• No results found

Claudii Lysiæ ad Felicem epistola, ex Actor. XXIII. 26. sq., commentariolo philologico illustrata; quam, consensu ... Facult. Philos. Upsal. præside ... Johanne J. Amnell ... publice in acroat. Carol. maj. d. XII Jun. a. MDCCLIV defendet ... Sveno M. Ullh

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Claudii Lysiæ ad Felicem epistola, ex Actor. XXIII. 26. sq., commentariolo philologico illustrata; quam, consensu ... Facult. Philos. Upsal. præside ... Johanne J. Amnell ... publice in acroat. Carol. maj. d. XII Jun. a. MDCCLIV defendet ... Sveno M. Ullh"

Copied!
28
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

D. D .

CLAUDII LYS17E

Ä D

F E L I C E M

'

EPISTOLA,

EX ACTOR. XXill. ±6. iq.,

C O M M E N T A R IO L O PhüLÜLoGICO

ILLUSTRATA}

çU AM , j

C O N SENSU AMPLISS. FA C U LT. .PHILOS. UPSAL. P R Æ S I D E

V I R O C E L E B E R R

M

ag

J O H A N N E J .

A M N E L L ,

G RÆ C. LI r . PROF. REG. & ORD.

PAC. PHILOS. DECANO MAX. SPEC'TAB.

PUBLICE IN A C R O A T. CAROL. MAJ. D. XII JUN. A . MDCCLIV DEFENDET k e o ic s st ip e n d ia Brus.

S V E N O M. U L L I I O L M ,

V E R M E L A N D U S . . HÖR IS AN IEM IR1DIANIS.

(2)

S :Æ R :Æ MAJ:<11S

R E G N Iq u e S V I O G Ö T H I C l

V I R

S U M M Æ F I O Ë I ,

S E N A T O R ,

EQUES ac COMMENDATOR RR. 0 0 .

L IB E R B A R O

IL

CT E X C E L L E N T IS S IM E

' DOMINE

C A R O L E

G U S T A V E

MÆCENAS INDULGENTISSIME

P

u r p u r a m

,

t u a m

.

Im m o rta liu m . Indicem . M e rito ru m . Q u u m . Sviogothia. Colat. U niverla.

Q u id n i. Colet. H o d ie .

T u a s . J a m , 01 im. A m p le x a . C unas. , V erm elan dia. N o ftr a .

(3)

Q uidni. Devotißima. Colet, Studiofa. J u v e n tu s . Vermehndica. C a m e n a rn m . Upfalenfium. Alumna.

Q u æ Bene. T E . Sibi. Velle. Eo. Maxi me. Cognovit." Q u o d . J a m . Diu. Sibi. Bene. Facis.

N u n q u a m . Dedignatus. Nobis. AdetP* Er. V erb is. Sapientiffirrms. Hortator.

E t . Ipfa. Ke. Munificentifiimus. Evergeta. '

M e o r u m . V ero. Etiam. Ac. Mea. Singularis. Hæc. F uit. Felicitas.

U t. S em per. In. T E . BARO. E X C E L L E N T IS S IM E . P o r tu m . N a& i. Simus. Et- Aram.

Itaque. N u n c .

Im m otæ. Plenus. Fiduciæ.

Q u a m . T o t . T a n ta q u e. Beneficia. T U A . Firmarunt* E x ile s . H a lce. L u c u b ratio n u m . Mearum.Primitias.

E X C E L L E N T I S S I M O . N O M IN I. T U O . B A R O , IL L U S T R IS S IM E . ' S u p p lice . Dextra. Confecro. V o r a . In. Dies. Repetens. Ardentiffima. P A T R I Æ . Viv a s. PATRiÆ que. P A T R I ,

Sic. P ublicis. Privatisque. Defideriis. Fiet. Satis. D enique. Sic. Pie. Lætabitur.

IL L U S T R 1 S S IM Æ E X C E L L E N T IÆ TU Æ

Cliens Pevotifflmt*

(4)

V I R O Plurimum Reverendo & Clarifftmg

D:no MAGNO ULLHOLM ,

P A S I ORI in H ö g lå te r m erititfim o, P A R E N T I O P T IM O .

V

ellem eq u id em -h o d ie honeffifiimo juçundiffim o- q u e p e rfu n d i officio, q u o d Tibiy D i left i(Jt me Pa­ rem\ jam d iu d eb eo. Decenti videlicet v e rb o ­ r u m ad p aratu praedicanda mihi efient inn um era be- n e fa fta T u a , quae tacito pe & o re h u c u sq u e gratiffi- p iu s colui. E x to lle n d a fane effet fbllicita a d m o d u m , q u a m geffifti, q u a m q u e geris, mei cura, te n c r rim u s - q u e ille am oris P a te rn i ad fe& u s, cui q u id e m in d u l- fifti a d e o , ut, non fine g ra v io ri fu m tu a tq u e in c o m ­ m o d o Tuo, necefiaria vitæ Academicae adm inicula ni­ tr o mihi fuppeditaveris * largior m id to & ad feren­ d a m m ihi o p e m p ro m tio r , q u a m rei familiaris fa- c u lfa tu m q u e ratio admififie videatur. At doleo, infa­ c u n d u m m e p ræ c o n e m f u tu r u m h o r u m m e r i t o r u m , qu ib u s rite dilaudandis nulla vel maxima fatis fo r e t facundia. Q u i v e ro T ibi ne agere q u id e m g ratias p o te ro m eritas, q u o paffco re f e r r e m ? Q u a n d o dicare T/itfiam no n dubito levem hanc opellanq q u a n tu lu m , quæ io, p r o tantis m eritis fers m u n u fc u lu m ? Sed ve­ ro c u m d ig n u s hic nequ eat efle to t la b o ru m c iira m m - q u e T u a r u m fr u fh is , efto faltim tefiera pietatis 8c ob- fequii filialis,quo Te,Parer AmantiffimejSuavifiirnam- q u e iV /r f /T ^ p r o f e q u u tu r u s fim ad cineres, inter devo- tif iim a ,p r o perenni Optimorum Parentum incolum itate ac f u lu t e , fufpiria.

D IL E C T IS S IM I P A T R IS

filiu s o b f e q u e n ti/ïïm u ? » SVEN M . U LLH O LM .

(5)

* * * ' * * * * * *

AGTOR. XXIII.

fqq.

K

À A ï A IO S A ï S I A S t w x ç x r k u yysjjLovt OHAI- KI y a f y n v . T ov tovto v , u v X X q f å é v T a m o T uv l o v f a t u v , x x l yL tX X ovra d v a ig s iu S a i 1W a v - r ä v , è n ç c c ç u v v r u ^ a r s v f j i x l i £%eiXoyx)v d v r c v , fJLxbùv o n T u u a ïc ç ê ç t. BovXofjLSvoç fa y v ü v o tt tjjv a f r i a v j i l i) v evsx â X o vv a C r ù , x o îjr jy a y o v à v r o v elç 70 v p y ê if to v aC rôov ov tv g o v ë y x a X c îïp s v o v 7rffî ^ r r j ß x • 7WV r o v vôtxov d v r u v , p y f tè v f a Z£.ov B a v d r o v jj fa-

ufjLtiv e y x X ïju .2 ï y o v r a . M yjvvSflcrrjç f a /m h iß o u X r j; elç

\ y .

r o v u v i f a fxéXXsiv è j e J & z i €tto r ä v h v f a f a v , i z x v -

7rjç ( T t e p ÿ z TTfoç S f , T T X ?ayyeiX xç )C ,roïç M ttq y ê g a g x é y s i v r à vaoç ocvrbv h l S o v . Ep fa u o ,

* * * % * *

(6)

L N . j

ifcv - : V.-JW!

,*.;>■ :v. v,v ;.

%

AATAIOS AT2IÀ2 ) De Claudi i falia* & Clo- djis d) quorum gentilitio nomine nullum fere Röma infignius habuit, non e il,' ut héfc quid- quafn dicamus (a). Nec nih tribus verbis mo- riehthjrn,-1 prêter. hunc noftrum Claudium L yfta m > in Cod. Graeco N.Fed. memorari KAawîW Kccîaxçuy A<ft. XI : 2 8 XVlIi: 2 . itemque K A t s u J W , Romanam mulie­ r e m , eamque Chriftianam, II Tim . IV : 21. -Ab hoc Claudio Lyfta alienum efle putamus Claudium Gltciam d ila to re m , fortis idtimœ b om iifm , cujus mentio fit in eplt. Lib; XIX hiftoriæ Liviänh } quacum confer Sveton*' U b - Ill-, Cap, II. Id vero certum e ft, noftrum hunc civem fülfTe Rofnanum; qui Cum audiiflet, Pauluin efte

uv§çoùt>cv fûofuutov, iycoy inquit, 7fcÅÅcv. ye(pocÅxlcv rl;v

tt©--Kntlocv TuvTYjv €KTyj(Tcif.ir,v. XXII: 28 ( b). Eratautenv

,________ .. A : hic

(a) Cciifr. SV ETO N il T ib e riu m /.Lib. ÎIL C . /. (h) A it fe ingenti pecunte fumnia hoc jus clv itatir adquifivifTe. Qutppe 7icXvs idesn valet, quodplyccç, ut alias:- t,oAùr fxi&cs, 7SoKKy\ /ActKçcSvfxicc Zf c. Ks(pciÀcciCv a ut cm jcri- ptoribus Grœcis idem (xpe e(t , quod nobis capital

(7)

hic Lyfias Hierofolymis militum Romanorum tribunus. (A ft. X X iV : 7 22. Atmots o %i\:ccçxeç* Cap. XXI: 31, 6 X&lpcçxpç-'çv'.ç welqcts, tribunus cohortis, put,*. Hierofoly-i mitanse. Quippe ejusdem legionis, quæ in Judæaerat, una dehors Hierofolymis, aliae cohortes urbibus a- liis haut dubie adfignatæ fuerant.) itaoue fub Lyfia e- rant ‘sqctTioorui tact iy.urovTuq%ci Adi. XXI: 32. Hic il­ le eft, qui certior fadlus de tumultu, quem adverfusPau­ lum tota urbe Hierofolymitana concitarant nvls ccno rîjs 'Atrius lcviïutoi, A d . X x j i 1^. XXIV: i8. iplfe‘curn^oc- nooruis Y.cci sY.urcvTuqxcp accurrit, iedatisque hisce tur­ bis, vitæ periculo liberavit Paulum ; quem licet viridium tantisper ducendum curafiet its rrjv TruqefxßcXriv, (ic ta­ men ei Judæos adfandi copiam dedit. Adi. XXU 31. fq. Paullo poft apoflolum fîagrls feciflet cædi, nifi ipfum «V- &çai7rcv Yûofxu7cv (ye'yewti/jitvovÿ e£Te rfdcivifTét. Tum vero, caufTam Pauli cogniturus, vinculis folutum fi Hit rois àg- Xteqfptît xut rco auvèiiïqfû)' Cap. X X I!: 24,'f.XXIH: i , f m qUo cum orta fuifTet Octets xu\.aybffxu 't&p Qccqisalœv v.oci riïv ZuÏÏiïçvxccloov, Apoflolum, ex illorum medio raptum, novo diferimini eripuit nofler. Denique, cum conjura­ ti Judaei plus quam X L , vitæ P a u li, quem denuo ad cvvêiïçiov ducendum opperiebantur, ilruxiflent infidias, tertium a præfentiflimo diferimine immunem eum præ- (litit Lyfias, Ccefareamque ad Felicem, tgv nyepcvu, ab­ legavit . CC militibus, LXX equitibus & CC fateliitibus ( $e£iohu@ois) flipatum; (c j una miflis ad Felicem literis

A 2 illis*

l a r i feenori. Hoc loco pecuniam in univerfmn potius reddideris. Denique nota heie plenam integram pbra- f i n , quam Jæpms alitis ellipticam admittunt verba emtio- ju s venditionis: ita M a tth . X X V I j), nquStycci 7rc\Acv*

fubaudi xeCfcuKulcv vj Tifxyy.UTCS.

(f) Vi de i. 01 'tqotTiocTuif pofieaquam noElu duxißent Pau- m ii hs rrjy Aïrwcvrçiïct , urbem PctUßin<e7 Uierojdymam

(8)

Ulis, quat quidem integras hiftoriæ f k r æ : *Aft. XXXïIL 2 j y fe q q, inferuit fcriptor Geovrvsvsos r quasque literal no*, f>ono cum D e a , qualicunque commentariolo illuftr^re conabimur.

Nimirum Lyfias dicitur yçdfices hnçoKrjy Tcr^teypvcut rov TV7IQY tcvrcv: k. t. Ad quæ verba non parum

hæ-fe ru n t reverfi Junt• Poflero die ci / W k Paulümy Cd:jareuw de* Ûh&utïK Fcfici ß iterun t jf elvxàbvres rr,y. Ï7Ziç.cÀt}v tZ f y e -w * A&. x x r i r . 3 1 1.

Ce te rut) h y qua> m confia Paulina egerat Claudius L y - fias y quantum di/plrçuerint fiudacisr in fr a Cep. X X I V . 6 r feqq. h .rw r or e t or 7 ertulîus. cor am Felice procuratore fatt s cflendit, u b i, Paulum aeçufems y ipfum tn/uper L y - fiam Chiliarchum in jifiiti# ac violentia infvm lore nondu-

b. tat. Quippe dicit ille fi fiudœorum nomine : EvçxTncrccyev T.cv F la v i cv, (afiate heie reticet advocatus 1 f ic gravem cul­ pam tumultuantium Cf conjurantium fiudeeorum, qui Pau­ lum comprehenderent.

)

ydt y m t x

rcV

fyPceçcv vcycv r,& e?fi—

iruyev xçlvetv. {& revera etia m coram (yncutrio 7lirrcfi.ly- nntano Paulum f i flendum curaverat Lyfias.) nxcekåoov di Avalocs c %0s'mçxosy ( idque ex qfficio /u o r turkar illas re- preffurusf) y er oc a.oKK^s ßlas. io tocv y/içZv r,/uZv Z n fy a y v {quefil vero lentius adhibendum fuyfiet remedium adver- fus feditiefos violentos, eos que d m:im conjuratos infi­ di a tor es , qui Paulum » confia nondum cognita , /ublaturi fimfient de medior tnfi inter cefiiflet Tribuni prudentia y mi li­

tum que pr* fidium.) xsàfvktus rcJ» ycccrvjyficvs olvrov egyecDoti »711 ce- k. r. A (quippe cauflam Pauli inflo examini adeotiort fuht rabere voluerat I y fia s , u t f i !-l<roé öfteres abire jufle- r it Cæ(aream , quo reum abfagaraf P n lu m y a Procura­ tore judicandum.) Itaque h uc & p u r r liquet, non fin ir eauflx fu i fie r cur tam fimflrwn de l vfia tulerit judicium eanfitdicus ifler cni aiUipui ibcmur & 'fi:ù\tâi% mbtlu

(9)

ferunt interpretes, inque his ipfe DAN. HEI NS IUS (tf). Vertere folent: Epi/lotam, qu£ hanc (ummam contineret... Ncque aliter exponic C H R . S C H O E T T G E N l'U S in Lexico, voce ru7w» Arqui non heic de brevi fummct vel arqwnefiTo epiflolar, fed de ipfa a^itur epiftola, quae tota dein (equitur.. Profeéto epiflola ipfa incommode di­ ceretur comprehendere fummam >epi(loU j &, f* literasif-

Jas in compendium mitteret facer tcriptor , quid opus fo­ rer vel praemifla tv fsriyçocÇîj'y v tl fubjundia ad calcem folicmni forma : egfacro. traque sTrt^oKviy Tte^kypwccv roV

r v 7rcv TcvTcv y curn laudato Heinlio ,

1

c

,

exponimus:

txoucocv «Je, n cvtoix yeyçcéfxfJiëvtiV' Nlrnirum rxhtos heicr »obis eft verborum fo r m a , exemplar, fQuo fere modo* recurrit alias tvttos de exemplo vitet aut d o ftn n z. I Tiui» IV. i2. T it. II. 7 -& C J

Tfli KPATIXTI

2

/ J Erafmus» Grotiut, Vatablus, cete- r î , reddc.nt : Optimo» Cbnfentit Pricæus, non fatis pro­ to n s eos y qui vertezunr pvee/ïantiffimo. Sed vero nihil vefafy quo minui tTïlSrrcv i l l u d ( convenienter origini R ie , xxo rsiï xfccTcuÇy) principibus viris potenti butve ad- tribui fol irum y reddi queat etiam heic loci illuftruy e- rmnentißhnuTy prœceilentiffïwus.. SU» Interpr. tben niaq» tiga Lands hfifdtnganow* Quippe in eximia dignitate* quæ fupremam in provincia jurisdictionem comitabatur, con.ditutus erat Felix j quem proinde etiam Tr^rvAAos o> / tmç y Avxv’cv rev uçy^iept'jùs y.ccî tuv tT^siyßvr^cüv nomine

facient verba contra Faulum, compellar* K^ocr^s <&£A<£y f Sv. fnterp. Hiïgmâgtige Felix. ) A<R. XXiV. f, haut fe us • ' Gvjjov procuratorem Paulus v^car nçctTiÇoVy A&. XXVL 25 tubi Sv. Int rpres: M in gode F de Aptius f .rtafTe ad exemplumNuperiorum focoturr«: Maqttge F fle.) N V t;n ' tamen irrus infici.sv locis abis hunc titulum, qui cujusvis ordinis hon iu;bus deferri pollir, non cam

ho-novis (f/; E xercit. fa ir.a d k . L pag.joojcqq*

(10)

novis, quam amoris, i dicem effej quemadmodum in proœmio EvangeliiLUCÆ: Kçccnçé GscÇaÀe- ubi quamo- -ptime nortras ille: M in (rode 'Ihcophile.

HFEMONI ) Pr æfidi, aut, fi nimium generale illud efl vocabulum, Procuratori, fcilicet t y\s Iov$xla,ç. Videli­

cet in provinciam a Romano Imperatore, fumnia cum poteftate & jurisdiélione, miffus fuerat Felix, ad quem

feribitur; quem quidem erret xgtrm tcvtoo infra

■memorat Paulus C. XXIV. io. cujusque tribunal ß îjpcc Kcù<Toiçoç agnovit Apoflolus, coram Feflo, Felicis fucces- fore,cauffam fuam agens, Adh XXV. io. Erat huiepro- curatori fedes Kctio-ccçeix, Judæarn inter & Samariam, ad m are mediterraneum , iita ; (Aci XXÎII. 23,) haut lecus atque HoqkIoa < f , cv eÄotßs hc/t^oyp 0 Adi. XXIV. 17. XXV. i,feqq. Hysfxovos adpellatio tribuitur & Pontio Pilato , Matth. XXVII. 1. quem quidem fub T U berlo Csefare yyefjicvevcrcu rfe loviïàlcts, teftatur L U C A S , C ap.III. i.

OHAIKI ) Antoni u s, cognomento F e lix, CO R N E LIO T A C I T O teile Annal. XII O p y3 & y 4.,f r a te r fuit Pallantis, (qui apud Claudium Cæf. omnia potuit, qur- q u e , fi diis placet, Regibus Arcadùc ortus, veterrima nobilitate effe ferebatur ab adfentatoribus, quum fervili .effet o rtu , puta Cadaris libertus,) jam pridem fifudaeœ impofitus, ( f cunela w ale f a El a /ibi impune ra tu s, tanta potentia fubnixo. Qui , polteaquam praebuerant J u d x i Jpeciem motus, orta /editione, intempeftivis remediis de­ li f t a accendebat, aemulo ad deterrima Ventidio Cumano, tu i pars provinciae habebatur i ita \u t huic Galilæorum natio, Felici Samarit<e parerent. Quorum odia, latro­ cinia, infidiœ, p f aliquando prælia commifTa, fpoliaque & prsedœ ad procuratores relatæ, effecerant, ut arfi/Jet bello provincia, ni Quadratus , Syrice re f t or, / ubvenißet. &c. H is a d d e , quæHift. Lib. V. Cap. IX & X. tradit idem

(11)

T A C I T U S : Claudius, inquit, defunctis regibus, ( Herode* fcil. hujusque liberis,) aut ad modicum redaclis ,Judæ am provinciam equitibus Romanis aut libertis per m ißt ; e quibus Antonius F e lix , per omnem fœvitiam ac libidinem,- ju s regium fervili ingenio exercuit : DrufiIIa , Cleopa­

t r a & Anton*i nepte, in matrimonium acceptas ut ejus- dem Antonii Felix progener * Claudius nepos effet♦ D u* ra v it tamen patientia Ju d æ is, usque ad Florum procu- ’ ra to rem , f b quo bellum ortum. &c. Et de Claudio Cee-- fare SV ETO N iU S Lib. V. C. 28 & 29. Libertorum,inquit,, præcipue Jufpexit Foßdem (padonem, - - - nec minus Felicem, quem cohortibus & alis* ,* provmciœque judges' prœ pofuit, trium reginarum maritum: - - - fed ante

omnes Narcif/um ab epiflolis, & F allant em a rationibus. - - His fiibertisj uxoribus que addi Bus, non principem fe, fed mini ft rum, egit. Compendio a/iusque horum, vel etiam ftudio ac libidine, honores, exercitus, immunitates\ fup* pli ci a largitus efl s Cf quidem in/ciens plerumque & iqna- rus« &c. Felicem hunc trium Reginarum maritum ad- pellabat modo SV E T Q N IU S : quod ad TroXvyufocv & v a ­ gos amoves Felicis nonnulli referunt; non (ecus atque- ffulutm Cajarem omnium multerum virum dixit CU RIO apud Svet onium Lib. I. C. 51. A t maritum heic Sveto- rïins ait, non virum', quod rite obfervat ad h.

1

. ISAC. C A SA U nO NU S. Quare & H U G O G R O T IU S in no­ tis ad A<

51

. XXIII. 24. m onet, Suetonianum iTlud: tr iu m Reginarum m a n tu s , de eodem tempore non intelligendum efle. Senfuf efl: Felici tres, diverfis temporibus, nu- pbfTe reginas , i, e. u xo tes, regio prognatas fanguine, five Regum fibas aut neptes; quomodo Antigone & £ - . te Lira paflim olmaovtt apud tPoétas tragicos. Harum una ex- ftitit àçovatyy.ee, cvacc Icvô'oclocrj yvvrj rov (pfhtros, quam fecum ille h&buit tunc, cum arcefleret Paulum e cuflo-diar

(12)

CLAUDII L Ÿ S L ï ê

dia, & ore fi ir\ç ùsXçi-cv tï'^sccs dicentem autcuUaret Aft-

XXIV. 24. Præter fcriptorern ©e eVm/çcv, hanc DruGI- lam Judæam, eamqne filiam Herodis Agrippæ R egis,

qui yevofxsvos cKoohmcß^ooros Aél. XII 2 j . fe­

cundis nuptiis Felici Procuratori jun&am, memorat etiam JOSEPHUS Ant. Jud. Lib. XX. C. 5. 6. N o n autem hanc D m ftlla m , fed alterarr, eamque cognomi­ n e m , Felicis uxorem, adtigic T A C I T U S

1

. c . , puta An* tonii Cleopatra neptem: nifi forte probaverit quis, (id q u o d , IS. C A SA U BO N O

1

. c. judiee, nem o p ro ­

bavit haélenus, ) Agrippam magnum, pra ter Cypron , Pba/eli filiam, alteram quamdam uxorem babuijje, Anto- mil ex Cleopatra filiam . Hic eft Felix ille procurator,

qui, le&is literis Claudii Lyfiæ, quas ad ipfum pertule­ rant mifli cum Paulo equites, cum certior fuififet factus, •efife Paulum cctto EiXtrlus, (quæ quidem n iaoris

Aliae portio erat, eaque maritima 5 cujus urbs non igno­ bilis, T ccçarcc, Pauli patria exftitit, uti ipfe coram Lyfia •tefiatur: E y d , inquit, <xv§qc*>7rcs ètfxi londoner Toct-vsvs, r i j s

‘KtXtyJcce cvk d a fin 7tcKsûoç 71o\Ity\s. A<TXXI. 3p. &: mox coram Judaeis: tyd juév uyu dvyçlcvlxïcç » yeyewYifxlvcs tv

Tccçaôo rr\s KtKixla?. x. r. A. C. XXII. $.) caufifæ Paulinae cognitionem diltulrt, usque dum adventarent Judæi et v.cct- riycçci, ipfumque interim Curvandum curavit h r d 71 ç<xt- TCüçla rev H çûcv, five in publica domo, ubi haut dubie cohorti militum fu a erat ftatio. v- A ft XXIII. 25, f. Inter- jeftis autem quinque diebus, cum HieroM yma accelïis- fet AvccmIocs 0 ccçyjeçevs, fierce rdv 7r^eaßvT^MV, (fuerunt hl adfefïores & membra fynedrii Hierofolymùanl, ) sc*i £»7- toçcc T^tuAAcd revos , (qui Roman as haut dubie fuit o- ra to r, coram Romano procuratore contra Paulum faftu- rus verba,) data fuit Apoftolo copia propugnandæ fuæ caus­ ité > veucruvros ccvrd rev yyefxovcs Àéyetv. Cap. XXIV | , f, Iu acculatoria oratione fua Tertullus adfen.ator, judicis

(13)

favo-favorem aucupaturus, maxima cum gratiarum a<

5

lione agnofclt procuratoris huius in Hebraeam gentem merit3, res que in Juda?a reffe ec J elicit er geflas, (roc xocTcßcajjLxrc* 'fiVQfjLsvoi r S &vet rcvTco) dilaudat providam curam Feli­ c is, (rr,v wç&tarfv,) partamque populo multam quietem ac je lit ita t e m , (ttcAA^V aequitatem demum & hu­ manitatem (ë7rièî*.sictv) memorat. Af modica certe fuifle hujus Procuratoris in Judceôs beneficia, immo non fatis fidam fub eoexfiitifle pacem, atque infelicius a Felice gcftam efie rem , ex Romani hiftorici te/limonio, fide digniori, fupra haufimus. E contrario, Pauli odio ardens adverfa- rius T ertullus, ilium facit ocvfycc Ac»juov, (hominem peßi-letltem, ) xivcvvTct çccctv 7rccci roic Icvoxlciç, roïç kxtoc r>jv CiKcvumiv, TTçûûTcçccTVfv re rrjç tmv Nctfaçxloov ociçheooï. (an- tefignanum jeffœ Nazarenorum, i. e. Chriftianorum.) Vi­ delicet Paulus, Apoftolorum ille princeps , faiutarem C hrifti do&rinam ubique contra Judæos acerrimo vin­ dicaverat /ludio 5 atque hoc eft Tertullo movere Jedi- tionem. Paulus autem deinceps coram Felice r« 7re fi dvTcv x7To\cycvfxevcs, v. io f, parcior e/t in laudibus Pro­

curatoris, cui tribuit faltim multorum annorum in foro experientiam 1 Ejc ^öAA&jv, inquit, ftoov cvtoc ce v.^iTyjv tcH 'IBvei rcvTco ivr^x/jievcs k. r. A. Quibus praen.ifiis , amo­ v e t ab fefe apoftolus crim ina, a Tertullo & Judaeis men­ dacibus fibi obje&a; atque inprimis a turbis & fa ff io* ja conjpiratione alienum fefe innuit. Oi»re, inquit, Tvçcv

fxe £7riavçxctv 7tcicvvtx c%Aot/, cure ‘ëv roffç cvvxyooyalç,

eu-Ti x.xTctTY\v 7TcÄ.t)j, (leçcvcxÀ>ifA, quæfæpe fie Judæis y.ccr

ffrxw - adpeliatur, ficut Athene Græcis «Vu, Rom a Ko* mams ttrbf, ) & v. 13. îuçov /ue & juerix c%Acu, ovh jxercc Scfvßcv X, r.A. Porro confeflionem fidei fuae edens Apo- /lolus V. 14. f. xocrec Tvjv ciïov, inquit, >;v Aeycvotv chçeciv, hcCTÇeva) TM TÏOtTçcfco ©£ûu , 7Tt~e%/6M k t. A. AKTPeJxV banc , üve Chrifhanam religionem, vocat Paulus c^ ( v ia r ii, t e.

ß ra*

(14)

10 CLAllDII LYSIÆ

rationem modum que do&rina pariter ac vita , ) quam v e ­ ro Judaei, & cum his modo Tertullus, vocabant uiçe<riv9 feftnw i cujus vocabuli, <xno rov cc^s7<Boti d e d u ci’, licet originaria hgnificatio fatis fuerit honefta, (cfr. A d, XXVI.5. XXVIII. 22.) fic tamen idem illud, hoc loco ab adverfarüs adhibitum de religione Chriftiana, fmiftro accipitur fenfu, pro fallaci doårina & religione perverfa, cum feceffione & fchifmate conjun&a* quo fignificatu etiam PE TR U S 11 Ep. II I rois \peuJcJ)JocmtecÅote adtribuitectç&eis. T elles dtnique provocat Apoftolus, cum propriam <rtW<)W «- TrçoïKcrtcv, v. 16. tum quoque ipfos holles & acculatores fuos, V. 19. L» ccvroi eure;, inquit, h 7rotTa<rccv, e in evçov h tfjLc) ccéluyi/xoc. k t . A. Quibus auditis Felix pleniorem caufTæ cognitionem procraftinavit.» orav, Inquit, Avaictf 0 %<A/ce^%or KoiTctßy, iïiecyvoùccfjiott ret Kccty vpale. v. 12. In ­ terea temporis Paulum, a militibus fervatum, fatis h u ­ maniter & benigne habuit > llberumque familiaribus ad eumdem accelîum permifit. v. £3. Diebus aliquot inter- j e d i s , Felix & Drufilla conjux arceffitum Paulum au- fcuîtarunt vtç) rvs fV Xçiçcv 7 di fferent em v. *4. Loquente Vero etiam illo iïixcüoauwiç, Kcù syxçocTslocç,^ rcu y.çljjiccrôs tcü fjttAÀùvrbç hetBoct, metu quidem perculfus Felix, at fie tarnen de faiutiri fidei & morum d o d rin a edifeenia parum follicitus, impræfentiarum abire jufîit Paulum, opportuniori tempore alio ad fe rediturum. To Vuv e%r'V 1 inquit) 7tùçevcv’ kuiçcv Je /xbtukxKsto» fxoù «■ v. »5- Et quamquam deinde crebro Felix cum Paulo colloqiiutus eft, id tamen no n alio confilio faCtum ab homine in juli o & i^cÇccyo), quam ut pecunia fibi da­ retur a Paulo pro folutione, v» 26. Qua fpe fua fruftra- tus, Paulum tandem captivum reliquit fuo in en cc^'a fucceffori, Porcio Feflo: (v. 17. & Cap. XXV. 14, j fie quoque 7T(>cawrrc\ri7rTriv fele prodens ; fiquidem admifit hoc, gratificaturus Judæis, quorum aucupari favorem voluir,

(15)

u-A D FELICEM EPISTOLu-A. a munere jam c> î ns : (St'A&v yj*ilTUS wrccSécScii rc7s Lu* iïoclots z. t . A, V. 17)• Q ^o quidem partium ftudio te­ nebatur etiam port eum Porcius Fertus Cap. XXV. y,

XAIPEIN.) fubaudi , n M yn , v aeXm t, ij zvyjt» r a ; , aut fimile quid; ut(enfus fit: U to eße animo t f )aU v e re ju b ft, fiv e , ut in fronte epiftolarum fcribere amat C I C E R O , S. P. D. vel S. D. vel demuin S. (jalutem,) Græcorum more admifia. verbi lAAetyei. Ert hic infini« tiv u s , in literarum huyçaÇïMs 9 ufitatiflima falutandi for. mula. Ita initio epiftolse fuse JACO BU S: IccHooßos raus: iïûüiïexx (pvXoiïs, tcoïs h rtj <iiccG7icçcc, %a;ff;y, Et ^ piftola, quæ continet decretum concilii Hierofolymitani, A<ft. XV. 13. fq. fie inferibitur: O; Attcs’oAô;, Xj ot 7rqec-ßv- reçoi, *■) ot ùïïehcpci, roïs x a ra rijv Ai tu>x?k*v a f e \(ßc7s , ro7s xcùçhv. Neque aliter ipfi veteres Giæci. Sic apud DE MOSTHENEM: Ba^vAeuV MaxfJbv&v O/A/ttttc?

ASwccioov Ty ßcvhij Xj r « iïy/uco xotlçeiv• & apud XENO« P H O N T A Oa;^ Lib. IV. Kü^of Kua£a'^; %cclçttv. His ad­ de ê7Ftyçcc(ptxs epiftolar, ipfius D E M O ST H E N IS, u b jfre­ quentatur etiam to % a/^;r, cujus vice Græci alii fcripfç.

ru nt ev d/ayf;y, vel, quod P L A T O N I in Epift. tritum eft & familiare, lu tiçocttfiv* Græciftans vero etiam Q . H O R A T IU S utrainque falutationem epiftolicam, X»^etv xj lu 7TPC0TTSIV, Latine expreflit in limine Eptfh V ill L . I .

Cel/o gaudere & bene rem gerere Albinovano Mufa rogata refer. - * ■

Tacemus notiflimam, in congreflus initio, falutationem:

Xaîçe, quam adhibet ipfe C H R IS T U S ,

ra/Vyu-rcctÿv oc7rocvT^axs, Matth. XXVIII. p. Sic & C, XXVI. 45. Judas 0 7Tçcdértis, ti^cofKSw tw Iticov , sme> Xccîçe Pa/

3

/

3

/.

Ceterum de antiquitate & ufu hujus fornis confer, quse ex variis au&orlbus congefTit HENR. S T E P H A N U S in Ibefaurot tit, xçclçnv. Nos id unum In præfeos

(16)

fer-fervamus» e fle& hanc cr^roî^c^ur/ûHomeTicarn, fxlya- %oz7çe, y.xKcc %x,7çe, in OdyJ/eap ziïim. Sic, ubi Alcinous UiyfTi dixerat: Xaï^r Ttctreç, Z £f,vey UlyJJes Alcinoum viciffim alloqui incipit hune in modum:

Kad crû (plhcs puKcc , ©f<jî ds ro; oKßtoc ècïev. Oiffff.

0

. Ita moris fuiîTe, initio congrefTus*, falutaîttiS r d a lu ta re , nos docet XENOPHON Paed. Lib. VIL exem ­ plis Cyri & Croe/i regum , quorum bic captivus cum vi- «ftori dixijTet: Xod^s, ai Simseru , refpondit ille : iu cv y t Z KçoTca, fciL Eum in modum h i, quod vocat a-I ias ( EAAijwx. L. a-IV. ) idem ic rip to r, »MifAc/f xcolfttv 7tçcs-

ei7iov. Denique & obfervamus, Græcos v eteres, in

fine congrefius, dixifîe vale, falutemque Invicem fibl

precatos fuiffe, eadem forma. Quemadmodum apud

ARISTOPHANEM in Herculis,a Baccho

difee-d en tis, poftrema funt verbâ : srcAA* Z -&A(pi & apud X E N O P H O N ! A Pard. Lib. VIII. Cyrus jam m oriturus - fuis ultimum vale precatur : Xuiçere, inquit, Z <£>/Ac* 7soci^es%

- - t\ç/j 7!ccvres èt 01 7rccçovres? >\gq et cc7scvTes (plAii, %uîçeri*

Verf. 27.

TON ANAPA TOTTON,) fc. ov b n ^ c c Tttfç Ce ,v . JO. I.e. rov IIATAON, cujus per totam epiliolam ita retice­ tur nomen, ut nihilo'feckis, indice quafi digito, conv- monftretur Apoftolus, una cum literis corain exhiben­ dus.. Videlicet heic articulus » per fe demonflrativus, äemanftrativo pronomini hror adjun& usipftfiim am defi- gnat perfonam præfentem, & ante oculos pofitam. Nam­ que Lyfiae di (flo audientes 01 missis^ cLvctUvrfs rry ï7rtçcXriv rûu Or'Àr/j, 7ioeçh*}<rciv ngtf rev ïlocvÀov ccvtco. pertulere li­ ter as

,

at que una Paulum ftiterunt. Cap. XXIII. 3 3

.

£TAAHd>0 ENTA v7i0 rZv lov^ccuuv, H&f fxl/koVTOC cL-

vctiçét âcu v7i aWov,) qutm comprebenfum juàœ t jam jam de mtdio /abluturi e[fent* Quippe heic & paflim alias - dicitur is e ^ c c ^ u v e S c c i, cui matius injeruntur.

(17)

riam rei, a Judseis‘violenter geftæ, ex aétis Apoftollcis breviter enarratam vide pag. 5.

EniSTAS ovv r% ççccTBi'fJiciTt, è^etXc^tfjv ccvtoy,) Super* veniens (fc. adventu repentino, quem fæoe notat illud ver- bîttn : utpote v.cùrocàça,fxù>v en) revs’ Ici iïtlcvs, Cap. XXI. 3 z. ctçyrctcrocs rov IlocvÅov e* /uéacv ctvfœv, Cap. XXIII* tO.J r um militum aqniine, {nxqxXußxv rçanoorccs v&\ h.xrov- rccçxcvc, Cap. XXI. 32 ) liberavi cum. Hiftoriam Pau­ l i , a Tribuno fervati, fupra tradidimus. * Obfervamus faltim rov 7rKecvoi(Tfj.ov Eßqoot&vrct prouonrints perfounlis <xv • r o v , quod hoc loco non requirit fenfus integer, ufpote cui fatis erit praecedens alter accujativus, ( rov ccvdçct tcvtcv,) quein regit idem illud verbum ifcesXcjuw. Quomodo & pas- fim alias poft alterutrum articulum, ( v e lprœpofitivum cum fuo nomine, vel poßpoßtiv ) redundat dvrospronomen, com­ mune cum articulo regimen verbi, adeoque & eumdem ca- fum,admittens.Matth.VI. 4. O ntcrnç rcvd ßAencov - - ùvros ccno^oôret k. r A. ApOC, II. 7 ! 7- T<£ viymvti &do-a> ccvtm (potyea ctnd rov (xocvvcc k. r. A Cap. VII. p. ideu e%Aw 7toàvs ,cv 00. Ç&fjLrpott ccvTcv cv$hs ijiïuvccro Cap. XVII. p. 0 ^>; tnrôi ê Ï7rcv ( pro àv) fj ywrj xotSriTcct in ccvrcov. Adde Ja­ cob. JV. 17. In hoc fcribendi genere prseeunt ot

pYjy.cvTMy e quorum etiam verfione, Hebræi idiomatîs œmula, fequentia verba adlegat in concilio Hierofoly« niirano JA C O B U S, A d -. XV. 17. E(p> cvs en iKexXyrcci 70 dvcfxoc f l O V £71 ccvrevs. (cfr. Amos. IX. 11.)

MAÉXQN , OTi PqjAXiCS FÇl , ) fc. CtV&ÇûûTiOÇ , C* XXII. i 6. quum cognovifjrm, Romanum e§e hominem. Qua de re mox plura* Iflhæc autem verba a præcedentibui, pie« næ diltindinnis h g n o , feparanda, St cum feq. commate £8 jungenda voluit B EZ A , ea indu&u* ratione, quod Lynas Paulum liberans, A d . XXI. 31.!., nondum refci- vifiet id, quod poftea demum ex ore Pauli libi retulit 0 hwtèvTuçxcs

y

Romanum bunc eße hominem

,

Cap. XXII. '

(18)

1 5 , f., quod porro fcifcitanti Chiliarcho Apoftoîus îpfe apertius profitetur v. 27. f. Nec certe Romanum effe n o r a t t u n c , cum h fo m s ccvtcv ktAevoe fxocqi^tv ccvercZ*

ge&aet, (pocv'ge&x/,) quin audito, quod Romanus effet, iQ tßqSy 0 yjXlccç%os, rgq îubkvs àe clmswccv «V oiurJiï ci psKKovres civrov ccvstcc&iv, cfr. v. 14, f. A t fie tarnen n o n

eft,quodhujusloci recepta interpundio, &inde pendens diftindio commatum, fubeat mutationem. N am que,uti BOISIUS apud VOLFIUM in curisphtloi. & crit. ad h. 1. re d e m o n e t, diflingiienda funt heic tempora. Confiat enim ex hiftoria, quam tradidimus a n te , Paulo ter immir nuifle difcrimen præfentlflimum a Judæis, euirulemque a Lyfia Tribuno ter omnino liberatum fuiffe. cfr. C, XXL cum C. XXIII. Qu» igitur in literis cxflant verba: ifa r Xcfxry civrov, de utroque difcrlmine priori, adeoque & de liberatione bis f a d a , fimul accipimus. Verba vero, quæ fequuntur: lucç&ùv ort Ya^ütcs ad fecundam in- primis liberationem , non item ad primam, referimus. Videl. inter utramque intercefferat notitia de Paulo Ro­ mano homine, quam profitetur in hac epiftola T rib u ­ nus, pericula ifta & fequutam liberationem Pauli in uni* verfum commemorans, & duo tempora illa committens In unum; quod dedita opera, & baut dubie brevitatis ftudio, fadum. Nimirum, laud. BOISIO judice, quaedam in epiflola fu n t, qua: ref e n i debeant ad priorem liberatio­ nem ; quaedam ad pofleriorem , quaedam fimul ad utram - que. T ertii vero diferiminis, quod inflabat a Judæis infi* diatoribus, quodque evadebat jam Apoflolus Cæfaream ab- dudus, infra his literis fingularem facit mentionem Lyfias.

Reliant monenda nonnulla de jure civis Row/7«/,quod pro v o ca'it Paulus, Chiliarchi juffu vindus.loris, adhi- bitisque flagris quæftiori jamjam fubjiciendus. Quippe tunc aditantem centurionem Romanum rogavit Paulus; E/ oc\$(>to7rcv Yoofua7ov (kkoctukçitcv vfjuv

(19)

Caip. XXII, 14. f. Quibus auditis centurio ille, Lyfiani ' triibunum adfatus, inquit, r i plAK us 7iotelv%' c yocg

civ!$çoc7rcs IvTos PufAoCics êçt. T um vero adventat ipfe L y - fiais, & , ad Pauium converfus, héye juci, inquit, u cru Pa* /xxiiosUij quod cum acifirmaiTet Paulus, dicendo infuper naitum eßc fe Romanum c iv e m , non iolum a tormentis illi« immunis evafit apoltolus, fed & eCDcßföri c v i A Ictpyoe*

, > -f „ ~/ , ' «f y > \ h /

*7Tityvcvs on Poofxcttcs eçi, ngq ort t]\> ocvrov oeoSK cos. ( ort wçoe- retwev ocvrov rois i/xuai. V. * f ) Videlicet confugerat heic Paiulus ad tutelam legum Romanarum. Porcia lege, quam in oration bus Verrinis fubinde memorat C icero, pcena' gravis irrogata fuit eis, qui Romanum civem verbera/ - fem t Huc etiam faciunt verba ipfius Ciceronis Qrat. X in Verr. Faonus eß, inquit, vincire civem Romanum, fee* lu r verberare ; prope parricidium, necare : quid dicam in ertucem tollere ? Et lege Valeria fuerat Interdi&um, ne quis m aizfflratusy inditta cauJJajivem Romanum damnaret. Q ua­ re in praefentiilimo diferimine fuppliciove fuit haec lol- leimnis formula defenftonis: Civis Romanus jum ; quæ quiidem apud T U L L IU M vox eft civis Romani, v irç is c£jft. Sic autem non obfcure patet caufla foilicitudinisac ine.tus e o ru m , qui, cum nulla antecefïifîetcauflæ cogni­ tio judiciumque', Paulum vin&um flagellaturi erant. Quip­ pe violabant hi legem & , quod iandiflimum efle ju­ bebat illa , Romanorum civium jus. Ceterum quo pa- <fto> Paulo, ccv&çaTiav Pœ/xcciov fele profitent!, competat hæ c ncKneix, jam non difquirimus operofius, quum no­ bis otium fecerint alii. Cum dixiflet Chiliarchus 1 fe fa&um civern em tione, Paulus alt : èyà je y s y ^ vrfMxt. Unde non pauci colligunt, ortum efL Paulum ex majoribus, qui Romanam civitatem fibi adquifiverant. Ne*c defunt, qui jus civ. R. in eum derivatum v tlin te x u rb e natali, puta T a r f o , de q u a fu p ra j cui quidem Cilicum urbi libertatem, nec non jus civitatis

(20)

n æ , contulifîe Fertur primum Antonius T riu m v ir, 8c dein Auguflus, qui eadem Tarfenfium privilegia c o n ­ firmaverit. Sed aliis dubia admodum vifa elt hæc tto- Kirsloc, Tarfenfium, quorum urbem tantummodo colo­ niam faciunt Romanam. Vide tradentem hæc CI. Cand. E R IC U M SIBERG in Hellade llluftrata, ubi locum A£h XVI. 37. f., noftro huic parallelum, egregiis obfervationî- bus explanat C. II. §. IX p. 35.

Verf. 28.

BOYAOMENOÊ os yyoovott rrjv cciriocv, iïi y\v svey.oc\ouv MUTM, y.c&rriyooycv ocvrov hs t o cvvsJçicv ccvrocv.) Nofcere CU"

pietis Tribunus il\e , cujus criminis adcular ent Paulum Ju« dæ i, ^ u t qui non immerito fufpicabatur, horum iræ o - d io q u e, & hinc enato tum ultui » datam fuifle anfam graviore aliqua Pauli culpa; ) deducendum curavit eum e cuftodia ad Synedrium H ierofolym itanum, quod fum- mum erat Judaeorum tribunal , ubi majorls m om enti cauffæ, civiles pariter & ccclefiafticæ* examinari fueve- rant ac dijudicari. Nempe quam primum, fedatis J u ­ daeorum tu rb is, in vincula Paulum conjeciflet T rib u ­ nus , percontatus quidem erat : r k «v *ir\, ;<#/ r / ( fub- audi y.ctKcv, Matth. XXVII. 23.) fct tssti-oitjzoos; Cap. XXI. 3 2 , f. fed quando jam ccXKoi ccKKo r/ sßccov sv tm 0%Acu, nequivit ob iftam rerum perturbationem certi quidco^no- fcere. E t licet mox Paulum rogaret Lyfias : efietne Æ cyptius ille turbator n u p e ru s, quater mille ficario­ rum d u x ? & vicifiim Paulus non Ægyptium efle fe , fed C ilicem , & quidem Txçtxéx Icute;»/, refponderet ; fic tamen non innotuit aliqua ejus culpa: quam cum m ajorem in modum exaggerare pergerent Judæi adver- fa rii, vociferantes : cc/çe ccno rîf<r y r \ s tcv toiovtov* ou yc&ç

v,oi$r,Kw ocvrov dij'j , (Cap. XXII. 12*) Paulum dedifiet Lyfias quæftioni ac to rm en tis, nifi eum Romanum es- fe hominem refeivifiet. E rg o, die poftero, Lyfias ß c v

(21)

-(ßcvXopevcç yvZvoci rc ccoÇocXh' y ce, ri Cpro àtcc r i Vel tts* g) y]ç ociTictï) KotT*jyoçe7Toct 7ictççi rbôv lovàcclûov y convenienter

ttegibus Paulum fiftit coram judicibus, convenire jufTîs; jputa rois olç%teçeZrt, ( qui ex perverfa ambitione jam plu- ires era n t, & per annuas vices fummurn tenebant facer- d o titim , cum ex inftituto Divino exftiteritin ecclefia Ju­

daica unicus jH D ) cAa> too cvvefyîû, quod irccv to

7rr(>ecßvTt(3icv vocat Paulus, Cap. XXII. 5. cujus quidem collegii LX X awfyo», f. adfeffores ac fenatùres » in hift, ©vangelica, a jenio, f. graviori atqtie honoratiori artate., d ic u n tu r ïlçesf&vreçci > ipaiïimque .cum adjefto, 7rçec@uTB*

(goi TCV.ÅCCCV, 7Tçsa@vTeçot hr^rtyjA} yrôov loviïctloov ^quemadmo­

d u m horum præfes, .0 ccq%i8§e\js, rov A«cuvC.XXTFL

JT- Ce) Q ua ratione autem , in horum confeflu, rev de- ‘Xieçêoc Avocvlotv TrocgccvopciivTcc reprehendens Apoftolus » uc trarren legibus reverentiam , fummoque facerdotio fuurn d e fe ra t h o n o re m , videre eft Cap. XXIII 2. ubi in ver- fois: KccSt1 xçlvoùv fxe xard rev vcfxcv , rc.Hc(&rt<&cci, uti a-llias to xotSfetv, judicibus tribui folitum , item que dûïïo-

w ib u s, gravitatem importat ac dignitatem muneris. v. 29.

ON ETPON èy#ciXovfU£vov 7te ft £trr>ifxobra>v rov vofxcv u v p W .) Praedicat Lyfias, fada jam in fynedrio inquifitio- n e , deprehendifle fe Paulum adeufatum eorum, quæad teontv over fias legis Judaic te fpedarent. Et intelliguntur

C

quæ-(e ) De origine magni hujus Syitedrii, Divinitus per M o Jen in flit u ti, v. N um . X L 16\ Sed fuerunt çtiam J u ­ d a s tribunalia tninora , quibus rtidem aw^çluv adpellatiom mem non infrequenter tribuunt bnrum antiquitatum Icri- ptores. Quemadmodum i f roc oWfytu 7t\q$vvTtKÛs memo­ ra n tu r a C H liISZO 9 M a ttb. X . /7.

(22)

quxfliones controver/æ, pertinentes ad religionem ; quemad­ modum non alia fere farypetra* eil acceptio in G r.

Cod. N, F. Sic Ad. XV. J-,fq hoc utrum

adfaiu-tevn fit neetiTarium TreçiTtpn&ui ra> t$ei Mocvdooç ; perhi­ betur aüfam præbuifte ac materiam concilio Hierofoly? nntano. Comprehendi vero etiam h.l. videntur vel in - primis quœftiohes juvit Mojaici cerimonia lis, quod’ univer- fam cultus Le vitici facrorumque rituum rationem trade­ bat. Licet autem haec lex fufficienter admodum ab ip(o D eo lata fuififet ecdefiæ Judaicæ, & a Mofeiiteris exara­ ta ; ea tamsn re non contenti Judæ i, lcriptœ /eqi, fuper- pondii in d a r , addiderant oralem itetTçoTïotpetejoTov, plurimis eondantem majorum conftitutionibus, ad poderospropa­ gatis} iri quarum religiofiflima obfervatione fita fuitplu-

rim^ pars Pharifaifmi. CujusmodJ-funt, quæ memoran­

tu r Matth. XV. 2, Marc. VII. 3. 5 8- Gal. 1.1 4. di 7ruçci-

iïevets tû o v TrgeaßvTtgüor, ui 7raçccàc<i£ist S inautem

quæfieris, quæ fuerint idhæc gr,ry/jxTcc ; nobis refponfu- ris necefle eft ad hiftoriam facram recurrere. Hierofo- îymis vulgatus fuerat de Paulo ru m o r, er* cinfsuo-lvy ècc7‘/.si dito hivcrêûoç rovs y.xfx r x eSvtj 7txvrxs îcvÀdtovç, Aeyoov, prj 7reçi7kfÀveiv ùvTOVSTcc Tëwcc, prjôè reis e$e<rt 7te- çmctTëïy* Cap. XXI i j. . Iiifuper Judæi Afiatict, in e o, quem fupra rriëmofavimus, tumultu, vociferantur: eure s’

» 0 uv-àçoûTrcç, c i ■>/ f\ i \ «v < ~ ~ •1

hxtx rev Axcv^gq rov vepov, t{oq tcvto7tov TcvTcv, ( rov leçcv, quod vocatur vel adjointe ro7tos, Joh, XI 48. vel cum adjéåo, ro7tos xytos j A<ft. VI, i j . & c . J 7tdvTxs 7[xvTxycv ^lijixjKOùv v. 28- Porro , una cum Paulo viderant in urbe præfentem Tçécpipovi hominem AatxvcP Cap. XX. 4. & quidem F.(phiov, C XXI. 29. fidum illum Apoftoli comitem 5 quem in templum Hierofolyinitanurn a Paulo contendebant infroduftum. Itaque addiderunt & hoc criminis: Èt it s a&jÊAArjvxc ùriiyccyey ùs pre tybv,

Eti.civu)kè tgv ccyrn row ov tcvtgv. NUniruni hifee Judæis a-

(23)

lie-fcienigense , cujuscunque demum generis ac gentis, folito tn o re dicebantur EÆMm, in quibus Trophim us, ut qui ex gem ilifm o ad Chy/tlana facra transierat. Judæis vero et- iam 01 ciAc@vKo!dicebantur xofvoi, i.e ., peculiarifacrorum fcripforum loquendi m odo, dxcc&xcTci x&j /SJVAux.rs;, a qui­ b us intromiffis profanari facram æaem fuam ducebant. A- U ter vero de Trophim o fuo jure fenfit Paulus; nec cer­ t e fenfit aliud , quam de Cornelio Petrus A d X 2 8, E/utcl 0 ©ecV 'edei^e , furjêêyoc v.cixcv rt ocxcc&uçtcv Aé/e/v xvèçcu-

7TCV. Denique , curn Lyfias cauffam Pauli fynedrio exa­

minandam d edi/L t, in ipfo judicum confefiii exarta fue­ ra t fadiofa di (Ten (io Pbarifœorum & Sadducæorum ; quo­ rum illi pro Paulo, dicente fefe, QctçKTa'icv cvtcc, ttsçi ?A- TriJW y.at ccvoc^datus' vexçav xçlve <&(U y acriter depugnabant,

inquientes: OvJev xxyjv évçlav.ofxçv iv tu dvSquTru tcvtu’ ft de 7rveVux eÅcthqaev dvrü , vj ityyeAoï, y.f, Secyoi^aysv' \ é t. XX III. 9. Fit vero, XPyovre? yjeivoci dvdçocftv , yyèèxy- ygAov, yriTs 7rvevyoc, & quidem hac ex parte Ph3rifæis

o rrn in o co ntrarii, contra Paulum itidem fentiebanr. Quse fingula fi eonjundim acceperis, facile pafet, quse & quaiia Lyfias fècerit capita accufationis Pauli; fcil. roi véA rfc *s- (siTcyriS } Tre^î êâuv MwaeooSy Tteçi (£s(èr\Xd><re<»ç rcv lifov, tfeçl dvM^dcrgjüç vey.pvv friTituccrcc' inprimis quando cum his col-? lata fuerint adfinia l«ca hiftoriæ facræ, quorum qusedam a nobis obiter adtingentur. Princeps locus & noftro il? Ii geminus eft Ad:. XXVr. 14. feq. ufci Porcius Feftus, caufife Paulinæ cognitionem perfequutus, coram Agrippa Rege fie faturde Apoflolo? Avnçrp h i KrtroiXeKetyybos ?•

9T0 <î>rihiY.oç ê h y to t*

- -

ttpç) eu ç a S fa re s ci Ketnjycfcï,

ou* '

Js?ju/otv

diTiOLV b s t y e p

»,

uv faw ccvv iyd* 7«m yctTU j& nvc*

Treç-l tÿ,ù' idiote ÅevTiådiyovlxs el%cv 7tçcs d v r o v

,

x d f 7Têçi tivgS

lqacv tfSvVv.oToç , cv eÇxxaxev 0 llxvfaç <yv. Videlicet re» furrtiïionem Cbrifli, tamquam bafm dvx^dceùc vexçiïv, vindicarat Apoftolusj eu jus cojifer dmhoylq» [coràth A-

(24)

C L A U D II LYSIÆ

fp’’?!??'»- yVCOttf OVTl 7TCCVT00V TOùV KOCTCC l'oviïoclsuç ë&JOVTe

&-'fVffjLocTûov, Cap. XXVI i f„. Addimus locum adtncm XVIII. 15 ubi nofter itidem Apoltoliis C orm thia Judaeis ducitur ên) t o ßrj/xu Fo«AA;Wor, oc\Öv7iu r6vcvrcs rrjs

Kypclocs. ( Romani procanfulis, Arbatatnprovinciam adrni- nifttantis.J Addebant crim en: Or; 7pciçcc rov vo/acv cvroe

dvu7tsiBei' revs ccv&çoo7ïovs aeßeebut rov ®eov,< T um vero,-

ne audito quidem Paulo, hos accufatores, tamquam n i- fiil horum adferentes, qu* fui fint jo ri, abegit Gallion a'

tribunal i r inquiens: E; /ah ow riv cciïiwifxct rt j ' Çcçiïtovçyyi/Jico' çrcvriçcv ,• 00 Iovoccioty accroc Aôyov uv ^veo-^o/ar/v ü/jcùov. Et d? (fjf— -?r\fjicc ist 71 eç) Åoycv , H&f ovo/aurœv, a^J/vc/xovrov aeddr v/aoes,-

cn&eSe dvr et’ y.çirr;s ydç êyd rovroov ov ßovKo/xut hvcci. N em ­ pe ab hoc judice referebantur ifthæc ad aevcÇuv Ices', jj /aa^- çccs H&f U7ïoctiïevTcvs <j]TY\<reis'r a&j'yeveuKoytccs, a&j eçets,. x&f

/itxyocs vofjLiaccSyCCt ètrtv dvocCpeKeîs y&j /adrutoi- ut hucj refera-- mus Pau h na' v e r b a diverfb licet prolàta fen fer y I t T im . II. 16. 23. T ir. Ilf. g.

MH AEN

3

t u & ov SocY-ccTcv rj iïecrfxûov eyaÂtj/au s y jc v r u y 'f

rc.

evçov. Deprebendijfe fe dîcit Paulum nulli u r reum cri-• Minis , , quod y Romanis legibus convenienter, capitis / up*- pitcium aut'viticula commerentur: Neque enim nifi te~

viores huic judici vifas"Judaeorum c rim in a tio n e sc o llig i ficile poflit e fuperioribus. Nimirum Lyfiae, Romano' fiom ini, non fatis edoéïo vel Judæorumy vel C hriftiano- rum dogmata,- quin pagana' fu per Ibiti one a teneris im-- Buto,,res nihili vifa eft, aut certe non ponderofa admodum ,, tfe quai Paulunv inter & Judaeos difputabanrr. Quod dein^ ceps etiam pvodunt FeKx & Feffus, qu\ (rirt/accru illa f.- difputandi materiem frivolam atqueinanem duxerunr,im -- m o vero abfurdam & vefanam, Qjjomodo Feftus ille adi

fjLccvluv refert r d d h rfitlc ts ayj/ cruÇçcvvvY\s f t / a u r u,, ( veram• & fanum evnngelii doHrinam,)'qu»' proloquurus eratPau* Ito jj d icit enim /aeydhri rî? (pwn' Mcdvti Eluvhï' r u 7tcft>xl> êV

(25)

AD FELICEM EPISTOLA.

aff yçctfufJiotTot hsr /ucivlotv 'nif^rvq^ntT. Cap. XXVI. 24 Cla- imitarant quidem Juriæi, vita indignum efie Paulum , C. XXII. 2 2.) haut ft eus arque dein ceps coram Fefto procu- jratore U dem itoMot v&j&ocçèx ceiTicc/Acerce eCp^ov xotrei t o v

.TlccuÄouy Cap. XXV. 7. Sod vero hi firmis rationibus li- •quido demonftrare non poterant objectorum criminum 'Veritatem; unde mox coram Felice Paulus, Ocre, in- tquif, ffUçu(TTy(îc&!y-sPovocrrai, 7ie£ œv tvvxocrtiycrgcvai/acv. Cap. XXIV- 13. Et Judæi. coram Felto , cvk /t%vw oc7roïïeï£cct •rei d i t Mfxccra G XXV. 7. H inc confidenter Apoftolus*, Æb his adeufatus v E r i n q u i t , cciïtKœ, ngef oijriov Sccvoi- rev nsTtqocyjd rr, eu 7rco^oc;rcu)ucc; ro ciircSccveiv: x. r. Â. v. fl. Ipfeque Feltus,. denuo vociferantibus Judseis , pri

eevrcv /uyjyJrt ,* contra teftatur, compertum efie a feffc t- dem illud,- quod in epiftola refert Lydias» ju^èv ôcfyovSceï yocTct ocvTov Ttmç&yjivoii v. 25. Quorum judicio mox ad-

ftipul'ati funt Agrippa, Pernice y &c. auditores Pàuli, fic linter fe loquuti :* O n cuJev Botvccrcv u£icv rj üsafAvv nçocvaei er ccvSçûûTjros ovtos , C. XXVrI, 31. Atque mox Agrippa

Fe-R o : A T T G Å fA vS o C l ÛvVCCTOy h fAt] STT f/dyÅ tjTO ' KoclcTCCÇCt V. 3 2 .

Dbnique Lydias', Felix r Feftusr baut mulro Tubentius, quant,- Gabion ille , ProconfuI Achaiæ, de quo fupra’, caufLe religiofæ , Jfudæos inter & Paulum agitaræ,' judi­ ces atque arbitros egifle videntur. Veri Dei atque Chri- fti nulla1 copnitione imbuti erant Romani homines illi, ni* fi quamr Judaeos inter aurGhriftianos v e r f a t i l e v i t e r obi- Hsrque r nec fine* fafridio a c c o n t e m f ü h au fi fient. Hinc naufeæ plenum & fuperdlii fuit eorumdem judicium de ëifiidiis,. quoe hacinprimis tempefiate Judaeis, vel fecum invicem, vel cum Chriftianis intercefiere. Quippe haec tklia vix tanti vifa funt paganis judicibus, ut fubjicerentur examini ;* prndertim quum in legum fuarrum tabulis dees- fiït norma r ad quaro ifta opinionum divorfia exigerentur, facile- L yfidsno fter, &pofi: eum Romaniprocura to ­

(26)

res;, cognofcendæ caufiæ Paulinæ immorari duyiflLnl Or peræ pretium , nifi odia JuJceorum, Paulo adverftntlum, érupilïent in vim aper ta m , inque turbam & feditionem; in cujus caufiam anfatrjve inquirere, hoc magis fuarum effe partiuni cenfuereTribunus & Procurator,quod in pro­ vincia tale quid impune fieri vetarct publicæ cura tran­ quillitatis, ipfis ab Imperatore deman lata.

v. 30.

MHNY0 EIEHS oé fxci £7iißcvAris hç rcv xvèçx fuèfaetu

£<7£(&Xl V7IG TOÙV lcviïccIûùV) i^OLVTriÇ S7T£(U \J /« 7ÏÇOS OS'') E 7T £/U ^ X t

fc. ccvTov, tcv JJxvAcv' quomodo & alias non raro fubaur ditur accufativus per [on$ , quem exprefium ordinarie re­ quirunt vçrba 7réfji7f8iv tkcc7rc5é%.siv. v id .^ a tth , IL i<$. XIV»

10. 55. XXVJI. i y. A&. X. Cap. XIX. ji, 1 T hefï. III. 5. &c. Immo vero êAelnei a l i q u a n d o & açcufati-. vus rei'-, vld.A & .X I. 2p. Phil. IV. 1<5. Præterea note­ tu r etiam , in adlegatis epiftolæ noftræ verbis, lingula*, ris conftru& io, magis ad fenfum, quam ad ordinarias fer- monis Græei regulas, adcommodata. Videi. i n c i p i t heic nofter, ac fi dein fcripturus efTst MEAAOYZHZ e<re&cu %, r. A. fcribit autem juéAeiv £<rs&xty a c li præmiflum ra fe fuiflet MHNT0 ENTOZ & pot, EIHBOTAHN *. r, A. A t- que fie, adrailîa h. 1. rariori quadam h x A x y ÿ , e duabus formis regularibus & confuetis, inter fe quali permixtis, çertiam conficit, eamque novam : qualem vero etiam liis fubinde locis deprehenderunt critici. Quod vero ad ipfam rem adtinet, ttsç) cvççcÇtîjç tyq cvvx/jiocrlas rxv lev­ ai'xixy9 (nXetcvccv TSTaxçxMVTX,) xvxSt-pxTt xvxSefJixTfTxvr TûùV tXVTCVÇ , fJLV\$£VGS yéuGxSxi ( fc./3 ÇMfXXTCC) i.e. (px~

y(iv\, pyre 7T/f7v,) %oos ov (%^i>vov') xvkkocsi tcv n«uAcv,con- (ulatur hiftoria facra, Cap. XXIII. 12, f. Id vero notamus, exfecrandft confpirßtionis hominum turbulentorum, qui in caufla injuRifiima hoc lefe devoverant anathemate, Qönfcios exfiitilTe ipfots Judæorum pontifices.ac presby-s fcerps, v. 14. Q quorum opem pradidiumque neceffario re.

(27)

quirebant hi infidiatores. Porro, quemadmodum Paulo, ac mox ipfi Lyfiæ, indicatum fuerit rc fWJfov , nullaque intercedente mora a Chiliarcho noftro præpeditum & e- üufurn , eo quod Apoftolum mitteret Cæfaream, nosan- itea paucis p. 3., pluribusg; hiftoria faera l.c, memorat. Sic ifalvus & incolumis Paulus, captivus licet, a L y fi a traefi- vtur Felici.

nAPx\rrF.l7\AZ ngq reiç v.ocrrr/cçcisAcyeiv rei irçcs etu-

Tou ttlyZûü. ) Jufierat quoque Lyfias Cæfeream abire Ju-

d£dos,Coram Procüratôre adeufaturos Paulum. Ht Felix »quidem,leéFis hifee literis, ad Apoftqlum inquit:

Aixv.cv-CCfJ.Ctl <TCV , GTCCV Y & \ Ci X C iT V yO Ç cl CCV 7T0CÇCiyt:VCt)VTCtl. V . 3 r .

Aderant vero etiam , quinque diebus interjeçiis, Pontifex Ananias, Prelbyteri;&TertulluS qui fàrti orator, de qiii- hus a n te ; oirwes sveCpotYiactv r£> riyefj-évi y.ccroi rev riauAju. <Cap.XXIV. i.Kccrrr/C iJiccv Tertulli, PauliqueaVoAiey/«!', Pe­

llicis denique judicis ampliationem, fupra adtigimu«.-FPPÜ20. 1 Eamdein tale dicendi formam

videre eft in claufula literarum apoftolicarum, Acft. XV. 29. quas ante adlegayimus. Sic etiam imperativo hujus verbi claudere fueverurit epiftolas profani G ræ c i, L U ­

CIANO tefte i tÉAfi TYts IrtiçcXïis vTeoyqcl^ctvres ro

çuoïxi.' Cui refpondet omnino Romanorum, literas finien­ tium ,VFVf, Valete. P. OV1D Heroid. Ep. XX. 242. XXfc

248. Trift. L. III. Eleg. III. L. V. El. XIII. Accipe, quo jemper ßnitur epiflola verbo ,

Aque meis diflent ut tua f a t a ,

(28)

Dijflertationeæ

A m iciflîm i

Dn, SVENOMS ULLHOLM.

duce Romano > d u m iollers, Icripta, r e k d v is D e Solymo q u o n d a m v e rb a Pelnjga R eo ,

T e cxcufîîfîe doces, q u o d amoena re c o n d it Id u m e, E t q u o d R o m a v etus, .quod veûis H e llas liabef. T o t , la b o r eft fu p e ran s annos, eoluifle C am ena s.

G ra n d io r L in e ætas ni! nifi g ra n d e dabit.

References

Related documents

När barnen får möjlighet till att vistas på lugna platser, kan de även få chansen att varva ner, vilket kan vara väldigt viktigt för barn som har långa dagar på förskolan..

Nedan föreslås riktlinjer för kravställning vid olika skeden i en entreprenad samt med hänsyn till om projektet innebär nybyggnad eller inte. Riktlinjerna gäller för de krav

The company doesn’t have any special team for implementing new process innovation techniques in production system, but still the process improvements teams and

Genom att studera litteratur som endast är förankrad till Lean Production och kvalitet begränsas fokuset i arbetet till att kunna implementeras till denna

To provide answers for both the first and second research questions (Q1 and Q2), on how to efficiently bootstrap the initial trust to a large number of devices in a

To provide answers for both the first and second research questions (RQ1 and RQ2), on how to efficiently bootstrap the initial trust to a large number of devices in a

The WirelessHART network is hierarchical in nature con- sisting of a base station (Gateway), a central station (NM), and sensor nodes (Field devices). Each wireless device has

På detta sätt skulle till exempel rehabiliteringsperspektivet på husdjursrelationen kunna utökas, och vårdare skulle få en bättre förståelse för hur relationen