Difputatio Politico
g
D oR E R U M P U B L I
-C A R U M F O R MI S .
J^uanLsDeo duco,
C u m c o n fe n fu ampliflîmæFacultatis Philofophicæ* in Regia Academia Ubfalienfi »P R Æ S I D E
A N D R E A J O H .
AN-T H E LI O.
J U . D . Sc Eloquentiae Pro*feflore R. ordinario > fratre germ.
Pro fumm o in Philofophia g ra d u , publico exam ini fubm tttit
J O H A N N E S J O H . A N T H E L I U S .
Ad diem io. Martij Anno 1646. tn Auditorio vet. maj. horis matutinis
.
_____________ U B S A L I Æ , ______________ I m preffa ab Ë s c h u l o M j i t t h i ä . ^
V I R 0
Admodum Reverendo,
Dn.M . J O H A N N I O. A
N-T H E LI O, Ecclefiæ Gevva-
lienfîs Paftori, & illarum, quæ
-inGeftricia funt, Præpo-
pofito. Parenti o-
ptimo.
Filiali
D e v o t i o n eDifputatio Politica,
D o
R E R U M P U B L I C A R U M
F O R M I S .T h e s i s f,
O m i n e m quidem, quia natura ani m a l civile, ad fo cietatem ferri, in ç o n fe flo eft. Sed cum praeterea, o m n is focietas b oni cujusdam cau- fa ç o n f t i tu a t u r, &c quo quaelibet praellantior, eo etiam praeftandux & majus f i b i b o n u m p r o p o fitu m habeat: hominem q u o q ; qui ex ufu rationis a g i t , & ad certum finem o m n i a r e f e r t , yei i d e o , ut finem luum confequa- t u r , f o cie ta tem Sc quidem prærtantiflimam, quæ c ivi tas d i c i t u r , ap p etere ncceflc eft.
I I.
Civitas aute m , ne fine fuo e x cid eret, ratio ne aliqua g u b e rn a n d a , & veluti exangve q uod d a m c o r p u s , fpiritu vitali animanda e r a o , quam
i-RVmpub. vocamus. D e f î n i t u r q ; Ariftateli Polit... cap. 4 . 8c 4. P o k e . t . . O r d o Civitatis? c u m in aliis Magiftratibus? t u m in eo m a x im e? in cujus p o t e f t a * t e f u n t omnia_.*
I I I .
Sed c u m e a d e m i m p e r a n d i r at io ? n o n o m n i bus g e n t i b u s vel p l a c e r e t ? . v e l c on v e n i r e t : cae ptæ
f u n t civitates variis m o d i s a d m i ni d r a r i , u n d e d i - verfæ Rerump. formae & d a t u s e x ti t e r u n t . Q u o s ? o p t i m o s a u th o r e s feq u u t i ? hifce Th e f i b u s b r e v i t e r d e f c r i b c m u r V .
I V .
A t q ; initio o b f e r v a n d u m v e n i t d i di n f t i o n e m illam R e ru m pu b. in redfas & pravas five c o r r u p t a s > n o n e de e d e n t i a l e m ? ac p r o i n d e diverfa m f o r m a m five Reipub. f p e c i e m n o n inducere? fed aliam q u a n - d am d i v e r f i ta t e m . Bonitas e n im & labes ab e d e n tia rei feparari? differentia ab iis?q u æ ex tr i n f ec u s a c cidunt? fec ern i d e b e n t . . D e i n d e q u o q ; n o t a n d u m R e r u m p u b . d if fer ent iam fpecificam? n o n p e t e n d a m e d c a p a up e r t a t e ve l divitiis? q u od f e c i d e v i d e t u r A i id. 3. Pol. c. . Sed â n u m e r o i m p e r a n t i u m .
V..
E t q u o n i a m fieri n o n potefl: quin vel u n u s , vel pauci? v e l m u l t i i m p e r e n t Arid:. 3. Polit, cap.
res îtaq; e r u n t R e r u m p u b . fpecies? primæ & f i m -
pH-p i k e s . M c n a r c h i a v i d e l i c e t in qua unus, A r i f t o c r a - tia in qua p a u c i , D e m o c r a t i a in qua mu lti p r i n c i p a t u m o b t i n e n o . Q u i b u s , c u m præftantiflîmis P o l i t ic is , q u a rt a m ( q u i d q u id r e c l a m e t Bodinus 1 2. d c R e p u b . c. 1. ) ex tribu s hifce t e m p e r a t a m a d j u n g i m u s ^ .
Q u i a v e ro o m n is civitas, ut in itio dicftum eft, b o n u m a li q u o d , q u o d r a ti on em finis o b t i n e a t , fibi p r o p o f i t u m h a b e t , q u e m no n efie a l i u m , q u a m b o n u m c o m m u n e & p u b lic am falutem , Arift. i* Pol. c. 2. S’.P o l . c. 4. & declarat. Illum vero q u o n i a m i m p e r a n t e s no n f e m p e r quaerunt, i n d e na fei tur illa d i v e r f i ta s , qua Refpub. aliae d i c u n t u r redhae, aliae a b e r r a n t e s five Redlae, quæ finem, fcil. bo . n u m p u b l ic u m ; a b e r r a n t e s , quae i m p e r a n t i u m u - t î l i ta t e m f p e d f o n O . ' E r h æ c diftindlio in fingulis R e r u m p u b . fo rm is lo cu m h a b e o .
V I I .
M o n a r c h i a , quæ etiam fingularis po ten ti a v o ca tu r, t f t Respub. in qua g u b e r n a n t u r om nia i m p e rio uniu?, pe nes q u e m refidet f u p r em a poteftas. Jn h o c en im , hujus Re ipu b. c flentia c o n f i f t i t , q u o d Sc v o x ipla i n n u it , ut unus in Re pu b. fit princeps. E t haec rel iq u aru m m a t e r dici p o t e f t , q u i p p e , quam n o n m o d o Hiftorici antiquiffima efie t e f t a n t u r ; fe d
etiam A r i d , â narurali p r o g r e f l u f o c î e t a t e m , c u m i - pfis civitatibus n a ta m oft end it. i. Pol. c. i. & a li b i .
V I I I . ' *
D i v i d it u r a u t e m in R e g n u m , T y r a n n i d e m , Sc D o m i n a t u m . Q u o r u m p r i m u m i n t e r r e d l a s ; cae tera d u o , i n te r viriolas Refpub. h a b e n t u r .
X I X .
R e g n u m efl im p e r iu m unius in o p t i m u m p u b l i c u m d i r e & u m Arift. Pol. cap 5. E t fic R e x
er i t M o n a r c h a , qui in o m n ib u s , publici b o n i c u r a m g e r i t & f u b d i t o r u m falutem fpef ta t. E t f i v e r o hif- c e , m u n us v eri regis fatis fupe rq ; ex p ri m at u r . H u i c t a m e n rei illuftrandæ : a d d u ca m verb a Lipfij ex 1.2. c - 7 . m o n it . Pol. u b i e x p o n i t v e r b a T i b e r i i Impe*- rat oris,qui pulch ra voc e, in p l e n o Senatu, d i x e r a t fe Senatui fervire d e b e r e , &: univerfis c i v i b u s : faspè ac pl er u m q ; etiam lingulis. S e r v i e t , i n q u i t , i d eft au d ie t o b f e q u e t u r q ; Senatui & b oni s confiliariis : Se rv iet univerfis , in b o n o o m n iu m p r o c u r a n d o : S e rv ie t fingulis , in juflitia a d m i n i f i r a n d a , injuria a rc end a. Sine illis n o n ell p r i n c e p s , fed ty r a n n u s .
X.
Re g n i g e n e r a Ariil.g. Poh c.io. & 11- q u i n q ; e - n u m er a t. P ri m um erat L a c o n i c u m , quod nihil tuic a l i u d , quam p r i n c i p a t u s militaris p e r p e t u u s , fuffra- gi o vel h æ r c d it a t e à f ub d iti s vo len ti bu s d e l a t u r \
-D o m i enim Se in pace tenuis valde Sc diminuta h u jus r e g n i erat poteftas , ut authores funt præter A- rift. pleriq; Hilforicorum. In bello, reges, jus illud v i tæ &£ necis in fubditos h a b e b a n o . Etiam divi n a r u m rer u m i um ma cura, ipfis L ac edæ m one c o m m i (1^ E u io . S e c u n d u m , b a r b a r i c u m , quod anti- quiffimis b a r b a r o r u m , ut Syris, M e d i s , Pcrfis, In dis in ufu fuit. In eo, fu p rem am quidem potefta- t e m rege s h a b e b a n t , fed tyrannicae parem , impe- r i u m q ; ad liberos, h æreditario jure transmittebant. E t cum t y r a n n id e in h o c c o n v e n i t, q u o d h a b e a ta - liquid herile, in eo aute m r egium e ft, quod in vo l e n te s f ub dito s exerceatur. Ejufm odi regnum ho die in ulu elle Gallis, Hifpanis, Britannis, D a n is, affirmat Piccart. c o m m e m : in Pol. Arill. 1 c. 14.
X I .
T e r t i u m R e g n i g e n u s, antiqui/Timis Graecis u- fu r p a tu m , &c À m ^ n * di<51u m , ipfi reges v o c a b a n
t u r Æ f y m n e t æ : In eo à luperiore d i v e r f u m , quod illud a legitima fucceflione ; h o c ve ro fuffiragio po pu li > n o n n u n q u a m in p e r p e t u u m , interdum in c e r t u m tempus d e fe rebatur. Q u a r t u m , quia vi d e li c e t Heroum t e m p o r e , ante & poR bellum T r o janum in ufu fuit, dicitur Heroicum.* lis enim te m po ri bus qui vel bello vel pace,de populo aliquo b e - n e m e rit u s erat, c o n fe n tien tibus ejufde populi
fra-fragiis, Rex c u m t o t a p o f t e r i ta t e de fi g n a b a t u r . H o - r u m a u te m R e g u m i m p e r i u m , n o n erat p r o r f u s a b - f o l u t u m a u t l i b e r u m . D u c e s e n im t a n t u m , c u m f u - p r e m a p o t e f t a t e , m ili tar es e r a n o . Sacra q u o q ; > f kc e rd ot ib u s c er tis n o n delata, p r o c u r a b a n t , & c a u - fas c o g n o f c e b a n O
-X I I .
Q u i n t u m d ic i t u r TmpQctriheict id cft r e g n u m a b - f o lu tu m & p l e n u m , q u o d in eo, p e n e s i m p e r a n t e m , fit fu mma & libera e u n d a r u m re ru m p o t e f t a s , & q u i d e m ad e x e m p l u m domefticae ad m i n i fl r a ti on i s- n a m ut i m p e r i u m d o m e f l ic u m , eft r e g n u m u n i u s d o m u s : Ita r e g n u m , efl d o m ef t ic a unius p l u r i u m - v e c iv i t a t u m au t g e n t i u m a dmin iflra tio. A r i f t o t . 3. Pol. c. i i
.
E t h o c m a x i m e r e g n i n o m e n m e r e t u r , ad q u o d t a n q u a m r e g u l a m , caetera q u o q î ex i g e n d a funC?. X I I I . T y r a n n i s , e fl :M on a r ch ia feu I m p e r i u m fum- m u m u n i u s , in pares & m el i o re s ad ut il i ta t em p r i v a t a m n o n p u b l i c a m , Arift. 4. Pol. c, 10. ,quae v e rb a e x a d è T y r a n n i d i s n a t u r a m d e f c n b u n t , illamq; r e g n o à q uo n o n fecus ac à v i r t u t e vi tiu m differt, o p p o n u n t . R e g n u m e n i m p u b l i c u m ; T y ra n n i s pro pr iu m l p e d a t e m o l u m e n t u m . A ri fl . tres fpecies five g r a d u s T y r a n n i d i s d« c. 10. t ra di t, q uo r u m duoT y r a n n i d i f im iles, n im iru m regnum barbaricum Æ f y m n e t i c u m , de quibus Th. io & n . no n tamen p r o r f u s T y r a n n i d e s . T e r t i u s vero gradus eft vera T y r a n n i s d e qua jam agimus. T y r a n n i alias funt t r i p l i c e s : alii Occupatione, quos Bart. Tyrannos in t i t u l o ; alii aam in iftratio ne, quos tyrannos in exer c i t i o a p p e l l a t ; alii fimul & occupatione & admi- o i f tr a ti o n e ,q u i o m nium funt peïïimh Verum latius haec d i d u c e r e n on eft noftri inftituti.
X 1 V.-.
D o m i n a t u s , qui eft flatus m e d iu s, inter Re g n u m & T y r a n n i d e m , eft M o n a r c h i a , five im pe rium u n i u s , pri mo ad falutem principis, deinde ve ro ad p u b l ic a m civium d i r e d u m . H i n c , facile vi d e r e e f t , quid differat D om inus à Rege Sc Tyran-
n o i R e x om nia c o n f e r t ad falutem publicam, T y -
r an nus ad fuam ; D o m in u s mediam inftftic viam, & a n t e o m n ia a t t e n d i t , quid fibi expediat ; nec ta m e n n e g li git falutem civium , fed eam curat fecun- dariô. I d e le g a n te r illuftrat Arift. 3. Pol. c. 4. fo- cie tat e illa d o m eftic i im pe rii, quae herilis dicitur. In ea D o m i n u s prim o f p c d a t utilitatem fuam ; fer vi fecundario Sc p e r accidens t a n t u m , ne p e re a t, quo p e r e u n t e , etiam d o m inium perire videtur.
X V.
Al ter a Re ipub. fp e c ie s , dicitur Ariftocratia^,.
Hanc , p o l i t i c o r u m quidem pleriq; n o n c o u f q ; e x t e n d u n t , u t tam r e d i u m quam c o r r u p t n m p a u c o rum flatum c o m p r e h e n d a t , fed e um f o l u m , i n q u o , ad b o n u m pu b l ic u m o p tim i i m p e r a n t . U t r u m q ; a u t e m , Oligarchial no m in e e x p ri m u n t. N i h i l t a m e n p r o h i b e r e vi de tu r, quo minus ita laxè eti am A - riilocratia a c c i p i a t u r , ut Se A r i f t o c r a t i a m & O l i - ga rch iam in fpecie includat. *Atq; h o c m o d o et* iam in te r r c c e n t i o r e s , Bodinum h a n c v o c e m u f u m effe con fla t. Al te ra m t a m e n c o m m o d i o r e m ciTe n o n n e g am ur *.
X V I .
Ari fl ocr ati a igitur in g e n e r e , eil R ef pub . i n qua f um ma p o t e f l a s , re fi d e t pe nes p l u r e s q u i d e m qua m u n u m , fed p a uc io r es , quam t o t a m m u l t i t u d i n e m vel ma xi m am partem_«. Pars v e r o c i r i u m i m p e r a n s , c e r t o n u m e r o definiri n e q u i t , c u m i n finita n u m e r o r u m fit varietas, quas in nullius com* p r e h e n f i o n e m c a d i t , n e c e ad e m ubiq; c i v i u m m u l *
t i t u d o e x i f l a p , » X V II.
Q u e m a d m o d u m a u te m M o n a r c h i a , ratione fi nis d ii l i n g v it u r in R e g n u m , T y r a n n i d e r r i , & qui m e d i u m inter u t r u m q ; o b t i n e t l o c u m , D o m i n a t u m : Ita quoq; A r i f l o c r a t i a , in A ri fl oc ra ti am in fpecie, O l i g a r c h iam, & fl at um illum m ed iu m , q u i n e c n o
m e n A r i f to cfatiæ m e r e t u î , n ec tanlen T y r a n n ie* p a u c o r u m po teftas dici poteft. E t redlè v o c a b i
t u r ohtpcfzU Jtcarojikïjy ut cum Reipub. præfîdes, pri- m o q u i d e m fui c o m m o d i , deinde autem civium c u ra m g e ru n t- Sed Arift. h o c quoq; im perium %.
a pp el la t 4. Pol. c. p. Sc 6. <. Pol. c. 7 . X V 111.
A r i f t o c r a t i a in fpecic , eft imperium p a u c o r u m , b o n u m p u b lic u m fpeftantium. Ari/t j.pol.c.e* quæ A r i f k de Ariftocratia f c r i p f e r a t , e o ru m ple- raq; i n t e r c i d d l e ex 4. Pol. c. 2. SC3. colligunt in - t e r p p . Sed tam en 4. P o l ,c. 7. q u a t u o r illius fpecies
f a c i t , q ua ru m una pura & fincera efl, in qua folius vi rtutis ratio h a b e t u r , & verè optimi cives, prin cip es fu nt . Ubi vir b o n u s Sc civis bonus non dif f e r u n t . T r e s reliquas m i x t a s e a r u m q ; prima e ft, in qua n o n m o d o v i r tu t i s ,fe d etiam divitiarum ra ti o h a b e t u r . -Altera, ubi cum virtute conjungitur liber tas. T e r t i a , ubi virtus, libertas &c divitias re- f pi ci un ru r. Prima folum perfedia S c b o n a , reli quas h a b e n t aliquid admiflum vel O ligarchici, vel Democratic!*.
X I X .
O l i g a r c h ia efl imperium p a u c o ru m , fuum e- m o l u m e n t u m , c o n c u lc a to p u b l ic o , quaerentium^. A r i f h 4, Pol. c. q ua tu or ejus quoq; fpecies e n
merat-mera t. In prima, ita ratio cenfus h a b e t u r , u t p a u~ p e r e s , q u o r u m m aj o r Temper in civi tate eft n u m e r u s , ab imp er io e x c l u d a n t u r , & illis f o l is , qui a d
c e n f u m de fi n i tu m a f c e n d e r i n t , i m p e r i u m ma n d e tur. A l t e r a , in qua q uo q ; aliqua fenfus ra ti o h a b e t u r , fed eli gendi magi ftr at um p o t e f t a s , i n lo c u m d e m o r t u o r u m , p e n d e t à magiftratu fu pe r ft ite . T e r - t i a , cum in i m p e r i o liberi p a re n t ib us f u c c e du n o .
Q u a r t a , c u m pauci q u i d a m , l e g i b u s neglecftis,pro lu bit u fuo Remp. v e x a n t , &: v o c a t u r . Q u a le im p e ri u m f u i t R o m æ T r i u m v i r o r u m L e p i di , A n tonii & Augufti« E t h æ c Ol ig arc hiæ f p e c i e s , o -
m n iu m peffima eft , quæ T y r a n n i d i r e f p o nd e t i n M o n a r c h i a , & ultimae fpeciei in D e m o c r a t ic .
X X.
T e r t i a Reipub. fpecies eft D e m o c r a t i a , q u a m h ic in g e n e r e fumimus, u t i n c l u d a t voXivkmu* & D e -
m o c r a t i a m in fpecie. E t eft R e f pu b . in qua , l u - p re m a poteftas ex aequo r e f i d e t pe n e s u n i ve r f u m p o p u l u m , vel m ax im am ejus p a r t e m . D i v i dit u r q ; in Politiam & D e m o c r a t i a m . C ujus diftimftionis r a t i o , ut c æ t e r a r u m à fine p e t e n d e .
X X J.
Politia five R e s p u b l i c a , eft i m p e r i u m m u l t o r u m , five totius populi æquabiJe , ad falutem o- mnium o r d i n u m direcftum Arift. y. Pol. c. y. D e
oera-•m ocratia? eft im perium populi? plebis maxime '& p a u p e r u m utilitatem fpedlans. v
X X I I .
Arift. 4 - p o I.c. 4. q u in q ;D em ocritiæ genera re- c e n f e t . Primum? quod in æqualitateconfiftit. Cum e n i m libertas & aequalitas fint Democrariæ princi p e s notae? ea erit veriflimè D em ocratia, ubi cives o m n e s ejufdem funt authoritatis ? & pari jure gau d e n t . S e c u n d u m , cum non omnibus promifcue i m p e r i u m patet? fed diftribuitur ex cenfu, exiguo t a m e n illo ne m agnitudo illius faciat Oligarchiam p o t i u s quam Democraciam. Tertium? cum totus p o p u l u s ad imperium admittitur, exceptis illis, qui e x c e p t i o n e rep elluntur, quales illi, qui macula a- l i q u a notati f u u t ,ita tamen ut omnia ex praeferipto l e g i s fiant. Q u a r t u m , c u m omnibus? qui modo u- t r o q ; n3ti f u n t c iv e , ad magiftratum patent aditus?
l e g e tam en dominante. Q u in tum genus idq; per- n ic io fîf lïmum eft Anarchra, ubi nulla legis eft au- t h o r i t a s , led Demagogi principatum obtinent? qui p o p u l u m fufpenfo nalo circumducunt^.
X X II I.
E x trib us h a d e n u s propofitis? conflatur quar ta? quae m ixta nominari folet. Ad quam intelligent d a m ? n o t a n d u m , n o n quamlibet mixtionem quar t a m hanc form am conftituere? fed eam tantum? B 3 quas
f o m m u m i m p e r i u m & jura majeftatis it a t e mp e r a t * u t c u m m e d i o c r i t a t e qua dam i n te r R e g e m , Se n a
t u m & p o p u l u m diftrib uan tu r. N o n t a m e n haec: m ix t i o eft u n iu f m o di fed varia & m u l t i p l e x, q u o d l e xempla R e r u m p . m i x t a ru m , quae ab H il iori ci s & : Politicis p e t e n d a funt, o f t e n d u n o . Praeterea , n e ; hic e r r e t u r , o b f e r v a n d u m erit, ne ( la tu s Reip. c u m i rat io n e g u b e r n a n d i c o n f u n d a t u r . Haec e n i m e o n - fufio fi R e m p u b m ix t a m i n d u c e r e t , nullae fe r e f o r e n t fimplices : cum plurimae R e f p u b . po p u lar e s a -
r i f to c r at i cë , 6c A r if io cr at ic a ep o pu la r ite r ad m i n i - l i r e n t u r .
E t ita h a d l e n u s , p ro in fti tu ti rat ione, fingulatf R e r u m p u b . f o r m a s de li n e a v i m u s ^ . Quaenam au t e m ex his o m n i b u s o p t i m a fit, i n t e r p o l it i c os m c - g n a exifiit c o n t e n t i o . H a b e n t fingulae fua c o m m o d a ; h a b e n t q u o q ; i n c o m m o d a illa. Illi, i(la,hu<- ic po pul o magis a c c o m m o d a t a . Sed cu m v i d e a m us præftantiflimos politicos, M o n a r ch ia e palmaim
d e fe rr e , ill or um judicio Sc nos a c q u i e f c im u r *. D e o fit L a u s , H o n o r 8c Gloria*».
