ELECTRICITATIS GALVANICÆ
APPARATU CEL. VOLTA EXCITÆ
IN CORPORA ORGANICA EFFECTU
Q U Æ N O T A V I T ▼ E N I A E X P E R I E N T l S S . F A C U L T . MEDIC. U P 5 A L .
P R Æ S I D E
P E T R O A F Z E L I O
M . D. P H . I T C H . Mi R K I C H I R U R G I C Æ D I R E C T O R I S U P R E M O I T M E D I C I N I T H E O R E T . I T P R A C T . P R O F E S S O R I K E G i E T O R D ,PRO GRADU MEDICO E X A M I K I D E F E R T
J A C O B U S B E R Z E L I U S
s t i p e n d i a r i u s s t ka n d b k r g ia n u s o s t r o g o t h u» i n A U D I T O R I O G U S T A V . M A J . D . I M A J I M D C C C II H . A . E T P . M . S . ■ ■>»— — — — L -mymrnm m m m - ~ '■■■■■ ■ — ■ iM T ■ — —IT
J L n d e ab illo tempore, quo A l o y s i u s G a l v a n i E l e -
c t r i c i t a t e m , quam vocabat a r t i f i ci a I em, primus de te x it, et Commentarium d e v i r i b u s E l e c t r i c i t a t i s i n M o t u m u s c u l a r i , B o n o n i æ 1791, publicavit, in signem ex hoc invento frudtum et physicæ et medicae
Scientiæ accessurum esse quisque speravit. Ideoque
magna et sagacitate et diligentia multi, præcipue autem
F a b b r o n i , V o l t a , C r e v k , R i t t e r , et v o n H u m b o l d t , naturam hujus phaenomeni sunt perscrutati.
A t quamquam negari non potest ( his studiis haud paucas quæstiones physiologicas esse magnopere illustra tas , Medicina tamen, propter tenuitatem adtionis, parum lucrata esse videbatur, usque dum Vo l t a , Anno 1799 ,
simplicem illam et subtilem duabus laminis metallicis e x citam vim, quoties libuerit, multiplicandi rationem inve niret. Inopinata vero Cherniae miracula animos ac stu dia hominum magis, quam physiologicae disquisitiones ad
huc tenuerunt. Quamobrem non omnino inutile futu
rum esse existimavi, si nonnulla, quae mihi, æstate prae teriti anni, auspiciis Cei. Med. Regis Prim. S. HEDJN, facere contigit experimenta nunc, speciminis gratia, pu blice exposuero; aliorum inventis ita usurus, ut surnma- tim intelligatur, quid de G a l v a n i s m o V o l t a i c o , organicis corporibus adhibito, ad hoc usque tempus com pertum sit.
A An l
-*) V o c a b u lis : E l e c t r i c i t a s G a l v a n i c a et G a l v a n i s m u s in D is s e rta t io n e p r o m i s c u e u t o r . Illud fo r s a n , s e c u n d u m r u p e r r i- m a e x p e rim e n ta , re & iu s , h o c v e ro b r e v i u s , n e c id e o o b sc u riu s dic itu r.
A n i m a l i a igitur corpora primum consideram us, in quibus, piæ ceteris Galvanismi eflfedtibus, eminet i n v o l u n t a r i a c o n t r a c t i o m u s c u l i , per quem poli conjunguntur, persimilis illi, quam efficit magnus ap p ara tus eledtricus, exigua eleftricitate refertus. Ejus inten- sitatem his rationibus variare, vi instrumenti eadem ma* liente, deprehendimus: i) Sicca cutis corporis humani libero transirui Galvanismi, ut Ele&ricitatis, non parum obstat; sed quo magis madet, et quo facilius liquor hu- medtans Galvanismo permeabilis est, eo vehementiores iftus sequuntur. Aqua igitur sale quodam, et inprimis metallico, imbuta huic usui maxime inservit. 2) Quo m a jor superficies cutis madidæ metallo condudtore tangitur,
eo vehementior oritur percussio. Si unus tantum in u- traque manu digitus humedtatur, polisque columnæ cen tum parium °) admovetur, ictus vix supra volam pertinet. Si totam interiorem partem manuum madefeceris, et c y lindros ardte comprehenderis metallicos, fit, conjundtis polis, percussio usque in brachia. A t si loco cylindro rum usus fueris globis magnis, ut maxima, quæ fieri potest, manuum digitorumque interior superficies idtui objiciatur, oritur concussio, usque ad humeras se e x tendens et vix tolerabilis, eadem inftrumenti adtione.qua idtus per digitos vix sentitur. °* 3) Quo magis nervis ab undat locus cui metallum conduftorium adpücatur, eo fortior idfcus oritur; fortior igitur, ceteris paribus, si par
ti * ) D u as la m in a s ex d iv e r s o m e ta llo , q u ib u s c o n d u f t o r quidam hum i-
d us i n t e r j e f tu s es t, satis a p p o s i te u n o n o m i n e P a r dici p o s s e exi* stim avi. H o c ita q u e s e n s u vo x illa p e r to t a m . d i s s e r t a t i o n e m oc c ip ienda e st, d u m de c o lu m n a c e r t o p a r i u m n u m e r o e x s t r u f r a s e r m o fit.
**) Q u o d ve ro t a n t u m m o d o d e m u s c u l i s v o l u n t a t i s u b j f f t i s v a let, c u m Vo l t.y i n t e s t in e e t c o r i p s u m s t i m u l o g a l v a n i c o minus affi- c i o b s e r v a v e t i t .
ti cuidam faciei, quam si manibus; si illis, quam si alii corporis regioni. * 4 ) Quo propius ad temperamentum nervosum quisquam accedit, eo gravius Galvanismo a- gitatur. E x p e rtu s sæpe sum, a&ionem, quæ valido vi ro parum ingrata fuerit, commotiones violentissimas ac
permolestas in homine irritabili excitavisse. Feminae
Hystericae, vel uno et altero die post modicum Galva- nismi usum, dolorem querebantur, quasi fra&is brachiis. Commotio, de qua loquimur, muscularis, eo momento quo conjunguntur, eoque quo rursus disjunguntur poli, exsistit; posteriori tamen ratione mufto remissior. Prae terea fortior est a parte hydrodendri, si conjunxeris, et a parte oxydendri si polos disjunxeris. °*) Si vicissim saepius junxeris ac disjunxeris, ita ut musculus continuis contraftionibus agitetur, fit, ut incitabilitas ejus sensim imminuatur, nec dubium est, quin omnis demum tollere tur, si satis diu pergeres. Hoc in musculo sano minus perspicuum e s t; sed in paralysi affeétis comperi, si e. gr. viginti parium ope principio commotio quædam fa- dta erat, illam post nonnullas iterationes cessare, addi to autem uno pare renasci; ita sensim augendus fuit parium numerus, si agitatio musculi continuanda erat; at postquam e. gr. ad triginta perveneram, si ad viginti quinque regrediebar, nihil effeftum est.
Optima musculum agitandi ratio est, cum altera e- ju s extremitas oxydendro, altera, vel potius pars mu
sculi carnosior, ventrem dicunt, hydrodendro adjungitur. Contra&io musculi non ad omnes ejus fibras aequaliter pertinere videtur, sed maxime ad eas, quae galvanico gy ro propius sitae sunt. Quod in musculis latis, e. gr.
re-A 2 s
# ) Gi l b. A n n . d. P h y s i k T . V I I I p. 1 43. **) G i l b e r t s A nnal, d. P h . B. V I I p a g . 453,
dbis abdominis facillime animadvertitur, quorum si media pars Galvanismo subjicitur, quiescunt extremae. Difficile non est, secundum quae dixi, musculum quemlibet cuti vicinum ciere; nec in plerisque aliud quidquam compe ritur, quam quod ex varia contractionis vi facile expli
catur. Nonnulla tamen, quæ ex experimentis in me
ipso institutis collegi, memoranda esse videntur.
i. Si gyrus per m a s s e t e r e m g l a n d u l a m q u e p a r o t i d i s ea ratione deducitur, ut hydrodendro e x te rior pars glandulae, oxydendro interior oris jungatur, comprimuntur violenter maxillae, et salivae tanta copia elicitur, ut continuo rivo ex oie profluat.
ft. Si hydrodendro m a n u b r i u m s t e r n i , alteri au* tem polo o s h y o i d e s jungitur, oritur in postrema fau cium aut superiori pharyngis parte, •— si vis minor est, sa por singularis, nec solito galvanico, nec alii noto, facile comparandus; — si gravior, oppressio pedtoris permole
sta, quæ vel diu post experimentum residet. Inver
so ordine sapor exsistit acutior, una cum irresistibili pæ- ne ad glutiendum sollicitatione» pedtoris autem dolor remissior.
3. G yro per m a m m i 11 a s transmisso, punguntur acu to sensu pedtoris intima ; brachiaque, ob contradtionein pedtoralis majoris, proripiuntur.
4. Speraveram, jungendo i n s e r t i o n e m d i a p h r a
g m a t i s s t e r n a l e m hydrodendro et v e r t e b r a l e m oxydendro, futurum esse, ut hoc spirandi instrumentum galvanica adtione tangeretur, atque ita modus inveniretur, quo asphyxia correptis spiritus forte reddi posset. Sed «contra opinionem alter tantummodo redtorum ac
muscu-li dorsales i&um sensere ; nec forsitan, si major vis, quai»
qua mihi, centum scilicet parium, uti licuit, ad diaphra gma pertineret, ex ea spes amplior concipienda est, quip pe quæ, vi vitali, ut paullo ante diximus, admodum ini mica, magis profe&o, incitabilitate ex h a u sta , o b e s s e t, quam, diaphragmate quasso, prodesset. Dufta per m u s c u l o s a b d o m i n i s adtione galvanica, fibræ gyro pro- xitnæ, sine ullo diaphragmatis motu, contrahuntur. Si perm agnæ partes musculorum, laminis metallicis salsa aqua bene madefaftis et cuti accurate exaptatis, arma rentur, hac quoque via fortasse commoveri posset dia phragma, sed cum eodem periculo, de quo supra. ir)
De eff& ibus Gaivanismi in organa sensoria, quos
R i t t e r, m u l t i s experimentis et observationibus illustra
vit, *c) quae sequuntur ipse comprobavi.
i. V i s u s . Si per partem quandam faciei gyrus gal- vanicus formatur, emicat oculis, vel apertis vel opertis, cum quadam iridis contractione, tulgor subitus ; clarior, quo major est vis, quo minor distantia commotæ partis
a retina; tinctus, ut observat Ri t t e r, diverso colore, pro diverso polo instrumenti. Equidem hanc fulguratio nem in vehementioribus etiam per brachia concussioni bus animadverti, ex quo sequi videtur, stimulum galva- nicum in totum genus nervosum paullum diffundi. In homine cataraCta laborante, nervum opticum esse inte grum, auétore Da r w i n, intelligi potest, si quando se vi-*) C r e v e h o c d o c e t e s s e v e r æ m o r tis in d ic iu m , si m u s c u li G a lv a n i s m e n o n afficiuntur. V o m M e t a i 1 r e i z e, e i n e m n e u e n t - d e c k t e n u n t r ü g l i c h e n P r ü f u n g s m i t t e l d e s w a h r e n T o d e s . L e ip z i g 17 0 6 . * * } Gi l b e r t. A n n d. P h y s i k , T . VIT. p . 4 5 7 -4 8 4 - N o t a t u t r p r i - ro is digna. e s t o p p o s i t i o , quant m o n s t r a t i n t e r e il e & u s p o l o r u m e t
videre somniaverit; hoc autem Galvanismo melius e x plorari posse videtur.
2. G u s t u s præ ceteris sensibus vel tenuissima galvanica adtione permovetur, nec in momentis tantum conjunctionis et disjunCtionis, sed per omne t e m p u s , quo poli copulati sunt. Magna columna metallica stru- âilis non tam saporem, quam dolorem acrem, diuque post remanentem, movet. Si decem ad summum paria con struuntur, et ab oxydendro in aquam, in qua linguæ ex tremitas demersa est, duCtio galvanica instituitur, hy- drodendro autem digitus madefaCtus apponitur , sa por sentitur acidulus; inverso autem ordine sapor acris et asper, a multis alcalinus vocatus. Si non aqua, ut diximus, sed metallo quodam linguæ apposito, sapor e- licitur, mutatur paullulum pro natura metalli; exceptis ferro auroque, quæ nihil heterogenei his saporibus gal- vanicis immiscere videntur. *)
3. S e n s u s etiam corporis u n i v e r s a l i s Ele&rici- tati galvanicæ obnoxius e s t; nam, præter contraCtiones illas musculares, nervi quoque suo peculiari modo agi
tantur. Epidermide enim alicubi sublata, vel inserta
sub illam acu metallica, conjunCtisque polis, dolor acu tissimus excitatur, intolerabilis fere, si vel quatuor S o lum aut quinque paribus utaris; non intermittens, dum per-i n t e r e ff e ftu s c o n ju n f t per-i o n per-i s ac d per-is ju n & per-io n per-is ; m a g n per-i tu d per-i n e s etper-ia m e t fig u ra s r e r u m o c u lo g alv atiice c o m m o t o m utari a n im a d v e rtit . H o c a u t e m e x c o n tr a f t i s m usculis oculi facile p o s s e explicari v id e tu r.
* ) F e r u n t , e o s , q u i c e r e v i s i a bri tan n ica ( P o r t e r ) d e l e t t a n t u r , vitreis p o c u lis praeferre ea, q u æ ex m ix tu r a sta n n i e t p lu m b i co n fla n tu r ( P e w t e r - v e s s e l s), q u o r u m n im ir u m be n e fic io s a p o r acuitur. Q u o d q u id e m G a lv a n is m o tr ib u e n d u m e s s e v id e tu r . V i d e A n n a ls o f P h i l o s o p h y b y Ga r n e t t, 1 8 0 0 T . I. p. 8 - i
perfekta conjunCtio fuerit ; intensior tamen in primo ac ultimo momento; vehementior a polo hydrogenifero quam
ab altero. Etiain epidermide illaesa, nervi galvanicæ
aCtioni subjici possunt in ejusmodi corporis regionibus, ubi vel nulli musculi sub cute jacent vel profundius sub illa conditi su n t; tum enim sensus acriter est pungens, et, si major vis adhibita fuerit, ramusculos nervorum perse qui videtur. Ei gr. si primi digitorum articuli, in aqua salsa demersi , EleCbricitate galvanica ic u n tu r, similis fere dolor exsistit, ac si nervum tutuderis cubitalem eo loco, quo inter condylum internum ossis brachii et ole- cranum decurrit. Idem accidit, si media pars ossis sa* cri eodem modo afficitur. In aliis quibusdam corporis partibus cum Galvanismo uti vellem, sæpe comperi, pro pter nimiam cutis siccitatem, non contractiones musculi, sed in contaCtu conduCtoris gravem dolorem exstitisse; cute autem satis humeCtata, dolorem cessavisse, muscu* losque pro more esse agitatos.
4. O l f a c t u s galvanico stimulo non tangi videtur, remotis odoris, qnæ forte chemica ratione generantur, corporibus. Ri t t e r tamen se aliquid olfecisse perhi
bet, c) et quidem semel ammoniaco simile; addit se in vitationem ad sternutandum sensisse. Mihi quidem in me ipso neutrum obtigit; nec aliud quidquam, præter cru
ciantem dolorem, ab oxydendro longe acutiorem. Mem branam Schneiderianam et praecipue illam ejus partem, qua septum narium obducitur, specilli argentei ope alte ri polo, alteri manum 111 his experimentis adjunxi.
5. Nec A u d i t u s aliud in galvanico gyro percipit, atque sonUm perobtusum, ab hydrodendro pressiorem ;
ex-* ; L o c . cit. p. 461.
e x agitatione musculorum vel exteriorum vel interiorum auris facile explicandum; nam, adhibita fortiore vi, mu sculos nonnullos in et circa externas auriculæ partes convelli sæpe animadverti. Sonus, de quo loquimur, i- dem sine dubio est, quem Ri t t e r, ( e i n s e h r h ö r b a
r e r S c h a l l ) se percepisse narrat. Ab hydrodendro offert se auri effervescentiæ sonus, a gasibus ex aqua e-
nascentibus. Hæc experimenta instituuntur ope glo
borum metallicorum auribus insertorum. iCtus per u- tramque aurem, quam per unam aurem unumque brachi um, longe vehementius cruciat, sensuinque excitat ve- luti si quid hac via caput trajiceret.
Homini, qui sine intermissione galvanico gyro affi citur, quid accidat, Ri t t e r docuit. Brachium enim h y
drodendro junCtum, primum frigore sensim increscente, quasi gelido flatu opprimi, mox rigescere sensit, huine- rum que moleste tendi ; alteri autem brachio calorem et mo bilitatem augeri, cum pruritu cutis molesto. Columna ute batur centum parium exzinco et cupro. Ego, sexaginta pari bus ex iisdem metallis adhibitis, nihil expertus sum, præter punCfciones quasdam molestas in manibus madefaCtis, bra- chiorumque lassitudinem. *) Languore, torpore, somno, diarrhoea, tædioque rerum obruitur, auctoribus Ri t t e r
et B ô c k m a n, **•) is, qui in experimentis galvanicis fre
quentius versatur. Equidem nihil ejusmodi In homini bus unam horam quotidie, per tres quutuorve hebdo madas, Galvanismo subjeCtis, reperi.
[ Quid
S ) M u t a ti o n e m q u a n d a m in v e l o c i ta t e p u ls u s d e p r e h e n d e r e no n p o tu i.
Quid in variis Morbis Galvanismus proficeret, ex perimentis quibusdam explorare laboravi,, quorum haec summa est»
i. P a r a l y s i s . Quatuor homines apople&ica, tres rheumatica paralysi laborantes, galvanicæ a&ioni expo sui. Semper huic stimulo obsequentes contrahebantur etiam illi musculi, quos æger sponte movere non poterat Sed post quotidianum trium aut quinque hebdomadarum usum spontanea motio adhuc ne levissimo quidem signo apparuit. (H æ c experimenta, cum ad M e d e vi praete rita aestate in iis, qui fontibus valetudinis caussa ute bantur, fa&a sint, non satis continuari potuerunt.)
». S u r d i t a s . Unus audiendi facultatem propter suppurationem in meatu auditorio externo amiserat so-
nosque per solidas partes excitos percipiebat. Gal
vanismus nihil effecit. Alius nullo organico aurium vi tio, quod quidem animadverti poterat, laborans, et con tentiori voce clamantes intelligens, clarius sub ipso ex perimento audiebat; sed postquam per tres hebdo madas Galvanismo usus erat, vocem perinde con tenderem ac antea necesse erat, si me audiret; quam*' quam ipse sibi persuasum habebat, se paullo saniorem • Medevi discedere. Idem in aliis duobus fa&um est
eadem ratione surdis. In his experimentis Galvani-
smum semper per utramque aurem duxi.
3. L e u c o p h l e g m a t i c u s quidam, duo et triginta natus annos, cujus et visus et auditus, una cum vitali tate reliqui corporis, increscenti torpore obruebantur, leniori Galvanismo per aures et oculos tres
ma-âflada.3 tractabatur. Morbus autem, ut ante, properabat;
et æger, domum suam reversus, cum viCtus satis cor roborans, propter paupertatem, non suppeteret, post u- num mensem mortuus est.
4. I n d u r a t i o p a r o t i d i s , in homine quinque e t quadraginta annis defunCto, actione galvanica per glan dulam et masseterem minuebatur, profluente magna sa- livæ copia; sed renascebatur post unumquodque experi mentum ad priorem magnitudinem. Trium hebdomada rum cura mhil profecit.
5. F u n g u s g e n u æque frequente ac diutino Gal- vanismi usu nihil mutatus est.
6. U l c e r a c r u r u m . Femina quadragenaria magno
ulcere in utroque crure laborabat. Hæc stimulo Galva- liismi, laminarum ferrearum immediate sed molliter ap plicatarum ope, admoti nihilo emendata sunt; et pro pter foetorem ingravescentem a proposito ante diem de cimum quartum necesse fuit desistere. Quamquam al terum ulcus hydrodendro, alterum oxydendro semper junxeram, nihil dissimile obvenit.
7. C h o r e a S : t i Vi t i . Spasmi in hoc aegro praecipue agitabant musc, sacrolumbales et longissimos dorsi, con- tinuabantque sine intervallis. Si in his musculis vi co ercebantur, ad alios migrabant. I&us galvanici per hos musculos, et in ipsa spasmodica contraftione et tempuscu- lis intercedentibus, dufti malum non levaverunt. Huic autem experimento non satis studere licuit.
+
8. A n a e s t h e s i a d i g i t o r u m . Militi quinquagesi
mum quintum annum agenti manus duobus annis
*y-lysi oppressa fuerat, duoque digiti omni sensu destituti, cum colore livido. Præcedente anno paralysin ele&ri- citatis ope sustuleram; quæ contra torporem digitorum nihil efficere videbatur. Jam si quid Galvanismus effice ret experturus, acum sub epidermide in extremitate di giti inserui, quein plerumque hydrogenico poio instru menti, volam vero ejusdem manus humeftatam alteri polo applicui. Primum decem paribus, deinde quatuor quotidie additis utebar. Tertio die idtus in altero digi to sentiri coeperunt; et cum decimo odtavo die discede ret, restituta erat prioris digiti sensibilitas, alterius au tem ita, ut quæ durius premeret, perciperet: color et iam naturalis sensim redibat. In hoc uno casu Galva-
nisrnum utilem et salutarem comperi. Hinc, si quid
per analogiam concludere liceat, vires galvanicæ inpri- mis magni momenti erunt, ubi sentiendi facultas immi nuta est vel deficit; ut in amaurosi ex locali nervorum debilitate profedta; in surditate ex eadem caussa; et in ea paralysi, quæ cum privatione sensus conjundta est. Gal vanismus tamen non temere est aspernandus in aliis ae gritudinibus ; longinquior enim usus multa fortasse p o te st efficere.
Effedtus Galvanismi in H e r b a s parum adhuc per*
quisiti sunt. T r e v i r a n u s simplici pare usus in semi
na aqua superfusa experimenta instituit, °) ex quibus se qui videtur, Galvanismum vegetationi obsistere. Cr e v b
docuit, herbas maxime sensibiles, ut Mimosam pudicam, simplici pare galvanico non affici. °4) Duas herbas ( R a n u n c u l i a c r i s ) ætate gemmarumque maturitate
aequa-B a * les
G i l b . Anti. T . VI. p. aor.
les in aqua reposui, et caulis alterius partem gyro gal- vanico inserui, centum parium, horas duodecim. Hoc tempore praeterlapso gemma in utraque pullulaverat, Mo resque vegeti erant, sed pars caulis Galvanismo obnoxia flaccuerat, marcida et infusca, intus etiam sicca, et sine
medulla; superior pars nihilominus incolumis erat. A-
liud simile experimentum feci, in quo mediam istam par tem Galvanismo exstinctam non persecui, sed herbam i- terum, absque Galvanismo, in aqua reposui; non m a r cescebat, succus etiam destruCto articulo redibat, et fe re prior habitus, excepto colore. A t herbam integram crescentemque Galvanismo explorare non contigit.
His levissimis de Galvanismi in Corpora organica effectu prius notatis, quam ad aures pervenerat notitia eventus experimentorum a Cei. Vo l t a aliisque Clarissi
mis Viris eo animo institutorum, ut plane atque ot2ini- no dijudicaretur, an re ipsa inter se differrent Galvani smus et Eleftricitas, vel, quod protenus ut innotuerat il le suspicabatur sagacissimus quisque, tantummodo di versa essent ejusdem caussæ phaenomena, brevem re censionem periculorum, quæ ipse, pro copia et otio, ad illustrandam rem controversam feci, subjungere liceat. Perpauca quidein sunt et omnem dubitationem neutr- quam tollunt, nam ea nec satis repetere nec variare p o tui, tamen momentum quoddam ad commonstrandam si militudinem conjecffam afferre videntur, ideoque ea pau cis describere non prorsus inutile duxi.
Lagena vitrea, metallo circiter 6 poli. qu. obdueffa, elecffricitate modica replebatur, quæ deinde per varias corporis partes ducebatur a) Condu&orum ope, i ) ^ er oculos; exstitit commotio molesta, nihil luminis, i ) P e r
linguam ; quæ pun&ione ingrata, at nullo sapore affe<$« est. 3) P er manus; nihil autem Interesse, si per ma gnam earum, aut parvam; si per siccam aut madefa ctam superficiem iftus duceretur, visum est. b) Semi- conduftorum ope, et quidem schidiae ligneae permadefa* ttæ ; effedtus fuit idem, paullo tantum lentior atque tenuior*
Cum gitur hac via quæsitam Galvanismi cum Ele- ftricitate fimilitudinem non deprehendissem, omnis au tem analogia ex i c t u ele&rico petenda sit, superfuit, u t ampliori superficie minorique intensitate obtinere, quod minori superficie cutn majori intensitate non eram consecutus, conarer; du&us praecipue nota illa observa tione, tenuem i&um, ex magna vitrorum copia, haud absimilem commotioni galvanicæ sentiri. Duobus igitur usus sum vasis vitreis, quorum armatae superficies 4* ped. qu. continebant; eaquepaullulum eleétrisavî. Iftus du cebatur a) Conduftorum ope 1) Per oculum vel glabel lam; lenis fafta est commotio, Galvanicæ similis, una cum luce, tuin clauSo tum aperto oculo, et qui dem etiam per alias Capitis partes, sensibili, eoque clari ori, quo minor fuit commotionis sensus. 2} Per linguam; equidem praeter solitum sensum pungentem nihil compe* ri; alii autem sibi perspicuum saporem galvanicum sen tire visi sunt. 3) Per manus; digito in utraque aqua salsa humeétato, iétuque per cos duéto, commotio in digitis solum fa&a est; madefa&a quadam part» interiori manuum et conduftoribus apposita, gravior com motio ex eadem vi eleftr/ca orta est per inferiora bra chia; madefaéta autem tota interiore superficie utrius- que manus, magnisque globis metallicis adplicata, vehe mens fada est brachiorum concussio, quae ad humero* usque se extendit, et quidem gravior a parte negativa; quod etiam in minoribus lagenis ele&ricte fieri solet. 4
)
A-Acu sub epidermide illata, ut de Galvanismo supra, mom. 6., di&um e s t; præ ter solitum commotionis sensum, ali us exstitit, eadein omnino ratione ac si Galvanismo u-
su s essem. b) Ope semicondu&oris ejusdem .ac su
pra, 6 vel 8 poli* longi, hæc eadem experimenta iterata sunt, cum eodem eventu, excepto, quod commotio mi nor, lux autem clarior fuit, saporque manifestior, quam- . quam levi, quæ prohiberi adhuc non poterat, musculi pun&ione paullum turbatus; quapropter nulla varietas saporis a negativa et positiva parte animadverti potuit, nec luminis quidam diversi colores. A t si majori ap paratu ele&rico adhibito, intensitas magis imminueretur, usque dum solitam Galvanismi non excedat, verisimilK? mum est, nullam inter insignia hæc phaenomena diffe rentiam esse superfuturam.
Columna autem Voltaica non solum ad remissiores iftus excitandos accommodatior est, quam magnus appa- tus lagenarum ele&ricarum, sed eo præstantior, quod - continuum a&ionis fluvium edat; eamque ob caussam tantum abest, ut usus ejus medicus, propter similitudi nem Ele&ricitatis, sit reijciendus, ut potius opéræ pre tium sit diligenter perquirere, qua r a t i o n e e f f e c t u s E l e c t r i c i t a t i s in c o r p q r a o r g a n i c a , p r o v a r i a e j u s i n t e n s i ta t e e t c o n t i n u i t a t e , v a r i e t .
