• No results found

Exercitatio historico-politica, de amnestia, quam in regia florentissimaque Upsaliensi academia, cum consensu amplissimæ facultat. philosoph. præside ... Petro Aurivillio ... publicæ bonorum disqvisitioni submittit Gabriel Procopoeus, Austro-Fennus. In au

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Exercitatio historico-politica, de amnestia, quam in regia florentissimaque Upsaliensi academia, cum consensu amplissimæ facultat. philosoph. præside ... Petro Aurivillio ... publicæ bonorum disqvisitioni submittit Gabriel Procopoeus, Austro-Fennus. In au"

Copied!
36
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

J E H O V A A U X I L I A N T E !

E x e r c i t a t i o

HisToRico-PoLiTicA,

De

A

M

N

E

S

T

I A

,

Q uam IN REGIA FLORENTISSlMAq; UPSÀL1ENSI ACA D EM IA , C um

Confenfu Amplißimee

Facultat. Phtlofofh,

P R Æ 8 I D E

V.

CL,

M. P E T R O A U R I V I L L I O ,

Log. & Metaphyf, Profeff. Ordin.

N ec non Facultat, Philof. h, t. Decano,

Fautore ac Hofpite Tuo

aeternum colendo»

\

Publica bonorum difqvißtioni fubm ittit

G A B R I E L

P R O C O P O E U S ,

Auftro - Fennus*

In Auditorio Pct. Majort

»

horis ante meridiem

folitis

»

diei

2 2

T^ovembr:

A N N I M, DC. L X X I II,

S T O K H O L M I Æ

(2)
(3)

P R O O E M I U M .

UantUm favoris quantumq; authorrtatis Ma*»

teriah æ cin præ feotiaru m de AM N E S T I A

apud æquos cenforcs, utfpero, fibi eft co n ­

ciliatura , neceflum non eft multis exponere*

quippe quae furorem tollendo armorum Im ­

periis tranquillitatem parit, & Securitatis

noftræ vincula continet:

Quaeque Paci regulas, rationi

confentaneas, legibus convenientes, Deo gratiflimas, m o r ­

talibus apprime Utiles neceftariafque detinit.

Nefas in ­

quam eftmihi verbis inconcinnis ac minus polito ftili g e ­

nere , eiquicquam fplendoris d ero gare, quæ tutum apud

bonosinveniet azylum , idque non mei in fublimi ac elegan-

tih a c

Materia

perexigui laboris, fed

Argumenti

praeftantiae

caufa, quod fplendorem ratione

Originis

, gloriam ratione

lnflitutorù,^

ratiam ratione

Neceffitatis

, laudem ratione

Utilita

-

t ù

, favorem ratione

Fructus

, m ecum quilibet fanioris m en­

tis, nifi

nodum

, ut vulgo d ic itu r,

in fcirpo quarat>

mereri

fatebitur.

Judicet omnis sevi, om nium gentium pruden*

tia, an infignius ad honorem & decus regnorum fit princi­

patus robur parcendo ignofccndoque conftabiliri?

Egre­

gios

fcil.

effe beller um fin e s

,

quoties ignofeendo tranfiguntur

,

bar*

barus minime barbare dixit apud Tacit« A. 12. c. 1

9*

Haec

Regibus Principibusque fublime conciliando Elogium

(4)

mortalitati famam eorum confecrat*

exemplo Arati Si­

cyonii» cuius laudes DifTertiffiraus R o

m anorum his effert

verbis:

6 virum magnum, dignumque qui in noft

ra Republic

*

natwi effet

1

Sic

par

efl

agere cum civibws

: (

Scii, per

A

fiHjçL

euv

Iniuriarum memoriam delere,)

Non ut

bis

jam

indi

mu

* ,

baft

a m

in foro ponere

,

bona Civium voci fubiicere prteonis

.

d l ille Grcecua

(

id quod fu it fapientü çff cVraftantis viri

) O -

MNIBUSCONSULENDUM

putavit: eaque eft jumma ratio $

Sapientia boni C iv ü

y

COMMODA CIVIUM N O N D IV EL­

LERE* conf. Cic. de offic, lib,

u

cap, i?* Et Plutarch.in

vita Arati*

Tuam L E C T O R BENI VOLE ego veh

em en­

ter imploro fidem, qui rem tanto diffic

iliorem Tuis non

aegris lubiicio Oculis» Tuoquc benigno

judicio co m m en ­

datam cupio» quanto pauciores grayiflimum

hocce

drgu-

mentum

explanaffe mecum facilis deprehendes»

quod Tua;

inquifitioni» qua par eft obferyantia lu

bm itto. hoc v o to ,

ut in concodum hunc& praeproperum tenui

lfimumque inge­

nii infelicioris faetum» placido animo

excipere ac fovere

haud recufes

\

Et fi quid Tuo defiderio minus d ig n u

m , aut

m eo aufui minus conveniens hic in m

edium prolatum fit,

id Favoris Tui velamento occultare» g

ratia denique ac fpe

veniæ libcralicer fuftentare non dedign

ere!

(5)

C A P . I.

VÅbi

Hißorice

Legis Amne ft ia

cej]m

breviter

exp

1 1

.

Raeflantia præfcntis materiat in limine Diilertationis hu­ jus m etienda ex ejus Originis Inventiqve gloria venit, ,c]vam haud paucis notum nom en AMNHZTIAZ, Athe- narum N obiiiffim * qvondam Urbi debere, qvac tantum ~ jnon praecipua om nis generis hum anorum Inventorum-, 'officina fâlutari m ere tu r, teftimonia perhibent eviden- tiia D io Caffius lib. 4 4 . Paulus Orofius 1. 2. c. 17. Valerius Maximus 1..

4..

c.

i.

Plutarch. inv itaC ic. Paufimias in Attic, 1. 4. Cicero Philipp, u . c. i Vellejus Paterculus 1. 2. c. Vopiscus in Aurei. $<?. Epitim ator TTrogi-Porop- Juftinus 1. f c.io . Et Cornelius N epos, in vita Thrafybuli A th en ienfium clariffimi V iri, qui primus Illuftris hujus legis A uthor aie Inventor celebratur. Ingruente enim term ino Athenienfium fa- tra li, cum nunquam fatis deploranda clade in bello Peloponnefiaco a- p u d flumen Æ gofpotam os â Lyfaijdro Rege Lacedaemoniorum arFe&i {Tuccnbuiflènt, non. virtute hoflium_», fed cafu inopinato, incuria D u- c:u m fu o ru m ac im modeftia m ilitu m , dirutis longis Pyraeei brachijs rm urisque Civitatis, & navibus quas haberent hoflibus traditis, Trigin- t:a Viris R em publicam infblito Gubernationis flatu adminiflrandam_, p e rm itte re coadli funt > Quibus ante omnia fêcuritas & robur com ­ p aran d a videbaiur, T y r a n n i d i n a m q ; o m n e i n a r m i s p ra e ­ s i d i u m } Q vam obrem prim o fe tribus millibus fatellitum llipanr, qvan- ttu m ex to t cladibus prope nec Civium fuperfuerat: Mox etiam feptin- g>entos milites Viifloris exercitus lateribus Tuis circum ponunt, refe- rrence O roflo 1.

2.

c. 17. ôc Juflino 1. f. c. g. H oc terrore armati defli- mata propere aggrediuntur, flatuentes e m edio tollere omnes

(6)

ris ftatus F autores, ac Tyranhidis inim icos > quicunque gratia, v irtu te , opibusve em in eren t, u t nulla jam fpcs cuiquam, nifi in exilio auc m o rte fuperefTet. H o c infelici infelicifflm arum rerum curfu A rgos Thebafq; Athcnienfium Exules im p le v e ra n t, inter quos T hrafybulas Lyci filius, virée ftrenuus dom ique Nobilis Thebis agebat, quem au ­ dendum aliquod p ro opprefla P atria, com m unis Eloqventiae M atre ,

6c p ro lalute publica, etiam cum lum ino Vitae periculo ra tu m , fo r­ tuna affli&ae C ivitatis in ultionem affligentium folirm animavit} N o n enim plures fecum h ab u it, quam triginta de luis, u t pleriq* A uthores in ter fe co n v e n iu n t, ( Ariftides tam en m em init Tom . i. in Orat. R h o ­ diae. eum habuifle fecum fepeuaginta Viros conju rato s,) qui p rim u m C aftellum P h y le n , m o x M unychiam occuparanr, quibus lecreto T h e­ banorum auxilio oppreifam lêrvitutis jugo P atriam , nefeio qua virtu­ t e , in libertatem vindicavit priftinam , Anno fcil. mundi circiter Q u a- dragelim o N o n o , fupra ter M illefim um Q vingentefim um j ante N .C . 399. ab U C. A nno vero Q varto O lym piad. 94. juxta celeber­ rim i C hro n o lo g i C alvifijfupputationem i fufis ftrenue re ü fte n tib u sj caefoque vi certam inis C rida D uce T yrannorum & H yppolocho , di- fpeifam m u ltitu d in em , fœvida x x x T yrannorum fedes fuas relinqve- re coatffam , animis pariterque arm is confirm atas, haud vulgari reru m fucceflu in C ivitatem reduxit. Q u o fadlo Paufanias R ex Lacedaemo­ niorum â fuis ablegatus, & ut vult D iod. Sicul. 1. 14. c. jo. &c C arol. Sigon. de rebus Athéniens, invidens laudi Lyfàndri, â quo res A theni- cnfium in eum lo cu m ad d u ft* erant> inter Thrafybulum Ôc eos qui urbem tenebant, pacem his conditionibus iniit : Ne q ui p ra te r

Triginta Tyrannos , & Decem q ui poßea Prxtores creati, [uperioris m ore cru­ delitatis erant u f i , afficerentur e x ilio , nere cujusquam bona p u b lic a re n tu r, Procuratio Reipubl■ populo re d d eretu r, ut Nepos in vita T hralybuli m e­

m o ri* prodit. C um qj adhuc Tyranni irarum femina inanim o foverent, quae dtu latere non p o tera n t, alienam gloriam fuum dedecus interpre tantes, m u ltu m q i Athcnienfium inopinato acquifitae fortunae inviden­ tes , denuo cupiditatem fuam ferro & vi explere, cum jure confiliisqj m i­ nus valerent,deftinaverant j Sed infidiis fuftocati, u t Pacis Vidlimae colloquii prjetextu tru c id a n tu r, ut Juftinus rotunde refert l.f . c.io. Cae- terum quailàta to t m otibus inteilinis Civitas atq* fauciaex to t vulneribusC ivium

(7)

C iv iu m p c d o r a , non videbantur facile in unum corpus coaleicere p o £ fc, abhjirem ediialicujus fingularis interv en tu , quod apprim e falubre, firm u m , gencrofum ac (blenne Thralybulus excogitaverac adbibuerarqi

A bolitione om nium ante adorum C ivium diffidentium animos adunando

aegros, quod eleganter Val. Max. 1 .4 ,c ,i. §. 4. his verbis indicat: Et ne q u a m dißettfionem ac internum quoddam inter Cives odium rerum ante a ft a* r u m m emoria p a re re t, infignem hanc refiitutione libertatis Viftoriam Thra fa­ bulus clariorem aliquanto moderationis laude reddidit j Plebifcitum enim in- u srp o fu it, ne qua pr teter itar um rerum m entio fieret : Hac oblivio, quam At he- n ie n jes À ^ tjç i A V vo ca n t, concujfum & labentem Civitatis fla tu m in p rifii- n u m habitum revocavit. A tfy jic per m ulta m em bra Civitas difiipata in u n u m q u a fi corpus redafta e fl, tefte Ju fiw o 1. f . c. 10. Q u o d praeclarum adeo faci­ nus Thrafybuli Æmilius Probus effie exiftim at, fic in vita ejus loquens :

C a m reconciliatapace, plurim um in civitatepojfet, legem tulit : NE QUIS

ANTEACTARLiM RERUM A CCUSARETUR, NEVE MULTARE­ T U R : eamque illi LEGEM OBLIVIONIS appellavere. Generofus p ro rfu s in hoc negotio Thrafybulusnofter, folo publico bono intentus» privatis quibusvis inftindionibus aut om nino liber, aut m a jo r} Natn_> n o n tantum hanc Legem ferendam curavit, fed etiam ut valerer, effecit j C u m enim quidam ex h is, qui fim ul cum eo in exilio fuerant, caedem», facere eorum vellent,»cum quibus ingratiam reditum erat, publice p ro ­ h ib u it, Sc id quod pollicitus erat praeftitit, H o c e n im m o d o legislator celeberrim us v id o s exnum ero v u lg i, pariterqj V idores & invicem fi* biq.i d evinxit, h o ru m infolentiam confulendo eorum defperationi dç- preffir, pacemq» & ftatu m tranquillum , nôn fine ingenti Rcipublicae ap C iv iu m fuorum co m m o d o conciliavit,

% Z

-Ex his aliquo m o d o conflare non dubito,quodnam Inftitutim ei,m - fignis hujus Legis Thrafybuli Argum entum fit, O m nium nempe D ifcordi- aru m in Civitate ortarum perpetua 4 parte utra% oblivio, quae Juram enti

publici in terv en tu ,n o n m odo a m u ltitu d in e, quae hallucinans ac jufto inconiU ntior.fäepiusque in fêrvandis prom iffis dubiae fidei * (èd & fin- gulatim â Judicibus ac ipfis Principibus, penes quos fum m um eratim

(8)

r iu m , (blenniter confirmata cft, eo anim o, ut Vigor legis feu efficaci» jfan&iori fer varetur R eligione, perfidiae via clauderetur, nec non obex vindidtx cupiditatiobijcerctur. Breviter ; Vis ejus haec eft, ut nequeat una pars alteri Injurias belli tem pore illatas obijeere, m ulto minus ul- cifci,fed eas oblivionis velamento in perpetuum tegere, nonut fatfta in- feifta reddi poiTent, fed quod nunquam faifta videantur* Itautperindc authoritate hujus Amneftiœ fint, quafi om nino nunquam o rt* feu patrat*

fuiiïcnt»

i ’

3

*

M odum acip fim juram enti hujuspublici form ulam , Andocidem R hetorem quendam Graecum in O ratione de Myftcriis confignaffc, teftis eft Ciarifl. Bœccler. in Diftertatione fua Acad. x n . pag. m. 607* Cujus teftim onium ad Inftituti m ei illuftrationem hic loci paucis re- praefentar«, n o n minus gratum fpero,quam neceffitrium exiftimo. Iu- rabatur ergo prim um ab om nibus, univerfim reconciliatis in hanc (trx-

te n tiam : k pi.vri<ri)CctKri<rcn xcov tts M tu v k & y i, rcôv figictx9V&,

UC/Lf TM V t V & K c L y k Ä TX TO üV iO Ç UV t ô è f o l i l l$ v y c C Ç ÅlÅoVCU T t}Ç O p y î ] Ç tJÇ iiçfyv. Nullius Civü errata re m ini [ca r, exceptu Triginta & undecim Viro­ r u m ,S e d & horum oblivifcar,ß voluerint adminißratce Tyrannidu judicium [ub • i r e , & rationes reddere. H inc jurabat lénatus : k ^t^opeaa v , k Js

it7ict,yu)yv\v ,tvsfcctToov <5rt^Tipov yeyivrjofyjcov, 'ctâ.tjv t & j v <Piuyovjuv,

N on adm ittam delatione aut accn\ationem , nifi de Exulibus (In tellig e T y ran ­ n o s.) T ertium jusjurandum erat judicum ; k favti<rtKoiKri(rcd, k Je a h -

À9 71iitr c ftc tt: •fyvjpikfjcou J s x e n ù r a ç x e t u ^ x ç vofaüçt N o n retinebo m em oriam In ju ria ru m , n e ^ aliter perfuaderi finam mihi, quo minus judi­ cem , fecundum leges latas. Juram enti hujus formulas in dubium provo­

cantem ad m odo laudatum Bœccler.loco fuperius citato delego, cujus d u d u haec paucula ad indagandam veritatem adijeere non dilplicuit.

S c icn d u m cftlo n gediverfum à m odernis Principibus Gentibusq* liberis

(9)

lib eris in fin denda hac lege inter partes diffentientes obfêrvari procefïum? C u m exanim o Inftitutoris Amneflia locum duntaxathabcat fa j Inter Prin­ cipes & [ubditos in ft atu Populari s Eft nam que praecipue & prim ario C i-1

v iliu m bellorum rem ed iu m , quo qvae ab illis iujufto Im p erio , iniquis ju­ d ic iis, ab his v e ro d e fe ttio n e, perfidia »dedignatione parendi, aut quo- c u n q ; deniqi m odo commiffa fin t, perpetua oblivione abolentur. ( b )

Vnter Cives, ut quicquid Injuriarum inter m otus ac bella intcftina â Cive

in C ivem illatae effent, nom ine Amneftiœ in nihilum redigerentur, ac in_. p o fteru m nullae acftiones,cujuscunqjtandem generis fint, etfi in fè ju- ftiffimat, de hac caufa, nullis judiciis exequantur. Aft d einde, im o hac q u o q jn o ftra aetate, ferreo ho c fêculo,ncccIIïtateutilitatcqi legis hujus co g n ita, indifferenter â plcrisq. Imperiis receptacft, ut nunc fedem ha­ b ea t inter Reges & R eft ubi. in fta tu Regio ac M onarthico > u t in fequentibusj paffim dem onftrabitur.

C A P . II.

Inftituti

D

efcrip

tio

n

,

■OropcCjoteyieu/ $ T lfy ty fjL c & te y M C O t l t i t l C H S .

f .

I*

E x p o f ita Hiftorice pro ratione Inftituti ac brevitate recepta Natu­ ra A m n e ftix , jam ipfam fufceptæ materiae defcriptionem perpendere è re

m ea fore exiftimo > C um ad nutum C iceronis, O m nis qutc a ratione fu*

ftip itu r de aliqua re inftittitio, debeat a Definitione proficifci> ut intelligatur » q u id fit i d , de quo d iftu tetu r. Lib, i. de Offic.

Amneftia itaque efi Lex feu Pa&umj

p u b licu m ,q u o ortæex præteritis dilcor-

diisinjuriae,poftulante ita Reipublicæ

(10)

-lu te, perpetua oblivione abolentur, fi­

de utrinque integra conftanter fervam

dum j.

I * 2

-Circa ö vo fjb o & te ylocv Amneßise, feu Definki ipfius explicationem-*,

tria notatu digna obfervationem m erentur, i. s y i a, denotans V ocabulum , A m neßia, origine efle G rarcum , dedueftum ab a p v t j ï t u , id eft, oblivifçor feu im m e m o r fio * hinc ü p c v t j ^ ^ , oblivioni traditus, cujus nulla fupereft memoria* Latine itaep A m neßia praeteritorum o bli­ vionem fignificat,qu©dlucuIenterCic,Philip, j, c. i- his verbis com p ro b at;

A thenienßum vetus exem p lu m r e n o v a v i, G rxcutjt etiam verbum ( fe il. etfjLvyiï'tou)') u surpavi, quo in fedandis discordiis Civitas illa erat u sa , a t ^ om nem m em oriam difeor diarum fem piterna oblivione delendam c en fu i. l4 Ö p u vvp u ieu quo d attin et, accipitur A m neßia ( a ) L a tiß im e, p ro u t quamcunq* Injuriarum oblivionem denotat, qualis eft illa, quam requi* ru n t T heo lo g i in vera cum proxim o reconciliatione, cum prim is vero D .D . Danhau. in Tfieol. Confinent, fedfc. z.artie. <f. Remißio ac liberalis

condonatio peccati per jur'ts ceßionem>& vindittee cohibitionem-, hoc enim efl re ­ m ittere,tegere culpam & poenam im m ittere ,ßu u t e x oppofitoServus nequam vin - dices manus in debitorem a r m a v it, M atth .iS . À [ a v ec t a bnpoßibilis quidem quoad nothiam , & quo ad a ß eä u m comparabilis: m em orem effe In ju r ia , non e/l recordare In ju ria per fe ,(e d & Injuriam allatam odiofe in corde exagitare & amplifijcare^acproximo jnvidiofeexprobrare. add,H .G rot.de jure Belli & Pacis

lib 2.C. zo.$.io.$. (b )V u lg a rite r ,p ro particularibus privatorum tranfatftio-

nibus addifTenfionesPrivatasfedandas*de qua cum prim is conf.Cic.Epift.ad Famil. 1. i.ad Lent, quas acceptiones,ut extraprxfenslnftitutu,atq*à propo- fito m eo alienas milTas facio ( c ) s tr itfe ,prout àThrafybulo Inftitutaad com . p o n e n d a bella fàltcmCivilia,cxtingvendaq*,quo ad fieri poterit,odia ab illa- tis belli tem pore Injurijs orta,quibus invicem Ixfi,ac damnis quibusqiaffe- <fti erant Cives.(d)Gr»rr*//7er,quatenus jam.ufu recepta eft,adobliterandas quasvis publicas Injurias* quae dux pofteriores acceptiones ad Inftitutum_* m eum peculiariter fpedanc. 3, Z vru vvp ria , voces xquipollentesdem

(11)

ftransi quod cnim nom ine trjç k f i t f j f i a t abAthenienfibus infïgnitur, hoe Pl*itarchus in v ita Cic. t o rrjç ctfivfjï'ictç xpytpicrjuct, oblivionis a cc re tu m :

lujftinusl.f.c.io. D ifcordiarum oblivionem. Florus 1.4. C.7, &Seneca cxcerpt.

C o n tro v .io .p Abolitionem. Svctoniusin Claud, cap. ir. O m nium fa flo ru m dici or um veniam & perpetuam oblivionem. Valerius Maximus 1.4 . C . 1. Ple-

bij citu m , n e qua f r sterila ru m rerum m entio fieret. C icero phiiip. i.c . 1. Me­

m o ria m o m n em , d ifc o rd k ru m oblivione fem piterna deletam. C ornelius Ne­ p o s inv ita Thrafyb. cap. j. Legem oblivionis appellavere. Plures,fi quaea- p itd A uthores o cc u rru n t,e ju sd e m , arb itro r, fune fignilicacionis,utplu- riu m v erb o ru m (tiffragio vix indigeant;

I 3.

Tlpqty(jcakteyicL &u rei ipfiusconfideratio altius aliqiianto ihD e-

fe rip tio n e m prolatam inquirendum effe p o ftu lat, in qua operam m e per­ di di/Te n o n au tu m o , quod indata Definitione loco G eneris, Legem, in acceptione uberiori conftituere aufim, nam Sc Nepos diferte Legem

n o m in a t, quem certatim im itaticceceri. O btm uit namq} A m nefttale­ gis vim & authoritatem apud omnes eos populos, quiin illam confènfê- fan t, ut illo ru m tem porum Annales pallim com probant. Im o pro Re-1 gula jfêu N orm a habita,qu«e certifim um m odum confcrvandat pacis,cujus F undam entum eft, non poteft non praefcribere,, Expcditifiima fa n e, imo U nica, (c e rte firmifiGma^P a cisin eu n d s ratio omnibus fe c u lu , & apud omnes C e n t es b a c f u it , u t ne refidua in anim is ira rem aneret, prater ita abolerentur* & Iniuri s t am p u b lice quam privatim n ata utrim que rem itte re n tu r, tefte Pe­

tro G udelino de jure Pacis cap.j.Gaudetinfuper^wwr^/x vi legis cogente, ut â confiljjs, cohortationibus & dehortationibus differat, quae nccefli- tatem nullam im p o n u n t ei cui fuggeruntur,baec om nino im ponit; Pro- m ulgata deniq< eft â T h ra fy b u lo u t lex feu Regula, juxta quam totaU -f niverfitas vivere debuit} ut alia jam legis requifitalnftitutom eo com pe­ tentia facro involvam filentio , de quibus inter plures alios conf. C on­ rad. H ornej.Eth, üb. 4.C.4 C um etiam juxta A riftot. in R het.ad Alex.c. i.lex definitur, quod lit Ratio, com m uni confensu civitatis definita, oflendens quomodo unttm q u o d ft f i t agendum . C iceroni le x e f t , Ratio (um~) tua, q tts ju b et ea, q u a facienda f u n t , probibet% contraria, lib j. de leg,

(12)

facile itaq, ,q u id dehac fentiendum apparet, quippe qu* optim am p r * -feribit rationem finiendi mala belli, colligendiqj fr udius Pacis ad confcr- vandam v itam , in fo cietate m ortalium tranquillam.

I

4 *

Ad ulteriorem Generis explicationem addita fuit in D efinitione vox V alli, quae etiam naturam A m n e ß ix gencratim com pledlitur. Pd- fturn enim ed d uorum plurium ve in idem placitum & conjen'fus ,ut Definit U l- pian. 1. 1* § .z. ff. de Padi. add. 1. / , §, f . Ibid. Qua fignificatione probe ob. fervata, vari*illae ac multifariae legis acceptionesfcqueftrant«r, quétdi- verfim ode a ICTIS n o ta ri, etiam m ediocriter harum rerum gnaro n o tu m eft. Haec de qua agimus lex , videtur ex ipfo Jure N a tu ra derivari p o f fe j Eft enim A p v tftfa naturalis quaedam inter mortales ratio, ad co m ­ m o d u m Sc confervationem focietatis Civilis com m uni im p eran tiu m ,

pariterq, parentium eonfenfu introdudla, Q uod Clarilf. Dn. Puffend, fclem. ju ru n iv e rf lib.z, o b ferv .4 . $.i?. his verbis indicat: 'Enimvero quia belli gerendi fa c u lta te m ideo ta n tu m natura in d u lfit, ut nobU fe- curitat conßet centra illo s, qui pacem noßram tu rb a n t-, de ceetero au­ tem in om ni b ello , tu ta m pacem tanquam finem ß e ä a r i , eamque ubi to m m ode haberi p o te ß , fe rv a riju b e t', Inde finiendu bellts jus N a tu ra prtecipit ,u t alter a lte r i, fum ta cautione fu tu r i temporis,prateriti veniam con­ cedat. Ratione vero Inftitutoris Amneftia accenferi poteft legibus Vofo- tiv is , quatenus in ufum Civitatis publicum , a fummae Poteftatis,quaein Ci­

vitate e f t, arbitrio & authoritate fancitur, fpedlans utilitatem Sc çonlèrva- tionem Civitatis, obligans utram qve Pacifcentium partçm ad firmam Sc

conflantem obedientiam. conf. Ampliffi D. SchefF, infeiagr. I N. part. Gen. c . ; . §.3. Affecliones legis Civilis folidepro m ore fuo exponens.

i*

;

1

5

-Differentia in Definitione confiftit in ipfii Tranfadlione,anim o ab u- traque parte co ncordi, de o m n iu m Injuriarum diflènfionumqi perpetua oblivione fancita,qua com prehenfa velim om niadclidla,Injurias, clades, odia, cujuscunq, nom inis «tfe p o llin e, etiam queisvd maxime lacfa eft

(13)

Im p erii, aut Im perantium Majeftas, prorfus ut mala praeterita, quae ex fïi- p crio rib u s m otibns m anarunt,funditus extingvantur,corumq; memoria fem p iterna O blivione deleatur , utpcrindefint,quafi om nino nunquam evenilTenti quem adm odum ad Pacis W cftphalic* firmitudinem Anno Q vadragefim o Oftavo hujus feculi reeftiflime Am neflia pacificationi, tan-

q u a m fundam entum fiippoficum, 6c ita belli Civiiis Germanici egregius e x titit finis, dum ita ignofeendo eft tranfa&um. Hac fe lic i infeliciunt aflo* rutm Oblivione çoncuffm & labens Imp erif flatus ad priflinum habitum revoca- tua, diftpataque Imperii membra rurIus in unum corpus red a ä a , quod Marr. N a u rath in addit. adH yppol. à Collib. prudenter obfervavit. Tutaita- q u eyP ax expe<ftanda non eft, quin Am neflia h*cpraecedat, quod probe fatislncom parabilcm illum fandi* Evangelic* Religionis, ut prim um ita fu m m u m in Patria noftra Propagatorem, ftrenuilfimumq; Defenfo- r e m , Gloriofifïimæ m em ori* Regem GUSTA PUM PRIMUM intellc. x iflein confeflb eft, cum Anno Vige fim o No«0,fuperioris feculi, in tu rb u len tiflim o Patri* Statu ad componendas in Smolandia, W c ftro -G o th iaq ; ortas feditiones, aliquos fum m * fidei viros ablegaflèt, qui man­ d ati accepti vigore,cum ducibus fadlionis in hunc m odum tranfegerunt:

U t arm is depofltis,& captivis dim ißis, Praeteritarum Injuriarum oblivio fancire- t u r, referente Confultiff. D. D. Loccen. Hift. Svec. lib. 6. in vit. G U ST.

1. LnquaTranfadlionc delidlacujuscunq* generis fuere, five patrata con tra ipsum Regem, five ejus Sororem M argaretham, C om itis Iohannis de Hc je co njugem , in vincula publica conjedlam, five in pr*fe<ftos Regi­ os ,c* d e, rapina, contumeliis, Infidiis publicis aut clandeftinis, minis, verbis deniqj feu fadis commiflà eftènt, omnia fub hac Amneflia com pre­ h en d eren tur, ac perpetua oblivione abolerentur, tefteErico G. Tegel, p art, p rio r. H ili GUST. I. p. m ,aj2. nec non Ægid. Girs in ejusdem H ift, p.iif. Q uod non potuit Dodliftirnum illum H .G rot, in h*c verba e- ru m p en tem latere: Nam id jus (lo q u itu r hic de jure poenarum) quate < nus inter ipjos Reges a u t populos ver fatur, remijfum ideo cenjeri debet, ne Pax n o n fatis Pax fit, fi veteres ad bellum c au fas relinquat'. Qyare & ignorata hic ven ien t Jub verbis generalibus ut de Mercatoribus Rom anis, quos k Carthagi- nensibus merfos ignorabant Rom ani, narrante Appiano. k pflihqocf

y où, cv cu ç ùiïiv èçiv ty u ä k v ù Js [A,vrj<r'ixctu9V, in q uit O ionyfm Halicar* najfenfis : Optimcé concilationes, qua iram ac Ojfenfarum memoriam delent.

(14)

Jfocra-ifocratej P U ta ic d '.etprM çZtrtiç X t r y cr y xè ptitpriKcLKHv • s fà tÙ v t / t ê y e , voffyjvuv : in Face non dec et ante peccata ex(equi. lib, f.d e j u r . B. Sc P.c, 2 0 .

$.1

7-U t cuilibet honertae & utili a&ioni fui fu n tp ro p o fiti ex caufis prae­ cedentibus dependentes, iiq, infignes fines j Haud fane fecus <5c h o cc c Inilitu tu m fuos habet fines, utiles atq* necefiàrios paritcrcpgioriofosjU l- tim um nem pe & abfolute fu m m u m , non quidem rcfpeéîu Infticutoris, qui (àlutaris hujus finis cognitione deftitu tu s, fed refpe<£iu ejus in O rb e Chriftiano Im itatorum ,quibus maxime incum bit hunc finem in om n iu m adtionum fuarum curfu iibi anim o infixum , & ante O culos p o fitu m , G loriam fcil. D ivini ac fupretni N u m in is fe ch ri, quod D e u m -P rin c i­

pem - Sc Angelum Pacis, ejusque unicum Au&orem Sc M od erato rem , pallim Iaera Oracula celebrant. U ltim us vero in luo Genere, Sc fecun­ dum quid legis h ujusfinis, nobis cum G entibuscom m unis, pa x e ß ,&

(ccuritas publicay Salus nim irum h o m in u m , C o m m o d u m Reipubl. Sc

Tranquiilicas Civium > Quae om nia non im m erito fuperiori illi fubordi- nantur > Vim namq; fuam Sc gloriam om nem ei loli acceptam ferunt.

CAp. III.

Demonflrans folum Principem, vel penes

quem

fumma

inR

Amnefiium

cum boftcpoj

etiam

PempmAmnefiia

dejeribitur.

§

i .

'U Jt dediAindlis diAindle agatur, e re om nino videtur diAimAionem ali­ quam praemittere, varias im perii form as explicantem i Nam quod Rex fiye P rincepspoteA in Im perio M onarchico,idem poliunt O ptim a­

(15)

tes&c populus inftatu Polyarchico x O ptim ates inquam in A riftocratia,

u b i iliifoli juraMajeftatis exercent: InD em ocratia vero leu Im perio popu­ la ri univerfus populus. H ic ob iter notandum , quod dePoteftatc fanciendacPacis G rotius, etiam nos jure O p tim o de A m n eß id , quae ejus Subftantia eft, pro n u n tiare non dubitamus.

1

2 ,

N em inem (olidis argumentis inficias ire exiftim o, Im peratorem vel R e g e m in Statu R egio, five alium Principem , id eft, qui fuperiorem in reg en d a Republica non agnofeit pofïè Am neßiam cum hoftepacilci* C u m & indicendi bella, inferendi arm a, & generaliter om nium , qux ad re g n i Ceu R eipub.dignitatem , ftatusque com m odum p e rtin e n t, potc- ftate m habeat, quam aftèrtionem Icite H. G rot. his verbis confirm at:

P aäiones inire, q u x bellum finiunt eorum efly quorum efl beUum\ R ei enim suce q u ijq u e e d m oderator. lln d e [equitur ut in bello u tr im ^ publico hoc eorum ß t , q u i fu m m ilm p tr ii excercendi ius habent.l, j. c. 20. § 2. de Jure B &.P. Regis ir*% hoc erit in ftd tu vere Regio, modo is R ex jus habeat non im peditum . Nam

V ttA m neflU C onventio eft Publica, itaad illam ineundam Perfon* requi ru n tu r p u b lic * , quibus Rcipubl. gubernaculum ejusq, falus eft com* m iftà, cui fententi* videtur fuftragari Ariftot. 1. 4. Polit, c. 14. H in c Poteftas contrahendi p atia publica à Politicis inter jura iMajeftatis ac E m in en ti* num erari Io let. Id ta m e n h o c in negotio om nino prxfuppo* n en d u m ,u t Rex fit ejus xtatis, qui Iudiçii m aturitate eft prxditus mentifi- q u e fu* com pos, quem deftiftus rationis, 8c alius fu ro r repentinus â ve­ r o tram ite ac officio Boni Principis ledtjcerenequeunt. Eadem eft ra­ t io R egum Captivorum , qui fxpe perniciofis, fi ex folo eorum arbi- tja tu res dependeret , ac maxime intolerabilibus conditionibus

A m n e ß ia m polfint lancirc, p ropri* faitem libertatis & e vinculis dimifi fioniscaula,quibus facillimo negotio,tranquillitatem ftatus evertere, lub- ct itis fais jugum lervitutis im ponere, liberum Religionis exercitium im ­ pedire, atq, hoc m odo totam Rempubl. in exitium prxcipirare, nulla ha­ b ita ratione feu honeftatis,qu* utilitati,prxcipuè privat* m erito prxferen- da, feu a m o ris, quo lalutem fubditorum Patrixque incolum itatem Prin­ ceps ante om nia debet profeq u i, juxta illud effatum Claudiani ad H o n o ­

(16)

T u c iv e m p atrem quegeras, T u c on fu le cunctis, Wee T ib i N ec T u a T e m oveant, fed publica vota.

Dux exercitus v e lPraefedusyquifquis fit, p ro libero fuo arbitri©, po- teftate non pollet Am neßiam publicam cum hofte ineundi, nili id nom ina­ ting fuerit âfuperiore aliquo ei commifTum, exem plo Procuratoris ad lites dati,qui tranfigendi cum parte diffentiente facultatem infuapoteftate n o n habet i quoniam Temper hoc attendendum venit,ne quis firt.es m andati ex­ cedat, (ed intrafuos fe contineat cancellos. Si exemplis rem m etiri li­ ceret, reperirem usnec Confulibus Rom anis, nec Praefidibus Provincia­ rum , neque ullis aliis P ræ fe d is, quantacunqi poteftate praedicis, liberum arbitrium autbellum irtdicendi aut pacem cum hofte fanciendi fu ilïe, ex­ ceptis pauciffimis, quibus haec poteftas Ipecialiter indulta fu it, quorum exempla non vacat huc referre.

i 4 **

Tem pus hujus medelae adhibendae duobus m odis confiderandum venit: ficut enim in priori confilio Am neßia ad eam prudentiae partem p er­ tin e t, quæ malis im m inentibus urgendbusq; occurrit ac obicem p o n i?1, eaqjfacro oblivionis malagmate com m itigat obducitq;: Ita pofterior ejus ufurpatio, mala jam admifta «Scinveda expellit ac fanat, hocqj ite­ ru m duplicipraefertim m odo, ( d ) D um utraqi pars fibi adhuc confidens, damnis m utuo illatis, extremis tam en non dum cognitis , malumq* ad­ huc in herba cft, anim um ad antead o ru m oblivionem applicat, quod tem pus ficutom nino Paci ineundae com m odiflim um ,Ita Amneflice oppor­ tunum vel maxime arbitram ur. Cuj-us rei latis egregium Exem plum nobis fuggerit Antonius apud H erodianum lib .j. cap.4. C u m M acri­ nus fuga lalutem quaefiviflet, in ipfo certam ine Antonius hoftes h o rta­ tu r , fru fira dicens illos, pro hom ine pa vid i f i m o ac fugitivo d ec erta re: Veni- a m % & oblivionem om nium Ittrejurando pollicetur. Huius tem poris ratio, nem Cicero apud Callium lib. 4 4 . enixe his verbis com m endat : Ad id e- n tm folum recordatio acceptorum m alorum conducit, ut nos ad cavenda /im il ia incomm oda adhortetur. Inprcefentiautem r e , id Vobis fa c ere m a x im e lic e t,

(17)

in itio adhuc hujus m a li , ac a paucis e tia tn tt u m fa ä a coitione, priusquam alteri jp e ru n te s fe fuperiores fo r e , alteri in d ig n i fe r e n te s , feabjetlos ejfe, in confede­

r a te ad rem arm is decernendam contra (ua ipforum commoda efferantur. Ei m a lo occttrere poteflts fine labore,fine p ericu lo , (in eim p en fa , fine ca d i bus -, f i hoc u n u m decretum fe ce ritis,. u t Injuriarum m utua omnts aboleatur m em oria♦

N o n enim id nunc efl tem p u s,u t f i quid à cents hominibus peccatum efi, i i in dif-

q u ifitio n em vocare, arguer e vin d ica re^ expediat. H e que enim d ec au fia aliqua n u n c cognofcitis,ut ex q u ifite jus dic edum fit,fe d deliberatis quanam ratione p r x - Jes r e r u m fi ai9 tutißim e componipofitt', quod fie ri non p o te fln ifi ad nonnulla con- tiiveatisJA anc itaqj Amnefiiam,c\uam fenatus Roman.OrationeOVero«# per- m ot»,poft eaedem l.Cæfaris fecit,ad hanc clallem pertinere in confefto eft. H u c p ariter illam Ipedtare Am nefiiam ,c\uâ Claudius interfetfto C.Caligula p r udentiffim e libi om nibulq, conluluit, quam breviter, ut fb le t, & accu­ rate Sveton. in C laudio lib. ii. his com pletftitur verbis : Imperio fiabilito

n ih il antiquius d u x it, quam id quo de m utando Reipubliccefiatu hœfitatum erat, m em o ria ex im ere. O m n iu m ita /ffa ä o ru m dictor unique in eo veniam & oblivi - en e m in p erp etu u m ja n x it, acprceftitit. Hic infuper fedcm vdndicat A m n e- f i i a Regis GUSTAVI Prim i, nec no n Atnnefiia VVefiphalica, Anno prae- fentis feculi quadrageftm o 0 <ftavo lancita, ut & ea quæ Anno quinquage- ftm o N ono hujus Seculi i nM dJw /m Y O hvenfi adG edanum eH inita. H o c fane tem pus fanciendae^M «^/#plerosqueprudenciores oblêrvalîèledtio H iitorices fatis fuppeditat. Jufto itaque ferius ( i ) lapcre videntur i i , qui tum dem um per legem A m n efl’ne rebus fuis c o n fu lu n t, ubi jam confumptae vires belli incendio fu n t, bellum q; non o p ib u s , hofti paribus & lp e vi<ftoriae, led extremae delperationis furore produci­ tu r , quod tem pus expeéf are , plenum elfe periculi, exempla docent innu­ m era. Nam ut m o rb i to to corpore invalelcentcs m edicamina quaevis praeftantilfima fuperant, ita lapliim lem el Reipublicæ ftatum revocari dif- ficilim um eft cum praefertim vidlor conditiones Pacis ac ipfius etiam A-

mnefiice relpuit. Ad pofterioretn hanc clallem referenda videtur Am neflia

Athenienfium à T hrafybulofadta, quam loco extremi remedii in inquie- tillim o om n iu m rerum curfu adhibitam elTe,ex fuperioribus conftare n o n dubito Hic tamen necellum elle duco,induftriae cavere Thrafybu-l i , ne quis exifcimet m e, Viro fupra vuThrafybu-lgare Encom ium Thrafybu-longe conftitu- t o , aliquid h onoris derogare, quali illi tem poris ratio curæ non fuifTcc,

(18)

qui tem pori calli Jiflim einfbrvire p o tu it i H oc enim ei nefas eftalTcri- b e re , cum ipfe, q u o d ferius confilium illud cUdiflct, tem poris im m ani- n ita tc , tu m ultuum fcil. inteftinorum fu rore,rcrum que om nium tu rb u ­ lentia, facile excufari poflfit.

In

quo fides

confiituitur

A-mnefiiœ, ©’

Author itas

2 ^ em inem {incerioris mentis exiftim o etiam in rebus fois privatis fidem no n quaerere,adeo u t extremae fortis hom inem in ofFen/am trahat, ubi fidem fibi datam anim advertit violari > Q uanto magis eam padla requirunt publica, quae claudicare n o n debent, fed fublata o m n i fraude, om ni men*- dacio exclufo.fide fervariim egerrim a,quod ante om nia Principi incum bit, qui honcfti anim i & lingvae veracis prim us cu lto r eflfe debet, quod fi m en­

dacium & fraudes fib i p erm itta t, fidem non liberet, diäa fu rcillet & neget,apud quem fid em aut fiducia invenerit! conf.Inftit.viri Publ.part 7.C oncluf i. Fru*

ftra adeo Princeps â fubditis fois, vel fibi con foederatis fidem expediar, nifi & ipfc animum legibus, padlis & prom iflis conftan ter applicet, fra u s in

omnibus fee da eft, tu m vero in iü>qui m ajore dignitate fiunt conftituti foedior eft q u a m a p erta V io len tia .T h u cy d .lib .+ .C u i l e m e m i x o m n in ofoflfragatur Cic.

lib.i, de oftic. cum fu n d a m en tu m luftitice ait effe fid e m , / e. diclorum conven-r torum que conftantiam & veritatem . H eque ulla res v e h em en tia R em publ con- tinety quam fides, lib z.de offic H x c ä S e n c c z fa n ä iß im u m httm anipeäoris bo- u u m salutatur: Epiil. 88 Laudabiliter fane Belizarius ille apudP rocopium ,

T urpe eft inqui t,T e u tb er th e cum alifs omnibus quibus v e l w in im a virtu s cordi eft, tu m im prim is Principi viro m entiri & fidem fallere, Jusjurandum autem & p a tta etiam feripto (a m ita violare, ne abjeüifiimo hom ini decorum effe arbitror.

Q uapropter A m n eftia P a tlu m , cui tanqvam fundam ento, tam noilra quam aliorum falus in n ititu r, fum m a Religione Principi forvandum.

(19)

Neque vcro ifthae c Amneftist le x y fo lu m Principem , fe d Sc per cum to tam univerfitatem obftringit, Cives fcil.univerfbs, five fint conditio­ nis fuperioris, five Inferioris, quicurtqj ejus Reipubl. m em bra haberi, at- qu e Privilegiis feu Im m unitatibus ejus, ad fui fuorum qi defenfionem frui v o lu n t. C u m enim Principi publicae fàlutis cura, ac de ea plena poteftas difponendi fitco m m ifia,eo ip fo univerfi obligantur, quod ille tanquam fal uti publicae necefTarium aut utile decrevehtjC ui verbis mini me obfcu- ris Ampliff. D. loan. Schefterus fufFragatur, dicens : Pacla inita cum a h a obligare non ta n tu m fum m am poteßatem -, Jed & per eant U niverfitatem , fie u t quofy poßint cogi. & paulo inferius j P adum m ediate vel im m ediate debet ten d ere in univerfitatem^ r e fju e illius, neque term inari unice inpacifcenttsper- fona. C onfie jus fciag lur. Nat. eap.2?.§.f.& 6. Deinde, quia fub ditis non to m p e tit fa c u lta s de m e dits ad(alutem publicam ab Imperante adhibitu co­ gne» [cendi a u t Judicandi. PufFend. Hiement* Iurilpr.univerfilib.i.def.u, §.28. feq[uitur Obligationes â Principe ortas fingula m em bra tenerejquod enim caput, ut praecipua corporis pars fibi propofitum habet ad fuicaeteco- ru m q ; m em b ro ru m confervationem , ejus fane d u ttu i fingula m em bra o m n in o obfequi debent.

i ?•

A m neftia Authoritatis perpetuae eflc o p o rtet, dc qua ro tu n d e , u t folet,com plexus eft pleraque ex ditftis dicendifque limati oris Scriptor H erodianus in O ratione Maximi, lib.8,cap.7* A Ätet yccp ïçv 7r u y fu v  ptvtjï'tct, jy q avovêcù tyiX'tou; ß e ß c o tx , ivvotetç i l si tvxÿcu'iotç 7ft<nq attaa f i t om nium oblivio, f i t fœdus conflantis a m ic itia , fide fa benevo­ le n tia ac m oderationis(em pitcrna. Secus fi fit, non om nium Injuriarum O blivio eft, fed irritam entum m ajorum tum ultuum inter partes diftènti- entes. Re&iffime itaqi Gloriofilfimae memoriae Rex CAROLUS G U - STAVUS, tunc tem poris militiae Svecicae Generalißimus > in literis fuis ad M oguntinum E)e<ftorem, afterens Punclum A m tieflix & gravam inum ) Oric gin em ejje belli, & fundam entum Pacis. conf. Theat. Europ. T o m .6. pag; 27T Q vibus verbis Prudentiflim usiile Heros Amneftia tantam vim attri- buit, ut huic non dubitet pacem om nino efte fuperaedifieandam > quous­

(20)

que â parte utraque fanda fervatur Sc inviolabilis iViolatis vero co n d itio ­ nibus O rigo fit belli, Martifquc aperti ju fti parti lacfàecaufa. H ancL egem fatis accuratè lllu ß n ß iw u m Regni Svecix h. t. M AGNUM CANCELLARIUM ,

Cum fuis k s a c ra Reg, Maj. deftinatis liluftribus com itibus,obfèrvallc n o ­ tu m eft, cum Pacis conciliandae eau fa, inter Sac. Reg. Majeft. R egnum qi Svcciae, Sc inter R egem Rem publicam que Poloniae,ej'ufqi confœ deratos, Im per.Scil.R o m an u m ,cum E ledore Brandeburgico,ad G edanum in Mo* nafterio O liv en fi, hateverba Inflrum cnto Paris infcri curaflet, Cap. I.

§ .i.& c a p . Z4. §. f, S it utrintfy Am ncftia & praeteritorum om nium oblivio p e rp e tu a , ita ut quiequid h a ä en u s, quocunque loco & q uavü de c au f a , five in im perio Rom ano,fiv e extra iUud,ab alterutra partium ,vel fub earum Imperio po-

, teßateque exiftentibus, abs% ullo perjonarum r e r u m ^ re fp jä u , g efltim v e l

adm ijfum fu e r it, nullo p r a te x t u , via ju ris vel fa ä i, directe vel per in d ir e flu m , J in e u tr a p a rte u n q u a m v in d u a rip o ß iti Et n e h o r u m , ncc ullius alterius r e i eau fa vel p r eetextu alter alteri poflhacquicquam boftiliaiis ai» in im ic itia ,v ei eti­ am quoad m inifir os,Officiarios alio f a incolas & (ubditos, (latum , lo n a v e l fe c u -

rita tem , p e r fe vel p er alioi, clam vel p a la m inferat, vel inferre faciau

i 4*

Solet quidem Sc id non raro accidere, u t lex hate ru m p atu r â fædi- fragis & hom inibus perjuriis, fine ulla jufta ac legitim a caufa, fed id p er accidens fit, praeter Intentionem votum qj contrahentium , q u o d a u th o - ritatilnfiituti nihil dero g at} H oc namcp afferibendum non legi,quae in fe honefta, fedvitio m ortalium , çaufifqipoilea ortis ,feu juflis,feu fpecio- fis& injuftisj Neque perverfahom inum Indoles fandiffimae LegisD ivi- næ authoritati aliquid d ero g at, etfi quovis m om ento eam m ultitudine d e lid o ru m fuorum tranfgrediatur j Lex enim in Abflratto confidcrata, feil, in fe Sc fu.a natura, nunquam non fa n d a eft & honefta, utM yfte- riorum facrOrum Interpretes paffim docent.

§

5

;

Operae pretium me fa d u ru m arbitror,fi paucis hic indigiravero au- thoritattAmnefiix fidem etiam fubditis rebellibus ac hom inib*perfidis efle fervandam.conf.Hug. G rot.lib. cap. ip. §. 1$. Sc paffim alibi de Ju re Bell. & Pac. Perfidiam enim perfidia ulcilci om nibus feculis vituperio habi­

(21)

tu m , perfidiam vero fide fu p p rim ere> gloriofom , nullum Ideoqi p o te ft t a m enorm e delirtum efle, q u od in turbaro Reipubl. ftatu indi*

gjnum A m neflia, publicae fcil. fecuritatis caufa debet cenfcri, nam ut fu-

p criu s oftenfum fu it, omnes Injurias cujuscunq» generis fint, lu b n o ­ m in e A m n eflix venire, ergo & ip lo ru m Rebellium d elirta, eapita fa->

r tio n u m , 6c authores om nium quae fequutsefunt injuriarum,^/»»*/?/* p a r to com prehendi convenir. Iniquum itaq; cenlendum eft fartum L yfandri Laconis contra Thafios , quos propter eos, qui Athcnicnfi- u m rebus ftuduerant, pervertere ftatuerat, at% ne evaderent, quos per di­

to s cu p ieb a t, fraudem elem entiaae Religionis obtentu velandam cenfuit. E-

r a t a p u d Tha/ios tem plum Herculis ,quod \um m a ipfi cerimonia colebant i H ut y » ta tis C ivibus, inßdiofx humanitatis plenißim a Oratione impofuit. Veniam fe dare Omnibus ajebat auteaäorum . C onßernatione & tempore facile e x - c u f a r i, q u x in ipfo reritm tranfitu accidijfent. Igitur Jruftra timere quem ­ q u a m aut U tere. Accederent modo , bonamque de eo fpem omnes caperent, q u i parcere omnibus conßitu'tsfet. H xc fe teße Deo ipjorum patriopolliceri, ad cujus tem plum & 'Sum en effent iußi convenire. Talia tam accuratafim u- la tio n e ajfeveranticreditum eß. Prodiere è latebris omnes, qui AthenienjuRei- lu b l.ftu d io g ra vio ra extim uerant. Q vosillcp o ß paucos dies,nihil amplius fuspi- ca n tes JalutU que penitus securos adortus omnes interfecit i referente D .

Bcecclcro in not. ad vit. Lylând. N ep.ex Polyxno I. ftrateg. ô rem n o n m o d o vifu faedam, (èd& auditu nefariam, venerando Religionis no­ m in e teqere fraudes, quod Jeder um om nium lum inum effe fatetur C lapm ar. L ib.4 . cap, ii. de arcan. R erum publ. Par /ere exemplum, fi non longe faedius, im maniffimus ille Neronis aemulus D anorum TyrannusChri- IhernusII; fuperioris feculi vigefimo anno in Holmenfes rabie plus qvam belluina sub religione A m n eflix fa d e exercuit, de quo confer.

A m pliis. D. D. Loccen. Hift Suec. lib.V. p. 104. lêq. nec non Æ gid. Girs. in C hronol. GUST. I. Pag. 3. Sed talis non eft | v era A m neflia, fed imago grati*, fpecies pacis, fim ulachrum reconci­

liationis, & nefeio quid potius, a patre mendacii Sc fpiritu furoris ani-f m is T yrannorum im prellum j ubi Pax cum Bello de crudelitate certavk

& vicit. J flu d enim proflravit armatos, iß a nudatos, Bellum erat: qui ferieb atur, fi pojfet fer iret i P ax a u tem , ut qui ev a fe r a t, viveret, Sed u t m ori non repugnaret. Auguftin. de Civit. Dei. $. zy.

(22)

M ultum denique Sc hoc A uthoritati in fert Amneftiae, q u o d ejus vi oblig en tu r etiam fucccfforcs pacifccntium* nam ut Pax c o n ­ tracta nom ine univerfi,non m odo ad praedandum adftringit paci- fccntem , fed Sc om nem m ultitudinem : fic ejus F undam entum A m nefli* no n tantum obligat praefentes, fed Sc futuros* q ui enim bonorum o-

m n iu m ita ut Regni hteredes f u n t, q uin prom ijfis & contractibus te n ea n tu r, dubitandum non efl. Hug.Grot.lib.a. cap. 14, f i o . de J u r eB .& P , Sc paf.

fim alibi. Etfi exempla haud pauca contrariam fcntentiam ampletftcn- itia apud Authores occurrant, fic Livius Lib. 4 2. re fe rt Perfeum Regem

M acedoni€ Legatis Romanorum refpondtjfe, F cedas cum Patre iclum , a d je nequaquam pertinere. Pari m odo Legatis R o m an o ru m , tempore M arci

Anci, populum Latinum rcfpondifïe teftatur Dionys, Halicarnafs. Lib.j,

Cum Tullo ( H oftilio ) fe, non cum illis fsedus fe c iffe ,p o fl cujus obitum , n u l­ lo fe amplius teneri pacis foedere. Sc quae plura exem pla parallela apud

fcriptores maximi nom inis obvia funt. C ontraria tam en fententia, m o d o â nobis propofita haud dubie verior e f t, cum alias o b rationes, tu m ob has fequentes: (a ) U t Pupillus obligatur,cum adoleverit 6emajo- rennis fa<ftus fit,adfervanda quae T u tor vel curator ejus adm iniftrationis fuae tem pore,illius com m odi caufâ pepigerar.Pari fane ratione fuccefTorcs

\ Regni Principum que fancitam A m neßia Legem publicae fecuritatis er­

g o , ac publico nom ine latam obfervare tenentur, ( b ) A m neflia Pa- : «dum eft C o m m u n e , fpetftans Reipubl. ejufque C ivium falutem ,quod Princeps non tam fuo nom ine, quam om nis Univ«rfitatis in iv it, u t fix- pra ditdum , non m o d o fe v iv o , verum & poft fua fata à fûccefïoribus m axim e obfervandum ,quam fentcntiam ut aequo proxim am ,m oderni /a - niores Politici com probant,quem in finem cernimus ad p u b lico ru m pa­ edorum perpetuitatem indicandam,à Prudentiflîmis quibufq* hanc claufu- Jam alligari : Se hoc de quo tra n sa ä u m eft,non fo lum (uo,Jcd & vigore authori- tatts fu d p o flero ru m nom ine ratum facere & confirmare. U nde liquido con­

flat, etiam fuccelTores e o ru m , qui publici com m odi caufi patftifunc, « q u illim o jure ad praeftationem obligari* Neque eft in e o ru m arbitratu pa<fta nom ine univerfi inita, abfq* praegnantibus caufis irrita facere, fed authoritate fua ren ovare, Sc ad ulteriorem vigorejn confirm are.

(23)

H icfic co pede n o n p rx tereu n d u m , quod auth o riu s hums legis e x te n d a tfe duntaxatad eas offensas, dolores 8c iras, quae tem pore belli a prim ordiis ejuscom m ifl* fu n t,v e l caufam praebuere bello , quas au- th o ritate fuarem ittere & obliterare po teft, non vero Injuriasquafcunque jam ante m ultos a n n o s, ôc forte plura fecula ortas, live p ublicum five privatum fpeffent. Nam abolitio unius Injuriae privat* non p ertinet ad eas, qu* longo ante tem pore illatae fuere, quarum que accufatio no n d u m fuerat inftituta* illae enim vim fu a m , haud dubie,retinent inte­ gram . De publicis autem Injurijs belli & turbarum initia praecedentibus quandoquidem om nibus notae fu n t, non dubito, quin Principes inter fe convenire d eb ean t, fi fincere velint agere , etfi direifte ad Inftitutum n o n pertineant* alias enim materiam fovent ulterioris litis, & pax fo re t im perfetfta, quae diu no n poteft fubfiftere,fedfaciiipr*textu infra bre­ vi v io la tu r, bellum que abruptum continuatur, quia utraque pars prx- tenfiones fuas & jusfibirefervat integrum . Talis pax ju reju fto aflimilari po teft cur* M edicorum quorundam , quam Palliativam voeant, qua do­ lo r m o rb i ad tem pus m itig atu r, relnfta caufa m orbi integra, qui hanc ob caufam fepius m ajori cum dolore reverti folet: ficut male o b ru tu m incendium quovis flatu irritan te, facile & violenter refurgit; Ita çiale ftrrta gratia quacunque occafione in novadiifidia non poteft non eru m ­ pere,

I - 8 .

Amneflia cum hofte fimeita tam diu firm arataque m a n e t, quam -

diu fides ab altera parte n o n frangitur. H oc in argum ento inftar m ul­ to ru m nobis erit Ampliffi D, Ioan.Scheff. infeiagr. lur, Nar, cap.ifc. 5 - 4- de Pa<ftis, afferens Pafta omnia gignere obligationem adpreeßan-

dum id, quod eß conventum, non ab una modo parte,fed & aller a, quarum qui prior paftorefilierit, alteram facit liberam ab obligatione, obligata nihilominus alterat qua refilijt. & cap.jo . 6. de Foeder. Manet,inquit, obligatio, quam- diu manet fardus, hoc efi, quam diu pars alterutra non recedit, quo caufk fas efl, parti alteri abire, obligata nihilominus ea, qua recefit. Nefas itaq; eft dice - re illam partem ream fore violat* Amneßix, q u * coa&a perfidia partis

(24)

CAP. V .

Amnefiia fummam

in

R

Neceßitatemque

e

,

gumenta e]m Honefiatem arguentifL,

proponens.

§‘

h

J^E lineaturu* A m neflix U tilitatem , varia ilia ac plane infinita belli, pne* fèrtim civilis incom m oda prolixius c o m m em o ra rem , nifi m agni- tu d in em eo ru m pleniorem quoque expolitionem fuperare anim adver­ terem . Liceat tam en T ullio apud Dion. CaflC lib. 44.. nonnulla in ho c argum ento p ro me lo q u i, cujus verba, paulo c tfip ro lix io ra, non pige­ bit oculis hic fu b jed a adlpicere. Q ui, A nnon vide tu , inquit, quantotem * ports [patio nos invicem belle civili a ttriverim u s, quot a u t qvanta mala e x h a u - ferim u s ? a ut quod tandem indignum facinus a nobis p rx term iffu m eß ? Oris enim num eru m inire pofiit ejus p ecuniarum m ultitudinis, q uam cum (ociis ade- miffeptus, Deos defpoliaffemus, ipfi fu p ra quam facultates noßree fe rren t c o n tu ­ li j f e m u s, contra nos invicem impendimus ? Quis rationem fubducere q ueat ejus virorum m ultitudinis q u x p e r iit, non quidem reliq u o ru m illorum , quo­ rum Jum m a inveßigabilis e ( l, fed Equitum Senatorum ^ , quorum unusquis­ que bellis exteris vel vivens vel moriens univerfam C ivitatem [errare p o tu ife t ? Q uot C urtii, D ecii, Tabii, M arcelli t Scipiones occubuerunt, quos fe rru m & bellum abfum fere, s e d hi quidem m ilitari m orte d e fun ä t : Qui vero in do­ mibus , in vits, i n f o r o , in ip(a Curia & in tem p lis, nec viri tantum , fe d m u li­ eres, neque valida xta te folum , fed [enes etiam p u erique m ifere fu n t tru cid a ti, eorum exitium quis fatis deplorare poßit. T a n tu m dedecoris & ja ä u - rst nemo boflitim unquam nobis in tu lit, nec fo rta ß u optavit inferre i u t p r or Jus e x iß im e m , non hom inum nos v ita m , fed ferarum vixijfe. H ad en u s C ivi­ lium fui tem poris m alorum exadlus dcpi& or C icero, ratus nem inem fu­ tu ru m , quem vel confpe& u tantorum m alorum ab m itiora non ver­ teret.

(25)

S iv e ro cuiifthxc talia felicitier p erferre, Vitfloriamquc obtinere contigerit, cogitet at ille, nullo in loco, n u lla in p erfo n a , flabilibus fubnb- x a m ruditibus confidere fortunam , Jed incertißimo fla tu huc illuc ve a lia m , quos in fu b lim e e x tu lit, improvifo decurju d eftttutos, profundo cladium m ife- rabiliter im m ergere. Val. Max. fin, lib. 6. N im is /ane lubrice flatur in fu m m o , neque p o tio r ad infelicitatem caulâ ducit j quam praecipua fe­ lic ita s, q u xinftar flam m * interdum relidere folet, ut novo m ox erum ­ pat incendio. S* va cfl, Sc ut amplius n o ceat, fxpe mortales decipit, Prcf- fts igitur manibus eam te n e , lubrica efl, nec invita teneri poiefi, impone felici- citati t u a f r a n o s, facilius illam reget. C urt, lib./.c. 8. H o c fo rtu n * ludi­

b riu m relpiciens prudenti* Politic* laude infignis Cicero, etiam hoc i- pfo inter plura alia argum enta,poftcxdcm C.Iulii Cœfàris Apcvtjçluv per- fuafiflc R om anis, teflis eft laudatus CafTJib.cir. p .m . afj. N eq u e enim q u i rebus adv er fis pr e m u n tu r , quantum vis injuriis aliorum fint expofiti, fern- per eam fortem p erferu n t : N eque potentia utcun% aliquam diu perduret, fern- p er p ro f pero fucceffu f r u i t u r , fed utrum ^inopinatce hum anarum rerum vieißi- tu d in i fortunet que inconflantia obn o xiu m , fepenum ero non pro Jua fpe Jed im- p ro vifa harum m utatione m om enta accipit. S*pc etiam fuperiores

evalc-r e illi, qui ut infimi co n tem n u n tu evalc-r, cum pevalc-rxleevalc-rtim Ipem defpeevalc-rationc qux rerc cogantur i Calam itatibus enim prclfos, ira m alorum ita foicc exagitare, ut nullum ftatuant m odum vinduA* cupiditati * quod cum no n confeftim p e rie rin t, ulcifci cos â quibus affiicAifunt enixe cupiunt.

Anceps denique efl belli ce rta m e n , d a m nam anifeßa, utex reip o n fione Scy- tharu m , reddita Lenonibus Vexoris Regis Æ gypti fotunde colligit lufti- nuslib.2. c . }. S a v a res bellum e f l, inquit Plutarchus , cu m u lu m% fecum trahit injuriarum & infolentia. in vit. Camill. U num fi d ita t, mille ex­ haurit, vi<Aoribus pariterque vi<Ais perniciofum , quandoquidem praliie etiam Jecundis atteruntur copia. C urt. lib. 4. c. 6. fin.,

§♦

3

*

Quantum U tilitatisThrafybulus hacilluftri Tua lege civibus parrix- que fu* conciliaverit, n o n m odo eventus haud oblcure dem onftravit, quo pacem deflatum tranquillum poft maxima belli incom m oda civitati

(26)

reftitu it, fed Sc ratio p ro b a t, Sc â p ru d e n tiflimis quibusque, no n tan tu m fum m is laudib* id exem plum ,ut m axime gloriofum extollitur fcd& im i­ tatione ab om nibus bene conl\itutisR ebulpubl.intransa<flionepaciscuin holte receptum , quo lites Sc natx dilcordiae inter Reges Regnaque n o n hom inum voluntate, led legis authoritate dirimantur, graviores Reip i m ­ pendentes m otus fedantur, Innocentium vitae confuiitur, hum ani fa n g - vinis efFufio im p e d itu r, & quod praecipuum eil, D eiPrarccpto obed ien - tiapraeftatur, qui vult u t amicam tranßufUoncm non re lp u am u s, n ev e m orofe refrag em u r, fed confeftim abfque ulla m ora benevolos nos ex­ hibeamus Sc placabiles, u bi enim odium regnat im placabile, i i t non eft v e r4 l fid e s,q u x p e r charitaiem operatur/Gal.;.6.Laude iccirco dignum cenlendurn

confilium C iceronis, refêrente Piurarcho in ejus vita i C um Brutus Sc C affius, caeterique conjurati violentas C .Iul. Cœfari intuli/ï'ent m an u s,

Sc coitione Carfaris am icorum periculum fuiflfet, n e C ivili bello denuo

im plicaretur civitas : Antonius C onfitlconvocato fe n a tu p auca de concordi* differ uit,Cicero vero m ulta com m em orans tem porum accom m odata,induxit Pa­ tres, u t A thenienfium exem plo om nium f ui C xfa re a lio ru m decernerent O blivionem, quam elegantiflim am O rationem prolixius refert liepe

laudatus Dio Cafl.lib. 4 4 . ex qiia pauca huc facientia referre nem ini ingratum fore Iperarcm, ni Inllituti ratio propoficum rtieum deterreret* lequentia tam en ex pag.m .1/6, dcfumpta>practcrire-haud polium : V eru m -

enim vero, q u id p rxterita lu ä u profequi attinet, quceinfeüa quidem n u n q u a m reddemus ? Q vin prx[entibus potius rebus profipicimus, qu a ru m ego cau- fa p rx te rito ru m m entionem f e c i , non u t comm unes calam itates , ( q u x u tinam nobis non accidiffent'. ) com m em o rem ’, fe d ut Vobis earum ratione habita p e r - fva d ea m , Ut faltem quod reliquum eß adhuc confervetis.& c.H uius legis infi-

gnem utilitatem ponderanslm perator line exemplo ç c U b c c n m n s C o n fia n ti'

nus M a g n u s ,* om oratione m inim e vulgari in Concilio Nicamo, Episco­

pis d iflentientibus C oncordiam Sc rerum ante ad a ru m oblivionem enixe perfvafilfe tellatur Eufeb.in ejusVita^ lib.5 cap i2.quaeis confilium dedit;

U t quiequid ojfenfioms m enti cujusquam privatim contra alteru m re fideret }p r or- fus deponetur. Etenim com plures e o r u m , alter alterum accu faverant : M u lto s^ fupplices libellos, pro (c fin q u li, pridie ejus diei im peratos i obtulerant, lpfe autem libellos illos com buri ju fiit, id am que (olum adjecit fe n te n tia m : çjirifin m p rx ce p tsfe, utjqui veniam im petrare contendat, fr a t r i ip[eveniam

(27)

d e t . referent« Socraté lib. i. Hift. E c c le f cap. f. Vide om nino Ruffînum

pauloalitcr h a e cenarrantem , lib.i. cap.*, HifVEcclefncc n o n T heodorit.

Hift.Ec d e s . lib, i. cap .7,

p iat extinguere. Profeido hac aetate, ferreo hoc feculo, armis undi­ q ue faevicntibus, bellifquc civilibus irruentibus, per to t annorum fpatia am n em pone Europam agitantibus ac evertentibus} Inter to t N obiliilim arum R egionum , Illuftrium gentium excidia, nihil utilius, nihil magis necciTarium, dignius anim o nihil excogitari,poteft A m neßta.

C uiPrincipesR egesq*fivel exiguum locum relinquerent,& eam m ajore A udio ac fide finceriori c o le re n t, depofita peftifera extremae vindidae cu­ piditate, & inanisgloriae nimia aemulatione, qua laepius feruntur ex fpe- ciofis plane & faepe injuftiffimis caufis ad infeftiffiima crucntilTmaqi bel­ la vicinis fuis, quorfifortunam aegris intuentur oculiSjfineullahabitarati- o nc aequitatis inferenda,m inus fane fe invicem infeftarcnt,perfequerentur trucidarent. Videbam,in cp ih G ro tiu S p e rC h ri/iia n ü orbem ,ut barbarisgentib* 1 pudendam bellandi libidinem licen tia m ^.levib 9 a ut nullis de caufis ad drm a pro- eurrhquibus Jem el (am tts,nudam ja m divini,nullam hu m a n i luris reverentiam ebfervari, inProleg. de Iure B. 6cP« Pace ergo quicunque tuta frui defide-

ra n t, m alefadorum , Injuriarum & dam norum oblivifeantur ncceffeeft, pracipue Chriftiani, quibus pacem D om inus pacis co m m en d a t, Beatos depraedicanspacificos & F ilio sp e i, dum pacem cum om nibus quaerant, quantum in eis fitum ,cogitantes, Egregios ejje beHorumßnes, eum ignofcen-j do tranfiçantur.Tacit, lib .u .A n : Cap.19.Viri boni enim eft,extrema non li­ benter perfequi,fed aliquid Chriftianae charitati trib u e re , quae oblivionis pharmaco fàuciosfànat anim os } O ptim um nam que eflrem edium injuria, ru m , oblivio. Pubi. S yr. in fent, fê lcd . H uc non inconcinne fpe&ant ver­ ba Cicer.apud D ion. C a f f .lib ^ .p .m . 2;^. feq. Q uem adm odum in p u e ­ rorum vitam non exafle inquirim us,fed m ulta difji m ulare opus habemus : quip­ pe cum mediocria d e lifla , non e x tre m u fint ple flenda fupplictu , fed lerntet

eafliganda: Ita nts etiam, qut Patres p o p u li non tantum nomine, fedreve

-fânioris m e n tis, n igrum exiftim ohuic Ifegi velle addere calculum , nifi extremae fit im pietatis, foloque hum ano fangvinefitim inexplebilem

cu-ra

(28)

t à fumus, non expeditin omnia curiofe inquirere, ne id nofir d fle t om nium t> er­

ntete. Verum hoc agere hom inum eß , novat [editiones exp eten tiu m : q u i autem refteconfultum rebus volunt, non fu m m u m ju sp erfeq u e n d o in c o m m o d a re llr bided eam eq u ita te adhibita confervare decet. lta% q u e ja tn ante event* r u n t , eo modo quo g randines diluvia% accidere [olent nobit obtigijfe ratiyO - blivioni m andate♦

C um non om neTemper fit h o n eftu m ,q u o d utile videtur,nece/Tumo- m nino arbitror» paucas de Inftituti honeftate ducere lineas, dem onftrand o

A m neftiam fancicamad fecuritatem R eipubl. n o n tantum Inftitutum efte apprim e utile ac necellarium , fed Ôcvalde honcllum »quod inter plura alia fcquentia evincunt m om enta, (a) Exempla Sacrarum licerarum, q u * p a . <fta publica publico co m m o d o accom m odata feu applicata nullibi p ro h i­ b en t,fed varijs ijfqueilluftribus argumeris commendantiqujeqe^wiwrtfww hanc in pad is tam publicis quam privatis adhibitam fuiftc docent, exem ­ p lo Ilaacicum Abim elecho rege Palxftinorum in G erara, cum que am i­ co ejus O hozath & P h ico ld u cem ilitu m .G en .2 6 .i6 .ji.& Iaco b i cum Laba- no lo ccro fu o , Gen. j i . f i . leqq. In quibus confim ilbulquc exem plis aliis , partim explicite partim im plicite Injuriarum praeteritarum oblivio ell fancita , quae exempla im itati yidentur Pacificationis Paftavienfis tranfadores Anno fuperiorts feeuli L 11. m em oran^ te Sleidano, C o m m en t, üb. 24. Inter cujus pacis conditiones & haec reccnfctur: Quibus d a m n u m eft datum hoc in tu m u ltu bellico, nullam eo no­ m in e litem m ovebunt iis, qui dederunt. H uc facit ôc illu d , quo d fardiffa- gos , p erju rio s, violatores, ruptoresqug p a d o ru m â Deo acerrim is paenislcgimus a f fe d o s , quod certe fa d u m non fuiflet, fi p ad a elïènc inhonefta. Q uid nam que Deo acceptius, ôc fm d iftim o nom ini ejus convenientius concordia ôc pace, quae ir.ftar fru d u s longe gratiftim i vi

A m n ejlie obtinetur. ('b)Iure quoqiN atur* honeftas legis hujus defendenda veniuexiftim am us quippe quem libet naturaliter ea velle Ôc am pledi,qua: conducere credataut fibi aut fuis,N<ir«r4 en im mortales ea,que bona vid en tu r [eq vu n tu r,fu g iu n tq u e contraria. Cic. 4. Tufcul. At A m neftiam m axim e m ultitudini conducere in confeflo eft, quippe quae belli incom m odis finem im ponit, firm iftimaque Pacis fundam enta jacet, ne potentia m ajo­ rum ac iniquitate, populi infirm iores opprim antur,quod facile evenirer,

Ê

(29)

Deere-Ii infirm iores opprim antur, quod facile eveniret, ni Decreti huiu6* interventu liberentur. Salus enim populi fuprema lex e/Te de­ bet, & n ih il D iu {Deo) acceptius ac magis fecundum n a tu r a m , quam u t publica tranquillitas m ilita*que prçcftrctur, C iciib . j.d e legib,

f . 6 .

Ex Eae occafione Qvaeftio o ritu r, difficultatibus non parum o b ­ noxia , Q uantum fcil, Principes per A m neßiam licite & honefte pofi funt , quoad bona legitim e acquifita <3e pofTelTa, fam am que l*fam fub d ito ru m ? Qua in re fâtis ardua, ut *quitatc fe m uniant honeftum pariterque ncccfTarium vel maxime arb itram u r, quod com m odiffim e fieri p o te ft, fi ( i ) Principes legem hanc ùpcvtjçiccç tolerabilem ferunt i & aequo proxim e convenientem , cujus obfequium à fubditis jure p o f fint extorquere, alias lex am ittit authoritatem debitum que vigorem i C u m enim validius eft rem edio m alum , contem nitur authoritas, ob ­ fequium fruftrapoftulatur.(t)cum Principes fubditosadbona fua legiti­ m e acquifita, authoritate legis hujus retinenda, quantum in ipfis eft ad ju v an t, prom oventes fum m isviribus Im perii increm enta, publicaqi co m m o d a t refpicientes tto n ta m fuam , quam C ivium & totius llniverfitatts U tilita tem, docente Amplifs, D. Scheftero in Sciagr. I. N, cap. ip. §. jj. N on itaqj Princeps p oteft circa bona fubditorum privata pro arbitratu fiio difpcnfarc ipfis invitis, m ylto minus famam proftitucre: N e cp u ­ tandus eli Princeps habere dom inationem <Sc plenitudinem poteftatis , u t poffit quodcunque lubet } C um etfi is fuperior fit legi­ bus Civilibus , teneri tam en exiftimamus eum jure N a tu r* , prohi- bente cuiquam fuum violenter detrahi * ac dare noftrum a lte ri, qui incom m odo noftro ditetur , fed vult , u t fuum cui­ que tribuamus,neque quem quam injuria afficiamus cujus expertes ipfi efïc volumus* Summa tam en necellîtate urgente, ôc falute publica extre-* m um periclitante Principi om nino plenaria potefhs in bona fubdito­ rum etiam no n confcntientium relidta eft, cum id p u b lia utilitas ne- cefTario requirat, Sc quidem in caufa Pacis, cum h *c aliter nequeat obtinerij Sicut bonus fidusqueM edicus, ut totum corpus fanet, quan­ do alia via m alum tollendi non datur , unum m em brum crebro fecat* urit aut a m p u ta t} haud fime m odo difpari bonus Princeps ut toti Rei- .

References

Related documents

Ergo anima non poteft moveri, Qj_e. Quod in aliud move-. tur &gt; id dicitur

ne reéle uti; ac proinde decernunt, Logicam, ut artem ratione rede utendi, etjam tradere debere di-.

Hinc fcquitur, quod etiam illud animi delicium hinc.. removcamus, quo fruuntur omnct pii &amp; eleÄi

Athei? utex hift. tarnen illud vöcäbulum ex impentia vulgrpotius, quam exil-. lorum vera iententia eil profe&amp;um« Vulgus enirn habebat eos pro A- theis s quöd populäres

eft qvod ipli impucurare confveverant, nam Eptcurus Solus inqvit Cicero vidit pimum ejfe Deos, qvod tn omnium animis ,eorum noittiam imprefferit natura (ic). Et infinua fåne

nosperducendi,ratione tarnen cogni- peI tionis iliius, qua in altera vita Deum a.. A

Atque hasc filiis Prophetarum quldem iunt in prceienti illa pauciffima, opella quas fcri- de.

tavic3 efie&amp;uin eft: ita ille qui hic a Deo in- ditus dicitur motus, «&amp;ipfe efle&amp;us naturalis eil: naturalis inquam a&amp;io ve! paiKo: ideoqj &amp; ipfe fuam