D E
/
I N J U R I A
V E N IA AMPLISS. CONSIST. ACAD. UPS. D I S S E R I T
M ag.
AN DR. FRIGUS AFZEL1US
J U R I S H O M A N . E T P A T R . D O C E N S . A D S U P R R E O . T R I B U N . C A N C E L L I S T A E X T R A O R D . R E G . D I C A S T . H O L M . A D S C R I P T U S î C O N S I S T O R . A C A D . A M A N U E N S I S , J U D E X T E R R I T O R I A * L I S K T H . T . D I S T R I C T . R A S B O C N S . B A L I N G . W A X S A L , U L L ErAk. H A G U N D . E T L A G U N D E N S . V I C A R I U S L E G . C O N S T I T U T U S ,
P . I.
- . . ~ A 0H o ris poft mer. fol. in Aud. Guft. Maj. ventil. die X X IX . Mart. MDCCCVI
U P S A L I A E
I N S A C R A M R E G I A M s u m m a e
V I CELSISSIMO COM ITI
CAROLO AXELIO
WACH T M E IS T E R
R E G N I S V E C I A E D A P I F E R O R E I J U R I D I C A E P E R U N I V E R S A M P A T R I A M A N T I S T I T I S U P R E M O R E G I O R . D I C A S T . OMN. P R A E S I D I I L L U S TR ISS I M O R E G I A E A C A D E M I A E L U N D E N S I S C A N C E L L A R I O E X C E L L E N T I S S I M O O R D I N . R EGG. E Q U I T I E T C O M M E N D A T O R I S P L E N D I D I S S I M O i M A E C E N A T I B U S S U M M I S e tSpecimen hoe qualecunqüe in d u ß ria e, A m b ju r is p r u d e n tia fu b m isfis- d. d. E
0
R Dcrotisfimus A n d r» E r.M AJESTATEM
FIDEI
R I S
CELSISSIMO COM ITI
A X E L I O
ro» F E R S E N
R E G N I S V E C I A E M A R E S C H A L L O A D C O P I A S R E G I S R E 3 N I Q U E LOCUM G E N E R A L I S T E N E N T I R E G . A C A D E M I A E U P S A L I E N S I S C A N C E L L A R I O I L L U S T R I S S I M O R E G . OR D . G A L L I C I P R O M E R I T I S M I L I T A R I B U S E Q U . A U R A T . y O R D I N . R E G G . E Q U I T I E T C O M M E N D A T O R I S P L E N D I D I S S I M O G E N E R O S I S S I M I S o r u m m agnis f u b aufpiciis in collocatae, fxmt d. U M Cliens A f z e l i u s.H '
ÿ le tv (poß*
ùSjkIoc ou KCC& to
6ur*jv k u k c v ,
gsAA’èv too octree rrjv
v7To-) y a fAY\ Å Y ia ti V 7të Ç TOûV rOiOUTCCV e(pSGTÏ!KOTOCT kgAocctocç.
P R O h M I U M .
quantum percepi ex jurium fcientia v o lu p ta tis, a t eo inde m o m e n t o , quo p r im u m fiudio ejus dicata m ea qualis« c u n q u e fuerit induftria. Facilis enim et jucundus ex h iß oria- n i m , a n tiq u ita tu m , philofophiae et elegantiarum litterarum cam
p o in fororia cadra patuit aditus, et praefagio quo d am non c o n te m n e n d o videre m ih i v id eb ar, antiquiorem o m n e m in litte ris o p e ra m m e a m , infcio m e , et num inis eujusdam ductu p r o p i t i o , haut alio fine c o llo c a ta m , nifi u t , quantum p er ingenii tenuitatem fieri posfet, rite accinctus, in T h e in id is palaed ra p e r ic u lu m virium o lim f a c e r e m , am ico adeo inter fe vinculo juncta d ix eris, quae falu rav eram , m ale faeprus diverfa fiudia» A c c r e v i t a rd o r et ardore o b lectam en tu m , ubi e fcholis juriscon- fu lto r u m vix d u m egresfo m ih i licu erit, quae didiceram p ra e
cepta , m o x ad univerfum vitae focialis a m bitum ad co m m o d are. N e c posfum , quin venerabunda in Maecenates, grata in p ra e c e p tores et amicos m e n te , publica hac occafione p ro fite a r, illo ru m c o m m e n d a tio n e , h o ru m vero coufiliis p a r t i m , partim in fo rm atio n e ad ju tu m m e a u c tu m q u e , o m n e , quidquid fit, in exfequcndo m u n e re g r a v i , et idem in tractanda jurium difciplina profccisfe. R e v e rtitu r jam anim us ad p rim u m illud nunquam plane inter- m isfu m / l u d i u m , fcientificam lo q u o r p raeceptorum jurisprudentiae p crfcrutatipncm > in qua quid valeant crebra eo ru m ad obvenien tes lites a d c o m m o d a tio , re ru m dijudicatarum exercitatio varia et ufus m ultiplex , asfidua denique et repetita reccntisfimorum apud exteros hujus disciplinae feriptorum l e c t i o , utinam exem plo po*- fem potius q u n n argum entis com m onfirare. F u it fem per in
vo-t o , uvo-t evo-t ego ad fo lid u m h a ru m livo-tvo-te ra ru m fludium p h i lo f o p h i- cis fundamentis in n ix u m p ro m o d u lo ' v iriu m aliquando quid- quam c o n f e r r e m , cujus vero an dam natus unquam f u e r o , an m e . -ru e rim , alterum fero veniens dabit a e ta s , a lteru m judicent V iri Illu d ie s et C e l e b e r r i m i , q u o r u m fub aulpiciis prim a pofui in lit teris tir o c in ia , q u o ru m q u e e x a m in i, u t am o ris faltem a r g u m e n tum , quo (lu d io ru m h o c genus a m p le c to r et am plecti n u n q u a m defidam , praefens fubm isfo anim o fubjicitur opella. M u lta utiq u e inveniet fu minae feftinationrs v e d ig ia , m u lta ftili im politioris d o cumenta , fi quis fuerit, qui adcuratiori ipfam penfitaverit trutina. D abit vero q uidquam an g u d ia e tem poris L e c to ru m benevolentia, et erroribus detegendis, quibus, forfitan obnoxia fuerit auctoris , m u ltis , iisdemque ab h o c fcrrbendi genere rem otis (at n e g o t i i s , didenra ceteroquin d ilig e n tia , publicam quisque reddet favoris et gratrsfimae in eum obfervantiae tedifîcationem . Rigidam, n i m i s cenfuram fcientiarum c u lto r illis dig nus n u m q u a m p e r tim e f c it, p ro b e m e m o r , fe n o n ideo* defu d are, ut fea aut alio ru m , m a g n a e licet auctoritatis , placita m u n i a t , fed ut veritatem inveniar,, et inventam p r o p o n a t aeterno et im m utabili rationis fu n d a m e n to
fulcitam.
S c ie n tia e , q uae a juribus, n o m e n d u c it, nulla o m n in o pars f u i t , quae majori nifu et acriori in g en io ru m contentione ultim i» his lu d ris p ertractata f u e r i t , quam quae in juribus et o b lig a tio nibus e x p o n e n d is , delicta e o ru m q u e poenas c o n c e r n e n tib u s , praecipue verfatur. N ec m iru m . Sive enim nexum cum
phi&r-Jophia et hifloricis /c ie n t tis refpexeris i n t i m u m , five o b jectan t
cum u ltim o fine et fuprem a civilis poteflatis exercitatione p r o x i m e c o n ju n c tu m , five denique ingenia bene form ata acuentem p o tius quam infirm antem difficultatum tu r b a m , majoris aut m o m enti aut jucunditatis vix invenies alteram . G erm anorum v ero
c u m p r i m i s , ut in om ni fere litterarum genere jure q u o d a m dici p o s f it, ita in h o c - q u o q u e magnis encom iis extollenda diligentia, t o d q u a m e n im ad p o f i w a m legislationem philofophicis p ra e
r e p t is in n ite n d a m e t fo r m a n d a m , p r im u s , n e c e x ig u o il le c u m f u c c e s f u , a n im u m a d p lic u ir ie t V ir Illu ftris C h r i s t i a n u s T h o m a - s i u s , q u a e et q u an ta f u e r e , v e ftig iis i l l i u s , d iverfa lic e t ration« m f if l e n t iu m , S o n n e n f e l s i i , D a i ï e r g i i , K l e i n i i , K l e i n s c h r o - d i it G l o b i g i i , H u s t e r i , S t u b e l i i , C a e s a r i s , S o d e n i i , W i e - l a n d i i , a lio iu m q u e in h a n c d ifc ip lin a m m e r ita , r e c e n tisfim o s ut ta c e a m tr iu m v ir o r u m c e le b e r r im o r u m C a r o l i G r o l m a n n i , L u - c h H a r s c h e r i A l m e n d i n g i i , et q u i m ih i p rae ce teris a r r id e t, P a u l i J o h a n n i s A n s e l m i F e u e r b a c h i i fa tig a r i n e fc io s e o sd e m - ^ u e e g r e g io s la b o re s. a) Ita lo ru m d u o n u m e r a m u s , et m a g n a illa ju r isp r u d e n tia e c r im in a lis lu m i n a , B e c c a r i a m n e m p e e t G a e t a n o F i l a n g i e r u m , b) cete r a r u m g e n tiu m h is aeq u a lia n u lla , c) N e q u e v e r o p o A to t ta n to ru m v ir o r u m c o n a m in a ,
A 2 fixum
a ) E ffi adquifitu interdum difficillima fit exterorum Librorum apud n o s c o g n it io , eorum praecipae, qui non om nium conveniant palato vetant tam en angufti operis hujus lim ites fingula horum feripta h eic enum erare. A llata fuo unumquidque lo c o in continuata disfertatione L e c to r re p e r ie t, e t nom inum -horum, atque non his aequalium , fed nova tam en e t felici in crim inali jurisprudentia induftria clarisfimorum Qu i s t o r p i i, Re d e r i, Hi p p e l i t, Sc h a l l i i, Ho m m e l i i, Ce l l a e* St e l t z e r t, Gr h n d l e r i, Ti t t m a n n i, Gm’El i n i i, Eg g e r s i i S c H A U M A N N I, W eB E R I , MeI S T E R I , KoC H I I , Ma lB L A N Ch ’ Pe l a u m i i, Be r g k i i, a lio ru m q u e, ignarum cred im u s, qui primis banc disciplinam deguftaverit la b r is, om nino nem inem .
b) J I l i u s n o tisfim u s tractatus eft dei Deletti e delle Pene
quem g erm an ice cum em endationibus edidere B e r g k t u s et Ho m -M e l i u s , cujusque fupplem entum feripfere R ô s l i u s e t S c h a l l i u s »
h i c vero S y ft e in a , Scienza della legislatione in ferip tu m , quatuor to m is c o n d id it, cujus germ anica, qua n o s pasfira ufi fimus, translatio cum additam entis prodiit Onoldiae 1 7 87.
c ) E quidem n on ignoram us P a s t o r e t i , S e r v i n i t , - B r i s - S o t i i , C a r r a r d t i , G u i c h a r d h apud G a llo s , « t O a v i s i i B e n - T K A M iiq u e apud A n g lo s , non contem nenda certe con am in a, n ec n o s fugjt» quid pro em endanda apud v icin o s D anos jurisprudentia cri m i n a l i effecerint, K o f o d i u s A n c h e r u s , C o l b j ô r r s e n i u s , S c h l e - t i E L i u s , et qui nuperrime, merito popularium cum adphmfu, g u r is
•fixum jam habem us et indubiis fundam entis fu perflructum illici ta ru m a c tio n u m , quas crimina vel delicta v o c a n t, et p o en a ru m cum illis ex legibus conflitutis c o n ju n c ta ru m , fyflem a. C o n v e n it quidem inter o m n e s , u noquoque delicto, quatenus delictum f it,
j u r i s c u j u s d a m , eandem que civilis quoque Societatis vel directam
vel in d ir e c ta m laejionemcontinevi. d ) Pofito autem He delictorum o b j e c to , p ro varia tam en ipfius Indole et natui a , in ordine dis: p o n e n d o , er certis quibusdam crim inum clasfibus d if lrib u e n d is , m ir u m in m o d u m vacillant jurisperiti, e ). N u l l u m vero d e
lictorum o m n iu m , q u o r u m , mifcendo j u r a quae hom ini ut hom ini
t t homini ut civi c o m p e ta n t, dubius factus fuerit lo c u s , m ajo-re n i
Criminalis S v f t e ma c o n d i d i t , j'u r iu m ad Hafnienfem Academiam h o c t e m p o r e Profesfor c e l e b e r r i mu s B o r n e m a n n u s ; quae ve r o o m n i a , Ja ude fu a licet e t r m g n a illa non fint d e f r a u d a n d a , haud t a m e n , f d t inv fi ab ult imo iilo difcesferis , fupra recer.firis jaequi paranda. N o f t r a - t i u m , ut diiTufam illam mi tt a m Fl i n t b k r g i i ad Titu*um de crim i nibus c o m m e n t a t i o n e m , n e m o p r a e t e r V i r u m I n c o mp a r a b i l e m M a t -
t h i a m C a l o n i u m ad A urai cam Academiam <îJurisprudentiae Pro* fesforem illuftretn (t celeberrimum, ju risp ru d e n tia e Criminali Pa t r i ae o p e r a m d e d i t , qui v e r o pr o ea qua pol l e t i ngent i erudi ti onis et i n g e nii fupel lect il e, q ua e da m illius m o m e n t a disfertationibus academicis t r a c t a v i t , ita a u t e m t r ac t avi t , ut r epet it a e a r u m mu l t o t i e s lectio n o vu m f e m p i r m o v e a t , non facile exft i ngvendum , ab o r e Au c t o r i s p e r d e n d i defi deri um.
d ) M e i s t e r t Princip, j u r i s Criminalis German Communis. Gottingae 1802. § 21.
e) Exempla invenies apud M p . i s t f . r u m Libr. C t ■in ipfo operis eonfpectu p. x i v , x v . x v i . — T i t t m a n n u m in Libro: Ferfuch über die lPi sfe nfcha ft liehe Behandlung des Peinl. Recht. L e jp f 1 7 9 8 ,
p. 129—169. — F k u e k b a c h i u m in Revißon der G rund/atze und Grundbegriffe des poßtiv. Peinlich. R echts; E r fu r t und Chenmifs
3799. i8®o. ate The.it. pag. 219 u. folg. — G r o l m a n n u m in Grund- / a t z t der Criminal Rechts IPisfenfchaft, Giesfen 1798 m o x ab i n i t i o
p. x v i . e t f qq. — G a e t a n o F i l a N g i e r u m i n opere eit. Lib. 4 .
C. 19. nec. n o n B e n t h a m i u m Traites de Legislation Civ, et Pen.
rem crim inalis jurisprudentiae icrutatoribus laborem facesfivit,. qu a m q u o d I n j u r i a e n o m in e antiqui infigniverunt L eg u m la to r e s , cujusque pleniorem a p u d a n im u m conflituimus dare per tractationem . In hoc au tem n eg o tio ita verfabim ur, ut p rim u m quid Iit injuria et q u o t u p l e x , dein' quem in delictorum Syfie-
mate jure m eritoque teneat l o c u m , et u ltim o denique quid de hoc crimine leges praecipiant Patriae aliarum que gentium a n ti q u a e , et h o d ie r n a e , q u id q u e rite fentiendum fit, breviter d o ceamus.
I. l l
ta m fuit et m u ltip lex I n j u r i a e vocabuli apud R o m a nos ex c o m m u n i loquentium ufu fignificatio, ut n o m in e illius o m n e fete factum in fig n iv e rin t, legibus confiitutis aut aequitati n o n confentaneum . f ) . Q u o d vero deinceps e quotidiano fer- iiiOne in leges transmigravit vitium . D u o d e c i m quae a d h u c
fu p e tfu n t1 T a b u l a r u m F r a g m e n t a , vim quam cunque exter nam in corpus aut h o n o re m alterius, vel osja fr a n g e n d o , vel
membra ru m p e n d o , vel carmina ignontiniofa condendo, vel occen tando ,
/ ) C f G e s n e r u m in Thefauro Lingv. Lai. e t S c h e l l e r u m in Latein. Deutfch. W örterbuch ad h. vocab. Neque arctiorem multo S e n e c a in e g r e g i o Libro, live fent ent i ar ur n gravitatem, five imaginum
v e r i t a t e m e t ilili e l e g a n t i a m- c o g i t e s , lect u dignisfimo, de conflantia
Japientis, five quod in fip ien tem non cadit in juria, hujus vocabuli e t
eri u iuis pofui t n o t i o n e m. ” Di v i d a mu s i n q u i t injuriam a contumelia :
‘\P rio r iila nat ur a g r a v i o r e ft : haec l e v i o r , et tantum delicatis gravis:
“ qua non l aedunt ur fed offenduntur.” — ” Eli minor in ju ria , quam
“ quer i ma g i s quam exfequi p o s f u m u s , q u a m leges quoque nulla di-
“ g n a m vindicta p u t a v e r u n t . ” Cap. 4. §• t o . — E t Cap, 5. "In ju ria
“ p r opof i t um boc h a b e t , aliquem malo allicere. ■— Omnis injuria de-
“ mi nut i o ejus e f t , in quem i n c u r r i t ; nec poteft quisquam injuriam ac-
“ cipere fine aliqi/o d e t r i m e n t o vel d ig n ita tis, vel corporis, vel re» **turn ex tra nos pofltarr.m.
ta n d o , i. e. infam iam a lte ri faciendo c o m m is f a m , c o m m u n i n o
m ine i n j u r i a m appellant, g ) In C o d i c e d e m i e , r e p c t i t a e feilicet L e c t i o n i s J u f t i n i a n i , n am trium a n tiq u o r u m h j nulla alibi jam fuperfunt vefiigia, no n nifi v iolati, ut nobis fal- tem v id e tu r , h o n o ris er pudicitiae fignificatum i n j u r i a e voca b u l u m - i n d u i t , c rim in e, quod m i r u m , fa m o fi libelli tituli fingu- laris participe facto i ) D i g e f t a p o rro « n o eodem que fub ti tulo de i n j u r i i s et fa m o fis Libellis a g u n t, et I n j u r i a e fic e x p o n u n t e t y m o l o g i a m : " I n j u r i a ex eo dicta eft q u o d non “ jure fiat; o m n e enim q uod n o n jure fit injuria fieri dicitur, “ hoc generaliter. Specialiter au tem in ju r ia dicitur conrumelia. “ interd u m injuriae appellatione d a m n u m culpa datum fignificatur. “ ut in L e g e A q u ilia dicere folemus. '-Interdum iniquitatem in -
“ju r ia m dicemus, n a m cum quis inique vel injufte fententiam di-
“ x i t , injuriam ex eo d i c t a m , q uod ju r e et jufiitia c a r e t, quafi “ n o n ju r iu m : contumeliam au tem a contemnendo/ ' k ) E a n d e m q uoque in I n f t i t u t i o n i b u s j f u f t i n i a n i 1er va tam videmus
I n j u r i a e ideam. “ G e n e r a l i t e r , ’' (verba fonant,) ‘ in ju ria di- “ citur o n m e q u o d n o n jure f i t t fpecialiter alias contumelia quae “ a contemnendo dicta e f i, quam Graeci vßgiv a p p e lla n t: alias “ culpa q u a m Graeci fyxÅvj/xce dicunt, ficut in L eg e A q u ilia da-
“ m num in ju ria datum .accipitur, alias iniquitas et injufiitia, quam
*‘Grae-g ) X u T a b b . F r a g m e n t a T it. x x v . de In ju riis a D i o n y s i o G o t h o f r b d o e d . in Corp. jjfur. Civil, c u m n o tis S i m o n i s v a n L e e u w e n et V a rio r. L ip f. 1 7 3 0 , V i d . P a rt. A lte r. pag. 7*3
-b) G r e g o r i a n u s f e i l i c e t H e r m o g e n i a n u s e t T h e o d o s i a n u s .
i) Cod. r e p . p r a e l e c t i o n i s
.
Lib,ix .
Tit.x x x v .
d ein -JHTn-‘ "Graeci civcpluv rctf cchxlccv v o c a n t: / ) cum enim P raeto r vel Ju- “ dex n o n jure contra quem p r o n u n c i a t , injuriam accepisfe dici m u r : In ju r ia autem co m m ittitu r n o n foium cum quis pug n o
“ p u l f itu s * aut fuftibus caefus vel etiam verberatus erit; fed et fi *‘ cni convicium factum f u e r tt, five cujus bona quafi debitoris “ qui n ih il deberet posfesfa fuerint ab eo qui intelligebat e u m “ nihil fibi d eh ere: vel fi quis ad infam iam alicujus libellum aut “ ca rm e n aut hifio riam fcripferit, c o m p o f u e r it, e d id e rit, dolove “ m alo fe c e r it, q u o quid e o ru m fieret: five quis m a tre m fa m i-• ‘ lins a u t praetextatum praetextatam ve adfectatus fu e rit, five cujus “ pudicitia adtcntata esfe d ic e tu r ; et denique aliis plurim is m odis “ adm itti injuriam m anifefium efi.” tn ) Laxis his finibus cir- c u m fc rip ta , e jttr e Rom ana, in Leges Ita lo ru m, Gallorum, H is p a n o ru m , Germanorum r aliarm nque gentium antiquisfiinas, in ju ria t t) C rim inis quoque hujus m entionem facit P l a t o , in decim o d« Legibus et Legum M flitutione dialogo» Poftquam fcilicet docuisfet, multa mala inde o r ir i, fi quis contra voluntatem posfidentis rem »lie ram afportet, aut utatur, p e r g it: /xfytsrx i i iy ruv Xotiruv xi Twv viuiv xxoXxtrixt rt axi vßgtif iis fxiyirx ii , orxv iis ttgx yiyvuvrxi xxt iix(pt- iC çovTiDS XV fju y x \x , orxv iis iy/xôaix xxt ayix y xxrx /xi gy xotvx (ßvXtriuV ** y Tivut X Wuiv Toiovrooy xexotvuivyxoTuiv tt(T îtgx ii liix xxt rx<f>ovs itvrtçx
“ xxt itvrtgvis iis it yovtxs, rgirx xuigis ruiv ‘i /xn goaStv itgy/usxtory- orxv vßgt£y “ n s TtrXifTOv i i ytvos vßgtust orxv xCpgovrtrZv ns rüv xgxovruv uyy y Ç)tgy y
Xgyrxt ra i ruiv txtivuv, /uy ittiaxs xvrovs nly.itrov H r rô sroXirtxàv xv tiy xxsov Tuv itoXtruv vßgurtv r iixyv titixx'Kov/xtvov otff iy iortov iis xoivov “ v o y .o v i x x s o i s . ” P l a t . O ptra ed. Bip. Vol. i x . p. 65. ü n d e autem ritç eoncludi posfit, aeque latam fere fuisfe Z ß g tu is apud Graecos ac Injuriae apud Romanos lignificationem, id quod melius adhuc elucet,
ex illa, quam verfibus jambis et politicis graecis, Imperatori M i c h a e l i P r c A E , compofuit M i c h a e l . P s e l l u s breviori Legum Romanarum
fy r o p fi; e d . c u m . not» B o s q u k t i et S i e b e h h a L u o . H e n r . T e u - CHERO, L ipf: 1796. Cf. F ag. 23. 69. 70. 94.
m ) T n f t , Lib. 4 Tit. 4. Cf. Ju l i i Pa u l i Receptarum Sen'
t f nt i ar. Lib. 5. t. 4. De Jnjur. et E. F . Kl k i n i i atque G. A. K l e i w - s c h r o d i i Archiv, des Criminal. Rechts» Halae 1798. 1 B. r St, n. 4.
rïae notio deventa, ii) d o n e c J u risc o n fu ltorum tandem m e d itatio nibus intra a n g u ftio r e s et ju flo s revocata fuerit lim ite s , q u o ru m p erfpicuam jam p r o p o n e re conabim ur adum brationem , o)
I. 2,
m) De magno Legum Romanarum fub medio aevo in Leges gentium reliquarum, aut formandas, aut permutandas influxu, dignus e f t qui legatur Me i n e r s, Hijlorifche Vergleichung der Sitten und
V erfa sfu n gen, der Gefetze und Gewerbe, der Handels und der Reli gion. der IVisfenfchaften und Lehr an fl alten der Mittelalters mit denen unfers ffahrhunderts. i Th. Hann. 1793. Pag. 550 et feqq. — De pro
lixiori Vocabuli Injuriae in Anglorum Legibus fignificatu, cfr. G i l - L E s r i Ja c o b i N ew Law D ictionary. Savoy. 1732. ad Vocab. I n j u
r y , quod explicat per " a W rong to a M an's Per/on or Goods;*'
cum quo concordat Bl a c i c s t o n e, in Opere fuo , Commentaries, on
the Law s o f England. London 1795. Libr. 4to. multis in locis.
0) Mirari non uno nomine convenit, Ebraeos nullam fere inju
riae , ne fpecialioris quidem, ad inftar delicti habuisfe ideam , de quo
cf. M i c h a e l i s M ofaifchts Recht 5:ter Theil p. 36. 236. 6:ter Th.
p. 96. Eadem vero A rabum Indorum Sinenjiwnque ett ratio, quo
rum Legumlatores, M u k a m e d , Z o r o a s t e r et C o n f u c i u s , non nifi moralibus praeceptis injuriae minori remoram facere annifi funt. Vid. Z o r o a fle r, Confucius et M aliomet, comparis comme Sectaires,
Législateurs et M oralijles, avec le Tableau de leurs Dogmes, de leurs L ois y et de leur M orale, par P a s t o r e t . P aris 1 7 8 8 * Pogg. 7 5 . 198 et 3 2 7 . Unicam tantummodo atrocioris injuriae fpecicm admifisfe videntur M o s e s et M u h a m e d . Alter nempe S u ra Corani x x i v 4. praecipit, illum, qui concubitus vetiti puellam argusfet, oec probare criminationem potuisfet, vicibus octoginta fuftibus caedendum esfe; alter vero triplicem illius fponfi conftituit poenam, qui falfo pronun- tiasfet, nocte fe nuptiali fignum defiderasfe illibatae apud Sponiam vir ginitatis. Cfr. M i c h a e l i s I. c. et De u t e r o n o i v t. Cap. x x i i . v.
1 3 — 1 9 . Leg. quoque F e u e p . b a c h i i , Verfuch ein. Criminal. gfu- risp r. d. Coran in Biblioth. f u r die Peint. Rechtswisfcnjchaft und Ge- fetzku n d e.G ott. 1800. 2 B. 1 S t. p . 1 6 3 . Jqq.
I n j u r i a actis illicita nobis a u d it, qua quis jus alterius oirca h o n o r e m et ex i/lim ationem laedi', p) U t vero ad unum*
B quid
p ) Injuria* q u a m d e d i m u s d e f i n i t i o n e m , c f r . fi p l a c e t c u m a l i o r u m - a n o b i s m a g i s m i n u s v e d i s c r e p a n t i u m , K l e i n i i G rundfåtze der
Deutfch. Feint. Rechts in Cap. 3 . Part. Special. Halae 1 7 9 5 . *—
E j u s d . Critik des Preusfifchen Peint. Rechts, ib. 1 7 9 6 . a . b. t. — A o o l f . D i e t . W e b e r i in t r a c t a t u ueber Injurien u. Schtnàhfchrifcen,
Schwerin und IVifm. 1 8 0 3 . P a rt. P rim . P ag. 1 6 . — G r o l m a n k i i n Libr. Cit. $ . 3 3 9 . — G r u n d l e r 1 G rund/atze des Deutfch. Peint.
Rechts. Halae 1 7 9 9 * $• 2 8 5 . — M e i s t e r i in Libr. cit. p. 1 8 9 . — V i d e a n t , q u o q u e G m e l t n i u s in L i b r o : G rund/ätze der G rjetzge.
bung über Verbrechen u. Strafen. Tubing 1 7 8 5 - pag. 2 6 8 . — S o d e - n i u s i n Geiß, der Deutfchen Criminal Gefetze. Frankf. 1 7 9 2 . 3 B. §. 4 9 . — F i l a n g i e r i u s i n L ibr. cit. P . 3 . Cap. 2 g . 2 9 . — B e n t h a - m i u s l. c. T. 2 pag. 3 2 9 . — W e r d e m a n n u s in Princip, ffu r is -
prudent. N a tu r, fee. ord. corporis ju r is Borusfici L ip f 1798. §• 573.
— K r a m e r i u s Verfuch einer S yß em a tifchen Darßellung des Peint.
Rechts. S chief iff. 1 7 9 8 - — K l e i n s c h r o d i u s G rundzüge der Lehre
von In ju rie n ,i n K l e i n s u. K l e t n s c h r o d s Archiv, des Criminal-Rechts i B . 4 S t. — T d e m q u o q u e in E n tw u r f z u einem P eint.Gefetzbuche
f ü r die C hur-P faltz Bayrijchen S ta a te n , h u j u s q u e c o d i c i s a F e u e r -
b a c h i
»
i nf t . Crifts Giefen. 1 8 0 4 . 3:ler Th. p. 1 0 0 et fq q . — H ü o n e -r u s ueber E hre und Injurien. Leipf. i g o o . — G r o l m a n n u s ti. ehre
und Guten Nam en in M a g a zin fü r die Philofophie des Rechts I. r. — A l m e n D i N d t u s G rund/ätze z u einer neuen Theorie ueber V erletzun
gen des guten Namens und der Ehre in G r o l m a n n i M a g a z, f ü r
die Philofophie und Gefchichte des Rechts. I. 1. 4. — e t D a r e a u j u s
Traité des injures dans l'ordre judiciaire e d . pa r M. Fournrl P aris 1 7 8 5 . A d t e n t i o n e d i g n a q u o q u e f u n t , q u a e d e Injuria f cri pfi t K l e i - n i u s in Annalen der G eßizgebung und Rechtsgelehrfamkeit in den
Preußfchen S ta a ten , 2:ter B; Berlin 1 7 9 4 . p. 3 6 et fqq. q uar ur aqù® c o n f u t a t i o n e m in p e c u l i a r i f e r i p t o : P rü fu n g der Theorie von Injurien
Procesfen, o p e r i H u g o x i s Civilißifch. M a g a z. I Th. p. 1 2 9 i n f e r t o , t e n t a v i t S c h l o s s e h t j s , c u j u s v e r o n ul l a n o b i s a d h u c c o p i a , i d e o fcili- c e t quod n o n nifi m a n c u m a d e p t i f i mu s H u g o n i s e x e m p l a r .
q u id q u e delictum, i. e. actionem illicitam poenali legi r e p u g n a n t e m , tria cum prim is req u iran tu r m om enta n e m p e i : m o L e x Poenalis quae p o e n a m transgresforibus m initatur 2:do Factum
q u o d d a m q u o Legis hujus violentur p ra e c e p ta; 3:00 d eniquè q u o d Factum illud aut actio illa imputabilis J i t, i. e. libere co m - m i s f a , ita h o c etiam de In ju ria praecipue v a le t, in conßituendot
u t lo q u i am ant h a ru m r e ru m feriptires, delicti corpore. I . 3
-P rim a m diximus i n j u r i a e c o n d itio n em Legem esfe Poena, lem , q) i. e. necesfitatis, ju riu m indoli convenientis, m a lu m
q) Quaeritur jam de demonftranda ex jure naturae necesfitate L e g is Poenalis, circa de'iïïa in civium honorem et exißim ationem e t cu jus vis gen eris calumnias atque fingulorum vel p iu riu m , quibus laefio quaedam famae et digrutatis co n tin etu r, obvenientia in d ies jurgia. A n v ero in focietate qua nos v iv im u s, certa quoque adfant L egib u s p o e nalibus definita deli&orum ejusm odi fupplicia fcire ii cu pias, vid. ipf.
C o d i c e m L e g g . S v e c. in qua fi a Blasphemia et probroßs de Rege ju d ic iis, quae a quibusdam injuriae numerantur g e n e r a , difcedas, prae
cipua funt quae materiam hanc fpectant feqq. lo c a , vid el. G i f t . B. 14. Cap. 1. f . — Ä. B. 23. C. 6. f . — gf. B. 8 Cap. 2 f . — 13 Cap. 4 f . —- B. B . 22 Cap. 5 jf. — 28 Cap. 10 / . — H. B. 1. Cap. 11 f .
— ? Cap. 6 f . — 14 Cap. 5 / . — M . B. 4 Cap. 4 f . — 5 Cap. 2
f . — 8 Cap. 4 . jf. — 14. Cap. 3. — 15. Cap. 3. 4 7. 8 f f . — ig Cap. 2. 8 ’ 9. f f . — 20. Cap. 7 f l — 21 Cap. g f 2 2 Cap. 1. f . —
5 2 Cap. 3 f — 5 3 Cap. 2 f — 55 Cap. r f — 60 Cap. 1 - 5. / / . — S t . B. i Cap. i f 4. Cap. 1 f . U. B. /. Cap. 5. 6. 7. f f . — 8 Cap. 9 f . — 9 Cap. 4 f . R . B. 3 Cap. 4 f — 8 Cap. 2 f , — 10 Cap. 21. 23. 2 4 . 25. f f . — 13. Cap. 2 f — 14 Cap. 7'. 8 f f * — / 5 Cap. i. f . — 17. Cap. 10 f . /5 . 18 f f — 24 Cap. 13. f . — 25 Cap. 5. / . Specialia quoque non pauca habemus ftatuta, huc per- tjnentia, quorum in titulis indicandis, perfpicuitatis causfa, patria for- fan uti nobis liceat idioroate. Eorum vero haec potisfima funt, quae diverfa fpectant, famolbrum libellorum, contumeliarum, obtrectationum criminationum probroformn, judiciorum malevolorum, exprobationiro,
quocLJam fenfibile, c u m ju rîu m circa honorem et exlfîimationem
B 2 o m
-Conviciorum, et talium reliquorum omnium g e n e ra , nem pe: emot Ri kets Stånder K. F. d. 26. A p r. 1774. 3 / • — emot- Kongl. Majeftåts Författningar K. F. d. 7. Dec. 1787* — emot de Kongl. Orden K. F.
d. 26 Nov. 1798 i. Cap. 16 p. K. F. d. 23 Febr. 1748- — emot
något vifst Politifkt Partie K. B r . d. 24. A ug. 17?2 — emot Främ mande Regenter och deras Stater K. Fl. d. 21 A p r . 1665. K. F. d. 22
M a r s 1736. K. F .d 20 Oft. 1756 — emot Fråmmande Miniftrar K. B . d. 10 J a n . 1773. — emot andre Utlandningar K. F. d. 18 A u g . I?
35
‘ —emot Riksdagsmän Reg. Form. d. 21. A u g . 1 7 7 2 . 51 p . K. F. d. 1.
Sept. 1772. — emot Kgl. Öfre eller Nedre Borgrättens Ledam. K g l. H o f-A r t. d. 16 Dec. 1637. 3 Cap. 29. 32. 33 p p . — emot Smådelkrif-
ter i allmånhet K . F. d. 26 A p r . 1774. 3 p . — emot dem fom i ung domen begått fei K . B . d. 2g. A p r . 1696 — af Hoffolket mot hvar- annan K. H. A . 5 Cap. 6 4 .6 6 p . — af Hoffolket emot Förmån l. c. 3
Cap. 2 9 .3 2 .
24
p p . — emot dem fom båra Kon«ngens Livrée, /. c.5 Cap. 62 p . K. F .d . i Febr. 1782, — emot Vakter innom Kon. Borg.
K . H . A . 2 Cap. 19 p . — emot Hof- Fruntimret l. c. 3. Cap. 35 p . D uels Plac. 1682 d. 22 A ug. 11. p . — emot Ridd. och Ad, A d. F riv. d. 16 Oft. 1723. 5 p . — emot dem, Krigsbefälet och deras Vederlikar
af hvarannan Duels Placat. 1682 d. 22 A ug. 4. p . K . B . d. 29 Nov.
1688. K. B . d. 8 çfa n ii 1691. K. B . d. 19 Nov. 1695. K. B . d. 25 M ars 1714. — emot Präfterlkapet P r. P r iv . d. 16 Oft. 1723 p . 22. 23. —
af Pråft emot Bifkop K yrk. L a g . d. 3. Sept. 1636. 19. Cap. 3 2 p . 24
Cap. 16 p . P r. P r . 19 p . — emot dem fom underg. Kyrkplikt. K yrk- L . 9 Cap. 5 p. K. B. d. 7. Dec. 1714. — emot Qvinnors kylkhet K . B . d. 9. (tfan. 1754 ““ emot Lågrad q vinna K . B. d. 17 Oft. 1778
— emot Quinna fom förrättat Wallgång K . F. d. 21 A u g . 1739. 7 A rt.
13 p . — emot någon vid C^ftabud K yrk. Lag. 19 Cap. 29 p . — imel- lan Winlkånk och hans Gåfter K. F. d. 27 Nov. 1752. — af Civile
Tjenftem. emot Förmån K. F. d. 20 Sept. 1723 8 / • — emot Domare
och Executorer för att håmnas R eg. F. 1772 d. 21 A u g . 15 p . — emot Bancobetjeningen <
3
/ . Stâth. Emb:s Publ. 1720. d. 7. gfulii — emot Banquens Ombudsman och Fifcal K . F. d. 10. Dec. 1741. — e-mot Nummer Lott. Betj. K. F. d. 16 A p r , 1771. 7 p . — emot Poft-
betjente K gl. Protect, d. 23 ffu n . 1704 Kgl. C onfirm ations d. 13 Febr.
1720 K. F. d. 2 7 A p r , 1756 — emot åkande af Hyrkufkar, Stock!). M ag. Taxa — emot Stockh. Stads Fin. och Police Bet, P rot, Plac.
d. 21 A u g . 1684 K. F. d. 13 Febr. 1776 13 ff, — emot Upbürds Comm.
i Stockholm.
0
/ v . S t. Kegl. d. 07 Oft. 1763. 5 A r t. 6 ff. K. B . d. 2 r. M a rt. 176-3. — emot Stockholms Stads Quartersmän K. & tili à fv . S t. d- .25 A p ril 1722 — emot ßrädvräkare derftädes K . Fôrord. d. 23 A u g . 1744 9 ff — emot Br*nd och Stadsvakten derftädes K . B . tili0
/v. S t. d. 26 ÿfun. i6 g 2 . à fv . S t. Emb. Kungörelfe d. 2 Off. 1690. K. F. d. 9. M ars 1733. Kgl. Reel. d. 2 A p r. 1729. 21. 22 ff ff. —emot Skepps afmätare derftSdes à fv . S t. Etnb:s Infir. d. ia M a y 1738t 5 / —■ emot Casfeurcrne vid Clarae St. Olai och Sabbatsbergs Fattig hus derftädes Kgl. Ref. d. 75 f f an. 1771. och Ö fter S t. Emb. Kung«
d • / 5 Off. 1772 — emot Mantals Commisfarien derftädes, M a g . K u n g . d. i. Off. 1802 — emot W akten vid Smedjegärdshäktet ; In ftr . f å r Sm edjeg. IVakt^ d. 11. Oft. 1714. 13 / . — emot Perfon. utfedde tili
Hundars dôd. à fv . S t Emb:s Kungörelfe d. / 5 M ars 1771 — emot Mätare ibid. à fv . S t. Emb. K ung. d. 27. ffu n ii 1753. — em ot Slufs- fikrifvaren vid Soderflufs Ordn. f ö r Stockholms Slufs d. 2 A u g . 1762.
10 ff. — emot Waterfchouten och Contoirs Skrifv. vid Copward. Sjö-
manshufet Kgl. Regl. d. 30 M a rs 1748 6 A rt. 9 / . —• emot Hamn- Rätten och Hamnfogden Kongl. Han.n Ordn. d. 21. f f an. 1771 3 Cap.
13 ff. — emot Hamnmäftaren i Götheborg Kgl. Reglern. ]d. io ffu n . 1752 14 ff. — emot Lotfar och Lotsbetjente K. F. d. 29. Off. 1798* 82 ff. — Lotfars mot fine Förmän Kgl. Regl. fö r Lots och Fyrbäks In ra ttn . d .$ A p ril 1799. f . 20. — emot dem fom upb. Färje och Bro-
Penningar Kgl. Plac. d. 8 Dec. 1638• — 'emot Trollhätte Slufsverks Betjente K. F. d. 2 t A u g . 1684. oc^ Kgl. Regl. fö r Trollhätte S lu fs -
verk d. 13. Dec. 1703. 5. / . emot Hjeimare Slufsverks Betjente K. B . d. /5 Dec. 1767. Kgl. Kammar Collegii Upl. B r . d. 16 J a n . 1769 —
emot Perlefifkeri Entrepreneurernes Betjente Kgl. F. d. 2 8 J u n ii 1736 5 f . — emot delägare i Dykeri Comp, och deras Betjente K gl. Dy~
keri Regl. d. 22 Dec. 1802 / 5 ff. — imellan Skeppsfolk och Skeppare S jö L a g . d. 12 ffttn . 1667, 21 Cap. 1 ff. Skipmanna B alk ifr. 3 A r t.
5 jf. i K gl. Coopv. Regl. d. 30 M a rs 1748• — emot Fifcaler och Up- fyningsmän K gl. Plac. d. 21 A ug . 1684• K gl• F. d. 12 N ov. 1719 — emot Fabriques Fifcaler K. F. d. 6. A p r. 1799. 8 A r t. 6. 10. ff ff. — Fabriques Arbetares emot fine Husbönder Kgl. H all-O rdning. d. 2 A -
p r il 1770. 3 A rt. 12 ff. — Mäfter Smältares eller Drängs vid Koppar
bruken emot Husbonde K. F. d. 16 Nov. 1692, 18 / • — Hammarfmeds och Brukskarls emot Husbonde H am m arfm . Ordningen d. 2 6 J u n ii
1766, 2 7 ff. — Smeds eller Dräng, i Jernbergslagen emot Ålderman K gl. O rdn. fö r ffe r n Bergslag d. 6 ffu lü 1649 ff. 48. — Hospital
Cap. t i f . emot dem fom taga Huden af Hundar, Kattor och Häftar K. F. d. i Febr. 1757 — emot dem fom förrätta Bränvins beflag- K . F. d. 24 Nov. 1801, 31 jf. K . F. d. 9 M a rs 1802 1 o f f . och K. F. d. 23 M aji 1793, n / • — emot Lappe Länsmännen Grân/e T ract, d. ar» Sept 1751 1. Cod. /p / . — emot Jågeri Betjente K gl. Skogs Ordn, d. 10 Dec. 1793. och 1 A u g . 1805 jf. 67. — emot Exfecutions Betjen
te Kgl» F. 16^4 d. 24 A u g . K. Siv. H . R. Crim. Refol. d. 10 Febr.
1728 — emot dem fom vifitera Monderingsperfedlar K. F . d. / 5 OB!.
J723, 5. 7. f jf. K- Res. pä K rig s Bef. Bejv. d. 2 6 ffu l. 1762, 13 f .
— emot Vårfvare Kongl. Vårfn. Stadg. d. 7 Apr. 1802. 38. 40. — Värfvares och faifk angifv. emot rägon fom ej âr Lösdrifvare
Kgl. Ref. pä Allmog. B efv. d. 16 M a rs 1739. — emot Krono Be
tjente vid Marcher Kgl. Tåg Ordn. d. 15. Sept. 1791. 60 f . och K .
K rig s A r t. d. 31- M a rs 1798* ra Cap. 3 jf. — emot Trumflagare K gl. Refol. d. 27 Febr. 1703. -— emot Pofter W akter och Patrouller K r. A rt. 6 Cap. 8 • 13 / / • — emot Soldater fom undergått beftraff-
ning af Håradsprofofs K gl. Ref. d. 6 Nov. 1752 — emot Officerare af Officerare i förmåns närvaro, framfor Fronten, eller
3
tjenftgöringsftålleK . A r t. 6 Cap. 10 ff. — emot Förman l. c. 2 Cap. 7. S • 9- u » jfjf- —
civil Betjente emot F ö r m a n , l. c. 2 Cap. i s f . — Förmans emot Under* betjente l. c. 2 Cdp. 3 2 jf. — Arreftanters emot andra /. c. 6 Cap. 14 ff. — Jrquartersd Krigsmans emot Husvärd l. c. 6 Cap. 4 jf. — Gratiali- fternes vid Wadfiena Krigsmar.shus eroot Ir.fpectoren Kgl. Regi. d. 20
M a rs 1739 2 jf. — Skrå - Äldernunnen emot någon medbror K. S k rå - O rdning, d. 27. gfun. 1720. 2 A r t. 6 jf. — Skråets medlemmars emot
Ungbror /. c 2 A r t. 8 jf. — emot den närvar. Magiftrats Perf. Älderm. och Bifittare 2 A r t. 6 jf. — emot Brandfynsmäu K gl. B ra n d Ordn.
f å r Gotheborgs S ta d d. 22 Sept. 1748 4 Cap. 3 A r t . — emot Landt
Tulls och Accis betjeningen K. P l. d. 26 Nov. 1695 K. Plac. d. 26
A p r . j6 S r. K. Landt Tulls och Accis Ordn. d. 19. Sept. 1776 Cap. 20: jf. i. Cap. 22 ff. 6. — emot Tullbetjente och andre fom efterfpana o-
lofligt Skogshygge K. F. d. 10. £fan. 1746. 9 jf. — emot Sjötulls Be tjente K. Pl. d. 13 A p r . 168t. Kgl. Seglations O rdn. d. /5 ffu n ii 1774
jf. 29. — emot Siådernas Befökare K. B . till Ô fv .S t. d, 19. fjful. 1695 K gl. R ig l' d. 5 Dec. 1724 , 7 jf. — emot Stådernes Brandvakter K. F . d. p. M a rt. 1733 K. F. d. 5 A p r. 177,7. jf 6 K. F. d. 13 M aji 1743. K gl. Ref. på S t åd. Befv. d. 16 O ff. 1723, 8 jf- — emot Byrätts
Bifittare Kgl. B ergO rdn. d. 20 Febr. 1742 jf. 36. K . B . d. 12 ffa n .
J?^
3
‘ emot Sexmån och SrSdernes Rotemåftare K gl. Ref. pâ P râ-flerfk. Befv. d. / 0 M a rs 1719 jf. 3 5. — emot Saltbetterfjuderi betjente
o m n i laefione conjungendi categoricani declarationem r) Q u a e vero lit locum h a b e a t, necesfario ponir, esfe homini circa hono- rem et exißimationem ju r is quid quam ita c o m p a r a t u m , u t in eo a d l î t , vel ratione definita quaedam cogendi posfibiiiras, vel fi m a v is , ratione et m o ra li lege confiituta permisfio s). Q u o d an ita fit nec ne m agna eft et facile non dijudicanda inter ju r itim
D octores controverfia. H o r u m etenim non pauci In ju ria m q u a t a l e m , ni fi c u m vi externa et bonorum Iaefione m isceatu r, extra civilem focietatem nihil aliud quam petulantis animi ftolidum ju dicant li tig iu m , in doctrina ju r iu tn , quae natura pofuit perfecto ru m , nullius aut m o m en ti aut loci, t ) Alii m a g n o ingenii a c u mine fic ratiocinantur. N aturalem fclicet iilum dicunt hom inis
fia-K. Br. d. 5. tjjulii ipjO . — desfe Betjenter emot fine FôrmSn. fia-K. För orda. d. 10 Febr. i?q-6, ip . — Husbönder emot Tjenftehjon. K. F. d. 2 t A ug. JZ.39- q A rt. 6 %. K. Legohjotis Stadg. i . /5 M ai) 1S05. A rt: f — Tjenftehjon emôt Husbonde. /. c. A r t . 4 . / / . 3. 4. Amplum fatis accipe, nec tamen plenum illum fperare audea
m us, edictorum catalogum. De injuriis Studioforum in Rectorem Ma gnificum, Profesfbres et alios, Academiae cujuscumque decernunt Con- ftîtutiones. Caetera, quae forfan defint, in tractanda finguJari quacun que hujus delicti fpecie fupplere conabimur.
r ) Cfr. Fe u e r b a c h i i Revißon der G rund/atze und Grundbegr.
der Pofit. Peinl. Rechts, ite r Th. p. 14.7.
s) Vid. Fe u e r b a c h i u m in Libro K ritik der natürlichen Rechts
als Propâdevtik z u einer IPisfenfchaft des Natürlichen Rechts. A l tona 1796. p. 259. cum quo conf. Fi c h t i u s in G rundlage des N a
turrechts nach Principien der W isfenfchafts Lehre, jjena 1 7 9 6 . P . 1 6 3 .
t ) Hane fovit opinionem A l m e n d i n g i c j b , quam quibus rationi bus tueatur olim videbimus, examinata antea illorum fententia, qui pro contraria pugnant opinione. Vid. interd. non modo cit. fupra aucto ris hujus de Injuriis Tractatum, fed ejus quoque, K l e i n s c h r o d t t in eandem materiam commentationis cenfuram Bibliothek f ü r die pein
liche Rechtswisfenfchaft und Gefetzhunde herausgegeben v„ L. H. v o s
A l m e n d i n g e n , C a r l G r o l m a n und P a u l J o h . A n s , F e u e r b a c h. Göttingen igoo. 2 B . p. 483.
f i a t u m , in q u o ju riu m p a r tic e p s , fecundum r e g u l a m , no g nifl confcientia ipfius d e f i n i t a m , cogendi potefiatem h a b e t, q uem que ju fiitia fle v acu u m au tu m a n t. O b v io ru m vero in co j u r i u m r q u a e d a m ab ipfa et nuda illa h u m auitatir idea p ro f if if c i, et ho
m in i , quatenus homo fit , tribuenda esfe, q uaedam contra aliam
q u o q u e requirere, ut exfifiant, c o n d itio n e m , ilia connatorum mhaec
a d q u ifito ru m n o m in e infignientes. C onnatorum p o rrö illo ru m tria
c o n fiitu u n t g e n e r a , q u o r u m p r im u m v i t a m , mem bra, valetudinem
et ju c u n d a m vitae Jenfaticnem ,*• hom inis n e m p e ex ifie n tia m , ut
l o q u u n t u r , pasfivam re fp c x itj fecundum circa vires hum anas ea-
r u tn q m u fim , h o c efi circa activam h o m in is exfifientiam verla-
t u r ; tertiu m adprobationis aliorum fp o n ta n ea e / p e et fid u c ia , ex v ir iu m u f u , confcientiae praeceptis d e t e r m i n a t o , o r iu n d a , conti n e t u r . Q u o d vero ad ultim i hujus generis /p e ra ta m adtinet alio r u m adprobationem , illa adquifita vel propriis viribus a u g m e n t u m p u t a n t , vel ex a lio r u m illis exfpectandum gigni a d m in ic u l u m . Spei autem illius objectum effectui datum cogitari posfe ,
e x tern ae libertatis c o n d itio n u m unam esfe, eandem que cum h o m i nis natura arctisfim e conjunctam . Q u o d in h o c genere juris efi, id j f u s circa honorem e t exißim ationem adpellant. N e q u e vero illu d fic dictu m credas , quafi j u s q u o d d a m illis inde proveniret, alios c o g e n d i, ad h o n o r e m nobis p ra e fia n d u m aut bene de nobis fe n tie n d u m , c u m illud fibi rep u g n aret, fpon tan eam illam fi cogi<* tes alio ru m a nobis q uaefitam a d p ro b a tio n e m . Intellectam eo- t a n t u m vo lu n t abfolutam p o fiu lan d i facultatem , ne quis abjecte d e nobis ju d ic a n d o , a l io r u m nos p r i v e t , anim is e o ru m fundata, a c tio n u m n o fira ru m adpro b atio n e. Su u m q u i d e m , illudque libe r u m , fed pectore ta m en judicantis c o n d i t u m ,. q u e m c u m q u e inter p o n e r e re ru m n o fira ru m ju d ic iu m , p ro h ib eri o m n in o nequit; i l l a a u t e m p u b lic a n d o , cu m p rim is fi nofiris n o n refpondeat v o tis , et d e b ita m infonti c u ic u n q u e , dim inuat o b fe rv a n tia m , a l i o r u m , i a q u o c u n q u e c a fu , ubi tam en ipfi n u lla m conatus ejusmodi d ede r i n t a n f a m , j u s q u o d d a m m inim e hypotheticum violari arb itra n tu r y
ct legibus fic c o n tra im p e tu m ob trectan tiu m d e fe n d e n d a , h o m i nis,
I Ö
iiis rirrd honorem et exißim ationem ju ra , dem on Arant u ). A Ü i c o n tra esfe abfolutam quandam docent a natura homini concesfam
dignitatem , in eo fl tam , ut perfecto jure hominem f e agnofcen-
dum a q uocunque p o s c a t; quo a u t e m , praejudiciale cc o r ig in a riu m vocant, h o m in u m ju r e ^ reliqua o m n i a , illo fublato co g itari nefeia, contineri A atuant, fpatii juribus exercendis cuicunque m o r talium conftituti veftibulum illud venditantes p u lch errim u m . Q u o d vero inviolabile infim ul affirmant, quatenus nempe hom inis quae cunque jura violari n e q u e a n t, iliudque ratione reliq u o ru m habita ejusdem qualitatis certum concipere vadim onium. Ab h a c au tem hom inis dignitate humana aliam q u o q u e volunt derivatam ^ q u a m
civilem adpcllanr. Ipfa vero in eo p o n itu r , ut h o m in e m flatus cujusdam in focietate hum ana m e m b r u m quilibet agnolcat. Sta tus in civili focietate o m n iu m c o m m u n i s , efl Status civilis. Pe culiaris itaque civis dignitas quatenus C ivis haec efl, ut jure ci
vem fe i. e.’ fo cieta tis civilis m e m b r u m refpiciendum , ncc in n u m e ru m p eregrinorum advenarm nque referendum poscat. C ivilis
p o r r o hujus d ig n ita tis , ex v ariorum in flatu civili o rd in u m infll- tu fio n e , ipeciem quandam oriri d o c e n t, cujus haec efl vis ut j u r e
p erfecto h o r u m cujusdam confors rite p u t e t u r , quatenus nem p e
fponte lua illius te cogites ipfum participem . Quae vero circa
dignitatem ifiam civilem verfantur j u r a ifla fuo am bitu reliqua complecti om nia p e rh ib e n t, ex civili quocuuque fla tu , c o m m u ni vel fp e c ia li, derivanda. Recedit autem ab hac ajunt m a g n o diferiminis intervallo disjuncta, civis cujuscunque bona E x i/lim a
tio , n o n nifi ex civium tre liq u o ru m , habito ratio n u m diverfa-
ru m in civili ftatu obvenientium re fp e c tu , de ipfo jp ronutit ia t is judiciis liaurienda. Q u o ad ipfam enim nulla hom ini funt poß-
t i v a j u r a y nec ad illu m quisquam cogi posfit. M e r o cujus d am de alio q u o d am aut factis ab eo patratis judicio, nulla om n in o nafeitur ju riu m lacfio , nifi civilis infim ul agentis d ig n ita s quo*
dam-u) Vid. Cclc-berr. B o S t h i u m Fârfôk till en Lirobok uti N atur-
■fedfrrjfc. T »7 ^ —
1 7
'« E m m c d o coilcm im p u g n e tu r. Concesfa n ihilo f: men mintis cot» c u n q u e libertas c f l , quo u n q u am po^fit m o d o , fine y ttriu m ct>* jusdam laefione, judicii pravi vei h.lii noxios a le am o v en d i cf* f e c lu s , m e iio re m q u e fui apud alios vindicandi opinionem . Ne* que vero his foiuin infirmis fat m unim entis, circumfaeptnm vo- Junt bonam cujuscunque exißimcitionem. Ejus enim jura civibus a d f u n t , n eg ativ a, i. e. unicuique j u s , cogendi p o t t f i a t e 'c o n j u n c tu m , c o m p e tit, ex ig e n d i, ne quis fadfa ei im p u te t aliena aut judicii de eo inde Jumat fu n d am en ta. ß ftiris itaque c lfo h iti a- p e rta dicunt efficitur laefio , fi quis m a l a m , ex f a d is ct qualita tibus aliorum o riu n d a m necesfario fam am et ig n o m in ia m , infou* ti cuidam in u rit, cujus nec f a d a ifla funt neque qualitates. S p o i r e fic flu it, j u s ho m in i esfe ccvtrn calumniatores. T r i p l i c e m ulterius ratiocinantur esle E x i/lim a tio n is illius ra tio n e m , p ro u t fpcdletur quisque, vel quatenus C iv is , vel quatenus O rdinis cu
ju s d a m p ecu lia rir M em b ru m , vel denique quatenus E i r P r iv a tu s.
E x iß im a iio n e m C iv is, quatenus C iv is , in eo p o n u n t , ut n e m o f. cti cujusdam arguere ipfum p osfit, quo violatum fuerit ju r iu m i l l u d , a fuprema o m n iu m voluntate definitum fpa/ium. Pofcere au te m fic quisque abfvlnto j u r e porefl , ne quis fiefia ti trib u a t, quae exiffimationem ii i i us qua C ivis abfumunf. E xijiim a tio n cm
p o r r o Civis quatenus peculiaris cujusdam O rdinis M em brum f i t , a b eo pendere reantur , ut n e m o officiorum , ex esfentia ipfa O r dinis cuicunque m e m b r o illius in c u m b e n tiu m , illum dicat iiiime* i m o r e m , aut qualitatibus, anim ique et ingenii dotibus eo ipfo ne- (cesfariis deflirutum. ßfurg itaque abfoluto a quocunque requiri
t u r , ne m em bro O rdines cujusdam q u id q tu m affingat, quo qua ttalis gravi contum elia v exetur. E x t/lim a tio denique C iv is , q u a t e n u s P r iv a tu s , m a g n u m habet a m b itu m , et tot laedi pote
/1
m o dis , quot funt h o m in u m in vita c o m m u n i cum hom inibus con- ’veniendi rationes. N ititu r vero ip fa, ea c u m p r im is , qua in al- iterum quoad fa m a m illius reliqui fe cbfiricri fentiunt obfervan* ftia , et quamvis a praeconcepta uq u raro pendeat opinione, h a u dta m en im m erito illam dixeris vitae tranquillae beataeque f o n te m , felicitatisque civilis anim am . A b fo lu to vero fie ju r e a q u o c u n
que p e titu r , ne quis illius, quo d em um cunque m o d o a d q u ilita m , privatam minuat e x tim a tio n e m , et aliorum in eum excitet vel eo n te m tu m vel diffidentiam v).
v) Gr o l m a n n u s G rund/atze der Criminat Rechts JVisfenfchaft. / • 335' et fW / e t Al i m e n d i n g i u s in r e c . huj. Libri in ßibl. f ü r dit
Peinliche R echtsw isf etc. 2 B . p, sS3> album Theoriae Grolmanni tunc
