• No results found

Juridica exercitatio secunda, institutionum Justiniani, et in his, tituli III. IV. V. VI. VII. VIII. lib. primi, cum jure svecano collationem continens: quam ... sub præsidio ... Erici Aurivillii ... defendendam suscipit Andreas Dubbe Stokholmensis [!], a

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Juridica exercitatio secunda, institutionum Justiniani, et in his, tituli III. IV. V. VI. VII. VIII. lib. primi, cum jure svecano collationem continens: quam ... sub præsidio ... Erici Aurivillii ... defendendam suscipit Andreas Dubbe Stokholmensis [!], a"

Copied!
76
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Divina

adfulgente

gratia

*

JURI

DIC

Α

EXERCITATIO

SECUNDA,

INSTITUTIONUM

JUSTINIANL

Et in his,

TITULI III. IV.V.VI. VII, VIII. LIB. PRIMI, CUM

JURE

SVECANQ

COLLATIONEM

CONT1NENS:

Quam,

Cum Confenfu AmpIifflmsE

Facultatis Juridicse,

In Regia, Acadernia

XJpfalienßy

SUB PR jflESI DIO

Viri

ConfultiJJimi,

DM.

ERICI

AURIVILLII,

J» U.

Licent,

&

Juris

Ρ ro£

Ord#

Oefendcndam Sufiipif

ANDREAS

<D

U 9$

93

$

Stokholmenfis,

Ad d. 18.Junii Anno M. DC. LXXXVII.

In Audir. Guftav Maj.

%

U Ρ S Α L 1

Excudit HENRICUS

Rct){cxl

(2)

Celßßittio

Comiti

η.r ρ · ι

DOMINO

GüSTAVO

ADOLPHO

DE

LA

GARDIE

Comiti

in

gdcf6

&

Wmetoxt·

L.

Baroni in

£fcl)0lm/

Dynafta;

in

Jjjapfate

©ebiet/

feintet/

JP)öi;etttotp/

Äägel·

tjoirn/

iOiagmtöbarg/

ÜJiar«t>atyi

&

QBemiegant

Ser.Reg.Majeft.

Confiliario

ac

iummi

Dicafterii Regii Holm,

Pracfidi;

(3)

CELSISSIME

COMES,

DOMINE GRATIoSISSIME.

Liceaty

um fine horrore

Celßfltmc

Comes,

Attmgere,

adelefcenti lllußrißimum

atqueExercitationi

huic

Nomen

juridica»

Tu-quam

publice

defendendam Jnfcepi,

prafigcre;

liceat,

precor*

nenerabundomihi exercitium hoc, *&'//<? //£?/,Ante

pedesTuos

deponc

re> St

autem,Celfi'frmc

Comes,ame

fortefcire

aves,unde mihi hic

animus,hxcconfidentia: Nc

hoc

mireris,

fubmijfe

oroi cum

Itterarum

cultores omnes , prxfertim

Themidos

facris initiativNomen Tuum

lllußri

lfm

um

faltem

audtentes, ad iUud

veiut

ad

certifftmum

praß"

dium confugere

ftudeant.Te

entm

ad

ftudia

promovenda^eorumque

cultoresjuvandos, velut ttnice α Deo datum^ α natura

fattum,

α

fortuna infiruclum

e(fe

norunt

deprxdicantque

omnes.

Neminem

ad-huc opem Τuam

implorantem

aTe

fine

ope

dimiffum confiat

*

nemi¬

nemfafiidis, neminem rejicis;

fed

omnes,omni tempore

clementer

fufiipis,

ac

benigne

juvas,

ut

de

Τe

Jure weritoque

prtdtcari

pojfit

debeatque illud

Miltiadu:

Nemo

tamhumilis

cui

nonadillum

pa-tuit aditus. fluiddecAtens maximis Tuis loquar

virtutibus,

quas

inter praeipue

fulgent

incomparabilis

prudentia,

fummaifc

jußitia

?

JlU equidem toi

funt,

ut enumeratio earum,

mihi

perplurimns

fubducat;

tant&funt,

ut

ad

earum

fplendorem,

velut adjohs

fulgorent

oculi,animus met^planec&cutiat. His

tantisfplendidifjtmis

ac

longt

lateque

ceiebratißlfnis

fretus virtutibus

Tuist

Celfijf.

Comes, ega adolejcens^ante

pedes Τuosfumma

cum

animi

veneratione,

Exercitium

hoc meum Academnum deponere

nondubitoy humdlime

ac

obnixe

orAns»ut

illudferena exciperefronte,

&

meinnumerumTucrum

Cli¬

entumreeiperehaud

dedigneris.

Decatero ut 7V,

Celfiff

Comes, una,

cum Conjuge

Ceißjßma

diu

in

vivis

confervet,

&

omni

felicitate

ac

profperitate beet,

DeumΤer. Ope,maxirnumex

intimo

peffore

precor9 &

precabor

quod advivam.

Celiiflf.ac llluft. Moni»Xui

Itumilimus Tulror &dirtw,

(4)

Sers

Reg."

Majeßatu

,

Ceneroßjftmks, Nobilijßmls, Arnpltjfimis at^

Spe&atijßmis

Dominus.

Dno:

HAQViNOjögcrftWrna

Dno.in

2mtbf)olm&

SloattujiC

See. Sum. Reg. Dkafterii V: Pra:fidi,

Dno„ GOTHARDO 0trijf/ Dno.in

^fftorßel/0füßjcfcbb

OiOrbl? Sum. Reg: Dicaft: Aftcftori.

Dno, BEN Ε DI CTO

©pflenaftfitt

Dno: in

53ttinfjolttt

0tVC"

pen«3 Sc TlnffltnW/Sum: Reg: D: AfleiTori.

Dno.DANIELI

^5(<ΙΠ

Dno. in

18robi)&c·

Sum:Reg. D. Afles;: Dno.BENEDICTO 0pacte/ Dno,in

Cpatfyolttlftn

Summi Reg: Die: AfleiTori.

Dno.

JOANNI 0ft)tte()ielni/

Dno. in

tftttlbbt)/

<£bcbi)

&:

©rnntn^e Sum. Reg: Die: Afleflon.

Dno» arnoldo

0ftftoerfpam/

Dno. in

0iunba

&

tl} Sum. Reg: Dicaft; AfleiT:

Dno.CHRISTOPHORO0U)a(,C)Dno.in2(t)fUnna&S:dftCt0//

Summi Reg: Dicaft: rtflefl!

Dno.

jacobo

DtCCnfiiCtna/

Dno.

in

Ν n.fum. Reg.Dic.

AfleC

Dno,magno tIttCt/ Summi Reg. Die, Afleflf.

Dno,laurentio

9dwtlthft/

Summi Reg. Die.

AfleiTori.

Dno.

jacobo Parmandro, Sum.

Reg.

Dicaft. AfleiT.

Dno.

joanni

QÖRflftttjl/

Sum. Reg.

Dicaft.

AfleiT.

Dno.

jon/E

JJftfjcl/

Summi

Reg.

Dicaft. AfleiT.

Dno· svenoni

j^flfklbobttl/

Sum. Reg. Die AfleiT.

Dno. petro "srcttlccu/Summi Reg. Dicaft. Aflef. Dno. sylvestro Phrygio,Sum. Reg. Die. Aflef. Dno. laurentio $babcufkcn/ Sum. Reg, Die. Aflef.

Dno.

Johanni

Dno.

in

swtitigjbclrg/??crga

Sc &igctl)/Sum, Rrg.Die. Secrctario.

Dno, CAROLO Eritz, Sum. Reg. Dicaft, AdvocatoTifcali. Tatronii MAxmns·

(5)

Gen-GenerofiffimijNobiiiiTnni, Ampliffimi,

Spcftatiffimi

Domini, Patroni Summi.

QVod

um

Gcneroßß. & Amplißimis

exercitium Academicum ojferre

Nominibus

dicareque attfuc

veßris,

hoc

Jumy

mc~

fumma primum

njeßra

cßecit

hurnanitas

& bonitas, qua

emnes Ίhcmidos tullores exctpere ac compleBi onfvevißisi den*

}ußitiAi

quamutßacratißimam

ncn

(olum

ipßtnet Colitis

ßemperßed

CT velut

prudenttßimi

ac

facrofancfi

ejus Antißites faxraipßus aliis

libcnter

panditis

ac

communicatcs

Egotgiturpaueosjamper annos,

apud

Academiam inelytam

Vp

faltenfem

pro ingentimodulo

Themi-dosfacris operatus,cum α

Praccptoriba*,

tarn mortuis

^quamvivis,

pereeperim,

\uftiti&

verum

cultum

nonnuda cogniti&ne

abfolvt,fed

operationern quoque, (eu ut

vulgo diamus,

praxin deßdcrarc,ja·

ttis utcunque Tbeorta fundamentis,ex conßlio

corum,quibus

olfe-quium

debeo, ad

ißam me nunc conferre animum induxi. Όηde

υerblila

felicius

quam ex

Vobts &w collegio Veflro

hauriri poterit%

guareVeßramgratiam

& benignitatem

hac occafioneimplorare

&

volui&debui·) humiliter orans in Veßr'tfauoris

&patrocinü finum

mereeipere

dtgnemini.

Dens Vos

diu

tncolumes,

fervet, felicitatcm

exoptatißimam

concedat,utalmamjußitiamin ejus nominisglortam Veßram inamortAlem laudem,

opprejforum

levamentuin, &

clten-tum yeßrorum emolurnentum

,admimßrarefempcrxfr ommbusvale·

Atis! ita vovet

'uovebitque

perpetuo

Veftrarum Gencrofitatum, Nobilita»

tum, & Amplitudinum,

devotus,longequc obfervan-titümus Cuicor,

(6)

Terwdußriir

ac

Fidelibus

SUMMl REGII

MINISTRIS,

ABRAHAMO

jF>i;itCtt/

DANIELI

MAGNO

Sternelio,

&

ANDREE (gfljonbergjj

Notariis.

ν

ANDREJ

Per;

©ittlHug Actuario;;

]ACOBO

ssowman

V:

Fifcali

CORNELIO

CS5ct>Crforg.

ANDREE Moder-o,

PETRO

©imbittgl

MATTHIE cpbabt/

ER1CO

«KodjCiSI

&

ERIC

Ο

©<#«.

Aftorum

Publicorum

Scribis.

fdutoribui

optimis

acpl.

tionorandis,

fe,

&

quAiclutn·

cunque

hoc fyecime»

juvcntlium

ßudtorum

conife-trat, &quam

diligenttjfwe

commcndat

5

addito

ornmis

profperitdtis

vgto/

(7)

<6l)

C Α Ρ

III.

Tituli Tertii Lib. Primi

Inflitutionum,

qvi

eil

de ]ure Ρerfonarum,cum

Jure Svcogothico

colia-tioncm continens. S. I.

INfcribitur hic Titulus

eft, de eo Jure, qvod circa

Tertius,

pefonas (

Oe

Jure

qvx

Perfonarum,

primum Juris

hoc

objechim conftituunt, utin prioreExcrcitationevidimus)eft occupatum. Quamquam aurem omne

Jus

perionarum eft,

tum quod perfonarum caufa(

ut$.fin. Inft. de Jur. Nat.Gent.

& Civ« ait Imperator)& ipfis perfonis

conßituturn eß; ipfis

qvoqve perfonis compctir, fivein resaliqvas, five in

perfo-nas, ut prasccdente Exercitatione eft di&um ; tarnen

pecu-liari qvodam refpc&u hic

]tn

Perfonarum dicitur,qvod

per-fonx cuiqvam, rationeflatus

perfona ipßus, fuge, vel altcrius,

compeur.CVid. Grot. Γ. de

].

Β. & P. c. i. /. 5.]

feu

Jus qvod perfona aliqva habet in aliam. Hinc Ccleberrimus Vultejus Comm. ad h. tit. init. Jus perfonarum eß, inquit,

quod, una habet tn altera♦ Ubi addendum forte eifer,vel non

habet\qvamvisctiam hoc ex contrariofacilc intclligi poiTit;

qvcmadmodlim per rclationisnaturam intelligi fimul poteft: illud

Jus,

per qvod perfona

una altcrius

Juri

qvacunquera¬ tione eft fubjc&a. Videtur enim hic titulus,

aut faltem

haec rubrica, refpe&um habere ad Jus perfonarum in

uni-verfum, qvod cum in hoc, tum fequentibus hujus

Libriti-tulis exponitur, Hanc. rubricam,feu

inferiptionem, qvidam

(8)

(6i)

hinter quos Vultejus in comm. hie, num i. Sc i.)culpamnf, tamqvam nimis anguftam,&alceram illam in Digeftis p>po*

iitam, de

flatu

hominum,

tit magis adseqvatam, rcqvirumnt, vel maximc propterea, qvod fervi propricnon finr

perfomna,

qvia non habent caput civile. Sed cum aliis magni

nonnni-nis ICTIS nobis videtur, cam fatis commodam &

adaequuia*-tarn eile huic titulo, cum inrerim altera lila magis adase-qvatafit iftititulo Digeftorum. Nam

perfona

voeabulumn<oon

lemper aeeipitur tarn ftri£tc, ut notet tantum,hominem

hha-bentem caputcivtle,quod triplex eft, libertatis, civitatis, ffA'

milia, ut exponic d. loc. Vultcjus: Ted interdum etiam IJa<~

tius, ut fcrvos quoqve ccmprehendat. Unde in 1. 22,ID;

de R. J. fervi exprefleperßnα appellationc venkint, duium

ait: in perfonam fcrvilem nulla eadit obligatio. Sc ]. 10. D. (de poen. ait Macer ICTUS : Infervorum perfona ita obfcrv'Jt*

tur Sic, Imo in ipio textu hic, prin. ejus loco adhibeteur

voeabulum hominis\ex qvo patet perfonam hic aeque laite

aeeipi, ac voccm ipfam hominis,non tarnenin intota ejuus latitudinc,verum refpe&u flatus, quo quiflque in civitate ceen

fetur,propter ßatum ac qvalitatemperfona,11t cxplicat Vitien»

in ComKlent, ad tit. Ind. de Obligat, ad rubric. n. 2. Titcu»

lus autem ifte Digeftorum agit de qvalitate «Sc conditiorne

\ hominum, non folum rattoneflatus, Ted etiam rattone jfi· xus, Sc qvarundam aliarum qvalitatum. Cum verohoctiit.

agatur de hominibus, tantum refpe&u flatus hbertatis tdf

fervitutis, ut palam eft, qvem perfona: voeabulum propims

indigitare videtur, patetfacile, hanc rubricam alterd iftU huic titulo magis efle accommodacauv

(9)

(#s)

ι. In Princ» Tituli traditur ίρΓα fumms

> id eil, ut

Vin-niIis in notis hie exponit, prima, prwcipalis &

gtnertlißima

peirfonarum divido ; feil, ratione ßatttt, ut jam ante di~

dum. Eft autem haec, qvod omnes homifies aut Liberi funt,

ah·* firvi. Qvidam hanc divifionem infufticientix

accu-fant, eo qvod

adferiptttios

glebt, & ßatuliberos, qvi iunt

qv.afi media; natura inter iervos atqve liberos homines,

omiierit; qva de rc videri poterit Helfric. Hunn. Variar.

B-efolut. ad Inftit. Lib, i. Trad. ι qvaeft. 4. & 5". Scd cum BOin modo alii,verum & Hunnius d, loc. validis

argumen¬ ta probet ac cvincat,tam

adfcr'tptitios,

qvam ßatuliberos ef-fc Lfervos, feqvitur etiam hanc divifionem adxqvatam

ac

iuflicientem eile. Qva in re Jus

qvoque noftrum antiqvum

cum Romano confentit Nam de ftatuliberis

expreiTus eß;

Textus in ft. io. prin.

Dtfg?. 91» gittft

UM» »»·

»oöftugura

ftulfc tin

@ial

ftna/ itfja fiol

hen ßabt

froa-ra oi

foiia

firi

ijantf

2Biltf/ » tf)cr til fM»äratlcM>clr:Di uia han

egb

1

<£t>f)om

ftanba cf

egb iopgilbcc

warn/ oi alt

tlxt fum

gtärö

til baue; thet är fn>a

gillt

funt

til tbnild

giärö/oi

egb tncra. De Brytiis, feu

gleba adfriptk*

ut vo»

cat Stiernh0kius(qui

tarnen redius fortafle JjJcttVObtOrt

ap-pellari poflent,arg. fj. 3. fl. 10.

cid.^BcftmW

ldem -colligit ex

gg.

14 2>l*ßp.

0ftߣ.

f. ( ut puto )

5. NobilifT. Dn. Stiernhokius de |ur. Vet. Lib. 11. part.

prior. C. 4* pag. 208. Übt manifeßa, inquir, eß

dtjferentiλ

tnterJfrythiuin & hominem liberum

> qvi

λ minißeriβ

Mmini alieuju*,

(10)

Hujus-(64)

ζ* Hujufmodi hominum, fcu perfonarum,

diftin&iiio-ncm Jus quoqvc Sveo- Gothicum agnofcit, Aufus quidcm

fuit celebris Hiftorix patriae, fcriptor

Johannes

Magni, Liisb.

20. cnp. 2.4. Hiftoriie fu#, laudabili qvidcm, mfi fortaifilis

nimio, in patriam adfc&u, inficias ire, vcnditioncm mar.n-eipiorum apudGothos & Sveonas ulla lege concefiair.

ffiu-ifife : imo nullam apud eos reeeptam fliiffc ferviturem ii u-ftinere videtur, dum feribit : Nanquam entm <velgentiltwmr

z/el chrißianorum temporibus ad eam fervtlem condttiovifm

deprefft

fuere

Golhi

vel

Sveones, qvt

ab

inttio rerum fuarwtm

libtrtAtem

gladio

&

armis tutari

confveverunt.

Sed mcriito

prop&rea

reprehenfus eft a, b. m. Nobiliflf. Stiernhökio «de

Jur. Vet. Lib. ι r. Part prior, c. 4. pag. 202. & b. m. Αim*

plifT. D. Loccenio» Synopf.

jur,

priv. Diif. i. thef.y. urpo»tre,

qui non folum adverfus veterum hiftoriarum fidem, fed

et-iam contra expreflbsJuris Sueo-Gorhici textus id

afiHr-mare non dubitavit. Quamvis autem nufqvam, qmod feiam, in

Jure

Syco.Gorhico talis aliqva formalis diviifio

tradita reperiatur f tarnen non modo in Legib. antiqvis crcbcrrima hujusperfonarum diftinäionis,atqve differentiae

fit mentio, in variis caufis,ut loca inde adferrc, vel

recen-ferc, fupervacaneum vidcatur, maxime cum in feqventibus

cx occafione, fuis quaeque locis,prsecipua allegabunrur: fed

extant etiam(ut d„ loco ait Stiernhökius )m Iure

novtjfimo

veßigia ejus ( id eft,fervitutis ) &vox ipfa

Xrddl f*tis

no·

ta

fignificatione

rem ipßam oßende^s. NaminL. L. Provincia¬

libus c. 15, 2)rdp. tnebi) nnl occurrit vox'Xrftibdr tnan/

hoceft, ut communitcr optimeque exponituTTTcrvihbus

(11)

(65)

pllagis,

flagellis

pufa,aut

fuflhbus

affligendo aliquem

encca-re. Vid.Stiernhokium d. loco D. Loccen. Lexic. Juris,in

vtoceXnilbdr.

in cap. 19. 0arm. mcbt? νυίί* cxtat

clMer gotatroDi): ubi etiam dura illa (crvilis conditio

indi-giitatur. In cap. 26. §. 2. grßffjttfUKm / qnod

ibi

\

nOtar homincm liberum, non qvatenus opponitur fervo in

genere, (cd qvatenus fpccialiter opponitur ei, qui eft fervus

pect je ad tempns, ieu, qvi fervit ad tempus, ad

iatisfaci-emdum pro delifto fuo, cum mul&am legitimam

expone-rc non välcat. In LL. autem Municipaübus cap. 3ι. $. 1.

ciarius prifeae fervitutis veiligium extat, ac

diftin-6'lio illa hominum in Iiheres & ferves propius

e$f>rimi-tmr, verbis, gommimcn felll bat!

grdltf dr. Undc

paret, ne tum qvidem, cum Legcs Municipales promulga·

renrur, iftam perfonarum diffcrentiam,aut ejus notitiam

u-fumqur, fairem in convitiando, e communi vita penitus

exolevifle. Htfi autem vefligia divifionis illius perfonarum^

uti dixinius, in Jute quoque noftro nurhentico obvia

fint,

tarnen quoad vim & efifeftum

juris

haud valct,

adeoque

hodie exigui admodum, aut nullius eft ufus, cum dndum,

non folutn in patria noftrn, fed & in plerifqve Principa»

tibus Chriftianorum fervitus illa, qvalis olim ex Jure Ro·

m£no, aut Sveo - Gölhico obtinuir, defierit, Videantur

Stiernhök de

Jur.

Vet. Lib.2. part.prior,c. 4.

D.

Loccenii

Synopf. Jur. priv* Diff. 2.thef. 13 14.Per. Gudelin.

Comm.

de Jur. Novifif. Lib. 1. cap. 4. Pacius in Analyfi ad

h.

ti-tulumw Vinn, in Comm ad h tir.Inft. $. i. n. 4. & ad hoc

piinc. n. 3* Struv.

Jurilprud Romano-Germ,

Foicnf.

rit«.

(12)

3# f. 6. quemallegafle fuffecerit. Qvamvis vero bodie inier

Cbrißtanos ejufmodi homtnes

fervi

non babeantur, nifiqvod d

Turcis

aliifqitt

barbaricü gentibus

captipro

fervis

inter Cbrii

ßianos

cenjeanturyeo

qvod ißλ etiam nationes

Cbrißtanos

cap-tivosprofervü

habeant.

Sunt tarnen in

qvibufilam

locu homines

propni,

CivjCUC JcUtC/

qvi

ajfinituem

cum fervis babent.

De qvibus vid catur ctiam Sticrnhök. loco

cir. pag. 208#

ubi cosBrytios, feu glcbaeadferipros,

olim vocatos autumat. $, II. In §, 1. h. tir«

proponitur nobis primum ,

Ety-tnologia

Liberi,

ac deinde ipia

deßnitio

Libertatis. Qiiod ad Etymologiam,dicit liberes d Uber,täte vocari. Ad quac ver¬

ba notat Vinnius in Comm. hic : non ex

vocabulo.fed ex

re

ipfi,

qva

vocabulo fnbeß,

effeciurn λ caufi, esneretum ab

abßraäo

\ qui haud dubie etiam fuit fenfus iρforum

coni-pilatorum. An vero ha:c derivatio exa&a fit fccundum Grammaticorum regulas,merito qvis

dubitaverit,cum

vo-cabulum Uber fimpliciusiit, adcoqve

potius primirivum,

quam Liberias ( qvod alias ad derivationem Juris L

!♦

prin. D» de Juftit. & Jur. ab Ulpiano propofitam,

obier-vare Intcrpp« foient) Scd hoc Grammaticis

accuratius

ex-pendendum relinquimus. Neqvc enim funt,nccneeeifeeft

ut fint,femper de his talibus folliciti

ICTl,qvi niigis rem

ipiam qvam verba tradere iatagunt; quod ctiam hvc eft fa-öum» Ncc ncgarc quifqvam potent,

qvin is vere &

re-fte liber dicatur, qvi libertate gaudet.

I. In Lingua & Jure

noftro, qvemadmodum verba

iihec liber & Liberias, utpote Latina,

locum non habent,ita ncc derivatio ifta locum habere poteft. In Lingva

autem

(13)

(67)

noftra & Legibus antiqvis liber dicitur, urin

fi.

f.I,

jföp-93p2.fl

3.eod.

0UCf)ttlll

ff 3.

äl'ff.

0!lbf)Cntl· ft 34~

SMth.epd. fl. 6.§· r.

®ipf.

Q2$eflq.

fl.

2-0.14

fCrfD.,fl. 8-17»

Drap.

Dfiflg.

&c» autSrdlfl. ut in

fl.

26.

$rf.

Oftq.

cui

opponitur

öfreift fl

6. *. 9,

S3pg.

&c.

grai^

man/

&

graiflan

man

fl.

3.

Ä6p. SSpg.

fl. 3. cod. 0uM)erm.

fl. f. cod. 2Bcftmg. fl. 6. i. 9. gftanfc.

©pft fl.

60. 69.

cod.®eflmg. gl. 16. § 1.fl. 15. $. r.fl.

3.0.iBabfya.öftqg.

fl. 16. 17.

'prap.

eod. &c. Et in fexu feminino

gtälfl

.So-no/

fl.

3"9·wo.^Bcfmr fl. Ι. & 2

9.®ipt.0flqg·

&c.Item

gral£

oc| grtbf)dtta fl.

14.

$rfb.

dftqg.

gelffrdte fl.

17.

Drap,

öftqg.

grate

od?

gtiifymaBber fl.4. JU>p. SBcflmg-Occurrit etiam vox

2ί}ή^Π

fl. 7.SJIailOrap.

SBcflqg.

quod

opponitur τω licet in Catalogo Epifcop, Weilrog,

2l)äqfl

mobilem potius fignificare videatur, ut in Indice

LL. Weilrog. explicat etiam Stiernhielmius. Liberias vero^

in LL. antiqvis

gralfle

dicitur^

fl.

20. 25.

2(φ. fl.

3 5·

Ct^iupt Dflqg.

Sic. qvoe vox tarnen & in LL. antiqvis

a-liam fignificatronem habet, aeeipturque proimmunitate ab oneribus & tributis, perfonis vcl prtediis compctcnte, indc

grdlfltö

30vD/

grälflte 53ole fl. 16. 3orb.

SQSeftqg.

item

in Legib. uiitatis, ut in cap. i. Jf®. gg. Sinfceitfit 0C&

SBarlfcjlifit grdlfc/

& cap.4. §.7.tfccre

J£)ionom of ®opotn

alt qammaltgrälfe

fcatoagralfl^ J£ion/c.

7.

prm.Ätöpttu

gg. c. 4. £tna. Qüod Epifcopus Brynolphus in Epift. fub*

junda LL. Weftrogothicis gräteW appellat. In Legib» qvoque ufitatis occurrit vocabulum gtäte pro' hominc

iibero» cap 31, $. 1. Item

grälfltemait

c.

26Λ2.

(14)

(6S)

2tng55.

qv«

loca

fup.

$. ι. η ζ. allegata,& expoiita.

Ho-die autem Lingva ufitata Uber gvtj dicitur. Ita in Bibliis

Sveticis:Vid. adGalat. 4. v. 22. eiqve opponitur ^icnurC ad ColoiT. 3. v. 11. ubi opponitur r^cgCU. Et occnrrit illa vox, faltcm in compofitis, in |ure uiirato,Vid. c. 10. pr.

atqve infcript. Cap. 7. 22

gnjbOMC

m\XlI

deqva voce pluribus infra. Idfolum htc obitet notamns, qucd in cap. illo 10.

£ίΠ$·

non tarn

hberos

homines notc-t,

qvam nobiles. Vid. Lexic. Jur, Loccen. & Decrer. Comit.

161Γ. prin. ubi tarnen adhuc accipiiur ftri&ius. Liberia*

vcro

3rtjf)CCt

vocatur, vid. inS. Bibliis ad Gal.

5·. v. 113.

& alibi ; qvamqvam illo qvidem loco de alia libertäre Chriftianorum agirur , cui opponitur fervitus fub Lege.

Habet tarnen illa vox aliaro quoqve fignificationem,

ho-dic maxime freqventatam, qva notatimmunitatem ab o-neribus & tributis : ita cap. 4. s, 7. $$$. gg. gctjbeft

OCÖ privilegia, c. z. prin. eod.

gattlMa

Srtjticet.

Sicut

autem in lingva & Jure Romano, 1.

4. D. de ftatu hom.

atque in hoc textu noftro, Liber is dicitur , qui libertate

gauder, ita quoque in lingva &

Jure

noftro is grate / feit

grafft/ irem grate man / & grälßati man dicitur, qvi

JftSltjC/ id eft Übertatem habet,

2. Dcfinitiolibertatis hic proponitur talis,defumptaex

1,4.D. deftatu hom. eßnaturalisfacultas ejuiy

quod

cuitf fx·

cere libet,

niß

β qvid vi

auf jure

prohibetur,

Dicitur

facul¬

tas naturalis, hoc eft, ä natura cuilibethomini concefia,

per

qvam homo quifque a&iones fuas pcragcre poteft, quem,

admodum ipfi libet, Ne autem qvis putaret, cuivis homini

(15)

-(69)

abfolutam aliqvam libertatem faciendi quicqvid libcat ac

placeat, five honeilum fit, fivc turpe,Juftum vel injuftum, competcrc,

addit Imperator dupliccm

limitationem, feu

cxceptionem fnam illud nifi exceptivum eil3 qvod

vide-licet naturalis illa facultas, a Jure primum limites aliquos

fibi prxfcriptos habet. Per J^autem intelligiturhic,iecun-dum Juftinianum, $. 1.fup.

de

Jur.

nat. gent.& civ.

Jus

il¬

lud,

qvod naturalis

ratio inter omnes

homines conßituit, dr

apud omnes

populos

peraque

eußoditur

: feu accuratius cum

Juris NaturalisDo&oribus

loquendo,quodDeus ipfe

pernatut

ram conßituit,

dr

redtλ naturalis ratio omnes

homines doeuit.

Ad quam fententiam proxime accedit Juftinianus in §. ir, d. t. ubi naturalU Jura, qva

apud

omnes gentesperaqve

ob·

firvantur,

divina

qvadam providentia conßituta

eile

dicit

,

iempcrqvcfirma&immutabilia permanerc. Deinde Leges

ctiam civiles intelliguntur, Juftitia & reqvitatcnixse, vel

cifaltem non repugnantes. Hinc Arift» ιΦ Pol. c, 9, «

ii7JhXha π

lyv

ττζος

την mhirdav J fervitus

Juris dr legum,

non oftfervitus, notatCuj'ac. hic. Optimc igitur cum ea

fervitute, feu fubje&ione potius ac obedientia, ftarc

liber-tas poteft. Quod confirmat Gic. orat. pro Cluent.

legum

idcirco omnesfet^i

ßmusy

ttt

liberiejfe

pojftmus

&

Arift.

4. Polit.C. 4.

Quid?quod

ipfiImperatores Severus

&

An-toninus faepiflimc referipferunt, inquit

luftinianus,

f.

fin.

Inftit. qvib. mod. teftam. inftrm: Licet

Legibus folutifimtss,

I

attxmen

legibus

vtvimus. & Imperator Theodofius 1. 4..

C«,

de legib. Dtgna vox eß Ma)tßate regnatis,

Legibus

alligatum

fe Ftimipem proßteru Adeo de auttoritate

J

uns

noßra

pen·

(16)

(7°)

det anttorittS) & revera wdjtv imperto

efi

[ubmittere legibus

principdtum♦

Nemo

igitur

hominum

ita

Über

eil,

ut

nul-Iis plane

legibus

obftringatur,

Sed prohibitio

rlla,

quse

ex Jure naturaü venit,

univerfalis eil

ac perpetua:qua; ve-ro ex Jure

Civili,fpcciahs,

qvatenus

qvis

efi;

eivis alieujus

Κcipub^ejufqvc

legibus civiübus

fubje&us. Ncqve

tarnen ex

eolibertatem,deqvahie agitur,quishabere definir,qvod Jure

prohibetur

facerc

id,qvod

ipfi fortafis

contra

Jus

naturale,,

vel civile libeatt fed hxc duo optimc fimul ilare poflunt«, Altera naturalis illius facultatis, feu liberratis Ümitatio [Tqvam Grotius,inSparfionibus

Florumadh. locum,primum

qvidem minus neccfiariam

efle

ait,

poftea

vero

exeufat

3; hsc eil,nißfi

quid

vi

prohibeAtur.

Etenim non

fem

per na¬

turalis illa facultas, faltem quod ad a&uin & exercitium,. immunis eil a vi & coaäione.Qvae vis,feu

coatlio,fi

jufta

fit, jufte qvoque ac legitimefacultatemillam

faciendi quid

velis coercet: quia fub ipia prohibitionc

Juris

continetur,

nihilque efi: aliud, quam cxccutio ipfius

Juris,

feu viokn*

ta prohibitio fecundum Jus

fa&a,quando

qvisfpontc

pro-hibitioni

Juris

non

vult

parcre»

Pcrcam igicur

tarn

qvoad

]

11s, quam

quoad exercitium,facultas illa

faciendi

qvod übet

circumfcribitur ac eoercctur tneque tarnen per hoc

Über-tas,de qua hic, amittitur,fedoptimcfimul cum caconiiftit,

seq; atque cumipfa prohibitione

Juris.

Si vero

vis

illa,

qua

quis prohibetur, feu potius impeditur

tantum,facere quod

libct, fit injuila, hoc eil, impediat aliquem

facere

ld, ad

quod faciendum Jus habet: tunc impeditur Übertas

haec,

(17)

ejus, ut re&e notat

Gothof, in Not. ad h. loc.

Tinge

nov

vinciru uju rerum η

rarum

vi

prohtberi

See.

hac

faculta.

tem

faciendi impediunt,

libertatem

autem non

minuunt.

Ad-dit Vinnius hic in notis: E. c. Γι qvis ä latronibus vcl

piratis captivus tcncatur.

Liberias

namque

qvod ad

Jus faciendi

quod libet

nihilominus,

integra & interne;

rata, manet : adeo ut, qui ita prohibetur facere qvod libet, acqve liber maneat

libertatemque fuam

ipfo Jure

retineat, ac fi nonprohiberetur,

3. Hujufmodi

definitio libertatis in

Jure noftro

haud

ufquam exprefle

tradita

extat: ex

effeöis

tamen

libertatis,

fecundum Jus

noftrum

competentis,

colligi facile

poteft,

quod ea eriam

libcrtati,

qvatenus

in

Jure

noftro

traditur

,

congruat, Neqve

aliter,

fi videlicet

rede cxplicetur,

poteft*

cum haec libertatis deicriptio fit generalis,

libertatique in

univerium compctat.

5· III. In s. x. h.t. Definitio Servitutes

nohis

ä

Juftini-ano exhibetur, defumta ex 1. 4. $. 1. D. de ftat. hom.

Eft

tonßitutio Juris gentium, qua quis

dominio

alieno

fubjicitur

contra natur+m Hicconflitutio^fa caufa poniturpro

effe&o,

xiotatqve rem

ipfam Jure

Gentium conftitutam

&

introdu-öam, quemadmodum

pattio faepe ponitur

pro

pa&o,

ut

do-cet Pacius in Analyii hic ; quafidixiflet,

fervitus

eftäjure

Gentium conftituta. Qvodnam autem

hic

intclligatur Ins

Gentium fatis patet ex 0, i. tit. prseced. nempelas

Gentium,

quod vulgo

Juris

Rom. interpp.

melioris

diftin&ionis

ac

ioftrin« caufa folent [ccundarium appellare ;

quod

gentes

(18)

(7Z)

human*

ufi exigente

& humanis

necejßtatibus

ßbi

conßit*-trunty ex quo

bclla

ortλfunty

&

captivita'esfecuta, &

ßer-vitutes, qua

funt

juri

ηaturalt

contraria.

An

vero detur

ali-quod tale

Jus

Gentium, ab humanis

gcntibus

conflitutum, inftarLegis omncs gentes obligandi vim habens, diilin&um

a Jure naturali proprie di&ofdequo

aliqvid

ad $. prseced» η. 2. 3 Pro inftituti noflri ratione dictum breviter in

Exer-citationc u cap. 2. $. η. 4.& 5·. qwamquam multa prae-terea dici poffunt,qua: alterius loci funt. Notanda autem

praecipue inhac dcfcriptione funt verba illa, domtmo alieno fubjicitur. Dominium hic intclligitur privatum; qviadeJure

tantum privato Imperator in Inftitutionibus hifce afturum

fc dixit * qvod vel fingulorum patrumfamilias, vel

univer-fitatis alicuius eil» Qvifqvis igitur homo inhocce dominio

alicujus eft, qvafi resipfius eil» ut poflit dominus de eo

di-fponere,tanqua de re fua,proarbitratufuo, qvatenus tarnen

Jus

naturale vel civile admittunt. Qvid autem

Juris

habe-ant domini iniervos fuos Jure Romano, fuo loco traditur inf. tit. 8. dehis qui funt fui vel alicni Juris.

4. Porro in definitione additur, contra naturam

Jus

Gentiumhujufmodifervitutem conilituiflc ac introduxiflc ;

hoceil, ut Vinnius in notishicexplicat, contra communem

tUam omnium hominum conditionem,quam

ab

initio

habuerunt

λ natura*fcilicct,abfqveullointcrveniente fafto vel

inftitu-to humano, Ita etiam tit praeced.

2. fervitutes dicun-j tutnaturali

Juri

contrariaj & additur ratio haec, Jure enim

naturali omncs homines ab initio libtri nafeebantur. Et in

(19)

manumf-(73)

ίϊο äJure gentium

originem

fumfit»

utpote cum

jure

natural!

omnes liberi nafeerentur, & iervitus eilet incognita :

|ure

vero gentium fervitutem, eamqve fecutam

manumiflio-nem invafifie. Conf. 1. 4. D. de Juftit. &

]ur.

1. 1.

D.

de

natalib. reftit. 1. 31. D. de R. J, Nov.

89,

c.

Naturaigitur

hie & Ius Naturale pro codem capiuntur, Im autem Na*

turale ex fententia & opinione Iuftiniani dupliciter

aeeipi-tur, vel pro ipfo Iure Gentium, ut in §. n. Inft. de

rer.divif.

δ<. acquir. ear. dorn, ubi ita ait:

qvarundam

rerum

dominium

naneifeimur jure Naturalis

quod, ßcut

diximus ,

appellatur

Im Gentium, Et in $. 41. eod. tarnen rette diciturjureGert'

tium, id eßi jure Naturalt

id effici.

Vel aeeipitur pro Iure

homini cum omnibus animanttbus communiJ( De qua

acce-ptione qvid fit fentiendum, di&um

eftfupraad

cum

locum)

Utra autem in aeeeptione hic capiaturlus naturaleä

Iufti-niano, certum eft omnes homines fecundum Ius naturale

liberos nafei. Ex quo fequitur fervitutem illam,

jure

Gen¬

tium fquod interpp. vocant] fecundario introduetam,

Juri

naturali, ex mente ejus, eile contrariam* Conf* Grot.

Lib. 3. de J. Β & Ρ. 7. §. 1.

1. Neqvc folum Ius Romanum dicit hominem natu¬

rali Iure liberum eiTc, atque libertate gaudere, verum

et-jam Iuris Naturalis 1)B, Ccleberrimi idem ftatuunt : ut

Grotius Lib» 11. de Iur. Β. & P. c. 5.$. 26. & feqq» ubidi*

cit fervitutem tantum ex fa&o hominis oriri. Vid. etiam

Lib. 11. cap. 22. S. 11. Lib. 111. cap. 7. $. 1.

Pufendorf.

dejur.

Nat. Sc Gent. Lib. 2. c. 2·$. 3. b. m.Ioann.

Schef-ferinoftriSciagraphia Jur.Nat.Partt Special,memb.i*part.

(20)

(74)

ι. Cum hac autena adfcrtionc reda fronte pugnarc

vi-flctur dogma iilud Ariftotelicum, quod qvidam

homincs

natura ßntfervi de qvo vidcatur Ariftot. i. Pol. c. 3. &

4. Grot, de Jur. B..& P. Lib. 1. c. 3. f. 8. Lib. 2. c. 22. $#

11. Lib. 3. c. 7. 1. Sed rotcft tamen

Ariftotelesconimo-de cum ICTIS conciliari. Qvamconciliationem ingeniofc

tc folide, ut caetera fua, expofuit in Epiftola ad Georg. Richterum Daniel Heinfius, qnae extat in Volumine

Ora-tionum ejus. Breviflimc fentcntiam Ariftotelis indigitavit

Grotius, Lib. 1. de J. B. &. P. c. 3. §. 8. ubi ira : Arißoteies dixit

qvofdam homines

natura

ejfe

fervos, td efl, ad

ferviiu-tem aptos. EtVinn, in notis adhunc locum : nempe tnqenio

ßupidos

&

corpore

robuflos

d

natura

producfos vtdcrt

adJervl·

endum iis♦ qui ingenio νahnt, mimßerio fcilicet ceconomico»

Qva quidem in re non multiim cumAriftotele pugnabunt

1CTI. Tamen, cum aptitudo il/a ad ferviendum , qua; in

aliquibus bominibus cernitur, & potius ex defedu aliqvo, qvam intentione natnrae oritur, non fuiiiciat ad dominium & fervitutcm adu ipfo introducendam, cum natura ipia

noa dererminct, hunc ad dominium, illum ad fervitutcm, verum in medio hoc ipfum relinqvat, coqv-c faciat, ut o-mnes aeqve liberi maneant: hoc refpedu rede dicunt ICTI

fervitutcm eifc contra naturam, utpote qvae omnes homines

in naturali libertäre relinqvit, qvartumvis naturalis illa

a-ptitudo ad ferviendum in qvibuidam reperiatur. Qyod de

fervitute Jure Gentium per bella & captivitates introduda,

legibufque civilibus olim reeepta, tanto magis dici poterir,

quandoqvidem per illum modum conftituendse fervitutis

frpe fervi fiunt,qvi,qvoad naturalem aptitudinem,minimc

(21)

(75)

£ Α η verö fcrvitus illainflitut» hum&no introdu£fo,ti£

loqvitur Ariilot. i. Pol. c. 4. feu Jure Gentium, per

belli &

captivitares eonilituta, ut hic & alibi

ftatuir

Jufiinianus

( qvxfententia etiam eft Ariftotelisloc. citj

Jurcdeinceps

Civili Romano, aliarumqve Gentium legibus reeepta approbata,Jurinaturali proprie dicto,

qvod

naturalis 5c

re-£ta ratio omneshomines doeuit, ita (it contraria, ut qvi cx captivo fervum faciat, potius quam cum

occidat,

contra

Jus

naturale proprie ita dictum & prxccptivum peccare

fit

dicendus ? aliaeft qvaftio : qvam ego haud cum rationc adfirmari polTc crcdiderim. Qvin potius id

rationi&hunia-nitatj,adcoqvc etiam

Juri

naturali eonveniens

videtur,

ut qvamvisinterficerehoftem quis poflit,tarnen potiuscum

fer-vet in vita,&qvamoccidat;eumq;fervumfaciat,cum

idipfü

Reipub.fux,& privatim fibi, imo

ipfi

qvoque captivo,

qvi

in vita fervatur, quodammodoexpedirc

videat.Conf.Gror.

Lib, 111.de J. Β. &. P.c. 4. & cap 5,

ubi

de Iure in

Capti-vos. Qvamvis id interimiargiamur,

Chriftianum

non

modo,

fed & humanuni magis eile, ut vi&orcs captivos fic in vita

fervatos, acqva merccde aeeepta potius redimi patiantur,

quam in perpetuam fervitutem, quam

haud

xqvo animo

perferre poflunt, detrudant. Qvid ΐ qvod Herilis flatus at-qve Herilis

poteftas

ad Ius Naturale

refertur, ejufqve

pra>

eeptis dirigitur. Vide Grot. delur. Β. & P. Lib. c. f. fr 26. & feqq. NobiÜiT. Pufend. de Iur.Nat. de Gent.Lib.vi*

c. b. m. AmpliiT. Scheiten Sciagraph, lur. Nat*

Part*

Special. Mcmb. 1. part. pofterCap. 15·. alioiqvc:

qvod

neu-tiqvarn ftatui poirc,fi fcrvitus illa Iure Gentium

introdu&a

(22)

fjmpli-(70

fimplicitur

Iuri

Naturali eflfet contraria« Neque ctiam ipfs. bella, qvsc captivitates, indcqvc fecutas fervitutes fecum traxerunt, Γι jufta fint, & iecundum naturalem seqvitatem

atqvc humanitatemgerantur, fimpliciter Juri naturali funt contraria, magis quam jufta fui,rerumquc fuarurn defenfio,

qvam

Jus

ipfum naturale non permittit modo, icd &

prre-cipit:cum alia via non fuppetat,qvaSummse Poteftates

ad-verfus alias fummas Poteftates, vim & injuriam fibi

infe-rentes, nec fponte ac legitime fatisfaccre volentes,fefetucri,

aut Jusfuum perieqvi pofllnt, quam per bella.

Multo adhuc minus de fcrvitute illa, qvar per

exprcf-fum & ultroneumconienium conftituta&introdu&a

eft,di-cipoteft, qvod ea fit Iuri Naturali contraria. De qva

vide-atur Grotv Lib. 2« de I. Β.& P.c. 5.$. 26. & feqq. Amplifif.

Pufendorfr & Schefferus loc. paulo ante allcgato. Scd dc his hacc tantum obiter dicta fufliciant.

4. De hac definitione icrvitutis Iuftinianea , qvantum

adcollationcmcumJure Sveogothico, idcm venitdiccndum,

qvod fup.dedcfinitionc libertatis, nimirum talem aliqvam

fervitutis deicriptionem in Iure noftro repcriri

nullam,qvan-tum qvidem mihi videre contigit. Qvamvis autemita com·

parata cft hax defcriptio,utqvoadpleraqve fervituti in

uni-verfum, adeoqve & lervituti^ qvalis illa in Iure Sveogothi¬

co olim conftitutareperitur,applicaripoftit,eoq; non malc

dici qveatfervitus illa, Jarc Gentiumeße conßituta,qva quis

dominio aiteujuf privato

Jiibjicitur:

tarnen vix

cft

tarn

exa&a,

ut eam tanquam optimam Iura omnia alia

(23)

/77)

1bus non careat. Neqvc etiam Jus noftrum adfcrtionem ü-lani , qva fervitus

Jure Gentium

conftituta, Juri

naturali

contraria dicirur, utpote a veritate abhorrentem, ufquam

approbafle

deprehendimus,

$.IV.In $, 3«h. t.Scrvt &

Mantipii Etymologia

propo-nitur. Dicuntur ä fervi a fervando^ non d

ferviendo:

ηam mercenarii

ferviunt,

qvi

funt

homings

liberi,

ait

Pacius ia

Analyfi hic. Practerea, Ii ä ferviendo vocabulum

fervi dc%

feenderet, potius

fervius,

qvam

fervus

diceretur.

Hatioau-tem appcllationis in ipio textuhxc additur :

qvod

Impera-iores[_ belli fcil.J captivos

venderey

ac per

hoc

fervarg,

nec

eccidere

folent.

Mancipii vero

Etymologia

hsee: qvi gtiarn

Mancipii dtcuntur eo qvod

ab hoßibus

manu eapiuntur.

1. In Lingua Svecana &

jure

noftro iicuti nec fervi

nec mancipii

vocabulum

,

qvippc

Latinum, locum ullum

habet, ita nec Ecymologia fervi & mancipii hic tradita.

Nihilominus ratioeadem tra&andi captivos olim apudnos

obtinuit, qvod belli duccs, aut ipfi Principes , captos ab

hoftibus interdum non occiderint, verumin vita fervatos

fervos fuos fcccrinr. De qvo plura fuo loco inf. ad

2. In Lingua tarnen noftra &

Jure

Sveo

-

Gothico,

prsefertim antiqvo, variaoccurrunt fervorum no.mina,qvx

occafionC oblätahic recenferc, breviterqve eorum explica-tionem tradere, haud abs rcforeexiftimamus. Suntaurem

fere ifta:

Dfcelftfolf/

feu ofreid man/

ßunu/ £bt:di/

tbv&M Simbat feu ambut/

gcftie

ieu

goftra/ 2fon6bt)ugfj

feu

annibbu^er/

£em()ton/ Jjpudfunu.

Nam

95rptt

/ icu

5?rpttal

'Xi)ibbbortn/&£ÖpdfUHU/

non folum ipfam

fervi-lem conditioncm, fed & aliud qvid notarcputantur, ut

deineeps

qvoqveftriäimindicabitur.

(24)

(7ϊ)

OfcdiftfiMf/

qvod occurrit in.fi 6.

9.95latifj.

23p2<

generale nomcn eft,notatqve hominem.five perfonam

li-bertatc carentem, fcu fcrvilem; diciturqve , uti pater, ab

£) particula privationem vcl negationem denotantc, &c

ftillft/

vel frhl$l qvod, ut fuperius 5. 2. n. 2. vidimus, libe¬

rum homrnum fignificar. Ei autem dirc&e , ctiam qvoad

fonuni vocis, opponitur

jjpiffftjte/

qvod fupra habuimus , d. f. & exrat in

fi.

17.

2)rupit1.

Sub hac voce

ie-orfim fexum mafculinum exprimit,

Oftd^lttCin

fl.

3

Sltffc-©ut>f)er Oftdid/fcu

pfraig

maDet/

fi

19. fi39.

€0Ταπί>· S33cftitt£. &c. fexum femininum,

oftdtfdftlilU

d. 19·

Sufo.

25p£.

Pfcdtjqfono

d. fi 39. OJlanl). 2öeftm2*

^^rät/ut freqvcntifiimc in Lcgib. antiqvis,& uflrati*

cap.31. ί· ι.

SWfffr.

feuXxiMl ut incap. 19. βάΠΠ. mebi)

VDtf. 22* aut. tff/ ut in vocabuio ^ral&dt C. if.

S^rdp.

HlCfcfj nn(. 22- fcribitur,fionpatet certoundcderivetur. Pot-eft tamen forrailis non plane inepte äverbofcttläß/contraßc

Praa/ deduci, qvafi PrdiUiaut <2f)rd<M/ & pro eo £rääl/

aut Jfyraf/ homo fcrvilis conditionis,qviomniaqvctcunqvc

dominusproarbitrioeiinjungcre vulr^perferre cogitur velpo»

tius aThrafeu XtjttW/unde

Xftfßja/

qvod notatctiamwrg^

kcoercere, ut cenfet Ampliif. Dn.

LundiusCollega

& Fautor

meus pl. honorandus. H'nc de fervorum condirionc opti-me NobiliiT» Stiernhökius de Jur. Ver, Lib. 2. part. prior, C. 4. p. 216, nullα enim

pcrpejßo,

qvx non imponi

potuit^nul-U Aclto qvx non qvovis modo extortχ. De vocis aurem vera

fignificationc itaSticrnhök. loc» cit. p.

207.Xt\UM/Autenim

lenerditerßervum

eujußvis

condttionis

ßgmßcAt ^Vid.

ff. 18*

(25)

(79)

JtföBft).

SBcflä?·

fl.

ι.

SBinfjovfc. fl.

14. &

fcqq. SlrfP

0flj}£· &c«) Hi aflentitiir b.

m. D. Loccen, Synopf. ]ur.

priv. DiiT. 1. thcl,7. £rdi\l erAi

generale

nomen

fervorum

qvtbta

opponebantur

liberiy vel

irigenui9 C. 31, 5. 1.

Noritamcnicrvis utriufqve fexus, fedtantummafculis

tribu-itur, inqvit d, loco StiernhoTdus , ac proindeßrifitM, nec

yrorfu* idem

qvcd

mancipium, Ad cundem modum

fervi

vox

fjKpiflicne in Jure Rom tantum de mafculis ufurpatur,

ei-qve opponrturtunc anritt*,qvsemuliebrisfexus maneipiuna

■tft. Eodcm fenfu opponuntur ctiam

XfytcU

&

^UtffOOOflL

*.fin.

©ipt.2Bcftge. £f)C<U

&

«mfmt.

fl· i8.

2(flua>.

2Bcfifl2. fl.

j. §. 4.

j?5piii.

23p2.

&c.

©jflftbrfll/ qvodexrat in

fl.

}.(. 5.

^Jpitl. SpS.ff.

3. cod. ©titfxcm.

fl·

17·

'Dvapitl DftgS.

fpecialenomen eft, eum enimfervum fignificat, qvi femetipfum

iniervitu-temdederat, ut ait Stiernhokius loc. cit. qvi fe ftonte

fix

in mancipiivel

fervi

nexum dedit, ut loc« cit« Loccenius,

Qvod & ipfa vox, a ©täfTel ©^f/ qvod donationem aut

deditionem notat, c. i.«prin.

3^· ££

&

fepiifimc

inLL«

antiqvis, &

<£()Γ(ί|

compoiita, indicat.

2(m6ai/ ut in fl. 3 y. 37. ff» 36.SDiantj«

Subi)erm.&c.

vei

ambot^/ utinfl.

19.

QTtant).

SBefittig,

efanc^.Lib 13. c.8.vei awtut/utinp.3.j.4.

Ä5p.S3p£

fl.

18. £()iuro.

233eftqS.

qvater,

fl.

7. prin.

fl»

8. 5.5

3(vfb.

fl. 6« §. 3. & 4. ®tpf.fl.13.

SWtlof. 2Beflg.fl.

36.3Dlanb·

®Ubß($tt1·&c,legitur,Nobilifl« StiernhielmiusinIndiceLL»

Vcftrog.

exponit per 2l)tälOC{) QfyäimMl firvus

&

An¬ ritt* ( apud qvem alia qvcqve ejus vocis iignificatio viderl

(26)

Doj

potent) Β. m. D. Locccn. in Lcxico

Juris

cxplicat,fcrvuf

autfervty velopu*

faciens:

& in Synopfi Juris priv. Difif. z*

th. S.itayfervum vel

officium firvile

domino fuo

prtbentem

fignat.

Nobiliif.autem

Stiernhökius

de Jar. Vet. cap. fup.

aileg. pag. 104, dicit

Sftttböt

apud nos ejuidem

conditio-nisfuille cum ambatfis Gallorum fqvod idem afierit

qvo-que loc. cir. Locccn. Jcumhac tarnen limitatione, qvod

vox (imbat apud noßrates tantum

feminis

tribuatur ; cum

ambaäi iili Gallorum potius mafeuh fuerinr,utcx loco

CsefarisexLib, vi. de Bell. Gallico ä D. Loccen. in Syno¬

pfi allcgato conftat. Etfatendum eft vocem attlbat in

Jure

noftro antiqvo de feminis ufurpatam frcqventiifimc

repe-riri r ita

fl

35·. & 37.

'.Tfmipt

dftfl?.

de

26(ϊαίiltta/qvae

furtum committit,& ob id, qvia mul&am praeftare ncqvit,

ferva poenjc fit, dicituf, bf wart bandambaf/& ft

8.

5. 5.

2frfD.

QBeftq?. batoir

^on&rbtafdgi

Eideft

coneubitumj

wtt>b ambut ftna/ & fl. 6. §. & 4.

gfpf.

ubi

c-tiam de concubitu cum attlbut agitur, Eodem fenfu

fj.

13

iftdifof.

opponitur £ßrdl & atttbut/ &

fl.

is.CtbiutDi

2Bcffrj£.

aliqvotics, qvod cxplicandum

videtur,fervua^

vel

aneillx, Ununr tarnen Iocum reperi, ubi

atttbut

potius

ma-fculinifexus maneipiumfeu fervum fignficare videtur,quam

dticillam^ nempe ff. 7. prin. Sfrfb.

2Beftq2·

cum

ibi

ftatua-tur, qvod

ambut cKeir Xljrdl

nra ftrt

fitid/

ic. difpen.

fator feu curator bonorumpupillarium erir,in

inferiptione

capitis vocaturyqvod officium virile eil, nec facile fervar mulicri commiflum videtur. Hinc Stiernhielm,

inlndicc,utfupra

vidimusexplicatpcr£f)t:di&

^bfdltniftlr

(27)

(*

υ

JDerivari autcm forte poteft ab

atttfcob/ qvod

in

inicriptio#

ne ff. 3.

2Beftg.

notat

utenilliä, fupeüe&ilcm,

vel

inftrumentum rufticum,prout in Indice' explicat

Stiernhicl·

roius,(qvod in cap. 53.

gg. (Ulfofte

dicitur

)

vel

all-£>UD6/ qvod codem fenfu occorrit in

flL

23·.

fin.

33t)gb*

ÖÜg£·

eo

qvod

antbttt iit qvafi

domeftienm

qvoddam

in-ftrumentumfamili# vivurn & rationale,ut fervum deferi»

bit Ariftot. 1. Pol. c. 3'»

goftve/ vel

goftro/ feu

goftril

item

goftro/

feu $0*

ftru/

Nobilifif.

Stiernhielmius in

Indice

exponir,()eina

f&DD

Ctrdl

od) ^rdlinnafverna,

NobifiiT·

Stiernhökiusde

]ur.

Vet. Lib. & cap. iup. cit. pag.

2.08»

ere

dtder

im Vernas ex

ancillü nutos,&fervos originartos,

m,

D. Loccen. loc.

fup.

cir. idem erat qvt verna,Jervw

dornt

ex anet

IIa

natus^

& ißic

enufr'ttus % & in Lcxie. Jur.Verna*dorntnotus,

alumntts,

λ-luma,Scd cum

Jus Wcftrog. ff. i8.$f)UHp.

nominetj^dl

etler atnbllf &cma

fotf

de qvo inf. fc 3. n. 2.

exiftimave-rim Sofrra non generaliter vernam ,

ίcd

certi

generis

ac condirionis Vernas denotate. Di&avox cflyuti pater,ä

ver-bo

Sofltra)

qvod

fignificar, fSM)d/

bpfot>t)fl/alerc & educare.

Undc etiam hodieqve reeeptum

foffrad/

bpfofffdi Söffet»

fdO^Ct/

SoftcrmoW«

* qv°d poftremum

habemus eriam

in c. lt.

(Jtft).

gg,

13^

0tg-

De

his

a

voeibus

NobilifT.

Stiernhok. loc. cir. putat gofitC mafeulini,

Jofita

tantupi'

faeminini generis e(fe:qvod tarnen

noneft

perpetuum.Nam

non

fcd&m^jjrcvernam

mafculum notat,

ff,

29.5. 1.

©tpfc

Offgg.ubi

tcr repetitur.

ff. 3«S®abfyWt1»&0<tt» ff-

xä.eod.

tibi tcr

occurrit,fl,

23.& 41.

eod»

ft

16,

2>füptt1»

ff»

(28)

(δι;

Sjfjttßf

fl.

69.

SDUlfli).

3Q3cflttt

&c,

verum ioterdura

etiam goftca/ ut 111 fl 7. i 2.

2iVfO.

SBeftfl.

fl.

13. $. *.

fl.

10.

©rap.

fl. 19. (ötpt.

Öftg?

Ubi ita

: 9jjja.

bber Soflra

fln/

ot

bibbet- gr4ifa

Äumi tttebb/o£ fallarl>ari

frdifan

wara. & $.2. 9iu giptir ttiaDer goftru «mageflva

annattf 9Jiantf· fl. *3.

Sfltiaf.

fl. 38.

Söngb.

öftgfc

Item

Joftrd/Ut

infl. 7.

prin.S(rfD.

3Beflg£.

Fcmininiqvo-qve fexus verna interdum Joflca dicitur, ut in d. fl.

29,

flipt.

Dftgg.

*. 1. o? batt n>et at bon är geflra. &c.

go-flru autem qvater ibidem defeminini fexus verna ufurpa«

tur.

gofttO

etiam eodem fenfu ibid. i. 2. fin.& in

fl.

2. $, y.

223etfi}.

fl·

6. §. 3. eod.

änitobugb/

ieu

annobbuget/

iuxta Sticmhiclmii ex»

pofitionem in Indice LL. Weltrog. idem eil qvod ^btdl/

fervus, tinde

annbbgatt/

feu

attnöbogan/

vei

amiöbitgbum

fhlbb

eft Srälbomö 0t4ub / ftatus & conditio fervilis»

Hanc vocemita pluribus

explicatSticrhök.de]ur.

Vct. loc.

cit. 20d. Sicfervifactifunt,

qvi

generali

voctbuLo injure gntiqve dieuntur

UntlObbiU)/

qvafi dicus invitos,

qvodfic

ut

plurtmum

agant,

vely

ut altis placuit, qvod tempore

mejfis

tqv£(invelßflbnob'u dicitur3 operAcorumcumprimUneeeβtriα

fit.

S(na6bugb

gutemfervUem smnem condittsnem includit,

&

femper

epponiturUbers, fedtö eHet

CltUtbOUgb«

Diflintf

e

tarnen rcccnfentur in

fl.

3. 3£abb

Dflg£.

&

fl.

16. eod. S£t)rdl/

JoflcC

&

OUnbbbtigb/

^νο 'pf° nonnulla inter eos

fubinnui videtur differentia; qvando vidclicet hxc

voxipe-cialius & ftri&e magis aeeipitur, B.m. D. Loccen. in

Sy-copf»

Jur»

DiiT»Z« Τhei. 8.ita exponit; talit erst fervus,cm

References

Related documents

tiplicia* Pfimarium tamen eft or do, fcilicct, tam impe- rantium quam parentium : Quiinprimiscuriofc&amp;ac- curaté dißingvendii tum fingulis quae agenda funt, quas o».

tavic3 efie&amp;uin eft: ita ille qui hic a Deo in- ditus dicitur motus, «&amp;ipfe efle&amp;us naturalis eil: naturalis inquam a&amp;io ve! paiKo: ideoqj &amp; ipfe fuam

funt limitanei milites, qui in regni limitL. bus, fluminum ripis, portubus,promontorijs, ac littoribus tuendis aluntur,eorumqs

eo quod partes aeeipiant nomen totius, facLquod in partes fpecie differentes dividi nequeant&gt;funt enim corpora fini- plicia, &amp; partibus diverfae efientiae non compofita

Ita enim late ubiq^ per erhem terrarum arma cirgurm tulit, ut qui res ejus legant, non unius populi» fedgeneris.. humani

ne, aflerto Dei concurfu ad maias hominum a&amp;iones, aliqua peccati culpa in Deum redundet: Dei enim aåio , qua concurrit, eft illimita-. ta &amp; indifferens, homo veroillam

dicendo; abftrahentes non negant, icillcec iliud attributum defubjefto, quod ab hoc abftrahunt ieu prae- fcindunt. Unde etiam iequitur, abftraftionem primae intelleftus o-

The share of developing countries in world industrial production, they continued, should be increased to the maximum possible, but at least to 25 per cent by the year 2000, implying