ARGUMENTUM
PAULINÆ
A DP H I L E M O N A
E P I S T O L Æ .
E X P L A N A T U M
D I S S E l i J A r£ I O N E G R A D U A L I , Qu a m , C O N S E N T . A M P L IS S . F A C U L T . P H I L O S O P HSub PRÆSIDIO
R E C T O R I S M A G N I F I C I ,D
n
. J O H A N N I S
AMNELL,
G r. L i t. P R O F E S S . Re g. e t Or d. PUtlLTCO E X A M I N I S U B M IT1I TANDREAS MONTHELIÜS,
Ne r i c i u s, V. D. M IN IS T . - IN A C R O A T . G U S T A V. D. IX APRIL. MDCCLV, H. A . M. S.NS- T .
/
A U LU S,, ex quo tempore ad n o ti tiam unius veri D EI, deorum cul toribus inculcandam , a Chrifto vocatus e ra t, non tantum præfens viva voce verum etiam abfens , ! iter arum divinæ fapientiæ plenis- fimarum commercio, multos-con vertit ad religionem Chriltianam, & converfos in fide confirmavit. Inter hæc , non defuere illi pericula & mala longe gra- viflima. Judaei ckKyipot^oc^ K cik^ ccsl ra> rS> ciylc* 0L\TiT.l7iTcvTss\ A & .V iL p . iique partim fpeciofis operi
bus nixi , partim voluntatibus dediti , faftidiebant ve ram de M- fTia & refurretfione mortuorum d ctrinam , Hujusque confefibrern Paulum, modo vi aperta., modo fraudibus ir.fi bisque, de medio tollere adni-ebantur. idie- rofoIymis,a fattiofis fam ferocientibus adverfariis ca ptus, & a crede fibi intentata ægre iaftos immunis, vo catur in f o r u m j cumque multa ibi & in fui &: in divinis--
fïmæ dodtrinæ fuæ defenfionem dixilTet fruflra, trndem
Kalcraçx i7nK,cthgfJLevoç, A<5E XXV, i i . Romam maritimo
itinere ablegatur. Huc qvum acceflit , veniam a præ- fecfE
3
militiæ obftinuit, êuvrov, êv ïàlw fjuaSoo/xocTi, (Teorfim, in conduco liberoque hofpitio,) cum milite cu- ftode, habitandi j convocatisque rois rwv Iü^ocIoùv 7aperuit rationem , cur infuns in tot difcrlmina, atque etiam in vincula , fuerit cor.jeftus, 'nempe J\sksv rr{s fc*Â7rlics tS ’1c£«'/;A. k. t , A. Aft. XXVIII. 20. fq. Nec ve ro impedierunt vincula, quo minus pergeret, /ustu tt«- oTj-ff Tragic!u ç, «Vo sms tcr7i?çots xtj^cacov rrjv
ßx<rt-Ae/«v rS ©?S k. t, A. Aft. XXV
11
I. v. 2 j , } r. In hoc flatutfxsnev c WavXos bier lav oAtjv, quo tempore non tantum
Chriflianorum, qui Romæ erant, verum & compluribus literis abfentium fidei fociorum, Philippenfium inprimis, F.phefiorum & Colofienfium » curam gefiit. In his, Romæ fcriptis, Epißola ad Philemonem breviflima qui dem , fed hautquaquam parvi e(t ponderis. Hanc nos, obfervationibus quibusdam philologicis, Divina adfulgen- te gratia , Tua B. L. nixi humanitate, pro virili illu- ftrandam delegimus.
J-§. II.
Sunt, qui putant, Philemona habitafTe Ephefi, libi etiam poftea Onefimus ecclefice præfuerit ; quod innuere illis videntur epifiolæ Tgnatianx, cfr. in Criticis Sacris ad hanc epift. H U G O G R O T IU S. Sed vero Philemona fe dern & patriam habuifie Coloffis, (quæ quidem, in Afia m in o ri, Phrygum urbs fuit opulenta & celebris, non procul Laodicea , Hierapoli ac Sardlbus fita, ) alii pleri- qofe emditorum exiftimant, vide JO. CHRISTOPH, VOLFII Cur. Phil. & Crit. in Prol. ad Philern. Et juva bit forfan (latum Coloflenfis ecclefiæ , cujus membrum fuerit Philemon, in antecefTum paucis adtingere. Ope ra & minifterio rS E t t « ^ « , (integre, ut volunt, E7r«-
QçoiïiTU,)quem dyc67rviTcv <nW<wAov laudat, cujusque,
mam profedli , tamquam <Tvvccixpct\dT8, Càlutatîonem
& ad Coloflenfes in univerfurn , & præferiim ad Phile mon» , literis Roma miffiu profert Paulus, ipfe jam
vfjLios, (vid.Colo/T. I. 7. IV. i t . Ad Phil, v . i j . ) ad Chri-
ftianam fide n primum converfi fuerant ColofTenfes; qui prius ivres ccTrrifaorçioüpbci, Col. I. 21. & paganifmi fu- perftitione p o llu ti, miferam vixerant vitarn in denfis îgnorantiæ errorumque tenebris. Sed & ex Paulina ad hos epift. C. II« 11» 13, fq. 2t. colligimus,. Colofienfibus in digents perrrdfios fuilTe Judæos ; qu o s, ut paffim in reliqua minore Afi3, ita Coloflis , diverfatos cfie confiat. Qua re & Paulus in laud, epifi. Co'ofTenfes, jam conveifos, admonet, u t ,.i n recepta veritate pcrhfientes, a Judæo- rum iïeKriiïècifxovlcc xj éSeXofytiwflcc fibi caverent. Cfr. C. II« v. 8. In his, quorum, Goloflis degentium, fidem lau dat Apoftolus C. I. 4. fuit haut dubie nofier ille PHILE M O N ; quem, Coloiïenfis eccièfiæ epifcopum aut pres byterum exfiitifie, concludunt non pauci ex t7rty^oc(pn'
Pauline ad hunc epifiol« : Uccvåos ^ Tifjtc&scs 0 diïsfitpès.
(&tÅrifxovi t u ccyc67rr]Tu Xj avvsçyœ fj/xciov* Zvveçycv videl.
h. 1. etiam’ accipiunt de facroriim adminiftro & collega; Sed vero quid prohibet, quo minus vox ilia non fecus h e ic , atquealias fubinde, pateat latius, & adjutorem o- perisque fecium in genere defignet ? utpote cujus operam in florenriori ecclehæ Colofienfis fiata promovendo Paulus & Timotheus nunquam defideraflent. Åd hæc de
0
-w fv m Paulus ad P bilem, syd^ inquit, eßsX éptp dvrov nços ifjiocvTcv K«r£%fiv, du wrèç C8. iïiccxcvn f^ci èv rciç ievfxois t8
évotyygXis. Phib v. 1 j. Hinc forfan ita calculos fubducere poflimus: Si Onefitnus, cui non commifium erat docendi in ecclefia n unus, eamdem operam captivo Paulo præ- ftare potuerat, atque ipfe Philemon;, nec requiri vide tu r peculiare docendi ecclefixque gubernandæ officium. Philemoni demandatum, utftc demum Paulus hunc fuurm
cvveçycv adpellaref. Nempe prorfus adfinia funt dWcvéft
tIVi Ky avveçycv rivos mai: Neque h ty[s kclt o i k o v (
noves) ey.KÅyolx? , cujus v. 2 fit m e n tio , paftorale Phile
monis officium turo colligere licet. Illud tantum inde fequitur,plures in familia f. domo ejusfuiffe, vera & falu- fari imbutos religione , ad quos regendos & inftruendos huic patrifamilias nulla opus erat vocatione peculiari ad facrum minilterium- Adde rr,v y.ocr oixov Nv/u(p£ ixxArj-
rltcv Gol> IV. 15. Pluribus igitur fatis v ifü m , Philemo-
na civem fuiffe Coloffenfem, & eum quidem vere pium, probatumque cceleftis veritatis confefforem ; quippe cu jus laudat Apoiloluf rrjv dyci.7tnv tl 7rfctv ttços rov Kufal/
h^Sv ti. sis navrées rès olylas v. 5. Quo autem vitee offi- ciique genere inter fuos fuerit ufus, rieficier*tibus m onu mentis biographicis, ignoramus. Interim nobilem fatis atque honeftum civem fuiffe Coloffis hunc Onefimi do minum , probabiliter omnino colligimus inde, quod he rus ille numerofioreiti aluerit familiam, hyXwlcts nomi ni (uftinendo parem. Lautiorem quoque fortem defigna- re videtur civis Hujus in Chriftianos pauneres beneficen-- tia v.
7
. Ceterum , rrjv ’AIMPIAN rr\v dyocnt}trtv, ( vel,; ut Romani efferunt, Appiaw, ) cui æque ac Philemoni infcribitur epiffola, hujus fuifle uxorem , plurimi, Chry- Foftomum & Theodoretum feqvuti, fibi perfvafere, nub- lis', quas ego quidem video,, idoneis rationibus fuffultf!.5
. III;Porro nobis infpiciundum eff argumentum Icrlpticr- nis, five that ir i a circa quam hæ verfantur lirerse. D e quo feribitur in præfens, ipfe eff lètor epiftolæ, O N H SI- MOS- a quo Colöffas etiam perlatæ1 liter« Pauli , ad ccetum Chriffianum hujus civitatis fetiptae. Vide Col. IV. 9- 19. Et quidem utramque eplffolam (a d Colojf. & a d :;
Paulus videtur. Fuerat autem Oneßmus Colo/ßs fer- vus Philemonis, f JovAmv, v. \6. f. ut habet fubfcriptio
hujus epirt., ßixertie,) quare Ovjaifucv hvo&i V’k t£v KcAcc- fffwv dicit Paulus Col. I V . , Commentatores faciunt pas- fim hominem Phrygem 5 certe apudPhrygas uberem fuis- fe fervorum mancipioruinque proventum, nota res efh •Erat proprium nomen Ovwlfjtcv admodum famiHare fer
vis G ræcorum, boni foitan ominis caufTa a dominis im politum : quod nos docent multae veteruminfcriptior.es. cfr. D. HF.INSIUM in Exercitation. Sacr. p. 501. & JOH. PRICÆUM in Criticis S. ad Philem. p. gof. T an tum vero abfuit, ut hic Onefimus pulcro nomini, quo- ve fungebatur , fervili officio fecerit fatis, ut potius
cI%çy}çqv domino fuo fe præftiterit, v. 11. Quando ve
ro fic Apoftolus, adludensad nomen famuli, eum vocat non modo non utilem, fed & noxium infuper Phi lemoni hero fuifle indicat ea dicendi ratione, quam Rheto res Â/TorïfT« n pelwtv adpellant, quamque fimiliter frequen tant profani feriptores. Sic pu^ai <f»jryreis eçsis k. r. A. non alio fenfu dicuntur ccmÇeAe'k Tie. III. 9. Et res ipfa loquitur, e o , quo diximus, fignificatu Onefimum vo cari ut qui, Paulo terte in his literis v. 18.
*$-utiffs å>iÅy/uwoc , ^ ctyelKer “ quorum prius ad injuriam
“ damnumque quomodocunque domino illatum, fortaflis ‘«ad (urreptam furto pecuniam > porterius ad æs alienum, “ aliunde contra&um, quod herus ex legibus folvere de- ‘ ffiuit, referendum putat JO. CHRIST. VOLFIUS p. 581- Admiffaejusmodi culpa, pœnæ agitatus formidi n e , in fugam fe conjecit Onefimus 5 recellit ab h e ro , f. e familia fe fubduxit, v. 15. ubi miro utitur A- poftolus iv(pr\fjLiafXM.. Servum enim intelligit fugitivum ; quemadmodum hunc Onefimum fycttohn* vocat CHRY- SO S TO M U Sad Matth. XII. Vid.HEINSII Exercit. Sacr. p.501. Et vero profugus ille fervus, huc illuc vagitus,. tandem
tandem pervenit Rorram> ubi ini Paulum iïév/Aicv incidit. Apoftolus, fui memor officii, hunc itidem erronem fer- vum in viam veritatis ac virtutis Chriliianæ perduxit: quem ubi dicit fefe §v t û ï décroîs- ccvrë yevvîjaxi,v. io. Romae fa&a converfio One funi defignarur , f; regeneratio / qu« quidem facris Icriptoribus follemnis eft metaphora. Sic' aci meliorem frugem perductum hunc fervum Paulus ad veterem dominum,,cum his literis, cht7re/u\fe, v. i z.
25. * ) , ut huic ille fidus & conlians in pofterum fervi-- re t v. if, Unde fimul liquet, docdrinarn evangelica 11 flatuum differentiam & dominorum infervos imperia mn> tollere } quod & pafiim alias in epiftolis fuis Paulus ad monet. c
*) Habet epiflola noftra u t Paulina tantum noil' omnes, fubfcriptionem, qua tr a d it, ad quem' ö f u n i t r jcripta fit , ac per quem adlata: ItycY y/uovcc iyçcccpn
K7*c ‘Vûüju^ç, dsoc O ciKtTP. Etiam fi vero probe novi
mus , a pleris que non multum tribui auctoritatis vxoyça- (çoiïs ejusmodi, ut qua contextui Eptfiolico non fint eoa- v a , quin multo poft, ab erudhtoribus'librariis , aut certe' ah antiquis Eiclefiæ do floribus, Juperndjeche ; * quare etiam eaedem in diver fis codicibus,, manufcrtptis imprests, va-' ri are nonnunquam deprehenduntur : ver um t amew eas, u t' fa tis ve tu fiai y ne que heri demum aut nudius tertius in' exemplaria Grœca admijjas , •non '■ parvi f acimus, quoties cire iw fhm tias involvunt hi floriens*, cum Jacto textu plane' confricent es >> vel fa it im per bonam conjequtntiam illinc deductas ; id quod de fubfcnptione it 1flem prreferitis ad Phili epiflolœ di Sium eflo.
4
. IV.Haec , quam diximus occafio fuit miffæ ad Phily*
mona epidolas Paulince ; cujus fcopus eo potiffimum tèrftr
dit , ut conciliet Paulus redeunti Ouefuno favorem Phile
ißnem facilius feliciusque adfequatur, argumentis utitur validiffimis j quorum hæc præcipua funt P rim o , fuurn erga Philemona fingulare fludium , ardentiffimumque Chriftiani amoris adfe&um, prodit Paulus; teftatus, Ce illius cauffa yreces fundere & qratias aqere D E O : v. 4. itemque fefe %otçdv 7rcfo.tjv ^ TrocçdxÀwiv Iri) rrj ocy.
ccvrcv v. 7. T u m dilaudat Philemonis in Chriftum fidem,
inque Chriftianos amorem : rrjv ccyoc7tv\v 7rfoy, r /
r/jti 7rçoç rev Kvçtov ’fi/aSv ^ h? mdvrots rès d y ins, V, f ,
fq. i. e. nfetv 0/ dyoc7TYjç tveçy&fjttvqv , Gal, V. 6. cujus
rei in Onefimum, veræ fidei confortem, declarandae jam nunc opportuniflimam adeffe occafionem, non ob- fcure innuit 1. c, , eumque adeo Philemonis benevolen ti« majorem in modum commendat. Porro argumenta tu r ex ftatu Onefimi, jam converfî, & poft hæc demum vira fui nominis ipfo opere expreffuri, eo quod utris- q u e , & Philemoni, & Paulo, futurus effet svxpnoc, v. i l . fiquidem ncwd t « ruv <plhcov. Ubi vero ad g'tv/xov nominis fervilis adludere pergens A poftolus > wxgv&or eum v o e a t, non tantum refpicit ad fidam operam, quam in vinculis conftituto fibl commodaverat ha&enus, qaamque Philemoni, hero v e teri, jam redux effet præ- ftiturus; fed & ad exoptatiffimam utrique obledatio- n e m , ex fadta converfione Onefimi & quotidianis in virtute incrementis hauriendam. Neque enim fidelius quisquam heri fui commodis infervit, quam qui amore v e ro , id eft , Chriftiano, dutffus, hifce partibus fuis perfungitur. Denitfbe huc tendunt, quæ addit Paulus de intenfiflimo fuo in novum hunc dlfcipulum amore ; utpote quem filium & fratrem fuum (rexvev, v, 10. rd
ocuTov a T lK d yxyo t,) V. 12, cciïeAÇcv dyec7r*]T0Ÿ, V. l 6 , im -0 o vero alterum SE, v. 17.) agnofcit. Et merito qui-
Hem in fuo ad hanc epilt. commentario ERASMUS R O T E R O D . monuit , in hujusmodi argumento nihii
melius i nihil ardentius, feftivius nihil vel ab ipfo Tul« lio dici potuifle.
f. V.
Eft igitur epiftola hæc hortatoria & eommenàatitia,
f . intercejjoria i qua Paulus Philemona amicum eo ad
ducere Audet , ut Onefimum fervum non modo in favorem priftinum recipiat, fed etiam amore, Chrillia- na profefllone digno , ampledatur. Ceterum partes habet hæc noflra , in epiftolis adefle folitas. Enty^oo- Çvjv, facris epiflolographis confvetam, continent v. 1.
2. u b i, fuo pariter &
7
mother nom ine, Philemona, Appiam m ulierem , Archippum , fhunc itidem Coloflisdegentem, Col. IV, 17.) ceterosque in fam ilia Phi lemonis Chnfliatws falvere jubet ; ita tam en , ut dein ad unum Philemona univerfam convertat orationem : quare mox etiam v. 2. domcfiicam Philemonis ecclefiam intelligi putamus , etjamfi propior Archippi, quam Phi
lemonis 5 antectflit mentio. In 7r^Gciy.!^ v. 4. f. 6. 7.
fludium & obfequium Philemonis fibi conciliat, expo nendo gaudium illud , quod ex fide St caritate ejus ceperat , longe maximum. Propofitio & Confirmati«
v. 8, fqq ad 22. Pofleaquam enim initio non ob- ficure m o n u it, smorem in alios facilemque cum his re conciliationem inter ea merito reponi , quæ , tam quam officia divinitus injunéta & omnino nectflaria, audloritate apoflolica præcipere poflet ; nihilo fedus
teneriori
in amicum adfe&ui convenientius ducit, ob- fecrare Philemona , fi pro Onefimo deprecationem infli- tuere , eumque priori domino enixe commendare; m ox additis rationibus St argumentis , ad perfvadein« dum maxime idoneis ; quorum potiflima jam ante pau cis adtiginrus. Illud vero inprimis fy?tu& s , quod ipfefro IÏAYAOT E PO S 3>IAHMONA EIIISTO AH ;
fe quifi exeufet Paulus, ac fefe commendet ; item,, quod pro Onefimo fidejubeat fuopte chirographo, hu— jusque vice fefe obftringat ad folutionem æris : ro gans , ut imputetur fibi , quidquid peccafiet Onefimus r quidquid debuifiet : E; è'è r ; * inquit, viïUrjal ce, tj èQel-h e t, T8T0 è/jicÎ èlhcyei. ’Eyao TloivÅos e y ç x ÿ x rî? èpv rXßt* £t, èyôù ccTroricco. v. 17, fqq. YLdlKoyos demum, inde ai
v. 12 , ex more apoftoHco, falutationes in-- primis ac pium vale dicentis votum
fubne&it.
