• No results found

Epinicium propheticum, in occasum regni Babylonii, Es. XIV. v. 4- -27. explicatum dissertatione philologica, cujus partem priorem, cons. ampl. fac. phil. Ups. præside ... Car. Aurivillio ... pro gradu philosophico publico examini modeste subjicit Nicolaus

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Epinicium propheticum, in occasum regni Babylonii, Es. XIV. v. 4- -27. explicatum dissertatione philologica, cujus partem priorem, cons. ampl. fac. phil. Ups. præside ... Car. Aurivillio ... pro gradu philosophico publico examini modeste subjicit Nicolaus"

Copied!
26
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

D.

EPINICIUM PROPHETICUM,

IN OCCASUM REGNI BABYLONII,

E s. X IV . v. 4 - - 27. E X P L I C A T U M D I S S E R T A T I O N E P H I L O L O G I C A , - r . CtJJUS P a r te m P r io r e m , C O N S. A M P L . FAC . P H IL . U PS. P R Æ S I D E

M a g

C A R .

AU

L i n g u a r . O r i e n t . PROP". R e g . e t O r d , S. R . S. M . PRO G R A D U PH IL O SO P H IC O P ublico e x a m in i mode f t e [ubjicit N I C O L A U S S A M U E L S W E D E R U S ' ,

fV e ftm a n n u s.

In A u d it, G u ß . M a j. d. a. J u n ii 1779.

(2)

In S:

a m

K:

a m N Î a j . t e m M A G N Æ F I D E I FI RO, D i o e c e s e o s A r o s i e n s i v

E P I S C O P O ,

V e n e r a n d i C o n s i s t o r i i

P R A E S I D I ,

Gy m n a s i i Sc h o l a r u m q u e

E P H O R O ,

Re v e r e n d i s s i m o Do m i n o

D

oct

. LAURENTIO

BENZELSTIERNA.

MÆCENATI MAXIMO.

*r i» i %

njD jrem S lSip jiv o’mro :*iyr dSijtS paar to u r n x r - m

:in3o ni? vow rnno onx '33 SoS nox nox panSi mœon ttx Q 83 nxr Syi : njn ’jrpao m y "pna o n S m or Tnpa 1 3 3 2 0' flyi mni Tin

»3B701 pT2* Tom nnpS na oSnrv *'k>k -pna D’W> anno dtj? vk » xin

(3)

pxï SiflöO idS i*« main ^nxS an diSp aS 'r,e»o nm’ ‘atpa : eraser 'nani i n n ^33 nnSa 0J1 rscaa pS :np'xoi ax xia’ '3 n«v

enw-n»x r/injM rnipn nx nipnSi aioSS naan 'a-pa mjna u w n'ru ’niyaa '3 nnjfi : niniaani nin^rn vmxy jtn ’a Sy o ^ n p n o^aaa run mama '33 inis»' "wh- Sbdti n» "ny n-yp* amSxn »'« x'aan naoa ona avxn m na n n ’Sy Siam onniayo nin' cnix non 'nnx Saa *}So by Ski» 1

naœno Sa by nSy.n axD axo xm aonj rrjn ’aSa nroix -*tyx ay [\vvn

'nxS aonSi mix ainsSi nt<aS 'a’ pona o*nSx onS jn xxox "Sin box »inaSi pivan mavu rtbSS os nx 'Di&a »m : imiS'Sa 'r.yd oyiay no Ox a ’ipo ntyx nrn ’myaxx nvyo x n Doinrwm tnfianpn omann Lx : crn omSx mapoS pcani n ra a n sxn o x oax y j'y -»nu oaS oi’n

[3 oa mix xj np oorxo pntai ’Sao nca atînnS ’ixn xia» 'a Sy y<t aan xSoi rmx jnn ’3 :ySy wpn njnai *»-33' omn -ja atrx- ’an »33« ’t o ’Da x b x "3x1 : y j *nnx yS»n xS »nSaro noSaS yaay "113 a-^n xS

’a o’oSiyn xma Sx Sx ny Saa xnpxi yanao nanaxi yiiaa nnxan Sr pinns 1»n ’Sa y-i»x i m 3’ jyoS iry p»'xa *pyi i3’&’ a’ Sy omna inix did» nS {’X a»x npav S’yo y»’ ’aaa ynSx y ra S ’ ’3 ay xian xS y e m

: n’maiox nanaam xSi pp

R E V E R E N D I S S I M I N O M I N I S T U X

cultor lu m ilU n n ir N I C S A M . S W E D E R U S

(4)

î s Si a m Ria m Mi t e m M A G N Æ F I D E I F l R O E T R e r u m Be l l i c a r u m Co m m i s s a r i o, N O B I L I S S I M O

D .«

no

G E O R G I O

S W E D E R O ,

PATRUO OPTIMO

SACRUM.

(5)

§. 1.

Ï

^ f t q u id e m noftra t e m p e fta t e , m u ltis n o n in f o îe n s, "i facras litteras, q u o d m a x im o p e r e d o le n d u m , c o n - —J t e m t im h a b e r e , v i x q u e his lo c u m in d u lg e r e c u m , q u e m c e r t e , a n riqu iflim os m ortales i n t e r , a l a r u m re ­ r u m e v id e n t ia m o n u m e n t a fibi vind ican t. Sed v e r o p r o ­ p i u s , fi f p e ä e n t u r , q u i v e r tig in e i f t a , im p o t e n t e s fui i n g e n i i , a b ripiu n tu r, er un t fe re, qui v e l ig n o r a n t , prse- te r alia b e n e m u l t a , v e r a m d icendi præftantiam & n a­ tu r a le m p u l c r i t u d i n e m , v el pravis anim i turbis im p lic i­ t i , n e h o c q u id e m a fè im p e tr a n t , ut id o n e a & n eces- faria ad e x a m in a n d u m a d m inicula circum fpiciant. C ep it ira q u o s d a m j o c a n d i , r i d e n d i , calum niandi levitas, ut in facris L i b r is , quia n o n nifi feria a g i , & ceternæ felicita­ tis e xp licari prcefidia, certu m e l t , a fp ernentur il li c o , & a r g u m e n t a in h u m a n i lufus fingant. N u n c a r r ip iu n t , fi q u id m in u s a p p o f n u m in vulgata v e r f io n e L a tin a , aut alia q u a l . b e t , reperiatur , ut praeter m o d u m o m n e m & r a t io n e m c r im in e n t u r , ta m q u a m Sacris trib u en da A u - & o r i b u s ; n u n c p o ftu la n t, ut elo q u e n tia v e t e r is G rxcise & L a t i i , aut r e cen tioris sevi n o ftr i, m e tia m u r ftiium & di­ g n i t a t e m S c r i p t o r u m , q u i tu m Latinis tu m & Graecis

(6)

«6» a n t i q u i o r e s , nili patriæ linguæ fuce g e n i u m (e q u i o-* m n i n o n o n p oterant. H o r u m a lter u m ipfi ilii i m p r o ­ b arent acuti c e n f ö r e s , fi q is ab iis e d . t o r u m lib e llo ru m fid e m , ex ta llis forte v e r lio n ib u s ju d ic a r e t ; a lteru m cri­ tica? r e p u g m r i egula?, qtiæ d o cet l i n g u i s o m n iD u s pri­ v a m e ( l e g i a r i 3 m & quafi proprium c o l o r e m , lu a m ite m f n g u l i s v e r b o r u m leriem & c o l l o c a t i o n e m & len ten tia - l u m jun&uram a ).- A n t e cetera taedet e l e g a n te s ici licet h o m i n e s (im p licitatis & in g e n u i c a n d o r i s , q ui per u n i v e r - l u m regnat B i b l i c u m C o d i c e m ; q u u m t a m e n , la t e n t i ­ bus o m n i b u s , naturae veritatem c o n v e n i a t æ m u l a n , n e c h u m ilib u s fiua laus d e fic ia t, in q u e c o n c i t a n d i s ipfa fira- p l ’C’tate a f f e c b h u s , praftantia b ) , q u i n & acc’dat n o n r a r o , ut' q u e lu b lim io r is a cu m in is præ fe ferunt I p eciem , lo lid ita te careant. At ta m en n ec d e l u n r , in lacris Scri­ p t o r i b u s p l u r i m a , q u o d a d d i t i o n i s q u o q u e g e n u s , v e ­ r e m a g n ific a &• admiranda. C a rm ina l o q u o r , rerum (e n -

f u u m q u e a ltitu d in e & p o n d e r e , t u m v e n u f i o e l o c u t i o ­ nis n ito re infignia r ) , uti p ræ c la 'o in o p e r e , de Sacra P oefiH ebraeorum n o n l o lu m o fie n d it ReverendilT. I o w t h u s , r c c u r a tio n e e n , qua n e m o a n t e a , l e d & rite l e g e n t i u m q u ilib e t p e r le n r ie t, m o d o cæcus n o n m a lu erit in t e n e ­ bris v e r f a r i , aut lublim itatis g u f t u m l u o u niu s a rbitrio fubjicere </). N e m e m o r e m d eco r a J o b æ a , Û a v i d i c a , S a l o m o n e a , referantur h u c p leraq ue P ro p h eta r u m o r a c u ­ l a , Elàiæ in p r i m i s , qui facer v a t e s , in ipfa reru m i m i ­ ta tio n e u b i q u e n o v u s & i n g e n t i u m d e c e n t if li u i a r u m q u e i m a g i n u m creator,

M'>n.

n ) G n i. Jo n es in Pqc'1. Afiat. C o m m e n t . p. 4« L .m d in . 1 7 7 4 . b~) j, D . Michaelis in pracf. a d L o w t h . P o ?‘(. Hefcr. r . X I I I , c ) V id . R a c i n e ReHex. fu r la P o ë l . C a p . I I . p. 7 9 *

2'y W i l k e in Diff, de S c rip t. S®er. c L o n g i n o , e x p t n l b p . 7..

(7)

© )

M o n te decurrens ve!u t avi v i s , im b res Qiiem fuper notas aluere ripas,

F e t v e t , im m enjusque ru it profundo - - • or* *). ' O p t im e iflu d d e m o m t r a t , praeter c e te r a , E pinicium in.

o c c a f u m B a b y lo n ii im perii, q u od legitur Cap. X IV . 4 - 27* & cujus artequi granditatem e x p o n e n d o li haud p o tu ille d e p r e h e n d a r , illam c e r t e , q u am & m o d e f le paci (ci li­ ceat, e x c u f a t io n e m apud B e n e v o lu m L e p o r e m in v en ero , q u o d in re m ih i ju c u n d iffim a , n ec y u lg a t is utilitatis * q u a l e m c u m q u e experiri o p era m conatu s iim .

§. ÏT.

Q u a im a g in e s , quam v a r i a , quam d e n fa , quam fu b li- m e s, q u anta v i , quibus v e r b is , fig u r is , [ententiis , e la ta in unum locum coacervantur ! J u d a o s , cedros L ib a n i, def un flo ­ ru m regum u m b ra s, R egem Babylonium eos que qui in cada­ v e r ejus tn c id u n t, ip ju m p sflre m o J e b o v a m , laquent es audirn us î f p a r te s Ju a s p a n e qua fi in dram ate agentes intuem ur. Cre­ b r a f u n t p e rjo n a , wer ta m en confufa ; audaces, wer tam en du­ r a : v i g e t , per t o t u m , fp iritus lib e r , exceljus ve* eque D iv in u s , p o f l ReverendilV. L o w t h u m / ) jure m e r itiflim o exclam et q u i c u m q u e fupra Græca & R o m a n a excellen tis v iit u te fua c a r m in is illius (enfus m e n t e c e p e rit, fingulis n u n c e p a rtib us e x c e r p e n d o s & , q n o d c u p ia m , patefaciendos. L f i *res, ait v . 4. P ro p h eta , ludæ nm allocutus p o p u lu m , nrn ^ o n hanc odam, fuper R egem Babylonis £r dices'. - -

H c b r æ u m æque ac cJâ* A r a b u m , (igniheat fin n li*

tu d in e m , & denotabat propterea veteribus, nun c b rtviu s d i é l u m , translato grave lenfu & a c u tu m , uti ex r t u lo S a lo m o n e i o p e r is tatis co n fla t, nun c dedu& ius c a r m e n , q u o , f i å a fu b parabola, e o c o n fiiio res p ro p o n eb atur a- l i a , ut a n im o s hæc au dien d um le g e n t iu m v e e o feriret

A 2

for-e ) H o i o r . O d . Lib. I V . 2, / ) 1* C, p . 2 6 4 .

(8)

f o r t i u s , & m e m o r i æ fim u l certius in fig ere tu r . O rationem ' ig itu r elatam &T* g r a v e r /i, m agna v i £? a u fto r ita te p ollentem , com para tio n ib u s, im a g in ib u s , fig u r is m u ltu m orn a ta m r e d e dixic R e v . L o w t h u s g ) . N e m p e d i v i n o m a n d a t o P r o p h e ­ ta fp e m firmaturus E cclefiæ ifto r u m t e m p o r u m , lætius œvurn, q u o d trifti(Timas p oft c la d e s , v e n t u r u m erat h. e. lib e r a tio n e m a B a b y l o n i o j u g o , f e n t e n t i o i o ca r m in e fu - tu r o q u e ad m e m o r i æ d iu tu rn itatem f t a b i l i , praenuntiabat. E ju s m o d i ca r m in ib u s pofterirati tradere, q u æ latius fir- m iu s q u e m e m o r a n d a fe p r æ b e r e n t, f o l l e m n e f u i i l e an tiqu is g e n t i b u s , M o f is d u d u m e v i c i t C a n tic u m D eu r. X X X II. b ) e f tq u e a dhuc e o r u m d e m per O r ie n te m c r e ­ b er ulus / ) . Q u i "]Sd B e x B ab ylo nis d ic i t u r , n o n ta m c e r tu m a l i q u e m e B a b y lo n iis v id e tu r ind icare, q u a m m e t o n y m i c e , & p o e tic a fub figura, ip f u m B a b y l o n i u m i m p e r i u m . C o m m u n i s haud d u b ie fuperbia & ty r a n n is f i n g u l i s , qui illo p o t ie b a n t u r , erantqu e a d e o e u n d i in c a u fia , cur p en itu s o p o r te r e t ev e rti. S eq u itu r e o d e m v e r f u , cantici e x o r d i u m , e m e d i o f b m t u m ipfius rei tan- q u a m p r æ f e n t i d i m æ , m u ltiq u e p r o in d e a d f e d u s p le n u m : S ic c im ig itu r ce fia v it exaElor , fi.eeine ce fia v it r O D lD fp le n - d id i [fim um p o te n t i [fim um que im p e r iu m ! Efl m iran tis c u m f i r c a f m o & g r a v i d l m e i n c r e p a n t i s , & una g a u d e n t is . Q u ia n a r P D alibi n o n e x d a t in H e b r æ o c o d i c e , h aud p r o n u m d i c e r e , q u a m (ecura v i m p r o x i m e adferat. V id era t C e l.D o e d e r le in iu s k \ in e d itio n e T h e d a l o n i c e n f i fe r ip tu m n i m D , q u o d v er ti p o te d :: tu r b a n s , tim o re p e r ­ ce!-g ) 1. c. p. 6 5 . in no r.

h ) Cel. C a lm e r, in D ic tio n . H ift. Crit. & c . de Ia Bibie, ad vocein p a ­

r a b o l e , c' e t o i t , n i t , h tn tniere de parler des Stiles dr’ des S o v n n s , que le

langage p n ra h o h q n e , é n ig m a tiq u e , fig u r é dST* fe n te n tie u x . C f r . R a cin e I. c.

T o m . I I I . p. 4 0 .

i ) C f r . J o n e s lib. c i t . , H e r b e l o t in Bibi. O r i e n t , poflim & C o r - d o n n e in M e lan g e s de litter. Orienta le ,

(9)

f p > s( #

ce llen s, m i & A rabum 3m d e n o ta t ; n e q u e m alö illud h e i c quadraret. Sed o b unius libri fc r ip t io n e m , te m e ­ rarium ip f e etiam Vir ille doctus cen fu it veterem lectio­ n e m fo llicitare, q u a m q u a m n ec e Graecis interpretibus a n tiq u is , n e c e Syro & Chaldaeo, latis colligi nunc pos- f i t , q u a m l e c t io n e m lecuti quisque eo ru m fuerint. Ex A r a b ic o a b e g it, p e r i i t , vertit S chukenfius /) p e r ­ ciens, aut agens i polia n e m p e aliarum gen tiu m , c o n g ru en ­ ter tum Grammaticae analogiae, tu m i p l i , q u a m P rop h e­ ta Ppectat, rei. P leriq u e e D m d u c u n t, q u od Chaldaeis ,, Syris & A rabibus eft a u r u m , ex p lica n fq u e vel au ri cupida v e l tr ib u tu m auro p e n d e n d u m ; ac fi P rop h eta, ubi de C h a ld æ is , i d eft, B a b y lo n iis , lo q u itu r , ad horum diale- £ U im , v o c e m attemoeraflct. T ra n sferri in linguis pluri­ bus perhepe lo let a u ri & a rg en ti fplendör ad res fignifi- candas m a g n i p retii, g lo riæ , fauftitatis. Cfr. Efr. VIII. 2 7 . P r o i v X X : 15. X X II: 1. Job. X X V III: 16. 19. PP. L X V III. 14. i Pet. I: 7. Græcis: Sol xfvo-cuTrcs, T heris x f - yvçc7ie£cc, %çvoo%ti() qui aureas h. e. puicras habet m an u s; L a t i n i s : aureus 6 0 I, aurea cetus, aurea cœ faries,. argenteae oves î f c . C u rn i e r g o putem us-, auri intextam Ipeciem a V a te n o f t r o , & e x p i ä u m auri rhefaurum, aut g e n te m u n d i q u e a u ru m c o r r a d e n t e m , ubi iniquas opes B ab ylo­ n i a s , f a f t u m , a rro g a n tem q u e fui fiduciam accufaret? U t ­ c u m q u e a u te m fingula ea e x id im e n tu r , m in im e eft du­ b iu m , v o c e r a m o notari B a b y lo n iu m im p erium , qua e- rat l o n g e Iateque i m m e n f o v iriu m ro b ore flipatum &• praefulgidum , lie ut videretur B a b y lo n iis arque ac fuba- d i s g e n t i b u s n u lla , p ropinquiori ce rte , ruiturum vicifTi- fu d in e. T a n t o igitur n un c m ir u m m agis & inexfpeda^ t u m , q u o d fu n d itu s t a m e n , v i x circum acto læculo, d e­ le t u m jaceret,.

_______________________a j _______________________ §; tim.

(10)

A ltior h u m a n i s rebus in terv e n it D i v i n a poten tia . D if f r e g i t, eft V. 5. J e h o v a b baculum im p ia r u m , fcep tru m T y ­ ra n n o ru m , q u o d V. 6. atroci [œ vitia continuis iclibus c a ­ debat , quod iracunda nusquam par cent e im m in eb a t v io • lentia. r:ED & f ö y ü baculum fignificant p r o p r i e , d ein fee*

p tru n iy lu p r e m æ m ajeflatis f y m b o l u m , q u o d l ig n e u m i n ­ i tio fuiÜe teflis eft H o m e r u s /;;). N u n c m e t o n y m i c e n o tat i m p e r i u m , cujus c a lu m Propheta p ræ d icit, q u o d q u e i m p i o r u m & ty r a n n o r u m appellat, q uia tales f u t u r i , q u i t e n e r e n t , fin guli. N e m p e fcep tru m illud percutiens r r u y s nocentißima .v i, inflar flu v ii e x u n d a n t i s & v i c i n a o m n i a d h p e r d e n t i s , m D 'T h 2 fine in te r im flione, & m i im p erita n s iracunde & qttfn '? 2 fine m odo, quor.um u - t r u m q u e in praetenti fch em a te & affe&u l o q u e n t i n m ita c o n g r u it B a b y ' o n i is , ut perperam ju n g ere tu r r e m o t i o r i n o m i n a t i v o n r . %. A n te v o c e m 'rV?3, q u i p p e , in o r i g i n e , n o m e n f u b f t a n t i v u m , fo rm a flatus conftruOftt rCQ elf o - m n i n o a n a lo g a . In fe torterunt m u l t i usqu e e o , ut n un c m utatis pun clis haberent p ro p articip io Pih el aut H ip h il ; / ) , n u n c u lt im u m ju b e r e n t in n corrigi., o r i u n d u m q u e in d e f p p o e Til'S d eriv a ren t 0 ) , n u n c in ­ fle c te n d o g ram m a tica l c o n f l r u ä i o n i s o r d i n e m , v e l ad B a ­ b y l o n i u m r e fe r r e n t, q u e m verla d e n iq u e v ic e i m m i t e s p erfecu ti fu iflen t h o fle s p ) v e l ad g e n t e m J u d a i c a m , d u - riflima jam d iu pallam . A t (p o n te v a n e l c e n t fluctus illi, fim u lac «fPO» ira uti ferip tu m exftat, fu m a tu r pro fo r m a n o m i n a l i f u b f t a n t i v i , e participio H o p h a l , q u a m tu m flg n ifica te o p o r t e b i t perjecutionem fe n fu p a fliv o.

Præ-terit

m ) IA . cc. v. 2 3 4 . fe q n .

n ) Sic C h a l d . Par. & V u l g . cfr. C a p p e l l i C r it. S. p . m . 3 2 7 * 0 1 D o e d e i l e i n in h. I.

(11)

terit n e m i n e m , p articipiorum form as H ebræ is freq uen ­ ter uLurpari infiar n o m i n u m fu b ffan tivoru m , A d (u nt ex H o p h a l , “'DID dtfciplina, eru d itio, "jßJü f u n d itio 2 Chr. V I11: 16. 3 y Q locojuo pa ß t a m unitio E f X X 1)6. 3 rtW unde MED e x - te n (to n es, H . VIII. 8. i c y o flu tio Pl. l . M X 3.. H o c pa-

3

o , in p a ra lle lism o , qui Hebraro carmini propiius, utri­ m q u e h c m i f h d i i i , præcedenti rCD apprim e r t fp o n d eb it >p"10, & p o f l e i io r p erio d u s litcerahter v er ia fic habebit: im p erita n s ira in (rentes,, perfeeu tio n e , q u a m hae patieban­ t u r , nusquam cohibita. Verbis igitur (ingulatim n u n c e x ­ p lic a tis lenfus intunt g ra v e s o m n i n o & m axim i m o m e n ­ ti. Q u a n ta m d e m u m c u m q u e p o ten tia m libi c u m u la ­ v e r a n t B abylonii , p oft e d u c to s latiffime imperii fines v ic t r ic ib u s a r m is ,, a r tib u sve a liis, perflare illa non p o ­ t u i t , fnnulac d o m in a n d i farviendique h b id o invaferat. I .æ læ jura h u m an itatis, h o c e f t , fua, N u m e n vindicat.. G rad antis disjicit aula tyrannidis, tanfæ ut m olis vix fu- peretTent v efligia. H i n c folatia verifilm a n oftro g e n e r i , cu i D i v i n i fpem auxilii nulla potefi calamiras prateidere. H i n c diutina preiïis fe rv itu te Judaeis, exfultandi ratio uberrima..

§ . W .

I ta q u e v . 7. 8. R eq u ie fc it,tra n q u illa e(l\ qua patet, terra. L ie tis om nia refonant cantibus. Ip jœ , te fu b la tu m , gaudent c e d r i, p in u s L ibani. T u , aju n t, c x quo occubuifii, nos qui Cicd^t, nem o afeendet am plius. In H e b r æ o t e x t u , nulla m 3 & junguntur copula. Si in te r p o n ere tu r T, e S y r o & L .atino, 7rd§cc languefcer. T e r r a m p o ni pro i n c o l i s , ad quos a£ha res p ro x im e p ertin eb at, v ix op u s m o n t r e . N e c m in u s l u c i d u m , efie i r v f i iisd em tri­ b u e n d u m , ufu irrp e r f o n a li, q u o , n o n m ir u s ac L a t i n i, perbonam 3 p|. frequentant O rientales. F.ft c o n f lr n t f io ad f è n l u m , quam dicunt G ra m m a tici, n ib ilq u e p roind e ar­

(12)

( i n s t , an referri ad i n v ö poffit , n a m cohasret fa* n e ta m q u a m n o m i n a t i v u s cu m DCSptf n n j , a u t v i m q u a n ta m heic afferat d if tin ftio per a t n a c h u m , e x q u i r e ­ re. Si v e l p onatur m a x i m a , haud ta m en o b e r it a ffe c tu i, q ui fingulis i n c u m b e n s l o c u t i o n ib u s , has fecit b r e v i f f i- m as. D a m n a t i d e m H ou b ig a n ti c o n j e c t u r a m , q u a •>nyû junxit v o c i ut n o m i n a t i v o , per fe i n a n e m & n e ratiuncula q u i d e m n ixam ulla, I n g e n tis reprarfen- tari v i m læ titiæ , t u m res ipia e d o c e t , tum parallela i o c a in n o ftr o X L I V . 2 3. X L I X . 13. L II. 9. L I V . 1. I . V . 12. & Pf. X C V I I I . 4 . A c ced it proprietas n s ny£) f r e g i t , r u p i t , M ich . III. 3. f e r v a ‘a etiam A r a b ib u s m

& u n d e & fcf. L I V . 1. verterunt G ræri : Kgtf

Bona-ov, citatum Gal. IV . 27. N e c aliter T e r e n t i u s : jfu m n e erum pere hoc licet n u b i g a u d iu m q ).

S ed in a n im a q u o q u e , proftrato veluti naturæ to tiu s h o ­ f f e , c o m m u n i s pertentat jubilandi ardor. In terp o lita par­ ticu la OJ, cui ju n g e n d i augendique fu b elt p o t e f i a s , a d d u ­ cu n tu r D T H 3 & }DDb V W , q u ib u s n o m i n i b u s cedros & p in u s L ib a n i appeliari, d u d u m c o m p r o b a v i t B. A u c to r H ie r o b o t a n i c i . Hae g au d e n t * p de te v e l pr.opter te s n u n c v id e lic e t n o c e n d i facultate o m n i e x u t u m . E o e- n i m fentu lu m i p o ll e præfixum m o n f l r a n t lo ca G e n . X X . 13. Pf. L X X I . 10. L e v . XIX. 28. & c. t u m f u m e n - d u m h e ic e l f e , per le patet. Scilicet ad ip f u m v ertitu r B a b y l o n i u m o r a t io , q u in & h u n c alloqu i tutæ jam a r b o ­

res f i n g u n t u r , a tq u e -d icer e: te e x f t i n i t o , n o n 0*?y * d nos adfcendet p o r r o , q ui fuccidat. N e q u e e n i m a u d i­ e n d u s V i t r i n g a , qui U’by v e r tit fo lia aut cacum ina noftrat j u n x itq u e p r o x im e praecedenti m D H , fr ig id e n i m i u m & i n v i t is a c c e n tib u s , pradectim q u u m fr eq u e n ter foleat f]by p er particulam by c o n ftr u i. O b v i u m u b iq u e i n

fedatio-ri

(13)

ri T erm one, n e m o n o n fènferit fubinfellîgendum." A c n o n expreflic V a t e s , uc afFedus im p e tu m in d icen ­ tibus aim u laretu r, c o n c in n ita te e a , q u am o p tim u s d e in P o e ta r u m quisq»ue fecutus cernitur. Eft v e r o , tu m c o t i' verfa o ra tio ad res & p erlon as a b fe n te s , ac fi cor am ad- f h r e n t , tu m in f o r m a t a fpecies in a n im a r u m , quad vita & h u m a n is fenfibus frueren tu r, h o s q u e etiam verbis e x ­ p r i m e r e n t , in o m n i & Poëfi & elatiori P r o l a , ufitatifli- m a , æ q u e ac p o t e n tif f im a , fi q u i d e m fu o J oco, nec te­ m e r e ad hibeantur. Cfr. i Chr. X V I. 31. Pf. L X X V II. 17. X C V I. i i . 13. XCIM . 7. 8. Job. X X X V I I I. 3*. Hab. III.

1 0 in quibus coeli d icu n tu r lætari, terra exfultare, flu v ii palm is c o m p l o d e r e , m o n t e s certatim in c a n t u m , a d v e n - -tante J e h o v a h , e r u m p e r e , aquæ D e u m v id e r e & tr em e­ r e , abyflus v o c e m e d e r e m a n u s q u e in Tublime ex to llere,

m a r e , & qua; in e o c o n t i n e n t u r , O m n i p o t e n t e m c e l e ­ b rare , arbores f ilv a e q u e c a n e r e , fulgura D e u m a llo ­ q u i & , præflo efle fefe m a n d a n t i, afleverare &c. B i- b li c o certe C o d ic i haud erit d e d e c o r i, q u o d ex hac et- j a m parte e x e m p la p r o m a t an tiqu iflim a cultioris & flexa­

nim a: eloquentiae. E P o è f i O rientis reliqui n o n abfl-

m ilia e x h ib u it Cel. Jones. N e q u e ufli ig n o t u m V irgin Jianum :

Jpfi Iœ titia voces n å Jiåera jnEîant ln to v fi m ontes ; ipfce j a m carm ina ru p e s, lp ja Jo n a n t avbufta - - - r )

cu i p a m rum a n tiq u io ru m tu m r e c e n tio r u m Poetariin* e le g a n tiflim i affatim fubm iniftrant. In n o f t r o , ubi p er­ v a d e n tis o m n i a gaudii pingitur a m p l i t u d o , ccdri & pi­ nus L ib a n i u n iv e r fa m Syriæ & Palæftinæ r e g i o n e m , q u a m m o n s L iban i n o b i l i t a v e r a t , c o g ita n d a m fiflunt, & quia p r o c e r æ , e x im iæ la te q u e c o n lp ic u æ arbores llla t,

B

(14)

m a g n o s P rin cip es R e g e s q u e denotare p o t e r u n t , fveta fa- cris Scriptoribus a lleg o ria , D a n . IV. i o . i i. El. II. 13. X.

18. 33. 34. X L . 24. Zach. XI. i . 2. e x p lic a ta u b eriu s a V itt in g a s ) & GlaiTio t ) . N a m p ro p rie t a n t u m m o d o , canere d e a rb o rib u s, quas ex lc in d e r e a m p l i u s , ad flru en - da i n d e fa flo la palatia, aut Daranda b ellic a m u n i m e n t a , n o n p o flet fato fu n d u s B a b y lo n iu s , fo r e t tenuius, q u a m u t c e t e r i s , de q u ib u s a g itu r , fatis c o n v e n i r e t . D i v i t e & gran d i aoparatu i m a g i n u m h o c v o l u i t P r o p h e t a , d e l e t o B a b y l o n i o i m p e r i o , fu p e r b o arqne a f p e r o , re d d itu m iri p o p u lis , fu b illo h uc u squ e g e m e n tib u s , lecu ra o t i a , a t- q u e a d e o J îdæis pariter refticu en d a s, Datrias fedes h b e r - ta c e m q u e , uti reanfe e v e n d l e m itio r i C y r i fub regim i*

n e H ifto r ia teftatur.

§. V.

A t v i v e n t i b u s n o n m o d o lætiffim us fo r e t cafus in- f o ’entis i m p e r i i , fed & m a g n o s u na m o t u s co n cita r et apud m o r t u o s . In fim is e fe tib u s, ait P ro p h eta v. 9. e x tu r ­ ba tu s o rc u s, a d ve n ie n tis caufja tu i ; fu fc i t a t ille , fim u la c tu a d e s , in g en tes m anes , , in te r r is olim q u i reg n a v era n t, P r in c ip u m /in g u lo s ; fu i s e f o l i i s , p e r m o v e t, u t conf u r g a n t , qu o tq u o t gen tib u s dudum im peraverant. F 'ctio n e P o è t 'c a , effica cis p len iffim a a ff e c lu s , fim illim a q u e i l l i , q u a m m o ­ d o v i d e b a m u s , in c h o r o p la u d e n tiu m ac l o q u e n d u m ar* b o r u m , m o r tu is fe o u ltis q u e c a d a v er ib u s v i t a tribuitur & fenfus q u o d verfu eft p r o x i m o , l o q u e n d i facultas. S c ilic e t aliud q u id p ia m n o n f u b e ft, q u a m q u o d Græ- cis * ) an tiqu itu s & Latinis * * ) , tu m noffri orbis P o e ­ tis 3 * * * ) in m e n t e m v e n i t , u b i m o r t u o r u m h o m i n u m

c o m

-/ ) in C o m m e n t a r , in Ef. p. m . 4 ? ! . r ) in P h i l o l o g . S a c r. edit. D a t h i a n æ p. I 1 0 7 .

* ) C f r . H o m e r i OdyfT. À. v. 4 7 4 , 4 7 5 & alibi pafllm. L u cian i D i a l o g i , ** ) V ir g i li i i E n . V I .

(15)

c o m m u n e v e lu ti r e cep ta c u lu m , d e fu n fto ru m c iv ita tem , d e dod'as r i k e , i n f o r m a n t, iisd em q u e a la r u m in vita re­ r u m m e m o r i a m , quin & m u tu os lerm oncs affingunt. Q u o d t o t u m etfi ea q u id em e x parte fabulare eft, neque e n i m a n i m o r u m , poft m o r te m c o r p o r u m , continuan­ d a m v ita m p r o x im e a t t in g i t , Poeticæ tam en artis in g e­ n i o b elle c o n g r u i t , n eq u e adeo in ftilo facri fcriptoris i n d e c o r u m e n t , cui iisdem fane u ten d um m achinis, q u i­ b u s m o v e r i libentius hum anas m e n t e s , Pfychologia c o n ­

d o c e t . A t q u e Hebraeis in primis fubm iniftratos hujus­

m o d i p ifturæ c o lo r e s , e fe p u lcro ru m , qualia (olebant a- p u d illos c o n f t r u i, in am plis & tenebrofis fub h u m o ca­ v e r n i s , e g r e g ie often dit L o w th u s. In noftro autem V a­ te v i x q u id q u a m p o n i p o tu iflet fortius & infignitius, ad p e n it u s le n tie n d a m patentiffimi cataftrophen im p erii,q u am u b i , h uic q u i praeerat, (u m m u s Princeps o m n i (poliatus g l o r ia & p o t e n t ia , n o n m o d o naturali abreptus m o r ie n ­ di n eceffitate i n d u c itu r , (ed & co n tem tu s inluper illu ( u s q u e , p o ft fata, ab h is , fupra q u os im m ani fe fuper bia v i v u s extulerat: V o c e H e b r æ o s m o rtem & Je-p u lcru m d e n o ta fle , loca Biblica Je-plufcula com m onftrant

Inter cetera e o pertinet P ro v . V. j. nVD flH V pe

des ejus n d m ortem a g u n tu r & ÎDDIV m y y , in Wtar g rejfu s illius te n d u n t, ubi liq u id o p a te t, v i parallelism!

u tr iu s q u e h e m ift ic b ii, i d e m e(Te in fe cu n d o , ac r i ö in priori. A lexan drinus ol&js h eic h a b e t, q u e m a d m o d u m (a?pe e tia m alibi (olet W®r vertere « ). M ihi fecu to V i- tr in g a m , L o w t h u m , D o e d e r le in iu m orcum d icere, vi* fu m c o m m o d ilT im u m , m o d o expurgetur v o x illa ab ad­ m ix tis c o m m e n t i s , quæ v e te r u m m u h i (uperaddiderunt, cap iaturque P o ë t ic o fenfu ta li, q ualem d ix i, quique ad -

_________________

B a ____________

e ft w ) C f r . DifT. Reve> endiff. H. Benzelii de genuina notione TU qtiflp in S v n t. Differt, inferta eft T o m . I t . p. & DifT. qu æ i n f c i i b it u r

(16)

.11 fimiliter El. V . 14. E z . X X X I I . 21. f e q v . [H ud i g i - tur m o r t u o r u m p r in c ip u m v e l u t i c o n t u b e r n i u m n u t exturbatur v e h e m e n t i u s , ta m qu am i n o p i n a prarfentia n o ­ v i & in v ifi fod a lis. "JiOD HfcOp1? cnujj'a t u i in tr o itu s r e ­ tte v ertit S y r u s , perperam fe q u en ti a d ju n x it h e m i l i i c h i o V itr in g a . N e m p e in Hebraeo c o d ic e U n , q u o d p r o p r ie v i d e tu r figm ficafle trem ere, adhiberi f o i e t , ubi v i o l e n t i o r a ffettu s irae, m e t u s , a d m ir a tio n is , q u in & g a u d ii Jer. X X X . 9. e x p r im e n d u s . U t r u m q u e a u t e m , tu m fu -I c i t a t , tu m D'pT) /u r g e r e fe c it, referri o p o r t e b i t ad n o m i n a t i v u m , c o n f e n t i e n t i b u s , q u o d ad attinet, a n ­ tiq uis in te r p r e tib u s , praeter u n u m A l e x a n d r i n u m . N e q u e o b fla b it, q u o d præcellerat n u n fo r m a f e m i n i n a . N a m & alibi H oC X I V . 14. Job. X X V I . 6. ut m a f c u li-n u m c o li-n f t r u i t u r , & u li-n i v e r l u m o r c u m , t u m qua f e g li-n i o » r e m p a r t e m , t u m qua d i g n i o r e m , c o n c i t u m o f f e n d e r e fo r te v o l u i t iacer V a t e s , e m p h a f i , q u a m u triu squ e f o l e t g e n e r is c o n j u n c t i o fe c u m ferre; cfr. Ef. III. 1. D e o r i ­ g i n e v o c i s D’KÖ"! m u ltip le x d il l e n f i o . Q u o n i a m v e r o fu it a n tiq u itu s n o m e n illud g e n t i l i t i u m , G e n . X I V . 5. XV.

20.

Jof. X V I I . 15. c r ed iq u e poflit apellatum e o g e n u s h o ­ m i n u m , p r o c e r u m flatura c o r p o r i s , D e u t . III. 11. foli- t u m habitare in fp ec u b u s & ca v e rn is fubcerraneis, q u o r- f u m & p jy *J3 v id e a n t u r referen di v)> p r o n u m erit c o n ­ j i c e r e , e o d e m pariter n o m i n e v o c a t o s m o r t u o s , q u o d hi q u o q u e i f l i u s m o d i in fp eluncis co n d ere n tu r . A c ta m etfi vacillaret ilia etia m e t y m o lo g iæ ratio, r e m a n e t ta m e n cer- t i f l i m u m , m o r t u o s fignificari p lurim is in locts B ib l i c i s , e q u ib u s fufficiat allegafle F.f. X X V I . 14 & PC L X X X ^ rIIÏ.

i i . Q u o r u m in u t r o q u e , q ui u n o h e m i f i i c h i o d icu n tu r BTID m o rtu i in p arallelo a lter o funt Û’NÛT j u n d e & in

Pfal-i O C f r . II!. MPfal-ichaelPfal-is Pfal-in S y n t , C o m m e n t . P. I. p. 1^7* »n lvot*

(17)

PPalmo illo a p p o fite e x p licu it Chaldæus: îK'DOflfcn K W O

KlÖyD corpora q u a com putruere in pulvere• I m m o in Va*

te n u l t r o , totius p o ftu la t, q uam fp e& a m u s, habitus ima* g i n i s , ut m o r tu i c o g it e n t u r , n e q u e tam en (im pliciter* le d tales haud d u b i e , q u i , d u m in v iv is er a n t, m eruis- fent d ici y /y o o r«-, ut efl in A le x a n d r in o , & p D J Heroes q u o d eft in C h aldæ o & S y r o , q u iq o e adeo pares repu­ te n tu r reis P rin cip ib u s te r r a & c n j 0 ^ 0 R egibus g e n t i u m , q u o s illis fo c io s b eic D iv in u s junxit Vates. D’"l>ny proprie n otare hircos & d e i n , fveta O rienti m e« taphora, Im perantes y n o t u m o m n ib u s . N e c m in u s clarum, ttX D D folia tribui R eg a lib u s u m b r is , ut p in gerentur ea­ d e m m a g n ific e n tia , e qua d eced ere o p o r te b a t, ubi eun* d u m fub h u m u m e f ie t , carm inisque p ro in d e virtuti d e ­ t r a h e r e , fi q u i nihii in 0W D 3 nifi n u d u m fepulcrum v i ­ derin t.

§. V I .

S eq u itu r g ra n d iloq u a c o m p e l l a t i o , qua n up erus ad ­ v e n a excipitur ab orci i n c o l i s , arguitur & p rope d eri­ detur. Omnes illi, legim us v . 1 0 , 1 1 , 1 2 , a g g re d iu n tu r, ti* l iq u e d ic u n t: ergo oJ tib i a c c id it, quod nobis dudum y u t con• t r itu s d i ta b ereris, u t noftrum cuique fo res [ m ilis . D etru fu s in orcum eft f a ß us tuus ft repit us e x lu it a n t is tu i g a u d ii.

7

ib i nunc f lr n tu m fubtus e r it tin eis %? operient te verm es. Siccin e e x c id iß t coelo L u c ife r , fili a u r o r a , fiiccifus in hum um usque disjeStus ey, to t ohm populorum d vm itor! Sentiet, o p in o r l e d o r u m q u r iib e t; exprobrari m o r t u o r e g i, acerba c o n - t e m t i o n e , t u m prifcam arrogantiam im m e n la m q u e fidu* c ia m p o t e n ti® , qua m ortalis oblitus fo r tis, fiupra h u m a ­ na o m n i a fe extulerat, t u m , verfa n un c v ic e , o m n i m o ­ d a m n rifiini 1'plendbris iaftu ram , q u iq u e in fia b a t, h o r ­ rid i m lqualorero. PifTirriili a f l e ^ u , (ed r o n difpari f i x i o n i s p o n d e r e , exfiirxfia, ante multa fæcula, Rahel, fer. X X X I . i j . e fepulcro plorans a c e ib e q u e c o n q u e r e n s fuæ

(18)

c la d e m g en tis legitur, n t y > unde ljy» , p r o p r ie re[pondit> trib u i his e t i a m , q ui lo q u i o c c i p i u n t , q u i alterum Ter­ m o n e a g g r e d iu n tu r ’, haud aliter ac G r æ c o r u m d-noxçtve-

(Boii, patet e D e u t . XXI. 7. X X V I . 5. J o b . III. 2. &c. Q u o ­ circa o p t i m e C a lm e tu s : Ils f ad dre (fer o n t to u s leurs p a r o le s ,

pour te dire x ) . E n 1?!“! q u o d o r ie n ta lib u s eft t r i v i t , d e i n p o l i v i t , tu m & morbo a ttr itu s f u i t , r r ^ n e x Pyhal d e n o ­ tabit d eb ilita tem f u r a m a m , poft v i r i u m o m n i u m d e f e ­ c t u m , quas v u ln e r a , m o r b u s & m o r s d e n i q u e p e n i t u s c o n tr iv e r in t. S in gu la i l l a , quia in B a b y l o n i u m b eic q u a ­ d r a n t, redte e t ia m putentur , una e a d e m q u e v o c e , c o p i o - fio ri f e n f u , e x h ib e r i. A l titu d in e m n u n c phy (ice n u n c m oralirer Ipe^tandam infert rc ptf J , q u i n & f u p e r b ia m , Ef. XIII. i i . P r o v . XVI. 18. qualis B a b y l o n i i o l i m R e g i s , in i d e m n u n c c u m e o fe p u lcru m m e r l a tu m u la ta q u e .

U nus Pellœo J u v e n i non fu fficit o rb is, Sarcophago contentus e rit. y ) .

P er tin e t e o d e m , v e lu t declaratio rts pNJ & a m p lific a tio , fl’DH ft r e p itu s , tu m u ltu s in g e n s m u f i c o r u m in ftr u - m e n t o r u m , q u ib u s abufus ad in fa n a m p o m p a m t y r a n ­ n u s fæ vas id e n t id e m v ic to r ia s g lo riatu s f u e r a t , i m m o ­ d i c o rapiente g a u d i o , q u o d c e r te , ad a r g u e n d u m fa ftu m , h e i c intexitur. Cfr. F.f X X I V . 8. Itaque n o n m a le: rj 7rcA- Årj ivtpçcovvri a&j habet A le x a n d r in u s e u r a q u e fecu tu s A - rabs. D e d e ra t H i e r o n y m u s : concidit ca d a ver t u u m , u n d e a u fu s co n jic e r e H o u b i g a n t u s , Icriptum a P r o p h e t a fuifle: flDVl, fed nullius n ix u s auctoritate c o d i c i s , aut alius a n tiq u i interp retis, i n v i t o infuper H e b r a i f m o , tu e n te q u e f v e t a m le c t io n e m , tu m Chaldaeo, tu m S y r o , q u a m v i s lit* teraliter n euter e o r u m v e r t e n t . N e c , q u o d op in a tu r ille, m u lic is in ftru m en tis c u m B a b y l o n i o in o r c u m detrufis

q u i d .

X ) în C o m m e n t . Lirt. a d b . 1. y ) Juvenalis Sat. 1 0 . v. 1 7 : .

(19)

q u id p ia m fubefle ludicri aut in c o n c in n i, doceat cum res i p f a , tu m etiam Ezech. X X X l î . 27. ubi d e bellicis armis i d e m figurate dicitur. Cur autem interrogative fum e- ret prius h e m iftic h iu m verfus hujus 11. Cei. D oederlei- n i u s , textus q u id e m Hebræus nullam rationem fuppedi- tat. O p p o n i i n v i c e m *prinn & "l’DDD videntur, minus« q u e a d e o proba e lle l e 3 i o pofteriors vocis fine ♦, quam h a b e n t fcripti pariter arque editi quidam libri. Foedum jaceret cad aver e tineis veluti fafto firato, tegum enti inftar aut ftragulæ verm ibus quoque obruendum . Su­ p e r b o P rin cip i, p o fieaq uam m agnificentiflim o exfultave* rat lu x u s o m n is apparatu, pofi: m ortem nihil tribueretur R e g i i h o n o r i s , nihil curae, qua fervandæ a putredine f o r e n t ex u via?, fo llem n i êtiam antiquitus m ore in fium- m o r u r a v ir o r u m fu n ere; fed unum fupereffet iftud, q u o d p leb ejo c u iq u e & caduco corpori co m m u n e eft. M u l t o a u tem h o c id em fortius graviusque exponitur v. 12. ü 'Q V D rV?ÜJ "pK ficcine excidifti c a lo ! T ribuit hæc, & q u æ i e q u n tu r in e o d e m verfu , Vitringa & L ow th u s q u o ­ q u e J u d a ico p o p u l o , quafi ab e o dicerentur in Baby­ l o n i u m ; fed p o ter u n t n o n m in ori jure ad eosdem refer­ ri i l l o s , q u o s , loqu en tes jam ante audivimus. Miranntur h i , g a u d e n t , ir o m o probri inftar objiciunt m ilello di- lapfam fu b ito celfitudinem & g ran d itatem , qua v ix c o ­ gitari m a jo r potuifier. C ali uti im agin e, ubi hæc talis e x p i n g e n d a ,o p tir n o cuivis lcriptori ipfisque facris,PfXXIII, 5 , C V I I 16- Job. X X . 6. T n r . II. 1. Math. X I . 2 3. p r o m - t u m e f t , natura ipfa fv ad en te rerum , quuroque m o x fe q u itu r t e r r a i n q u a m deciderit ille, qui coelo nuper fu llerat, liq u et latis fu p erq u e, non intelligi nunc pofie p er D'DICTj N u m e n , a q u o tam quam cauffa efficiente, detruLub i d e m & proftracus fuerit a), fit licet alia ex

par-z ) Genpar-zelii obfervat. Sacr. p. 199, feqv.

(20)

p ärte v e r if l im u m , q u o d auftoritas N u m i n is o m n i n o ad­ fuerit. A c tamerfi , haud r é p u g n a n t e H e b r a i s m o , i n t e l -

lig i p ollet e o l e n l u , q u o G r æ c o r u m Trhrretv, L a t in o r u m cadere^ perftequencer d e occafu ftderiim , o c c ur r u n t , ita ut putaretur c u m Iplendente fid e r e , p o f t q u a m in coelo id o c ­ c i d e r i t , com parari m o r te abreptus B a b y l o n iu s ; m u l t o ta­ m e n erit g r a v iu s l o r t i u s q u e , e coeio p r o cid u u m , h. e. rutilante e fa ftig io m ije fta tis d ila p lu m fpectare. Q u e m ­ a d m o d u m elega n s in H o r a t i o , fu b lim i fe r ir e /ideva ve rtic e /?),& peram bulans a ß ra fidus aureu m b)-, u bi i n g e n t is h o n o r is & ex iftim a tio n is a p ic em co g ita b a t, ita co n tra e x a flris decidentem c ) P o m p e j u m v i d e r e fibi v f u s eft Ci­ c e r o , & de ccelo d etraQ um d ) ab A n t o n i o C o l l e g a m , ubi priftina u tr u m q u e fp o lia tu m d ig n ita te q uereb atu r. A d îu b l i m i u s d ic en d i g e n u s h u j u s m o d i p ertinen t h y p e r b o ­ la?, quas p ro p rie & litteraliter n e m o lapiens a ccep erit. U b i a u tem cœlum p olu erat V a te s, ad fig n ifica n da m p ræ cella m Babylonia? a m p litu d in e m p o t e n t i æ , c o n g ru e n s e r a t, ut hac circum da tus P rin ceps in coelo illo c o n lpic e r e fu r , t a m ­

q u a m "TO | 3 i Sidus m a tu tin u m Kct\x7tqos

i f t ç a c ç A p o c . X X II. 16. id e m v i d e l i c e t , qu o d t W Qcçcv v o c a b a n t Graeci, L u ciferu m L a t i n i , q u o d q ue e l l e n itidis- f i m u m n e v u lg u s q u id e m ignorat. A p p e l la t u m Hebraeis ab \b r \J f/e n d u it, u n d e & n o v a m L u n a m iam d iu d ix e r u n t A r a b e s , fruftra, p oft H ille r u m , S i mo n i s e) ex & c o m p o f u i t , m i n i m e id o n e a u lu s ra tio n e ea, q u o d par alia in H e b r a i f m o B ib lic o fo r m a n o n reperia tn r, ac II p lu re s, q u a m q u æ fervatæ in il lo ex fta n t, ufurpari H eb ræ is o l i m n o n p otu iflen t. N e c p r o b a n d u s in C o m m e n ­ tario * ) o i i. i. t ) h p o d . x v n . 4 1 . « ) F pi ft. a d A ttic . Lib. I I , 3 1 . i i ) Philip p. II. 4 2 . # ) A r c a n , F e r m . p a j . 6 3 7 ) 6 4 9 & in L e x ic o E b n p . 1 4 « .

(21)

-tario H i e r o n y m u s , cui litera » poft n fuafit, ut ex impe« -r ativo H ip h il verbi d e d u c e re t ac v e r te r e t: u lu la , e - j u l a , ré p u g n a n te licec orationis ferie, & d illentientibus, praeter S y r u m , interpretibus antiquis ceteris, i n w p filius au rorae,vel potius m atutini crepufculi, q u o d fuD e o pociffi- m u m fidus illud fu lg o rem fpargat, dicendi m o r em ie« q u itu r O r ie n t a liu m , q u o perfæpe folent (3 &c fi3 fub- r ta n tiv ii p r æ m iteer e, ad con ftituenda concreta denum i- n a t iv a & p ofleffiva. Arabs apud Cel. Jones :

cplac*«)! (y-il ^. jj a

C onjugio /ibi j u n x i t filius nubium filiu m u v a ru m ,

d u m aquam vino m ix ta m efiTe v u lt fignificare / ) . Quin & Græcis vies & Latinis filiu s n o n n u m q u a m poni e o d e m m o d o in v e n iu n tu r g ) . Sed v e r o , q u o illuftrior in Ba­ b y l o n i o radiantis ardor fid eris, e o futurus cafus erat di­ rus m a g ' s & irreparabilis. Ip N 1? r y i J J fuccifus in hum um , u s que dilafifus es. Sub y u , q u o d tum B ib lico in c o d i­

c e , tu m Arabibus notat fu ccid ere, ubi paffive heic poni­ t u r , d ilabendi una n o tio n e m includi d o cet adjunctum

in hum um usque. Et q u e m a d m o d u m D’ÖWO f^ fiJ

r e ip o n d e t ny-TJJ, fie n n P p q ui dictus in

p riori h e m i f t ie h i o , D’U t y d o m it o r g e n t iu m appel­ latur in parallelo altero. N a m fignificafie ttfSn o lim in Kal p ru fiernere, Ju b ig ere, domare, oftendit Exod. XVII. 13. & h a r m o n ic u m in A rabisrao f i er n e re , incumbere. N e c o b e r i t , q u o d .Job. X IV . 10. fumatur paffive aut neu­ tr a lite r, q u o d fieri haud difficulter p o tu it, pro varia ap­ p li c a t io n e ejusd em n o tion is ad diverfa objecta. 1 3 3 efl g r a v is p o n d ere, p r e fiit, fènfiu a f f iv o ; g ra v is num ero, d ig n ita te , honore , neutraliter. yOJ e v u lfit, loco m o v it, a c t i v e , profe& us f u i t , neutraliter &c. Conftruitur

qui-C d e m

f ) Poëf. A iiât. p. 1 52 . g ) C fivV echner. H elltnolex. p. 4 ^ 5 , fq*

(22)

I > i s ( &

d e m in terc ed en te particula n N , c i t a to l o c o E x o ­ d i , in n o ftro per by. S ed & h o c q u id q u id fu erit d i f e ri - m i n i s j nihil fe c u m tulerit a l i ud , quam m a j o r e m t o r t e in n oftro v i m d o m itricis iævitiæ. H a u d i n f v e t u m B i - b l i c o H e b r a i s m o , ut v e r b u m un u m i d e m q u e p a rticu la s adlcifcat n o n uniu s g e n e r i s , q ua r u m o p e j u n g a n t u r illi n o m i n a , prout e x his cujusque ratio jufterit. Poft: * n p

le g i m u s præter aha«, tum t u m byÿ fim ilite r u "

t u i m q u e poft: fe admittit. C u rn i er g o a r b itr e m u r , r « etiam n o n DK m o d o , fed & p o t u if t e o l i m i n c o n f t r u c l io n e fu b terv ire ? Foret certe te m e r a r iu m p e n i ­ tus n e g a r e , q u u m extra tria l oc a , quæ h a b e m u s fu b o - c u lis , plura in B i b l i c o c o d i c e no n a d fin t, e q u i b u s d e v e r b i con ftru tftion e queat judicari , & ip f u m b y , in l o c o n o f t r o , particulae inftar v e r b o adhærcntis (u m fe r in t d u - d u m Chaldaeus, S y r u s , & L atinu s. Itaq u e perfacile ca- r e b i m u s conje&ura tu m H o u b iga n tia n a l o l u t if t i m a , ac fi'

errori feribæ d eberetur b y p r o ^n t* . t u m C o c ceja n a , d e

elhpfi qua plena haberetnr phrafis D’U b y 1 ® ü , W n

p r oß er ne ns eos, qui g en tib u s praeerant..

§. vir..

A t q u i l o n g e alia m editati fuerant B a b y l o n i i M o n a r ­ c h i e , q u a m ut atrocem a d e o & d e c r e to r iu m caPum p o - tentiftim i im p erii m etu erent. F iducia in ceftera t v ir iu m l u p e r b i f t i m a , h a n e q u e a d e o incufant p o r r o , q u i lo q u u n ­

tur apud V a t e m , & a cerrim e perftringunt. T u v e ro , i n ­ q u i u n t , V. 1 3 , 14.' cogitabas anim o verbisque g lo ria b a ris: in caelum usque adfcendam , ipfius fup ra ftdi ra N u m in is )'alium exto lla m m e u m ; in m onte co n ven tu s refidebo, a d fe p t m irio n s la ter (K Cei fis ve bar nubibus ÿ efle ne A k iffim o oft end am fim il- lim um . O ra tio n e d ir e & a , uti fert H e b r ailm i g en iu s, q u a v e r ia v e r it a n im o & o r e d ix e rit B a b y l o n i u s , m e m o r a n ­ tur. Juxta a u te m l i q u e t , argui a P r op h e t a in la n a m hu­ m

(23)

a-m a n æ a-m e n t i s p rocervitatea-m , quæ diuturniori grandiorî- q u e inflata fu cceilu geflaram re ru m , mortalis o c c ip it lortis v e l l e o b l i v i f c i , flultitiam a d eo e n o rm em in his > q u i c o n tin u is u b iq u e cinguntur caducæ d ocu m en tis g lo - riæ, u t n e cr ed i q u id em deberet p o fletv e, nifi ex hifloria facra aeque ac profana, pudenda exem pla luperefient. Q u o ­ n ia m & l o q u i a n i m o , c o g ita r e , & verbis cogitata p r o ­ d e r e , "1DN flgnificat H e b r æ is, utrum que lub m c f c n o n m a l e co n ju n g a tu r. Cœ/utn hic & fid e r a id e m im p ortant figurata l o c u t i o n e , q u o d v idim us v . 12. nifi quod acce- d at n u n c , q u æ o m n i u m fum ma e f t , D iv in æ celfitudi- n is & p o te n tiæ contuitus. Ea e n im ut injungeretur, v o ­ ci '3DO a d d itu m D e i n o m e n , q u u m ejus unius p o - reflati cceleflia fubfint lu m in a , ne m in im o quidem in e a d e m relicto m o rtalib u s arbitrio , æternique proinde & O m n ip o te n t is N u m i n i s , per naturæ orb em u n iv e r læ , q u o a d n o flri a ttin g u n t o c u li, lucidiffima praebeam indi­ cia. H æ c jam fupergredi flatutum illi, cui D eu m c o n ­ t e m n e r e , id e f l , fenfibus a n im i, d id is fadisque negare, h ab ebatur n o n turpe. Q u id voluerit Propheta in i p ü m onte conventus & pîjy *rO*V latera Jeptnntrionis nonclum latis eruere d atum Interpretibus. Litteralis lenius v e r b o ­ ru m , per fe q u id e m haud oblcurus, ita tamen patet la t e ,

u t diverfa co g itan d a plurim a exhibere pofllt. Ita q u e

m o n t e m Z i o n i s in tellexerunt q u id am , tem plum H iero- l o l y m it a n u m a l i i, aut urbem ip ra m , P f X I.VIII. 3. alii d e n iq u e h o fle s B a b y lo n iis a d v trlo s quoslibet. Quia v e ­ r o , m o n s Z io n is n o n litus in feptemtrionad parte H ero- f o l y m o r u m , led O r ie n ta li, & Ezech. XXXVIII. 2. T O T

pÛV d iftin gu u nfur o m n i n o T l j præctfïif autem i o

N o f l r o cocli fid e r u m q u e fpeft «culum, tum m o x fequun- tur celfa nub u m , & c u m D e o iplo paranda fim ilitudo, v a ld e erit p r o b a b i l e , interm edia etiam 1J O “»H & T O T ’ l&V q u id p ia m d e n o t a r e , q u o d ad Diyj^ise Ipeciem M

(24)

jeflatis B a b y lo n ii retulerint. P erm o tu s i n d e II), M i c h a e ­ lis />), uc ad fabulam fortafie allufifîe P r o p h e ta m e x i f l i -

marec Graecis n o n m o d o & L atinis M y t h o l o g i s le d & v e t u i l i o r i b u s g e n tib u s aliis, & q u od in d e con jiciatu r, B a ­ bylon ii*, c o m m u n e m , qua finxerint a n i m o altiffim os m o n ­ t e s , c u m Itella: luftinend æ p o la r i, tu m & c o n v e n t i b u s D e o r u m , q u o s c o m m e n t i fu er a n t, infervitu ros. V e rtit i g i t u r : ich w ill a u f dem B erg e der G o tt er v e rfa m h tn g , d o rt a m auferßen M itte rn a c h t fitC en, & pr o v o c a t ad A le x a n d r i­ n u m G r a x u m , q u i fortaflis in me n t e habuit fa bu loi o s m o n t e s i l l o s , ubi v er tit: r c c o p j roc v\pyjÀx r<x 7tços Bc^- <5£ v , ac S y r u m , q u i aliis v e r b i s , at Hebraea latis i d o n e e e x p r i m e n t ib u s reddit : exceljos m ontes a d im a s p a rte s a q u i­ lonis. C e r te h o c ien fu aeque c o m m od e latera S e p t e m t u o -

n is v o c a r o Vates Sacer p otu it, atqu e H o ra tiu s: Q uod la tu s m undi nebulœ malusque

J u p ite r u rg e t i ) . Et Statius:

Ire polo v id e a r , n itid o s que errare p er a x e s k ). Etfi e n im fabula illa nihil c o n t i n e tu r , q u o d n o n Supre­ m o V e r o q u e N u m i n i fit in j u r iu m, ta m e n in B a b y l o ­ n io r u m g e n t e fuperflitiofa & idololatrica fi q u i d e m per- c r e b u e r a t , haud cenfeatur a b fo n u m, R eg i illo r u m ferm o* n e m tribui tali fabulae a c c o m o d a t um . E x H ith p a e l a u ­ t e m (urntum HOIK fim ile m me oftendam v i d e l ic e t A l- tilTimo, e o ducit, ut putetur effre n us D e i c o n t e m t o r haud m i n o r e m ja£tafle p o t e f la t e m , q u a m quae D i v i n a celebra­ b atu r v u l g o , illi ipfi ficlitia licet h a b ita , q u a m q u e a d ­ e o nulla e x parte m e t u e n d a m ducebat.

$. vnr.

h ) O r i e n t , u n d E x eg . Bibi. y . T h . p. r p i & i p a .

i ) O d . I. 2 3 . v. 1 9 , 30.

(25)

§. VIII.

T a m atrocem fto lid a m q u e audaciam n o n potuit

non

in fèq ui e x i t i u m , q u o funditus everla deleretur. Bre- v i f l i m i s iftud & v elu ti cafus ipfius fu b itam violen tiam æ m u la n te fe ftin a tio n e e x p r i m u n t , qui lo q u i d ud u m coe­ perant. lm m o v e ro , eft, r, 14. in or cum usque det rufus ja ces, in im i fundum barathri. A c fi dixillent : tantum a b e ft, ut q u æ gloriabaris im m ania aufa potueris perficere, ut una t e c u m n u n c proftrata perierint, ut, tibi q u o d par D i v i ­ n o v i d e b a t u r , im perii & n o m e n & vis o m n is evanuerit. D u c i t illuc particula e x c e p tio n i pariter atq u e afiTeve- r ation i in ferviens. S i v e a u te m in o r c o harc di£ta tribu­ antur um bris, f iv e p lau dentium in vivis ch oro Judæorum, ut v o l u n t n o n n u l l i , m m tam en rem indicabit jam nunc p e r a c t a m , q u u m & v . 3 . m a n ife fto praedixerat Propheta f o r e , u t p ofi o c c a fu m d e n iq u e B abylon ii imperii, Epini­ c iu m h o c c e c a n e r e tu r , & v . g . ac fequentibus, disjectum p e r d it u m q u e ty r a n n u m co n tu en tu r, qui cladem ejus v e r ­ bis e x a gitan t. Ita q u e fig n ificatione aorifti te m p o ris v e l etiam pratfentis v o x illa vertenda. Sic q u o q u e in & TO T O V E zech. X X X II. 23. fepulcrum p roxim e & m o r t u o r u m ftatum , dein im p e r ii, de q u o agitur, e x tre­ m a m ftra gem fpectandam o fferri, ex ante dictis co n fe- q u itu r. E n i r o v e r o , q u i a , ut m ihi certe v id e tu r , gravi ifta e x c la m a t io n e finiuntur ad verlus B a b y lo n iu m difteria u m b r a r u m , potuifi'et exfpe& ari, ut quid ille contra re- ( p o n d ift e t, au direm u s. Sed v e r o ftupet m u t u s , ne ver- b u lo q u id e m re po fifo. P u d o r, h orror, fcelerum confcien- tia in t e r c e d it, q u o m in u s pro fe q uidpiam regereret. Q u a m o b r e m , fi jure m e r ito ad dictionis t\J,cr retulit L o n g i n u s / ) , q u o d A ja c i, ubi allocutus e u m , apud in ­ feros, U l i x e s f in g itu r , nil v e r b o r u m H o m er u s permiferit,

C 3

(26)

q u i p p e odii & in d ig n a tio n is a ce rb ita te m u l t o fie exp ift* f o r t i u s , q u a m ullius fieri oration is artificio p o t u i f l e t ; fi-q u e i n g e n i o o b le & a m u r P o ër æ , u bi duræ inftar filicis & Marpefiæ ca u tis, ad Æ n e æ f e r m o n e m prorfus c o n tic u is- f e , m o 'tu is i m m i x t a , D i d o narratur j f u b li m i s , e t ia m in S acro Vate, e x e m p l u m fa cundiæ h a b e a m u s f i le n tiu m h o ­

m i n i s , cui fua clades k p erturbatio n ih il a m ­ p liu s , n o n utraque m i n u s , re liq u e ­

rat d ic e n d u m . S. D . G.

C h e r A m i !

I

l n ’ y a que peu des h o m me s , qui g o u r e n t le plus vrai & le plus u - rile f r u i t de 1’ a m itié . Celle de V o t r e , C . A qu i a été atta chée à m o i d ep u is fi l o n g r e m s , m’ em pêche de dire quelq ues l oü n n g e s ,

C ’ eft

u n e c h o f e , qui a p p a r t i e n t à c e u x , qu i ne V o u s c o n n o i e nt , q u e par V o ­ tr e g e n ie & p a r V o s p r o g i é s d o r s les etude s. P o u r m o i il fuflït de d i­ r e , q u e je me fent le plus redevable d V o u s p o u r V o t r e a m i t ié ,

que je

ne c o n n o is q u e t r o p , q u e i’ eftime. Mnis c o m m e V o u s å 1’ in fla n t

a lle z , de voir V o t r e vertu & V o t r e d ilig e n ce c o u r o n n é e d ’ u n laurier, je V o u s en f o n h a ir de t o u t mo n c o e u r to u te forte des b o nh e u r s . J e f v i s , c o m m e je d«is 1’ etre,

V o n t

confia n i & obligé

D e a r B r o th e r !

1)\ c a re any w ould inquire , i f 1 untlei (la n d th is A ca d em ica l D i/fe rta tio n ,

* w h ic h Y o u p u h lifh n t p r efe n t, he can have th e y r e c tifi t enfin to doubt

o f i t . B u t w h ere the q uefiion b e , i f 1 take a fenftble pa rt in Y o u r w e lfa re , and i f J a m very find to f i e Ÿ o u in n f h o r t time crow ned w ith I n u r e ls , th ous there w ill he no room le ft fo r lenfl doubt. A f t e r a tim e o f more th a n fo r ty y e a r s , fitice our F a th er was to he feen upon the F artinfs o f V p fn l, Y o u follow his fo o t - ffeps, an d You are f i happjy to be the Jtco u d o f our name , who receive th e know n re w a rd o f Apollo.

I f Y ou , *s o ur F a th e r , under a little condition have n perfect cahnnefs and hrightn

ejs o f th e m m d , Y o u f h a l l be g re a te r th a n th e greats. 1 rem ain

Y o u r

t r o f l faithful f f t e r A n n a Ma r. Sw e d e r v i.

References

Related documents

Cross-lagged analyses using Mplus 5 (Muthen &amp; Muthen, 2007) were performed to examine links between leisure activity, including social and cognitive activities, and different

Dels att pröva hur typiskt utvecklade barn i åldrarna 7-9 år presterade i betingelserna tyst och störande tal och slutligen, analysera sambanden mellan talperception,

Furthermore, smoking, drug or alcohol abuse, stress, female hormonal changes, medica- tions (antidepressants) and genetic polymorphisms have been reported as potential risk factors

José António Nhavoto (2017): Integration of Mobile Technologies with Routine Healthcare Services in Mozambique.. Örebro Studies in

Interventions related to treatment and management focused on investigating patient adherence to treatment (eg, visiting a doctor as planned) [ 1 - 6 ], adherence to medication [ 7 -

Även detta framställs ofta som en kritik mot nuvarande utbildning, eftersom den anses vara för individcentrerad där lärarna inte styr undervisningen, vilket leder till att det blir

I tabell 1.a går det att utläsa att 33,3 % av de personer som svarat att de kommit till Sverige som ensamkommande ungdom aldrig har druckit alkohol medan att samtliga som svarat

innebär att läsningen inte ses som ett undantag. Det betyder att inlärningsprocessen skiljer sig mellan eleverna, något som läraren får vara uppmärksam på. Lärare A säger i