparationem adhibens: 'Slç cc^ot b eE f -
fJLYjÇ, K M C fraW TOV A12 TS KOtl TOV CVfCl'JO'J, GCtgtiCt HMpàTtëfiiSë[jLè'jGç, êv jyj itoXei Yj[jS)v nepu/sçei. A qui
bus loeis non alienum eft HESIODI illud,Q scyov.v.gifq*
’Ep%cy.evov o 'à v à 'dçv> Secv f g , D u jzc v to li. z. t. X Incedentem per oppidum, tamquam deum, reverentur &c. Deinde notamus, Lyftrenfes heie confulto J O
VI comitem adjunxifle M ERCU RIU M j I»ic enim il li, tamquam y e y iç w Z ijvl&evv b d r f i f , ( ceu Ioquituf EURIPIDES,) tantum non femper prœfto efTe exifii- mabatur. Hinc apud poétas Jupiter , q u o ties, h u mana forma indutus , ad mortales defeendere fe r tu r , fecum fere ducit Mercurium. Sic H YRIEUS, Bce- otius civis Æt/c£rva)T«Taç, tin e tlïà rd k o ïs icùç
fiCç, àici xotl cEgyr;v, zal UotTSictdvz, uri fabulam nar.
rat PA L Æ PH A T U S TtSfi dniçoiv içofiüv , Cap. V. Q uod& ipfumOVID. Faflcr. Lib. V. v.495. leqq, refert*
J u p p ite r , c5 lato qui regnat in æquore fr a te r , Carpebant foci a s , M ercuriusque, vias.
Apud P L A U T U M in Ampbitmone% Jupiter h e r i, Mercurius Sofue fa m u li fumuat imaginem, &, ut
Co-m iru s in prologo ait, faciunt hiß r i oui anu IbideCo-m
111
. Sc. I. veri. 20, Jupiter inquit:Mercurium jiiß t me continuo confequi, Siquid vellem imperare, -
T e r tu m , & id praecipuum, quod Lyftrenfibus anfarrt
d e d it Paulum adpellandi Egptjy, fuit Paulina dicendi Vis ac gravitas inufitata , ac foli M ercurio, eloquen tly: praelidi, conveniens vifa. Quippe Paulum aufcul- tav eran t ewtyysùiÇôy.evo's, & infuper cum homine claudo coiloquutum, Adt. XIV. 7. 9. ro. Quam de*
nom inationis originem palam arguit adjedht diTlQÅO'
y ic t' h s i^ fj a v ie ; Yjv 0 f/ycvuevoç rov Aôyov.
c) O H T O T M E N O S r ov A dy ov, i. e- cut Cyjÿf iVt mandatée fu n t dicendi partes. Sermonis ducem ^
fed minus com m ode, reddunt, cfr DAN. HEINSII
obferv. facr. ad h. U Ubi vero irjv fjyetucvfav tcv
?.cyov {primas dicendi partes) M ercurio heic adfi-
gnari cernimus f refpici videtur E f/uijç q ysp iu v, qui
for taffe & Lyftris colebatur. Sic .IAMBLICHO in W f W ri« f å '
limine operis de M yfter. Æ gyptior, Ef/ujjç audit S so ç
o 7 dy ï.c y w fjyeptiv. Q uo quidem Mercurii cogno
mine nihil follemnius. cfr H U G O G R O T IU S ad h.l. H inc i quando PA U L U M , fuo pariter &BARNAPjÆ nomine loquufum , audiverant vaniffimi illi deaftro- riwn c u lto re s, audire libi vifi funt M ERCL^RIUM , JOVIS juffu verba facientem5 eumque hoc rnsgis de-
erum interpretem ac nuntium, quo fublimiora doclri*
nœ evangeiicæ vereque divinæ praecepta, fibi h ade- nus inaudita, tradentem.
$. V.
Quos dixerant deos, BARN ABA M & PA U
L U M , divino honore profequi pergunt
fcs. N a m q u e facer åos Jovis
,
adplaudente civiumturba
,
boves vittatos [aevificandos ad portas addux it; q u a de re fie
LUCAS:
o ieçeùç touA joçtov onoç 7tpo i>j; noXfucduTÜv a ), lOLVfovç x zi çêpLfxarcc b)h
r* t
oùç tcuXuvxç èvèyxxç c) ,
crùv ioïç o'/Xoiç ybeXeM eiv d). Q u o d q u id em indigniffim e fe ren tes a-p o fto li
,
ûxffrféœvTfç l à lyânat etUTÙv, (difruptilvefltbus
,)
gufSTtyjtypoM iiç tov ox^ov.&,
g ra v id ein cep s oration e habita f ) y fio'üç xotifaavaoa lo tç
cx^wç tou prj Svetv duioiç. A£L X IV . 1 3 , u s q u e
a d v. 19.
a ) JOVIS cultum , quod ante diximus, Ly*
ftrenfibus maxime fotlemnem fuifle, vel hinc patet y quod ei conftitutus fuerit fuus in urbe illa facrificulus, • IgpëVÇ TOV A lC Ç , 1 0 V OVTCÇ 7TfO T Î jç 7TOÀ0UÇ, Q l l i d autem libi velint poftrema verba , 7ipo TÏ]; 7toXsuç ,
difpicere hoc magis operæ pretium ducimus, quo difficilior hic locus vifus eft plerisque interpretum . Simpliciflime reddi p o te rit, ante civitatem , i. e, u t
ii Fßfofiyxoyiot II Reg. VII. 3, 10. efferunt, naçà ivjv àvçav irjç 7ié^Sù)çy aut, fi maveîis, Tfà lîj; Svfxç, ad
vel ante portam. U nde extra ntœnia f. in fuburbio
Lylirenfium Jovi facram fuiffe ædem , cui facrificu- lus ille præ erat, merito quis concluferit. Et DAN. HEINSIO ad h. I. judice , 'Lev; Ttpoitv’Xo; haut du
bie intelligitur, qui ante urbem cultus I i t , quod Tto- aut TtoXtovxo; f urbis præfes ac tutator effet. Itaque tov L ix , tov ovtcc tego l i j ç TtoXeuç, ipfim J o v is, qu<e ad portas urbis f u e r i t , fa tu a m , civium pa
riter & advenarum venerationi publice expolitam , cum laudato HEINSIO exponere non dubitamus. Jo
-V,<.o.
J<lf »Sit>îî l;i) l'fi
/e l j / i .\Å>A «?(>), Wg Ijjâ'.Æ fl, ‘j'.il.iCi,
v iij enim imagini Jovis nomen d a re , gentibus folle- mine fuit. Deorum vero cuflodum, excubias quafi p rro civibus agentium ^ fimulacra ante urbem in por-
tiss Cepe locata fuifle , e Græcis antiquitatibus
cconftat; 'tcùç ngè tü v itüXw ifyvpsvöVg Ssoùç HESY-
C^H IU S adpellat. Et quia tutelarium numinum inje-
ciim us m entionem , obfervandum , tif fingatis fere re gi ionibus, ita plerisque urbium fuos pennt es deo s que
p a tr ie s (fie hos adpellat CICERO pro Sylla) adfcrL
pttos fuifle. Non loquimur de privatis illis & taini- lisaribus geniis, qui & Lares audiebant, unieuique ciivium domi fuce cultis; fed de publicis, quos, com- irr uni fuffragio le<flös tutores & patronos, populus a- Iitquis aut urbs univerfa proprio & fingulari cultu ad-
fiiciebat. Erant hi non raro e diis majorum gentium;
jiuxta notiflimos veteris poétee verfus:
Dodone (urbs Epiri) Tibi, Juppiter, faerata efl. &c.
eirgo nihil v e tat, quo minus & Lyftra Jovi facra efTe
piotuerit. Neque vero novum efl, fuburbana diis
fiuifle tem pla; de quibus videfls ALEX, ab ALE* XCANDRO Genial. D ier. L . II. c. 4. EZECH. SPAN T I EM IUM ad Callimachi hymn. in Fallada, p. ror. nec m on JO. C H R ISTO PH . W O L FII tur. philolog. &
ciritic. ad A (flor. 1. c.
h) T A T P O Ï 2 tat] S T E M M A T A facrificu-
lius Jovis adduxit ; fi verbuin verbo reddere quis V'eüt, tauros corollas f. v itta s , bobus imponendas:
i., e., ut HENR. STEPH A N U S exponit, Tcévfovç e*
çrepLfjLêvoVç, vittatos loves ; velatos vittis juvencos
M A R O adpellat Æneid. L. V. 3dö. Q iornodo per
cuvtyctç T6 noti OTt^ot (arma virotque , ut cum lauda-
teo Æneid- aueflore loquamur,) PA LÆ PH A TU S intel- fligit fotyetq h X h o t ç , viros armatos : quam
qui-dem figuram tv oià ovoïv grammatici vocanf.
2 xéuVL&TCc oiim viatoribus, neque raro etiam pcëtis data iuilïe infignia capitumque velam enta, non hu jus eit loci offendere. Notamus heic faltim çey.(/.ct7ùiV ufum in facris faciundis antiquitus receptiiïimum. Fue ru n t ejusmodi ornamenta ipfis etiam altaribus ac tem plis addita ; ut nihil jam dicamus de facrificulis vit*
ta tis , in fu la tis , corona fertove redim itis, vel cer
te manibus vittas proferre folitis; ("verba funt VIR- GILÎI Æneirl. L. VII. v. 237. ) cujusmodi eft apud H O M ERU M iAtacT. A. v. 14. 'XpiffW , facerdcs A- pollinis,
Sed & bobus aliisque vi&imis, ad aram mox dedu c en d is, impolita fuere çé.uyxtTût, additaque cornibus velam enta; infulas vocant M. T E R E N T . VARRO de L. L. Lib. VI c. 3. SEXT. POMP. FESTU S de verbor. fignif. & FLORUS L» IV. c.* t . Apud D IO - DOR. SICULUM Ribüoth. H iltor. L. XVI. p.m. 525.
Pythius Apollo sar,y.oiv£V, iv icwnjyvfei acti $ v-
f f i x i ç (bfo.mnov, aene? t o v T A T P O N E
2
T F M -M E N O N , aQotyyrstrSai. Sic namque & in d tS fu - 7lobucrioc t cïç çépLUacri locus fuit. Apud P L U T A R - C H U M in parall. c.XIX. Medullina» Aruntii lilia, pt£-
Sijctcrct t o v notTs^st , acti ç sQ a v o jm M , ’rjyaysv in i
t o v ßufAcVi acti faxfv&ctcrct dvsfae. %• t» ?t. VIRGI-
LIA N U S ille Sinon, deftinatain morti vitRimam fe venditans, paratas fibi ait
circum tempora vittas. 1
p n ta * • vittas D ivum , quas hoflia gefftt.
Æneid. L. II. v. 133. & 154.
Nec tamen
défunt, qui prae*ffirtefenti loco Tà çsy.y.ctTOt, coronas, non tam vidli- m iis, quam potius îpfis diis im ponendas, exponere mialint cum H. G R O T IO . Sic non folum ApTSfUV, Eiphefiam deain, fuifle coronatam, telles fun t PAUSA- NIIAS & DIONYSIUS HalicarnafJ. ; quomodo & t o
Al/oïïSTSç ’u yxïpicc verticem dece exhibet duplici c o
r o n a , altera florea# altera m urali, cinétum; verum eltiam EfjUîJ* f. M ercurio, (cui æque ac Jovi faéta jam
a
Lyltrenfibus facra#) fla n ti ante fo re s, coronam imponi f&litam au&or eft ÆLIANUS Ttom. tçof. L. IL
c 41. Quin & inter dvCcByjft&TX f. donaria, diis mif- faa atque in templis fufpenfa, vel principem locum m e re n tu r coronæ, deorum admotae capitibus, vel c:erfe pedibus fubje£he ,* quarum meminere PLIN. H . R L. XVI. c. 14. & PROPERTIUS L. II. Eleg. %, V erum tam en, Ii quid noftro oualieunque judicio c;oncefTum fuerit, altera, quam prius offendimus, hunc locum interpretandi via facilior & pene tutior videtur.
Ceterum , quod adtinet ad Toiç TCtVfOVç, Jo-
V/i fscrificandos, tenendum , quod maximo cuique
tfleoruin, (APOLLINI, N E P T U N O , ceteris, Æ neidv U . III. v« 119.) inprimis vero horum principi JOVI
trib u i confveverit * - maxima taurus
Victima. - - VIRG. Æneid. L. II. v. 146. Q u o quidem lautiori facrificio Lyftrenfes videntur jplacarc voluifte Jovem hofpitem , ne forte fibi idem, tquod Lycaoni olim , malum accideret. Sic H yrieus,
J o v i, Neptuno & Mercurio isQGUgyrfbsvTogßoeg, il- florum fibi favorem promeritus fingitur apud PALÆ- lPH A T U M Ttsfl ATtiç. Wop. c. V. & OVID Faff. L, Y . V.515. Vero Deo facrificatos fuiffe boves novim us; w. Lev. XVI. &c. Acceptum prifca traditione hunc
ritum Tuum itidem fecere deorum cultores.XOMoÇïfiat* qui de more fuo h e ic , ut in multis aliis, amiffo n u cleo t fervavere corticem. Quanti vero fecerint bo- <vis illud facrificium, oftendit ARISTOPHANES in
P luto, A d . IV. Sc. I. v. 825, ubi 70 ßov$UT£iv ni
hil aliud eft , quam magnifice & [umtuqfe facra f a
cere , ,ut fqlebant opulentiores, aut qui aliis religio-
fiores videri volebant. Quos inter ille fjaxgoQiXo •
TifJLoç apud T H E O PH R A STU M , H & ^ a r^ tfr.c . XXII. ßovv Sûtrceç, t o 7r?oasTU7tdiov .q7c#vji%?ù rjjç bfoàoJJ
TiçoçTtiZTTaXèvei, ç s ^ u a a i ysyctXoiç Ttep^fostç, o t m ç
êi ëtJiGVTSçföbHTiy, Vr* ßqOv'eßpcrs* bovis, inquit, la- trificatï cornigerum fine 1 p u t, magnis circumdatum
fertis y ,pro jo n b u s f in ipfo introitu adfigit eo fine* ut videat inore fu ru s quisque, ab ipfo facrificatum ejje bovem. U bi nos potius smitict foresque privatarum
sedium intelligimus.* quam quidem templorum fores*
ut minus re d e locum expofuiffe videtur C H RISTIA N . BRÜNINGS Antiq. Græc. c XIX. J. 26. Boves au- ttem non a lii, quam 'dfyysg, jugum non pajfi, facris ufibus apti ducebantur Athenis, ubi SOLON lata le ge prohibuit ßovv dfotyjv §\J5iv, Æ LJAN O tefte,
7
ra*.ïço*. L. V. p. 14. (E t illud quidem legi Mofaicæ, de
juvenca injugi ma flan d a , Deut. XXI. 3. adfine vide
tur. ) Quod yero femper & in univerlum a Grarcis obfervatum fuifle, haut (cio. an re d e tradat CH RIST.
BRÜNINGS G r. Antiq. c. XXI. §. 8« A liter enira
HYRIEUS in Rœotia (quæ non multum ab A ttica .diftat t) u t , refert
1
. c. OVIDIUS,cultorem pauperis agri Im m olat, & magno torret in igne bovem,
c) E n i T O T
2
n i A f2
N A2
'yveyxs h. cf.ad portas duxit madandos boves facrificulus. Ducebantur
fu-t # * * r _ » > • •l *• - - • r*< . . » . ,v T sf* *» •• :
4
*-j * v‘" ;Vj få - *■ " *v . «V 4 4, - 4 » ^ »i«K •> i*4fplit: * » ■«■..► i* v'i^/1
ii*?, fr 1 * J * . i*- *’*.*.« ■ * tji . À** f -V<?■» * r r ww** t r r ^ ‘*-• « # » ifféf ‘*-• * ■'..: !>■* ' . t i * , «■*-■ » * I T '“•*' %* ‘ - %C ‘TÎ " '* ' *•
Oft*“ *■•"
■*» '* » * ♦ *•♦ r* Llff^ * ? U f - r «•• * * >'< ' > , * ..-Jv ■* ^5*^ »;■•* { V *•'*-. *v ** itl» ’ V# "%%$
\V<\ *,•:•- *iii «.•>.,4i
. ^ * . *rf, ■ y V i - VA i
0K% •'. fV* ttiXî l f ^1' 1> O r k m
aztfvåA»Wn
4
-.vvv> r r t v r ^ M } ^%/ i ) äf f f oU, . %] b b ôr\*^. mj’.wv^'b V»A dtVnA jU-VwHA. £ J/Wfa^x Vh
yvjwnv.m , sut.r ^ iy v* . wrm /t> ru,W nq. ww™./t» w » ’ j , ir 7 , / 'n / f - 'i
to * m ^ .fr .C f.W + ^ T '
> rr^wv j*£ff. ** ift. h r m > ?v ü, ik* f,ofyï
T u> t^K«/ vti*Yj**^eOîh0 wwù) 1irtfw>* i C j P f W / '« * '* ' f* * * v * U * V ^ t v * t * 4 t ^ < tA 4 > " V ^ - w & r ^ v y j ?/,uif*4y t V#*A^ »vtC^Ä.n^l, &*w *i<^i ^ . ^ ifcW r* « ?.v ™ ,» jnTH Svw H .jfti f y l, ikrl'M tàQÀJX'M. 7i tr v ^ , <MàÜk.l: /*./*. û (A U .V \l. & • ( * > * ■
*: ;;.
k:ii.
4(iir.n;%
*jk»' Â<M'Û:1I'I*"'S:U, frhtUn «ktlfjA. 9w r .
-— - • . . 7 i
r#f <ÿ/Wv rrtfxr # rrc W w
2.(0. i i ‘ti. o, pti/tiriffyro
fwtty»ln*> Vw
fa id b t',o'P.2? i n h a y *nÿM:w.ù.* lr r£t *rvw6 rCv ■• TVifc* TVS' y y v r n r s o 42V: « îîr'
4
.5
. çfaXruwr **/* * 7 tW k— —. . _ — jk . I ^ i.t*i ; Sas A* «r-> » ,vrwrv¥, I y j Ty&yst^rr* 4 *7,7
Vt££*Pfc , /£/.*?; ;, rtf f^ r s j ^ rwfK * ( y t r r f i f a v « r f t y À tir * VJm fr.'/*tij-i>M i*t \ii'^
£f iX* ‘W!‘Xp^ vn v^*«*
