D E
O F F I C I I S P H I L O L O G I
M E D I T A M E N T A . . D I S S E R T A T I O , , QUAM - ^ -V E N I A A M PL. F A C U L T . P H I L O S . U P S A L . ' r. r,M a o .
SUENO H. ALM QUIS T
au accu. uiR. s u o v . norjt. auivxcy. wamt,
u v J A C O B U S L U N D E L I . JMOLAKDI. I N A U D I T . GUSTAV« D IE X X X MAJI M D C C C X X X IV . H. A. U . S. U P S A L I Æ
D e n h u l d a s t e M o d e r
h e l g «d t
f f
D E O F F IC IIS P H I L O L O G I M E D I T A M E N T A .
O f f i c i a illius, qui erit partes Philologi, uti decet, actu r u s , si accuratius exponentur, ipsa Philologiae vis juste pensitanda. H anc vero qui universam et propriam definire v o l e t , ei prim um ad ipsam vocis originem, deinde ad communem dicendi intelligendique consuetudinem atten dendum. Philologia igitur, ut in promtu est, a Graeco^- r u m (piXos et Xoyog derivatur. Yox vero Xoyoç a verbo Xeyew, quod ipsum multiplicem habet significationem, d u c ta , etsi in te r vocabula G raecorum , quae noXvotjixa vo c a n tu r , merito referri q ueat, tamen variae illius fignifi- cationes ad duas prim arias, Latinorum rationem et oratio• nem revocari possunt a). Sed ratio illiusque interpres o ratio eae sunt m axim e, quae hominem a ceteris ani m antibus praecipue distinguant et ad tot tamque diversas a r t e s , praesertim quae judicii dictionisque facultatem de s i d e r a n t , ‘inveniendas j ordinandas, verbisque explicandas deduxerint. H inc factum e st, ut Graeci /toyrp et in p
ri-a) De prima hujus vocis significatione haec Platonis est sententia: T» fxtv nguro* tïtj u » , t o rv* cuir* ftxroiK* ifAtyuvîi irotiTv iix Çttvfjt /utr'ù
magnam illam vim et elegantiam, ubique insignem, com p r e h e n d e r it, nomen vere Classici m ereatur. Interea ta m en in auctoribus antiquis res et verba in primis obser v a n d a , quorum illae m ateriam , haec formam efficiunt. Cum vero nihil sibi constans esse possit, nisi in quo fo r m a et m ateria in te r se arctissime conjunctae fuerint, res e t verba simul e ru n t com prehendenda, alioquin enim fiet, u t aut m erus realismus aut non nisi fonnalismus exsistat. A b hac vero re r u m verborum que absurda distractione maximas in Philologiam Classicam noxas redundare histo r ia studii litefarum antiquarum luculentius indicat. Licet igitur difficile sit veteres illos G raecorum R om anorum que auctores recte et utiliter legere, tamen e x iis, quae jam brevissime allata s u n t, satis constare crediderim, illorum tractationem ad studium humanitatis excitandae augendae- q ue ultimum esse referendam. Ipsa veterum mens acer- rim usque illorum veri, honesti et pulchri sensus est com pre hendendus. Q u ocirca Philologi est omnem ex antiquis l i t e r a r u m . m onum entis materiam proferre eamque ad in genium e x c o le n d u m , ad animum moresque fingendos, ad sensum pulchri (Aestheticum vocant) acuendum revocare, neq u e verbis solum dicendique formulis adhaerentem n e - que, ad res tan tu m , quae verbis proditae sunt, animum refe re n te m , sed u trasque aequo tractantem studio.
' U t igitur ad propositum propius accedamus, primum Philologi est, si Graecorum Romanorumque linguam spectave r is , artem Grammaticam, Criticam et Her meneuticam per
calle-re. G ra m m a tica a u te m , lingua quadam lo q u e n d i sc rib e n - dique doctrinam tra d e n s, illas com plectitur re g u la s , q u i bus proprietates hujus linguae definiuntur. H a e c ars licet a m ultis, rem juste aestimandi im peritis, saepius c o n t e m n a t u r , nec nisi syllabarum aucupe digna p u t e t u r , tam m ulta tam en et gravia c o n tin e t, u t qui e a recte t r a c tet ad artiu m q u e b o n a r u m , ut p a r est, c onvertat u tilita t e m , de literis optime m eritus haberi possit. D u a e om ni n o sunt disciplinas tractandi rationes, quarum alteram
h is to r ic a m, alteram ph ilosoph icam appellare licet. Illa disci plinarum su m m a m , vicissitudines, increm enta e t progres siones p e rs e q u itu r, haec in ipsas doctrinarum causas r i mandas penitus se abdit eamque pervestigationem ad m en tis h u m an a e n a tu ra m refert. Philologum ita q u e o p o r te t, cum in G ram m aticis v e r s a t u r , non modo linguas historice c o m p re h e n d e re , id est v e rb o ru m originem , flexionem r e - gulasque compositionis tum prosaicae tum poeticae nosse, sed etiam leges, quibus linguae n itu n tu r veritatesque earum proprias diligenter disquirere. Consideranda ita q u e est lin g u a , sive G ra e ca sive L a t in a , tamquam totum quod dam organicum e t spirans quoddam a rtificiu m , in quo detectas pulcherrim as h a ru m linguaTum form as singulari studio et investigationi subjicit. Illius e s t , linguam in sua dissolvere elementa nec quidquam negligendum p u t a r e , quod a u t ad universam ejus naturam a u t in reb u s singulis singularem percipiendam fe ra t deducatque. Illum ne pudeat aut G ram m aticam docere aut nom en G r a m m a tici invenire; sed om nia et singula, quae in linguis anti
quorum observanda o b veniunt, avide amplectens ad fu tu - ru m q u e memoria reservans usum acerrim am sagacitatem , criticam m ultiplicem que linguarum cognitionem atque in defessum studium ad Grammaticam et Lexicographiam emendandam stabiliendamque adhibeat.
Critica, quae Philologica appellatur et m axim a est Philologiae p a r s , e i , qui praecipuum in literis antiquitatis studium p o n it, prorsus est necessaria. Q u u m haec ars omnino considerata, complexio sit r e g u la ru m , quibus opus quoddam ingenii e t elegantiae, sive m ateriam sive form am sive u tram q u e simul resp ex eris, spectatur dijudicaturque, philologica ea c o m p re h e n d it, quibus quid in monumentis l i- te ra ru m Classicarum genuinum sit, d isquiritur eo ru m q u e et m ateria et fo rm a juste aestimatur. Quamvis m u lti, de re critica m eritissimi, operam paene incredibilem in scripta au cto ru m Classicorum mendis librariorum sive voluntariis sive p e r im prudentiam ortis p u rg an d a contulerint, m u lta tam en hac in re personam vere Philologi gesturo re s ta n t p e ra g e n d a , quippe cum Critici priores a u t cautius egerint a u t justo audacius libris vel singulis locis non tam g e r m anam vim e t form am restitu ere (id quod m aximum est), quam eos em endare studuerint. Illius ig itu r est singula r e m linguarum Classicarum scientiam t e n e r e , in genuino e t supposito dignoscendo esse sagacissimum, in recto pravoque dijudicando sapientissimum, varia r e r u m d o ctri na instructissimum ac totum antiquitatis orbem attentura peragrasse.
Hetmeneutiea sive in terp retan d i s cie n tia , quae cum C ritica arctissim a c onjungitur vinculo, eas c o m p re h en d it r e g u l a s , quibus adhibitis non modo sententiam auctoris ipsi e r u e r e , sed aliis etiam ad p ersuadendum accom mo
d a te com m unicare possimus. H e rm e n e u tic o ita q u e , u t e t C r itic o , solida ejus lin g u a e , q u a s c rip tu m , quod in te r p r e t a b i t u r , confectum e s t , et accurata cognitio tenenda; qua e cognitio eo c e rtio r esse debet in re b u s q u e vel m ini m is a p p a r e a t , q u o res tra c ta ta subtilius cogitationum j u dicium desiderat. H a n c ob causam r e m q u o q u e , quam t r a c ta t a u c to r in te r p re ta n d u s , cognoscere d e b e t Philolo gus i difficile enim saepius e r i t sc rip tu m ; etiamsi sensa illius probe p e rc e p e ris , verbis exprim ere. P r o b a v e ro m a t e r i a e , quae agit-ur, cognitio intellectura h a u d dubie fa ciliorem r e d d e t, e t p r o p te r e a nobis illa, veteres Classicos legentibus e t quasi in regiones nobis incognitas translatis, e o magis est necessaria. N eque tamen linguam e t diligentio- rein a rgum enti disquisiti scientiam perdidicisse sufficit, ser m onem etiam aucteris propositi e t saec u li, quo v ix it, p r o p riu m callere Philologum oportet. H a e c rite nosse licet m agnum quiddam sit, in q u o Philologo claudicare non l ic e t, ta m e n inane e rit aut certe minus u t il e , nisi cum m a tu r a ac p e r longam exercitationem adquisita intelligendi p ru d en tia et acriori pulchri sensu conjunctum fuerit. C ui hae dotes a n a tu ra fautrice trib u ta e 6unt, is solus verum a falso, pulchrum a deformi facile distinguet a e - quaque lance pensitare p o terit. Q u a r u m v e ro beneficio qui destitutus e st, id e m , licet ip hocce litera ru m campo
m u ltam sit et saepe versatus, numquam quo tendere debet, p e rv e n iet; id quod exemplis Com mentatorum aevi et antiqui et recentioris justo reru m aestimatori haud est difficile comprobare.
A d haec omnia deinde accedat Philologo si non Graece, at certe Latine scribendi exercitatio. F u i t quidem , cum graece scribere literatissimo quoque dignum existimaretur; hoc vero tem pus p rae teriit, ac pauciores profecto ii sunt, qui in scribendo literas graecas usurpent. L iterae autem latinae sunt hoc respectu non tam funestum expertae fa tum . Nihilo tam en minus confitendum, consuetudinem m ö r e antiquorum scripta conficiendi nos reddere aptiores ad e a , quae literis com m endaverint, rectius intelligenda, e u m q u e, qui inde a puero graece et latine scribere con sueverit, multo certiorem harum linguarum scientiam sibi comparasse m ultoque melius officia Gram m atici, Critici et H erm eneutici esse s e rv a tu ru m , quam qui. in ejusmodi exercitiis plane sit peregrinus.
A tq u i licet ars gram m atica, critica, hermeneutica ususque stili Graeci et L atini ea perficiant studia, quo ru m opera adjuti ad orbem antiquorum propius contem plandum deducam ur, multae tamen disciplinae, u t ita di c a m , auxiliariae ad ipsam veterum mentem ingeniumque rite com prehendendum desiderantur. Hae praecipue sunt Politica G raecorum et R om anorum Historia cum Geogra phia et Chronologia, Historia artium literarumque, Antiquitates, quae ap p ellantur, et denique harum gentium Mythologia,
g
P r a e t e r q u a m quod Politi'ca, a n ti q u it a ti Classicae ï î f - s f o r i a , qüippe quae bonis exemplis f o rtite rq u e factis d i tis s im a sit, anim um legentis mirifica v o lu p ta te tra h it alli cit q u e , certam hom inum G ra e c o ru m et R o m a n o ru m im a g i n e m p r o p o n it, h o r u m facta et quae aut in te r ipsos cives a u t in te r hos et peregrinos memorabilia e x s tite r u n t, e n u c l e a t e c o m m em orando, causas rerum et quae inde o r t a s u n t ac cura te explicando, n ec solum q u o m o d o , sed etiam u b i et q u a n d o quid factum s it, fideliter e n a rra n d o . Jam t e r o H istoria non nisi vitam populi cujusdam e x te rn a m 8 iy e publicam m anifestat; sed vita etiam illius interna sive d o m e s tic a penitus est pernoscenda, si ve ra illius sentiendi r a t i o p ro b e percipietur. Ad Antiquitates itaque c o n f u g i e n d u m , ubi m o re s , r itu s , in stitu ta , religio, res milita r i s , forensis et domestica cum c e te ris, quae huc p e rti n e n t , d e s c rib u n tu r. Q u a e quidem historiae et a n tiq u ita t u m scientia illi minime deesse p o t e s t , qui volet a uctore» C la ssic o s recte intellectos i n te r p r e ta r i, etenim m ulta u b i q u e obveniunt, quae res a populo publice gestas p r iv a - t a m q u e ejus vivendi consuetudinem respiciunt q u a e q u e id c irc o p e rp e ra m et tem e re e x p lic a b u n tu r, nisi h a e c , quae q u a e r i t u r , cognitio ac ce sse rit E a d e m q u e est ratio G r a e c o r u m R o m a n o ru m q u e M ythologiae, q u a e c om prehendit opiniones e t fa b u la s , quas de n a t u r a , m u n d o , D iis et H e r o i b u s ab eo inde te m p o r e , quo c o e p eru n t e x s is te re , i n medium p r o tu le ru n t. A tque Philologo notum esse d e b e r e , quaenam artes et literae apud G raecos et R o m a —
nos vig u erint, qtSâéftâfll illaë fa lä s u b ie rin t, qui que de illis bene m e r u e r i n t, adeo constare c re d id e rim , u t rea d isputatione nulla egeat. H u n c d en iq ue d ecet m u ltum in literis hodiernis yersatu m esse au t saltem , cum om nia n o n possimus om n es, illarum summas comprehendisse* L a u d a n d a quidem est antiquitas, quippe cui tam m ulta e t p raeclara d e b e am u s; sed nec nostri aevi artes asper n a n d a e , cum in p lu rib u s , id quod necesse est, m ulto sint quam veterum p erfectiores, adeo u t nem ini, qui de studiis humanitatis bene meritum se haberi velit, in illis hospitem et peregrinum esse liceat. E contrario ille a r tiu m hum anarum antistes p u tan d u s, qui quae in literis a ntiquitatis sagaciter investigata p ru denterque electa e g re gia in v e n it, ea cum hodiernis ita co n jungit, u t h aru m copiosiori m ateriae illarum elegantior form a addatur.
E x hisce pro tantilla n ostra res tractandi facu ltate lev iter adumbratis conjici p o test, q uanta diligentiae assi d uitas, ingenii so llertia, acumen judicii, elegantiae sen sus ac doctrinae varietas ct magnitudo ab illo desideren t u r , qui officia Philologi digne exsequi poterit. O b m u tescant igitur illi, si qui Philologum non nisi vocabulo r u m captatorem esse c la m ita n t, animo perpendentes, n u l lam inveniri literarum r e g io n e m , in qua diligenti3Simus quisque illarum cultor cum fru ctu versari n eq u eat, atque u t cuique hom inum , sic sua cuique hum anitatis p a rti jura e sse, quae daedere im pium sit et immane judicandum.
