D i O 4 M i A *
Diflcrtatio
Dç_>F O E D E R I B U S -
SQuamIn celeberrima Sveonum Academ ia, ex Senatur* Philofophici confenfu;
F R Æ S I D E
V I R O C L A R I S S I M O ,Dt u H E N R I C O A U S I O ,
Gras cas lin gvæ Profeflore ordinario, Præcepto- rc & favitore fuo ætatèm colendo.
J d examenpuihcum, defert,
Petrus J. Belingius Uplandus,
S.scR.^M.tis Alumnu»-*. d. 14.c_" io ii 1 /> s I. t n A u i , horis conjvctis, U B S A L I Æ ; £ “ ■ — ■■- - i M1 E x cud ebat £ s c H i L L u s M a t t h i æ .S P E C T. y l R I S
I N I N C L T T A «.A C A D E M I A U P S A L l E N S l ,
Fa c u l t a t i s F h i l o s o p h icæ Pr o f e s s o k i b u s
C l a r i s s i m i s .
Di u. J O H A N N ! F R E I N S H E M I O , Hill. R. & E- loq. p* p. nec non p. t. Dec.
M. M A R T I N O N Y C O P E N S I , Mathef. p.p. M. L A U R E N T I O F O R N E L I O , PoeCp.publ. M ., O L . A O U N O N I O , Logiccs pr of-publ. Da. H E N R I C O A U S I O , Gr*c. ling. p. publ. M. J S A C O I S T H M E N I O , Phyf. prof. publ. M. J O H A N N I L A U R B E R G I O . L L . Oricat. p.p. M. C H R I S T I A N O RAVIO, LL. orient.p.extraord. Dn. J O A N N I S C H EF F E R O , Eloq. p. p.Schyt.
D a B E N E D I C T O H E D R Æ O , Math. praâ. p . p .
Dn. J O H A N N I BU R E O , Math. Inf. p . p . M. I' E T R O iiu tift/ ph. Pra£E p. publ.
Dn. E M U N D O F I G R E L I O , Hid. p. publ.
Pfitceî
tot ibus
pffPromotoribus
uA bonorandu t diff.hanc fubm iff $ officiofè injeribo
at % offero.
r r N ö E n
P O S I T I O N U M
P R I M A
-U m fpecim enftudioru
p u b licèdare ftatuerim ,non aliud
dignius vifum eft, in quoingenij vires quamvis exiguas, experirer, quam id, cujus bcoeficio tranquillitas publica & quies obtinentur,Fœdus vulgô di&unu. T u mihi Dux aeterne Deus^: & manum hanc mentemq; di rige , ut falutaria videam, intelligam, promam», i
I I.
Ut propius ad argumenti tra&ationem accedamus, pro confvctudine recepta, primum iplum nomen expli cabimus**. Quod al i j deducunt a feriendo , eo quod o- lim apud Romanos , tefie Tullio , confe&o bcllo,iotcr quos Pax fieret, car (a porcâ foedus firmaii foiebat ; m u nus hoc qui obibant foeciales dicebantur-. Alij re- dius â f id e , quæ inviolata in Foederibus Icrvanda inter v e n i o : Unde foedus etiam Varroni fidus dicitur— Sed
cum in rebus gravioribus potiflimû de re agendum fit,pau cis iolummodô,quæ adhuc ad a o m e n attinent,attingam,».
i i r.
Ebr*is dicitur à R. Ï T O elegit , felegitj quod elegio in foederibus pangendis locum h a b e a u . Grae
cis MvSrjKt] dicitur , item carovfy, quod olira interceden tibus libationibus Foedera inire folebano« Sueci cum Germaais voces *811110/ fôtbunb / wrbuuOnus ufurpant» quali à ligando : quod foederati ardi i flirms focietatis vin culis c o m u n d i , mutais officijs iavicera com m od a quaere re tencntuii»
I V .
Infuper vox haec å multiplici & ancipiti fuapotefta- te om ni no eft vindicanda, nam
Errorum genitrix cH tqvivocat/o femper.
In Sacris pro Foedere inter Deum & homines accipitur, quo de Scriptura p r sc l a r e fuo more loquitur ; & Ser vator noftcr Angelus Foederis apud Malachiam dicitut,. Alias pro jnducijs , pro conjugio &c. Né autem pro- politum m o r e m u r , de accurata ejus commentatione fol- licicum , ad alios ablegamusr\ In prarfenti illud intei- ligitur foedus, cujus defiaitionem fubfequens ex h i b e t p o litio.
V.
T o t taotisq; difficultatibus implicata res eft , ut to t fermé fint deferiptiones ejus quot tra&atusr* : Qu ar u m haec definiti naturam exprimere videtum: Faedtu eH pa* tium publicum inter Republic as, de mutuù auxilijs & Jubfidijs
bi invicem pr<cßandit ftlenniter conventhnu. Dilucidc cnifM
rem poni t, paaci&q; multa comprehendit-». V I .
Supervacui operis res eft definitionem multis inter pretari, cum de genere & differentia ( fi hic accurate ob- iervari debeant) conftco. Apparet enim fimplieem il lam amicitiam* fcilicet ut alter alterum non offendat; i- tem inducias , fponfiones, & q u s funt ejusdem generis alia* hic nonintclligi«
VI I .
Explicata breviter tàm nominis quåmfei definitio ne, qu antum quidem ioftituto noftrofufficit, primum de fine foederum; deinde de perfonis â quibus & cum qui bus fiat pangenda; poftca de ritibus quos vari) varios ad hibuerunt; Deniq; de legitima eorum folutionc ; addi ta ad finem quadam divifione* agendum eft.
V I I I .
Imprimis foedera ineuntur ut pax prarcipuè fervetur, quâ non modo ij ( u t commendatione Ciceronis utar) quibus natura fenfura d e d i t , fed tefta etiam & agri letari videntur. Libertatem enim & otium ,not» folum ab ho minibus , firpius etiam oaaximis cum laboribus ac pericu lis expeti* verum â bcftijs quoq; inftinäu naturali appeti
deprehendimur3.
I X .
Multa praeterea pofiunt efic » ob quae homines mu tuas amicitias incuao . Qualia inter alia funt defendo
liber-libertatis » & com merciorum liberior atc},* facilior tifu>\. Natura enim advcrfus nem inem tam larga atc], profuia fuit > ut alterius ope plané n o n indigereu.
X.
Sicut bellum fufcipere nonalius nifi fummi imperij fceptriscj; Reip. admoti efi ;ita fine hujus conlcnfu id c o n ficere nemo poteft. San&um cnirn & ratum mhil cfi« p o t e f t, nifi quod per principem fancicum cft. Proinde iubditis infeio legitimo magiflratu , non dicam contra eundem (tum enira conjuratio cftj Foedus facere non li c e o . Ubi vero ex comm uni conlcnfu initur, tutius erit munimentum ac firmior*.
x r .
Reipfâ manifeftum efi:, qtiam diverfos plane natura mortalium finxerit animos^: Itaq; Foedera inconfideratè non funt lufcipienda_». Non enim defunt quibus nihil veri , nihil f a n û i , nullum jusjura* dum , nulla deniqi fi des & religio ineffc, fed ubi vifum fuerit, defarviunt. Ca vendum igitur ae populis perfidia & levitate no tat is, nos com mittamus , fed eligendi fune primum qui nöbis- cum in fide (fi haberi pulfint) co n fe n ti u n t, vel qui pror- fus alieni non funu. Cum idem velle , inquit Salluftius, & idem nolle ea demum firma amicitia fio. Deinde c- ligendi qui nobis prodelVe, inimicis vero nocere poflunt; qui infirmis fe jungit » caput fubdit ruinae : neq; tam en penitus contemnendi f u n t , cùm quôd nihil tam firmum fit, cui non periculum etiam ab invalido, ajunt Scythae a- pud Curtium.* : Tùm quôd nihil fit Rcipublic« honefitus
quam maxime egentibus auxilium præftaro. Præftde iiitupcr cum finitimis conîraxifie foedus, quam longo lo
corum i n t e r u l o diflitisr*. Procul enim qui habitant a- mici > fi proverbio fidendum » non funt amici. Teme raria vero eftlocictas » qua; fprctis vicinis, cum longin quis contrabitun-. Nana Propinquus hoftis eitius oppri mit »quamüii (ubfidio venire poiTunu.
X I I .
Non alia hie quatftio occurrit difficilior, quam quae eft de foedere cum infidclibud. Sanè qui antiquitatum re* g e ß a atfy m onumenta, Politicorum [cripta diligentiws pervol• v e r i t , inveniet hanc controverfiant, non ab otio fis diffutatortbua introduci am , cxercitij [altem g ra tia motam , fed ferio etiam ex neceflitdtc ufu Politica, gubernationis agitatam fuiffcj,
Conlultifs. Bringius dc Foederibus thefi 26. Ut dc foedere Chriftianorum cum Ethnicis contra chriftianos, quod pla né im p iu m , nihil dicam » breviter pro inftituti ratione res indicanda veniu.
X I I I .
Uirinqj magni momenti fe offerunt argumen ta, ac curata confiderationa apprime di ?(ua Rationes pro affir mativa lubens hic prætermitto ,cum forte in iplo difputa- t ionisaäu facultas detur eas cognoeendi. Aliqua tantum exempla ex Sacris deprompta ad d u cam , ccq> impertinen ter fi commode explicare liceat. Haac & Abimcicch Rex Palæftinorum fibi mutuo iurauerunt, ne quicquam mali alter alteri inferret. Iacob cum Socero fuo, qui eum hoftiliter inftqucbatur : & Salomo cum Hieramo
T y r i o r u m Rege Fœdus pereuffit, quod â Salomone di citur faAum cfle juxta fapientiam » quam ei dedit Deus. N o n deforent exempla alia pluriraa, fi per hiftorias vete
r u m , citra temporis jaAuram > quâ nihil eft gravius, ire licereo.
X I V .
Pro negativa fententia, quæ adferri folcnt rationes, eodem animo hic prsetcrco. In facris quidem occur run t nonnulla, in quibus om ne om nino interdiftum efle cum alienigenis videtur commercium.». Unde illud juve nalis de Judadr*:
Non Monflrare vias cm,dem nift facra colenti. Hugo Grot,
lib. X. c a p . I5.
Verum ad rem tantam tamq; difficilem 6c intricatam f fequeotia refpcnfionis loco adjiciemusr*.
X V.
et. Ne diffidamus Deo metuentes ne noftra felicitas
temporalis peflùm abeat, inhdclibus in locictatem non re ceptis. Hæc enim diffidentia Deo maxime eftinvila. Si vel cura fuperiore congredi cog er em ur, abeiiet omnisr* ruetus; non enim in multitudine exercitus vi&oria belli, led de Ccclo fortitudo. Docum ento funt Ilraelitae,quo r u m exigua manus farpius ingentes proftravit copias, rarif- fime vero viAoria acerba crucntaq, fuit* ß, Ncqi nimia facilitas erit in Foederibus cum illis contrahendis, ne forte aliquando poena metuatur, y . Ab omni tamen co m mercio non lunt excludendi , cum ncc repugnet Sacris literis, nec lædat confcientjam. Itaq; flagitante Rci- publicse ncccffitate, Foedus mere politicum > ob /inem
bo n um iniri poteft. Ratio aflertionis evidenseß apud Paulum. Rom. n . ubi iubemur pacem habere cun'! o- ronibus hominibus. I m o , qui om n em cum impijs con- vcflationem fugerc difcupit, cquidcm ipfi de hoc m u n do exeundum cß. i Cor. 5. Quare magna pietate et prudentia opus eß » io legitimis et neceflarijs Foederibus Candendis, ne iuramenta fiant vincula iniquitatir*.
X V I .
ü t in rebus gerendis omnibus tarditas et procraßi- natio plerumq; odiola eß ,• ita in (anciendis Foederibus periculola etiam-,. Ne malignantium impetu boni op prime re nt ur , maturo confilio pericula imminentia io li mine ß a t i m , ne latius fe rperent, luffocanda quoq, iudi- cavic antiqua mortalitas* Scripta Sacra & Prophana e« xempiorum multitudine referta fune, quae recenlcrebre vitatis ßudium inhi beu .
X V I I P e r i t u u m v a r i e t a t e , q ua e f a t m a g a a e f t , q u i a f u p e * r i u s n o n n i h i l c o m m e m o r a t u m c ß , n o n m u l t i s d e t n e o d u s c ß l e d o r . B c l o l d u s & alij h a n c r e m a c c u r a t i u s p e r t r a c t a r u n t , f u f f i c i t o o b i s h o d i e r n u m r e c e n f u i l i e u f u m * C o m m u n i t e r m a n u u m a d ß i p u l a t i o n e , / u b f c r i p t i o n e & f i g i l l o r a t a h r m a q j f i u n t Foe de ra - ». Ut F o e d u s u n i v e r i a l e , i h r i - f l i a n o o r b i e x o p t a t i f l i r o u m , O n a b r u g i s â p a r t e S e r e - N I S S I M Æ & F o t e n t i s s i m æ R t G i N Æ n o t t r a e C l e m e n 1 i s s i m * , R c g n i q ; b v e c i c i , p e r J l l u s t r i s - s m o s: C o m i t e m J o h an N t m £ ) j \ r | ? i < T n a/ & c . & D o m i n u m J o h a k n e M A d l e r b a l v i u m , l d u c u u m L * . ■Ü XVIII»
x v i n :
Ut fides u î t rn c ît r n q , data firmius f e m r e t u r ; n o n . nunquam conaubij'* Foc iera Itabiliri acccpimus. Verum ha?c iatcr du n fiai,Ira fueru no. inter alia exemplum* habemus apad J jb. M. lib. 8- cap. 4,
X I X.
Fa&o inter duos potentes Foedere , tutius ert ad alte r u t r u m , jurtiorenn videlicet ac potiorem accedere, quam fo rtune (ua a 'plicafrc coo(ilia_», Nam licet aliqoand u tu ti le de an t qui Neutralitäten^ colunt, itabilem tamen vix* invenient gratiam^..
X X.
Foederum difiolutio non mimis fe difficilem præbeu.' Imprimis cclfjntiOus conditionibus julte franguntur Foe dera i is vero qui promillum non fervat » poena omni cr u ciatu graviore dignus habetur, graviter & elegantur Fze- chiel n*nq'4tâ % inquit, pro frtrabitur qui fe c i t btecf quidtfjol.
v it nunquideffuget ? Mortuo etiam Foederato
etipi-rat obligationis vigor.. Novo fubinde lurgcate pnnei* pc » renovatione opus eft,
X X I.
Obligationes verô quae rebus malis ac illicitis occa tionem pr ab en t , relciniendae potius funt quam fervan- dæ, ne peccatum peccato'augeatun.. Satius eft del ä u m deprecari, Dcumq, ardentibus precibus (ollicitare, t em r ritati ingnolcac, quam promiffionem impiam re ipl* r« -
p l e r o - sic David qui Nabali pepercit, quem fe oecifurum juravit*. Herodes vero ut graviffime peccavit» q. od a t
tribuit falmrîci prarmi'utf , juxta impiam fuam promiflio- nem » >ta maxime vituperandus cit. cavenda igitur clt talif’ temeraria promillio.
X X I I .
Cum multa fint genera fraudis» multieq; infidiarutil' rationes .diligenter attendend joq e(t. qua f o r m u l a Foede-* râ conlcnhdOtutL. Sic » Inducias aliquot d i e r u m c u m ho* He pacific«; media rcro aoÛc depopulari ædes nefas eft.
X X 1 1 1 ;
.Inter Foedera nonnihil diferiminis intercedio. Aliud cft temporale, quod ad certum tempus conditiooaliter coa- trahituc_. Aliud perpetuum; quodé quibusdam pcricu- lotum ceofet i r ; S^d optabile eilet,li ejusmodi Foedera n on1 frullrarcutur hac luo.'
X X I V.
Ratione determinationis eamm rerum; in quibus Foedus fervori oportet,aliud eft it Irtuin icu a*qu a litate ; a- liud it ubi pars una alterius praerogativam comiter' oblcrvare le p r o m ittiu.
XX V.
Huc referri poteO FœJus H rreditarium, quo Fced«. ratus in demortui locum lucccdip. H*c impradentiaruqji fufRciant i non enim hen potcit , ut omnia in faifccpaej. nuus perlequaL..
i n>o> m W
*
o m
;
O R N A T l S s ! M C >
D a - , . P E T R O B E L I N G i 0 , Philcvfçphi* C an didato, morurn vitæq; integritate c o n i s i -
ÆüOi de Foederibus docte difputanti» ami* Citiamlu^m bis teftatacn fa
cere voiuio. h h n w p s y Q czd
''D>
np b a jro nt I 1?
t n j ^ v u npab d j ^ s b o n o s c n a i m a a a rbabD # t d ^ “,v b hd:>pn *]b -p ^ h n
p\
» v w p n s— vna pnpnn s— vnts
o t d p p a ^nn
\$b
jycb
A N D R E A S A I A L I N U S Thcol. & Ling. Adjunöus. ^ Q © 9 9 © Q 9 Q € Q O e / 3Q 9^ 9 Q Q Q < > Q Q ^ Q ^Aliud.
Ardu a Parnaflî iuga ir.ontis adire Be l i n g i D um properas, dignum te meditaris opus. Gtatuior: 1 quo fata trahunt! Latonia proies
Q u o d - tibi-cunq; dabit iu fc ip e , tr hifce v a l o
A m ititU ergo adpojuit.
A B R A H A M U S E. BA*
