Disputatio de philosophia in genere & quibusdam ejus partibus, quam ex approbatione venerandæ ... Ubsaliensi academia, sub præsidio ... Henrico M. Ausii ... pro magisterij philosophici insignibus ac peivilegijs consequendis, publicæ eruditorium censuræ ex

i— tirti e a s a

D I S P U T A T I O

D o

p H I L O S O P H I A

in Genere & quibusdam

e ju s P a r t i b u s > tvj S Q vd tn

E x approbatione Venerandæ &

Ubfalienfi Academ ia, ^

Sub Prsefidio ^

PrtcUrifsimi Viri

Du.. H E N R 1 C I M. A U S 1 I .

Graecæ Linguae ProfefToris Ordinarij & Publici, Praeceptoris & fautoris fui æternùm '

honorandi, Ä

Pro Magifterij Philofopktci infignibuo *c Privileges Confequend*, Public a truditor urn ccnjurtt exhibet

J O H A N N E S J O H A N N I S Limnæus Sm ol

Ad diem is. Marti/ in Auditorio V et, Maj. Anno 16f t . horü à y .antemerid:

U B S A L I Æ ; v ,

I hcfis L

Ampum Fhîîofophiæ amplifflmum^

variis, jueundrfTirois & utiliflimis flofcu- lis luxuriantem iugrcffuris, n o n tà m facile patet aditus, nifi ejus Definitio atq;

Divffiot penitiori mentis libramine pri­

m o omnium perfitentur : Haec narnq; D u o , k Philofophis ejusmodi ft a tu u n tu r , ex quibus vera ipfius natura vel imprimis Cognofeipotcft; Nos igitur

o-peræ pretium d u x im u s , falvis aliorum placitis» hxcce d ex­ t re ph ilo fo ph ant ium Confeflui p ro pone re .

I I.

Definitionem quod f p e & a t , ca juxta decreta L o g i c o ­

r u m in duplici eft differentia, 11*4 fell; Nominis, Alter* Aci-, Illa definitum ipfum explicat ; H *c Eficotiam ejus per g e n u s & differentiam , quibus , Ceu partibus , legitima c onftare debet Definitio, fiiggerit. m

I I I.

Re&iifimè Tero p rim o loco e n o d a n d a m fumimus N om inis d e f in iti on e m , quoniam fignificatio nominis cft p rin ci piu m omnis inquifuionis, u t Colligitur ex principio, i. Port, anal Et 6. Ethic.cap.

O ccurrunt in definitione Norninü tria ufitata m e m ­ b ra advertenda : tjupteficy’* feil: feu Nominif n o t a t i o ,

öfAoiyvpU, feu diverfa fignificatio , Et r& , feu taria

focis appellatio.

V.

Etymologiam q uo d C o n c e r n i t , ad ve rt en d u m eft vocem

ha nc origine Gr®cam cfTe» amare, & ryso-opixt Saaientia, cujus nominis in v e n to r e m fuiile Pythagoram re f e r u n t Diog lio /. de vitis Philofophorum. p rer. 1. z. de Philotoph. c i co nnimbr. in prooemio Payfic® aufcul. Fonleea in prooc i r o lib. Met. c. 45 unde f t y m o n nihil aliud q u i m »ludium a m o r e m q u e Sapienti® declarat.

V

1-Homanymiam quod attinet» adverte» q u o i hæe vox»

O m n in o fit vindicanda à multiplici & aocipiti fua potefiate, q ua m dicit fubtilitatum Magifter, tutifilmum elfe e rr o r u m receptaculum. I. fumitur vox Phil ofo phi r iieufw , idque duplieiter ( * ) n i m i s latè »pro o m a i eo quod hominis ani­ m u m informare & erudire poteil » five per Ce & pr im a ­ r i o , five per accidens & fecu nda ri o, in qua fignideatione

6c facultates fuperiores utpotè The olo gum » Jurispruden­

tiam & Medicinam » im o ipfas dilciplinai organicas five inftrumentales includit .* Q u io & ipfas artes Mechanicas Complcdlitur, fiq ji d cm Arili. fecundum haae a cc e p ti o ­ ne nffcmniura arcium in ventores vocat <ro(pdr 1. 1. Met. c. 1.

( ß ) Nimis a n g j f t è , d u m vel p ro principali Philofophiæ

parte, Mctaphyfica t a n t u m » Arift 1. 3 Met. c. 2. text. 3. 5c / . V e l pro Ptiiloibptra Tne or e tic a (ola , hoc efit, pr o Capi­ entia ventatis quze aontradiitingvitur prudenti® Politicae A n d L. 7 Met 1. & Lib 6. Eth c. 7. Vel pra&ica lola. vel p r o (olis fub dantiarum Icientijs. Vel accipitur pro Phy fi * caqtisedicitur Phdofophia fecunda. Arid. hb. 3. Met» c. 3. text. z. q u « acceptione* cum n o n hdbeant fu n da me ntu m

i a re* eadem facilitate, quå a fl e ru n tu r, reijeiuntur.

I I .

A ccipitur kv/iuç & fpccialitër p r o omnibus iflis dilcipli- nis q u r C o n tra did ing vun tur facultatibus fuperioribus » ita quidem ut q u x d a m difciplin* in contemplatione veri.quæ- d am in adtione boni Co nf id a nt ; Et hanc acc e pti onem no* d ram volumus.

V I I.

S umitur denique interdum Philofophia vel I. Xvwfjtcf

Intui abftra&ê pro dodlrina certis praeceptis, homogeneis,

mctfoodiccquc diipolitis 9 c o n d a n t c ; Vel. 2. h abi-tualiter & C on crete pro habitu mentis» n a t u r a , do&rina, ufu k frequenti exercitatione Acquifito.

v n r .

Circa Synonymum Philofophia multa Occurrunt» d ic it u r

alias fapientia, o m n iu m laudatarum artium fafciculus, (ci­ entia fcientiarum» Conte mpl at io animi,mortis me ditatio : N oti tia naturalis,lumen rationis, curfus PbiIoIbphicus,&c.- quæ appellationes Elogia & Encomia Philofophiæ diei pof* l uoo ,.

I X .

Atque fic oflenU dnpanXoyltfy orçayptMthoyfav d e l a ­ bandam aggrediemur. *

X.

Philofophia à varijs varie d e fi n it u r ; Nobis hanc ad-- dere definitionem placet : Phtlafophia proprie d ifta, eß ha*

hitin animi quifeculaiione rerum copnofccn darum inteüeHum » tå v ita honefiate voluntatem je eundam naturalem aptitudinem> perficit tå informat.

X I.

Q u a m in Genus k differentiam refolvemusr*..

-X I Ï .

jÇjtnu* facimus ha bitum animi , & quidem non in­

natum» qualis fuit in Adamo in flatu integritatis; Non in« fufum » h o c e f t , quijperfpecialcm influxum fuperadditur. qualia f u n t dona miraculofc concefl* in A poftolis & h#diè in piis» fidei » fpci charitas. Sed frecialem » acquifitum & realem aoimi habitum ; N a m Philolophia hom ini rcfpc&u an im i non corporis inefl, & ab eo de m n o n nifi c re b ro & indefeflb Audio diicendi , legendi, a ud ie nd i, meditandi c o m p a r a t u r , q u * proprietates conjun&im folis animi ha. bitibus a tt ri bu u n tu r ; Deus enim fua booa laboribus ven_

d i t , ut praeclare apud Xenophontem inqui t Epicharmus. X I I I .

Atque hæcde Gen ere Philofophiæ ,* Differentia, quâ Philofophia efl id quod e f t , & à rebus omnibus ahjs diftin. gu itu r,petitur in Definitione fuperius allata, partim ab Ob-

jeHo , partim quoque à Fine t undè habituum differentias

potiflimum delumi folent. ubi no ta nd um habitum illum circa rescognofccndas& agendas verfari, ita u ti nte lie ft um & voluntatem eâ ratione perficiat at que i n f o r me t , eft e- n im fapientia huma na nihil aliud, quà m Dei Creaturas co« gnofeere , & a&iones n o n folum externas fed etiam i n t e r ­ nas in focietate h u m a n a ad hone dati s exercitium dirigere. E o e r g ö C o l l i m a n t o m n e s Philo fop hor um operae, u t ani­ m u s veri cog nit ion e i m b u a tu r , & vita honeftis moribus co nformetur.

X I V .

Et quia n o n o m n e m hic indifferenter perfeftionem intelligimus , addimus Secundum Naturalem aftitudinem \ N a m illam foiu m mo do pe rf e tti o n e m hic a c c e p ta m u s , ad

q uam h u m o naturali intcllcdus lumine ac p ro pria induftriâ pervenire poteft.

X V.

Ex didis p r o m p t u m cft colligere, o m nes illas difcipii- nas, quae proprie partes Philoiophiæ vocantur» elle vel de

rebui neceffmnjj, qu* à nobis immutari n e q u e u n t , ut Coe-.,

Ium, Elementa, Meteora, animalia, &c. Vel de Rebmcen

tingentibiH » qu * in noftra p o te ft at^ q u o d a m m o d o fitâe

funt ut juftitia, T e m p e r a n t i a , &c. A c proinde illas t a n ­ t u m fciri u t l c i a n t u r , has ve rô, ut â nobis infuper agantur

X V I .

Hinc Divtfioncm Philofophiae t a n q u a m totiui in te gra - lis analogi , quar variis in Loeis ab Ariftotele traditur & p r o b a t o r , u t p o t è convenieotiflimam , re cip im us, videli­ c et in SpecuUtiyam ieuTheoreiicami quaeres fibi fubjcdas, nos t a n t u m m o d o fcire & contemplari docet , ita ut finis illius iit lola cognitio i u b je d x materiae , in qua animus in - tclligecitisconquicfcat. Ei Afttvam feu Prtflicam , quaeres ipfas circa quas o c cu pa tu r, nos non tantum cognofcerc d o ­ c e t , fed fimul etiam ad ipfam a d i o n e m nos deducit, ita u t voluntas noftra ici cognitione fubjedi t a n q u a m in fine ulti» m o oo i acq.uieic.at, led p r ê t e r hanc, op e ra ti onem q u a n - t k m requirat reipiciat. Arift. *. Met. c. i. i. Top. c. 9.

X V 11.

H anc d id a m <5c q u al it e rc u n q u ed e ra o n ft ra ta m Philo« (ophiar Divilionem confirmare ulterius co nab im ur hoc af« * g u mento.

X V I I I .

Ubicunque, u Duplex eft ioteileftus » cui Philofo- phia t a n q u a m lubjedo inharrer, videlicet SpecuUtivustto.pr4-

äidHt tcltc Puilolopho. 1. Duplex objtHum, circa q u o d ver«

/fatur Philofophia, n i m i r u m Rej /pecufstiv* & prstfic*. / Du­

plex Philêfophid efficiunt cum quo finis co intidit i Ibi duæ Phi-

lofophise partes r e d è f t a t u u n t u r ; A t D»/>/excft inrelledus,-

Duplex objeflum ; Duplex Philofophiac officiunt. Urgo re-

d i f l i m e d u « partes Philofophi* confti tut * font. Major ut & M ino r operofms pro b a ri p o f l e n t , fi neceflarium fo* rcu*

X I X .

P r i o r p a r s , q u * T h e o r e t i c a dici tur ,C om mu nil llmc fub- dividitur in Tres p a rte s, in Metapbyficam , Phyficano 5c Mathefin : vel enim c o n t e m p l a t u r T o efle re rum in uni- verfali, & dicitur Mctaphyfica; vel Co rp o ra naturalia qua­ tenus m o t u i fub jiccnt, p e r l u f t r a t , & appellatur Phyficaj vel q u a n ti ta te s perpendit & n o m i n a t u r Mathefis. Suffici­ ens q a o q u c hæc divifio eft ; N am quicquid eft cognofci- bilc in aliqua fcientia, vel eft a b f t r i û u m à m a teri a Angula­ ri» vel à materia c o m m u n i & fe n fi li , fed fola ratione ; vei à materia Angulari & c o m m u n i \ n o n fola r a t i on e , fed e- tiam rcipfa. Ißa Phyftcam. Ißa Mathematicam. Hae Meta- phyficam , conftituit. C o n n im b . Prooem. P hy f qu#ft. i. art. 3.

X X .

Pofteriôr p a rs , quar Pr adica n o m i n i t u r , difpefcitur in p a r t e m Generalem Ôc Specialem ; N a m res co n ti n g e n ­ tes & admones h u m a n s , q u * huic parti fubi jc iuntur , con- fideraotur vel generaliter quatenus virtuofae & ho n e ft * di­ ci debent : Vel Ipecialitèr.quatcnus debent e(Te ad ion es ho- neftæ h o m i n u m in c e r t o vitae ftatu degentium* Priori me-

àq> in i t h i c a adio nes hu ma næ p e r p e n d u n tu r, quae tradit

comm un ia bene vivendi praecepta, principia, fun da me nta & (emina univerfæ Philofophia: m o r a l i s , adeoque in g e ­

nere mon ft rat quodnam fit officium viri boni, eujuseonqj ta n d e m datus aut ordinis iJlc fuerit. Pofterioriautcm mo­

do a&iones h u m a n * confideratæ tra d a n tu r , vel in Politica

quæ circa ürb ium 6c Rerumpub. moderationem occupa­ tur. Vel in oeconomica, quæ domus ac familia; guberna­ t io n e m tradit. _{X X I}

Quæri foîet de feientiarum Philofbphicarum caufis: quar c u m à Pbdoiophis in externas • Efficientem ac Finem: I t internas , Materiam fcilicct ac Formam, dividantur, lingulas brevitèr pcrlcquamur.

X X I I .

Caufam Efficientem principalem & largitorem Phi- lofophi? Deum (latuimus, quippè à quo om ne donum bo­ n u m & p e r f e d u m venit Jacob, i. \7. prov. 2. 6.

' X X I I I .

Minus Principalised homo qui artes humaniores e*- colit & fyftematicè difponit* Item k^ukt/ quam

h o m o adhuc habet poftlapfum» utpoffit dilccrnere inter ver um & falfum, b o n u m & malum , turpe & honeflum, un­ de notitia nollra luam trahit originem.

X X I V.

Haec vel efl impellens vel tnftrumentalis; Impellens ed t â m I n t r i n c c a quàm Extrioleca; Intrinfeca cd appetitus, i x t r i n l c c a c d admiratio rerum admirabilium.

X X V .

Inftrumentalü quoque e(l duplex, vel interna vel externa%

In te rn a e(t ratio & voluntas j Externa ed, lenius obUrva- ti o i i n d u d i o & Experientia. Praeter halce reccnOtas crul- ta s h a b e t caulas, quâ ratiooe ed inventa , quinam ft érc c- jus r e p a r a t o r e s , &c. i n re per le clariori non diu cd com- m o r a a d u m .

X X V I .

Finii Philo£ophi*£ eft d u p l e x , principals five ultiwu* , qni eft divini nominis gloria » cum omnia operatus eft Do­ minus pro p te r femctipfum. Prov. 16. Et Minus prtncipalù* qoi varius eft, unius e ni m rei plures fubordinati poffunt eile fines* i. Conducit ad variarum rerum noti tiam , undè ani mi noftri perfectio proficifcitur , quæ confiftitin con­ te m pl a tio ne e nt iu m & adtione d e c e n ti a m . 2. Utilis eft o m n ib u s facultatibus luperioribus » Thepl. Jurifp. & Me­ d i c i n s ; Nam qu e m a d m o d u m Philolophia Praiftica ad juris­ pr u d e n ti a m eft necefldria: Ita Philofophia T h e ore ti c a » & in (pccie Phyfica & Aftronomia neceftaria eft ad Medici­ n a m , utraq; autem Theologo, p r s f c r t i m illi, qui n o n c o n ­ te Ilione iol um, fed jc Profeftione talis, inûg nitèr conducit.

X X V 1L

Materia Philofophia: 6 x cjua, nulla datur nullaque F o r ­ ma , cu m accidens Gt ,• Si vero c o n h d e r e t u r , ha. b e t aliquid analogum matcriæj.ut eft multitudo praecepto­ r u m 6c d o g m a tu m : Et aliquid analogum formæ, quod eft Methodica dilpofttio , quæ à generalifîimo p r æ cc p t o , p e r fubalcerna & fpecialiftima descendit, na turaque prius, p r i o ­ ri Loc oftatu it.

Thefes Mathcfeos.

N o n quarrimus : N u m datur Mathefis» quoniam da n ­ t u r p rop ri x quantitatis aflfcdtioncs. u tp o tc , a qualitas, inae­ qualitas, cxcefliis,dcfetlus, &c. Quibus pofitis pon it u r «- tiara Mathefis, c u m nulla alia Icicntia affectiones illas pecu* liaxiter pcxfcquicuxv

I I .

Matbefis eft fcientia proprias quantitatis afft&îonet» a bftra ûè & concrete contemplans.

I I I .

Divifioncm Matbefis i n p a rtc m prim ariam feu Theo- r e t i c a m , & fecundari am feo P raf ticam, miftarn facimus» R e t i n e m u s communiilimaro illam partitionem quae à Fine & objcfto defumpta eft » feil, in abßraftam feu fimpiicer» &

concretam feu mixtam, fcopusenim totius Mathefcos eft con-

liderarc quantitatem» vel ut nudam vel ut c e r ts alicui ma­ teriae alligatam. _{Haec ergo divifio huc o p t i m e quadrat«} u t p o t ê q u æ to tu m e x h au nt.

I V.

Abftra&a refpicit tu m Multitudinem » tu m Magnitu­ d inem. Idam Arithmetica fibi contem plandam fumit:

Hanc G e om et r ia perfequitur.

V.

C o n c r e ta feu mixta latiflimc fc extendit1; Narartfpi-

C2t _{vel t o t u m m un d u m , vel ejusdem c o m p en d iu m ,}

Phyficæ Thefes.

i .

Phy fi cam efie veram ac proprie diftam fcientiam h a u d dubitanter atterimus ex Arillotelis authoritate lib. 3. Phyf. cap. 4 liquidera de mon ftrat adfcâione? proprias d e fubjtfto per proprias caufas & principia, quod ex pluri­ mis r e r u m Phyficarum demonftrationibus videre licet ; q uam hoc m o d o definimus : Phyttca eft Icientia corpo­ ris naturalis quatenus naturale eft.

I h

Quarcunque per fe & propriè in tota Phüofophîa n a ­ turali p r o p o n u n t u r & t r a d a n t u r , illa referri po fl u a t ad corpus naturale» u t principia videlicet» M at e ri a ,f o r m a, & privatio .* Proprietates nempe, locus»tempus,quantitas,&c. L i q u e t ergo ex d i d i s , legitimum Phyfkas objsüum t fle co rpus naturale quatenus naturale, q u o d huic dilciplinae ita eft adarquaturn » ut de c o , tu m in genere tu m in fpc- c i e , i a Phy fica folum» & extra illam nu sq u am t r a d e t u r .

I I L

Hinc r e ru m naturalium co gn iti one m certam» u n â cu m tota r e d e Philofophantium c or on a aderimus, fiqui- d e m plurimæ res d a n t u r certo & evidenter pèr neceflari- aro ac propr iam eaufam Icibiles. Sic datur h o m o , quena n o v i m u s ede ap tu m ad capeflendas difciplinas, per p r o ­ p r ia m caufam , ra tionem. Datur ignis, quem fcimus fur- ïum ferri per propr iam caufam , levitatem. D a tu r lapis» qui deorfum fertur per propriam caufam» gravitatem. D a ­ t u r denique m i x t u m quod corruptibile eft, qu>a conftat cx contrariis, &c. Quin & feofuum experimentalis n o t i ­ tia, q u * quandoque ce rt id im a cf t, idem evincit. Tcftan- t u r qu o q u e facræ literæ multos naturali notitia claruifle. Mofes potuit ligoo à Deo deroonftrato & in je d o in aquas amaridimas reddere eas dulcidimas, Exod. i / . ?. .25. quia hic p r a t e r Dei miraeulOm ag no vit naturalem quan dam vim inede l i g n o , quod dulces fecerit aquas fua natura aci­ d o fapore p o lle n te s, (eparando fal & partes exuftas ab a- quis. q u e m a d m o d u m videmus habere acetum vim fepa- t a o d i (erum à laCfco. Reru m ergo naturalium ( non ta ­ rnen

omnium * c u m p r o p te r

intclle&us

-te m quaf undam rerum propria? eaufæ non rarô ignoMß« t u r ) datur certa & evidens cognitio*

IV.

O m n ia c or pora naturalia timui fumpta dicuntur

Mundu* > quem ob diverfarum rerum , pulcherri­ m u m & pcrfe&iflimum cflcrc&e pronunciat Arifl;. initio Jib. i. de coelo & lib* i Text. 34. Connimb. lib. 1. de coelo c. r.quaed. i. E t c o n f i l i t b s c mundi pulchritudo &pcrfe- £fio potiiTimum in ablolutione partium vel graduum : Illa cft, quâ omnes partes five fpecies corporum naturalium t a n to n u m e r o f u n t conditæqui fufficit ad IFsnwàr machi­ n a m c om ple ndam. _{Hac eft, quâ m u n d i corpora ta n tu m} habent virium« q a a n tu m fufficit ad m undi confcrvatio* n e m , & qu an tu m ad Dei gloriam , & ufum hominis re­ quiritur.

Ethicæ Thefes.

i.

Ethica eft prudentia hominum aöiones bonis mori­ bus informans« & ad benè beateque vivendum cfFormans.

1 I.

Do&rina Ethica n on tantu m in Externis hominum a s i o n i b u s , (ed & in te rnis , quae naturae & ratiouis viribus fufeipiuntur, informandis * vel maxime ocrmpata eft. Nani 1. bonitas a&ionis quæ à virtute e(Fe dicitur» ex duobus potif fim um æftirnatur: Ex intentione b ona, & interno animi afie&u feu h a b i tu , fcalig. exerc. 307. f 17. Requiri­ t u r e rg ô o m n i n o in terna quædam _{& mens} fc-d a r a , à qua bonae irtae oriantur a&ioncs. Externam igitur diiciplinam n o n t a n t u m m oderatur virtui > fed &

m-d a m m o m-d ô interiores f u b i g i t , te m p e ra t , regit & dirigit c o m m o ti o n e s . 1 1. Omnis virtus eft habitus. Arift. 2. Ni- coro. c.f. atque omnis habitus i n t e r n u m c o m p onit & p r o m ­ p t u m reddit. Huc denique facit Philip, cum in iocit

c o m . de lege Divina inquit : Hoc igitur diferimen confi- d e r a t u r ; Human® leges t a n t u m poltulant, aut vetant ex­ t e r n a o p e ra : Philofophi* docet aliquanto amplius, videli­ cet, a ü o n e m honcftaroefle n o n t a n t u m e xtern um aut fi- tnulatum o p u s , l e d in M E N T E redlum judicium , & in

y O L l l N T A T E liberam e le d i o n e m leu v^oéc^t<ny ad re*

d u m faciendum accedere o p o rte re. Vide Dan. in £ t h : Chryf. lib. i. cap. 2. p. 4.

LogicæThcfes.

i .

Logica n o n p r o p t e r feipfara, fed p r o p t e r Philofo* phiam & fuperiores facultates eft inventa ac genita tan.* q u a m i n f t r u m e n t u m feu o rg a n o n r e d e ratiocinandi. A ri d . «, T o p . c. 9 Zab. lib. i« de Nat. Log. c. 10.

I I

Ipfa enim logica erga o m ne s alias principaliores fei« entias cognofcendas , propagandas & co mm unic an da s o r ­ gani Btnuncre pe rf e dè fungitur , quia doc et mo d u m e x p e ­ d i t e & appofite fciendi, d e f i n i e n d i , dividendi & argu­ m e n t a n d i , quod requiritur in omni bu s perfedis fcientijs.

I I f.

S u b je d u m logic« efTe res om n e s » non quidem qua- t e n u s - f u n t r e s , f e d quateousfecundis notionibusfubftant, ijs videlicet q u x cognitioni n o f i r x ad veritatem adipifcen- dara & fallitatcm refutandam inlerviunt.

I V.

Quidquid eft» id ab Ariftoteic inclulum duobus or­ dinibus ( n a m uc confufio r vitaretur oportet omnia re­ ferri ad ordinem ) Subflnntu & accidemtù,

V.

Definitionem efle inftrumentum Logicum & quidem

notificandi quidditatem rci & veritatem cognofcendi » quatenus nimirum praedicatur de definito » quatenusque i n d e m o n ft ra tione medium term inum conftituit» duobus r a t i o n u m m om entis utentes afleveramus. i. Cujus partes fu n t voff/xar* fccusoda, id totum quoque logicum inftru­ m e n t u m eft. A t partes definitionis » ut Genus & Diffe­ rentia» funt notiones fecunda; & logics inftrumcnta. Ergo & Definitio. 2. Si Definitio non eft inftrumentum logicum» fcquitur logicam mancam efle & imperfeâam. neque, re&é pofle appellari difciplinam auxiliatrieera humani ingenij in cogn itione rerum omnjum. Ratio confequcntiar fumitur exinde* quia Logica ut perfe&a dici poftit, tradere no­ bis d e b et inftrumenta quibus ad omni um» quae quaeri fl­ ot fciri poilunt* cognitionem pervenire poflumus: Jam autem cum de K e,aut An /fr, aut fih tid fit, aut an infit, aut

yropter tjutm caufim m fit, qu^ri poftit: necefle eft dariin-

f t r ument a» quorum adminiculo in horum quatvor qu«- l i t o r u m co gnitio nem poftimus pervenire. Quoniam fl­ ute m p r a t e r Definitionem» neque divifio, neque ordo» ne qu e Syllogilmus vel ejus fpecies, neque ullum aliud in- ft ru me nt um Logicuru poftit latisfacere quarftioni Quid fit, neccfle eft definitionem cfte inftrumentum Logicum quod quacftioniQ uid fi t , (atisfaciat.

V I.

Hanc noftram ad cr ti o n em op p u g n are videtur Zaba* fella tumalijs io l o c i s . t u m maxime lib. 3* de M e th o d o e. I3. d u m inquit, co nc ep tio definitionis ad prin.am p e r t i ­ n e t operationem}; n o n eft igitur Logic um inftrurocntum : o m n i a enim Log ica in ft rum en ta funt difcurfusà n o t o ad ig n o t u m & dicere in ft ru m e n tu m Lo g i c u m fine dil cu riu

cU dicere A^uccy a v £ & calidum fine calore.

VI I.

Verum rcfpond em us Zabarcllar poftulatum nimis m a ­ g n u m efle* quod o m n e in ft ru m e n tum Lo gi cu m fit c o n ­ juncture cum difcu rf u, h o c eft Syllogifticam & ne ccflari- a m habeat vim inferendi u n u m ex aitero. I d e n i m cu m r a t i o n e , t u m au th or ita te Zabarellæ poteft refutari. R a ­ t i o eft: q u o d c u n q u e d o c e t logica efficere, illud eft inftru-

m e n t u m logicum. A t logica defioitionem doc et effice­ r e , Ergo, &c. Authoritas fumitur ex Zabarell. lib. 2. de Method, cap. 16. & 17. Ubi o r d in e m ta m compofitivum q u a m Refolutivum definit per inf t r u m e n tu m logi cu m. I t e m lib.3. de Method, cap. 6. Sc 17+ dicit: Duo f un t prae­

cipua inftrumenta logica, Ordo & M et h o d u s : Sc t a m e n alibi ubi M et ho d u m ab o r d in e diftinguit, ut lib. 3. de Me­ thod. cap. i. & alib* dicit, o r d i n e manuliam hab ere v im Syllogifticam & neceflariam unius ex altero illationem* Hinc e rg ô ulterius a r g u m e n t a m u r: Si o m n e inf trumen- tu rn logicum c o n ju n f iu m eft cum difcurfu, (equitur o r d i n e c o n efie in ft rum en tum lo g ic u m , quia juxta t Zabar. O r d o Don habet vim illatricem : Sed o rd o eft in ft ru m e n tu m log.* - er go falfum eft, quod dicit o m n e io f tr u m e nt um logicum c o o j u n å u m e f t e c u m dilcuriu. Et no t a n d u m hic eft, q uo d_{n o n}

Aon omnia inftrumenta logica eodem mo_{d o faciant ad} veri probationem &falfi rcjeftioncm. Qu*d_{a m eniro irn-} m e di atè ut fyllogifnaus & ejus fpecies: Quæ_{d a m mediate,} & quatenus ad Syllogismum, tanquam finem _{u lt im u m i n ­} t e r n u m » reducuntur j Atque ita fa habent _{om n es n o tio ­} nes fecunda? fimplices» itemqueenuntiatione_{s . Deinde di-} A in gv un t quoque nonnulli inter inftrumen_{ta logica prima­} ria & fecundaria. Quamvis igitur principale _{& p ri m ari um} logices in ft rumentum fit Syllogifmus >Zab. i_{. de Nat. log.} cap. is. fecundaria tamen inftrumcnca haud _{quaq uam ex­} c lu d u n tu r , inter qua? etiam locum obtin_{e t Definitio,} Seal, cxcrc. r. fe6t! 3- Keck. hb. i. Syftem. cap. 17*

Tibi vero D eo, in Trinitate

Vini, &: Unitate Trino, omnis ve­

rtatis fonti & propagatori

g*atia , fit gloria &: benedi&io

nullis leculis terminanda,