Exercitatio academica, continens cogitationes, de lingvæ Svionicæ, qvalis hodie maxime in usu est, recta scriptura, & pronunciatione; qvas publicæ luci dat, & eruditorum, ac cordatorum virorum judiciis submittit Ericus O. Aurivillius ... respondente Magno

3é>

M-i**d

ULA*_{y. fl}UP,Ä«

...v li. . :jjjm

EXERClTATlO

_\jiCADEMICA,

-

«—4»

,

*Sj*

DE

Lingvo

Sviotiica?,

qvalis hodie

ma<

xime in ufu eft, reda

fcriptura,

& _{pronunciatione-y}

oy as

Rublica lud dat, &

_Eruditdrum,

_{ap Corda*}

torum _{Virorum Judicits}

Snbmitiit,

ERICUS

O.

A

_UR

I

_VIL¬

LI

_us,

J. U.

L. &in _{Reg. Aead,}

_Upfal.

Jur. Rom. _{Profeff, Qrd#}

"

^^Tpondente, v * i

MAGNO

_P.

_AURIVILLIO»

Sse. Rae. _Mtis.

In Fac.Thcol. _Alumno.

Ad _{An. Chr.}

1693.

In Audit, _{Gußav, Maj.}

Uplaliae, Impcnfis & _TypisHenrici _Keyfeg R» M« 8c Acad» _LJpf.

_Typopraphit

js

R\

M"\

POlMInI

NOSTRI

CLEMETiTlSSlMl'

Summse Fidei Viro;

Regias

C

ancellarias

Prxfidi

Emineiiftiffimo,

Regio

Senatori

ac

Confiliario

Fidiffimo;

Regise

Academise

Upfalienfis

CancellarioMagnificentiflimoj

HIußrißimo>

Excellentißi-*J

moqve ve> Dn. COMITI, „

BENEDTCTCs»

iJ3e®«6S3®Ävfl2l/...

Comiti ;

L>

Baronide

SKétfi)/

&

glrtf)olmen

i

Do

"

minoin

Qtofeté&ärg/

Qiapotjef

,

& Jlattifa;

&c.

^

Dominofuo

Gf^tiofiifimo;

■*

Cum

Ojnpigen*

feiicitatis

voto.

Scriptum

hoc cxiguum

offert, dicat,

xii

confccwt. <Lß

•

jllußrißime

-weqve

Dn,

_GOMES,

Dotnine Gratiofiffime.

QFod

CELLENT1AJM

ILLUSTRlSSlCMAM EX~

TUAM, infinitis

ferme curts

dißriclam,

(jr

maximis

J

*_

negotiis

publicis

occupatißimam, adgvedi, dl*

tenui hocce_alloqvio

_{meointerpellarepnonfim}

veritus, ut

_benigmjßme

_{ignofcat, enixe} o-rodrobteßor♦ Tßutta_qvippe

vel

mei,

velexi,-|

g»i,

qvod

exhibeo,

wuneris

{iduch

ideßfa-ctum: animusin TU1_{venerationem prot}

(I

nus

in

folidum ideffecit* jQvi

Ä

an-xiüsacfollicitus,qvonam _patto

Jubmijfdt,

&

intimo _{peclori penitus}

_{infixa venerattonis}

TUcAE,ali_qvod

_faltem

_{proderet indicium>}

ban_{c,qvalemqvale, utarriperem an/am}

im-pulit. ßvaetiam

occaßoneyingentes

virtutes

TUAS,qvastotusEuropaus

orbts admiratury

Tatria venerabunda _{fujpicit, REX}

CLE-[m METSpTlSSlMUS

ßmper magnifacit'pma•

ximain _{Patriam, dornt}

firt'tm

Up

fältenfes

^fdvore fummttm;

fiudiu,

benignitate,ér

beneficiaer_gä

Upfalienfe

Aca-demia _{plurima •& valde tllufiria; celebrare}

vellemJane, & deberem.

Aß cum

iflac,

non

cunfta _{modo,fed &}

fingula

tanta

fint,

ut

vel

diferttjfimi

oratoris tnduflriam & dili'• gentia

_{exqvifitiffimam fatigare}

qveantX

tätita _pe

fl

_{oris veneratione ea}

fufptce-re _{potius & admirari debui, qvam in•}

comto ac brevi hoc

jermone,

&

nimium

qvam impari flyla^ fplendort eorum

umbram

inferre. Qvod autem ILLUSTRISSt EX"

CELL. TU_A}a

_cliente,fibi

_{deditifjirno, det}

votecoli_(enonfit

_dedignatura,

_{vet um}

Jub-tnifium

hocce

_alloqvium

meum aqvo animo

äcceptura,fumma,& in

_{tantofafiigio}

pror*

fus mirahumanitasTUA certo

_mihipollice"

tur. Si _igitur

_{levidenfi hoc}

_{munufculu,quody}

cum_{majusinpra/ens}

non

habeam,

velut cul*

tusac vener_ationts te_fferam

_fubmijfe

_offero, 1LLUSTR1SS1MA EXCELLl _TUAfi•

bi non

_difplicere

_{fignificaverit,}

novum

m_{agnum certe}

_beneficium

_me

_accepijje

_latus

profttebor.

Acipiat igitur,oro

qvafoqve

IL.

LUSTRISS. EXCELL. TvA

_benigtto

_ani¬ mo, &foreno _vultu,extlem hane

noflracir-ca Grmmatices _Svteam

_{pr&ccptaillufiran*}

da

_opella,

_atqvet

_{finon exipfus}

_werito,

_qvod

nullum_{forte,aut valde exiguum}

_{eß, faltet»}

ex_(ua

_{ingentibentgnitate,fummaqve}

_{in CA"}

rijftrn<£

patria

ornamentisfovendist

ac

a»di-qvaqve

prowovendis,fludio &

ardore^magno

fuo eandern dignetur

patrocinto. SicMomos^

qvorum nimium

qvamferax eftfeculum

no-firum,

baud multum formidabitI & ego,jam

fecurus, adplurain

hu\ufinodi tnedtiationi*

bus,ad Grammatices _{Svccan& p dcepta con•}

. ficicnda

pertinentibusttentanda> pub

licaq vc

luci_{commtttenda,alacrtor procedam. Vtvat}

ILLUSTRISS. EXCELL. TVA diu

inco-lumis,

_vigeatfelix,

_cu

_univerfa

_{lllußrtjßmx}

fomilia! atq-, Eivino

favör

e, REGIS CLE*

MAzNTISSIMI _{gratia, omniqve}

exopatis-profperitateperpetuo

floreat

/ p

ie,é*

ex _intima

peftore

vovet,vovebitqvt

qvam»

diu _vivet,

Jilufiriffl Excell,

T

ute

Däbam_{Vpfalix die}

_{Adiöiffimuscultos}

t_y.ffi« 16?_3, &

cliens,

LECTORI BENIVOLO, Candidoqve,Salutem !

T\_{Ittjane multamadmiratus}

fum, qvod,cum aliaw

plcrarumqveImgvarü Grammaticapracepta

com-pofitareperuntyr, nullamadhuc_hngvaSvecana

Gram-maticamhaheamusj cum tarnen idad_{l'mgvarn noftra}

recte_{addijcendam&Ute ufurpandam,utilefit}}

acne$

cejfarium: &non modo_aperegrimsinpatüanoftrade,

gentibus3fed &indigems plutimum deßderari

audtveri-mus♦ Bxtat_{qvidtim BeatiDn. JOHANNIS BVRÅI,}

qvondamRcgniSvectaAntiqvaniCeleberrtmi3

Snagra-pbta qv*dam Grammatices Svecana,qva

manuductio-nem _{opttmam nabisprabere}

potent;fedplena tarnen

Grammatica _vicemufumqve

proftareilla neqvit. U«. de_{ipfe qvoqveBeatus Vir3 completum qvoddamGram#}

mattcum_{opusnobis eft pollicitus. Qvod an perfecerit>} tgnoro: certe lucem publicamadbucillud nonvidit.

Po-fiea qvoquealiiqvidam Viri eruditifuas meditationer aliquasfuperGrammaticesSvecana _{Praceptaediderunti}

fed necilla peromnidfufficere vifafunt. Qvare&ego

ante annos _{nonnullos, de Grammatices Svecana}

Pra-ceptisC9tnponendis3acpleniustradendis, aliqvid cogitare cap'i: &)amdudum meditationer _{qvafdam measin}

chartam _{con)cci3atqvecumVirisqvibusdam doftis}

com-mun'tcavi) ut eorutn fententiam ac cenfuram _{de illts}

cognofcerem. Sed baötenusnihil mihi commumcatum

efi3quopraceptaa_{mecompofita perßcipotuerc.}

Qvam-obrem _{Pracepta iftac3prout a me concinnata erant,}

publica ludcommitterecogitavi. Sedcum confiderarem

qvam arduum hocopusfit3&,noneruditornm modo,fed emntumfermejudiciu expofitum {qvisenm

gvafuaverrucuUfatis[apere

fe

.atqve

criticu

agerepofie

putat? ) &praterea inconveniens ac ingratum

fore

•

videretur, inipfis Praceptudifcurfus& ruttonesomnes

adfirre, quibuscommotus pracepta bocvelillomodopo-fuerim5cum fic Pracepta &

jipfio prolixiora & impem

dttwra,fimulqve tadioja, effientfutura: iccirco

conful-tius _{vifüm efi, Prodrmum qvendam}

pramtt-tere, ac prceparätionemfacere ad ipja Pracepta, per

nonnullas ExercitationesAcademicas, inqvibusliberius

evagan,atqve dereqvacunquedubia rationer,pro

&

contra, adferre liceret: «rfic Eruditorum Virorum%

qyi ingenio )u4icioqve

pluspollent}& aliorum

qvorum-cunqvecordatorum Virorum, qvi inufu lingva

Sveca-multum_{funtexercitati, objtrvationes,&}fentcntias

facilius elicere, Confeqvi po/fem. Atqvenunc primu qvidemExercitationemPrimam> Delingvae Sveca*

nae_{Orchographia &}Pionunciatione, public*lu«

'

«committo: _{officiofe, &qvadeCel qyemqve}

humant-taierogans,uteruditiaceordatiomhes,cenfuramfuam

candide _accommodare,& animadverfiones fuas nobifm

cum commtmicarebaud_graventur. Magni_n.tnterefi,

& ad_{Itngva nofira honorem & ornamentum, atqve}

Patrice_nofiradecus, non parumfaceret,ficertaaliqva

& _{unifomis Orthographie, bomsratiombusmxa,ipfiq$}

optimapronunctationi,acgenioimgv*ftonformis,&de

cetero nonmommoda,aliqvando_mUngva_qvoqveno$ fira obtinerf&inpublicum privatumqve ujum

adhibe-ti_{poffiet. QVcefane bodii,utexvulgari fcriptione}

adpa-re_{t, ntmium qvantumVacillat,& incerta} eft, _{ut ar•}

bitm potius_cujusqve,flVdwi certispraceptis regi videa

-L tur, Ad _{qvod •btmendwnplmmm}

_{mfmet, fi}

_pueri,

»•o» in_{publuii tantumSchölts,}

fed&fubprivatisprat

Ceptoribus_{fcnberc inctpicnes,[tatim recle, & fecundU}

certa _{qvadamac comprobata}

pracepiafcnberc

adfve-fctrent: necnon_{fiea9qva impnmendaJunt,}

non niß

ad _{ejujmodipr&cepta}

exacta, _{& emendata,}

pralofub-)icerentuK Ego,proingemimodulo, hic _fymbolamad

boc _{conferreconatusfum.qvam nonmbil}

adjumentiad ejusmed} Pracepta_plemusconcinnanda_{adferrepojfefpct}

to. _{Qvarttum a. illud}

erit, Tuum, Benevele Candtde-qve Lector, eftojudictum♦ Vale, B. L, & conatibus

weit_favey

tjt tuefavoreac candore_fuffultus,

&exci-tatus, promptioradcetera _{qvaad GtammaticesSveca*} na _Pracepta

perficienda faare poterunt, progrediar j &,_{qvafuper reliqvasSvecam Grammattc a}

partes

me-ditatus_{jum}public* lud}

fißam, candidaqye cenfura

Tu*_fubbmittam. Scribebam _Upfaliae die 15. m. Feb. 169$. E. _AÜRIVILLIUS tJMenda

_Typographie

a majora ßc emen~

dentur. _{Pag, 1. in}

_{Cjlphabeto>adde}

tt>. _pag,

5, _pro

_åt)ål

_erit

Pag 9. Im- tnfadäe

t.

_Pag,

_jo,

_proe\flerit

äff. Pag.ii, lin, 7.

abefl

u. _{Pag, 30. & 31-44. 5*4- 50. &c,}

pro t vocalierit. _\(in vluribus voeibus. _Pag.

32. lin, 1.

_abeft

_{inter,Pag, 98. Im.}

1, erit

4$ i W

EXERC1TATIO.

I.

DE

ORTHOGRAPHIA:

Rthographi3

tradit notitiam

!iterarum,quod ad earum

numc-rum, _{pi&uram, valorem,(eu}

lo-num, diftin£honem, & compo-fitionem _inrerfc,

₍

_{unde cxiftunr fyllabac}

atqve integrx voces)adeoqvere&am

vo-cum,fcripturam&

pronuneiationem{prte-cipue quod ad fonum literarum ) illa

docer»

C_AP.

_I.

_(.

Veliterätum _{tictura, numero,valöre,}

Cr divifionc.

5, I. Liters in _{lingua Succana hodie}

reftc ftatui videntur _{28, atqve ita feré}

pinguntur,

a\blcl tycl fl _g/

tyi/

j/

ti

il m/ n/ ty pl q'/ Xj

_fl

_{( &éfinale )tju/(vel ty )jC/t)/ J/}

_ä/4/$.

Ita a. _{appellantur, vel efferunmr.}

albclcti fce/ti_dffiqe/

_gä/»/

_je/

_fä/

_{äll/ åml ärt/}

ti pel qu/ ärr/ äg/ te/ u/ we/4?/1)/ ge/

ä/

4/ S. f, II. Cum de boc Uterarum numcro

du-é 2 _o

dubitari

_pofiir,

_{maximc dc confonantibus}

il W/ f)/ q/ $/ num in

alphabeto Suecano

in numcrum & cenfum literarum

diftin-öarum fint referenda:?hic dubiratioiftacc

expendenda de tollenda cft.

§. Primum circa

_{je/ de}

_(t>e/

_dubitari

potcft, anomnino pro diftindhs literis a vocali _{i/ dc u ( vel b J fint habend«, ac}

proprio charaäerc(cribend«,cum potius,

ut _{apud Latinos, eadem litcra modo vo«} calis,-modo confonans elfe _{queat, juxta}

vulgarem Latinorum Grammaticocum regulam;

_J

_{de V.cum}

_{lyllabamincoant,}

fcqnente vocali, fiunt confonantcs. Ad

hoc_{refpondemus : primum quidem.quod}

ad literam _{j regulam iftam in} lin-gua Latina quodammodo procedere pofle; fed cum diftinftionem inter voca»

les, dc confonantcs, qvac in qualibet lin*

gua, quo certior de evidentior fit, co fa* ciliorem reddat _{linguac pronunciaiioncm,}

confandcrc_{videatur; dfhnino}re&ius

con-ionans _{)/ prodiftin&a litera habetur, de}

pecuh'ari charadtere a vocali ( _diftingui*

tur. _{Neqve enim}

apparet ccrta ratio,cur

in _{iingua nota magis conlonans tt) ab t>}

es a S»

Vocali, quam confonans j/ ab i vocali

diftin&a litcra fit habcnda» Praeterea in

lirgua vuccana multa:voces funt, inqui.

bus. _{j/ ctiamfi}

_fyllabam

_{nonincoet potiu#}

confonans, quam vocalis fit ccnfenda; uc

in _{Rwtth tjocf/t|uf/tji!lr«tjclna&c.6juba/}

ljug/

fjufa^tufa.

&c. item in tdnfia/fotlta/

lia&a/ tigcija/ tt>4mja/ främja/ 6pßja/ fittia/

äftttja/ &c. ubit non per fc fonat,

fylia-bamqve facit, led una cum confona

prx-cedente & vocali _{fcqucntcunamfyllabam}

conficit: fermcficut _{confonantesquedam}

a_{Har, ut tt in hisvoeibus, ftiapp/fflif/}

fno-hl &ct in hisj fraftl

ItitiQl

frofia

im _{inhis, twagen/}

tttxüta/

_{ttua ftmnga&c.}

Quod lecus plane evenitapudLatinos,ubi

i five in _{prima, five in media, five finali}

fyllaba occurrat, femper per ie fonat fyllabamqvc facit: in initia ut in fio, fias, piaculum, pictas, pius &c; in mtdia*

ut _{fatictas, varictas, vario variarc;/»^;*/,} ut _{feientia, frntentia, avaritia, ftultitia,} tertia &c. _{quod ex ipfa pronunciatione,}

& maximc In _{vertu, eft manifeftum, In}

lingua vero Svconica id non fit, neqvc

fieri etiita _{poteft, nifi nativaf ac reeeptar}

*» 4 2»

ptx ejus prouunciationi vis inferaruf. §. IV. De confona toe minus dubium

eft, quin ea peculiaris fit iitera, ä vocali n

{ vcl 1) ) diftin&a, cum diverfum fonum

ufumqve habeat, & diverfo jarr» chara«

öerefignetur Neqvecnin» preedi&a

Gram-rnaticorum Latinorum _{regula circa eam}

fuffieit, utpote qua: etiam in lingua Lati«

na non fatis firmo ftat talo. Nam & ibl

U, cum vocalisineadem _{fyllabafequitur,}

non _{femper per fe fyllabam facit,Teduna} cum confona _{praecedente & fubiequente}

vocali; utin fuavis, angvis, fangvis,

qua-lis, qusro, _{quis quid, quod &c: eoqvc}

potius rationem habet _{confonantis,quam}

vocalis, _{cujus proprium eft, per fe fonarc}

fyliabamqvc tacere, & non cum alia vo¬

cali, nifi ubi fit_{diphthongus. Quodidem}

Ire etiam facit in _{lingua Svionica; ut in}

fctoala/_{bträUjfl/ qträl/ qtodba/ qtoäüja/}

_fn>ag/

ftvall ftocba/ (toit>a/ (toifa/

_{ftoälW ttoäng}

/

itoifrt/

ttota &c. Prseterea tofctn _lingua

noftra, non folum _{fequente alia vocali,}

ut in_{lingua Latina, fed etiam alia confo»} nantc _{immediate fequente,}

eonfonanseft;

ut in _{toraf/ tovety toref/ torito/ torafo mås}

<63 ? S»'

tu ir«; _{quod nunquam occurtit apad}

Latinos.

§ V. _{Jj3 quamvis adfpirationis nota}

(ir> tamen hoc non _{impedir, quo minus}

etiam diftin&a in _{alphabcto fit litera ,}

quemadmodum apud Latinos. Sccusau« tern fit _{apud Graecos , qui peculiarcm}

quendä fpiritum,adfpirationis fignum,ha» benr,fuo cha ra&erea literisipfis_diftin&um»

quiad fumnnitatem tantum

vocaliumad-fpiratarum, & confönamis p, notarifolcr» Nam _{h pecuiiarem in lingua Sueonica}

chara&érem habet, & _{jam din absquc}

controverfia inter confonantes cenfetur , ac refettur. _{Idqvenierito, quoniamcum}

vocalibus _{quibufvisconjungi fyHabamqvc}

facerc _{poteft: five fyllabam incipiat,uc in}

t)<\(wal fnü)l/ f>afl/ bål bånl bäl f)em/ (>et/ fyrtal bilfct/ ()inr«/ fei§a/ f)itta/ hira/ fipra/

/ &c, five elaudat, ut in dl)! ac(j/e<$/

fcod) <&c. five in medio, inter duasvoca«

ies, ut indfyd/ ( ubi geminatam cam efi

ic fcribendam _{ipfa pronunciatiorequirerc}

videtur, quod adhuc magis arguit eam

peculiarcm efie conronanrem ) ut ()dl)d.

Ad _{h*c, c'im confona quoqvc alia}

rf _t*

junöa, rraefertim cum t»e/ & _{je/ fyllabam}

tmam vonfi it; ut in i)wal! _{fytintél i)rratt/}

Ijtvaf/(jtvåfa/ (jroättja'f)n>ete/ feroifla/f)ttri(f&c.

#Ort/f)jot&/ fyjon/ utjamfcribuntur,&c.

NB. Ita _{quidem hx voccs}

com-muniter fcribuntur. Mihi tarnen cii> ca iftam _{fcriptnram dubitare}

conti-git. Et jam verofimilius videtur,iniftis

Vocibus & _{fimilibuspotiusfcribi deberc}

II _{vocaie,qnam tve. Nam fl} ipfampro-nunciationemattendamus

drprehende-mustvecumt)_{ritceffcrri vix pofle, etiam}

fumma _{data opera, propterdiverfam ,} qvac ad utriusqvc literae formationem

ac _{pronunciatlonem requiritur,}

orisdi-fpofitioncm. Ad iftarum _igitur vocum

pronunciationem non foium

commo-diorcft,fedetiam fufficere videturuvo*

calis, _{Ncqveetiampraeter}

illudtt>eq*o-qve reauiri videtur , cum non f)U»tva§/

f)U • ttwl tjumxtl &C. fed _{f)U4Éf/ t)Mll}

(jltöft pronanciemus. Si quisa.omnino

confonamnon vocalem hic _rcquiri

di-xerit,eöquod non duae,feduna _fyllaba

efficitur, fimul etiam iddiccndum _erit,

coofonamtvin_{cjusmodivocibus}

«8 7 2#

rem quandam pronunciationcm, _{a na»}

tiva,& commuhiorinonnihildiverfam,

fortiri, velut mixcam ex vocah u Öc

confona m.

§. VI. Confonans q videri

poteft

fuperva-canea, cum idem plane praeftare valcatf/

cum confona st>e junäa. Quod _jam olim

quoqvereeeptum videmus,ut voces quae-dam,quae hodie per qtt>( ita

cnimre&ius

feribi exiftimamus _{quam per u; cum in} iftis _{pronunciatio ipfa potius tt>c/ quam n} vocale _{requircrc videatur) feribuntur, o»} lim per t\V fintf^ripte} ut fwato/

o£rt>d-fcindjl

io ia. SRätfog.

2Beftgl. Si quod

nobis vidttur fit diccndum, fatemur

vero-fimilimum _{videri, anriquifiimis}

tempori-bus omnes illas voces, _quae hodie _per^tv

feribuntur, _{per ftp JuifTe feriptas, cumin}

Alphabeto Runico non q/ fed

{

tantum

occurtar. Putamus_{itaqve q} illud _exlin¬ gual Latin® imitatione in Germanicam ,

indeqve in noftram, prout hodie

feribi»

> tur, primum efle introdu&um,

ab

illis ,

qui, poft abolitas nna cum gentilium

fu-pcrßitione literas Runicas, Alphabctum,

quo hodie utimur,inpublicum privatum'

♦2 8 g»

3ve _{üfum produxcrunr.}

Cum _{igitur vix}

*nficias ire _queamus,

quin srquecommo»«

de, quod ad _{(cripruram &}

prrnunciatio-nem, iftse voccs omnes fcribi _{polTint ac}

pronunciariper

_£tt?/ecq;q

_{ranquamluperva»}

cuum _pofiic

haberirnihüominus _quialon¬

go_{jam tempore,accommuniulu invaluit,}

ut _pcr-qtt)

fcribantur, _{indeqve q tanquam}

peculiaris litera _{alphabeti jam diu fir}

ha-bita, _{nimiam fortaflls innovationens}

fa-perer, fi quis nunc ex _{literarum numcro}

illud _extrudere

conarctur. Et förre pro-cedcnte _aliqoo

tempore, inde magna

ori-retur _{difficultas, etiam}

ipfis indigenis,cir¬

ca _{pronunciationem}

earum _vocum*

qvae

in tam _multis

fcriptis

impreflisqve libris a c _{inftrumentis,}

per _{qtp/ icriptae}

repe-riuntur.

§. VII.

₃

_{confonarrs fimilircr parum}

neceffaria _{haben poteft.}

Nam, fi pronun¬

ciationem ejus _{vuigo receptam}

refpicia-mus,_{deprehendimus}

eam ron _aliter

fona-rc _{quam é Cum}

itaqve g idem _plane

praefhre valeat, _{fupervacanea erit litera}

Si vero _{dicamus j}

alnm omnifto _pronun¬ ciationem _rcquirere

quam

_g/idemqveva*

lerc

*8 _{9 S*}

lere

_{quodfg(qualem}

_{lonum femperhabet}

in _{lingua Germanica, five ininitio, five}

medio, five fine vocis _{occurrar) itidem}

fupervacuavideripoterit,cum idem

pror-fus effieere tum valeat _{Qiicd quidem}

tanto facilius fieri _{poteft inlingua noftra*}

tibi nulla _{lyilaba, vel, vox, ineipitur} a

( cum fecusfiat _{inlingua Germanica}

)Un-de ctiam _{aliquando leriptum}

reperimusin

variis libris _{feriptis, vcl imprefiis, folum}

3/ in iilis voeibus, _{quae hodic feré per j} feribuntur. Ita in _{legibus quoqve noftris} ufitatisqebtf 5t

_{gfltfeoccurrit,}

c.2X,J)täp.

ttÜÜ. _22. c. _{19. (£rfb, &tf pro eot}

quod hodic frequentius ufurpatur _{gobj &} quod ctiam non raroin _legibus

iif-datn _{reperitur, Quamquam}

autem hoc

ita _{eft, tarnen, nc nimia innovatiofieridU}

catur, non male fortaffis, _{ut C3epir,irtal*}

phabetoSvecano retineri potent, tanquain

peculiaris conlönans, _{J Sed fi J omnino}

idem valeat _{quod t$l eoqué tanquam du}

ftinfta _{quaedam litera duplex,fuumlocum}

in _{alphabcto mereatur, haud fane}

ncccf-farium erit, _{infuper illi adjicerct}

confo-nam» ad _{ifturn fonum defignandum, cum}

43 »o 8»

jpfum j quodammodof in fua pronunci»

atione _{invclvat. Unde lequitur}

voceshast f

ftaiiß/

_{fit>an$/ fuutg;}

item _{fpc^/tref*/ \}

tt .

©ar»|affati$a

fn>aii$a/ut vulgonuoc c

Icti 'ei: _{wr, & fimiles alias» finet eiTe} fcri-c

benda** m _fcanj

_jftu;£

_&c.

_fpej/

trcj>

iban- c

j4

|fu

ü. _{Vilf, Oividunturautem lirersein uni»}

t

verfum, ut in aliis _{linguis, in Vocales}

p

& _Confonantes*

Confonantcs, ut no- l tum efh _{dicuntur» quia}

non per fe, fed t

cum vocali _{aliquaionum fyllabamqveta«} v

ciunt; _{funrqvc Novcndecim; 6e/ ce/c}

4ff/

_gi)

M/ je/ ?d/ All/ ^m/ 48/ pe/ qn/ 4vr/ fc 4|41 te/ tt>e/ u£ _^c»

_{Ex iilisqusedam}

Semi-▼ocaks _{funt, quia iilarum enunciatio}

a t<

VoctJi _{incipif, funtqvc Septem,ut}

e$/4(I/

g

4m/ _{4tt/4tr/ 4|éy 4t: ceter« mutar dicun- a}

tur, _{quia in enunciatione carum vocalis J}

fequttur, _{uti paret; qiias intet ()/ adipira- b}

tionis vim _{habet, utapud Latinos. a}

f IX. Vocales v. non folum ad con- ti

fonantium _{fonum efferendum conferunt,} d

& _{neceflariae Tunt, fed ctiam folae}

per fe ji

fouant

_fyllabamqvc

_{faciunt;& funt in}

Lin-v

gua Suecana _{Novcm»fl/ e/1/ 0/ MC vcl b ). p}

^

*2

i«

S*

ici» _{§. X, Ut ål ål é/ non pro vocalibus,}

»as, fed Diphrhongis, habeantur, nulla fatis efl/ valida fuadet ratio* _{Quamvis cnim olirn,}

mc _{quando talis ionus alia fcriprura atqvc} :ri- ctiam _{pronunciationc exprimebatur, ita}

an- cfifc _{potacrit: hodic tamen, qnandofub}

uno _{figno, fcu litera, unus fimplex} con-ni» tinetur & effcrtur _fonus, non

poffuntpro-les _{prie efie diciqve diphthqngi,quippc,quoru}

10- & _{fonus, & chara&eriple repugnat,}

Prx-'ed terea iftx iitcrse in verfu xqvc _{facile bre*}

ta« ves _{lunt, atqvc longar, ficut & ccteraevo#}

be/ caics: _{quod in diphthongis}

_vixlocumha¬

tt/ bcre potent.

Ü- $. XI. Ex _{Vocalibus, ccrto} modoia-a ter fe jun&is ac connexis,,

fiuntdiphthon-W gi. Quales in lingua Suionica

hodicfunc

m- _{at elvel di/ üi vel di/ dij t)U ut in Äaija /}

Iis _{jtaifi/ feiia vel}

_fdija/

_{fdija Cotja/ vcl}

_fdijaf

:a- _{brßija/ nflija/ rpija/ fit) ja &c. In Lingua}

antiquaetiamau/utinßttfprooc§/tttaur/pro

n- mut &c. & _{quxdam forte ali*,qux}

ho-t, die non funt in ulu. In his cnim duaecon-fe _{junguntur vocale.% quarum una prxpofiti*} n- _{va, altera poflpofitiva, ut apud Grarcos}

>

). poterit vocari, & geminus

exauditur

ff

å

& 11 ₁₄

nUf, quod ad _diphthongum proprie re- .$

quin videtur, planemin _diphthongispro- fj

priis Graecorum. a

NOT. In vocibus, bija/ tija/ nijo/ fijo/ g

riia/ irija/ & fimilibus, quafmvis adcurate p

Jc _{quendo diphtongas fir, &}

quodammo-do _{exa&atur, adecqve iftac voces}

inprio-g

rc _{yllaba per geminum t efifentfcrihendae:}

c

tarnen _{propter affiniratem}

, quae eft intcr n fottuinvocalis _{i/& confonanris je/ rantum}

efficit confonans _{j/ ut vocalcrr» i} gemina-re non fit _{necefle, atqve fic diphthongum}

plenis ac diftinäis literis exprimere, ut fit

in _{diphthongis ccteris. Quod}

idem apud

Latinos_{praeftatconlonansj,in vocibus ajo,}

major, _{pejor &c.}

/.XII. Geminatae vocales _{«a/ ce/ it/}

(

perperam enim geminara ilia vocalis

vnlgo (cribitur per ij/ cum pofterius illud j fir confonans) 00/ UU/ »d/ _{4a/ 66/ i)l)/}

quae juxta vulgatam _{fcripturam in}

qui-buidam vocibus _fcribuntur, nonfuntpro-prié diphthongi, fed ftant pro una

voca-Ii _{longa,a/ e/ i/ 0/ &c. & unicumtantum}

fonurr» in pronunciatione habenr,licet lon-giqrc mora

prolatum,*

ut in ©aal/ feeP / 23»/

H *2 H

©ii/ fri/ ©eal/ (feo/ gruu/

_©npn/

_©dä/

(ilddi/

fndd/ 1)55/ fc65 &c. In diphthongis

autem ficut duse _{conjungantur voc3les,ita}

geminus quoqve exauditur foous, & pro*

ptereaetiam diphthongi appellantur

NOT. Hac occafionc deifta vocafium

geminatione amplius difpiciendumt an

eommoda fatis fit, aut ad _linguae

Sueca-nac redarn _{pronunciatiouem tcnendamo*}

mnino neccfiaria? Duse _{prsecipuc luntra*}

tiones, _{quibus iftaecfcriptura niti videturt}

prior eft, ut fic melius conftet, quando

vocalis fit _{longa, adeoqve longiori mora.} voxfit _{pronuncianda; altera, propter}

mc-liorem diftindionem vocum _quarundam

fimilium,qux aliter dilcerni commodene* queunt, ut fic vitetui confufio &

difficul-tas, quse aliter circa linguae hujus intclle*

dum oriri _{poterir. Ad qtias breviter fic}

refpondemus. Ad primam: i, ingenere,

talem vocalium _{geminationem prorfusin*}

eptani cflfe, ad unam vocalem

fyllabarn-qvc _{longam exprimendam. Nam cum} vocalis_{qusehbctpcr felonet, fyllabamqvc}

faciar, lequituromnino ubiduplex eft vo¬

calis, duplicem quoqve offerendum efife fö»

n 14 c*

ionum,nlficontra lirerarum naturam

pro-nunciationem adornarc vclimus» _Quo fier,ut voccs illae _{mcnofyllab« tanquaro}

bifyllabae fint pronunciandae, quafi Icriptu.

cfiet 0a»a(/ le-efc/So»ol &c. Neqvc

ctiam in _{diphthongum coalefccrc aprae}

funt duse cjufcnodi vocales pracpofitivaef

quippe qvae vocalempoftpöfitivam

rmni-no _{rcquirunt, & iplas quoqvc fonum}

ex duabus vocalibus mixrum

cxpri-munr, ut _{fnpra di&um. Et quid}

o-pus cft ita geminarasfcriberc, quando

u-nica vocalU _{aeqvé longa mora}

efferripot-eritf II. _{Quatr vis ciufmodi (criprura}

a-liquidconfcrrcpoflit,addcfignandumquod fyilaba longiori mora fit cnuncianda, ta¬

rnen eam _{adprobarc non pofiumus, ob}

fequeutes rationes. fi) Ncqve in lingua

Latina, neqve in ulla, quod fciam, alia,

talis vocalii m _{geminatio ad unum} fo-num _{fyllabamqve longiorem efferendam}

rcccpta eft : (ed, fi quando ibivocalis

ea-dem _{geminara rcpcritur ( quod fane}

ra-riffime _accidit) etiam _geminum edit

fo-num

_fyllabamqve,

_{ut in tis, iidem, ttsdexn.} Item

*3 S*

Icem

_{fuuSy luust&c.}

_Si

_gcminatio

vor*-Iis omnino requiritur, ubi fyllaba long

o-ri tnora cft cfFercnda, non apparet ratio,

cur non idem fiat in omnibus, qva; rum

tnora aliqua pronunciantur; _ur io /

gob/

gag/

S3of/ teil fat

I

ftrtb

&

c.

Cum autem hoc in iftis nonfiat,

<5cforrai-(isincommodum videatur,idemetiam mc-rito de cereris tenendum crit, Ex eadrm

enim_{ratione, qua conftat iftas} cummo-ra _aliqua cnunciari debere, ctiam de

cc-teris vocibus omnibus conftarc poterit.

(3) Praeterea iliae iplsvoces, qvar hodiC,

juxta vulgatam fcriptionem, per vocaks

geminatas

feribunrur, in

Legibus

noftris

antiquis & ufitatis, in

Sacrorum

Btblio-rum verfione, _aliisqve accuratieribu$

iibris _{imprefiis, plcrumqve per unam}

vo-calem _{fcriptaerepcriuntur. A qua proin»}

de _{leriprione, ut au&öritate}

_longé

metio-ri nixa, non nifi urgente ueceflitate eftdif»

ccdendum. _{(4) Quando fylla ba aliqua}

longiore mora

fit pronuncianda, aliundc

commodius & certius _{poterit conttare,}

fiempe ex Accentu qui facit,ut

quafi

at-toliatur _{fyllaba, & funul ctjam}

_majori

«5 té

cum mora _efieratur,

quarr, cetera; _{fylla* h}

bat aceeotu _{carentes, Nam cum}

fcriptu* v ra muitum _vacillet

varietqve,deaccentu»

potiflimum in _{bifyllabis &}

monofyllabis,

Cerrat _{poflunt tradi}

regulse: qvse etiamitr»

illa _{Fxercitationc,}

q v® de

_{Prolodiaaget,}

crunt _tradend®.

(y) Quod fi forte indi¬ cium iftud in omnibus _{omninö non}

fuf-fecerir, ipie ufus, qut opdmus _loquendi magifter eil,cetera facile _{doccbit.1 Cum}

enim in _{lingua Suecana non}

eertae _quae# dam fint _{vocales fem per}

long®, qusedam

femper breve«, qu®dam _{ancipites, fed}

o-mnes fint _{ancipites, ideo.ficut}

in aliis

lin-guis, ita & ibi,fi aliundenon _<onftct,qua>

nam _{fyllaba cum}

mora, quaenam breviter

fit _{pronuncianda,}

ex _{iplo ufu id}

cognolci debet. _{{6) Tandem}

neqvc metri _caufa,

ut in verfu _{confictquatnam fyllaba}

longa,

qvjenam brevis _{fit,geminatiotalis}

retinen-da videtur: _{quoniam illa,}

prout nunG

vulgo fcribitur, in _{paucis admodum id}

pratftare valet; in _plerisqvc

autem, vci aceentus, vel _{pofirio intcrdum, vcl}

ipfc

deniqve _{ufus utramqve paginam faciunr.}

Ad _{fecundam. Illa}

quidem

_plus

_ponderis habet

4*8 «7 15»

pila' habet:

_idecque

_{eonccdimus in tali cafd} ptu* vocalium geminationem _{aliquando pofie}

ntu, admitti, Sed,fimul _{admotiemus, non}

de-tbis, bere nos _nlmium efie _faciles

adeamufur-nin _{,pandam, verum prius probe}

effe'difpici-jet, cndum,an ex nullo alio_{lndiciodiftinöio}

idi- vocum, alias fimilum, haberi _poftits

uf- _{qu©d certö lcio in}

oppido paucis evenier,

adi fimodo _{fequentcs cautiones &}

regulae di*

im _{ligentcr obfervcntur. i.}

Qvoniam, ut im

isB« aiiis _{lingvis,ita & jn hac, una}

eademque

irn vox _{la:pe duashabet}

fignificationes,unain'

o- _{propriam, alreram}

tropicam &

rransia-n- tam { _{quamquam unius etiamvocis}

plures

X* _{/sepenumero funt}

fignificationes _translatae)

er fruftra föret _{intet has djftin&ionem}

ali-ci quam cudere velie, _{per diverfam fcriptu*}

is ram, five vocales, aut _{confonantes ge»}

i, minando, five alia _quapiam

rationej

i. imo, _{magnam quoque}

confufionem,cir-c ca verum _translatarum

fignificationum

i _{intelle&um, induceret. Sic}

rätt proprie

i notat _{reum, ab adjc&ivo}

rät/ rettus*

: fed fimul _{quoque notat}

rette,

adverbi-, um, & prasterea in translata

fignificatio-ne _jm,

Aquit&tm, judidum\ fic _t$a

no-B _m

i

_r.

-«3 'S §*

tat reftem _longum, &

haußum

lon¬

gum;

3$o{

arborem

fagum» &

librumj

£tng

notat r«w, convtntum

judicium.

2efc arttu , (üb/ oftium in

fepibus,

(cl)

|

6ata(el> / (ebfmib cap. 34. 3.

quas omncs fignificationes ineptum

cflet diverfa _{aliqua fcriptura}

diftia-gvere velle, 2♦ Dignofci poflunt

vo-écs, alias _plane fimiles, per accuratam

obfervationem _lpfius contextus orationis,

atque eonßtußionis« Sic facile a fe

invi-cem difeernuntur voces ad diverfas ora»

rionis _{partespertinenres, ut verbum a no»} mine per adjeftarn perfonam, nomen a

verbo, vel adverbio, aliisve voeibus,per articulum, aut adje&ivum aliqued adje«

Öum, Sic in _{yerbo finito adparec}

diffe-rentia lnter nomina _{quxdam & verbum}

pradentis temporis; tävj bacca, verbum,

jag

6<k

porto-, far ovis, tag far/

aeeipio,

let _{argi/U, tag}

_{let rideo (quod}

_tarnen

forte re&ius _{per geminam vocalem fylla»}

bamque efferri debet,prius vero per

uni-cam,) _{b5r^tf#*,quod} alii per geminum rferibuntae _pronunciant;

_{quod etiam}

melius forte eß.

_{3^3 bot/ morior}

_,*

_65t

_/

_vert' W

*3 «? §>

tusjecundus, jag/

tu/

(jan

65r tdebee(*M

oportet, & fie aderit mig/ tig/

^onoitt)

|)inber

tmpedtmentum,

iag

f)inbei/

adfequor,

atque ita in

aliis Qua?

differentia

pianioc

cft, fiinfupcrin alterutro

gcmina

occut-rat confonans, ut in 6ittCF

acerbw,

iag

6b

ta mordeo&c. _Qyed

_codem

_modo

pro-cedit in _{perfe&o, ut}

_(el)

_/

moleßm

_iag

_tit

/

fyut/ leb/

paffusßm;

ftot)

eqtHi,

iag

floD/

; fag iag

fågJvidi;

£eg

portio,

jag teg/

låg humihs„

rk-prejjm, iag

låg/

/4a/*,-

(feg

greJJm->

Kg

((eg

grejfdf

fum

&c.

Ircm

in

Imperativa,

ut

_{fftg/ femita,}

_füg

_bu/

grodere

vel

tnzre-*/*417*;jtft)fuum,

fttt

bu

//eafe;

fått

/

mcdm,

fått bit/ coltoca; tag/ cdptura, tag

bitIcape-,

låggtibU, lågg

b«

(licbf

alias

(!nng)

punttio,

ftirf/

/>#ȣ<,

ffiut

e#»4,

ffiuf/

telum,velemitte; Adverb, når

qumdo,

nåt bu/ nie. atque fic in aliis.

3* fn infinitivo, vero ubi

nulla

ad-jicitur perfona, major oritar

diffieul-tas, eum å nominibus fimilibus

diltin-gvendi,

maximé fi fignificationem

qua-que affinem voccs habuerint;

fic

fafta je

junarcv

f«(i«

jejumum,

tiåra

/>/*,

tiåra

pttåL-« I® #

ftcare; ffdta

falx, ffäta

_/feindete,

metere* f

tara/_{/*me, ßäta fortare;Idta}

,läva /

idoffrinn, Jal)a/ borreum, lafcrt borreum r

(onvehert, _gfnirt/ ret ortdere _{genta/ nWi- d}

tortum, pina/ crucurc,pma/ crueiattts.&c, _^

In bis _{igiiur ad diffcrentiam}

defignandam ti

diale&us _{Uplandica, & aliarum}

quarun- r

dam _{provinciarum introduxit, ut}

infiniti-v vi _{quidem per a femper,}

nomina veroifta, ct

iisque fimilia alia, vel _{per o vel per U d}

'

cfferantur; fic fafto/fötO/ gättto/ ptno(qux a, ctiam in S. _{Bibliorum verfionc}

occurrunt)

c)

tidrtt/

ftirtt/

6äru/laht &c. Ubi vero in _rj

alterutro, _{verbo,vel nomine, confonantis}

ft

geminatio diftinäionem _{facit, ibi talis fi}

mutatio _{vocalis ain o velit/}

haud neceffa» €< ria eft ad _diftin&ionem

defignandam, ut u in_6l)la mutar_{et ßptta urna,}

tyhia mulflart, &

anriqvum, _{ßätfa caputium &c. gi}

In aliis vero _{vocibus plane fimilibus,} qi

tibi iftsec via ad _diftin&ionem

pcrcipien- in

dam non

comparet, ut in f<U(a _dejicere/

vel _demittere>

fälla

/ locm ubi de_{je cl}a jmt

arbores, fälla/ muTctpula, vel in _qua

_lepo•

_fn

res

captuntur,"ljäffa

fafatare,

_{()älfa finita*}

9 n<

valeturfo,

_bpngta/

_fimm7

_btjngia

_{mw, ni}

fa«-$3 ii 2*

e;

feüjaf feqni, fedja

_{/ juyenis,}

_ftnba

;l'tf , (inba. fafetts m_voiver_e,Binba j//g<»

*» _{re, BinÖa cmvolvultss, berba,}

Wttgid

pro"

ü- _{ducere, prolongare, (thicjic?/ inflrnmtntnm}

c.

_prolongantur

_eurrm

_{vulgares, ttfttd/}

_to,

m _{tCÄU litigAte,quod tamen quidamper ge¬}

rn _minum

tpronuncianr, fcribuntque,ttnUja/

ti- _{vr//e,ttufija/}

voluntas

effundere,,

fjälla/

3, _{compedes etjuor/m^ånmfcurrere, täntt«}

U _{duclus, tacfa/ ovisfeminaI tacffl-f}

gsråttas '£

^re

ffic^a

/

ftipula, (ficfa

/ pungere,

jftifa

0 currit c.i,

ffti

tdf vociferdriy

&inquamplu-in _{rimis hujus farinx}

aliis, poffet forte di-is _ftinåio

per di&am vocalis mutationen!

is _{fieri: vel, fi illa non}

placeat, ex ipfa

eonneftione &fenfu orationis, velex _iplo

it _{ufu diftinftio hanriri debet. Exufu enim}

& (enlu orationis non raro facilc

mtclli-gitur, ad quamnam orationis partem

qusviibet vox pertineat, adeoque quid

i- _{in hoc vei illo loco}

fignificare debeat, 1 tt _4.

Multsequoquepraeterca

voccs,alias >•

_fimiles,per

geminationem confonantium,

» non minus in ipfa fcriptura,

quam in

pro-, nunciationc, facillime dignofeuntur:quae

gemi-#3 22 £*

Hl

geminatio

cnm non

folum

tndoli litera¬

rum _{magis eongruat, verum} étiam

gcnio

linguae convenientior,&

jam

cecepnoi

fit,

quam ifta

vocalium

geminatio,

illa

po-tius, quam hxc in

diftingvendis

vocibus

cft_{ufurpanda. Atqve}

_haecqvidem

noofo-lum commodiffima, ted etiam neceffaria

eft, in illis

maximé,

qua?

ejuldem

funt

partis

orationis,

quarum

difiindio

diffi-culter _{percipipoteft}

_{abeo, qui}

lir.gvanri

noftram _primum

_addifcere

_cupit,

nifi

_ex

ipfa fcriptura

diftindio

apparerer*

Sic

igi«

tur diftingvuutur.

(i)duo

fubftantiva,

f)attl pileu*,

abfyat

odtum,

-melius

acre-dius, quam fi fcriberemus

t)at/

pileae,

fyaat odium,

(jepp/

jpes*

(jop/

cumulm,

flopp/ obturamentum,

ftcp

cyathtts,

tt>å

partes,

tt)äg'

via.

(Mil/ dcpiUtto,

fffll/

vei _{potius patera,}

_flått*

_carex,

_{ftar /}

morbus oculorum, flutt/

refiltus,

fl

Ut/

/

juvencus, ten ,tenn

ßattnum,

Pag

dies,

^

fcagg/ w, ntany mann

w>, &c,

i /2)Inter duo Adjediva; ut 6(ét/

mdlü,

(

6(étl/

flat

platm,

flått/

planum,

,

$et fervidus, f)ett

fervidum,

fot

dulcis,

(

fått dfo/rfp

rcdius

quam

fi

fcriberem^eet/

<

«§ 2»

i-

fervidus, fcet/

fervidum,

féflt/

dulcU

/

fot/

0 (icetiam ful/ vcl ful) l

turpüfuiil

,

plertm.&cc, (3)

Inter

Subftantivum

&

Ad*

»- _{jeßivumj ut} mat

cibusf

rnatf/

laffrnffitf

is

_pulfusy

ft5tt

mpulffjis5

ffet

/W,

ffétt/

-confttus^Mi!

rete,

natt

commodus^fubtilk

1 _{(quod tamcn}

pcregrinum

cftj

jleW

t _bur/tor, flemm _{pravus, watt}

/

ajjvztus,

wann caulis tvpuliwantf

ad

[vet

um,

mannt/

1 _(birothe_ca, Olef

palhdus,

6lect Lamim

ferrt,

x _{btäcf atrametttttm &c. f^Incer}

duo

Ver-'

ba, ut (cifa/ :

låtja

pro

fafja

onerare

> vehiculum_>mäta/tnetirt,matta /

Jatiare,

når

■

ta / nocta/

lupulum

decerpere,

j)Wäf<|

»

ßbilare,l)tDcl

flkl

/ >

muta

/

å

cormm'

> _/w

>tnutta/purem

ejfe,

ff

tratet/

terrere>\t

rat-i _{tacachinnumedere>\tx\t<Xl}

_Vvcifcrari,

_ff

_rieht

I _{jcircnmcurßtare, fiuta}

_/piagas

_infligere,

_ftutta/

I _reßlire.

_J^ata/

_habere,

_t)attc4

_piieum

I _imponere,

_{Ut<\ teftum}

_facere>

_tacta

_gratias

> _rfgere, &c. f5) Intcr

Nomen

& Vccbum,

. ut 6pta

w^e,bptta

Ar»*,

fcrafajßrepere,

> bracht/ femoraliat (fata />«"*»

|f

atta/

aßt'

t rafa/ _tonaere^ rächt/

(anisfeminat,

» 6_t)tia hvare lintea,

6t)cfia

t

canicula,

&c.

(6) /ntcr Nomen6c

adverbium

♦

vel

con*

juäio-© 24 ®

jun&ionem ut mofl contrnt vel erga, mit_{I [ad differcntiam} a tnfttt _menfura] tinea, termcs, alias dicitur etiam,ttiuft/ |)em / down*, l)emm/ dvmum. (Sic cnim

illa duofacile _{diftingvi pofient, velfihoc}

omnino _{difplceat, poterit advcrbium et*}

iam fcribs eft enim faktum a nomine

per ellipfin prsrpofitionis, (ill/velflt. Quac

pofteriorinterdum ei adjungi föletin fine,

ur _{£>en?dt) men/ Vitium, mennfed,mdn/} vel _{mdtm viri,&e. (7) Inter Articulum &}

Pronomen; ur tj)dn/vel _{fcdn artic. ft)dnn(}

vel bdtltt illc, vel iflc, &c. [8]Inter

No-men &_{Pronomen,ut tfcdt/ illud tat/}

con-tiguus vel denfas, fdtC contiguum, ck#* /um. &c. (9) Inter duo Pronomina, ut

minn mafcul, fem. we*, _tinn/

(inn/ mafcul. /«w, titt/ fin fem«

tua, _{/«4, Non vero cum gemino i / flinl}

nam illud _{adje&ivum eft, de quo mox}

infra&c.

$. In aliis autem vocibus, in quibus prcvcedentes obfervationes, ad

diftindio-nem _{defignandam,vcl locum nonhabent,} vel adhibitae non _{fufficiuntjtuaa demum,}

ficommode fkri _{queat, poterit}

_vocalis

• "48

af 84

a ctiam, neceflariae

diftin&ionis caufa,

ge«

minari, five ab inicio, (ive in fine, five

ty

in

medio

vocis:

ut

legentibus,

prxiertmi

m lingvae Svecans ignaris, tanro

fa

tifms )C Vocum diftin&iö Öc fenlus adparean Sic ;t> quando occurrunt dug plurelve voces, 2q plane fimiles, quse

flint

ejusdem parris , t2e Orationis, ncque per confonantis alicujus

in medio. ant fine _geminationem

difting-nj

Vi

poflunt,

five

quod confonante

ta

Ii

ca-& reant, five quod

confonantis,

quam

ha-jI

bent,

geminatio

nativae,

ac

recept#

vo-0- eis pronunciationi repugnat, geminari

poteft vocalis. Quod tameh innon nsultis eveniet. Sic fetibi _{poterit, fAmilia9}

Ljt ut

differat

a

$3o

/

incM

>

unde eft,

nj

6o/in

cap,4-

£ittq6.££.

Nifi fortere&tus

n<

fcribatur

6oot fArnika

y

contra&é

a

ßoet/

j♦

differatque

fic

a

b$tl

curatto,

mulcta,

&T

^

verbum

fcribatur,

600/

habitare,

quoni-am _{contraftum eft eft a6oa/ quod} oceur-JS

rit in

c. 2. §.2.

jt.

fe

c.

&

§.2:

jvnrf.

-j.

unde eft fcoanfee/

incap. 3. //»* t

10/«

cum uno 0: quamquam

hoc

etiana . , aliterfcriptumreperitur;incap,

is

S&'ftÖttöOe/

afiquones5& inplur# num;

m ii s#

fiittWca/e

4i.'2ing.S2.©ett /»%#, fel I

, morbus^ nifi forte in hoc pofterion

diftia-éfcionem faccre malimus _{per geminatio*} uern _{confonantis, quod fit in Oetta}

fdng

cap, i6.j\$S.22 c. 18. Xiufb. 0ottar6p c,

$3pa&. 22- Ilex,

_{£aag Uquor^il}

_c

hus,

tOOärofa_j £o_/

_lynx,

£oo

_f

_idem

_quod

^

foga/

a quo conrradum

videtur,

6c extat •

in c.40.

$3t)g6.

22 Opt\él

ctbusy

0pi6/

c'

focus,

ßc enim

freqacntiflime

pronuncia«

tur. _{Quamquam etiam altera}

pro-uunciatio _{pergeminum $ non infrequers} t

eft, 0pif£/ & pro co ctiam ufurparur a

J

quibufdam

Opijef/

quo propius expriru _^

Videtur _{ignis eulinaris» Si itaque per}

ge-^

minum 0 vox ifta fcribatur, ac pronun- ,

cietur _{femper, vocalis ifta geminat o}

_f

tion crit neeeffaria.

ii

_litcra,

_äd

_émnts;

*

quamyisforteetiam finc gcminationeiftsc

voccs facile _{dignofci qucant; I}

_glo

_bus,

loeb/ f'emvnaa, iåvfcmur9

|ddf/

conäito*

t tum _frumenti'y

_tpdg

_*lib>a,

_tnddg

_Ufida,

v

t$g

/

fa

fiuslongus,

tß6q/

reßis

quo jagen*

trahmtur. _&c, $5eta/ _{Beta] herba, fceeta/}

^

lixivtum, _(juo

_pelles

_{praparantur, (afa Ig*'}

u

tum, (ftvifa/

_(£afa

_enini

_ptfets

_genus,

_rediui

«f *r SI

fcribitur _tafe)

_ßtHtcidium

_{tettt* quodoC«.}

m"

curritin c. i $.i. jfyrb. _6eta/

_pafeerepeco*

[<Dm

riy Seeta_{/ prAparAre}

_pel

_{tes Itxivto.}

^ _6.

Qvando vero tres exiftunt voces G*

miles _{poterunt pci fcripturam, &» quaß}

eam _{tcqui debet, pronunciationem»}

ita °

diftiogvi, ut, ft ita commode fieri _quear,

ta*

in una _{gemineturconfonans, in alteravo»}

calis, in tertia maneat una voealis&una ,u#

confonans. Ut in o_{£/ oßtum}

_f

_ontti t vel

^°"

amnu> ofj/ tH fntdori £6ttj ecctU*

^,26nn/

_platan

ust lvb(\l prArnumt mer»

r

\ tet_{>feet/ ptngvis,fet/}

pingve,

fett/' _pingve"

n1

(rfo;33et pro _{6c$el/ unde dicitur betofel/ vel}

fcetutjl/beet

_paßua,

_{bett/ww/Sw.metät/ww}

Jn"

y«r/»rw,mät/

_dtmenjus,

_{mätt/ /4*«r;}

r ₀

f)of/ mguU, _{()off/ auU}, t)00f) Moderatte*

'!?' _{täät/ rettus, rat4 ttttum^ 9\ätt/} /»j»

a

aquumi

_ffal

_{/ debet,}

_{(fall/ ßnus}

_ffoai/

putamen; ftntt _{/«»'» fm/ /««,}

_flin/

:

per/* fara»j

flnffl

_/

vociferari,

_ffrtcEd 4'

tircumcurfitare, ffriifCt/ currvctt; fbV I

'tå\

'

V' °Pur»

_arbor

f®W

fobtlvahdus; läcjaf

dejetta, logfl/

flamma, [QOQCil

_are*

&*' _ubi

trituranturjegetes,fatittfCja

fat1

com'

trehendere,

_fat

_{t / » tUCU}

_tte&UU

_{fatt f}

« _c»

<8 28 !

fmtl

patina,

(tWtl

juvertctts,

f!Uttl

re* c

fultus

ffllllt (

pUgå,

not/ nux. ti

Otti

n detritus, néötl bas vel vacca; 001/ B

marhus, fett _{anttquum v pro}

t5 t/ in Le-

_o

gibusO'Gothicis al

quotiesoccurrif,

foot

f<

fuligoi (fb/proquo eriam

faepe in

legibus

p ufurpatur

(ib/ trajectus>!($£/ artustkcbl

a

turpis,

perverfus;

le

gert,

filfjd/

n

plauflro

impomre ( pro quo

ufurpatur

fi

ctiam _{lafja/ quod eriam mc>ius}

_cfler

_{re- r} tinerc.ob diflin&ionem elariorem Iddta/ p

ebicrare; proquoquidam diale&us ufur-

It

pant(dffl;

Quoditidem retincre

melius it

cfler, quam vocalcm geminare, &c. p NOT, Reperiuntur tarnen etiam non- t

nullse voees fimiles, in quibus ncque haec /

via ao diftm&ionem in ipla fcriptura de- a

(ignandam loeim commode

habere

pot-

li

eft ; ut in tall /

_officium,

_fu!|/

_{frigtdus, d}

ful/

glahet\ (ref

/

operculnm

anctn*

d

nus, idet/ folliatwo] üigf

radix flexdis,

ti alias eriam

_tcigd

_{ap\eUanloict,}

_t0g/>*e/?At,

_d

tOg/ profeclio}

dgg

/ öww,

dgg/

ß

ferrt»

proquo ufurpatur a

quibufdam

dg»

ji

g<J / vel äggtä/ quod

meliqris

diftinåio-nis caufa in communem ufura _{recipi pet- c}

C6'U* C ifl ULA.ft ii

es

i?

eft,

_ttxiga/

_libr&re

_,

_tDilga

_{/ vi*» fäceré*}

non cnim videturtamcammode d _ibige"

minari. Si tamen id ad diftin&ionem omnino _{rcquiri putetur, potcft alterum} fcribi cum _gemino d_;Scfa )pelUs _lixivio

prsparare,

bttil!

px/cere,

bttiXl

fubjagare eqvum. Si alterum ex his pet

geminatio-nem vocalis C _{diftingvatur,quiddetertio}

fict * _{lacfd/ fer* compingere literas, (flcEa}

curfitare, quod de animalibus feris

ufur-patur; bCtfCj/ dens eanicuUris,

Im Poffet forte hoc _{pofterius fcribiper £}

in fine : fed videtur eadem ratioBe etiam

prins iilnd ita fcribi dcbere; fic

_fldHa/

v*lerey

_galla/

c

aß

rare/

gdUapro

gdltKl/ folvere, f)dHai

effundere

Itqnorem, fydHa/ (ompedesequo wjiLere,$cc, In his, &

ßmi-libus _{aliis, quoniarn nuila commoda via}

datur ad diftiuctionem _{exprimendam pec}

diverfam _{fcripturam,nill voces ipfascon*} tra ufum _{recepaum immutarc velimus,}

diftinååo _{'fignificationis ex ipfo contextu,}

& fenfu orationis_{ipfius haurienda cft, ut}

järn anrc quoque monuimus.

7* Poftremo vocalium _geminatio ad-rnittenda videturin vocibus _quibusdam

m jo

$

pet

fyocopen

ta£tis, vcl

per

conträSio»

?

riem, ut contraftio _{adpareat, &veraori-}

/

go &

figmficatio

vocum ftatim perfpici

_J

poflit. Per fyncopam a. duae fvllabae in

f1

unam eoalcfcunt,fublna intermedia con*

_^

fona: ut in _{f)00/ habere pro f)fttt>0 fnbldtd *} It)» _{qie / dåre» quod ob euphoniam dici«}

_c

fur_{pro qifl/a qito«}

_jublat

_{otu; Eodemmo«}

_*

do _{bfii fit afclitua/} manere. Ab _{f)afuer per}

f

fyncop: dicituriaq

fiaer/&

pro eo receptum

tag

%aar/

a qiroet eodem modo, taggter/

€

re&ius, quam qeet; nam derivacio po-

11

ftulat ut retineatur_{i/ neque pronunciatio}

_f

Ipfa

rcclamat;

_iaq

_6ee$/

_{peto, pro tag}

6cM'l fublato b ( tagbeer/ protaq

bebet/

c

itidem extrufo b. A _{btbja vel bebja/ dice-}

2

retur

_beja,

_{vel bea/ Ted pro eo receptum}

*

tee; Pro btaqa trahere,vclfortare»per fyn¬

copam elifo q dicitur bvaa/ & inde pras»

^

fens _{taq btacr / & pro eo receptum,}

tag

£

broar. Pro

_(eban/

_{dici expit fean/}

t elifo _{b/& pro eoreceptum}

_feeri/

_quoipfo

diffcrt etiam ab _adje&ivo

_feit

_{^ tardus. A}

fotet per fvncopam liters tfit fäet/&prö

J

eo _{receptum ia.3fååt; quo ipfo difFert} a

praepofitionc

fät

ante» &

ad

verbio fot/