• No results found

In medicinam Auli C. Celsi observationes quarum prolegomena venia experientiss. Facult. Medic. Upsal. præside Petro Afzelio ... pro gradu medico p. p. auctor Henricus Wilh. Romanson ... Sawolaxia-Fenno, in audit. Gust. maj. die XVIII Maji MDCCCIII

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "In medicinam Auli C. Celsi observationes quarum prolegomena venia experientiss. Facult. Medic. Upsal. præside Petro Afzelio ... pro gradu medico p. p. auctor Henricus Wilh. Romanson ... Sawolaxia-Fenno, in audit. Gust. maj. die XVIII Maji MDCCCIII"

Copied!
14
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

IN ME DICINAM

A U L I

a

OBSERVATIONES

Q U A R U M P R O L E G O M E N A V E N I A E X P E R I E N T I S S . F A C U L T . MEDI C. U P S A L .

P R Æ S I D E

P E T R O A F Z E L I O

M. D. P H , E T C H . M. R E I C H I R U R G I C Æ D I R E C T O R E S U P R E M O K T M E D I C I N Æ T H E O R E T . E T P R A C T . P R O F E S S O R E R E G , E T O R D . P R O G R A D U M E D IC O p. p. A U C T O R

H E N R I C U S W I L H . R O M A N S O N

M. C. A M A N . S r R A N D B . S T I P . W R K D . S A W O L A X I A - F E N N O IN A U D I T . G U S T . MAJ. D I E X V I I I M A J I MDCCCMt I I . A . S T P . M . S. 1 I I I i - - * ■ !'l U P S A L I Æ T Y U S t i l n t K N U K l S

(2)

E X P E R I E N T I S S I Kî Æ

F A C U L T A T I - M E D Ï C Æ

U P S A L I E N S I

ineam hoc loco p ie ta te m te sta ri p u b lice c o g ita v e r a m , se d here v i x s c r ib e n ti, C ives A c a d e m i c i , Socii L i t t e r a r u m C u l t o r e s , F e ­

lices m e c u m D isc ip u li ! ecce f a t a l i s necopinae cladis n u n tiu s clam itat^

A D O L P H U M M U R R A T , V i r u m A m p l i s s i m u m , D obdor em I n c o m p a r a b ile m , h estern u m vid isse diem s u p r e m u m ! M a n u cala­ m u s e x c i d i t : humanae im m e m o r s o r t i s , v i x prae s tu p o r e a n i­ m u s s a tis c o l lig it, I l l u m , quem vitae ip s i u s , a n te h oras a liq u o t, V in d ic e m v e n e r a b a m u r , ta m s u b itu m dedisse d o cu m en tu m m o r­ ta lita tis . f f a m vero q u is la c r im is , q u is desiderio m o d u s ? L u ­ g e n te s P r o p in q u o s , A m i c o s , D is c ip u lo s excipiens, lo n g o desiderio se­ r a P o s te r ita s r o g i t a t , quando u llu m in v en ia t p a re m ! M e a m ve ro D is c ip u li p ie ta te m , quam I P S I U S non n isi M A N I B U S S A C R I S n u n c lite m , accipite V o s in S p em D e c u s P rcesid im n q u e N o s tr u m , D U O S U P E R S T I T E S ; T U ve ro i n p r i m i s , quem h u ju s non ta n tu m o p c llæ , s e d om nis f o r t u n œ mecc P R Æ S1D E M , e x ip sa dom e­ stica m u lta a n n o ru m e x p er ien tia , Iceta, fe lic i, d id ici n u n cu p a re.

U p s. d. v i . Maji m d c c C i i i ,

*

(3)

PROLEGOMENA.

F u i t ja tn antiquissim is tem p oribus q u æ s t i o , p e r m u l t q v o l u m i n a p e r q u e m agnae c o n te n tio n is d is p u ta tio n e s t r a d a t a , an M e d ic u s e m p i r i c u s vel r a t i o n a l i s, M edicus m ajor e s ­ s e t ( a ') ; hanc iteru m q u æ stio nem n o ftro , m agnæ nomine, sapientiae s u p erb ien te sacculo, in medium p r o f e r r e , s u ­ p e r v a c a n e u m fo rs a n , ne dicam absurdum,* h au t paucis v id e b itu r , siquidem S y s te m a ta , felicissimas arte m e x ­ e rcenti n o r m a s , tam inulta hab ea m u s, u t nem ini sit d u bium , quin etiam in M edicioa plurim um p o tu e rit in­ genium.

V e r u m e n im v e r o , cum in hac t a n ta , de principio m o v e n t e , de causis p roxim is c e t ., opinionum diversi­ t a t e , quasi innata e s s e t Scientiarum cultoribus ea am ­ b itio , u t n e e rro rib u s quidem se vinci p atian tu r, inanes easd em philosophantium disquisitiones, quibus per to t s æ c u la tu rb a tam accepimus M edicinam , eo difficilius e- v ita n d a s , quo candidiori praetextae specie ap p are n t, m u ­ ta to ite ru m nom ine rev iv iscere deprehendim us ; & eo ja m r e s deducta e s t, ut non analytics solum m ethodo ad n o rm a s ex aétam videamus P ra x in m edicam , sed e tia m , in v e rs o o rd in e, principiis ratiocinio constructis eandem acc o m m o d a re stu d e a n t Neologi (b') ; & fere o m n e s, qui n o s tr o æ v o re m medicam t r a n a v e r i n t , tan ta eandem

( a ) R ationalis est censendus, qui mutationem a causis remotis ef- fettam , sive causas tnorborum proximas c o g n o s c it, & ad normam, ex illis sibi d e d u f ta m , sanandi methodum ingred itur; E m p ir ic u s , qui sanandi m ethodos usu & analogia probatissimas adhibet.'

tb) Quis famosissima inter Medicos nomina R ô s c h l a u h , S c t i e l -

(4)

re-ce p isse in c re m e n ta p ro fite n to r, u t antiquioris ja m victri­ c em M ed icin æ , h a u t exiguis n iten tem c o lo rib u s , n o » am plius aemulam illius, nedum im itatricem h a b e a n t, o- perae p re tiu m v id e tu r accuratius e x a m in a re , q u o ta n d e m u s q u e liceat M edicum e sse rationalem vel niti ra tio c in io ? A n & q u a te n u s S cie ntia, q u æ hactenus n o tn e n a P a t r e

H i p p o c r a t e t r a x i t , qualis hodie e s t , illi, q u a m ipse

p ro p io r e s q u e ipsi s u c c e s s o re s h abuere , s it a n te p o n e n d a ? N o b is i g i tu r , Specim en inaugurale e d itu r is , hoc erit c o n ­ s iliu m , qu o in te n ti, C ic e ro n e m M e d ic o r u m A u l . C o r n , C e l s u m (V) p e rs e q u e n d o , q u o s te m p o ris c u rsu fe­

c e r i t M edicina p r o g r e s s u s , quid d etrim en ti c e p e rit, u t m a x im e operis e x i g u ita s , u t te n e r æ v ire s p e r m i tt a n t, dilig en ter notabim us.

R e p e tim u s itaque p r im a m , q u m n nobis explicandam p ro p o s u im u s q u æ s tio n e m , non sine q u a d a m sollicitudine,

c e rta n tib u s in dies sagacissim is viris afru d e m o n s t r a r e %l nullos e s s e , ingenio h u m a n o , qui c o n s titu a n tu r, limites. Natae s u n t & n a s c u n tu r quotidie n o v æ , de organ isatio n e

miniscittfr? C e l s u s h o s animo præsaciisse v id e tu r, d u m , de causis obscuris a g e n s , in om nibus e ju s m o d i. d ic it, cogitationibus

in u tra m q u e p a rte m d isseri p o sse ; itaque in g en iu m & fa cu n d ia m vincere ; morbos autem non eloquentia, sed rem ediis cu ra ri. — D isea ses u n fo rtu n a tely are not to be conjured dow n w ith w o r d s ; i f they w e r e , the schools o f M A R C E L L U S and S A M U N I C U S had s ta r v e d the fo llo w ers o f H I P P O C R A T E S . M o s e l e y on tropical Diseases. Lond. 1789. p. v r .

(c) Quis fuerit N o s t e r , quo rég n a n te v ix e rit, ex e rc u erit arte m , nec n e , parum constare inter Au& ores deprehendimus.! Medicinæ gna­ rum f u isse , nemo n eg a b it, qui scripta perlu straverit. U ngeachtet, inquit Cei. K. S p r e n g e l , Pragm at. G esc hic hte d. Arzneik. 2 T h . p. 10. keine deutliche B ew eise vorhanden s in d , d a ss der V e r fa s s e r

A r z t g e w e s e n , so sp ric h t er doch m it z u vieler Sachkenntniss von manchen O p era tio n en, als d a ss man ihm w e n ig sten s die A u t - opsie ab leugnen könnte.

(5)

c o rp o ris vivi t h e o r i æ , v e rb o ru m c e rte , p le rim q u ç ta- -meg a r g u m e n to r u m , spinosissim um p ræ se ferentes ap ­

pa ra tu m . P e r lu s tr a n ti autem historiam artis hæ c eadem omni te m p o re o c c u rre n t. E te n im si ad m em oriam r e ­ vo c a m u s o m n ia , q u o tq u o t medendi Scientia inclaruerint, nom ina, inde a v etu stissim o H i p p o c r a t e ad d e c u s sae­

culi n u p e r delapsi Cu l l e n ( d ) , vix q u em q u am in venie­

m u s , qui n o n s u i s , plus m inus ve fi&is, indulserit opi­ n ionibus, q u iq u e suos non habuerit sectatores. A t q u e si u s u s , q u e m q u isque Medicinas attu lerit, rationem ha- bueris > h o ru m om nium o p era, e ad em , qualiscunque de- m u in s it, ad n o s p e rv e n it; si autem in ip s is , quæ quis­ q u e sibi p o s u e r e , fundam entis p e rs tite ris , v e r e o r, ne a~ cu tio res, u t sibi v id e n tu r, nostri te m poris Medici

I n g e m in e n t t r e m u lo s n a so c r is p a n te c a c h in n o s ( e ) .

E t ita omni t e m p o r e , p ro s u o , apud optim um quem ­ q u e , a r b it r io , cognitio causarum abditarum , quid s c i ­ licet c o n s e r v e t c o rp u s sa n u m , unde causa morbi proxi-( d ) Valde tamen e-rrart, qui venerabilem hunc Virum nimium aesti­

m atorem sui st&tuunt. Suis quidem gavisus est opinionibus ; quas vero adeo non certas praedicavit, ut potius, occasione oblata, ipse prirr.us e s s e t, qui defe&us ostenderet. Cei. Præ sidem narran­ tem saepius audivimus, illum in præleftionibus suis, si forte ali­ quid su æ doftritiae contrarium occurrebat, dicere solitum: T his

seems to in va lid a te or ra th er overthrow the doffrine laid down by m e , b ut a m not very so rry f o r it , because f f never fe el m e disposed to s u p p o rt m y Theories in opposition to F a ffs , and al­

w a y s think it u n fa ir to withhold tru th or m isinterpret obser­ va tio n s in fa v o u r o f them.

( 0 S j's tem ati cuidam r e g n a n ti, quod temporis genio & sensui com ­ muni potius adaequatum, quam magni cujusdam nominis auftori- tate altum d ic e re s , nullo non tempore addiftos fuisse'Medicos, te ­ stantur annales. Currente autem tem pore crescit eruditio, inre- dimt nova principia, novae res ponderandi rationes, novae obser­ v atio n es, nova denique postu lata, quæ com mune illud systema nyu

(6)

m a p e te n d a s it, e x t r a a r te in , cu ratio infcra' u s u m fuit. E t ita om ni t e m p o r e re s s e h a b e a t, oportet. N a m id i p s u m , circa q uod o ccu p a m u r M e d ic i, corpus h u m a n u m q u ib u s ultimis m o v e a tu r viribus — qua ultima c a u s s a p r o ­ d u c a n t u r e a , q u æ sp e fta n d a p r a e b e t, phaenom ena — s i n t eadem effeétus materiae ad ludricum c e r t a m e n a r t i ­ ficiosissime accensae — agnoscam u s potius particulam a u ra d ivina flam m eam illam v im , q u æ hæc m o l i t u r , a - gitj, su i conscia e s t , haec & talia n e m o , q u e m

ambitio-capit. Quod id e o , nem ine quasi se n tie n te , sed om nium fere c o n ­ s e n s u , tacitis senescit an n is, m u ta tu r , & tandem vix quidquam nisi nomen prioris retinet. Sic maximas omnes fieri m u ta tio n e s , sic novissime H u m o ra le m , u t d ic u n t, Pathologiam alteri cessisse, n e m o , qui rem acutius in tu e tu r , negabit. Hinc quoque f it, quod æ g r e toleret illos s æ cu lu m , qui sibi obsecundare nolunt. Hoc g e ­ n u s p eccata, quæ sensum com m unem offendunt, non apud e x t e ­ ras tantu m com mitti n atio n es , sæ pius, proh dolo r! vidimus. P r o ­ diit, ut alia vernacula o m i t t a m u s , ex ty p is N ycopensibus anno ig o z jD t h a r io lis T r a f t a t u s , quem ut malutn genium nostri sæculi p r o p o n e r e m , ni praeterito propior esset. § . i. Om (Caussa Præ d isp o n en s) anlaget til koppor. D et g ifv e s n å g ra få sjukdo­ m a r■, nvilka endast en g å n g under lefnaden anfalla oss. D essa upkom m a a ltid a f materiel sm itta : h v ilk e n , uppa h vad s ä tt som h ä lst introducerad uti vSr blodm assa, ä g e r , ig enom det a n la g , som f o r bemälte sjukdom fin n e s innom v å r kro p p , en egen f ö r ­ m å g a a tt uti vSr blodmassa upväcka sy n n e rlig r ö re ls e , d ä r m u lti­ plicera s i g , re ta vå ra n e r v e r , och sluteligen igenom naturens be­ m ödande ka sta s åt y ta n a f v å r k r o p p , och d ä rsiä d ss évacueras.

— D enna Class a f sju k d o m a r kallas E x a n t h e m a t i s k e , och hit

h ö ra K opporne cet. Confer § v i i r . — Nobis hæc scriben­

tib us uP ro se offert sententia G a r i o p o n t i , Salernitanensis Medici, de m orte Philosophi cujusdam , quam dens tem ere evulsus ipsi consciverat. Sic quidem iste: A p u d D elphos enim In su la m .m o ­

la ris dens ta n tu m dolens, ab im p erito M edico a v u lsu s, caussa f u i t m o r tis P h ilo so p h i, quia medulla dentium a cerebro principatum

h a b e n s , dum cre p u it, in pulm onem d e s c e n d e n s , occidit Philoso­ p h u m , K. S p r e n g e l 1, c. z . T h . p. 403.

(7)

s u s C r e a to r e m semulandi e r r o r non te n u e rit, se explica­ t u r u m p ro fitebitur ( / ) .

N o n ita q u e d e s titu ti s u m u s e x p erien tia, luculenter o s t e n d e n t e , quam infelici su c c e ssu annisi sint M edici, u t s tr u & u r a m corporis vivi in tim am , & le g e s , ad quas a g i t , ultim as e ru eren t. N o n d e s titu in ju r, siquidem a p rio ri quidquam s ta t u e r e licitum s it, ratiocinio, pari e- videntia d e m o n s tr a n te , o m n ia, q u o tq u o t hujus g eneris f u e rin t, irrita fore conamina ( g ). Q uin igitur s e q u im u r ingeniosissim os om nium aetatum v ir o s , qui, subtiles

hy-( / ) Absolutae igitur systematic® scientiae perfeCtionem nondum con­ secutam esse M edicinam, & reg u la s, quas co ntinet, technics ar­ t e , ut ajunt, aggregatas e s s e , cathedrariis facile condonam us, idque eo libentius, quo certiores su m u s, eandem illi fo rm a m , quoscuraque in posterum faftura sit progressus, omni tempore m an­ suram. E s t hoc Medicin® cum aliis, quæ experientia n itu n tu r, scientiis co m m u n e, ut non nisi per observationes et experimenta amplificari possit. Quam ob rem vires & phaenomena naturae in­ v e s tig a m u s, m otus & circuitus observam us, concludimus ex ef- feCtibus ad causas, & ita com ponendo & comparando ea , quæ sensus deliberanti subministrant rationi, regulas seu leges consti­ tuimus. Harum plurimae, serie quadam c o n n e x æ , System a sic dictum re p r é s e n ta n t. Hoc iterum S y s te m a te , observationes quam maxime generales præ se fe ren te , u tim u r, quousque ad singula phaenomena dijudicanda sufficiat. Sequitur in d e , constructionem ejusmodi systematicam in infinitum mutationibus obnoxiam esse ; non eam habere System ata u tilitatem , u t veritatem experimento­ rum co m probent, sed ea ratione necessaria e s se, quo facilius sin­ gula recognoscere phænom ena ratiocinantes possim us; veterano

artis cuique suum esse S y stem a, vel saltem esse debere, & a- lienas adeo construCtiones parum illius re ferre ; junioribus a u te m , artem addiscentibus, maximi in utramque partem momenti e s s e ; construftionis denique system atic® dignitatem ex eo pendere, u t pius vel minu3 in præsentia arti congruens inveniatur.

( g ) Ich sage n ich t: w ir können u nd werden nie das W esen der thie­ rischen M a terie und ihre M ischung erkennen: den ich masse m ir nickt a n , die künftigen F ortschritte des menslichen Geistes best

(8)

im-p o t h e s e s &amim-p; s te rile m exim-perientiam im-panter e v i t a n t e s , r a ­ tiocinio ita u te n d u m esse s ta tu u n t, u t o b s e rv a tio n e s c o n ­ silio institu en ti fam uletur M e d ic o , serie a p tis s im a i n v e n ­ ta s e o n n e t ta t v e r it a te s , cau ssasque phaenom enorum abdi­ t a s cuique p ro ingenio e x h ib e a t? E m in e n ti in te r illoS s u o te m p o r e C e l s o hoc idem placuitj n a m q u e allatis a c

p e rc e n s itis a r g u m e n tis , q u æ in utram que p a r t e m ab e m ­ piricis p a rite r ac rationalibus p ro fe rre n tu r , rationalem q u i­ d e m , f a te tu r , Medicinam esst debere* instrui vero ab evi­ dent ibus caussis, obscuris omnibus, non a cogitatione a rtiß e is; sed ab ipsa arte re je ä is(\\).

Q uod quidem ju d ic iu m , confitem ur, nostrae ita con­ v e n i r e s e n te n tia e , u t idem afferendo quaestioni s a tisfe ­ c is s e nobis videam ur. E t e n im si ja m , q u o d s p e r a m u s , o s t e n s u m e s t , incerta v ald e, & inutilia forsan n o x ia q u e m oliri illos, qui T h e o ria s & S y s te m a ta N osologica ipsis f u n d a t a , om n ib u s n u m e ris ab soluta, e x s t r u e r e conamtur, a n n e c e rtiu s & p ru d e n tiu s fafturi s in t ii, q u i, rejiciendo

omnia

men z u wollen. A b er g e w iss is t doch, dass w i r die E lem en ta r- M isch u n g des thierischen K örpers z u r Z e i t noch nicht k e n n e n , u n d verm uthltch sin d w ir auch noch nicht a u f dem IV e g e , ivo w ir z u einer gründlichen K enntniss derselben gela n g en können.

D a die lV ir kungen der Seele G egenstände der innern E r fa h r r u n g s i n d , da w ir es alle Augenblicke e r fa h re n , dass w ir denken, wollen und em pfinden: w e r ve rw e h rt es uns, die K r a ft, w o m it rrir diese H andlungen v o rn eh m en , als e x is tir e n d a n zu n e h m e n , und sie von d er todten M aterie z u unterscheiden , hey welches w i r nichts Aehnliches bemerken ? K. S p r e n g e l s Krit. Ü e b t r s . d. Z u st.

d. A rz n ey k . p. 226. 228 —

( h ) Tandem collates populorum om nium laboribus & observatorum

ubique crescente nu m ero , a n tiqua Ö ’ ab H T P P O C R A T E f r u s t r a inculcata filiis v e rita s M edicorum anim o e ffu ls ii, & vanam e s s e ,

quæ ex observarionibus non d ed u c atu r, d o f t ri n a m , uno nunc ore

p ro fite m u r eoofti. I. P. Fr a n k de Curandis H om inum Morbi«, Mannheim. 1792. p. x x .

(9)

j j i i ii m m M m u

tiff I ÿyimiiqi

omnia opinionum com m enta, eo tantum usque conclu­ sion es de caussis morborum & d e vi agendi medicamen­ torum deducant, quo experientiam sui temporis proba­ tam pariter ac Physiologiam comites habeant ( /) ? Qui cum uno intuitu totam pervidere organisationein, & tam

2

.

(0

Quam difficillimum s it , ubi ratiocineris, ingenio, ne praepropere

quid agat, tem perare, instar exem pli erunt T h eoriæ , quas non paucas recentior Chemia ex se genuit. Sed ita fere solet; quo præstantior r e s , abusui eo facilius obnoxia. S ive enim corpus organicum , circa quod omnis vertitur M edicina, sive adminicula respiciamus, quibus ad finem obtinendum utitur, maxima utrobique inventa eadem praebuit. Atque , quamvis confitendum e s t, parum em olum enti ex disquisitionibus, quas in organicis materiis exami- nandis adhibuerunt C hem ici, hucusque tulisse Medicinam, laetio­ res tam en, Pathologiæ inprimis speciali, spes ostendi, negatu­ rum credimus n em in em , qui experimenta Cl. Virorum e. c. D. R e i n e k e , Cr e l l s Chem. Ann. 7 St. 1800. Âcidum litkiacum

in m orbosis tantummodo generari corporibus, & Dn. M i t c h i li# , Du n c. Ann. o f Med. for 1799. materiem sebaceam superficiei

corporis illitam , vaporibus perspirationis foedari, & alia aliorum m agno numero d ecora, meminerit. E t quamvis pariter confiten­ dum s it, nullum esse Medicamentum, quod proprio sensu Speci- ficum non dici d eb eat, & omne discrimen inter ea, quæ rationalis,

quæque praerogativo nomine specifica appellamus, ex eo pendere, ut pluribus vel paucioribus experimentis praesint regulae, vi qua­ rum ea adhibemus, has tamen easdem regulas non minus quam exquisitiorem materiarum, quæ morbis opponuntur, scrutationem & qualemcunque inde enatam , evolutionem principiorum, id e f­ fecisse com perim us, ut sordibus purgatam, & in formulam disci­ plinae redattam, habeamus Pharmacologiam. Haec itaque in bonis habenda; sed concedendum exiguam soluromodo partem praestare eo ru m , quibus nostro tem pore Chemia ansam dedit. V etat prae- fixa brevitas num erosis immorari commentis pbyfiologicis, quibus nuperi Jatrochemici artem ditarunt. N ec gratissimus labor esset. Plurima enim eorum , utrum utilitati magis an damno hucusque fuerint M edicis, difficillimum erit dijudicatu; quominus tamen o- stenderint, quos a C hem ia, caute & sapienter adhibita, frultus Medicina capere p osset, nulli dubitamus. N eque dubium e s t , quin ead em , quibus nostra aetas, novitatum ferax, gloriatur, al­ teri m agis sint profutura.

(10)

variae v ire s qu o m o d o ad h u n c effeftuni c o m p o n e n d u m c o n s p ir e n t, sufficienter explicare n e q u e u n t , ad sin g u la a t te n d a n t c o r p o r is s y s t e m a t a , s in g u lisq u e ip s iu s , u t sic d ix e r i m , inhaereant a& ionibus, quid ad in te g rita te m c o n ­ s e r v a n d a m quaeque co n fe ra n t, quid d e trim e n ti capiat t o ­ t u m c o rp u s e x labe vel infirm itate c u j u s q u e , re s p ic ie n ­ t e s ; & ita circulos quasi fo rm ando sibi, su i q u is q u e m o ­ dulo ingenii, ex p e rie n tia e , e ru d itio n is , u t similia v e l d i ­ v e r s a , d iv e rsi q u æ offerunt m o r b i , s y m p t o m a t a d is c e rn e ­ r e , c o n s o c ia re , d e d u c e r e , s a n a re p o s s i n t , o p em la tu ri m e tia n tu r ( Q ?

A lte ri qualiter pro m isso s a t i s f e c e r i m u s , clarius fo r­ s an p e rs p ic ie n t L e d u r i , qui n obiscum Ce l s u m p e r l u s t r a ­

r e voluerint. P a u c a ta m e n p r o t e m p o r e e a q u e g e n e r a - fia praem ittam us.

Qui M edicinam , q u a l i s Ce l s o f u e r i t , qualem n o s

h a b e a m u s , fideliter anim o p e r v o l v i t , n o n p o t e s t quin e- andem tu n c te m p o ris quidem v i x i s s e , flo re re hodie c o n ­ fiteatur. A n v ero H y p o t h e s e s & Theoriae, q u a r u m prae­ te rito inprim is decennio n u m e r u m , a n sam p r æ b e n t e a-

l iis C hem ia te c e n tio r i, aliis , e x im itatione criticae, u t d ic u n t, Philosophiae, o r t i s , insigniter a u d u m v i d i m u s , aliquid ad hanc contu lerit p ra e sta n tia m , an p o ti u s , q u a n ­ tu m fieri p o t u i t , arti fuerint d e t r i j n e n t o ( Q , no n

difficilli-(Æ) T a n t u m itaqus a b e s t , ut o m ne s co n s tru ctio n es sy stem a tic a s r e ­ p ro b a re m u s , ut potius om nibus, quatenus experientiae cujusque c o n v e n ia n t, utendum es se censeam us. E t ill o s , qui sæ culo su o p r æ s u n t , B r o w n , R e i l , & alii, etiamsi rem acu non te tigerin t, maxim i tam en in quibusdam æ s tim an d es e s s e , non ambigui c o n ­ tendim us. N o n a u te m , u t verbis C i c e r o n i s u ta m u r , su m u s i i 9 quibus nihil v e tu m esse v i d e a tu r , sed, i i . q u i om nibus ve ris fa ls a qucedam adjundta esse d ic a m u s, ta n ta s im ilitu d in e , u t in iis nulla in sit certa judicandi £$ assentiendi nota.

(/) The chemical p athologists o f the p re sen t d a y have n ea rly trodden

the step s o f their predecessors o f the la st a n d preceding centuries. T hey talk le s s . in d e ed , o f Acid or Alkali p r e v a ilin g in the m a ss o f flu id s ; but have a t best advanced but one link f u r t h e r in the sh a in , in re c u rrin g to the su p p o se d elem ents o f those b o d ies, O

(11)

-m e illa -m , qui ani-mo cupiditatibus non distra&a-mp;o re-m in­ t u e t u r , judicaturum esse p ersv asissim i sum us. Q uod Si s an io ri q u o q u e p rax i p a ru m dam ni hucusque dedisse ca­ th e d ra r io s la rg ia m u r, quos vulgatissim as sanandi m e th o ­ d o s , u b i, quod ra ro forsan accidit, ad Jettos aegrotantium d e s c e n d u n t, sæ p iu s te n ta re c o m p e rtu m h abem us(m ), di­ ligenti tam en r e ru m aestimatori, quem experientia &

hi-x y g e n e , A z o t e , c e t . , as the source o f the changes system s un-

d erg o in disease. ,

I n the application which has been thus m a d e , C hem istry pro- bably has gone f a r beyond her legitim ate bounds. She h a s , un­ questionably, illu stra ted some o f the m ost im portant o f the vital fu n c tio n s , and has augm ented and im proved our m eans o f in ­ flu en cin g the living affions ; but the explanation that has been d r a w n fr o m this source o f the m orbid changes they undergo is f a r fr o m s a tis fy in g the cautious investigator o f N a tu r e , and has se rve d to remove no p a r t o f that uncertainty which has been the reproach o f medical science in all ages. To be convinced o f this, it is sufficient to a d v e rt to the contradictory sentim ents th a t prevail among, th e o rists o f the p re sen t day. IV ith one set o f physicians, and in one q u a rte r o f the w o r ld , deficiency o f the oxygenous principle in the system has been the supposed g r a n d source o f disease, and a c id s, and other substances capable o f im p a rtin g o x y g e n e , e x ­ tensively prescribed, IV ith a n o th e r , acidity is the p redom inating influence th a t desolates the habitations o f m en , and alkalies are reso rte d to , a s alone capable o f a rre stin g the dire chimæra. JVhile sentim ents so opposite are e n terta in ed , relative to the ve ry same classes o f d ise a se, the cautious practitioner will a d m it, perhaps with some re serve, the f a f f s o f both parties, but will rejeff the hy­ pothesis o f each, as inadequate to the explanation o f the natural phenom ena, veritati convenienter in Generali Conspeftu Progressu­

um Medicinæ T o m o v i i i : v o adjunéto p. 575. dicunt, qui Medic,

and C h iru rg . R eview publici juris faciunt.

(n i) It m u st be confessed, that in the w r itin g s o f many o f the mo­ dern th e o rists there are excellent discrim inations and profound pa­ thological reasoning on d ise a ses; but when we come to the curative p a r t , we clearly see the tr u th o f » S y d e n h a m ' s r e m a r k : t h a t ,

speculation and practice seldom meet in the same person , and the

adm ira tion we bestow on the eloquence a n d fo r c e , which they em ploy in chastising the p r affice o f o th e rs, vanishes a t the sight o f their own p rescriptions. M o s e l e y 1. c, p . v, et vii. Conf.

(12)

10

storia artis d o c u i t , q u o t p e r p lu ra s æ cu la studiis p a r ti u m humanae s u c c u b u e rin t v i f t i m æ , ulteriori s c ru ta tio n i q u a n ­ t u m s in t im pedim ento p ræ ju d ic a tæ o p in io n e s , oculis ob­ s e r v a n t i s & a u rib u s p a rite r officiendo (n*), u t praefracte r e tin e a n tu r p e r s v a s io n e s , q u a s ad olesc entibus annis im ­ bib im u s, non adeo m agni m o m e n ti n o v a s videri doCtri* n a s , u t in o m e n p ro s p e ri fu tu ri o m n e s a c c ip ia t, h a u t diffidenter s u sp ic a m u r (o ). N e q u e ta m e n ii s u m u s , q u i

valde periculosa e x iis & fatalia p o rte n d i e x is tim e m u s .

Inci-LeCturi Cei. R e i l i i de Febribus Theoriam cum Sanandi M etho­ dis ejusdem , & Form ulis Medicamentorum calci subjunCtis. (» ) E in je d e s S y s te m d e r prachtischen H eilku n st t r ä g t den K e im d er

V erg ä n g lich keit an sich. D u rch S y stem su c h t w erden alle unsere S in n e un d Seelenkräfte g e b u n d e n , u n d w i r s in d nicht m e r verm ö­ g e n d die N a tu r in ih re r E in fa lt und IV a h rh eit z u beobachten, u n d a u s Beobachteten Schlüsse a b z u le ite n , die u n s a u f allgem eine be­ g r if fe fü h r e n . K l e t t e n K ritische Ideen über den z w e c k m a s s .

Vortr. der Ausüb. Heilkunde cet. R ostock 1798- p. 18 0 .

(0) S o schim pflich es f ü r die Geschichte des menschlichen V e r s ta n d e s

i s t , die frech en B ekenntnisse des M a te ria lism u s u n d A th e is m u s fr a n z ö s is c h e r A fte rw e ise n in Maréchal’s Dictionnaire des A th ées z u le sen : eben so w enig ehrenvoll is t die R olle, welche deutsche T ranscendental -Philosophen u n d ihre neueste A n h ä n g e r u n te r den m edicinischen S c h r iftste lle rn in d er Geschichte d e r W isse n sc h a fte n spielen w erden. D en S o p h isten des alten G riech en la n d es, die X e ­ n o p h o n se h r tre ffe n d die G rü b ler über transcendentale D in g e , ÇçovTKrrotç ru>v f^sretuçoov n e n n t, s in d unsere jü n g s te ffa tr o s o - phen d a rin gleich , d a ss sie d u rch die B lendw erke d e r subtilsten D ia le ktik u n erfa h rn e o f Unglinge z u bethören suchen, d a ss sie dem ­ je n ig e n allen gesu n d en M enschen ■ V e r s ta n d a b sp rech en , d e r nicht z u r Fahne ih re r Philosophie schw ört. A b e r w e it bleiben sie h in ­ te r den griechischen S o p h isten z u r ü c k , w enn m an w e is s , w ie g r o s s . d e r U m fa n g von reellen K e n n tn iss e n , u n d w ie schön u n d ric h tig

die S p ra c h e der le tz te m w a r . D o c h , es g e h t alles v o r ü b e r : die w eisere N a chw elt w i r d n u r Uber die A p a th ie e r s ta u n e n , w o m it d a s itz ig e Z e ita lte r den Schein f ü r W a h r h e it nahm . K. S p r e n g e l

(13)

I n c id e ru n t ea n o stra æ ta te t e m p o r a , quibus, Charlatanen, riæ ac P e d a n tism o æ q u e inimicis, non m agni nominis afflatu s u p p r im i, nec specie novitatis falli (p), veritatem u n d iq u e q u æ r e n t e s , sese patientur M edici(q). Sed ne- q u e s u is hy pothesiutn patronis adeo caruere antiquiora t e m p o r a ; cum p rim um consuetudo invaluit p e r otium ar­ te s c o lere studiisque invigilare, Philosophiam e vestigio ita c o m itata esc M edicina, u t partem illius constitueret. R e c e n tio rib u s autem s a p ie n to re s , v eteres Medici, omnem s c r u ta tio n e m caussarum abditarum tam quam non com­ p re h e n s ib ilem r e jj c e r u n t, conjefrurasque om nes & omne r a tio c in iu m , quod non ex caussis evidentibus petitum e- ra t. E x p e rie n tia m , u t om nium reru m , ita quam maxi­ m e Medicinae m agistram s ta tu e ru n t, & eam ob caussam labore farigari nescio observationes instituebant, probe conscii a rte m esse conjefturalem,. a tq u e p e r analogiam o- p u s e s s e sæ p ius u t tra& etu r (r).. Inde illa divina fere praesagiendi potestas ! inde contem tus doétrinarum expe* rie n tiæ adversantium ..

3

.

( p ) Vidim us nuper Ephem erides refertas narrationibus de magica Galvanismi efficacia ad surditates sanandas. Quid tanto dignum hiatu ferrent prom issores, non fuit temporis ratio, ut intentatum p ,ite r e tu r; Nec s e r a , quamvis acerba plerisque, experientia falla­ c e m detexit.

(q ) The age we^ live in is peculiarly favourabet to the investigation o f tr u th . The influence o f S ystem is in a g re a t m easure^ lost; the veneration f o r nam es a nd authorities is done aw ay. M a n ­ kind have become sensible o f the mediocrity o f their a ttainm ents, and have consented to pu rsue the only tr u e , though laborious, p a th to im p ro v em en t, observation and cautious experim ent. N eg­ lecting the fru itle ss enquiry into fir s t causes, they have confined their researches to sensible objeCts chiefly, as those on which alone sa tisfa c to ry evidence can be obtained. Medic, and Chirurg. Review. 1. c. p. 573.

( r ) Vidrsis Geschichte der E m pirische Schule apud Cel. S p r e i z g e l P n g m . Gesch. d. Arzoeik. I, Th, p. 403, & sequ.

(14)

D ix im u s ja m n o s tri te m p o ris M edicinam ' v e t u s t i o r i Jhcile p alm am praeripere ( i ) . H o c a u t e m a c c e p tu m j u r e r e f e r i m u s , p a rtim in dies c re s c e n tib u s S cientiis, quas au­ x iliares n o m in a r e co n su ev im u s ; partim fo rtio rib u s ilfis n o v is q u e M e d ic a m e n tis , quae exinde passiin» & no s tr o in prim is t e m p o r e casu s e u e x p e rim e n to s u n t d e t e & a, vel qu ibus v e te r ib u s quidem co g n itis, c e rtiu s u t i , vel q uo ru m r a ta m q u id e m & certam adhibere efficaciam ad p lurim a depellenda m ala p e r u s u m didicim us; p a rtim acc u ratiori ta n d e m cognitioni» q uam de interiori fabrica & d e fun­ ctionibus c o r p o r is sani h a b e m u s , q u æ q u ç p e r in d e fe sso s III. A n a t o t n o r u m la b o re s , trib u s praeteritis saeculis, ta n ­ t o s cepit p r o g r e s s u s , u t , n escio an fallar, si p o s t finem saeculi X V hanc scientiam ab integ ro inve ntam c o n te n d ere m . S e d fida m o rb o ru m lo ngaque o b s erv atio n e ! se d p ro gn o si

form anda ! sed praeceptis diaeteticis praescribendis ! ta n ­

t u m a b e s t , u t his q u o q u e om nibus v aleat, u t p o tiu s non am bigui s t a t u a m u s , nos non modo n o n p ræ te ri is s e an ti­ q uitatem , se d n e vestig iis quidem eam rite perse- e u to s esse. •—

(e) W h ils t the v a r io u s branches o f n a tu r a l an d e x pér im e n ta l philo­ sophy have been m o vin g f o r w a r d , w ith r a p id s tr id es , the ro a d to im p ro v e m en t, Medicine, w e w ouid w illingly h o p e, h a s not been sta n d in g still. Jis a science, h o w e ver, the slow ness o f its p ro - g r e s s , a n d the uncertainty o f its p rin c ip le s, w ill still be the theme o f its a d v e r s a r ie s , as they have been f r o m the d ay s o f Celsns.

References

Related documents

• In the high strain region, the RV was stiffer in the circumferential direction compared to the longitudinal direction (p<0.05). The LV, however, showed comparable stiffness in

In addition, relevant literature was used to identify knowledge gaps to determine which regions may lack evidence of climate change factors and zoonotic disease emergence and includes

You'll save more beets where short headlands, rough ground, or washouts make steering difficult.. Fuller wheels are raised or lowered hydraulically, too, with

Senior Irrigation Engineer U.. Memorandum Concerning Spe cial ~)ettings of 2-Foot Parshall Measuring Flume to Test the Effect of Obstructions Pla ced.. in Converging

TO FABRIC MARKET SURVEY ORNAMENTATION FIT TESTING SWEING MARKER PLANNING SPREADING CUTTING TESTING OF FABRIC WAEVING OF FABRIC SOURCING OF. IRKAL SILK AND

[r]

Results- significant impacts of past precipitation change, especially extreme change belowground Acknowledgments • Global climate change is causing more extreme droughts, as well

• Federal status: USFS sensitive • Heritage ranks: G1/S1. • Global