• No results found

Dissertatio medica de indole et curatione febris puerperalis, quam venia ... med. ord. Ups. præside Joh. Gust. Acrel ... pro gradu doctoris modeste subjicit Petrus a Bierkén ... Angermannus. In audit. Nosocomico d. III Apr. MDCCXCIII. Horis a. et p. merid

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertatio medica de indole et curatione febris puerperalis, quam venia ... med. ord. Ups. præside Joh. Gust. Acrel ... pro gradu doctoris modeste subjicit Petrus a Bierkén ... Angermannus. In audit. Nosocomico d. III Apr. MDCCXCIII. Horis a. et p. merid"

Copied!
18
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

/ 0

DISSERTATIO

D E

INDOLE

e t

CURATIONE

F E B R I S P U E R P E R A L I S

Q U A M V E N I A E X P E R 1 E N T IS S . M E D

.

ORD. UPS.

P R ÆS I D E

JOH. GUST. A C R E L

,

M. D . ME D . T H E O R E T . E T PRACT. P R OF . REG. E T ORD. REG. ACAD. S C I E N T . H O L M . A T Q U E SOC. REG. SCI ENT.

UPS. MEMBRO. CET.

P R O G R A D U D O C T O R I S m o d e s t e S u b j i c i t

«

P E T R U S

a

Stipend. Helmfeld. Angermannus

.

IN ..A U D IT O R IO NOSOCOMICO D. I l l APR. MDCCXCIII. H O R I S A . E T P . M E R I D I E M S O L I T I S .

U P S A L I Æ ,

(2)

V- î .

b'

f r . i *T * ■ ■ \ -■ : «

y

'■ > _ r . Y —

(3)

VIRO I L L U S T R I

O R D I N I S V V A S Æ I E Q U I T I A U R A T O , N O S O C O M I O R U M P E R S V E C I A M D I R E C T O R I G E N E R A L I , A C A D D . E T S O C I E T T . S C I E N T . P L U R I U M M E M B R O , C E T i A T Q U E <

SACR

\

(4)
(5)

I n t r o i t u s.

| y f ateriam, qtias jam diu Illuftrium PraQicorum ex-

ercuit ingenia , naturam

Febris Puerperalis inda­

gando novam qtie curandi

m ethodum commendan­

d o , ulteriori indagine profequi, nonnullis forte idem

csfe videbitur ac Athenas no&uam mittere.

T o t e-

nim egregiis de h o c malo obfervationibus abundat

T heoretica M edicina, tantumque in præcavendo &

curando hoc m o r b o defudarunt Pra&ici, ut in hac

T h eoria, velut omnibus numeris abfoluta, nihil vel

mutandum vel addendum reftare facile putaremus»

Si igitur in hac Opella vires noftras fpc&aucris, Be­

nevole L e c f o r , audaciam juvenilem anferino m ore

argutos olores interflrepentem certo vituperabis : Si

vero ad cupiditatem noftram difeendi non docendi

animum advertere T ib i p lacu erit, j u v e n i, legibus

Academ icis fatisfa&uro, quod arduam rem leviter

tetigerit, facile T e condonaturum esfe

fperamus.

(6)

-Q

uæ i n g r u e n t e m Pu e r p e ra l e m F e b r e m d e n u n t i a n t fyna- p t o m a t a eo o r d i n e e x p o n e r e c o n f t i t u i m u s , quo a-

p u d puerperas e a d e m fe p l e r u m q u e i nveni sfe d o c u e r u n t Au£tores. Gracili c o r p o r i s habitu p r æ d i t æ p r æ ceteris hac f e br e t e n r a n t u r , nec t a m e n , ubi e p i d e m i c e g r a s f a t u r ,

p a r c e r e foler u l l i s , vel plurium i n f a m u m vel cujus de- m u m c u m q u e f u e ri n t formte matribus, i n v a d e r e folet fe­ c u n d a vel t ertia a partu di e, al iq uando autem eam non i nc idere ante d i e m d e c i m a m , rarislime f e r i u s , p e r h i b e n t S cr iptor es . H o r r o r i b u s p r i m u m p e r h o r a m i n t e g r a m vel ultra folitisque f y m p t o m a t i b u s , urporc fincipitis d o ­ l o r e , naufea & v o m i t u , fubfequen-re dein calore & pul- f u , tum quoad d u r i t i e m , tum etiam i£luum celeritatem m u l t u m variabili, a fortiori g r a d u ad d e bi l i o re m rranli- t u r o , fe pr odit. P o f t e r o ab i nva lione die & fubinde e t ­ iam e o d e m , g r a v e m & pe r taefum p r æc ip u e e x c r u ­ ciantem d o l o r e m , aut ab umbilico ad car di am limiilque ad h y p o c h o n d r i a

<k

pedtus fe fe e x t e n d e n t e m perfenti- fcit. aegra; vel etiam inferiori a b d o m i n i s r a r t e occupata u n a cum h aud levi v e n tr is d o ' o r e , ad coxas & f emo ra d i so a rf u m p a t i t ur d o l o r e m . A pu d quasdam p u e r p e r a s lochia fupprcsfa apud alias bene i e f p o n d e n t i a o b f e r v a n r u r , la£tis autem in m a m m i s fecrct ionem vel cohibitam vel etiam perfe£Fe fubfiftenrem fuisfe r e f e r u n t O b f e r v a t o r e s . Æ g r o t a m in h o c ftadio fospiranr, aut profufus fudor ro­ to c o r p o r e

manans,

r e mi tt en ti bu s fimul f y m p t o m a t i b u s

(7)

pl urimis g r a v i o r i b u s , vel cita alvus fub eadem c o n d i ­ t io ne p r o p i t i a ; gr a vi us ve ro malum h a b e t , cujus, nullo i n t e r v e n i e n t e naturae a d m i n i c u l o , febris t rahi tur cum r u ­ b o r e g e n a r u m , oculis languidis & fqualidis, a n x i e t a t e , fufpiriis, i i n g u l t u , quæ m a g n a m virium imbecillitatem indic ar e (olent. Fatalem exitum o m i n a n t u r etiam c r e ­ brae alvi dejedlioncs, biliofæ, por r ac e ae , t o r m i n i b u s , te- nefmis & v entr is m u r m u r i adjunctæ. I n t e r certislima v e r o mortis i mm i n e n t i s præfagia c enf entur esfe delirium cum o b t u t u lugubr i , t e n d i n u m fubfultus <Sc doloris in a b d o m i n e fubita cesfatio: at tempus exitialis exitus in diverfis fubj?£tis d i v e r f u m . Qu as dam p u e r p er a s mal um p r i m o die inter imit fub ipfo frigoris ftadio , alias altero d i e , alias poft X V I U d i e s , p l e r u m q u e vero lethale inci­ dit m o m e n t u m inter V & X V diem. L e v a t u r autem m o r b u s & fanitas redit tertio vel quarto die fudor ibus vel di a rr ho ea levi & , dum tenacior eft, p e r f u pp u r a t i o

nes c or po ri s par tes oblidentes internas fæpe t e r m i n a t u r . C a f u m ejusmodi ' f up pura tionis p r o r f u s Angularem co-

r o n id is loco adferam.

Disfe^iones

Q u e m a d m o d u m ex en umer at is f y m p t o m a t i b u s f aci ­ le p a r e t , m o r b u m p r æ f e r t i m fuam h a b e r e f edem in c a ­ vitate a b d o m i n i s , ita p er exrifpicia pofl m o r t e m i n v e n ­ t u m & a n n s t a t u m efl, m a j o r e m vel m i n o r e m q u an ti ta ­ tem liquoris p u r i f o r m i s , fubfl avi , foetentis, circa intefti- n a fluitantis, in cavo a bdomini s exrravafati r e p e r t a m es­ fe , & p r a e t e r e a , in diverfis locis i nt e ft ino ru m fuit l y m ­ p h a coagulabilis t r a n s u d a r a , fub f o r m a coaguli la£lis vel

pinguedinis. In diverfis locis duplicaturae peritonaei vi-

fa etiam efl disperfa i n f l a m m a t i o , ad ma j o r e m m i n o - r e m v e g r a d u m gangraenae v e r g ea * atque a d e o u t ,

(8)

-t e r d u m o m e n -t u m , i n -t e r d u m v e n -t r i cu l u s & in-teflina ce-te- r a v e v i f c e r a f p ha c e l o fuerint c o r r u p t a , uteri v e r o fubftantia

Sc

o v a r i a r a r o f u e r u n t i nf lammat a: Pars autem peritonaei h æ c v i f e e r a fuccingens fæpius i n f l a m m a t i o n e c o r r e p t a fuit. Reliqua v i t i a , q u o r u m m e n t i o n e m faciunt A u c t o ­

r e s , n o n dici p os f unt esfentialia iplius m o r b i fed p r o ­ p r i a cujusvis c o r p o r i s conflitutioni. Su nt i g i t u r rationes,

quae f v a d e a n t , ut o mi t t a m u s e a , quæ praeter naturam in cavitatibus r e l i q u i s , capitis n e m p e & pe &oris , o b f e r v a t t

f u e r i n t .

Causfis r e m o t i s Au£tort?s g r a v i d i t a t e m ipfam, nec fi­ n e r a t i o n e , a d n u m e r a r e folenr , u r po te q uæ , vel uni- v e r f a l e m in c o r p o r e p o l y c h y l i a m c r e a t , vel h u m o r u m verfus a b d o m e n c o n g e f t i o n e m allicit, vel etiam d i s t e n ­ d e n d o c o m p r i m e n d o q u e vafa p e r i t o n æ i , præcipue abdo- m i n a l i a , ea infimul infignirer labefa£tar.

F itia

p o r r o quæ- c u m q u e diætæ lautioris vel vinofæ i n p r i m i s , fi motus c o r p o r i s & e vac ua tionum al vi nar um necesfarium nulla ante p a r t u m habita fuerit r a t i o , acc uf an r; q u u m p e c u l i a r e m ad p h l o g o f i n d is pol itione m aut anfam d e n t vel creent. Q u æ corpus in g r a v i di ta te aut fupra m o d u m d e b i l i t a n t , vel bilis a c r e d i n e m vel etjam ejus- fluxum i m p e d i u n t , n o n fine aliqua veritatis fpeeie in c au s fa r nm n u m e r o h a b e n t u r . A n i m i v e r o p a t h e m a t a d e p r i m e n t i a , hæc præ* cipue , follicitudinem , t i m o r e m arque m e t u m , o m n i a fci- licet fpasmos excitantia, c o r p o r a ad c achecticum ftatum p r o n a r e d d e r e , n e m i n e m fugit. Putredini.^yero genera* tæ vel r e f o r p t æ , mu lt um etiam in p r o du c en da ' F e b r e Pu- e r p er a l i t ri bu ere folent M e d i c i , u t p o t e q i u m i , vel ante p a r t u m parciori vi£lu v i v e r e dira necesfitas coegit 4 vel in p u e r p e r i o veftimenta fæpius murare verat curta fup*.

Causfa

(9)

pel-pellex; q u u m a ë r e m p u r u m f a l u b r e m q u e in conclavi n o n a d m i t t u n t ; q u u m le£ti ftragula m u t a r e vel irerum i t e r u m - que ventilare n e g l i g u n t ; vel c o p i a m h o m i n u m aegrotan­ t i u m , praecipue in uno e o d e m q u e anguftiori loco, evirare

nec v o l u n t ne c posfunt puerperae egentisfimæ. H i n c in hofpitiis p a r t u r i e n t i u m , hujus fæculi & artis & p a u p e r ­ tatis eximiis f u b f l d i i s , m a x i m a m fubinde ftragem edidit haec Febris,

a')

U t

regimen

p u e r p e r æ

nimis calidum

, q u o d f ud or em ultra o m n e m necesiitatem elicit, ideoque fangvi* n e m ad p u t r e d i n e m p r o c l i v i o r e m r e dd i t, ad F e b r e m h a n c f y m b o l a m line dubio c o n f e r t ; ita ad id ipfiim etiam c o n ­ ducit fubira frigoris a d m is ii o, exæftuante c o r p o r e . Q u i d ? q u o d , F e b r i m hanc p u e r p e r i s i n f e f t i s f i m a m , etiam fub fpecie q u a d a m Epidemiae haud r a r o comparuisfe o b f e r - v a r e c o n t i g i t ; cujus ratio nulla alia r çd d i p o t e i l , q u a m peculiaris aëris ad g e n e r a n d u m Fe br i s. f om it em proclivitas.

Indoles

I n t e r o m n e s de indole F e b r i s Puerperalis o p i n i o n e s , antiquisfima cer te illa e f t , quæ ab

Hippocratis

t e m p o r e p r æ v a l u i t , illam in cesfante l o c h i o r u m fluxu confiftere; f a n g v i n e m e n i m , tum m e n f t r u u m , t u m lochialem, p r o p r i a a cr edine praeditum esfe antiquioris ævi Medici putarunr. I n r e f u t a n d a h a c o p i n i o n e a df er ri f o l e t, no tu m jam

esfe

e j u s m o d i a c r e d i n e m non dari,nec f e m p e r in F e b r i Pu er pe ra - li lochia defuisfe. Al iam verique fimiliorem r a t i o n e m f o ­ v e r u n t A u & o r e s n e o t e r i c i , de ladtis a b e r r a t i o n e ,

fcilicet

d u m pofl: p a r t u m , aut in m a m m i s n o n fecernitur vel

A 3__________________________

fe-c\) Pnrifiis a n n o M D C C X L V I I ita faeviit e j u s m o d i E p i d e m i » , tit p u ­

e r p e r a r u m fure n u l l a m ex orci f a u c i b u s falvam r e d d e r e p o t e n t e s f u e r i n t ejus loci Medi ci .

L o n d i n i q u o q u e M D C C L X X E p i d e m i a e j u s m o d i fatalis febris p e r -

(10)

fecreium jam fubito e v a n e f c i t , inferiora a b d o m i n i s p e ­ t e n s ; huic o p i n i o n i p r æ f e r i i m favet lsrctiformis ilia h u m o ­ ris in cavo a bd o mi ni s vel aliunde c o l l e r a & p o d m o r ­ t e m r e pe rr a copia.

Si v e r o o m n i a , quae ejusmodi genelin hujus Febris f pe£l ant, julla peniitancur lance, non copiant lad’tis multo minus fuppofitam ejus a cr e di n em F e b r e m P u e r p e r a l e m excitare posfe credimus. N a m in priori c a f u , vulgatior t u m esfet m o r b u s , quia materia lactfe in quavis p u e r p e ­ ra juxta leges naturae locum habet ; in potteriori v e r o , r e f o r p t u m lac acre fieri 3 eo minus affirmari p o t e f t , quo evidentius efl:, illud q u o ’t i d i e ’iÜque fine d a m n o reforhe- ri. Q u æ idcirco de la£tis a b e r r a t i o n e , p r o u t causfa F e ­ bris hujus p r o x i m a , a r g u m e n t a apud Pr ai li cos i n v e n i u n ­

t u r , c o n f e r u n t t a n t u m m o d o ad c o g n o f c e n d a m causfam

materialem

n o n v e r o

formalem

, quae procul dubio in a f t i o n e q ua dam febrili praegrediente confidit. F e b r i s e t ­ e n i m , ex qua d e m u m c u m q u s causia o r t a , v e h e m e n t e s i n f yf temate vafculofo turbas e x c i t a t , quibus fub l o n g i ­ o r i vel b r e v i o r i d u r a t i on e partes c o r p o r i s , antea labe- fa£las, m a x i m e affici necesfe eft. I n t e r has v e r o , p e r i ­ t on aeum, feu m e m b r a n a m illam, vifcera abdominalia tan-

tura n o n o m n i a c i r c u m v e f t i e n t e m , fub p u e r p e r i o prae- pr i mi s affici, p e r fe patet; fcilicet fub geflatione in debilem q u e m d a m flatum d e d u f t u m , nunc fub febre, a v e h e t n e n - tiori fangvinis m o r u , vafis ejus atonicis f t n g v i n e q v e t u r ­

g i d i s , p r æ reliquis p ar tibus , phlogiflicam fpeciem asfu* mit. H i n c h u m o r u m c o l l e £ l i o n e s , five intra cava c o r p o r i s exfiflant, live extr a , quas metaflafes n o m i n a r e m o s efl, o m n e s ex p r æ g r e s f o q u o d a m inflammationis g e n e r e , debiliores part es o b f i d e n r e , o r t um d u c e r e , n e m o facile n e g a v e r i t .

Eryfipelaceam i n f l a m m a t i o n e m a c c u f a r e p l u r i m æ ratio nes f u a d e n t , qu ar um fequentes p ræc ipu æ f u n t ; Et q u f

(11)

«leni p r i m o , m a j o r i n f k m m c t i o n i s ambitus in p a r t e m e m ­ branacea ejusque ab u n o in alium locum fubita t r a n s m i ­ g r at io , qualis Eryfipelatis indoles esfe folet: dein c o n t a ­ g i o , nec n o n e p i d e m i a utraeque Eryfipelatis haud rarae proprietates; poft haec, bilis aut t ur gefcent ia vel peculia­ ris a c r i m o n i a , q u a s , licet n o n fatis c o gn i t a s , a t t a m e n , tam in Eryfipelate q u a m in F e b r e Puerperali p r æ f e n t e s , jure f uspicantur Au£tores. Si his rationibus etiam addan- rur reliquæ causfæ occafionales, u r r o s q u e ' m o r b o s p r o ­ d u c e n t e s , ut fubita frigoris admislio cxæftuante c o r ­ p o r e , animi p a t h e m a t a , r e l i q u a , riullum p o r r o d ub ium esfe v i d e t u r , quin c x u n o e o d e m q u e fonte p r o v e n i a n t .

Si v er o e v i d en t i bu s his aliqua conje£turandi anfa d a ­ netur, forte b i l e m , u n i c u m quafi hujus mali f o m i t e m r e d a r ­ guere haud abfoiium f o r e t , five e x u b e r a n t e m i ll am, vel peculiari qualitate no ci va p r æ d i t a m : In Eryfipelate e n i m p r i m a m fustinet p e r f o n a m et f e b re m gravisfimam p r o d u c i r , quae eruptio loca o c c u p a m e m b r a n a c e a , i nf l amma ti on e m cito excitat t r a n f u d a t i o n e lymphae t e r m i n a n d a m cr exitus fatalis gangraenae f æpi sfime, d um pe tit interiora, accedir. I n terminis technicis f ervandis faciles f u m u s , ideoque ejusmodi poft F e b r e m Pu e r p e ra l e m detectas colleftiones la ct i- ve l p u r i - f o r m e s

Metaflnfes laciens

n o m i n a r e p e r nos facile licebir: ficuti e t i a m , q u a m v i s e x p e r i m e n t i s c h e m i - cis n u p e r d e m o n f l r a t u r n h t hanc m a t e r i a m colle£tam o m n e s laftis partes conftituentes complecti

b \

nih/ilo m i ­ r u s haud t e m e r e c r e d e n d u m , lac vel la£tis m a t e r i e m p r o p r i a m fuam flalin et exri avafationem nifi praevia i n­ flammatione efficere posfe; quod v e r o inflammatio quæ- cumq ue f e b r e m p r æ g r e s f a m e gno fea t et quod hæc a fti- mulis variis fuum f e m pe r habeat o r t u m , e xt ra o m n e m

dubitationis aleam pofitum esfe credi mus.

Cu-h) S s m e N e ü e Bsyrråge zur N a t u r - and Arziieiwisfclienfcbaft, 111

(12)

Cura

Febris

I m o

FenceJeSlione.

D e ejus militare vel n o x a m u l ­ t u m difputarum fuit apud A u t t o r e s ; alii f umme necesfa-

r i a m eam j u d i c a r u n t , alii vel p a r v i f ecer unt vel plane v i t u p e r a r u n t . Q u u m autem in p a r t e s abierint M e d i c i , nec fatis compolitas e o r u m concroverfias i n v e n i a m u s , fe- q u e n t e s regulas t r a d e r e h a u d abs re fore fperamus. San- guinis mislionem m i n i m e o m i t t e n d a m esfe c e n f e m u s , d u m cito et fub p r i m o F e b r i s ingresfu accesferit M e d i c u s , adeo ut a v e h e m e n t i a S y m p t o m a t u m illi de infequentis m o r b i g r a d u j ud ic ar e l i cea r; fi calor urens c u m pulfu d u r o fubtenfo adfit; fi m o x p o d p a r t u m m o r b u s et i n­ tra t r i d u u m aegrotam invaferit; ii aegra in juvenili aetate, plethorica c en fe a tu r, lauto r e g i m i n e nutrita, nec j u d o ma jus fanguinis p ro f lu vi um pe r pe sf a f u e r i t ; (i ad invado-

n e m F e b r i s vel antea, in totum lochia d i s p a r u e r i n t , vel fi d ol or e m a b d o m i n i s p a t h o g n o m i c u m c o n c o m i t e t u r alter pun£toriu9 confenfualis, i s q u e , vel i n t r a (capulas, vel in pe£lore vel in d o r f o moledus. N o x i a m v e r o o m n i ­

n o c en fe mu s v e n æ f e d l i o n e m in o m n i cafu fupra r e c e n - fitis c o n t r a r i o : U t etiam dubia et fo rmi do lof a n o n poslit

n o n e s f e , ubi pullus c o n t r a & u s , p a r v u s , una cum (ignis p u t r i d u m vel n e r v o f u m d a t u m prtefentem i n d i c a t ; et u b i figna g a d r i c a , lingua fcilicet licca ct fufea , v o m i t u s et diarrhoea p e r t i n a x a d f l m t : nec tuto i n d i t u i t u r d um m o r b u m a c o n t a g i o n e o r t u m fuum traxisfe fuspicandi

locus ed.

I l t d o

Emeticis.

In d e t e r m i n a n d a utilitate E m e t i c o r u m i n g r u e n t e F e b r i P u e r p e r a l i , r e f t a incedimus v i a , fi di« f t i n f t i o n e m p o n i m u s i n t e r v o m i t u m f p o n t a n e u m , q u i aut fub ipfo frigoris ftadio ex conf enf u f p a s m o d i c o p r o v e ­

(13)

-r ibus biliofis in p -r i m i s viis o -r t u m t -r a h i t , atque illum p e r t i n a c i s f i m u m , fatalem t a n d e m , qui a pasfione vifce- r u m et praecipue peritonaei i n f l a mm at i o ne fluit. !n v o ­ mi tu con(en(uali 1ub febris f r i g o r e , r a r o emeticis opus esfe e x pe ri e nt ia d oc et j tum e n i m tutius p o t i o n i b u s t e p i ­

dis ex infulis a m a r i c a n t i u m h e r b a r u m eum f ubl evare c o n e t u r Medicus. S e m p e r v e r o e r e funt leniora f ur fum e v a c u a n d a , ubi apud æ g r a m n o n indubitata f a b u r r æ ga- ftr icet ligna fefe c o m m o n f l r a n t , quæ naufea et l a p o r e oris a mar icante i ndi cantur . C a v e ve ro ne credas, c o­ p i a m illam bilis, q u a m fubinde in hoc m o r b o i u r f u m et d e o r f u m infiomirer el imi nat am v i d i m u s , f e m p e r causfam esfe vomitus et diarrhoeæ p ro t r a £ f a c , quin eam potius fti* m u l i , diu et f or titer a g e n t i s , e f f e c t u m , folaque i r r i t a t i o ­ ne p r o v e c t a m , ipfa ratio docet.

D a n t u r etiam csfus, m o n e n t e Fe br i s hujus e g r e g i o O b f e r v a t o r e CI.

Seile

f), idque in primis F e b r e hac (po- r ad i ce i n v a d e n t e , ubi o m n i s gener is e v ac u an t i a, h u m o ­ res verfus a b d o m e n d e r i v a n d o , malum i nl igni ter adauxisfe o b f e r v a t u m fuit. V o m i t u m i gitur illico c o m p e f c e r e

tutius in h o c cafu e ll , adhibitis Alkalinis acido v e g e t a ­ bili fattiratis fub e f f e r v e k e n t i a p r o p i n a t i s , ut et lenirer f t im ul a n t i bu s , ex h e r b a Me nt ha e, cum v i n o ad v e n t r e m f o m e n t a n d u m forinfecus admotis.

*

ITIttio

Laxantibus.

D e f u m m a L a x a n t i u m utilitate i n p u e r p e r i i s o m n e s c o n f e n t i u n t A u £ l o r e s , ea praecipue indu£ti r a t i o n e , q u o d fub g r a v i d i t a t e , i n g e n t i copiae f c y b a l o r u m , ab intef ti norum p r e s f i o n e , m u t a t o fitu, f o r ­

te debilitato m o t a , collocandae occalio d a t u r , cujus c o n

-B

(14)

geftionis effe&us fub p u e r p e r i o , fcilicer p u t r e d i n i s g e n e ­ ratio ejusque au&a a b l o r p t i o , o m n i n o eft metuendus,

Q u a p r o p t e r , et ad praecavenda p l u r i m a ex hoc fon­ te p r o v e n i e n t i a m a la , cito n u n c d a t u r puerperae laxans e c c o p r o i i c u m . I n f e r v i u n t huic fini p r æ reliquis falia m e d i i et n e u t r a , ut M a g n e f i a V i t r i o l a r a , Alkali M i n e r a ­ le vel T a r t a r i f a t u m vel V i r r i o l a t u m , ad cujuscumque li­ b i t u m , nec non Ricini oleum virello ovi t r i t u m , quod m a g i s a r r i d e t Anglis Medicis.

Q u e m a d m o d u m fub decurfu hujus F e b r i s alvi p r o ­ fluviis haud raro* t e n t a n t u r m u l i e r c u l æ , ita fub curatione ad d i v e r f a m h uj usmodi evacuationis i nd o le m a n i m u m a d v e r t e r e m a x i m e e re esfe p u t a m u s , ne m o v e a n t u r ea quae fifti d e b en t vel verfa vice. Q u o n i a m a u t em m ini­ tio F e b r i s , f p o n t a n e a m d i a r r h œ a m a l i q u a n d o prof icuam fuisfe o b f e r v a t u m c f t , fcilicet quæ exitum lymphae fub peritonaei inflammatione ad c a v u m rubi intefhnalis par at, eam q u o q u e R h a b a r b a r i n i s er pot ub us mucilaginofis f o ­ v e r e , et t a n d e m clysmatibus amylaceis o p i o j u n d t i s c o m- p e f c e r e o p o r t e t 5; mfi in hoc cafu plus q u i e f e e n d o quam m o v e n d o Medi cus profuerit. Aliam et ab hac d i v e r ­ fam d i a r r h œ a m haud r a r o o b l e r v a r e licet, h u m o r i b u s in v e n t r i c u l o et inreftinis a c r i b u s , f e m i p u t r i d i s , biliofis ortis et fignis c o r r u p t æ bilis jumftis., qui ftimulo fuo m o ­

rum periftalticum. a u g e n d o alvum cit at iorem r e d d un t. H u i c aurem potus d e m u l c e n t e s fubacidi et l e ni or a e m e ­ tico c a t h a i i l i c a , ftibiata praecipue, p r o t i n u s et p r u d e n t i

ma nu data o p t i m e opitulantur. S y m p t o m a t i c a m alvi d e ­ j e c t i o n e m eam n u n c u p a m u s , cujus r a t i o , in ftimulo g r a ­ v i o r i inteftinorum fub pr i rf en ti i nf la mmat ion is flatu, in- e f t j vel e t j a m , v e r g e n t e ad finem F e b r e , ex a to n ic o in. t e f t i n o ru m ftatu p e n d e t & t o r m i n a g r a v i o r a , t e n e f m o s

(15)

una cum pulfu depresfo, p a r v o , inaequali, v i r i u m q u e d i m i n u -tione comitari folet: Fu ne li is f imo huic f y m p t o m a r i o b v i a m ire irritus fere labor e fi ; intent at um t a m e n ne quid r elinqua­ m u s , potulenta de mu lce nt ia oleof a, fipermare Ceti vel muci! agi ne G u m m i arabici j u n f l a , p r o p i n a r i posfe j u d i ­ camus , nec o m i t t e n d a d y s m a t a cum Opi o. Qiiid v e r o in gr aviori hoc malo valeant vel radix C o l u m b o vel de - co£tum F a b a r u m ad m e n t e m Cl.

JVhite

vel G u m m i K i n o a Ch

Fotbergill

l a u d a t u m , u l t e r i o r dabit e xp er i en ti a .

I V : t o

Drapnoicis.

U t inconfulrum i m m o fæpe p e r n i ­ ciorum esfe variis ( h mu l a n t ib u s , calidis, aromaticis, vino* (is apud p u e r p e r a s f u d o r e s m o v e r e , e x p e r i e n t i a d o c e t ; ita fubinde falurare 6’: proficuum exifiimamus b l a n d a m fuflinere p e r f p i r a t i o n e m c u t a n e a m , cujus o p e , h u m o r e s p e r totam c o r p o r i s fuperficiem aequaliter d i f t r i b u e n d o , non c o n t e m n e n d a ad 11 a tes i n t e r n a s praecavendas, da t ur occalio; p r æp r imi s v e r o fefe c o m m e n d a n t leniter fudori- fera ubi a frigoris incauta admislione Fe br is P u e r p e r a l i s eft metuenda. P r u d e n t i A n t i m o n i a l i u m , t a m f c o p o e v a ­ cuandi quam al ter andi , u f u , m o d o delirium non fublit, p l u r i m u m huic fini c o n d u c e r e f p e r a n d u m eft ; ne v e r o fortius hæc lurfiim d e o r f u m v e e v a c u e n t , o p i o nupta p r o ­ p i n a r e convenit. N e c f p e r n e n d a funt f a

1

i a quaedam n e ­ u t r a , i n te r quae e m i n e t A lka l i volatile a c e r a t u m , p l u r i e s , at jufta d o f i , fumtum.

V:to

Antifepticis.

Ad p r a e ve r te nd um p u t r e d i n i s fla­ t u m , qui in Febre P ue r p e r a l i haud i n d u b i t a n t e r adesfe o b f e r v a t u r , p l u r i m a huic i ndi cat ioni a dcosnmodata r e m e ­ d i a , at n o n f e m p e r æqua f o r t u n a , p r o p o f u e r e M e d i c i : nec m i r u m , q u u m , ut f u p r a d i x i m u s , F e b r i s hæc ab initio o m n i n o phlogiltica indole p r a e d i t a , in fuppur atio- a e m fubito abit vel gangraena finitur; n e c mul ta exem*

(16)

pia a d e s f e , ex quibus A n t i f e p t i c o r u m u f u m proficuum u m q u a m f u i s f c , ab e x p e r i e n t i a e d o c e m u r . Camphorae

u f u m minus tutum esfe , multis e x p e r i m e n t i s habet Cl.

Home

, nec non fpem fæpisfime fefellisfe Ac ida m i n e r a - lia O b f e r v a t o r e s agnofeunt. Cor tici K i n k i n æ locum n o n esfe ratio dictitat * et e xp er i en ti a c o m p r o b a t ; in p r i m o e n i m Fe br is ftadio, perfecte p h l o g i f t i c o , f e b r i m i n c e n d e ­ r e eum necesfe efi, f a d a v e r o jam fuppuratione , eam q u o q u e inlignicer a u g e t , ut ab ejus ulu in o m n i fup- p u r a n o n e concludendum.

Cajus

Febris

Puerp

m

ate

J

F e m i n a X X I I a nnos n a t a , gracili c o r p o r i s h a b i t u , f e m p e r t a m en bona valerudine u( a , p r i m u m fu um edidit p a r t u m facile et fine ulla fubfequence molefiia. R e g i ­ m i n e curabatur ab o m n i part e m o d i c o , nec omi sfa , quae alvum quotidie f o l v e r e n t , r e m e d i a fuere.

I X a partu die c or ripitur p e r b i h o r i u m h o r r o r e g r a v i o r i , fubfequente œfiu f e b r i l i , cui ad finem Diarrhoea c um f r eq ue n ti defidendi nifu adjungebatur. P o r t i o n e m R h a b a r b a r i cum C r e m o r e T a r t a r i nec n o n p ot us varios c u m G u m m i arabico fumit.

X d i e , alvi fluxus p e r m a n e t ; f e b r i s , m a tu ti no t e m ­ p o r e paullum r e m i t t e n s , circa m e r i d i e m e x a f p e r a t u r ; os a m a r u m ct naufea mite e m e t i c u m f u a d e b a n t , quo futn-

p t o m u l t a biliofa evpmuit.

3:0 A febris ingresfu d i e , it er um e x a c e r b a t i o , pul- fu c e l e r i , fubduro. T e n f i o n e m n u n c a b d o m i n i s fub f e r

(17)

biculo cordis d o l o r e m q u e v e h e m e n t e m p e r f e n t i t , vel le- v i s l i m u m a tt af l um non f e r e n t e m . H o d i e de F e b r e Puer-

p e r a l i , Æ g r a m m i n i t a n t e , d u b i t a r e n o n licet.

4:0 D o l o r ad a m b i t u m auftus usque ad latus p e c t o ­

ris finiftrum et in fcapulam punCtorius. VenæfeCtio ad

U n e . vj.

5:0 6:0 De p o n d e r e g ra v i V e n t r i c u l u m p r e m e n t e , c um r u c t u b i i s , diitenfione flatulenta et i m p e d i t o p o t u l e n ­ t o r u m defcenfu in V e n t r i c u l u m , c o n q u e r e b a t u r . R e g i o ­ n e m Epigaftricam totam r o t u n d a m , t u m e n t e m obferva- r e contigit. F e b r i s , pulfu c i t a t o , p e r d u r a t . I te r a t o e m e ­

tico l e n i o r i , Mixr. Salin, fumfitj e x t e r n e f o m e n t u m ex aceto et. oleo.

A 7 ad 10 d i e m , i n t e r (pem et merum v e r fa b a t u r Æ g r a . Febris v e f n e r r i n o t e m p o r e quotidie e x a c e r b a n s , g e ­ n a r u m r u b o r e , fudoribus m at ut in is , tusfi ficca et u r i n a p u r u l e n t a , he&icam perfe&e ment iebat ur. T a n d e m a d ­ v e n t u m P u r p u r a e , praecedentibus S y m p t o m t t i b u s confue- tis, a n x i e t a t e , f u d o r e partiali peCtoris et p u n & i o n i b u s , praeftolari in d u b i o n o n e r a t , quae etiam e o d e m d i e ,

c u m e x a n t h e m a t e miliari i n r e r f p e r f a , p r o v e n i e b a t .

14 M o r b i die fenfim in l ocum evane fe en ti s exan- t h e m a t i s fuccedebant aphthae c o p i o f æ , fauces, l i n g u a m , i m m o labia obfidentes. R e m e d i a his malis dicata n o n ne gligebanrur. At r u m o r fine aliquo flu&uationis fenfii i n f i g n i t e r c r e f c e b a t , et p e r t o t u m nunc A b d o m e n usque ad p u b e m , ut in H y d r o p e , e xp anf us erat

;

d o l o r et p o n d u s n u n c ita m o l e f t a b a n t , u t , nec ereClo fitu infidere nec fupi- n a jacere neque fine m a x i m a moleftia lateri cui cumque i n c u m b e r e posfet ægra. C o n t i n u o Tusfis d o l o r e m , prac-

f e r t i m circa U m b i l i c u m , augebat.

I n 26 diem m a l u m i n g r a v e f e e n d o p r o t r a h e b a t u r et A b d o m e n , in e n o r m e n jam m o l e m a dau£ lu m, t a n d e m l o c u m , reliqua cute paulo e l e v a t i o r e m , f u p i a u m bi l i c um

(18)

prse-praebuit f p e & a n d u m , ubi f or te n a t u r a ipfa A b b e s f u s a p e r t u r a m esfet indicarura. H u j u s loci in m e d i o Caultti- c u m Sa l in um a d m o v e b a t u r , f u p r a v e r o Cataplasrra m a ­ t u r a n s , ut i n t e g u m e n t a h o c m o d o inflammata et enollli- t a eo m i n u s c o n t e n t i h u m o r i s pr es fi o nem refifbrernt. E m o l l i e n t i b u s p e r b i d u u m i nf if l en d o, magisque papabäli h u m o r i s flu&uatione p e r c e p t a , nunc a p e r t u r a m fctlpello m o l i r i e re erat. Q u a etiam facta, illico ultra I X V I Librae h u m o r i s , p a r t i m p u r i f o r m i s p a r r i m feri ^a£tis acidi m e n t i e n t i s , profiliebant. L e v a m e n do lo r ur r A b ­ d o m i n i s p erfenr iit æ g r a præfentisfimum et dein ndnes flatus in m e l i o r e m m u t a b a t u r , adeo u t præterlajfis 14 d i e b u s , difficultatem in ere£to fitu infidendi fi exceperis, quae per l o n g u m poftea tempus d u r a v i t , de nullo i icom- m o d o ulterius fit conquef ta d ' ) .

Plura in h o c cafu o c c u r r u n t n o t a n d a :

1. F e b r e m P u e r p e r a l e m e x Idiofyncrafia Æ g ' o t æ , nulla vel fairem obf cu ra causfa occafionali e x i f e n t e , fæpe oriri.

2. F e b r e m Milia rem , etiam fine R e g i m i n i s v i t o , i n P u e r p e r i o p r o v e n i r e vidimus.

3. I nfl ammationis et fuppurarionis f o m i t e m , ii h o c cafu, O m e n t u m f u i s f e , locus doloris , f y m p t o m a a , u t etiam O b f e r v a t i o n e s p e r extifpicia fuadent.

4. Sine fa£ta, fub i n f l a m m a t i o n e , O m e n t i cun Pe- r i t o n æ o coalir ion e, pus collc£tum t a n d e m , rupta nenn- b r a n a , c a v u m A b d o m i n i s i m p l e r e t exitiali exitu

d ) E x e m p l a ej usmodi f u p p u r a r i o n i s p l u r a d a n r u r i n R i c h t e r s h i r u f - lifc h e Bibliothek, pasfim.

References

Related documents

The basic design idea of Bar Chart Ball is to make data selection a core game mechanic in such a way that the player needs to learn about the data set in order to play the game

Based on the studies included in this thesis, the following conclusions can be made: (i) the risk of implant cracks in screw- retained Implant Level (IL) Fixed Partial Denture (FPD)

Implant vs Abutment level connection in implant supported screw-retained fixed partial dentures with Cobalt-Chrome framework: 1-year interim results of a randomized clinical

The macro patterns are used to generate objectives in the rooms of the dungeons, and the system evaluates the priority of the room objectives based on the design of

Vi menar att ett resultat som beskriver vad och på vilket sätt sysselsättningen är betydelsefull för informanterna kan vara till gagns för både verksamheten och andra personer

Den tolkning jag gör är att elevers syn på, eller attityd till matematik i allmänhet och matematikundervisning i synnerhet skiljer sig mellan åldersgrupper beroende

Samtidigt behövs det mer kunskap om vilka möjligheter och problem som finns när elever läser olika sorters texter för att eleverna själva ska bli medvetna om problemen... Det är

Detta genom att använda teorier och principer från slow food och slow fashionrörelsen och applicera dem på̊ möbler för att på̊ så sätt sträva mot en mer hållbar