• No results found

Dissertationis academicæ de apostolis Christi duodecim, pars prior, quam cum consensu ampliss. facult. philos. in regia acad. Upsal. præside ... Laurentio Arrhenio ... ad publicum examen modeste defert Johannes Bredenberg Westmannus. In audit. Gustav. maj

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertationis academicæ de apostolis Christi duodecim, pars prior, quam cum consensu ampliss. facult. philos. in regia acad. Upsal. præside ... Laurentio Arrhenio ... ad publicum examen modeste defert Johannes Bredenberg Westmannus. In audit. Gustav. maj"

Copied!
60
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

x t-

" tôu t£ e s $ \

T)i(fertationis Academics

D o

A P O S T O L I S

C

H

R

I S

T

I

D U O D E C I M ,

P a r s P r i o r , Q U A M ,

Cum confenfa AmpliiT. Facult. Philof

i n Regia Acadr Upßl.

P R Æ S I D E ,

AmpHsßmo

Celeberrimo

Dn. l a u r e n t i o

A R R H E N 1 0 ,

Hill.

P r o f .

Reg. & Ord.

h.

t.

Facult. PhiloC

Deca n o

Spedtabili,

A d publicum examen modefte defert

JOHANNES BREDENßERG

W E S T M A N N U S .

In Audit. Guftav. Majori d. xxm. N ov.

A n n i M D CCXXVL

Horis arde meridiem folit is.

(2)

S :

æ

R :

æ

M :

t is

M

a g n æ

F

i d e i

V

i r o

,

S. S. Theologiæ DOCTORI

Celeberrimo,

Inclytæ Diœcefeos Weftmanno

• Dalecarlicæ

E P I S C O P O Eminentiffimo,

Confiftorii Ecclefialtici

P R Æ S I D I Graviflimo,

Gymnafii Scholarumque

E P H O R O Vigilantiilimo,

R E V E R E N D I S S I M O P A T R I ,

D O M

I N O

SV E N O N I

C AME E N,

M

æ c e n a t i

S

u m m o

. \

(3)

V I R O

Maxime Reverendo & Ampli$fimo>

S. S. Theologiæ D O C T O R 1

P p j p h p r r i m n

nec non PRROFESSORI in Regia

Acad. Upfal. Ordinario,

Sacri Synedrii ibidem ADSESSORI

Gravi/limo,

Ecclefiæ,quæ Chriftoin Wachthaldia

colligitur,

PASTORI Vigilantiffimo,

Ac adjac. Diftri&us PRÆPOS1TO

longe meritifiimo,

Nationis Weftmanno-Dalecarl.

INSPECTORI accuratisfimo,

D O M I N O

J O H A N N I

M

æ c e n a t i

M '

a g n o

.

(4)

A

N fu e r it, nulli dubiam fent entia mentem

S ifta t, legatus Palladis arte nitens?

Legt fer infignis M ofes, En\ filtm Amram

Hebrais, pra,fens, nuntia Ut a ferens.

Obvius Amramides prodit, mittusquefacerdos

Hebraa genti, cœlipotente DEo.

Q uid referam? P rm i monf rant fa t tempora fech

Miffos , divinum queis manet ingenium.

Hos inter claro Chrifti fplendore corufcat

Coetus pracipue Nofter Apoftolicus.

Hunc tenui poßtum, Præful reverende, papyro

Sume, précor, dextra quem Tibi fcribo pia•

Nel'éiæ p rolis, precor, egredtare fene&am.

0 jubeat Num en proffer a fa ta Tibi,

Reverendis. Nominis Tui

tliem bumiHimut

(5)

E

Albo) purpurea mbore pallay

N chartam minime colore tinclam

N e c te&am rofeo micantis aurol

h n ! incomta licet, tamen T uo illa

A ud en ter jubari, Patrone Summe,

Formam ja m ßatuit fita m , corufco.

Sacra prende manu, Verende Dodtor,

Hanc G f fronte vide Tibi dicatam

Blanda, fic animo Tui benigno.

Simplex^ exiguaque vilis Au&or

Charta f i t Tuus, invoco, diensque.

Æternum manibus precor fupinis

Longos connumeres dies facetus,

Æ tas ac fenii Tibi jocofa.

*

Max. Reverend. Nominis Tui

devotifftmus cultor

(6)

V I R O

.

ylmplisßmo atque Celeberrimo,

M a c , .

E R I C O

A 1. S T R I N,

Log. & Metaph.

Profess.

Reg. & Ord.

P A T R O N O

Omni animi cultu ad cineres

profequendo.

Admodum Reverendo atque Pr&cansfimo

V I R O ,

Dn. T I B U R T 1 0 T I B U R T I O ,

Eccles. Wingâkerens. P^/?or/meriri(Timo,

vicinique Diftndtus Prapofito Laudatiffimo,

Patrono ætatem colendo.

Cernite blandis

Semper ocellis,

A t que i P a t r o n i ,

Hoc leve munus,

Quod jero vobis y Sumite tanquam Ob benefada Pignora mentis,

Ampliff. Adm. Reverend. Spe<5tatifT.

' c u l t o r

(7)

JSibnodum Reverendo atque PrAclarisßmo

V I R O ,

M a g . P E T R O

B R O V A L L I O ,

P afton Ecclefiæ Kopingenfis meritiffimo, ut &

adjacentis Diftrifrus Prapoßto adcuratiffimo,

P A T R O N O

pia mente colendo.

Spe&atisßma Pidei ac Dignitatis

V I R O ,

Bn. O L A V O J A C O B S S O N ,

Curiae Copingenfis Senatori primario , dex­

terrimo, A vo Adaterno longe cariflîmo, ob

innumera in m e collata beneficia, aeternum

fumma animi oblèrvantia prolequcndo.

Cena dicentis Tempore grates. Sollicitabo Supplice voce Numina. cceli, Ut bene Vobis,

Node die que, \

Omnia cedant.

Nom inum

Veftrorum

indtfcflfiis

(8)

P lu rim u m R everendo PrAcUrisfimo

V I R O ,

D

n

. C H R I S T I A N O

B R E D E N B E R G ,

P a s t o r i in 5 5t6rtlfTo<) vigilantis fim o, P A R E N T I cariflimo.

N

On licet cari meritis Parentis,

Verba jam poflim reperire digna i

Nunc notas verum pietatis halce

v

Mens mea g eftit

M ob ili, quæfo , Specimen Minerva

Elaboratum tuearis hocce

Pignus ut gratique animi piique,

fronte benigna^

Faxit æternus, valeas per annos

Neftoris longos, Hom inum Repertor,

Exin evadas fuperas ad auras

Numina laudans.

CariJJimi P A R E N T I S

obfequentiffimus filius

(9)

I

H

J.

CAPUT PRIMUM.

De_,

Apoftolis

in

Thes. L

Urn tempus adeflet, quo uni-

verfus orbis folenni prædicatio- ne Evangelii illuftraretur, Sal­ vator nofter Chriftus, minifte- rium fuum exorfus , in populo informando , primisque novse ecclefiæ fundamentis, miracu- Hs atque doftrina fua, ponendis, non folum ipfe-i fuit occupatus , fed opera etiam difcipulorum, pras- cipue circa officii initia, nomine Apoftoli infignito- rum, ufus eft. In horum fata , quantum ex facro

(10)

codice, atque aliorum patrum (criptis,colligere liceat, paucis inquirere animus eft. Tuum itaque erit, Le&or Benevole, mitem conaminum efle judicem, quod ut facias, etiam atque etiam precor atque ob- teftor.

Thes. II»

A

D m o re m , in Difputationibus publicis confve- tum , primo omnium vocabula, qua? frons dif- fertationis præfert, funt examinanda. Sed, cum omnibus in aprico efle exiftimemus etymon ac fi- gnificationem vocum , Chridi & duodecim, illa mifla facimus. Vocabulum vero Apoftoli, ut etiam res poftulat, accuratius rimari lubet. Originem itacg ducit a verbo cbroçéXÀsiv, ex duo & çéXXu compo- fito. Eft alias 7toXvotjijlov illud dxoçoÀoç , e x uiu, tam veterum, quam recentiorum. Græcis fcripto- ribus adje&iva quandoqj vox eft, utdncroXat it M oi, plerumque autem fubftantiva, tam de rebus, quam perfonis ufurpata. De rebus, verbi gratia, quan­ do ânoçoXoi ipfa? clafles & expeditiones maritimas dicuntur, ut ex Demofthene in voce ànoçoXsiç ob- fervat Chemnitius a \ Praeterea chroçoXov quoque dixere eam partem n a v ig ii, qua? efißoXog feu ro- ftrum dicitur b). Juris confulti dnoçôXzç vocant

Totç smçoXdç, liceras dimiflorias, quae mittuntur a—.

Judice, a quo appellatum,ad eum, qui appellatus eft* quibusqp

a) in harmonia evangel. Tom. i.p.404, b) vid, Frider,

(11)

quibus<£ adeo literis & reus,& rei caufla dimittfitur ad tribunal fuperius e).De perfonis,exempli gratia,quan-; do diroçoXoç dicitur magiftratus, rei nauticæ jurisdi- ö io n e m h a b en s, & trierarchis jura reddens d ) y vel o wpdpctyuycç, qui fponfam ex ædibus patriis duftam fponlo fiftit e). Porro Græcis diélj ditôço'*

* oi oi 7r?scrßevlxl, ngeo-ßs'ig, d7roçsÀ*êpem, psahca ètçY)VY)ç> hexet, etiam xyjgvxeç, legati, ablegati, mediatores

in pacis negotio & præcones/ ) . Atque ita non uno modo in fcripturis hoc vocabulum reperitur_» ufurpatum.At notione peculiari hi duodecim itadi&i funt. His enim folis di&um eft, xctBuç dneçot^xè pe

o noPiYjç, xctyd nèpitu ùpdç, ßcut me mi/it T a te r , ita,

& ego vos mitto, ad omnes Icilicet homines vocan­

dos , omniaque illa conftituenda, quæ ad ecclefi* regim en, difciplinam ac falutem hom inum æternam pertinere videantur. Voci dnoçôXv apud Hebræos refpondet r rr ^ a tq u e in genere funt

dzoço-ùoi, legati, vicarii, ita mifli alterius nom ine, ut

ejus perfonam repræfentent. In (pecie vero crrr^tf di&i, qui pecunias deferebant Hierofolymam a fy- nagogis , aut mandata ad lynagogas. Hinc non__» fine caufla putatur, Dominum noftrum, cum Sy­ riace loqueretur, voce fyriaca ufum,pn ^ Schelecbin fuos duodecim difcipulos appellafle, quos Evange- liftæ, qui Græce fcribebant, dnowteg dixere^).

A z Thes,

c) Chemnit. harm. Tvang. L c» d) viâ. Chemn. I c*

e) Frid. Spanh. I e. / ) Fr. Spanh. I. c. g ) J/a. Cafau-

(12)

Thes.

III.

Q

Uando, vel qua occafione, nomen illud a Chriffo Salvatore his duodecim fuerit impolitum, nos elocent Evargeliftæ. Lucas cap. 6. concertatione faéta cu-m Judaeis de Sabbatho , iyêvslo hlaïçqfJtJgauç 7 dv\ouçs inquit, ijrrjxSsvetç tc oçoç isgovsijfytaSou' rjv

àmv'/lsçevuv ev 7ri 7rgoçgv%ij 75 0 f5. K#i a Js èyévs]o

yjpè-çoe y TTfcç&fcJi/r/crz tûç y.abyjàç ocujti' fcj sxXefcâfjisvoç «V

dvjûoy êufexœ y èç otzoçoXdç MpLOi&e. 'Zipiwvct, av #)

hjvc;jLctar£ nérçcv, Kj k\$àézv Tov dåeXQcv dvjti , Votxußov

«j icoœwy)v, ôtÛaTmoy «} BapSoXo/uaiov M ajôaïw Xj&u-

pay , I’zxußw lov t5 AxQciïd, ^ 7vv

xatXd/ji&-vov ZyÀulrfv l’xiïotv Vctmßd, ^ lV&w IVxâ^ojtîj/, e>

“kJ iyévsio. Trgoiïfîrjç. i. e, f3<ftum eft in illis diebus, “ exiit in montem ad orandum, eratque pernoélans “ in deprecatione DEL Et cum dies fafrus effet, “ vocavit difcipulos fuos & elegit duodecim ex “ illis, quos & Apoftolos nominavit : Simonem,

“quem nominavit Petrum , & Andream fratrem-» “ ejus : Jacob um & Johann em : Philippum & ‘Ztar-

“ tholow&um, Matthäum, & Thornam: Jacobum Alphas i

“ filium & Simonem?qui vocatur Zelotes, Judam Jacobi, “ & Judam Jfcariotben, qui & fuit proditor. Quo v e ­ ro anni tempore hæc faßa fit eleélio, non expreffe apud Evangeliftas exponitur.. Pugnant alii pro tempore Pafchatis, alii pro Pentecoftes. Chemni- tius tempore Pentecoftes effe fa<ftam opinatuum “ Chriftus enim ele&urus Apoftolos, inquit, afcen- wdit in m ontem , poftea defcendit ad turbas, ad

(13)

ra-dices montis confiftentes, quafi repræfèntans hi-“ floriam legis Mofaicæ, & inftituens explicatio nem decalogi circa illud tem p us, quando Judæi** memoriam promulgatæ legis peculiari feflo Pen*“ tecofles celebrarunt. Nam & Joh. 6. v. 55. 53.“ & (eq. Chrillus circa felium Pafchatis de vero a-'* gno Pafchali, hoc e(t de efu fuæ carnis & potu fui“ fang vinis, quad de tempore (licut vulgus loqui-“ cur) condonatur. Et pulchre convenit, quod(* etiam Judæi in fynagogis, ad ofHcia le&ionum,“ cantionum &c. certas perfonas in feflo Pentecofles“ deligunt. Ita ergo circa Pentecoflen adApofloIatum“

eleéli funt hi & poflea etiam in Pentecofle Spiri-“ - tus San<5lus fuper ipfos defcendit, per quos exitu-“ ra erat lex ex Zion h). Ipfum vero locum , ubi ele&io fuit fa£ta , opinantur veteres fiiifle montem illum T a b o r, ubi poflea vox Patris fonuitaVJS dux»

fit-: hunc audite, ut intelligerentApofloli minifleri-

um fu u m , ad vocem filii DEi alligatum efTe* Thes. I V .

C

irca hanc Apollolorum eledlionem praeterea efl obfervandum, quod non flatim poll eleilionem ad Apoflolatum, univerlales conflituti fuerint prae­ cones. Quod enim Marcus addit, ut emitteret eos ad prædicandum , non intelligendum, quafi tunc flatim emifli fuerint, fed quod in ele&ione Chriflus propofuerit ipfis capita futuræ fundlionis, ut fcirent,

A 3

(14)

quomodo & ad quid eiïent præparandi. Elegit a u ­ tem ipfos1, ïvûl Sffi fjLsJ ctvrS, ut ejjent cum illo / ) , n o n ficut reliqva turba , nec ficut hadenus una cu m aliis difcipulis eum iedati fuerant: fed ut tanquam Individui comites propius & familiarius jam cum ipfo verfarentur , ratione domefticæ & priva- tæ inftitutionis , & ita teftes eiïent om nium , quae faceret atque doceret k). Interdum tamen illos quotidiana ejus informatione præpararos ad prædi- candum emifit, aft in Judæam tantum: debebat enim

omnium primo lfrael vocari / ) , atque ut dodrinam

fuam miraculis firmam facerent conceflit, quæ fi- gilla Apoftolatus nominantur mj. Refurredione-» autem fa d a , Apoftolos adhuc inftruxit, & mini- fterium univerfale ordinavit, inquiens E'MSy y.o\

noceret s'fyscn'ct iv ùfxviï £7Tt yyjg. TlogeuQév]eç Sv [ictßr,-

rêver x ts nuv\ulct sSvrj, ßocnll^ovlsg dvjèç èiç lo ovofiot

13

ÏIocTfoç t

3

YiS u^l

3

A'yia nvevjudjog* O' FUçsvçaç

ß

27

iligSiiç, cruSijcrêlai' O* âmçYjcrocç, xotSocxfiSjjcrë

-roti ; ùafchrttofleç ocvlSg Irj^siy nocvlot ocroc svsjsiXetfASv vyXvy

k) i$3 , iy ù [jlsS’ ûpüv iiy.1 7raraglàg ypsgoeg , eug lyjg

pvvlsXsiocç r

3

aiüvog* Data eft mihi omnis poteftasih

“cœlo & in terra; ite igitur in mundum univer- “ fum & prædicate evangelium omni creaturæ, ba- “ ptizantes eos in nomine Patris,Filii & SpiritusSan- “ d i n). Quicrediderit^& baptizatus fuerhfalvuserit, “ qui vero non crediderit condemnabitur o). Man­

davit

i) Mare. 3: 14. k) Afl. 1: 22. /) Matth. 10: 6.

Afi. 13:46.7») 2.Cor. 12: 12. n) Matth. 28; 18. 19.

(15)

D U O D E C I M . 7' -i

da vie autem , ut docerent ea, quæ illis præcepit“ ipfe omnia. Pollicitus etjamfe eis affuturum (em «c p e r , usque ad feculi conîummationem p). Monu*“ it praeterea miracula eam do&rinam efle fecutura q).

Thes* V .

P

Rærogativæ itaque muneris Apoftolici (unt e- numerandæ, ut quæ ejus, præ reliquis in ec« ctefia ordinibus, fuerit dignitas appareat. Prima

eft illa ctïïoçoAwj/ appellatio, eo fenfu, quo foii XII. d id i Apoftoli , & cum his Paulus, qua a ceteris difcernuntur & foli Chrifti legati, nempe immedi­ a ti, extraordinarii, laterales ïalutantur. o dlteraefï miflio feu immediata vocatio , uti quoque imme­ diata per Chriftum inftru&io de iis, quæ Chrifti nomine orbi propalarent. Tertia divinus afflatus,

& hinc dvTOTtiçlot, xavüv dêïdipevçoç, in iis'n em p e, quæ credenda agendaque tradiderunt. Quarta fluit ex priori, fummus fcilicet in do&rina confenfus. A- deo ut fi quis fecus ac Paulus, exempli gratia , traderet, hoc ipfo habendus effet pro pfeudo-a- p o fto lo , immo pro anathemate. Hinc de Apofto- lis verum eft , quod Helleniftæ de Mofe & fep* tuaginta fenioribus :tuv faiXsKTW Vagctfa (K p iç£ )3

$ie(f)MY}<rsiv ê$é ex eîeâis Chrifli ne unus ab altero

dijjenfit. Quinta ocularis'vifio , feu oculare tefti«

monium , cumprimis de Chrifto a morte (ulcitato.

Hinc

(16)

Hinc Johannis illud, qua vidimus r), Hinc Petrus fe fa&os êzÔTTTCtç t r sxsfaa pLsyateihyTog s). Hinc Paulo Chriftus c(p

3

slg. Sexta univerfalismiflio ètçlo» MçjjLov ätcäv]«, in quatuor mundi plagas. Hinc non

hujus vel illius ecclefiæ fingularis cura, fed nocauv

TÜv hxtyariov. Adeo ut vox Apoftolorum eilet-, inftarvocis coelorum, Lux eorundem inftar radio­ rum loiarium in omnes fefe terras diffundentium« Unde p a te t, eos magnopere falli, qui Apoftolos in particularium Epilcoporum ordinem cogunt, aut fingulos tanquam fingularibus ecclefiis praefe&os repræfentant, Petrum Romana?, Johannem Ephefi- næ &c. Septima eft donum miraculorum, in qui­

bus edendis non leguntur fignationes crucis , vel alias res adhibuifle, fed folum nomen JEfu/). Per eum loquebantur lingvis antea ignotis, ejiciebant dæmonia, veneni vim extingvebant, dono non-, vulgares modo fanandi morbos gaudebant, fed & re- ftituendi vifum cæcis , vitam mortuis &c. Iramo non tantum valebant extraordinariis Charismati- bus fpiritus fan&i, fed & dono eadem xctgfopLctTca in alios manuum impofitione conferendi u). Ofiava

eft divina quædam praedicationis èvéçym , ut vere de Apoftolis dicatur, quod de Chrifto : nemo ho- , , minum fic locutus eft unquam. V ox enim illo­ rum fuit inftar vocis illius , qua? Saulum fic af­ fecit & immutavit, ut ex^templo converteretur in Paulum. Vis certe fuit maxima in Apoftolis, fic

exempli r) Job, i i 14, s) 2. Peu 1. t) AB, 4; 10. u) AB. 8;

(17)

e x e m p li gratia ad voces Petri aliquot ftatim millia c o n v e rtu n tu r * , & ipfo loquente illabitur in audi* tores omnes fpiritus fandus *■). Nona eft

pote-flas quædam judicialis & legislatoria in fpiritua- li ecclefia? regimine, a Chriftoipfis concefia.Quam fibi datam poteftatem exercuerunt Apoftoli, poeni- tentes atque credentes ab omnium peccatorum, tam poena, quam culpa abfolvendo, impoenitentibus ea­ dem ligando. EIvsQvvlfs Åsysi dtvroïç, AdßsrsUvsv- y.x uytov. vAv w u v d ÿîjré ràç dfjiatgjtotç , dtyisvjai ctvjoïç9 K 'j t tvuv KfçiTÎjTg) MxçdtTYinoLi :i.e. Afflavit enim eos,&tc

dixit e i s , accipite fpiritum : fi quorum remiferitis“ peccata, remittuntur eis, quorumcunque retinue-“ r itis, retenta funt. * Tum quoque Epifcopos“ conftituendo , ordinem ac difciplinam in eccle- fia decernendo , poenas corporales easque diras infligendo &c. Tali modo Ananiam morte ple- debant, modo Hymenæum& Alexandrum anathe­ mate obftringebant , modo inceftuofum e medio ecclefia? tollebant, tradendofatanæ tortori, ac cxo-

Xo7TGc carni infigendo ad falutem fpiritus. Decima

eft poteftas fcribendi ad ecclefias omnes epiftolas, quas in canonem referri meruerunt, id eft, qua* forent canonica?, univerfalis & perpetua? in eccle- fia autoritatis. Voluit itac^ Paulus epiftolamfuam ha­ beri tanquam^Äj/wva* regulam, & tanquam normam ejus âvxçfotpîjç toti u sa minifterii inecclefia Chrifti

B ab

* Aft, 2:41. x) Afl, 10:44, # jfob, 20:22. 23, * Gal.

(18)

10 De A P O S T O L I S C H R I S T I ! * T> «• - • • * . i , L „ , * T v* ab îpfo obeundi. * Hinc difcrimen conftituit 1- gnatius inter epiHolas fuas & Paulina vel Petrina fcripta: non ut Petrus & Paulus, inquit, pracipio vo

lis illi Apbftotfi s y à '$s è.XdXiçoç» Hinc epiftolæ ca* nonicæ Ledio in facris liturgicis di<£la Græcis o oi- 7tcço?,, feu ledio Apoftoli, qua appellatione tales

epiftolas a foils Apoftolis efle profectas indica»

batur. ' Tfe *

T hes. Vt

H

P charaderes, five notae, cum nemini unquam mortalium conjundim competierint, aut c o m ­ petere poflînt, præter illos duodecim, a Domino jnftifutos , & apoftolum Paulum, qui poftea et jam in illum Chorum fuit cooptatus; cerrurn eft,appel­ lationem Apoftoli nemini, præter illos, quos dixi, poTe tribui, nili improprie &opLwvyLUç. Hi enim funt, quos Chriftus fingularrter elegit y), di6fc! ali­ as Si SdSsy.z d-cçcXci, polt difceffum Judæ, ot hiïexx, nadi 7Sv ktijgoy lf<ç âitoçSXr^ z). In fcriptis tarnen

tatrurh eft, alios non raro nominari Apoftolos; eum vox Apoftoli fit quandoque ftridioris ufus& e- minentioris, quandoque laxioris, ut vocentur A- poftoli, qui non tales, nec in eodem eminentiæ gradu. Sic apud Græcos Iatinosque patres feptua- ginta difcfpuli hoc nomine veniunt. D id i quoque fune Apoftoli, cooperarii, difcipuli, focii peregri- nantium Apoftolorum *) & Epifcopi a). Sic etiam

mifli * 2. 77/;/. 5: 14. y) Job, 6:70. z ) Adi. 1:2.25.26. *) viel. FrulSpanh.diJJert. de Apoßolis p. 296. a) exercit•

(19)

rnifli ab ipfis ecclefiis, legati ecclefiarum ad prin­ cipes Apoftolos b), Hinc Apoftoli sxxXycrtöv c ), &

(bikniTirpiw djcçoÀoi *). Hinc ecclefise etiam di&æ

funt apoftolicæ, & primo quidem quas Apoftoli opera fua fundarunt: deinde, quævis ecclefia obdo- (ftrinam. Apud Chryfoftomum eos quoque nomine Apoftoli fuiffe infignitos deprehenditur, qui, inftar Apoftolorum, primi ecclefias in regionibus quibus­ dam plantarunt. Idem itaque titulus, fenfu eodem, Ansgario & Withmaro , qui primi in patria noftra religioni propagandae fuam accomodatam voluerunt operam, poteft offerri. Tantum vero difcriminis inter primarios Apoftolos, & reliquos fuit, ficom-“ ponere liceat, quantum olim fuit apud Romanos** inter legatos, quorum poteftas univerfalis, &de c< legatos, qui ad particulare negotium mifli fuerunt aut quantum inter Prcconfules, furr.raos in pro-cc vinciis magiftratus, & his additos legatos, comi-“ tes , Adieffores, quos quisque proconlul fibi deli-<c gebat; aut quantum inter præfedtos praetorio, quicc fublimis deinceps præfefturæ apex fuit, *& lub his4* yicarios, jud ices, re&ores, Præfides*/).

Thes.

VII.

D

E numero duodenario multa difputata funt, cur Chriftus duodecim in prima inftitutione

Apo-B 2

ftolo-b) Frtder. Spanh. I c, c) 2. Cor. 8:23. *) Philip. 2:2 j,

(20)

ftolorum elegerit. Auguftini ratio eft a perfe&ione numeri duodenarii ; ob partes feptenarii, id eft, ter quaternos aut quater ternos in fe du<ftos ac multi plicatos; vel ob refpe&um ad trinitatem, & quatu­ or mundi plagas, du<ftis rurfum in fe iis numeris. Tertullianus adverfus Marcionem dicit, fe hujus n u ­ meri figuras apud creatorem deprehendere; duode- <ccim fontes Elim , & duodecim gemmas in tunica “ facerdotali Aronis, & duodecim lapides ab JEfu 4‘de Jordane ele&os, & in arcam teftamenti condi­ tos e). Vix dubium inquit Spanhemius f ) , quin refpexerit Chriftus ad duodecim tribus Ifraelis, ad quos primum mifii 01 Stifexag) , hinc dicuntur duo­ decim Apoftoli judicaturi XII tribus. Attendit forfan Chriftus ad duodecim filios Jacobi feu XII Patriarchas, a quibus propagata ecclefia veteris T e ­ ftamenti; vel ad XII filios Ifinaëlis, aut XII Ilra- ëlitarum Phylarcas, ut ex eodem numero ecclefia novi Teftamenti fundaretur, gubernaretur, atque_» exiguo temporis intervallo in gentem magnam ex« crefceret. Significavit forfan Chriftus hoc numero conftituendum a fe novum Ifraelem. Hinc Ifraelis nomine ecclefia novi Teftamenti in Sacro Codice.» fœpe fuit infignita Porro alii /) colligunt dvot-

àoyiav hujus numeri ex duodecim nominibus filio­

rum Ifraél, duodecimpanibuspropoficionis in men-fa

Do-e) lib. 4: pag. 19 g. / ) in dijjèrtat. de Apofl. g ) Matth.

iq; 6. b) Luc; 1.35. G al 6 : 16. j) (Jhemmtim in harm*

(21)

fa Domini , Duodecim exploratoribus midis in ter­ ram Canaan, duodecim lapidibus altaris, duode­ cim vitulis Domino immolatis , duodecim bovibus fub mari æneo, duodecim leunchulis in throno Sa­ lomonis , duodecim Prophetis &c. Muftis de hoc numero diderit Spanhemius, ad quem Candidum^ Le&orem remitto.

De_»

Apoftolis

in

CAPUT SECUNDUM,

De

S. SIM ONE PETRO APOSTOLO.

Thes. I.

S

IMON P E T R U S , fyriace Cephas a Salvato­re poftea di&usj GdHiiœus, ex vico GàHileæ Bethfaida oriundus, Patre p i fc a tore k), matre Johanna l ) , hinc appellatus Zforyww 7»)

Simon Johannis n \ Ceterum Simon eft vocabu­

lum hebræum, ac fignificat columbam, feu obedi- entem; Petrus vero, fyriace Cephas, latine lapis i

originis eft Græcæ. Caufas hujus novæ appellatio-B 3

nifis-k) Jok i. 42. /) tefle Job an. Clerico in notis adhiflor.

S. Patrum, volum i .f - 272. m) Matth. 16; 17. n) Job*

(22)

nis fifluntHiflorici varias: Chemnitius affertduas o)*

“ Primam, quia fururum erat, ut inter varias Sata-

“næ infidias ; 8c in trifli carnis infirmitate, firma_j “ & conflanti fide veræ Petra adhæfurus & fuper_>

“ ipfam tantyiam vifus lapis exædificandus efTet. Se-

“ cundam, quia ipfius miniflerio & confeffione, Chri- “ flus ecclefiam fuper fe, veram Petram , ædificatu- rus erat. Alii vero nihil aliud Chriflum fpeélafTe-j contendunt, nifi ut hoc novo cognomine S im o­ nem , Andreæ fratrem, difcerneret a Simone Gan­ nite , five Zelota p ) Pontificii autem nullum heic deprehendunt myflerium , præter primatum Petri, in quo toti flupent. Cafaubonuscum Juflino&Chry- “ foflomo, hanc affert. Chriflum inquit cum eccle- “ fiæ fuæ jaciebat fundamenta, inter alia numero infi­ n i t a argumenta, quibus probavit eundem feefle_j “ DEum illum, quem Patriarchae atque Prophetae “ adoraverant, iflud etjam adhibuiffe , quoddifcipu- “ lorum fuorum nonnullis nova impofuicnomina-*; “ ficut olim in Abrahamo, Sara, & Jacobo erat fa- “ élurfi. Nimirum domfnantis e f l , & illius, quia- “liquem in fua poteflate habeat, novum illi nomen “ imponere; ficut fa&um in Daniele a Nabucodono- “ fore ; quod & parentes in liberis , heri in fervis femper faélitarunt q). Verba Chryfoflomi ita fa­ nant : 7tvoç h e m Iulo noisi -, foxvùç o]t dv\og b $ 1 yjv

T tC tX C t*

o)in harm. Evarg. Tom. i.p. 120. p) vici. Jf. Cajaub. exercitat. XIII. ad Annales Eccles. Bar on i i p, 487. 188-

(23)

st>.ctiàv feSüxùç, qmoç 0 l ä ovéptalx fifikfifü&fJu'Çw 0 lev A'ßoscfJt, Aßpjtäy. xxXscrotç, tijlrjv zäpetv Xdpfav, fc) 7<?i/ IcrpzyX. Cur hcc Dominus heir? ut offen­

dat fe efle , qui teftamentum vêtus dédit : feefTe,“ qui nomina novæ formæimponat, qui Âbram v o -<c cavit Abraham,Saram Sarram, Jacobum Ifraélemr).

Thes. II.

A

N t e converfionem ftudebat Petrus rei pifcatoriæ» ut narrant Evangeliftæ j). n egmenw 0 ïrjcrëç

rrstgå t r/y BdXcccroav tyjç TotXiXctfaç, eïos evo dfeXïpëç, 'lîy.covct rov Xsyopisvov llérçov , g) Kvtysav tôv dfeXCpov «’j t £ , ßd?.Xovl<xgd[jL<p{ß?W{ov iiç]yjvSäXacrcrxv(yjcrav y à ç dXisïç ) KdiXsysi c c v t oÏç' As v t s g x i cru p x , ^ TioiŸjcruijy.âç

dXïsïç âvSfUïïuv. Ambulans JEfus inquiunt juxta ma*“

reGalileæ vidit duos fratres , Simonem qui voca*Cc tur P etru s, & Andream fratrem ejus, mittentes“ rete in mare (erant enim pifeatores) & ait illis : v e ­ nite poft m e , & faciam vos pifeatores hominum.“ Civem quoque fuiiïe Capernaiüfkn videtur, namL. focrum ibi habuit t). Et poftea folvit didrachma__» exadoribus u), Quomodo, &qua occafioneChri. fti notitiam confecutus fuit ac fa&us difcipulus, do­ cet evangelifta Johannes x ) T rj hocùçiovndXiv êiçrfm

o luävv^j tCj s% tüv jtaSjjTuy duris cvg‘ Kal £tu ß x ty a s

TCO

r) Hom'd. in fob. s) Matth. 4: i g. 19. Marc. 1:16.17. 0 Matth.8:14: u) Matth. 17:27« x) cap. i . 35. 36*27, 38. 39.4° ’4i .4 2.

(24)

t ö Veerts *£fifct]ëni, Xsyei' Ÿie o dpvoç t S 0 f5‘ K x t

yjxvazv dur 2 oi $10 ixa^Yjicà XotXäviog , k) yxoXäfyrav t ö

ïyjorâ' 'S.TfaQelç $* qŸyjjSç, ^ b sotad fJLëvoç dviâç dxoÀa-

ôâvlœç, Xsyet dvTotg* T IfyjTëÏTS ; O lis shovduzä- Y^aßßl

[o Xsyezoci $g[XY)vsv6y.svov, AiidaxotXs] nä (jlsvsiç ; Aéysi dvToïç Ÿïçysabs Kj XieTê* H~A£c>y «) siiov nä [Jisver tÇj notç

dvTÛ ëfxëivctv ZYjv fjfjLÉpoLV sxslvyjv, ci) pot is rjv uiç iëxdzï)' H^V

A’vipéotç ô disXCpoç Sf/uuvoç Wèj^^siç sx]uv $voTùJvdxn~ cdvroov nctpd Vudwn, fcj dxoXubyjadvTuv dvtö* Evçiaxsi

ütoç 7Ûttov d$tX<fyov tov ïiiov èt'fxoovot, x) Xsysi dv -

tö. EvprjxotpLsv tov Msoai'av, o içi piëSepy.£V£vô[jL£voV) oXpi-

çoç- Kotl yjyotysv dvTcv npoç tov ïrjcrâv. Poftero die

“ iterum ftabat Johannes, & ex difcipulis ejus duo. “ E t intuitus JEfum ambulantem, dixit : Eccea-gnus “ille DEi. Audierunt autem eum duo illi difcipuli loquentem , & feqvuti funt JEfum. Converfus ve- “ro JEfus , & confpicatus eos fequentes f e , dicit eis. “ Quid quaeritis? Illi vero dixerunt ei, Rabbi(quod “ dicitur, fi interpreteris , Magifter) ubi moraris? “ Dicit eis: Venite & videte. Venerunt, viderunt- “ que ubi morarety*: & apud eum manferunt die “ illo, hora autem erat quafi decima. EratAndreas “ frater Simonis Petri , unus ex duobus qui audie- “ rant illa ex Johanne , & feqvuti fuerant eum : In- “ venit hic prior fratrem fuum Simonem, & dicit “ e i : Invenimus M efliam , q u o d e ft, fi interprete- “ris , Chriftus : Et adduxerunt eum ad JEfum.,.

Petrus fic fratris Andreæ opera 2d agnitionem Chri-

fti dedu&us, atque per conciones jucundiflimas,

(25)

miracu-miracula & figna in fide corroboratus, po fie a ad intimiorem confvetudinem adfcitus eft j/),atqueper­ p etuo ei adjundus , donec in Apoftolum eligeretur,' & in totum orbem emitteretur, in quo officio, diu & fideliffime ecclefiam viva voce inform ans, de- f u n d u s eft.

Thes. III.

P

Udendæ funt Pontificiorum ineptiæ, qui vanis argumentis principem Apoftolorum& caputu- niverfæ ecclefiæ tacere conantur, qvum ex facrisli« teris evidentiffime confiet, Chriftum nunquam«.

Petmim caput conftituifle, vel primatum poteftatis

ac jurisdidionis in ecclefiam catholicam ipfi con- ceffific. Primo, quia Chriftus in coelum afcenfurus

ecclefiam plantandam & gubernandam commifitnon foli Petro, fed omnibus Apoftolis, iisque parem tri­

buit poteftatem ; xaSùç ct7réçx?yJ fis o Tlzjrj? , xdyù

Key.™ vyuç\ ficut me mi ht P ater, ita ego vos mitto z ) . ïïcçsvSévlsç Su ya&rjjéuo-dlë irdflu. Id sBvvj, ßct7f!ifyu!eg dvrûç ëiçlà cvoystlë llaieoçy Vas, $

1

S A'yiSriueu- yxloç: profedi ergo docete omnes gentes, bapti~u

zantes eos in nomine Patris, Filii, & Spiritus San-“ d i a). Eodem heic jure fe fingulos mittere dicit«. Salvator; nulli igituraliquam tribuit praerogativam.

Sectmch : quia Chriftus aliquoties contendentibus

A-C poftolis

y) Matth. 4: 18. 19. z ) Job, 20; 21. a) Mattb.

(26)

poftolis de primatu, negavit eos debere imperare«» atque regnare, inquiens : Oi'$a% oh 01 ctf/ofleç tôôv i &VÜV xatTaMVgisvwLV dvTÜv, yCj oi fJLsydXoi mreipaidÇà* civdvTär Ov%iSTug hoti sv tipirccAA’ og idv SéïJ) fÿ vfJLLV fXByci? yevéfrSau, eçu vyïv àdxovog' K al o g soiy tiSëXy] h vyXv sTvål 7rför ^ , eçu vftuv <&AjSjp : R eges

«‘gentium dominantur eis: & qui poteftatem habent “ in eis benefici vocantur, vos autem non fie; fed “ quisquis voluerit inter vos m agnusfieri, efledebe- “ bit vefter minifter, & quisquis voluerit efle pri* “ m us, efiTe debet vefter fervus b). Cum igitur P e ­ trus fun<ftione,fibi a Chrifto mandata, vere & inte­ gre fundus fuerit, conftat, eum nunquam fuperio- ritatem fuper Apoftolos ufurpafle, fed fe ceteris pres­ byteris ex<ïjæquafîe£). Immo interdum patienter tan- quâ inferiorem objurgationem tuliffè legiturd).Tertio9 quiaÀpoftoliPtffw» & Johannem miferunt in Sama­ riam. N on mittit autem inferior fuperiorem, fedeon* tra , fequitur ergo Petrum non fuifte fuper Apofto­ los dominum , fed fingulis æqualem. Denique Pau« lus & ceteri Apoftoli toties mentionem facientes ca­ pitis ecclefiæ , nunquam Petri m em inerunt, cujus profedo non obliti fuiflent, fi caput fuiffet fummum conftitutus. Multis de hoc difterunt primatu Mag« deburgenfes, ad quos benevolum remitto le&o- rem e).

T h es. .

b) Matth. 20: 25. 26. 27. c) i.P e t. 5: 1. ft)Gall*

2:. i i . e) Tom. I. p . 524. 525- 5 2 6 .5 2 7 , 528. 52p*

(27)

D U O D E C I M . Thes. IV .

Q

U as regiones evangelizando peragraverit Petrus, Adta Apoftolorum atque alii veterum fcripto- rum demonftrant libri. Praecipue e i , licet inter­ dum gentibus praedicaverit, concreditum fuifle Et / /a n g e liu m circumcifionis , teftatur Paulus/'). Ve­ rum pa&ionem illam inter Petrum & Paulum forte tuifle inquiunt Magdeburgenfes^), in certum tem ­ pus , nam poftea lefe omnes ad gentes converte­ r u n t, cum apud Judaeos obftinatos evangelium JE- iu Chrifti parum haberet ponderis. Per aliquod tempus in Judaea, Samaria & Antiochia veritatem cœleftem gentibus aperiendo atque miraculis fir­ mam faciendo permanfifle notum eft h). Corin­ thi etiam fuifle videtur i). Qaod in Ponto Cappa­ docia , Gallatia , Afia & Bithynia verbum Chrifti feminaverit, ex ejus epiftola prima liquet k). In Babylone Chrifto ecclefiam collegifle, eadem epi­ ftola ejus videtur oftendere, hifce verbis A W ( f -

Ickl iv ßaßv?fävicrvvsxtexTyj : Salutat vos!

eccle-fia , quæ in Babylone colledta /). Sunt, qui & A le­ xandria? Petrum fuifle , eccleflamque ejus loci plan- tafle aflerant, inter quos Nicephorus m)> De du-“ plici Petri in urbem Romam profe&ione, d e X X V “ annorum in ea urbe epifcopatu, de ejus in Afri “ cam & extremas occidentis oras peregrinatione,“

C 2 aliisq;

(28)

«'alirsque, quæ vulgo circumferuntur, mifere Iabd* rat annalium fides « ). Cum vero tot Patrum o), quæftlonem illam, A n Petrus fuerit Roma ? haud n e ­ gandam efle exiftiment, credere quidem par eft Romam adiiffe , ibi vero per plures annosad m or­ tem usque epifcopum fed i fle, merito inter fabulas, fecundum prudentioresp ) rejici debet*

T hes. V*

A

Fferam nonnullas Patrum rationes, quibus, nuT- lis prefii anguftiis, nuJla compulfi neceflitate, quæftionem illam, an Petrus fuerit Roma?pedibus ivere negandam. Primo omnium argumentantur ab indu- dlione , nec enim fub Tiberio, nec fub Cajo, nec fub Claudio, nec fub Nerone Romam profe&um«* elle probare conantur. Imperatoribus Tiberio & Caio, Romam , inquiunt, non adiifle Petrum inter om nes fere convenit, nec hoc ipfum hifloria pati­ tur L u cæ , Petrum eo tempore in Samaria & Judæa repræfentancis q \ Rem accidiffe anno Claudii fe­ cundo omnes propemodum Latini narrant; Sed con­ trariam afferentes fententiam, ex adiis apoftolicis r adhuc egifie in Palæftinaanno Claudii quarto d e - monftrant. Agrippæ enim ultim um , quo ab H e­

rode

n) vid. Vilhelm. Cave in hiflor. litt. p, 4. 0) viå. Hol- ïazium p . 821. p ) Oßand. Hiflor. eccles. cent. 1. lib. i.C.

4 1 . Dijfert. Frid. Spatib. de fiâa profefiione Apoflolt Pet*

(29)

rode in carcerem eonjicitur & ab Angelo liberatori* P etru s, cum quarto Claudii omnes combinant Chro- nologi. Hierofolymæ diu manfiffe etiam patet ex Epiflolæ ad Galatas primo & fecundo capitibus, ubi Paulus dicit, fe a converfione fuaanno tertio rediifTe Hierofolymam ,. utviferet Petrum: & deinde in ­

terjectis annis quatuordecim Hierofolymam ite­ rum afcendifTe , ibique Petrum vidifTe. Cir­ ca vita? exitum Claudii profeélum fuiffe Anti­ ochiam te flatur Bunting r ) ; atque per aliquot«, annos ibi moratum fuifle liquet s) immo fep- tem annos fediffe volunt nonnulli t )« Hujus pro­ fectionis , (1 illa fuiflet fa&a , Lucas in Hiftoria fua apoflolica, certiffime feciffet mentionem, cum i- tinera Apoflolorum alia per Syriam, Ca^adociam^, Ppntum, Galatiam , Bithyniam, Graeciam, Illyri­ cum, Siciliam enumerat; fed ne apice illam attin­ git. Imperante Nerone iter inflituiiïe Romam qui­ dam v o lu n t , fed quid tunc de epifcopatu annorum vigmti quinque putandum ? verba Magdeburgenfi- um u) ita fonant. Tribuendi necefTario aliquot«*“ anni Petro , quibus in P o n to , Galatia, Bithynia,“ Capadocia atque Afia docuerit, idque non an te,“ fed pofl fynodum Hierofolymitanam fadlum efte“ conflat. Quidam tradunt quinque annorum fpatio“ hoc efTe confe&um. Antiochia? feptem fuiiïe an-“ nis funt qui affirmant. Utut res fe habeat, fi fal-“

C 3 tem

r)m itinerario fhcro. p. 64. s') ex Epißol# ad Gala• ias%2, t) vid< Magdeburgenj, Tom. 1, p. s 6 i . u)loc*cit,

(30)

„tem a (ynodo Hierofolymitana computaveris an­

nos, (quæfa&a fuit fecundum Spanhemium x ) anno

Claudii iexto , Chrifti quadragefimo quinto: fecun* dum Baronium nono Claudif, Chrifti quinquagefi- ,,mo primo y) : ) usque ad Neronis interitum, ma- j,nifeftum fit, Petrum ultra Neronem vixiffe ali- „qu otann os, quomodo ergo ab eo potuit trucidari? „Si addideris plures ejus peregrinationis annos, ficut „omnino rei ratio poftulat, magis elucefcet, Pe­

t r u m , vel non fuifle Romae ,vel alio tempore, vel brevius. Tempore Neronis non fuifle Romae, pro­ bant etjam ex Paulo, qui ad Romanos fcribens , at- que fibi notos falutans, nullam injicit mentionem Petri, quem dicunt fane non praeteriturum fuiffe, (I Romæ fuiffet* Deinde Paulus Romam jam adve­ niens, & a fratribus honorifice exceptus, atque_* Romae in carcere biennium vivens, ne ullo quidem apice teftatur Petrum Romae fibi vifum effe. D e­ nique fcripfit Paulus ex carcere epiftolas ad Co- loftenfes, ad Philemonem, & pofteriorem ad T im o ­ theum: Ac in nulla iftarum epiftolarum mentio­ nem facit Petri; quinimo pofteriori ad T im olh e- „um capite quarto diferte fcribit in prima defen- „fione neminem fibi adfuiffe , fed omnes dereli- quifte. Petrus, fi affuiffet, haud dubie Paulo ad- ftitiffet, nec eum deieruiflet z ) . Qui plura cupit, adeat Fridericum Spanhemium a).

T h e s. VI.

x ) Tom. 2 ,p . 347. y“) Toni. \,p a g 272. z ) Hollat. in exam. Theolog. p. B12. Bynting. it in. fac. p. 61.61. lib. 2. Of. hiß eeclef Cent. 1. lib. 2. cap. 41. a) in dijjert, de fid,

(31)

;d u o d e c i m . Thes.

VI.

R

Eliquit Petrus epiftolas duas, JudæisChriftianis præcipue inlcriptqs , quarutn prima Babylone c o n fe å a eft, per quam Romam figurate intelligens dam plurimi contenduntyalii v. frßäg BabyloneniL* intelligi debere exiftimant, atque in Babylone Par* thica byy alii vero in ea , quæ in Ægypto erat fita c) confcriptam putant Epiftolam. Anno fecundum-» iententiam CI. Dodvelli quinquagefimo quarto e) fecundum Baronium, anno Chrifti quadragefimo quinto d ). • Secundam Petri epiftolam dicit Hiero­ nym u s negari effe Petri, idque propter ftyli cum.» plriori difcrepantiam. Idem quoque teftatur Eufe- bius hifce verbis: Petri epiftola una, qua? priori* dicitur, citra controverfiam recepta eft. Hac &** veteres olim presbyteri fine ulla hæfitatione inferi-«* ptis fuis ufi funt. Eam, quæpofterior dicitur,non** effe legitimam accipimus; cum vero utilis effe vi ** deatur quamplurimis, una cum reliquis facræ feri-** pturæ libris ftudiofe le&itata eft 'e) De ceteris Pe-‘* tri fçriptis hoc nobis reliquerunt judicium Magde* burgenies. A<fta dicunt, quæ illi nuncupantur,** & Evangelium quod illius effe dicitur, & Prædica*** tipnem illi inicriptam,&Apocalypfin ipfius di<ftam,** nusquam inter catholica feripta tradita fcirnus; eo,‘* quoa nec veterum nec noftri temporis quisquam**

commen-b) Uilhelm.Cave in hiß, litt. p. 5. c) Byntmgjtiner.Jacr. p . 61, d ) p. z 47. rf om% i e ) lib. 3. cap. 3,

(32)

“ commentator ipforiirn ufus eft teftimoniis / ) . fe<| prolpuriis in ecclcfia habita^).

T h es.

VII.

-i

%, p} fnojl fi"} > H ~ ' , . ' 4 .

l,

.} .1

P

Etrutn uxorem habuifla ex Sacra Scriptura conftat, (ocrus enim apudMatheium mentio fit h). Et P aulus/) aperte com m em orat, Cepham fecum in minifterio conjugem circumduxifte. Narrant quo­ que idem hiftorici perplurimi, & inter alios C le­ mentem fcribere dicit Eufebius k) Petrum operam

dediffe liberis. Et ex Clemente Dreflerus haec ver-

“ ba profert: Petrus, ubi vidit uxoremfuam adfup- “plicium duci, lætatus eo fpe&aculo monuit, u t. “ recordaretur Domini /). Uxor autem ejus,quibus

genita parentibus, & quo nomine fuerit infignita-ji incertum eft. Simeon Metaphraftes dicit, eam fu- iffe Ariftobuli fratris Barnabæ filiam m). De n o m i - . ne varii varie conje&ant, quidam Perpetuam, qui­ dam M ariam) quidam Concordiam » ), quidam 'Jo-

hannam di&am volunt o)• ' Liberis fuifte praeditum,

antiqui quoque fcriptores narrant, Petronilla atque

Fenicula p).

T hes.

/ ) Tom. i.p . 55$. g ) Wilhelm. Cave Hi ft or. liter. p. 5.

h) Matth. 8:14. /) i . Cor. 9. k ) hb. %' cap. 50. I) de fefiisp. 115. m) vid.btt g fM llU Cbriticitsp. 108^.n)loc. eit. 0) vid not* Job. Cler. ad bi ft or. Pat r. p. 557» p )vid .

(33)

The s. VIII.

A

Poftolum ha&enus v iv u m , nunc, ut morti de« ftinatum confiderabo. Caufam mortis his in­ dicat Wilhelmus Cave : cdm Nero ob grande il “ lud Romanæ urbis incendäum in omnium odium-“ veniffet, abolendo rumori crimen conjecit in Chri-“ ftianos, eosque hac de caufa quæfitifltmis afFecit“ pœnis. Quin hac occafione ad martyrium rapti“ fint Apoftoli, nem o, cui fanum finciput, dubitare“ poreft. Atque obiic Petrus, anno Chrifti fexage-“ fimo quarto g). SecundumBaronium fexagefimo no-“ no r). Alia apud Magdeburgenfes affertur caufïa: dato, inquiunt, ut comprehenderetur, oblapfum“ atque necem Simonis Magi, præcepto, rogabatur“ P etrus, ut fefe alio conferret; Refiftebat ille di-“ c e n s, nequaquam Te fa<fturum, ut tanquarri metu“ mortis territus cederet: bonum effe pro Chrifto pa-“ ti , qui pro omnibus fe morti obtuliflet: non mor-“ tem illam, fed immortalitatem futuram; tanquam“ indignum, ut ipfe fugeret paflionem fui corporis , qui multos do&rina fua compulerit, fehoftias pro“ Chrifto offerre : deberi fibi fecundum Domini vo-“ c e m , ut & ipfe in paffione fua Chrifto gloriam at-“ que honorem daret. Hæc ôcalia Petrus obtexere:“ fed plebs lacrymis quærens, ne fe relinqueret, &“ flu&uantem inter procellas gentilium deftitueret:“ Vi&us fletibus Petrus, ceffit: promifit fe urbem -“ egreffurum. Proxima nofte , falutatis fratribus,&“

D

(34)

“ celebrata oratione proficifci folus cœpit. Ubi v e n ­ atum eft ad portam , videt fibi Chriftum occurrere “ & adorans eum dixit : Domine, quo vadis? D i­ s c it ei Chriftus: iterum venio crucifigi. Intellexit “ de fua Petrus di&um paffione , quod in ea Chri- “ ftus paliurus videretur, qui patitur in fingulis : non “ utique corporis dolore, fed quadarn milericordiæ “ compaffione , aut gioriæ celebritate. Et conver­ t s in urbem redit: captusque a perfecutoribus, “ cruci adjudicatus popofcit, ut inverfis veftigiis “ cruci affigeretur, quod indignus effiet, qui fimili “ modo crucifigeretur , ut paffus eft DEi filius s). A- Iii paffum efle, vel Babylone, in Ægypto , q-uæho­ die Alcairum vocatur, vel Hierofolymis, ab Hero­ de Agrippa interfedlum efle volunt f). Memoria_» ejus celebratur in ecclefia die vigefimo nono Junii, quod eodem die cruci fuerit affixus u).

CAPUT

s) Tom. i. p. 563. Eandem referunt hiß ori am Fr ide- ricus Span h em i us in dißertatione de fida profedl ion e A - fiodoli murbem Romam pag. 387* ~8S. Baronins Tom.

i. pag. 476. 477. t) inter alios Binning in itinerario Jacro lib. 2 pag. 61. Drejferus de feflis pag. 115. 11) Bare

(35)

CAPUT TERTIUM.

De_»

S. ANDREA APOSTOLO,

T h e s . 1.

A

N D R E A S , in vico GäHilea?Bethfaida, patre Jona, matre Johanna, natus eft ; quibusdam

major, quibusdam Simone Petro m inon , natu. Ceterum c*Andreas eft nomen origi­ ne Graecum, a voce dv/jg, latine virilis, magnani­ m u s , per confoederationes & commercia cum ex­ teris gentibus Judaeis allatum. In juventute artes patrias , id eft, pifcatorias Andreas fedatus eft, ÔC in ipfo exercitio artis a Chrifto vocatus x ) ad inti­ miorem confvetudinem, antea per Johannem Ba^ ptiftam, qui ipfis aperiebat, JEfum efle Mefliam, notitiam Chrifti primus omnium confecutusy). In fchola Chrifti verfans, conciones Salvatoris attente audiendo, ingentem miraculorum vim atque vitam Chrifti fpe&ando, talis tandem formabatur, qualis, tum ante, tum poft refurre&ionem Salvatoris, rite re&eque difeendo a Chrifto , & docendo fiinul ali­ o s , fuo fundus eft officio.

T h e s . 11.

E

Vangelio inter Judæos praedicato, in Scythia-* verbum Chrifti etiam feminafle teftantur

Eu-D 2 febius

(36)

febius atque O rigeness) , Chryfoftomus atcp G re­ gorius Naziazenus in Græciam inde defcendifie-», & in Epirum veniffe narrant a) Sophronius aliique fcribunt, Andream, præter Scythas>miffum fuiflead Sogdianos, Sacas & Æthiopes^^), Nicephorus c ) y evangelizando peragrafle , Capadociam, Galatiam, Bithyniam ,& ad eam quoqjquæ Antropophagarum dicitur,& ad Scytharum folitudines,ad utrumcj; pontü Euxinum,orasqjfeptentrionales & auftrales,adipfum quoqj Byzantii lolurn accefiiffe. Ubi cum a Zeuxippo, cyrannidem ibi tenente, ad necem quæreretur, Ar- gyropolim tranfiiffe, atque ibi biennium conventus agentem , permultos ad Chrifti fidem perduxiffe. Sacra vero in eo loco fundata æde, & Stäche Epi- fcopo creato, Synopem confcendiiïe; Inque T hra­ cia, Macedonia, Theffalia, & Achaja etiam docu- iffe narratur.

T h e s, 111.

Q

Vamplurima eum edidifie miracula, aitAbdi- as d)j fed cum multa ado&rina Apoftolica dif- crepantia tradat Abdias, haecmiffa facimus; ul_, tamen eo clarius confiet, qua dignus fit fide, unum vel alterum afferre lubet, ut videatur quam longe

a

veri-z) Eus. iib. £ cap. f. Orig. It b r. in Gen. a) Chryfofl. hom. de 12. Apoftolis. or at. in Arianum. b) Tom. 1. Mag­ deburg. pag. 564. Ofiand. hiß. Eccles. Cent. 1. hb. 2. cap. 2 g. Microl. hiß. Ec des. hb. 2. fed. i.q v . 14. c) biß. hb. 2. cap. 39- & hb. 8.r. 6. d) vtd, Tom. 1. Magdeburg.pag. 565.

(37)

a veritate abforia feriptis fuis inferuerit. Narrat Meretrice quadam, partu infantis laborante&foro-“ rem , ut Dianam pro fe deprecaretur, ablegante,dia-‘4 bolum ad eam venifle ac dixifle: Quid me invo “ c a s, cum tibi nihil prodefle poffim? fed magisApo “ ftolum Andream accede, qui in Achaja m oratur/4 & ipie mifèrebitur fororis tuæ. Et aliquanto poft,“ de (ene Nicolao fcortatore fcribit idem: hæc au “ diens (quæ nimirum de lupanariis fuis Nicolaus“ confeflus fuiflet) Beatus Andreas, cum multa con*“ tra fornicationem difieruifiet, proft.ratis genibus,“ expanfisque manibus tacitus orabat, emitcensque“ gemitus cum lachrymis, ab hora diei fexta usqj“ ad nonam, furgebat abluta facie, nihil cibi accipe*“ re volens, Dixitque: Non guftabo, donec cogno-“ Icam, fi miferebitur Deus hujus hominis, & fi fit“ reputandus inter falvatos. Et cum jejunafiet et-“ jam altera die, nihil tamen revelatum fuit de ho*“ mine illo , usqve ad quintum diem, in quo flens“ vehementer dicebat: Domine, pro mortuis obtine mus pietatem tuam : &nunc ifte, quia tua cogno*“ fcere defiderat magnalia , cur non revertatur, ut“ ianes ilium? Hæc eo dicente, vox de ccelo delata“ eft, dicens: obtines Andrea pro fene: fedficuttu41 jejuniis fatigatus, ita & ipfe ftudeat per jejunium“ ut falvetur. Et vocans eum , prædicavit ei Apo*“ ilolus abftinentiam &c. Ifta prorfus ab Apoftolo- rum exemplo , eorumque doärina funt aliena.Noo enim foliti lunt Apoftoli tot dies jejuniis præter

(38)

ceffita-ccfiitatem tribuere, neque aliis hominibus propone­ re: hoc præfertim f in e , ut per jejunia falventur, ut narrat Abdias.

Thes. IV .

* ^ O b i s plura de Andrea di&uris, inter alia occur- ritquæftio, an in ccelibatu vixerit, n e c n e ? Ceterum huic fatis^facit Sophronius Hierofolymi- tanus e) hiice verbis: Andreas, ccelibem vitam-» “ ducens præcurioris Domini fa<ftus eft dilcipu- “ lus. Petrus negotiis intendebat, qui uxori & fa- “ miliæ & patris lenio providebat. Deinde nobis ob­ viam venit Evangelium, quod Andreæ Apoftolipræ- “ fert nomen; de hoc vero tale nobis reliquit judici- “ um N ic e p h o r u s/). Stylus, inquit, longe ab elo- “cutione & more Apoftolico abeft. Et inftitutum “ etiam atque fententia ejus exfpeélationi ei, qiiam “ titulus promittit, minime refpondet, & a re<fta_» “ ipfius veritatis do<ftrina longifiime excidit. Unde “adftruere licet, fcriptuma viris dæmonum& malo- “ rum intemperiis agitato effe confi&um* Quam ob “caufam i d , ut adfcititium , & adulterinum, attin- “gendum non eft, fed omnino potius deteftandum

modis omnijbus quam maxime fugiendum. Thes. V .

C

Um vero per longam temporis (eriem viva in- formavifTet voce ecclefiam, miferrima tandem morte

e) hom.de cert. S.S. Pet. érPaul vid. Baron. Tom.i.p .66.

(39)

morte præclaram terminabat vitam. Maximilla e- nim , Edeflenorum pr*fe&i Egei uxore, fimul cum fratre Stratocle , ejus fvafu ad Chrifti fidem addu- <Stis; ob hoc imputatum crim en, anno Chrifti o- (Rogefimo, die ultima Novem bris, cruce extin&um fuifle, in Patris civitate Achaia, teftantur Hiero­ ny m u s, Cyprianus, Bernhardus atque Auguftinus

g ). Sabellicus vero fcribit eum paflum apud Scythas/j)

Andream veronoftrum cum gaudio crucis fuppli- cium fubiifte narratur, nec inde liberari voluifte-,, quamvis per plebem IicuifFet; fed Dominum itaro- gaiïe: N e me permittas, D om ine, defcendere vi-“ vum , fed tempus eft , ut commendes terræ cor-‘c pus meum: infuper per tres dies de cruce ad po-“ pulum concîonatum efte i). Oda deinde Apoftoli per Artemium generofum fidei propugnatorem de­ lata funt Conftantinopolirr/£). Atque hujus in me­ moriam ecclefia diem ultimam Novembris celebrat,

CAPUT QUARTUM.

De

S. JACOBO APOSTOLO.

T h es.

I.

0 *

l ïA C O B U S , Zebedæi filius,patria, ut ratio pifcatio- . nis indicare videtur, Capernaitc.I. Patre genitus I Zebcdæo pifcatore/),ma:reSalome/#), vel ut aliis

^ 9 placet

g ) viJ. Dryfel. hiß. in Nov. Teß p. 69. & Magdeburg* Jom. 1 p . 565. h) viel. Dry/el.I c. i)vicl D?'eJJer.defeß*p. 189. k)Niceph.lth. t o. r. 11./>.481. I ) Matth,4:21, m ) Matth

(40)

placet, Hieroclea ;/); fratrem habuit Johannem. His in numerum Apoftolorum receptis impofuit Chri- Itus nomen Bomsgyuv, hoc eft, filiorum tonitrui o), ad indicandum, ut placet H ieronym o, eos

affumtos, advocem Parris audiendam, per nubem de filio tonantis. Chryfoftomus hanc affert ratio­ nem appellationis, quod m agn a, fublimia & ftu- penda divinitatis edi&a per orbem terrarum diffun­

dere deberent, voce tam fonora, quæ in toto orbe quafi tonaret. Chemnitius hanc rationem pofle ad­ duci exiftimat: ficut tonitru , feu vox Domini,ju- “ xta Pfalmum Davidis vigefimum nonum, commo* “ v e t , concutit, terret: ita Jacobo & Johanniimpo- “ fitum effe appellationem h a n cce, quia futurum “ erat, ut præ ceteris acrius & vehementius adver­ sariis evangelii fefe opponerent, & illos tonitru “ fuæ prædicationfs reprimerent p). Diftus quoqj ab Hiftoricis Jacobus Major, quia prius altero fuit vocatus q).

Thes. II.

A

Rti pifcatori«, ut Patrem, ante vocationem fu- iffe deditum, ex hifce Matthsli verbis , ejus v o ­ cationem indicantibus , conflat: jij ngcÇàç ixeï&sv>

eîfev atàaç iïûo dfeàQèç, Vdxußov Icy IS Z eßsfafe, ^ fustmjv Jcy ctfcXCpcv œu]Sf iv lu ttAdu us]cc ZLeQsfaùi IS

7TalfOÇ ü) vid. Clerici not, ad hiß. Pat r. voltim.i.p. 272.0) Marc.

3.17. p ) vid. Chemrût. harm. Evang.p. 406.7) vid Dry- fih ihift. eccles.iti Nov. Teß p . 69.

(41)

itdleoç ctvjiïv, xa]xç]îÇov]aç 1<* $Mva av]£v. smXscrrJ duiùç' Et progreffus illinc, vidit alios duos fratres,“

Jacobum, filium Zebedæi,& Johannem fratrem ejus,“ in navigio cum Zebedaeo patre hio, farcientes re-“ tia fua, & vocavit eos r). Quamvis non defint, qui nautam fuiffe dicant s). Pifcationibus itaque occupatum ftudiis literariis non fuifîe adhibitum^ creditur -, ceterum a parentibus in religione patria eruditum putandum. Sed, quamvis antea idiota, in collegium tamen Chrifti receptus talis evafit, qua­ lis ftrenue fortiterque ante aciem dimicando,gladi- oque verbi cceleftem doårinam quam acerrime.« defendendo, ftetit.

Majorem vitae partem exegit Hierofolymis, atcg in vicinis oppidis, illisque do&rinam Chrifti an- nunciavit. Mentionem quoque profe&ionis Apo- ftoli in Hifpaniam, ad prædicandum Evangelium , ecclefiamque fundandam , quidam hiftoricorum fa« ciunt: & occafione itineris hifpanici in Galliam, Britanniam atque Hiberniam profeôum volunt. Aft hoc ajunt nonnulli merito inter fabulas efle nu­ merandum i) Uxorem non duxiffe, fed in coeli- batu vitam degiffe omnes contendunt.

Thes. IIL

C

Urriculum vitæ in his terris breve ei tributum eft, cum enim profefTus effet Chriftum usque

E ad

an-r) Matth. 4*21. s) irrt er alios Adamant, tont. 1. in Cch J m p ,48. 0 b i d . Spanfj, torn. 1. pag. 54«.

(42)

vrd armurh ejus quadragefimum tertium, lecundum I r (]' rum de teftis u). Juxta Magdtburgenfes, qua­ dra^ iimum quintum, & Claudii imperatoris terti- rm x \ Baronio Chrifti quadragefimum quartum , Claudii fecundum y ) , ab Herode Agrippa, in grati­ am Judæorum, gladio Hierofolymis occifus eft z ). Fu?t fic primus Jacobus inter Apoftolos tantam-, promeritus gloriam, ut, ob conteflionem doårinae cœleftis, mortis fupplicium fubire coa&us fit. Apud fcriptores narratur, cum ad tribunal duceretur, ut judicis iententia damnaretur, motum fuiffehunc, qui eum ducebat, quando reftimonium Chrifto tam libere perhibentem cernebat, & fe Chriftianum u l­ tro confeffum. Hinc ipfum quoque ad fupplicium du&um, in itinere petiifie, ut fibi ignolceretur a Jacobo, hunc vero paulo animo rem complexum-, d ix ifle, Pax t ib i, & ofculatum eum: Atque fic u- trumque fecuri percufTum a). In facinoris vero hu­ jus ultionem ftatim incidit Herodes: Lucas enim

rem pera&am compendio perftringens ait : Taxly

fe yjtjLéçci o HWJrçç ivfe&dpLSvoç ètrhrflot ßaaiXixrjv,

SÎŒOtç h l tS ß'/j>JLct}og, èh w yô çsi Ttçoç uvtxç‘ O' fe Ærç*

fjioç hsQcJvsr Osx {pojrf, x) êx dvboohx' ÏÏ.otçotxçîj[LX

fe hdtc&sv dvjov äyftXcg K vfife* uvb'

5

>v xx efeoxs tr,v

felOLV

u) p. 127. X) tom .i.pag. 566. y ) Tow. i.p. 225«

z AÏÏ. 12. Eufeb. hb. 2. cap. 9. a) Magdeburg loc. citat.

Eufebiusltb 2 cap. 8- 9. Barotiiusloc. cit. Dry [el. iti hifl. eccles.nov Teß.pa%.70. Drejjerus de fejl.pag. 127. (Jom• mtius in Harm. Evaug. pag. 409. tom. 1.

References

Related documents

itaque religio naturalis, nomen in- de fortita , quod ex ipfa natur λ cum. univerf#, tum human#

Et primo quidem, quod ad resimprimis Theologicas attinet, autumamus graviffimas qusftiones heic, circa cultum veri Nu minis, propofitas fuifte; unde etjam initio ejusdem Capitis

eos vero ipfam fuo jure ac nomine exeruifte, non magis fequitur, quam.. tutorem efte bonorum

alium quam Hawiibalem, qui urhem. tueretur, fuperejje, h) Iegatos

fuifle , quod verifimiliusfi quod fuerit convivium. docet

6c cetera, ex contemtisviolatisque difciplinas militaris legibus, manan- tia mala, virtutes militantium tan- to minus obfcurant vel tollunt_», quanto certius conftat, has

fita non nifi ab eodem quoque poffint deponi, Judicet verö jamquilibet,an noßrum fit,uti ftatutum quoddam hu- manum,fic imperii notionem aboIere3 utconftet,an/w#/.f originem

omnibus; s.. 47 omnibus wodü forstendes tlaboralis o- tnnem-) quod ajunt , lapidem movere non. ceßabis , ne S Rex