CIRCA EXERCITATIONES GYMNICAS
OBSERVATIONES NONNULLÆ GEKERALIGRES.
QUAS
C O N S E N S U AMPLISS. F A C PHIL. U PS.
P R Æ S I D E
M a g . P E T R O
FAB.AUR1V1LLIÖ,
J B I B L I O T H E C A R I O A C A D , E T L I T T E R AR. H U M A N . PROF. REG» ‘ E T O R D . E T SOG. R E G . S C I E N T . U P S, S E C R E T A R I O ,
P R O G R A D U P H IL O SO PH ICO
P U B L I C O E X A M I N I S U B J I C I T
S T E N O E M A N U E L T H O L L A N D E R
A S AC R I S . O S T R O G O T H U S .
I N A U D IT OR IO GUST. MAJ. D. X X IV . MAJ. MDCCCVli
H. A . M. S.
CLmA
C I R C A E X E R C I T A T I O N E S G Y M N IC A S O B S E R V A T I O N E S N O N N U C L Æ G E N E R A L IO R E S .
— Licet irr id e a t fi quis vult : plus apud
me tamen vera ra tio va lebit, quam vulgi opinio.
C i c . P a r ad I.
X J lLam v i x reperim ns rem publicæ vel privatæ g e neris noftri faluti procurandæ quantumvis accom m o d a tam , quin adfint hom ines, qui non folum de laude ejus d e tra h ere, fed ut noxiam etiam damnare, fint cona ti. H o s vero o m n es quis pejoris intentionis culpae ar gu eret ? Ul'um fcilicet perlpicue videntes, non posfunt non eundem quodammodo fateri. Abulionis vero, quae nullis rebus humanis aberit, effe& us, imaginationi ple r um que adfcribendos, nimium m etuentes, ceu nubem pro Junone a m p lex i, ipfum rem graviter vituperant. Sic confiiiis devios & præcipites errores 1‘uos veritati faepe- n um ero prætulisle atque umbras inanes generi noftro o btrufisfe, nem inem fugit. A b hac culpa vacui non funt, qui exercitationes gym nicas in educatione publica con dem nant & j5fcepediunt. H u ic v e r o de meliore nota commendandae rei m aximo erit d a m n o , fi ipfi juventu tis d o& ores hallucinentur. N on ofcitantes hos loquimur, ii qui fu erint, moderatores ju ven tae, qui fibi ac commo dis luis inprimis p rofpicientes, contenti funt, fi difcipuli litteras qualitercunque didicerint. Hi etiam, qui in offi cio fuo laboriofisfimo colendo meritum ponunt, atque ad educationem fibi in difciplinam traditorum itidem
ti-tin e r e , u t moribus e o ru m ac c o rp o ris faluti confid ant & artibus litterariis e o s eru d ia n t, fibi injunftum perf
ua- ium h a b e n t, falfa Ipecie decipi posfuRt. E c q u is de his om nibus aliisque, ab hom inibus c e n fo r iis, fedu&is , o m
n em e x im e r e fcrnpulum unquam fperaverit ? M in im e noftræ opis p u t o , qui non ut alios d o c e a m , fed ut tirocin
ium e d a m , obfervationes q u a le scu n q u e le v io r e s circa ludos g y m n ic o s publici juris facio. In hac v e r o non ignobili m a te r ia , fed dignisfima , quæ locupletiori eruditionis u t & experientiae IV.ppelledtiii atque ingenii acum ine d
iscu t e r e t u r , aliquid tentare apud animum ( la t u i, fub gra
ta fpe f o r e , u t, fi Scrip torum a) de g e n e r e noftro m
eri- tisfim orm n ac rem calculo luo probantium veftigia qua- dantenus p r e s fe r im , v el obfequii & obfervantiæ n otas
in P a tr o n u m b) causfæ hujus e d id e r im , c o n d o n e t u r , cum viderit B L m e , feftinato licet (lu d io , quantum denfatan e
ti) S crip ta , futuris j u v e n t u t i s formatoribus
c o m m e n d a n d a , quo
rum copia videndi mihi fuit & quorum duétum m e fecuium haud cu n ctanter f a t e o r , funt praecipue : G ym n eflik j l i r die qJ iiu g e n d , von J. C. F . Gu t s m u t h s, 2 :te A u s g . Sch n ep fen th a l î g o y .
E m ile , ou de I' education, p a r R oussi-: a u; o p u s educatoribus rotisfimum. Athenern- u m, & T id s fü r iv t , ved P. H . ÂIô n s t e u Kiôb. ig o y ., q u o d inter alia
traftatum habet fub titulo : G ym najltken eu v ig tig del o
f O pdragel-J e n , & c. Nec quemquam pcenitebit legisfe Programm ata e j u s d em :
Om Legemsôtùelfers A U m indelighed, r g o j , & Bieirag tili E fte r r e tn in • gen om Svàmme& veifernes f rt m g u n g hos O s, 1804. , nec D:ni L. E n -
g e l s t o f t, om d m p r ü s O ldtidens S kan d in a ver fa tte pa a L fg cm
s-övelfit , ig o r .
b) E m in entiss. D:nus A rc hi Epifc. D : r J. Ax. Li n d b l o m
, q u e t n
Gymnafii Scholarumtjue E p ho ru m jam abeuntem O. Gothia fummo de- fiderio profequitur, beneficia fua atque immortalia mérita in rem fcho- lafticam , luttas gy m n ic o s Lincopiæ infiituendo, fupremo cumulo auxit, & ad Ipfîus nutum perfonam de re g y m n ic a d isferentis, quamquam i n e x p e r tu s , mihi accomodavù
»egotioru m agmina perm iferint, opellam com pofuerim , ad b onos tamen fines contendisfe.
In t e r cultiores g e n te s educationis necesfitas ac pre
tium om nem adeo fuperat dubitationem , ut argum enta ejusdem repetere fupervacaneum esfet o p u s, dum in apri co fit : laudatisfimis Legislatoribus Principibusque feroper curse fuisfe, ut inftitutionem ju v en tu tis perfe&ione tenus longiu s longiusque p ro veheren t ; S ocietates o m n e s , quan- docunque a rudi & inculta hominum conditione recesfe- rin t, omni cura & cogitatione in hanc rem incubuisfe i æ ta tem d enique, quam v iv im u s , quo cultiorem eo g e neraliorem felicioris vel infelicioris conditionis causiam in majori m inorive educationis perfeftione pofuisfe.
N o s t r a ve r o vis om nis aut in animo, aut in corpore,
fita eft. Cum ergo , quæ hominis propriæ fint, v ir e s , educatoris officium poltulet, ut exerceat c) &, -quantum fieri p o sfit, perficiat; facile patet, vires neutrius hujus p a r tis , quæ ambæ fororio nexu fe mutuo attingunt, fine dam no alterius praetermitti non posfe. E t quamquam e x feris his & incu{tis hom inibus, qui denfiori barbariei, quam filvarum , quas habitant, umbra in v o lv u n tu r, e x e m pla p e t e r e s , unde pfeudom enos illud ducere posfes , fine am isfione virium corporis, animi dotes n e g lig i, in m e dia tamen luce caecutires, fi e contrario c o n ten d eres, animi culturam tantum quærat ed u cator, lat esfe , negle- <5ta corporis,
A 2 D i f
-c) Vid. U tka ß till Fôrel. i U p p fo ftn n g s och undervisningslâ- rn n , a f I h r A . H. N i e m e tj e u , t y v e r f a f M ag. E. C. Gr e n a n d e r, Up f . 1805. p. 12.
D i f f u s i o r i quidem fenfu Gymnafiica d) o m n e s i 11 as
com p leftitu r e x e r c i t a t io n e s , qu æ co rp u s colant ac r o b o rant. S friftior v e r o , non prorfus o m n in o e x c lu den s ATa-
turalem illam, feu c o m p le x io n e m exercitation um h a r u m ,
ad quas ipfa quafi natura n o s ducit , ut corpus robuftüm reddat atque idoneum ad officia peragenda, leparatim fpe- ftat Artificialem , cujus pars objectiva fie di ft a traftat o- mnia ilia ex ercitation is g e n e r a , quæ h o m in e s , e x p e r ie n tia d u c e , ad fublevandam naturam necesfaria inveneru nt, ut finem eundem facilius p e r tin g a n t> fubjettiva v e r o pru dentiae fcopumque c o n tin u e i efpicientes regulas t r a d i t , exercitationibus his lu fc e p tis, fem per oblervandas. T e r tiam quoque addit partem Cei. N i e m e i j e r , e) laborem
fcilicet quem cu n q u e fabrilem , c o r p u s m otantem e id em - que robur addentem, f )
Ul t i m a m h a n c quod a t t i n e t , m onitum v o l u i m u s ,
j u v e n tu tis inflitutioni operam im pendentis n e g o tiu m non e s f e , in om n iu m artium adyta p u e r o s in tr o m itter e , n ec fabros cujuscunque fit g e n e r is p e r f e f t o s , g ) nec artifices
om nia
d ) Secundum Cei. Mö n s t e r. e ) 1. cit. p. 19.
/ ) Gymnafticam alii pro re nata d j s p e f c u n t in in m ilitarem . a th leticam , m edicinalem , & c . H oc re fp e fta Pcedagogicam a p p- l i ar e licejt
illam, d e qua loquimur. Cfr. Gu t s m u t h s Gj/mn. p. 2. &
g ) De ftudiofa, p u t a , ju ventu te mentionem f a c i mu s , q u a m certa
ftudia nunquam adeo affixam d e t in e a n t, quin fabrili vel g y n nica q u a dam ex ercitatio n e , quafi condim entorum dulcedin e, feveriorum aulferi- tatem ftudiorum mitiget.
f f e v e u x abfolum ent, qn ’ E m ile apprenne un me tie r , dicit R o u s s e a u & G c t s m , artes mechanicas expresfe e l ig it: Ich kenne keine xw cckm äsfiger hand at beit f ü r den J ü n g l i n g , als die des Tifehler s in
V e r b i n d u n g m it der des U rechßers. S ie üben die körperlichen kr a ft e
a u f m annichfaltige a r t , gelinder u n d f i r e n ge r , w ie man w ill ; fie g e w ahren eine reinliche a r b e it. D a behalt der G efckm ack, die
Phan-omnia ßm nlantes form are, fed tantum curare, ut de ple- risque fane j u d ice t, & membris fu is, manibusque præci- p n e , non inepte uti caileat j u v e n i s , ne olim fibi obvius o b d e t , fimulac occationem nancifcatur utilitatem praeben di Imbelles iiæ artes ejus quoque funt indolis, ut non inodo propter ufutn , fed etiam propter jucunditatem ho m inem impellant, ut cum utilitate natinetur. Fruftra r e g eru n t quidam: alia negotia huic labo i locum non lin quere. Quaefo quid hoc eft ? Quis unquam præfcifcerè"' . p o t e d , quae res juveni olim nafcantur ? Quænam erit
c o n d itio , in qua corpore non op u s eft hom ini? T e m pora p r æ t e r e a , quæ natura nebis indulfit, reéte ordinan ti m u ltæ erunt horæ fubfecivæ, quibus fesfum animutn r e le v a re p o te ft, ut redeat. Quomodo fa b u la , fic v ita , non quamdiu , fe d quam bene fit afta, refert. hfi Vicem igitur il lorum d o le m u s , qui, relaxationem cum fibi admittant o- p e r is, nihil agendo vel chartarum feruporumque lufu tem pus confuuiere quafi coguntur. Vitam vitalem non v i v u n t A b infantia vero transmisfam atque etiananum in fene&trte vigen tem qui fervant confuetudinem , utili quo dam labore corporis robur indurandi* non tædium m o do varietate effugiunt, momenta enim hæc vacationis v o lu p tatem fequacem habent, led valetudinem etiam » fi non inconcusfam om nino, tam enne firmam fibi conci liant ? H inc cum Cicerone concludendi copia datur:
pot-ta fu and die E rfin d u n g skra ft fre y e rn S p ie lra u m .---M an w ird n u r z u tie fir h en,' dafs die Mechanik eine von den wenigen IVisjhiJchaf- t m f e y die jedem in allen V o lk skla sfen , vom Tagelöhner bis zu m R e g e n te n , bald tkearetifch als h ulfs mittel w ichtiger erkentni/s, bald p r a k tifch in wirklichen Gefchäjften unentberlich iß. & c. Vid. 1. c. p, 462. feqq.
eß ig itu r -exercitatio & f tem perantia etiam fe n eS iu ti confervare ali quid p r ifiin i roboris, i j
C o r p o r i s noftri conform atio ea e f t , ut quam m a xi m e torporem & defidiam a v e r (et u r . Anima totius natnrce eß m o tio, asferit Cei. T i S S o t , k ) p e r illam exiß im us , illa de-
finente definimus. Ipfls infantibus inftiinftiun aeque 1'efe m o
vendi ac nutrim entum quærendi natura inditum e s f e , e x perientia edocet. O m n e s q u e p a r v u lo s j n v e r e s q u e , e d u catione perverfa & naturæ contraria non reftrkftos, o m n i g e n o s m otus atque e x e r c ita tio n e s c o r po r is , nullo llib- m o n e n t e , aggredi v idem us. A m b u la n d o, cu r r en d o , (’al t a n d o , alcendendo & d e f c e n d e n d o , r e pta n d o , kuftando, &c. fua fponte e x e rc e n tu r . Circa naturalem h a n c , ut v o ca n t, G ijmnafticam in v o tis e f t , velint hic parentes atque educatores quam nimine naturæ du&utii im p e d ir e ; lufus infantiles interdum folum m odo term inis circumfc! ibant, in e x p e rtis fubininiftrent ac pericula fu mm o v e a n t, n e c e s- fe eft.
N a t u r æ itaque ut o pitu la rentur, eam v e r o minime praecelerarent, varias h o m in es pedeten tim inv eneru nt ar te s atque o r d in a tio n e s , quibus m o tu s h os non folum a u x e r u n t , fed fcopo aptiores reddiderunt. H inc artificialis rei g ynm afticæ pars orta eft. H o m in e m v e r o certum vel nationem quandam gloriam primae hujus inventionis fibi vindicare posfe d u b ita m u s, quin potiu s e x indigentia natam & eidem æ q u æ v a m credamus. A b antiquisfimis retro tem poribus & inter o m n e s fere ge n t e s gym nafti- cas ex ercita tio n es in ufu fuisfe Hiftoria teftatur.
Yvpvcc-sr/.rj
i) De S eneft. Cap. X . ,
h) In O pere fuo : M edicini [che u n d C fiirttrgifche G g mu aß ik & c.
çmy] G ræ coru m & M tivtv.v] l) præcipua erant difciplinarum,
in quibus educarentur ju v e n e s liberi. Nobiliorum etiam civiu m R om anorum ingenii & corporis dotes æque fiol- lerter excolebantur, m j ïlevTct&hcv tij Illorum, quod cum aliis fidentiis his quoque tran sfereb atur, Quinquertiuin v o catu m ., quis ign orat? Sic etiam proavos noftros, v ete r e s S c a n d in a v o s, in ludis g ym n icis fele exercuisfe e x
S a g is, ut dicuntur, latis conflat, oj N e c non incolas A -
m er icæ infularumque maris pacifici hodiernos in ejusmo di exercitationibus vere gym nicis curam adhibere, e x itinerariis plurimis reperimus. Quid ? quod gentium ha rum v e t e r u m q u e , Peruvianornm præcipue & Spartano r u m , Judos mirandam inter fie habere convenientiam de t e x e r u n t . p ) E x his omnibus facile colligere posfum us: Jplius naturæ ordinationi ac duftui inflituta hæc adfcri- benda ; m o tu s corporis hominibus omnis ævi om niumque
Z o
-l ) T x fj.rv o : x ( y.xSriy.XK/.') ksoi to Tooy-x, Tvyvx*ty.>is, r « <JV ev<lv- y t x s y x o t v , M xffixiis. P l a t . d e L é g . V I I .
m ) R om anis fic tifu receptum e r a t, ut fiudici litterarum cum a r m is conjungerent. — K i x quemquam illu ß riu m Rom anorum reperias, quin aut u traque vel alteru tra arte excelleret, neutrius Jaltem rudis es/et. C h i i . Ce l l a r i i Br. Antiqu. Rom. C. X- §. a.
n ) H i s e x e r c i t a t i o n e s f e q u e n t i verfu i ncl uf as v i d e m u s : AX y u ,
•JtoiuiXtiiijv , ê tc a o v , xv.o'jtx , icxXry ; — ( V . G u T S M . p. i ßO. ) qui bus Ro- m anornm S M tu s , C u r fu s, D ifci ja iïu s , ja c u la tio & LuUa re/pondent.
o) Ma t e r i e m hanc e g re gi e t r s é h v i t atque exemplis vetuftatis illu-
flravit Cel. E n g e l s t o f t in opere fupra allato , ex quo colligitur non t a n t u m mi litaribus exercitationibus ufos fuisfe majores n o ftro s, n e c ejusmodi f o l u m , quibus e x e r c e b a n t ur pugiles & atbletæ , Be r f er k e r,
K à m p a r , G v m n a f H c æ e o r u m vitiosae a n n u m e r a n d i s , & cum Gladiato
r u m vilium R o m a n o r u m c o nf er en d is , fed proprie quoque G y m n ic is, c o r p o r i s v i g o r e m atque alacritatem fpeCtantibus & ad educationem N a tionis per t i nent i bus.
bo n a ru m tcr r r æ necexfarlos; Philofophorum denique, præ- fertim r e cen tio rm n , c o m m e n d a tio n em rei gymnicae in e* ducatione h u ic , ni fallor, c o n c lu fio n i, e x H idoria d u d læ , a ttribuendam , q ) adeo ut eorum & M edicorum v o x hoc refpeftu jam una fit eademque.
H r c vero o b f e rv a n d u m , e x e rcita tio n em co r p or is n o n n t p ’æcip.uàVi'i; necesfarjam tamen partem educationis esfe centVndam.' C o r p u s quidem (equior efi: hom inis p a r s , nobilioris v e r o , m en tis n o f t i æ , habitaculum , quod eidem fe r v it, & e le m en ta quarundam c e rte co g n itio n u m quafi inftillat. Quanti autem referat, ut alacer fit &
p r o m t u s , nec non fenfibus acer doftor hic fer v u s , uti
v o c a n t , officio fuo duplici rbsque molefiia ut fungatur, quantum que proprietates hæ re g y m n ic a perficia n tur, Iiæc ornn-ia alii perpluriini ev id en ter explicarunt. N o -
f t r a m igitur reftringamus o b fe r v a tio n e m , verbis asfenti-
e n te s celeberrimi Ro u s s e a u: plus' le corps eß foible, plus
i l commande ; plus il eft f o r t , plus il obéit. I l fa u t que le corps
ait de la vigueur pour obéir à /’ ame : un bon fervitenr doit être
robuße. r)
Corpus enim male ß valeat, parere nequibit Praeceptis animi, magna & praeclara jubentis, s)
U t v e r o pro feculi g enio fcientiarutn aliæ caput ef
f e r u n t, aliae co n cid u n t, fic, faftos r e v o lv e n ti facile pate
b i t , permulta effiuxisfe fecula, quibus rem g y mn ic a m ,
nifi
q) N ec antiquisfimorum caret fuflTragio. In hoc fu m u s fa c ie n tes , quod n a tu ra m optim am d u c e m , tanquam D e u m, J e q u im u r, tique parem us. C i c . de Sen. C. 2.
r ) E m ile.
nifi artem faltandi (q u æ cuique genti in deliciis e f t ) & e x e r c ita tio n es nonnullas militares huic annumerave r is , n e v ix om nino in educatione adhibuerint Europæi. In rimandis negligentiæ hujus causfis qui fuerunt occupati, m u ltas quidem conjun&as detexerunt; præ aliis tamen v eri acceptam us fimillimam atque efficacisfimam, quæ e x o pinione fcæ va de Religione ducitur. Homines fcilicet fanatici, ut ad majorent lanftitatem adfpirare posfent, c o r p u s flocci faciendo & carnem, ut dicebant, crucian d o , rei G y m n ic æ minime faverunt. Opinio hæ c, præfertim in E cclelia Alexandrina orta, M onachos peperit & Clau- ftra. M u tationis vero hujus confecutiones, & menti & corpori hum ano triftisfimæ, comparuere. Jam tota fere educatio publica, uti norisfimum eft. forma induebatur P a p ifm i, d onec felicislima generi noftro Reformatio R e lig io n is anfain faltem præberet & libertatem, educationis form am corrigendi, t)
O p i n i o n e s vero non f e m e l& fim u l, ut veftes, exu
u n tur. S e n ten tiam eorum , qui de faniori juventutem inftituendi m ethodo fcripferunt, educatores fenfim pede- t e n tim q u e exfecuti funt atque in ftudiofae juventutis g e r m a n o s ufus converterunt. Totam pofteritatem deme r e n tur fundatores inftituti Schnepfenthalice, ludorum illud Gy m n ico ru m e m p o riu m , in quo fele&a juvenum cohors ftudia fua ita confociare p o te ft, ut daedala corporis fabrica n o n m in u s e v o lv a tu r, quam pulchræ tenellorum ingeniorum f a c e s alantur. Supra omnem laudis noftræ fphæram in fatigabilis illorum opera pofita eft. Monumenta glor i æ , q u o v is æ r e & marmore perenniora, eorum in ani m i s , b en eficiorum imagine plenis, qui ex hac Schola in am pliori ftadio felices decurrunt, fibi pararunt. D iverfisfi- m is quidem judiciis Inftitutum hoc fubje&um eft. A t q u a m v is alii virgulam cenforiain in illud ftringerent, alii
irriderent, alii laudarent, u j m anet t a m e n f lo r e tq u e , ac benefico e x e m p lo vicinos e r e x i t , qui v e l eodem f r u u n - t u r , vel illud imitari conantur, adeo u t Iætisfima inde «aptare liceat o m in a , venientia fecula pretium ei a d im e r e non posfe. In finitimo etiam r e g n o , Dänin , quam v i g e a n t , R eg ia fub tu te la , ludi g y m n ic i , quidque in P o f t e r i- tatis gratiam fecerint c iv e s u ie ritisfim i, jucundum e s f e t dicftu. S e d jam plura facultates accifæ non p e r m ittu n t. Tantum a d d a m u s , benefici e x o r tu m aftri nobis q u o q u e ex fp efta n d u m e s f e , dum flos patriæ & f p e s , j u v e n t u t i s le& isfim a c o r o n a , ad omnia utilia ed u cetu r. N e c m er a fpes efi: & ex fp efta tio . C lem en tisfim e fcilicet a n n u e n te & munificentiae fo n tes aperiente R e g e noftro A u g u f t i s - f im o , v j E m in e n tisfim u s R e g n i A r c h i - E p i f c o p u s n o m i ni fuo p e r e n n e d ecus paravit c u r a n d o , ut L incopiæ nata fit Inllitutio G ymnaftica. S e d h æ c alias pluribus. D o - lendutn v e r o e s fe t , fi conatus optimi in fumum abirent ; • p t a m u s ig itu r , v e lin t quicunque p o t u e r in t , rei utilisfi- m æ perpetu itatem addere, ne m esfis in herba p e r e a t.
«) S a lz m a n s förträ fflig a , I n fiitu t i S ch n ep fen th a l ( Jom j a g a f
erfa ren h et katt g e det v its o r d , a tt det bildar en y n g lin g s h jerta k å n s- lig t f ö r allt g o d t och ficönt ) b lo m ß ra r beflnndigt fo n t f ö r r , och defs blom m or g ifv a m ånget land m ogna fr u k te r . V . Befkri fn. o m Pa r i s a f Au g. v. Ko t z e b u e , 1804. Ö r e b r o 1806. p a g . g- — T e f t i m o n i u m h o c e o ma g i s a d f e r a t u r , q u o d i d e m A u f t o r c e l e b e r r i mu s a nt ea c o n a t us fit r e m g y m n a f t i c a m riTu exc i pe r e . E. gr . in o p u f c u l o : L y ß a tt g l i m r e , ed. D a n . de qui bus dam i nt er fe t a m g r a v i t e r l u f t a n t i b u s, u t n e c e m t i m e r e n t c i r c u m f l a n t e s , A f t o r e m di c e r e p e r m i t t i t : B a g a te l, det er jo kun G ym n a ß ifke övelfer de m ore f i g med.
v ) G U S T A F A D O L P H &C. & c. IV à r y n n e ß och N å d ig a be-nàgenhet med G ud A l s m å g t i g , Trom an , D o ï ï o r , E rk e ■ B ifk o p , F r o • C an tzier , Commendeur a f I F å r N o r d fije m e - O rden ! tV i hafve i Arå- der fu n n it fö r g o d t b ifa lla , a tt v id nu blifvande B i/koppsom byte i L in köping ett å r s inkonifter a f IV re ta K lofiers P a flo r a t, (om v a r it E d e r perfonelt f ö r u n d t , må G ym nafii - Cas fan i L in kö p in g tillfalla. V a r a n • de E d e r til lå tit, a tt a f desfe in ko m ß er använda f å m y c k e t, fom e r fo r d ra s kan , till brfiridande a f ko fin a d e n , a tt på fö r fö k bland Scholce- ungdom en i L in kö p in g in fö ra de f å kallade G ym n a fii/ka ö fn in g a r. | E t c .
H tlfengborg d , 2 6 g fu n ii i g o f .
G U S T A F A D O D P H ,
