Dispvtatio philosophica de una in singulis hominibus anima. Quam cum consensu & approbatione amplissimæ facult. philosoph. in regia acad. Vpsal. præside ... Petro Aurivillio ... pro gradu magisterij, bonorum examini submittit Magnus Wiselius Wex. in audit

F .

D .

G .

p l S f F T j T l O

P H I L O S O P H I C A

D E

U ö A

S I N G U L I S H O M I N I B U S

A N I M A .

Quam

Cum confenfu & apbrobationc

Amplißtm* Facult. Plxlofopb. In Q{tgia Acad. V bfd.

P R Æ S I D B

M. PETRO A U R I V I L L I O

Log. & Metaph. Profefl. Ordin,

Pro gradu M agifterij»

Bonorum Ix a m in i fubm ittit

M A G N U S

W I S E L I U S

W ex.

I n Audit. Vet. Maj, ad d. i o . Maij

An n o M. D C . L X X I I I .

U P S A L I Æ ,

11 Le — ' ' ” —*

Excudit H i n

r.

i c u s

C u r i o

S. R, iM. & Aci-

WÊL

P R O O E M I U M .

O

Vam difficilis res anima cognitu e/f, tam utilit etiam

rr necejfarta ejus e o gm tio , qua ad omntm veritatem

vehementer confert,

(3

maxime ad natura tpfius feien-

tiam.

J f i non tantum fubtilis Ci difficiles eji hac tnm

quifitiopropter controverf:as : fe d ettam jucunda propter nobili-

tatem, ut verbis §co\i%cr\,qutbui ille decaufîs Vifîonis,*g0 de

A nim a utar, Nofcere namque feipfum eommodtflimè referri po•

tefldmà debet, ad cognitionem naturalem, ut cognofcamus ea, qua

ad naturam & effentiam naff ram, ac pracipuè principem partem,

Anim am videl. fpeB ont, DeteBamur fapè rerum peregrinarum

cognitione & in eorum natura invefltganda, qua extra nos funt, no*

f ir os multiplicamus labores, parvipendentes ea, qua nobilior a funt.

De quo monitum extat llidori

1

.

\ 4

de S .B . c. i q. H om o, quid

miraris fiderum altitudinem & profunditatem maris ? Ani­

m i tui abyflfiJin intra, & mirare, fi potes* N tb tl proftBb in

rebus concutis admirabilius eft, ngc nojfe magis interefl, quam na-

turam Anima♦ Verum qub particula hac Pbilofophiatnraßantior,

bocpluribus ac cräfjioribus erroribus expoßtaeß , adeb ut fym ant

eloquii moderator Tullius, videns multitudinem ac vanetatem penè

innumerabilem opinionum de

a

nima,dixerit

: H

ar

u

m fententia*

Tum qurvcra fit,DFus aliquis viderit,quae verifimilima,ma-

gna quxftio eft. t . T ufcul. E t inter plurimos,hic certi quor un­

dam error fati/gravis efl, minimequeferendus, quofeduBi, plura*

Iitatem Animarum realiter & fecundum fubftantiam in H o-

mine diftn&arum dari, publica teflantur voce, firiptis do*

cent variis,

_{Magnoperi dolendum eß, Hominem in cognofcendo}

f e adc b ccetutire, ut fnum corpus tanquam

tribus dfitnlBis

animabili informari fibi perfvadeat, ahisqut id fenb perfvadiere

ß tide at, acr qriQt animas in praOrie poffideut corporejgnoret.

Cium

verb mi Li ad Uges fifgd* bujtu Academia Thema aliquod ad

diß ur an aum public è proponendum fuerit r obtulit Je ilficb nobnlts

ißa Controverfa de Pluralitate Animarum, [juxta mentem qtuo-

run/am') in Hom ine realiter & fecundum fubftantiam (di-

ftindarum , in qua vindicatio ver* fententice omritib aefder tart

Videbatur.

Non equidem ignarus f u m , ingemj met vires ctum

materiei fumota gravitate coll at ai debiles & fe rt nullas ejfe, diffi­

cultate tamen ab mßituto deterreri me non paßus fut , cum i in

rebus difficilibus etiam conari aliquid laudem mereatur,

Omini-

bus proinde bonis ac aqurs ceti foribus hos meos conatus probattum

i n confido, nec abs ullo mihi vitio vtrit, f i non omnibus numteris

abfolutam

Anima cognittonem

in

hac mentis catigime »

tngemjque mei infirmitate confequar, quam fapientijfimi Pbbilo•

fophi non au/i Junt polite eri fibi, ut de fe ipfo, licet altas acutttfjt-

mo

Scaligcr fcnbit E x c r c .2 9 7 .i. i . Ncque me unquum

fugit

r &

larpe me ipfum m oneo : videam, animadvertaam,

meminerim, quam fit imbecilla mentis noftrar acies a d 'v e-,

ftiganda

N a tu ra e

penetralia.

Veritas igitur, DEO Duce, pro

ingent\ modulo eruenda ac afferenda effi

E t fatis mihi f i t , vel

af/enfum quend m à Candido L ed orc impetrare,vel ventam ifaU

Um ; quorum ille debetur veritatiy lacJludio ejus inquirenda„

i i .

Ein limine titubem us cum Pherecrate quodam Phthiota fene, quem D icxarthus difleremem in­ troducit,nihil eile om nino animu, & hoc eile n o ­ men totum inane, fruftraq, animalia & animari teit appellari: & D :c*archo qui nihil omnino animum eile dixit,ut teftarur C ic .l.i. qq.Tufc. Principio tenendum eft« Animâ reverâ aliquid efle , & quidem diverlura ab aliis compofitis Phyfif is« Sicuti omni corapofito Phyfico praeter materiam fuaeft forma fubftantiaiis, ita etiam in viventibus p rx ter corpus erit aliud principium informans ac vivificans. Cernimus enim operationes,quas animata & viventia edunt, ab emortuis fieri non poffe. Corpus proinde bujufmodi aôionum caufa minime eft,fcd da­ bitur in eo aliud principium harum aôionû, quod Philofophis Ani# ma appellari folec, q u i viventia å non viventibus diftingvuntur.

§ . i« A nim * in rerum natura exiftentiam, arguunt ejus opera# tionesi quarum diverfiratem fumma cum jucunditate in Plantis, A# nimalibus & Hom ine videre licet. Cûm vero quicquid exiftit, ex partitione Entis, fit vel fubftantia vel accidens, anima ex his alterum e rit : non pofteriiis,qvia hoc modo differentia tantùm accidentalis inter omnia compofita phyfica intercederet, & forma infuper effet d eterior formato : Ergo priu*,fcilicet fubftantia. Haeceff vel Com ­

pleta, vel Incom pleta : hujus generis Animam efle omnes re â è Philofophantes largiuntur, quia complet effentiam alterius, ac cum deftinatione naturali ordinata eft ad alterius effecomplendum.

%. %. Miffis variis variorum erroribus, quos prifei Philofophi de Animx effentia fovere, qui apud Arift.

1

. 1. de An. c. i 1.19.D d. Connimb. aliosquc prolixe videri poffunt,ftatim me ad definitionem A nim * explicandam confero,quae apud Philofophuml x-de An c .t. t.6. traditur : iyn\è%*nni nçutTH cupud®* Qv<nnü, «%•**

ivvmpM i.e . Anima primus eft aftiu coi peris naturalis petentia vitam

A i£e*m .V tinom nidefinirione,iraeriåin hac evolvendum erit pri* mo jrnttx.quod ftatuitur fiveattits,quod commune eft Ani# n s cum omnibus formis fubftannalibusPby ficis,quat materias

MîL , « a u t. D e interpretatione aev i vocis w n \ n o n una in fen ten - t u (unt Autores. plurimi h*rent»nec probe fatis mentem Philofophj

afiequuntur. Cic. I . Tufculv reddit banc v o c e m , quap conti- nuatam ac perennem motionem. Sed perperam . Neq» enim tiUo modo vel probabili* otfendi- porefl » quomodo accidens aliquod unum vel plura diverfiffimarumillarum operationum ,qux in corporibus ani* matis,confp'Cmnrur.& quidem perpetuae atq; uniformes.principium proy ritim & adarqtiatum ede queat» Prarterea adhuc qua ri non ab(- que ratione pofler,qnodnam ipfius motionis irr principium , id verb haud dubiè elt tpla anima.. Om m um optime Philofophusi^fr feex- pedit 1. i . d e A. c- i. r.4.. Indicans hanc voc^m 4 ft um & perfectio» nem defignare: Satis betlè Scaliger Fierc.|*>7. f. 12• banc v o .rm explanar : U otem m , in q u it, eß ce, q<od tnfufa fir per omnes Artus : Hoc

t ß eß ultima forma fub lOetefltbus, O prtmeps inferiorum t fi-t u acpeipcliO : H01 eß fi-t^efi-tr, habere, per relafi-tionem ad murenam , quid eam habet, ad optrattonei ttcm t quia pottß omnes operatione* & motus pro* ducere.

f . 4. L 'quet ex ha&enttfcdidi* Animam efleaÖ um formalem, tub'lanrialem,«St quidem primum*,cum ab ea interdum fit o p e ra ro

Vitae, interdum celtario» ab operatione. Elt praeterea afltu torporis

‘Ebyfici, qmbus verbis ‘Differentia exprimitur. Corpus e n m cum a d u a t, perfitir Sc d e te rm iu a ra d fpeciem an.mati corporis. V n d e excluditur corpus. Mathematicum, quod nihil ali*;d elt, quam trinadim e»(

7

o ’. longitudo, latitudo Sl profunditas» non com pre- ) benfo limult fubjedo.. Q uod corpus Matjaem. accidens non fub- ftanria elt Zübarellæ, in T abb. Log. in lib pr t dicam R em ovetur parti ratione corpus Artificiale,cum in artificialibus propriè non fic vita*, neque organa ad viram exercendam apra.

ff. 5» Ultim a verba Definitionis funt : Vitam potentia habentis, C orpus, quod potentia vitam habet, elf,, quod aptum natum elt. u t vitales edat operationes, adeoque fit inltructum certis organis ad vitam exercendam apris. His vocibu* igitur in d ig n a tu r, Arifto- telem corpus organicum mtellexiflfe. Porrö corpus non ita dicitur .a b AriÜorele pocemia vivens, ut amma careat, (ed ira ut ipfam ha*

lib-ê e A. c. r. q. î . _{art. i. Pergunt iidem.}

₁

_{. c. Conced'mns ertim en-}

fu s organicum , feu potenti# vitam habens, revera in fe animam continere , )ed regamus animam' importari nemine corporis. Corpm

anim atum igitur vtv it pcteffatr. non p>out ea peteßas opponitur actui in­ form ative velaftualu informat ton itt hum emm habet anima & potentia

ipfa fubieft* fvis umta i f i aclui operativo.feu aäualis operationis,ut bene diflinguit Kcderuui de tsfrriaga Dtfp. 3. de an. f. 1. jubf 1. num

4 . lecundum polteriorem act> m anima ft pè potentia vitam habet,

b.

_{e non aân* operam r, etiamfi corpori (uo adu infit, idq> e infor#} m et fecundum priorem.

§ . 6*. Explanara An m* definifione.mox ad ejus diftr burio- nem accefTum facimusKum q n x î ï i o quideft, _{pr*cedat qu*ltionem} quoi up! ex eft: Animatorum genera plura & _{diverfa elle anil bet} N itur* fpedaror largi»itr r hornmanrem differentia non felicius, qnam ex cffedniinrwH: operationim Anim* cognitione » dignofei poteft. _{Hmc ftatim è chfti vir* modis diverfas anim* & Ani#} matorum fpecies ede colligimus j cum vita, ut adus fecundus, v n im * , ut adui primo, femper adh*rear, A fingula viuentia peculia« r« modo vivant. Sic Planr* nutriuntur , augentur & fibi fimile generandae q * q u e earum proprias edunt operationes : Bruta quoque animalia pr > ternu ritionem Ac. fentiunr, appetunth lo- comoventur, qvsrlibetve turum fpecies propriis adiombus à fe 'n# vicem dilcrimmantur : Hom o denique ad hxc omnia intelligit ÔC ratiocinatur.

7. _{T re s communirer (Fatunntur Anitr,* fpecies, fecundum} tria anuratornm genera, q 1a r u m _{poflerior ferr per priorem , ficut}

numerus qnaternar us ternarium , includit. Sic vegetans absque fentienteeft in Plantis : vegetans A fentienS fine Rationali in Bru­

tis _{animalibus : In Homine una anima R at o mn e sTel i q «arum o*}

perationes per feipfam pr*ftar. ]u»ra arift 1.* de a . c. 4. r. * 4.

Yegetativa anima catern communior eß , qu ia vir ere. quod ommlm vi- ventilus lommune eft,ub Uiprtmo trilu ’tur a b r a _{igitur merite exordi­}

mur. _{H* jus definitionem vulgo petunt è Ph:lof. f r. c 4 f (ia(ltu}

torporu Organici ejuo v t v t ,nutritur-, augetur & fibi ftmtle giontt. Facul- ttwseshabet eres; Altricem, _{ad im lm dujcoulervauoneoi : J u ä r n e m ,}

a d ju ft* q u a n tita tis acq u ilïtio n ero • G eneratruem , a d fp e c ie i confer v a tio n e ra .

/ . g . A nim a vegetativa illis fuir, fecundum quam omne corpu* animatura vivit : H anc excipit f t n f u i v a ,fecundum quam aniiratum fentit,fininntque illam hunc in modum i i f t attus pnm us a n im a li/, quo p e r c i p i t t a , qua extra ip fu m fu n t, obf e%a nimtrum fenfibilia, appetit fa lu ta rta , & locomovetur. Sunt ei facultates tres -, cegnofeittva, quas cognofcit obje&um : a p p e tittv a, qu« ad objeÄum propendet : rändern locomotiva, qu« movet.

§ 5>. R eftat nunc agendum de Forma Horn mis five Anima Ratio, nalt,

q u i

fecundum Scalig.Exerc. io » , f. 5. Efl omnium pene regula fiventium , Q u « u t ultimus Animarum gradus e ft, ita natura eju t \ elt nobilillîma ac perfeâiflim a. Horn inis formam, non quidem ad- fiftentem, fed informantem hanc elTe apud plerosque Philofophos extra omnem dubitationis aleam politum eft i Homini enim dat eflfe, intelligere A velle Informans eft,quia eft principium eflendi Sub- ftantiale corpori, cujus form aeft.A cum materia coalefcit in naturam unius compotiti, quod eft unum per fe. V era eft Hominis fo rm a, etiam quà gradum intelligendi, ita ut Anima R at. quà rationalis,in­ form et corpus. N on poreft igitur una eademque numero omnium H om inum Anima R a t.e fle } nequeunio Anim« humanas A corpo* ris elle forma Homims.conf. T horo. Sum *Theol.q. /$>arc«i, Nien? doz- d e A .d .

i.f* 5.

§. 10. D i^ u ra eft, Animam Rat- effeformarum luprem um gra­ dum . H inc difficilis varijlque Philofophorum diffidentium c o n , troverfijs verè oobilitata quæftio orta eft : t s f n dentur in Homine Anima plures prater unam , nempe Rationalem ? A d meliorem quxitionis hujus decifionem rite formandus erit Status Controver- fi*. N on negamus Hommem eas operatione* exfequi, qux poten­ tiis vegetativæ & fenfitiv« com petunt : fed hoc controvertitur, an potenti* iftse in H om ine realiter A fecundum fnbftantiam ab anima ejus diftingvantur ? Quæftio namque femper intelligenda de eodem fuppofito, nam in diverfis non procedit : Forma enim rationalis

Hom inis realiter imb efientialiter diftingvitur à forma Leoni? <♦ IX*

Cum

dicimus Hom inem faltim conflare una anima, qu»

Rationalis nomine venft, not« quod eandem turn propriis potentiis, tum eundis illis, qux vegetativ* Si fenlitivar propria lu n t,â t- ftri'd am efle volnmns. Rationalis vero appellatur refpeôu nobi liorum facultatum : _{Ita ut eadem anima bnmana per*} facultatem Rationalem intelligat Si fapiat,per (eipfam fentiat, nu­ triat, augeat ac generet aliud limile.

i i . In gratiam quorundatii, contendentium pîures formas informantes unuro corpus informare polie, d/ft. cil inter formas ge- nericas : Subordinatas & accidentarias. Harum plures in Homine ac omni vivente dari in aprico eft. Exemplis res melius fvadebi- tu r. E mortuis ciconiis generantur Serpentes , è gallinis arane* Sic. neceflurn ergb animam Serpentis in corpore gallinae vivae prx* fentem fuilTe« _{S icq iis dubitat, quin Homo cibo, potu Sic, inte­} gra deglutiat corpora» formis fuis praedita _{Unde in Homine ad*} buc vivo vermes faepè Sc ranae nafeuntur. Verum ab bis formis corpus Hominis nec effenriam.nec affediones.nec denominationem accipir, Si de his non controverting : Sed formae tantum generic« »n quaeftionem veniant, fenfitiva feibeet & vegetativa , an à forma Hom inis fpecifica realiter & fecundum fubftantiam diftingvantur ^ H oc ed quod pernegamus.

/ . r $ . _{Hacienus f.iit (latus Conrroverfiae. Vindicabitur nunc»} cum D Eo , vera fententia de Ammae Rat in Homine unitate», ita tamen ut probationi noftrar anne&anrur Fxceptiones quaedam

V iriC lariff.D n.M aq. Psofejf len. q as allert contra, argumenta noilra: Et mox deinceps rationes ejus adducantur ac ventilentur, quibus thefin noftram veram , in dilput: ftia Pbyfica, cui fecit titulum *. _{de Pluralitate Animarum realiter & fecundum fub-y}

ftan'i tm in Homine d iß in ftarum ,impugnare conatus eti Sed an feli­ citer latis, mox patefeer«.

§. 14. Et quidem primb dicimus ; Quod nibil f t fimpli*

titer u n u m , n fi per formam im am , per quam habet res ejfc. Sed res

habet ah eodem quod fit Ens , & quod fit una. I t ideb e4

-qua denominantur a diverfis formis , non funt unum fmpliciter. %At _{animalis juxta illum funt plures %Amma » eri» animal n$n}

t fl fimplitùer

unum,

v. c. H om o haberer ab alia forma ] quod fît vivum ,fcdicet abanim a vegetabili i & ab alia forma, quod fit an i­ mal» videi. ab anima (enficiva i ft ab al/a, quod fit h om o, nem pe Rationali, adeoquè H om o non effet fimpliciter urnvn. Excipit V i t Clariff. Homo umtatem fuam ( fpecificam ) non å quavis anima habet, fe d ab illa, qua eß forma fpecifica,& ejfe fpecificum Homint largitur ; reo liquas fub fe continet ut format fubordinatas, & non aliter ac certas dtfpofio tiones & conditiones illius materia,, quam informare debet. R egero : H ac

ratione unum numero individuum diverfis tem poribus diverfis for­ mis fpecificis informari » quoniam ante adventum Animat frn fitiv * vegetans,& ante adventum Anima; R at. fenfitiva idem individuum conftitueret. E t ita individuum fi plura effe perfe& a in fefe baberet, effet faltem unum p er accidens, adeoque ve­ rus Geryon , veraque chim ara. T andem etiam docent fc dem onftranr Metapbyfici ex duobus e n tib u s, quorum utrum qtie a&useft tam mefTe0do*qtiara fubfiffendo completus, nunquam fieri polle umtsn per f e , fed per accidens. Q uandoquidem in ter e a nunquam intercedere poflit unio vera & perfe&a , quam firqtrimr unius ab altero informatio variaque com m unication unum alterum perficiat, ipfum vero ab illo perficiatur, ut docet Seal Ex $07.

§. Secundo argumentor. Siin H o m in e ante N ativitatem fu c- ttjjtve darentur Anima Vegetativa,fenfitiva & Rationalis s triplici Homo gauderet ejfentia,primum quidem altcujus P la n ta , poft Bruti & demquo Humana• t o fe r tu s eftabfurdum, ergo & prius. Major non a d e b o - perola indiget probatione. N am anima vegetans « cum generica iit, radicabitur ante m forma abeujus Planta;» ubi anima plantae, ibi eflentia piant« : Et anima fenfitiva ante adventum A nim * R at. ob eandem rationem fundabitur in form abruti alicujus ipecifica. Sua igitur tam d/u radiat luce M a jo r, quamdiu tres diftinda: animae, quarum aina absque altera exiffit, trip d ifîinâa d an t animata , tiia diitin&a viva. M inor evidens,firma ergo Co:;ciufio.

16. E x c ip it: fo rm a m generts ibi exifentem abfque fe rm a fpe. cifica re frin g i faltem ab accidentibus & variis dtfpofitiontbus ad certam fpeciem quanquam nondum perfellam & in fa llo effe confit lut am » t x fottu enim humano aliud animal quam homo gigni non fo te

fi, S ed reveri la­

tebras quaerit. Dicat, quo tifulô veniant iftt accidentia ? Probet

accidentia reitringere formas genericas, ad cet tam quandam fpeci- ei» poreftate proxima ? M onilret, cur ex ifta porentia vegetante, quar in fœ tu elt,bom o. non tofa, equus vel canis nafcatur? gradus nam que ille vegetati vus ommbuf communis eft viventibm. Imb formæ fubordinarx, ut dc id hic addamus, prout à plerisque Pbyfi- cis ba&enns expofit* fuerunt,funr quoad efientiatn diverf» à fornai« fpecificis.dt ipfar quoque fpecific®, diverfarumque adeo fpecierum confli tuti vae, fruftrâ igitur fubordinata«, urfupra.conbindit cum ge- Sericis. Promde quis ferret formas fubftantiales, in Phdofopbi* quidem Peripatetica, cujus fautor ipfe ex afle videri vult , appeilanr tem difpofîtiones tantùm & conditiones materiar ?

$. 17. Q uinim o fruftrà eft Vir Cl. excipiens fa tu m +J[e fp a ie m fp e d u h jfim a n tjfe d imp er feclam. N om en enim fpeciei eft nomen cf»

fentiae, cui nihil addi, nihil demi poteft. A d fpecietn certam com­ ponendam concurrunt materia & forma Ipecifica. H is principiis prxfennbus & conjuu&is,fpecie$ tota adeft, abfentibus, totaabefl. C onfunditur porro torum eflentiale cum toto integral!,dum dicitur, conceptum humanum elle hominem in fieri.

18. U ltim btale ratiocinm ne& o: Cum unus [u lß a n tia lk interitus unius fubßantiahs firm a deßrufttone terminclur.Et in homine tres d fir n ä é formé e(Jent,fequeretur bomin em tribus intentibus tbnoxitm effe Imo feque- retur etia,feparata A nim aR at’onali ,& reltfta fenfttiva,ex Homine fpeiificc fieri quoddam brutum. Q uxom nia ablurda funt. Excipit: I x anim é Vegetativa interitu altas quoque per necejfariam confequenttam ftmul inter­ ire, vel à corpore fepa ra n , unus ergo erit interitu». Regero* Negari non poteft ,diftin&* anim* diftinciam deberi vitam, ita etiam eidem di- ftin&am refpondere mortem. Mors igitur in ad u fignatonon d i­ c itu r deftrudio animas vegetantis, led privatio vitas in vivente à lolutione corporis & anima: faâa. Quemadmodum vita oritur per truonem animas cum corpore , cujuscnuque ea fit ordinis : Ita «

5

c mors fit per leparanonem animas cujufcnaque.

$ 19. Varia adhuc profententia noftra ftabilienda adferri pof- fent, ntpote unum animatum unam habere animam : Juxta to n tra le n -

. tientium m ea te» , Hominem cjfe animal non lanium Rationale, jrd &

Irrationale» adeo^ue definitionem tjus fa lfam. Srd bifce diutius im » « -

rari nunc non licet. Argum enta p r* d iô i Viri Cl# ‘Pluralitatem asfnim arum tn Homine realtier & fecundum fubfiantiam diflw äarunt

adftruentia, proponenda ac penficulanda n u u t ftuit. Q uorum primum rale eft

Qtiæc. differunt in Homine ut mater iale & Im m ateridlc, lita realiter in b om inedfferur.tjed anima ratioualu^yegetativa & feufuiva differunt in Homine ut materiale & Immateriale. E. Anima Mat. & veget. & fe n - fit. differunt realiter, & confcquentèr dantur pluret Anima in Homine,

H ic nos conrradidionis laqueum minin e effugere pofle arbitratur, cum animat materiales materiae immer fat finr, Immaterialis v eto \ m ateria libera fit.

10. Refp. Si, quando Animam fenfitivam appellar m ateria­ lem , intelügat illam conftare particulis materialibus (eu corporeis, fallitur j in confefio enim eft, nullam animam ex parriculis m ateria' libes conflatam effe A propterea materialem appellari. Si per formam materialem intelbgit, ut communiter folet, formam à mate­ ria in fieri, efle A operari dependentem ; R , nondum abiolute d e ­ cretum effe» omnes formas fubftantiales, praeter R ationalem , tales efle. Q uicquid f it, principium hic p e ti, manifeftum eft , càtn probandum efler primum omn.um plures animatum fubftancias in h o m in o d ari,q u o fad o , tempus erit de differentia earundem difqiit» rendi. H ic vero Adverlarius fupponit id, qt/od maxime controver- fiim A dubium eft,feti. efle in Hom ine plures Animarum fubltantias» fic enim d iftin ö c loquendum eft, unam Immaterialem, reliquas ma­ teriales. Pofle enim fentire, vegetare Ac. aeque Homini fem per fkneceflarib convenit, atque intelligere, hoc tantùm excepto, quod intelligere poflîc fine organis corporis, a d a vero fentire, vegetare

so n absque illis.

i* i r . Q u * porrb pro firmanda fna fentenria in probatione fubjw igit ie edufttone formarum materialium i m attrta , & creattone Anim a Rat. falfa nitunturhypothefi : quoniam omnium rerum vi­ ventium fpeciebusanimat fu* indit* funt, atque benedictionedivi«» navim multiplicandi ac fefe propagandi acceperunt, A non. ex (e** »i*** tan quam materia, fed cum

femme

A i o (e m ia e propagantur.

Q u am benedi&ionem anim* human* competere fiqiiîs contenue» re t, non à vero aberrarer, cum fit effentia incoropleia ac corpus in­ formée, q*iæ ramen informatio ejus dignitati ac immortalitati ut »i« hil d etrahit, ita nec propagatio cura femine eidem qukquam dero­ gare poteft:

f . i i _{Secundo argumentamur : Q u ic. Anima}

ita fe habent in fuo fubjeito , ut earum quidam poffint feparari a jutjecto fuot q u idam vero tta alligati funt ad corpus, ut ab eo fejungi nequeant, till a n im i Junt fecundum rem dtfttntti in fubjetto fuo : fub/umitde Animé

V egetativa, S e n ftiva & Rationali. E,

Refp. i . _{P en t principium. Probandum iterum erat dari tales Anima­}

rum Cubitantia* in homine, quarum aba (it fcparabibs. aliae infepa» rabsles. a. Rurfus fupponit, de quo non immerito dubitari poibt# fcil. formas Irrationales non polle à materia feparari.

§ , ifc. T e r tio initat _{: Quacumque Anima eflperpetua, incorrupti»}

bilis (intrinfecè fciltcet ) & tmmortalü9 _{illa eft realiter div*rfi ab iÜé}

amma, _{q u i lUtn tpfo corpore tnterip & périt: oA tqui de osinima Rar,}

prtuseft : E. & poßenas.

Refp. _{Negando Minorem Prop. : Supponit iternm pro certo, quod}

maxime dubium elt. Anima i iumana ex corruptibili & incorrupci- bili,(eu Cubitantia,feu facultate non componitur. Thomas ait : P.P. Sum .T h. q. 7 6_{.a rt. i. Senfitiva non habet tncorruptibiltt«fê ex hoc,quod eß}

fen fitivat fed ex hoc , qutd </? tntelleftiva ei incorruptibilitas debetur, Q u i» d b ergo A n im a _{eH lenftttva tant tim , corruptibilis eß : quin do vero cum}

fenfittvo Intellettivum habet, efl incorruptibilis. _{D einde valde defl»}

clero fcire, quo indubio argumento c natura petito probare velir, animam, quam dicit perire, in nihilum abire, (ive ea iit Brutorum, five Plantarum,

/ 14. _{O bjicit quartö .* Quae. A nim i edttnt in Hsmine operatio-}

nes effentiali'er diver fas,U ti ipj* quoque funt in eodem direrfa : Atqui Anima R at.fenfittva & vegetativa edunt & c. £. & ipfa etiam inter fo funt realiter diver fa,

Refp _{D verfac operationes diverfas indicant fermas, ubi funt di-}

srerfa f bjeCta. Sed nihil obltat, quo minus una forma in uno (ub- |eâo divcriarum operationum caufa polht elTe, relpeüu feil, diver#

(oram oVje&orum k diverfarum partium O rganicarum . S ic å fimili res quodamm odo clarior fit : Idem Sol calore fuo corpora alia indurar, liquefacit alia, num propterea diverf.im harum op^ra* tionum principium in Sole eriteon tituendum ? non arbitror. B enè Scalig.Exerc. 307. f. 19. difputat, unius nem pe Anirax miibas fio diverfiilimas operationes efle pofle, eadem movet cor, ait, coquit in vent

tn c u lo : recoquit in jecore : perficit in venis : digerit in membra: m u ta t in corpus : fu ffic tt, unit, inftaurat, redintegrat.

§. i j . Q uinto infurgit : Quae. Anima in f u l j e f t$ fuo ita funt comparata, ut quadam earum fint tota i* toto corpore humano , & tota in qualibet illius patte, quadam ve^o fin t quidem tota in corpore H um a* no, fed non tota in qualibet illius parte, illas animas revera difiinäas & multat ejfeo/>ortet : Sed Anima "Rat. vegetativa & fenÇittva funt tales : E. Anima Rat. vegetativa & fenfitiva reverà dtßmfta fu n t & multa in Homine.

Rejp Cùm realiter eaedem fint iflæ facultates cum Anima R ationali, q u x e ft in toto corpore, etiam Anima R at. iisdem in ltru tta ubique eft : k in omnibus membris omnia, quae fibi propria funt , agendi potentiam habet. Sunt igitur in oroni corporis paTte omnes facul* tates fecundum orig»nem> q-ias in omnes corporis partes infert ipfa amma. Facultates iltae,tanquam formae genericar, non poffunt rea- liter dc fecundum f tbfiantiam dillingvi ab A nim a R at. ceu form a fpecifica,cumillar nullibiexiftant, nifiinaliqua fpecifica: v. g. Sin­ gulare k univerfale,pariter genus, fpecies k individuum non di* eunt efi^ntias i parte reidifiindas , fed una eadem q, ellentia funt * praecifius vel minus prxcifc fum ta. Sed pluribus d c nob iliflim a hac

C o n tr o v e rt» in p r sfcn s agere tem p oris rat'o prohib et. In itio eqvidem

cum hac d e Materia qitardam feribere cor.ftitu i , anim us erat , o m iflit

g en eraliorib u s,h tnc tantum fub D ifp u ration is incudem revocare ; Veriim cu m

anim adverterem fpecialrm h \nc C o n tr o v . à generali an im a tu m c o g n itio n e n o n

parum (ibi lum inis fcxneiari, hanc t idem praemittet*, n e taltum etiam fjcerc

viderer,confuiturr duxi. Vberiosem etiam h u ju s Contvoverliae ventilationem in -

ftnuere decrevi ; fed pattim variae occupationes mihi in p r o p o fr o remoram fe-

cëre j partim opera T y p c g r a p h i, vatiis aliorum O p e r b u s excudendis o b r u ti,

nn hi defuit, Interim L e t t o r e m i l e n e v o l n m . Ii quæ in hoc tc iip fo fin t, ijuae I f f i pla* cea n t, 1 js fa v o r cin .fiquaedam minus arrideant, ijs veniam utris |. « (p n ra ie in iq p i- m oi'arc v e lit , iterum rogo. Q u o d dum fitecrit, profpcra ^ u jtq u c 1 p f i precari

nou dcliitam.