D I S S E R T A T I O M E D I C A
D E '\F E B R E
S C A R L A T I N A ,
... ■■ ..ss^î^g: ; QJ J A M ,V E N I A E X P ER. ORD. MEDIC. UPS.
P R Æ S I D E
JO IL G VST. AC REL,
M . D. M r d i c . T h e o r . k t P r a c t . P r o f . K. e t O . R e g . A c a d , S c i e n t . S t o c k h . R . S o c . S c i e n t . U p s . c e t . M e m b r o .PRO G R A D U D O C T O R I S
► P. P. S T I P E N D I A R I U S R E G I U SP E T R U S L U N D M A R K ,
Ne r ici u s.
JN AUDIT. GUST. MAJ. D. XXII DEC. MDCCXCI. '
H . A . E T P . M . S .
U P S A L I Æ ,
uin illius fit , qui a r t e m argris m e d e n d i c o r p o r i b u s c um fuccesfu ftudeat e x e r c e r e , i n o m n i b u s , q u o t q u o t f u n t , rnorbis E p i de mi ci s ( u m m a m o cul or um aciem in v a r i a m f e b r i u m i n t e n d e r e i n d o l e m , p r o u t magis mi- n u s v e a d i n f l a m m a t i o n e m , p u t r e d i n e m , f y d e m a t i s d e n i que n e r v e i aut du£tus inteftinalis p r o p e n d e a n t laffionem, qui d u b i t a r e f u s t i n e a t , f p e r o fore n e m i n e m . I n iis v e r o f e b r i b u s , q u æ in qu ovi s m o r b o E p i d e m i c o variae, c o n t a g i o n i aut miasmati fuam d e b e n t o r i g i n e m , f u m m a , l i£3 . j * ■* alias u s q u a m , d e f i d e r a t u r attentio. Sic in v a r i o l a r u m at- que m o r b i l l o r u m c o n t a g i o n i b u s , e a r u m q u a m q u a m nul lam i n v e n i a s , quæ n o n fua ipfius fefe c o n f p i c i e n d a m p r æ b e a t i n d o l e , fua gaudeat vi e u n d e m f e m p e r a d f e r e n - di m o r b u m , m i r a m t a m e n c e r n e r e licet div er fi tat em , ad q u a m ut æ g r i n o n n i h i l c o n f e r t c o n f t i t u t i o , ita m a x i m e p r o p r U contagiofi m o r b i elucet n a t u r a , q.uæ efficit, ut m a l i g n a s m i r i o r e s v e febres nec n o n f y m p t o m a r a lenia aut v e h e m e n t i o r a , in hac n o n illa m o r b i grasfatione o b v i a , i d e m p r o g i g n e r e c e r n a t u r v e n e n u m . In nullo autem m o r b o E p i d e m i c o hæcce m a j o r atque c l a r i o r adpar et di- v e r l i t a s , q u a m in febri i l l a , cui a m a c u l i s , q u æ in cute p u r p u r e i fere coloris c o n f p i c i u n t u r , Scarlatinas a M e d i cis i m p o l i t u m elt n o m e n . H i c n a m q u e m o r b u s , ut fidei p r o x i m u m elf , n o n c o n t a g i o n i c u i d a m fed peculiari aëris c o n f t i t u t i o n i fiuam acce pt am r e f e r t o r i g i n e m . R e m pe
fitan-{itanti a d c u r a t i u s , f e b ri u m E x a n t h e m a t i c a r u r n c o f f r t i m o r b u s hie minus p r o b a b i l i t e r inferi ac cum m o r b l i s n o n re£Ea adeo c o n f u n d i v i d e b i t u r , ut neque exiftina- v e r i m , e u n d e m ab a n g i n a lie di£ta maligna fua n a t r a d i f f e r r e , fed p r o d i v e r f a mali g r a s f a n t i s i n d o l e , n n c i n f l a m m a t i o n i , n u n c p u t r e d i n i p r o p i o r e m , t e nu es anue injuriae expolitas f aucium p a r te s alias m i n u s , m a g i s a;as i n f e f l a r e , atque a d e o , p r o u t ipfius E p i d e m i a m o r b i feat n a t u r a , v e h e m e n t i m o d o grasfari i m p e t u , m o d o d e v i fua r e m i t t e r e ali quantum. A c a d e m i c a h a c c e opella in p o - pofitam uber ius paullo inquifirurus m a t e r i a m , T u a D. L. j u di c io impeniius nihil e x p e t o f a v e m i o r i .
§.
11
Scarlatina efl: febris f y n o c h a , e x a n th e m a tic a m a a l i s
r u b r is m a x i m i s , vix e le v a tis , c o a le f c e n tib u s , fecede.te t a n d e m p e r lacinias et furfures e p i d e r m i d e , j u n â a fmul
a n g i n a plus m in u s gravi.
A
Morbillis
, q ui bu sc um e a n d e m esfe voluit M ori on et alii, differt abfentia l i g n o r u m c a r a r r h a l i u m , ut c o y -z a e , d e m u t a t i o n i s , Epiphorae et T u s l i s , quæ in M«r-
billis confueta f u nt f y m p t o m a t a : uti etiam e x a n t h e m t e f uo latisfime d i f f u f o , intenfius r u b e n t e , c u t e l e v i g a a , n e c n o n a n g i n a levi or i vel g r avi or i. '
A
Purpura
, r e f p e f h i e x a n t h e m a t i s , q u o d in lac a f p e r u m , l u p r a c u t em elevatum o b f e r v a t u r ct p r e m e r i s d i g i t i veftigia alba n o n d e m o n f t r a t , q u o d in ScarlatnaTemper o bf e r va t ur . . »
A b
Eryßpelate
efflorefeentia u n i v e r f a m c o r p o r i s u- perficiem occupa nt e.Ab
Angina
g a n g r æ n o f à di&a v i x ac ne vix q u i d m esfentialiter diftincta eft Scarlatina, q u i n potius videtur A n g i n a , febris hujus indivulfus c o m e s utriusque m o b iDe Febre S c av Iai in a.
5p e , q u o d in u t r o q u e lit febris; in u t r o q u e e x a n t h e m a p a l i colore c o c c i n e o cônfpiciattir: in u t r o q u e e x a n t h e m a
h o c c e iit f y m p r o m a r i c u m , num. q.uam c r i t i c u m : in u t r o q u e A n g i n a i i t , n o n n u m q u a m I n f i a m m a t o r i a , S u p pu r a ns , G a n g r æ n o f a , S t r a n g u l a t o r i a , cert, Ita u t , q u a m v i s eni x e in eo l a b o r e m u s ut hos a m b o s i nter fe d i f t i n g u a m u s , unica t a m e n differentia in g e n i o febris et natura epide- m i æ for fan confidat. N e c ea fiufficiens v i d e t u r esfe r a t i o
d u o s hos d it i i n & p s faciendi m o r b o s , q u o d m e t h o d u s c u r a t o r i a in uno q u a m in alrero fit alia; q u u m e n i m o b f e r - v at io ne s A u & o r u m circa hos m o r b o s c o n f e r a m u s , i n v e n i m u s q u o d in q u a c u n q u e E p i d e m i a , r ef pe c tu curte, m a gis necesfaria fuerit ad f y m p t o m a t a q ua m ad difiindlio- n es et d e n o m i n a t i o n e s attentio. Q u o d in e a d e m E p i d e - m i a aegrorum alii a b u n d a n t i a e r u p t i o n i s er an gi na p e r q u a m e x i g u a , alii c o n t r a A n g i n a m a l i g n a absque E x a n - t h e m a t e fcarlarinofo
ri)
l a b o r a v e r i n t , n o n c o m m o n f t r a t h os m o r b o s i n t e r fe di fferre ; tales n a m q u e a fblito a ber r a t i o n e s ab i diof yncraf ia æ g r o t i d e p e n d e n t . L o n g e v e r o mi nus ratio dift in ft io ni s i n t e r h o s adeo i n t e r fe fimi- les m o r b o s a ü e m p o r e f u m e n d a eft a nni q u o g r a s f a n t u r , qualitate t e m p e f i a t i s , fitu loci et f y m p t o m a t u m m a j o r i m i n o r i v e v e h e m e n t i a , ut q u i d a m A u & o r e s f e c e r u n t , res e n i m eft r a t a , i n d o l e m febris afpedtum et exitum m o r b i c o m m u t a r e t ) . — Scarlatina, h a n c m o r b i d e n o m i n a t i o n e m u t r e t i n e a m u s , f e c u n d u m n o f t r a m o p i n i o n e m i n duasA 3 c o m
-fl) S t o i l A p h o r i s m i de c o g n . & c u r . F e b r i b u » <f>. f 9 4 - H a g s t r ô m K o u g ! . Ve t . A c a d . H a n d l . V, X I .
c o m m o d e diftingui potefl f peci es , in
Scarlatinal» hflam -
matoriam
etPutridam
feumalignam.
§. III.Scarlat'inam
Infiimmatoriim
e p i d e m i c e gras fante m , q u a n t u m ex feriptis A u £ t o r u m c o n l l a t , o b f e r v a r u n t S e n -n e r t u s
c )
, M o r t o nd'n
S y d e « h a me )
, P l e n c i t z , e a n d e m -que in Patria bis o b f e r v a t a m g r a p h i c e d el cr ip fi t 111. a R o -
s e n s t e i n : nec , q u a n t u m nobis c o n f i â t , E p i d e m i a ulla in
Parria c o m m u n i s fuit nifi ex indole i n i i a m m a t o r i a / ) .
Post h o r r i p i l a t i o n e s b r e v e s y el g r a v i o r e s f c b n s i n c i p i t c a l o r e , puUli citato fæpe d u r i u s c u l o , m o x etiam de-
gl utie ndi difficultatem f entiu nt ægri. Pa rot ide s et iub*
maxillares n o n n i h i l t u m e f c e n t e s , et intra fauces r u b o r c u m t u m o r e t o n f i l l a r u m , veli palati et uvulæ o b i e r v a t u r . Ea
v e r o febris eft n a t u r a , ut v e f p e r t i n o t e m p o r e i nf ignir er e x a c e r b e t u r et i n t e r d u m v o m i t u , delirio atque apud i n
fantes ecclampfra (lipara fit. S e c u n d o vel te rt io d i e in
confpedbum v e n i u n t E x a n t h e m a t a c o c c i n e a , in facie vel p o n e aures incipientia , quae haud ita m u lt o poli c o ll um, p e c t u s , artus f u p e r i o r e s , inferiores, o c c u p a n t ^ ) . D u r a n t e E x a n c h e m a t e , æ g r i p r o u t fele habet a n g i n a plus mimus-
ve febre æ f l ua n t, quæ c o m m u n i t e r ante d i em ( e p t i m u m cum f u d o r e univerfali et urina h y p o f t a t i c a definit. C i r
ca
c) D e F e b r i b u s L V . c. 4 . (Is) O. O. T . 1H . c. 5. f) O. O. 0 <>(. Se£b V I . C. 2. f ) D. P r æ s e s Iieic in U p l a n d i a q u a t u o r vidit Rpidennins, 1 7 7 3 n e m p e in F e b r . , 1777 :n M a r t i o , I 78> in J u n . & 1 7 9 0 in Ma j o , omnes indole i nf l a mma t o r i a et b e n i g n a , q u a m v i s c m s l æ o c c a l i o n a l e s , u n u m a l f er umve c a l u m g r a v i o r e m , i m o lethalem fe ce r unt , g ) D. P r æ s e s etiam
f u b e r u p t i o n e t u m arem d o l e n t e m in Gl a n d u l i s L y m p h a t i c i s i n g u i n a l i b u s , f u b n x i l l a r i b u s et in collo l i m u l obfêrvavit ; ita u t ffgri di f f i cul t a t e fe m o vendi t e n e r e n t u r , qui t u m o r p o f l u n u m vel d u o s d i e s , e r u p t i o n e n e m p e a b f o l u t a , evanuit.
ca d i em q u i n t u m vel Textum , (creatus m uc i copi cf us et e x a n t h e m a t i s e o d e m q u o p r o v e n i e b a t o r d i n e , furfuris in- ftar vel f a r i n æ , in ma ni bu s v e r o p ed i b u s q u e p e r lacinidS incipir d e f q u a m a t i o . In q u i b u s d a m Epi demi is f y m p t o r n a ta i n f l a m m a t i o n i s a d h u c m a g is facvieiunt
b)
, ut f e b ri sv e h e m e n s , cutis calore u r e n s , f p i r i t u s , q u e m d u c u n t , quafl e f u r n o exiens. M o r t u i fiint Torpe die q u a r t o vel q u i n t o p e r i n f l a m m a t i o n e m q u æ in g a ng re en am abiit. I n t e r d u m i n f l a m m a t i o faucium in id cito c r e v i t fafti- gium ut aegrum ante di em Teptimum f l r a n g u l a n d o t r u c i d a v e r i t i ) . I n t e r d u m q u o q u e E p i d e m i a S c a r l a t i n a , c u m
inligni P a r o t i d u m t u m o r e in f u p p u r a t i o n e m a b e un t e et Turditate p e r aliquot menTes c o n t i n u a , finem Tibi fecit
foeviendi
k).
§• IV.
Scarlatinam putridam
o b T e r v a r u n t F o t h f e g i l l / ) , H u x h a m n i ) , J o h n s t o n e » ) , T i s s o t o) W i t h e r i n g , B i c k e rq
) , r e l i q u i , et Tub n o m i n e A n g i n æ go ngr a no fo e de-TcripTerunt. I n c i p i t haec cum h o n o r e , f u b f t q u e n t e calo re, v o m i t u , r i g i d i t a t e MuTculorum colli, Timui intumefeen*
tia p a r o t i d u m et i n t e r n a m oris et faucium f upc iflc ie m o c c u p a v i t . In ronfillis, velo p a l a t i , uvula et P h a i y n g e
t u m o r c u m ftr angulationis p e r i c u l o , in quo maculæ albi- d æ , g r i f e æ , illico in ulcera Tordidisfima a b i e r e , u n d e h a
litus feetidisfimus et copia i c h o r i s t e n u i o r i s , n a r e s , labia n e c
h ) N a v i h r D i s f e r t a t i o n f u r p l u f i e u r s Maladies populaires. aef i . i ) E j u s m o d i E p i d e r r i a s e b f e r r a v i t M e d . Fr o v i n c . L y m a n rl e r n e â 1 7 6 4 - de P r o f . J o h . H a a r t m a n Fi n l o n d i a r 1 7 5 2 , d e q u o vidtfis Prov. MediC. Ee-
ï åt tel fer 1 7 6 3 . k) M c d . P r o v i r c . H a i i e n j u s . confer. F.i<nri in A f f . S o c . M e d . Hr f F n . V . 1 , 16. / ) A r g b s e 1 7 4 8 - »0 m a l i g n a n t S o i e t b r o o t 1 7 5 1 , I7 f 2 , 1 7 s 3 . « ) W c u i i t f t t T 1 7 7 8- 0) L o i l f c n n e 1 7 6 1 . q ) R o t -t c - i c d c n i i 1 7 7 8 , 1 7 7 9 .
n e c n o n manus æ g r o t i r o d e n t i s p ro f i i u it , i m m o , dégluti* ta ab infantibus pituita a c r i s , t o r m i n a ec D y s f e n t e r i a m c u m e xc or i ar i one ani excitavit. F e b r i s o m n i n o fuit pes- ii mi m o r i s , cum fubita v i r i u m j a c f u r a , anxierace praecor
d i o r u m , pulfu c e l e r r i m o , p a r v o i r r e g u l a r i et t r e m u l o , a d e o ut p e r f e m i m i n u r u m e u n d e m vix p o t u e r i s n u m e r a re. A d e x a n t h e m a t a q u o d a t ti n e t , ea f e m p e r p r i m o vel f e c u n d o die e r u p e r u n t , a n t e a n g i n a m vel una c u m e a d e m c o n f p i c u a , quæ infantibus c o m m u n i s , adultis fæpe d e fui t; c um t a me n ejus loco infignis p r u r i t u s cutis et defqua« m a n o e x o r i r e t u r , qu æq ue n o n folum fine l e v a m i n e , f e d e t i a m c u m audlis f y m p r o m a t i b u s o b f e r v a t a eft. F e b r i s a c m e ad di em f e x tu m vel f e p t i m u m p e r m a n f i t ; haud r a r o autem æ g r i die tertio vel q u a r t o Diarrhoea, P h r e n i t i d e vel ftrangularione' m o r t u i . Crifis p l e r u m q u e p e r fu-
d o r e m u n i v e r f a l e m • plur es dies p e r d u r a n t e m , q u o t e m p o r e pulfus etiam magis c o n f l a n s , p l e n i o r et t a r d i o r fa- cdus eft. U r i n a h y p o f t a t i c a et d e f q u a m a t i o e p i d e r m i d i s
f u p e r t o t a m fuperficiem.
§• V .
Chiam vis, ut fupra a t t u l i m u s , E p i d e t n i æ Scarlatinæ i n d o l e arque g e n i o perfæpe d e p r e h e n d a n t u r d i v e r f æ , eæ- d e m t a m e n c o m m i x t æ , una cu m a l t e r a , o b f e r v a t æ flint ; a d e o ut hæc figna aperta phlogiflica p r æ fe t u l e r i t , i l l a , f i gna p ut ri da r ) , qui n etiam., unus i d e m q u e aegrotus i n t e r d u m hæc duo figna ita habui t p e r m i x t a , ut m e t h o d u s c u r a n d i i n v e n t u perdifficilis fuerit
s).
Q u a m o b r e m n o nerit
r ) Biiiofgm Scar l at i n® Kp i d e mi a m o b f e r v g v u W e r r e t a i ’ije et u e f c r i p f i t a n o . n y m u s i n B a l d i n g e r neuer M a g a z i n f ü r A c r t z e I. B. / ) E j u s m o d i E p i d e m i a u i B u c h a n o b f e r v a v i t E c ü n b u r a i 1 7 7 4 - v ’d. D o m e ß . M e d i c i n e p. 2 6 8. et Do- N ai D Monko in Coxheat 1 7 7 8, J779* O f f ' o n health o f Soldiers T . I. 3 0 0.
De Feh e Sc ar laï in a.
9
erit m i r a n d u m , fi in divortia fentenriarum de indole h u jus febris o b f e r v a r o r e s a b i e r i n t , et q ui de m v ar i o m o d o
ipfius c u r a m fufcepere. Aetas q uo q ue ægrorantis d i v e r -
fa f y m p t o m a t a infert , ita ut j u ve nes aut infantes l o n g e aliter h o c m o r b o l a b o r e n t ac aetate p r o v e £ t i o r e s ; variant q u o q u e fequelue m o r b i
F).
I n t e r d u m h u nc m o r b u m t u m o r q u i d a m l eu co p hl eg ma t ic u s e x c i p i t , q u o t o t u m c o r pus i nt u m e f e i t et m o r s m o d o H y d r o p i c o a cc el er at ur ;i n t e r d u m f e c u m fert ulcera m a l i g n a carnes depafcentia et osfa in c a r i e m pesfimam c o n v e r t e n t i a
u).
i n t e r d u m f l r a n g u l a n d o n e c a t , i n t e r d u m infigni P ar o t i d u m f up p u r a - t i o n e f i n i t u r , e t f æ p e n u m e r o p e r metafiafes c e r e b r o , e x citata P h r e n i t i d e , aut T h o r a c i , m o d o p e r i p n e u m o n i c o , aut t u b o inteftinali, d y s f e n t e r i a gravisfima , aegrum i n t e r i m i tv
). V e r u m e n i m v e r o fæpe hæc E pi de mi a tam miti fuit n a t u r a , ut vi x ac ne vix q u i d e m medela q u a p i a m o p u s h a b u e r i t , febris i n tr a paucos d i e s , p e r fe &a crifi, cesfantibus fcilicet f y m p t o m a t i b u s & f ep ar a ti o ne Epithe- l i i , e v a n u e r i t .§. VI.
0
C u j u s naturae aut indolis fit m a t e r i e s , quae f e b r i m Scarlatinam efficit, p r o f ed t o eft di£tu difficillimum, inpri- mi s q u o d o m n e s noftros fenfus effugiat & t a n t u m ab ef- fe£lu j udi cet ur . M a x i m e v e r o l i mi l e e f t , d i v e r f a m tem« p e r i e r a aut i n d o l e m aëris in caufa esfe, q u i p p e quæ n o n t a n t u m i p f u m m o r b u m a d d u c i t , fed e t i a m , q u e m a d m o
-B d u m
t ) E i c h e l in A c t . Hnffn. V . I I . J î . u) E j u s m o d i E p i d e m i e n H o g w
C o m i t , m e m o r i * p r o d i d i t 1748» *7 4 9- A. d e H a k n vide ejus T befes
ß f l . Febrium divifioites. v ) M u l t i m e ta d a f e s a d aures h a b u e r u n t c u m per- fefta f u r d i r a t e p e r p l u r e s h e b d o m a d a s et p u r u l e n t o a u r i u m fluxu, vid. E p i d e m . H a f f h . in A f t . M e d . H. T . 2 . E n n d e m c a l u m N o b i l i f s . Pkæs i di
d u m in D y s f e n t e r i i s , miras ejus mutariones molitur. Si- itaque a M i a sm a t e o r i a t u r , in q u a m f e n t en t i àm ur e a m u s rnultæ v i d e n t u r esfe r a t i o n e s , n o n t amen e r i t inficiandimi, v e h e m e n t e m E p i d e m i a m c o n t a g i o n e ulterius f p a r g i , c u
jus rei e x e m p l u m D y s f e n t e r i æ habemus. Q u o d v e r o m o d u m refert, q u o m i a s m a h o c v i m Aiam e xer cet, duo c o n t e m p l a n d a f u n t P h c e n o m e n a , quæ fefe n u m q u a m n o n c o n c o m i t a n t u r , E x a n t h e m a , l o q u o r , et i ntume fce ntia g l a n
d u l a r u m . C e r t o e q u i d e m n o n d u m d e t e r m i n a r e v a l e m u s q u o d n a m h o r u m fir caufa, q u o d n a m effe&us. A m b o li- m u l , vinculo quali j u n & a , v e n i u n t , ve! al ter um p o l i a- l ium. Aut M i a s m a p r i m u m orificia a b f o r b e n t i u m inficiet e t partes c ut e te&as , u t fiiperficiem c o r p o r i s , et loca^ e p i - t h e l i o t a n t u m o b d u & a , u t p a r t e s internas faucium c o r r i p i e t , aut miasma h o c c e illa g a u d e t i n d o l e , ut g landulas a d g r e d i a t u r , f t i m u l e r , e a r u m q u e vascula o b f i r u a t , u n d e abforptio, obt uratis glandulis l y m p h a t i c i s , f o r t e etiam m u c u m fecernentibus. impeditur], & h i n c r u b o r E r y f i p e l a t i - cus e x o r i t u r , qui n u n c in f a u c i b u s , n u n c in fuperficie., c o m m u n i t e r q u e u t r i n q u e u n a fefe pr o di t. M a x i m e a d h o c c r e d e n d u m i n d u c i m u r , f i q ui de m in Scarlatina o b f t r u - £tio g l a n d u l a r u m l y m p h a t i c a r u m f e m p e r o b v e n i a t a d e o u t i nf equ en s anafarca e v i d e n t e r ex vitiis fyftematis a b f o r - p t io ni s proficifcatur et ex a n al ogi a i n v e n i m u s t u m o r e s h a r u m g l a n d u l a r u m c um e r u p t i o n e c o n j u n f l o s
x )
esfe cura?n e a h a u d abfimili Scarlatinas.
E x a n
-X) Eryfi pel at i s e r u p t i o n e m in facie f e mp e r a n t e c e d i t a u t i n t u m e f c e n - tio g l a n d u l a r u m l y m p h a t i c a r u m coili a u t t u m o r c r u r u m a u t g l a n d , i n g u i
n a l i u m . S i c eriem in I n f i t i one V o r i o l a r u m q u a n d o g l a n d u l æ l ymphmi ca e f n t u m e f c u n t , m o x t u m o r c ut i s r u b i c u n d o s circa v u i n u f c u l u m i n f i t i o n i s e x o r i t u r , i m m o r u b o r univerialis t o t i u s c o r p o r i s , q u e m A n g l i R a f h nurt- • u p a n t . I n Pe f te e t i a m t u m o r g l a n d u l a r u m p r o d r o m u s eft p h l o g o l i u m i i m n e a r u m & m a c u l a r u m a m p l i s f i m a r u m , q u æ cito p r o v e n i u n t 3 quae
E x a n t h e m a Scarlatinæ fe m a t u ri u s p r o d e r e in fauci bus et coiio q u a m in reliquo c o r p o r e non m i r a m u r r e p u
ta nt es e r u p t i o n e m v a r i o l a r u r n , m o r b i i l o r u m q u o q u e ita fefe h a b e r e & pr ius i nde d e c r e f c e r e , his p a r t i b u s fola e p i d e r m i d e veftitis ; praeterea e o r u m t ex tu r a a d m o d u m ei! fubtilis & p e r p e t u o halitu v a p o r o f o oblita , qua i n r e e ti am caufa latet c u r hae p a r t e s , q u a m fuperficies e x t e r na c o r p o r i s p r i u s exul cerationi bus de l lr u an tu r .
§. V I L
Q u o d v e r o c u r a m Scarlatinæ a t t i n e t , ex j a m allatis p a t e t , frugi P r a & i c u m n o n f olum n a t u r a m E p i d e m i æ p e r f p i c e r e & e x p l o r a r e , fed etiam cujusvis fubje&i i n d o
l e m , h a b i t u m , m o r b i q u e f y m p t o m a t a c onf i de ra r e d e b e re. H i n c inflituatur m e t h o d u s c u r a n d i
I n
Scarlatina inflammatoria
perfe&e eadem q uæ m e t h o d u s antiphlogiftica v o c a r i f o l e t , n e m p e ejusmodi quae a & i o n e m m i n u i t fyftematis vafculofi una cum copia fan- g u i n i s , u t m a t e r i a illa in q u a m a g u n t vafa. Venaefe&io i ta q ue ætate p r o v e c t i o r i b u s q u a m m a x i m e eft necesfaria,
t e n e r i o r i b u s v e r o h i r u d i n e s circa jugulum applicandae f u n t ; v e r u m e n i m q u o n i a m hi ex diathefi phlogiftica mi nus p e r i c l i t a n t u r , i i d e m n o n f e m p e r iftis opus habere exifti- m a m u s , nili g r a v i o r i u r g e n t e cafu. Ca fum g r a v i o r e m v o c a m u s , q u a n d o i nf la mmat io aegrum f t r an g ul a re m i n a
t u r , a u t q u a n d o p e r i c u l u m eft metaflafeos ad c e r e b r u m
aut ad alia vifcera nobiliora. Alias perfaepe haec fpecics
Sc a rl at in æ c um ejusmodi levidenfibus conjunCta eft fym* p t o m a t i b u s , u t t a n t u m m o d o follicita cu ra domeflica
Sc
B 2 p r u
-i
o m n i a i ndi car e v i d e n t u r , g l a n d u l a s p r i m o a f f i c i , vel i l l a r u m o b i h u f l i o - nem c a u l a m esfe e x a u t h e m a t i s r u b i c u n d i .
p r u d e n t i lenique ufu m e d i o r u m d i a p h o r e t i c o r u m , in pr i mi s circa diem q u i n tu m , Textum aut feptimum , debelle
t u r . A t Scarlatina inflUmmatoria p e r i c u l u m praefagiens
maculis g a n g r æ n o f i s in faucibus, curam ab initio fuisfe
m a n c a m m on f t r at . H o c in caTu m e t h o d u s antifeptica
m a t u r e ert a d h i b e n d a , ea n e m p e quæ Timui vires c o r r o - b o r a n d o agit. F e b r i s indoles q u u m fit, ur haud r a r o fieri folet, inf l ammatoria idque ab initio, cito v e r o in p u t r i d a m abiens , r a r o ad v e n æ f e f t i o n e m eft c o n f u g i e n d u m , fed ejus loco quam p r i m u m p utr ed ini refiftendum. P r i m a r i a Temper attentio ad fauces eft h a b i t a , quibus ut p r o f p i c e r e t u r multa c o m m e n d a t a Tunt remedia. A t nos p u t a m u s , q u o d e l igendo m e d i c a m e n t a co ng ru a et cura d i æ t e t i c a , quibus g e n i o febris o b v i a m ire c al l e m u s, m a gis nos edicere q u a m multis et variis co n tr a a n g i n a m p r æ f c r i p t l s r e m e d i i s , quae t a m e n , ta n q u a m f y m p t o m a , v i x , nili febris antea fit depulfa, poteft levari. H æ c Tpe- cies Scarlatinæ eft o m n i n o illa, q uæ vel continuata vel aucta t u me fce nt ia g l a n d u l a r u m l y m p h a t i c a r u m , aegrotis vi aëris frigidi Te e x p o n e n t i b u s , d e g e n e r a n d o in le u co p h l e g m a t i a m , Tæpe m o r t e ex anaTarca finitur : r e q u i r i t u r
itaque u t , una cum diæta c o n g r u a , æ g e r duas tr e s v e Te- p t i m a n a s d o m i calore t e m p e r a t o de tin eat ur , et ufus la x a n t i u m r e p e t i t o r u m , ex Sa m b u c o f u d o r i f e r o r u m una c u m diureticis e Talibus mediis vel d e c o f t o Baccarum J u n i p e r i vel ejus R o o b , et in cafti g r a v i o r i Tcillæ praepara tae cum C r e m o r e T a r t a r i
y).
D e
y ) N o b i l i f s . D . P r æ s e s m u l t o s , - febr e finita, A n a f a r c a c o r r e p t o s vi d i t , a p u d q u o s t u m o r femper in locis i n c e p i t , vicinis illis g l a n d u l i s l y m p h a t i c i s , quae p l u r i m u m t u m u e r e , i taque f u b me nto. I o n o n n u l l o s H y d r o p s g r a v i o r e m fecit i m p e t u m , qui vero f r i f l i o n i b u s c u m pannis laneis, diureticis et c u r a tepida tandein feliciter fuit d eb el la tus , .
D e c e t e r o p r u d e n s et e x p e r t u s M e d i c u s o p t i m e di- f c e r n i t , quibus f y m p t o m a r a leniat aut quid fit f a c i e n d u m : fi opus iit epifpafticis p o f t q u a m g r a v i o r a inflammationis c o m m i n u t a flunt f y m p r o m a t a . Emollientia p r æ f c r i b a t , m i n i m e v e r o g a r g a r i s m a t a et inje&iones quæ flimulant. A n t e o m n i a follicitus esfe d e b e t ut q u a m p r i m u m r e m o v ea t male for fan ominanria f y m p t o m a t a ex i ncipiente aut jam i n c e p t o p u t r i d o c o r p o r i s f l a t u, cui ut libi c a v e a t u r ligna m o n e n t evidentisi tma.
§. V I I I .
D e
Scarlatina Putrida
, cujus f y m p t o m a gr a vi sf imumet periculofisflmum eft a n g i n a una cum ulceribus mali m o r i s , quaeque, ii febris refpicias n a t u r a m , p u t r i d a efl, fen- tentia Sydenhanrii nobis a r r i d e t d i c e n t i s :
quod iftiusmodi
angina, quæ fe b ris
,inibi
/7/.ttonariæ diclœ
,Jymptoma tan
tum efl, illa ipfn methodo curort amat
,quam febris ea [ibi
vindicat.
Et q u o n i a m in o m n i b u s febribus put ridis, e v a cuantibus r e m e d i i s n o n nifi f u m m a cum cautela efl u t e n d um , p e r fe p a t e t , praecipuum i l l o r u m , v e n æ l o q u o r fe- c f i o n c m , n u m q u a m fere in hac fpecie locum habere q u o d q u i d e m e x p e r i e n t i a P r a £ l i c o r u m & inter eos H u x -H A M i i evi£him efl. Haec res t a nt o majoris eft m o m e n t i , q u a n t o certius eft q u o d i nitium huj us modi anginae faepe prae fe ferat figna a p e r t a indolis i n f l a m m a t o r i æ , quae ve« naefedfionem i n d i c a r e v i d e n t u r n e c e s f a r i a m , cito v e r o in p u t r i d a m abeat et vi res v i t i l e s i m p r u d e n t e r diminutae e x i t u m m o r b i f u n e f l u m p o r t e n d a n t . M a j o r i s utilitatis funt e me t i c a l e n i t e r a d h i b i t a , 'praecipue fi ab initio cum u n o a lt er o ve l axante a l t e r n e n t u r , q u o a c r i m o n i a deglutita et i c h o r quali c o r r o d e n s e f t o m a c h o et t ubo inteftinali eva* c u a n t u r & hoc m o d o p a i t i m iuffocatio a copia m a t e r i e i , , p a r t i m D y s f e n t e r i a , mali f e m p e r omini s praecaventur.
Q u u m hujus febris brevis fit d e c u r f u s , t e m p e f t i v e p u t r e d o , ufu i t e r a t o corticis Peruviani m o v e n d a
z ) ,
q u e m f o r m a M i x t u r s e , infufionis et in C l y s m a t e p r o p i n a r e pos- fumus. Pulfu debiii et viribus d i m i n u t i s , v i n o u t e n d u m e f t , a u t , ad fuafum H u x h a m i i , h i b r o aqua d i l u t o , cui P o m a i nf undantur Auranti-a, aut a l b o , R h e n a n o p o t u o r d i n a r i o mixt o. I n e u n d e m f ine m p a u p e r i b u s ferum laftis finapifatum B u c h a n i c o m m e n d a t u r *). V e fi c a t o r i aet Epifpaftica etiam necesfaria f u n t , q uæ t a m e n a n t e q u a m e vi den s flatus debilitatis p e r f p i c l a t u r , n o n funt a d h i b e n d a . N e c leniter Dia pn oi ca circa t e m p u s crifeos n e g l i g e n d a funt.
A n g iv a
, f y m p t o m a h o c c e g r a v e , q u u m a c e r b o s incutiat d o l o r e s , c u r a m etiam r e q u i r i t a t t e n t i o r e m , licet c o n f i t e n d u m f i t , apud infantes d o l or i b u s c r u c i at o s, qui que , c o m m o d u m fuum p e r f p i c e r e n o n va l en t e s , m e d e l a m a f p e r n a n t u r , ut naruræ o m n i a c o m m i t t a m u s auxiliatrici, n e c e s f a n u m o m n i n o esfe ; noftra v e r o r e f e r t follicitam febris curam h a b e r e E m o l l i e n t i a e D e - c oc lo R a p a r u m , D a u c i , F i c u u m , Radicis A l t h e æ , Fol.
e M e l i l o t o p r æ f c r i b a n t u r iis,, qui G a r g a r i s m a t i b u s uti p o s
-z ) A n n o praeterlapfo p o f t infitionem - v i r i o l a r u m a C e l e b . D Püæside i n f t i t u t a t n , d u o infantes iisdem P a r e n t ' b u s n t r i Scarlatina f u e r u n t c o r r e p t i . M a j o r n a t u s a b u n d a n t i a F x a n t h e m a r t i m f o e d a t u s , febre r a m e n a df e&us f u i t m i t i o r i , 'quae cito c e d e n s , febri variolofae e j us que e x a n t h e m a t i l o c u m d e d i t . Al t e r q u a t u o r a n n o s n a t o s , c u j n s febris S c a r l a t i n a , i pfo t e m p o r e q u o veniret febris v a r i o l o f a , i n c e p i t , febre l a bor a vi t m a x i m e i r r e g u l a r i a n g i n a grovi c u m e xcori ari oni bus eplrhélii in f a u c i b u s , l i n g u a et labiis. P t y a l i s m u » fuit c o n t i n u u s er exanfbe mn Scirlatin*- m a c u l o f u m vnn'nns et p a l l i d u m . I n f u f u t n Corticis Peruviani q u a m itare lufficienti d a t u m i l i u m t n n d e m lervavir. E x a n t h e m a v a r i ol of um paucis t a n t n m m o d p conflirir p u - f t u l i s , loca ve r o infirionis lar f u p p u r a n t i a , n u l l u m r e l i q u e r u n t d u b i u m , q u i n aeger hicce d u o s faevos adeo f i mul p e r p e s f u s fit m o r b o s . * ) D o m e -
*
•
p o s f u n t , quæ f u b i n d e injiciantur. A e g e r etiam v a p o r e s t e p i d o s ex I n f u f o F l o r Chamomillae et Sambuci p e r i n f u n d i b u l u m haur iar . Pa r te s ulceribus c o r r e p t a s meile
R o f a r u m acido falis n o nni hi l t e m p e r a t o i n u n g e r e d e b e mus. T u m o r e s p a r o t i d u m E m p l a f t r o r e f o l v e n t e catn- p h o r a t o , q u o facilius r e f o l v a n t u r , o b t e g e n d i , c ataplasma ta a u t em i n t e m p e f t i v e adhibita illorum praeter neceslita- t e m maturasfe f u p p u r a t i o n e m e x p e r i e n t i a docet. C e t e ris v e r o q uæ accidere p osf unt m a l i s , ut a p h t i s , D i a r
rhoea &c. ut res l i n u n t et f e c u n d u m i n d i c a t i o n e m uniuscujusque m e d e m u r .