• No results found

De rosis Svecanis tentamen nonum, quod cons. exp. Fac. Med. Ups. proponunt Adamus Afzelius, ... et Nicol. Olav. Schagerström, Roslagus. in audit. Gustaviano, die XXVI Maji MDCCCX.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "De rosis Svecanis tentamen nonum, quod cons. exp. Fac. Med. Ups. proponunt Adamus Afzelius, ... et Nicol. Olav. Schagerström, Roslagus. in audit. Gustaviano, die XXVI Maji MDCCCX."

Copied!
8
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

/3

D E

R O S I S S V E C A N I S

«. . . . ' T E N T A M E N N O N U M M s= T - J i . . - - a Q U O D

CONS. E X P . FAC. MED. UPS.

P R O P O N U N T

A D A M U S AFZELIUS

,

P H T L . E T M E D . D O C T . , B O T A N . D E M O N S T R A T O R , RE G . A C A D . S C I E N T . S T O C K H . , R E O . S O C. S C I E N T . U P S . , C Æ S A R. A C A D . N A T . C U R I O S . E R L A N G . , R E G . S OC . L O N D , , E T RE G . S O C . L I N N . L O N D , M E M B R U M , E T

N I C O L .

O L A V .

SC

R O S L A G U S . I N A U D I T . G U S T A V I A N O , D I E X X V I MAJI MDCCCX

1

i r) \ U P S A L I Æ , T Y P I S E D I M A N N I A N I S .

(2)

a l t e r ô esfe m a j o r e m . S«d v e r e m u r , n e p l u r i b u s R o f îs h o e f o r t u i t o e v e n i a t , a t q u e u t in h a c fpec ie fît c o n f la n s . — I n f e d i s , Rofas i n c o l i s , ib i d e m q u o q u e a d d i t S c a r a b æ u m * lir a tu m , P h a l æ n a m S a li cellam e t M u f ca t n pelluc entem ; q u æ v e r o n e ca n in is q u i d e m i n g e n e r e , m u l t o m i n u s e a r u m al iq u a in fp e c ie u n ic e v i d i t a n r ; q u o d e t ia m in T e n t h r e d i - n e m u ftu la ta m v a le re a r b i t r a m u r .

P a g . 2 7 . lin. 1 0 . lo c o p r o g n a fc i l e g e : p r o g ig n i, — jin. i r . p o A v o c a b u l u m : c r e fc e r e , m f e r a t u r : P r o f . Ka l m in F in la n d ia . P a g . 2 8 . lin . 1 2 . p o f l com m u n ia v e l ad fin e m p e r i o d i a d d a t u r :

Q u i d ? q u o d y ne R o fa s q u id e m f r u c t i bu s r o tu n d is et o b lo n ­ g i s , quce ta m en no n a d eam dem d iv ifon e m p e r tin e n t , p ro b e

d iß in x is fe v id e tu r ip fe B j e r k a n d e r . L o q u e n s enim fp e c ia li- te r de c a n in a , m i r a t u r , f r u c t u s i l l o s , i, e. tr ib u u m c i n n a - m o t n e æ et v i l l o f æ , q u i fu n t- m o lle s , anno /7 ^ 4 in F e f i r o - g o th ia p r i u s m a tu r u is fe , q u a m h o s , i, e. tr ib u s c a n i n æ , q u i f u n t d u r i. H o c a u te m o m n ib u s a n n is et in o m nib u s locis accidere o b fe rv a v im u s, —- L i n . 1 3 . l o c o q u a r t u s , p o n e : f e x t u s . Q u a m v i s p l u r i m a , q u æ c o n t i n e t h e i c i n f e r ta d e f c r i p t i o R . canince B e r g i a n a , m u lt is f p e c i e b us , e t i a m t r i b u u m di- v e r f a r u m , fint c o m m u n i a , in v e n iet t am e n , q u i e a m a c c u ­ r a ti u s p e r p e n d e r i t , vefligia ibi n o n n ul l a c a n i n a r u m t a n t u m n o n o m n i u m a n o b is f u p ra p . 4 6 — 4p. d e f c i i p r a r u m . Sic f o r e s z v e l 3 i n t e r d u m h a b e n t R e fæ n o f l i æ f a l t i m tres

p r i m æ , bracteas p u b efce n tes p r i m a et f e c u n d a , la c in ia s c a ­

ly cis d o rfo g la b r a s , p u n c tis eleva tis n o ta ta s p o t i s f i m u m q u a r ­

t a , et f r u c t u s d e n i q u e in fe rn e a n g u fia to s apice o b tu fo s et p r i m a et r a r iu s q u i n t a , q u a n d o n e m p e p e d u n c u l i f u n t d u o v el t r e s , q u o c a fu

formam

p i r i p l u s m i n u s v e i m i t a t u r f r u ­ ctus te rm in a li s .

(3)

F a g . 3 0 . lin. f g . R o f a h eic ditfla canina p rim ig en ia eft c a r u m , q u a s fu p ra d e f c rip f im u s , o rd in e quinta. — Sed quae

P a g . 3 1 . lin. 3. v o c a tu r canina, eft noftra te rtia, — et quae lin. 9 . 10. vera canina a p p e lla tu r , u tram q u e co m p reh en d it.— P ræ te rea heic in lo c u m v erbi: p ro g n a fca tu r, fubftituendutn eil : p r o g ig n a tu r .

P a g . 3 2 . E a , quîe fyejc de H a g ç n d o r n i o d i c u n t u r ,

m i n u s c e r t a

r e d d e r e lo c u s v id e tu r, quem n o n ita p r i d e m o f f e n d im u s i n S e r ia ß o r e a Svecana. L o q u i tu r e n im P a l m b e r g o l i m r.o-

ftras p . j j . d e v e r m icu lis in H edeguari v iv entibus,

e r p . 3 4 .

- n a r r a t , eos u t m e d icinam laudari a T h e o p h r a s t o P a r a -

c e l s o , in c u ju s ta m en fcriptis u b in a m lisec le g a n tu r, om ni

lic et a d h i b ita c u ra atq ue d ilig entia, n o n d u m invenir.e licuit. F i d e au tem L e & o ris P a l m b e r g h e i c a d f e r u n t u r , et

11

v e r a ,

c o m p r o b a n t , lo n g e ante H a g e n d o r n i u m h o f c e v e r m i c u lo s Fu i s le c o g n ito s. Sed eos I n fe c to ru m e s f e l a r v a s , ille n i h i l o m i n u s p r im u s detegere potuerit.

N o t a m ad finem hujus paginae inferentibus nobis nulla

a lia in te r canitias , ap ud nos fponte crefcentes, R ofa foliolis fu b tu s p u b c fc e n n b u s vel potius ferietis cognita fu it, quam q u æ in p a rtic u la hujus opusculi praecedente p rim um deferi- p t a i n v e n itu r ; id eoque e..m etiam lin. 11. intelletftam vo­ l u i m u s . N e q u e iflo te m p o re ni fi unica ex indigenis cani­ n a fo lio lis u tr im q u e glabris diftintfte et rite nobis inno­ t u e r a t ; u n d e quæ heic canina d ic itu r , e fupra definitis t e r t i u m , q u a r t a m et q u in ta m , o m nes ejusm odi foliolis p r æ d i t a s , in cludit.

P a g . 34. lin. 2. p ro verbis: te rtiu s, qui R ofam caninam nom i-

n a t , le g a n tu r h æ c : fe p tim u s ex eis, qui R ofam caninam v el n o m in a ru n t vel intellexisfe cred u ntur.

(4)

N iT iD a illa f i i r p i u m S v e c a n a r u m c o l l e d î o n e , quan> R e g . S ocietati S c i e n t i a r u m U p fal r e n f i d o n o d e d e r a t P r o f . L i l j e b l a d , f u b fævo i n c e n d i o , q u o U r b s n o f i r a a n n o p r o x i m e p r x t e r l a p f b m i f e r e v a f i a b a t u r , d i s p e r f a e t ad p a r t e m q u o q u e p e r d i t a , q u x n a m ex f u p r a d e fc rip t is fît R o f a ejus c a n i n a , p r o c e r t o d i c e r e n u n c n e q u i m u s ; fed fallaci m e m o r i a e fi c r e d a m u s , e a r u m eft te rtia . — H x c v e r o ipfa fine u l l o d u b i o e f i , q u x in o p e r e : S v e n sk B o t a -

n i k , d e l rn e a ta e x h i b e t u r , q u a m q ua m ejus p e t i o l i ibi m i m i s

a c c u r a t e i n e r m e s p i c t i d e p r e h e n du n t u r .

R o s a , q u a m p r o v era c a n i n a i n i t i o h a b u i m u s , in t r e s vel q u a t u o r fpecies a n o b is ju r e d i v i f a , p l u r i m a , quae i a h a c et fe q u e n te p a g i n a c o l l e d a f u n t , f y n o n y m a o m n i n o in c e r t a ev.idunt. E t e o r u m n o n alia r e t i n e r i d e b e n t , q u a m q u x in n o f i r a m t e r t i a m et q u a r t a m fine h x f h a t i o n e d iflrib u i p o s f u n t , q u x q u e his fpec re b u s i n f r a , u b i d e eis

fufius d i s f i r e m u s , u t r i q u e fua a df i g n a b i m u s . P ag . 3 6 . l i n . 2 4 . p r o m édicales p o n e m edicinales.

Pag. 4 0 . l i n . tj. p o f i no n h i r f n t i s , i n f e r a n t u r : q u a m q ue Ce l -s i u -s R o fa m f i j l v e f i r e m , v u lg a r em , fio r e r u b r o , v o c a t , — L in . 14. p o fi n a fc u n tn r y a d d e : A d prcpfens u n ic a , q u a m

e x cigreßibus in d e obtin ere p o tu im u s , t f l e tr ib u cin n a m o -m ed e a , quoe p e r to ta m S v e c ia m , in p r im is b o rea lcm , v u l­ g a r i s o cc u rrit.

P a g . 4 2 . lin , 3 0 . p r o i t a le g e i ß a .

P ag . 4 4 . lin. 2 6 . fqq. A Rofcc a d fin e m u s q u e p agin a : to t a v e r ­ b o r u m feries e x p u n g a t u r .

P a g . 4 9 - lin. 16. l o c o m a x im a e r it m a x im i. P a g . 5 0 , lin. 1 7 . p o f i ef — /0 a d d e g la b r u

(5)

-E x e m p l a r i a Rofas in t a c p a g i n a defcrîptæ p lu r im a j n il it a u t u m n o anni præteriti am icus no Oer J o h , E m 1. W i k ­

s t r ö m O oribus o n u O a , quas in laxetis Veftrogothias montis H ä lle b e rg p r o p e v illam H d ß e v a d m edio menfe Juiio col­

le g e r a t. C aules e o r u m funt f lex u o fi; ftipulce

utrim quse g la ­ b r a t, m a rg in e fe rru la to -g la n d u lo fae; fo liola p l e r u m q u e n o ­ v e n a , p o tiu s a c u m in a ta : ferraturis apice remotis eredis a c u t i s ß m i s ; p etioli c o m m u n e s in c a n aliculo lubvilloli , p ro - p i i i in te r fuas bales fafciculo p ilo ru m inO rudi ; bracteæ p l e r u m q u e t r e s , un a ad peduneuli bafiu et duae fupra eam oppofnaD, m a g n x ovatae acuminatas carinatae glabras m a r­ g i n e f e r r u l a to - g la n d u lo fa e; peduneuli l o n g i s f i m i , in u n o e x e m p la ri 1 8 , fem p er g la b ri; laciniœ c a ly c is ex tra rugofae, i n t e r i o r i s m a r g i n e , ut et om nes imus totae, tomentofae 'y

g e r m in a a n g u l l o - o b l o n g a , g la b r a ; petala

m u l t o lo n g io r a q-u;.m l a t a , c u n e a t o • biloba : lobis in tegerrim is, diiutisfime r o le a ; fttd i m e d io c re s e r e d i ; fiig n ia ta

m a g n a p a t e ll ifo r- m i a c a r n e a .

H a n c R o f a m in libris b otanicis t a d e n u s in fp ed is 0- m n i b u s f r u f l r a quasfivimus. V i x e n i m esfe p o t e r i t R . co- r y m b o l a , G m e l . S y ß . T . 2. P . 1. p. $ 5 5., a 4 ), q u i p p e

c u j u s br a ct eas d i c u n t u r l i n e a r e s , et m u l t o m in us erit R . u m b e l l a t a , M a t t . S tir p . S il. p . 124 *, b 4 ) , q u o n i a m e j us f o l i o l a f ubt us p u bel ce nti a d e f e t ib u n tu r et peduneul i b r e v e s , cet. Q u a m h e i c ci t a t C o m e s d e M a t t u s c h k a , F l o r a s H a l e n f l s e d i t i o n e m p r i m a m n o n d u m videre licuit. S e d i n a l t e r a C o n f i l i a r iu s a L e y s s e r R o f a m f u . m u m

-

bella-a 4 ) C a t i o l i a L i n n < s

Sj/flem a N a tu r ce, Tom. II, cura' J o . F r i n. G i MELiN, Lipfvce 1791. X : v .b 4 ) H e . v r . G o d e f r , C om itis

d e M a t t u s c h k a

E num eratio S tirp iu m in S ließ a /ponte cre/c en­ tiu m , PrcUislavice 1^79. Sto.

(6)

bella ta m u t v a r i e t a t e m R . c a n i n * fin e ul l a d c f c r i p t i o n c a d ­ j u n x i t y c 4 ) , S i c d e m u m p o f l q u a m in t r a c t a n d a k if lo r ia ,. quae a p u d n o s f p o n t e n a f c u m u r , R o f a r u m a d t r i bu m c a n i n a m p e r t i ­ n e n t i u m , a t q u e in h is f p e c i e b u s , i n t e r fe d i s t i n g u e n d i s , fatis f u p e r q u e c o m m o r a t i f u m u s , te m p u s e f l , u t h u i c d isq u i* fitio n i in praefentia fin e m i m p o n a m u s , quae d e illis m o

n e n d a a d h u c r e f l a n t , vel quae n o t a t i o n e d i g n a p o f l h a c f o r - tasfls fe o f f e r a n t , in p a r t e m h u j u s o p e r is u l t i m a m , quae fo - las c e t e r u m d e f c ri p t i o n e s c o n t i n e b i t , r ef e r v a t u r i 4 ) .

2 . R o s a

c 4 ) F r i d e r t c i W i l h e l m i a L e v s s e r F lora H aler.fis.

E d itio a ltera ancta et re fo rm a ta . Halve Salic a , 1783 8 : 0 . p. 1 2 2 .

d 4 ) A d d e r e t a m e n h e i c l i ceat , n u p e r r i m e n o s inci disfe in t ria in A c tis Regiae Academice S cien tia ru m S to ckho lm im fts o c c u r r e n t i a l oca ,

in qui bus n o m i n a t u r Rof a c a n in a , e t q u æ n o s a n t e a n o n c i t a v i m u s . Sc i l i c e t i n ^ p a r o e c i a K ufaino L a p p o n i æ Kemi d i & æ c r e f c e r e e a m r e f e r t E l . L a g u s , A n n . 1772. p. 3 3 1 , — i nt e r t e m p u s q u o f l or e t e t q u o Fr uf t us ej us m a t u r e f c u n t , 6 5 dies in F e flro g o th ia i n t e r c e d e r e n a r r a t Cl. B j e r k a n d e r , A n n . 1794. p- 2 2 0, — e t in G o th la n d ia earn u b i q u e a b u n d a n t e r p r o v e n i r e , m e n ^ r a t G e o r g . W a h l e n b e r g , A n n . 1805 p . 1 3 1 . — Q u o n i a m ve r o in o m n i b u s hi s loci s nud« i n­ v e n i u n t o r n o m i n a , e t nul l a i n d e n o bi s adf unt e x e m p l a r i a , n o n h a b e ­ m u s , ex q u o de fpeci e al i quid c?-rti c o l l ig e r e p o s f i mu s . S d ad Lap- p o n i a m q u o d a t t i n e t , a m i c u s D: r W a h l e n b e r g , qui m a j or i q u a m ul l us a l i us , cura a t q u e f a g u - i t a t e . t o t a m f e r me h a n c c e b o r e a l e m pl a­ g a m p e r a g r a n d o , ft irpes ibi n a f e e n t e s c ol l e g i t et i n v e f t i ga v i t . ti rmi s- fi me a d f e v e r a t , fe int ra ej us fines n u l l a m o m n i n o vidisfe e t r i bu cani­

na R ifae fpeci em. — In F l o r a fua O e c o n om i c a Ro f æ canince m e m i n i t

e t i a m Pr o f e s f o r R e t z i u s , qui v e r o ' x i nf t i t ut i one o p e r i s n o n nifi

(7)

2. Ro s a s p i n o s i s s i m a

E s t , quas o r d in e n u n c p ro x im a f e q u itu r, quaeque, fi qua a l i a , c o m m e n t a tio n e eget m editata. O m n i u m en im n o f ira ru m m a x i m e efl c o n tro v e rfa intellecfluque difficillima. Valde igitur v e r e m u r , ne de illa extricare fingula tentaturi n o s , fine excida­ m u s . I n p rim is co n fe n fu m e o r u m , qui a R. pim pinellifolia eam n o n d iv e rfam v o l u n t , nobis non audem us p o lliceri, quin p o ­ tiu s in e o r u m c e n fu ra m nos incurfuros providemus. — M inim e q u i d e m m i r a m u r , in te r autflores exteros esfe, qui /lirpium Sve- c a n o r u m n o n a d e o g n a r i, quique Linnæanis tum falfis fy n ony- m i s t u m m a le a c c o m m o d a ta defcriptione im puJfi, Rofam fuam

p im p in ellifolicim e a m d c m esfe ac noflram fp in o fisfm a m , perfua-

f u m h abent. Sed q u o m o d o S c rip to res ipfi n o firates, de re h e r b a r i a Svecana o p tim e m e r i ti, idem contendere queant, non b e n e v i d e m u s , q u a n d o q u id em R . pim pinellifolia intra patrias fines fua fp o n te n o n p ro v e n it, cet. — Hase autem in praefenti m i t t e n t e s , a*l id q u o d n u n c res efl, nos conferamus. S c ilicet f e c u n d u m le g e m , q u a m in initio hujus operis nobis præfcripfi- m u s , autflores o m n e s Svecanos, qui R ofam fpm ofisfim am vel co g ita s fe e x ifiim a n tu r vel no m inatim m e m o raverunt, nos prim um r e c e n fe re o p o r t e t , et deinde inquirere in id , quod quisque in­ t e lle x e rit. E n ig it u r e o r u m cata lo g um !

R o f a flore r u b r o fim plici C a r i o p h y l l a c e o , R

u d b. H o r t .

B o t . p . pp.

R o f a f y lv tf liis ( p o m ife ra ,

Ad. Lugd.)

m i n o r ,

C.

B . y B r o m .

C h lo r. G oth. p . p$.

C y n o s b a t o s p o m i f e r a m i n o r frutflu g l o l o f o ( g l o b o f o ) m i m i n o

( m i n i m o ) , Ru d b.

Lap.

l l l u f l r . p . i l .

(8)

R o f o S ylvcA ii« F l o r , r u b ro : C y n o s b a t o s , fr. r o t u a d o : C v -n o r r l i o d o s , L i -n u . F lo r , IV ih s b e r g . p . 33. R o f a f y l v e f l r i s , p o m i f e r a , m i n o r . C . B. 4 8 4 . C e l s. A c t . f i t . et S cien t. Suec. V o l 3 . A n n . 1732 p . 3 3 . , F i n n . ib id . p . 33. e t F lu r . L ap p . E d . /. p . 160. n, 203. * a t q u e ed. 2. S m i t h , p . 163. n . 203. *, a j . R o f a cr.ul« -petiolisque a cu le a ti s , c a l y c i b u s in d iv i fi s , L i n n .

F lo r. Svec. ed. 1. p . 14%. it. 407.

R o f a ( 4 0 7 ) S m ô r n j u p o n , K a l m . i V d ß g . och B a h u s î. R e f . R e g . f 3 . o c h T e x t , f 133. R o f a m i n o r , Li n n. D i s f . P a n . Sv.ec. p . 24 , ^ , et A m o c iu A c a d . V o l. 2. p . 24p. j-R o f a 4 0 7 . , Li n n. J J i f . P l a n t . E fc u l. P -atr. p . 13. f , b ) . R o f a

o') I n h ac e di t i one addidi t D o f t o r S m i t h ; R ofa Jpinofisfim a. S p . pi. 7-05. — b) Hac in D i s f e r t a t i o n e publ i cata a n n o J 7 5 2 ,

i. e. a n t e q u a m n o mi n a trivialia a p p o f u e r a t B:us v o n L i n n c ,

di ci t ur fo- l um : R oja 406. 4 0 ? ; qui n u me r i nd Ro f a s in e d i t i o

ne H o r æ S v e - cictE pr i ma m e m o r a t a s e t d e i nde caninam ac Jpinofisftm am n u n c u p a ­ t i s f pef t ant . Sed in V o l u m i n e A m o e n i ta t u m A c a d e m i c a r u m t e r t i o

, nbi hrçc di s f er t at i o t y p i s it e r u m v u l g a t a i n v e n i t u r f a m b o b u s his -nu­ me r i s p of t f cr i pt um e l l n o n n i t i : R oja canina.

References

Related documents

fuspicio j noftris, ii quid judico, acribus confonantior, quam Graecorum: altera incertitudo Graecorum fere confo-. nantior, quam nofiris: utramque fusfculit Cfeanthes;

[r]

“The Colorado Agricultural Experiment Station funding has allowed us to move some of our research projects from a small scale, 20 by 30 feet in size, to fi elds as large as an

The increase in total number of farms and the decline in average farm size in the United States discussed above can be further explained by the 21% increase from 1997 to 2002 in

The Spring Cereal publication is a collection of all variety performance trials conducted by Colorado State University researchers working on spring wheat, spring barley, and

Rapid rates of spread and extreme fire behavior occurred as the flames encountered moderately dense ponderosa pine, where pockets of dense trees – many with significant mountain

Latent (a) and sensible (b) heat flux versus green biomass during the wet periods in 2001 and 2002, for each of the grazing treatments: HG: heavy grazing; MG: moderate grazing;

University of Colorado Denver Writing Center Hosts Workshop at the Health Sciences Library on the Anschutz Medical Campus (AMC).. The workshop is being held in the teaching lab of