In variolarum insitionem observationes, quas, venia experientiss. fac. med. Upsal. præside Joh. Gust. Acrel, ... pro gradu doctoris publico subjicit examini Nicolaus Almroth, stip. ness. Sudermannus. in audit. Gust. maj. d. XXXI Maji MDCCLXXXVIII horis a

H

IN

FA RIOL ARU M INSITIONEM

O B S E R V A T I O N E S ,

Q U A S ,

F E N

1

A EXPERIENTISS. FAC. MED. UPSAL.

P R Æ S I D E

J OH. GUS T . A C R E L

M, D . M ED. T H E O R E T . E T PR A C T . P R O F . REG, E T ORD. REG. A C A D . S C I E N T . HOLM. A T q U E SOC. R E G . SC IE N T .

UPS. MEMBRO. CET.

P R O G R A D U D O C T O R Ï S

PUBLICO SUBJICIT EXAMINI

N I C O L A U S A L M R O T H ,

ST IP. NESS. S U D E R M A N N U S .

I N A U D IT . G U S T . MAJ. D. x x x i MAJI MDCCLXXXVI1I

H O R IS A. ET P O S T M E R I D I E M SOLITIS.

Ut quimus, quando ut volumus non licet

.

V

a rio laru m diu qui innotuit nom ine m o r b u s , Pe- ftem q u a ftrages aemulatur, ab illo vero aegri­

us cav etu r i l u m q u e acerbiora c o m ita n tu r fym ptom a- ta. In eo f o lu m m o d o m o rta liu m fors felix praedi­

c a n d a , q u o d femel ta n tu m p e r to tu m vitæ c u r r ic u ­ l u m in v ad at, q u o d q u e fecuram facilemque ingenium h u m a n u m invenerit v i a m , q u a , fi non ipfum m o r ­

b u m , funefiisfimas tam en ejus fequelas, effugere q u e ­ amus*, Inficionem l o q u o r , q u a m igitur egregiis ma- x i m e q u e praeclaris re c e n tio ru m t e m p o r u m inventis a d n u m e r a n d a m e s f e , cenfemus. E m pirica q u a d a m f a & o r u m h au d acquiefcentes n o t i t i a , Obfervationes q u a s d a m publici faciendi juris fuit animus*, quae li­ cet om nibus in Infitione V ariolarum occurrentibus phaenomenis explicandis nori fufficere videantur, ulte­ riori tam en indagini anfam praebere fperamus.

§. I.

Infitionem rite inffitutam non folum ab ulteri­ ori contagionis periculo liberare, v e r u m etjam V a ­ riolas hac m eth o d o p ro d u fra s, vel q u a decurfum vel

Sym-S y m p to m ata, longe esfe mitiores eo confidentius cd* ferere p o sfu m u s, q u u m innum eris fere atque certs- fimis hæc veritas confirm etur obfervationibus.

§.

II.

N a t u r a m atque rationem hujus differentiae, facli- us ex p o n ere nobis esfet facultas, fi accuratioribus exje- rimentis, te m p u s , q u o v e n e n u m variolofum contago- ne c o n tr a to im in c o rp o re lateat, ante, quam a g o ­ nes excitare febriles incipiat definitum haberem us, fi- m u l a c , fi aliquando inquinam entum variolarum ae­ ri im m ixtum , ejusque op e ad fuperficiem quamdam corporis internam d elatum , hunc p ro d u cere vaieat m o r b u m , nobis certius innotuisfet; q u u m vero his om nes adhuc d e f id e re m u s 'o b fe rv a tio n es, difficillima omnino evadit vera m o rbi explicatio. E x illis vero, q uos virus externe applicatum prodit, effe&ibus, col- latis cum Illuftr. Infitoris D i m s d a l _{obfervationibus, a*}

liqua nihilo tam en m inus colligendi nobis praebetur occafio: differentiae causfam in primis in celeriori vel tardiori ftadii contagionis decurfu esfe quaerendan. N a m quotidiana experientia adferit, infitione rite ia- fiituta, intra paucos dies multiplicari virus, fenfim pi- iillatimque re fo rb cri, febrisque hinc excitari, eo rr.i* t i o r , q uo breviori tem poris fpatio haec omnia fue­ rint p e r a t o .

D u o b u s folummodo abfolvitur momentis modus inferendij p u r e fcilicet idoneo & p u n t o r a maxime

c o n g r u a . Illud, q u o recentius, eo celerius e x o p ta tu m exierit effeftum ; q u o d q u id e m a præfentiori inqui­

nandi v i , v en en o p u ri recenti inhaerenti, propria, d e ­ r i v a n d u m esfe exiftimamus. P ræ te re a , quin pus r e ­ cens m a x im e id o n eu m veneno variolofo fit vehicu­ l u m , cujus ope n o n folum facilius m ultiplicatur, v e ­ r u m e t j a m , p r o d u f t a fic fufficiens veneni portio apti­ us r e d d i t u r , q u æ a vafis abforbentibus ex cip iatu r, nihil certe o b ftare videtur. I d e o q u e , q u a m Illuftr.

D i m s d a l , recentiori fua edo& us experientia, c o m m e n ­

davit , fcilicet fluido p u r e & levisfimo m o d o punfH m v e n e n u m inferendi m e t h o d u m , o p tim am judicamus. A d u ltim u m q u o d a t t i n e t , obfervationibus conflat , p arte q u a d a m corporis gravius vulnerata, fi vel etjam cutis hæc fu e rit, abforbtionem in fauciato loco lo n g e tardius perfici, q u a m fi leviter p u n f t a vel cuticula orbata f u e r i t ; cujus ratio eft, q u o d omni vehem en- tiori ftimulo a d h ib ito , a&io inflamatoria in vafis e x ­ citatur m i n i m i s , fitque accumulatio h u m o r u m , q u æ non poteft n o n functionem a b fo rb e n tiu m i m p e d i r e , v e n e n o q u e nimis fefe multiplicandi occafîonem præ-

b e r e , a n te q u a m m o tu s excitet febriles. $. IV.

Q u o celerius r u b e f c u n t , e le v a n tu r , vel q u o d i- d e m eft, inflamm antur Infitionis p u n & a , eo p r o m p t i u s q u o q u e exfpe& anda efl aftio illa f e b r ilis , q u a citius occipiente, levior m o rb i fit decurfus. H o c n o n fo­ l u m , virus cito fefe mnltiplicasfe, v e r u m etjam a b fo rb ­ tionem rite pera& am fu isfe , dilucide oftendit. E

tra-trario autem, q u o tardius exoptata circa p u n f h i r a s fe- fe p ræ b en t figna, eo magis a benigna fu a n atu ra di- fcedit febris, & fubfequentes puftulæ inordinate e- r u m p u n t , fu p p u ratio n e m vix admittentes. Minaci­

b u s his incom m odis, ufu L a x a n tiu m M e rc u ria liu m praecipue atque A n tim o n ialiu m , optim e praevertitur; q u i p p e nim irum ejusmodi alvum ducentia r e m e d i a , peculiari ftimulo dotata, n o n f o l u m . pollent t u b u m inteftinalem evacuandi p o ten tia , v e r u m etjam vafo- r u m ab lo rb en tiu m m ir u m in m o d u m incitandi affio- nem. H in c etjam e o r u m ulus fub ftadio contagii per- eximius cenfetur a Celeb. Infitoribus, in q u e h o d ie r­ n a p ra x i omnibus aliis remediis palm am praeripiunt

a).

§.

V.

V e n e n u m variolofum jam a b fo r b tu m Syftema a f­ ficit N e r v o r u m , ejusque o pe violentiorem Syftema- tis vafcularis excitat a & io n e m , feu f e b r e m , q u a v e ­ hementiae g r a d u m om nino diverfam. U t v ero criti­ ca q u ad am evacuatione, p e r c u t e m eliminetur

ftimu-lans

a) Obfe rv isfe ß b i videtu r Celeb. P r a f e s, inftintes, a d frequentiores mollior es que alvi de] e Eli on es pronos , Jemper f e ­

licis fimo cum fuccesfu fuisfe infitos ; vicisßm eos, quibus folito ftn ch o r alvus fu e r it, <if ferius & gravius a febre cor­

ripi. — Tempore verno j a m p r a te r lapf o , qitee Up fa lue gras- f a ta efi Epidemia U ariolarum, pertinacisßma alvi eo usque ftip a ta m fuisfe obßru&ione, ut Laxantia quaevis huic fcopo ac- jcomodata, ejfeElum ex fe r ere haud v a lu e rin t, obfervandi nobis f u it occaßo, hujus etjam funeßisßm x fuerunt fequela , die enim q u arto, ß a d ii eruptionis moriebantur aegroti.

Inns v ir u s , eo in primis tendere v id etu r naturae n if u s , & d u o b u s , hocce perfici n e g o t i u m , modis, exiftima- m u s -, u t p o t e d u m vel p e r p o ro s cutis libere & q u o ­

ad m a x im a m p a r te m tr a n s fu d a t, vel hac evadendi via fpafmis occlufa cutaneis, ftimulo fuo a&ionem I- b id e m excitat inflammatoriam, c u t e m q u e elevando p u ­ ftulas form at. In variolis infitis p rio re m evacuatio­ nis m o d u m in primis obtinere lo cu m eo confidentius ad ferere a u d e m u s , q u o certius eft, leniter inceden- te f e b r e , perfpirationem aegroti ad b la n d u m u fq u e f u d o r e m a u g e r i , h in cq u e pauciores puftulas e r u m p e ­ r e obfervavim us. Inter jam nominatos veneni vari- o l a r u m evadendi m odos, r u b o r ille Eryfipelaceus p e r t o t u m c o r p u s diffufus, u t & variolæ

vcrrîicofœ

m e d i­ u m quafi te n e re locum videntur. Ille, circa te m p u s e ru p tio n is in variolis Inlitis h a u d r a r u m eft phaeno­ m e n o n , nihil aliud offendens, q u a m q u o d affionem in flam m ato riam , Ievisfimam tam en & cito evanefcen- te m , excitare valuerit virus ad corporis fuperficiem d elatu m ; hae v e r o , quae q u id em in puftulas elevan­ t u r p u r e tam en omni carent, & irritationem q u a m ­ d a m puftulae formandae fufficientem, in d ic a n t, fimuli ac tranfitum V eneni p e r poros cutis, adeo ut nulla

In locis affe&is fequatur fuppuratio.

§, vr.

A f t i o n e m febrilem leniorem, fufficientem tarnen* memoratae jam exfudationi perficiendae q u a m m ax i­ m e necesfariam judicamus. Aliis nifi fe c o m m e n d a ­ bilem r e d d e r e t Infitio c o m m o d is , hoc minoris c e r te n o n

non eft m o m e n ti, q u o d , (i aclio febrilis nimis evade- rit violenta, illam tem perandi, fi vero languerit, exci­ tandi nobis d etur facultas, illud regimine adhibito c o n g r u o , p u r o fcilicet a e r e , tem perantibus & blan­ de alvum ducentibus; hoc v ero , vinofis leniterque (limulantibus optime effici posfe, fperamus.

$. VIL

In te r m axime communes pariter ac univerfos (li­ mulos calor externus merito n u m e ra tu r, cujus in c o r p o re hum ano , vitales funftiones excitandi poten­ tiam n em o facile negaverit. Hic in m orbido feu fe* brili ( la tu , d u m q u icu m q ue (limulus febrilis fangui- nis c u rfu m acceleravic, corpori applicatus non poteft n o n fe b re m ejusque vehementiam infigniter auge­

re. _{In variolis p r o u t in omni febrili (latu, fpas-}

mis univerfalibus cutaneis jugiter oblu& atur for­ tior Arteriofi Syftematis r e a f t i o , quæ , fi fimul a calore externo a u g e a tu r , certisfima causfa fit, ut non ta n tu m maxima veneni variolarum pars intra (angui­ nis masfam delitefcens cum im petu cutem verfus r u ­ a t ; v e r u m etjam ejus per poros placide avolandi vi- a , fpafmis vaforum a&ioni vix cedentibus, occluda­

tur. _{H o c autem m o d o ad exhalantium ofliola, nunc}

c la u f a , tranflatum v e n e n u m , vi fua ftimulandi mul- tiplicandique p r o p r i a , u b icu m q u e fedem fig erit, in­ flammationem necesfario excitat, fubfequente (uppura-

tione finiendam. _{Q u u m vero hæc p u llu la ru m ratio}

fit, & cuique infuper n o t u m , ex earum num ero & qualitate totius m o rb i aut feliciorem aut deteriorem

d e c u rfu m p e n d e r e , p rim o m o x o b t u t u p a te t, cui fi­ ni tam celebratur frigidum r e g im e n & q u æ n a m in rpfo m o rb i genio exiftat E x a n t h e m a t u m ratio & origo.

§.

VIII.

E x eadem etjam, q u a m n u p e r attulimus caus- fa in terd u m accidit, u t nulla o m n in o ap p a reat e r u ­ ptio cutanea, febris licet fuerit præ gresfa, & nihil cer­ te im pedit, q u o minus æ g r o tu m ab ulteriori conta­ gionis pericu o liberum p r o n u n c ie m u s

b).

E ju sm o d i

B a u te m

b) Quos illuftrationis ergo narramus Cafus, Ce/eb. Prœ-fid i debemus.

In P — G — B — puero quatuor cum dimidio a n ­ nos n a to, incißone in utroque brachio faSla, pure v ig in ti ab 'operatione dies e puftula vario lofa defumto, inflituebatur infi- tio. — A d fextum ufque diem, nulla contagii confpicieban- tur f ig n a , pure igitur recenti iterum faSla efl infitio.

D ie fecundo: punSla infitionis rubra elevataque cernebantur. Quarto die: punElurcs dilatâtes rubefiebant, & prester pblogofin faciei nullis afficiebatur fymptomatibus morbofis, puer.

Quinto die: Cephalalgia mitior, frig u s, quod levis exce­ p it calor dormiendi illum invnfit cupido ; in fim no vero

levioribus motibus convul/wis videbatur exagitatus.

Sexto dic: rubor circa loca infitionis ad magnitudinem Thaler is Imperialis dijfufus : N ox inquieta.

OElavo die', rubor circa incifiones duas tertias brachii occupaverat partes: Pun&urce mollefiere atque exficcari coe­ pere. Nec febris neque ulla deinde fecuta efl eruptio cutanea.

autem adfertionem non nifi attento animo effari debet M e d ic u s , nihil enim facilius accidit, q u a m q u o d , fe- pofito accuratiori fcrutinio, vana q u a d a m m orbi fal­ latur fpecie. _{Quaedam ideo cor.fideranda , quaedam}

etjam evitanda , ut p ro g n o d n pronunciare posfimus certisfimam. _{Inftituendam igitur esfe Infitionem po-} ftulam us, n o n nifï p u r e recenti, q u o & genuinae in­ dolis, & efficaciae, nobis fecuritas fit m a x im a : fiat le- visfima plaga, ne abforbtio im pediatur dubiaque e- vadat inflammatio: conflderanda dein progresfio con­ tagii, n a tu r a , lym ptom ata & duratio febris, & fi vel tu n c defuerit E x a n th e m a , cesfata febri, nihil Infito a variolis ulterius esfe tim e n d u m , tuto judicamus.

§.

IX.

I n f it i o n e m , quae fequitur , febris , veneno variolofo p e r fuperficiem corporis exterm inando li­ cet faepisfime fufficiar, variis tamen causfis interdum inhiberi illius p e r poros cutis exfudationem obferva* v i m u s , & in primis impeditae pcrfpirationi majorem n u m e r u m puflularum , ultra confvetum eruptionis pe­ r io d u m in con fp eftum venientium , tribuimus. Quin etjam nobis infitionem inftituentibus, licet raro fe praebet phaenomenon, fcilicet, q u o d febris folito tem ­

p o re Parentum exfpeSlationi levis f i mus bic morbi decurfus minime fa tisfecit ; ideoquc fequenti anno Infitionem inftituere neces fe

e r a t, qua etjam f a t t a , _{nulla feb ris v e l eruptio fequebatur.}

Obfervandum quoque eft bunc puerftm, Morbillis eodem quo inferebatur anno laboras fe tam mitisfimo Exantbeniate, ut nifiepideviice g ra s fatus ju isfet bic morbus, v i x dignofci potui sfet.

p o r e e r u p tio n e cutanea levata, pofl: aliquot dies ite­ r u m r e c u r r a t & h a u d e x ig u u m p u ftu la ru m p r o d u ­

cat n u m e r u m r). Si m o d o ad ea, quae in m o r b i d e - curfu fefe praebent phaenomena accuratius attenderi­ mus, h a u d difficilis erit hujus rei explicatio. V e n e n u m illud V a rio la ru m niasfæ fangvineæ inhaerere, & n o n

B 2 nifi

r) M — P — Puer quatuor annorum, in quo ex ah- domine tu m id o , nimio cibi defici er io, a his que fignis dijpofitio- nem quamdam ad R a chit i dem fufpicandi antea fuerat occa fio, p e r aliquod tempus adeo firma fruebatar valetudine, ut quin f e ­

lic i cum juccesfu in ft itui posfe infitio, nihil obfiare videretur. Septimo ab infitione die: punSlurœ progredientis conta­ g ii , prdeferebant figna : dolor in a x illis fentiebatur. Circa fi­ nem decimi diei prœgrœsfa feb ri m itio ri, quatuordecim in f a ­ cie cernebantur puftulœ vanolofœ , pauca vero in reliquis cor­ poris partibus.

Decimo fecundo die : loca infitionis deque ac puftulœ f a ­ ciei exficcationis precbuere ßgn a.

N ihil ulterius periculi timens alios vifitatum œgrotos peregre abiit Ce leb. Prarfes, verum pofl quatuor dies revoca­

tus, magnum, in facie in reliquo corpore puftularum, bo­ li œ tamen indolis, iterum eruptum invenit numerum. Caus- f a m , caJus tam inopinati inquirens , puero nimium voraci , in- congrui cibi copiam , capere eo ufque fitisfe perm isjum , ut in- digeftio vebemenfque vomitus Jequeretur, comperit.

S — G — Puella quinque annos n a ta , pure fluido e va ­ r i olis infltis defum to, inferebatur.

Quinto die: punSlurœ rubra elevata que, contagii p r z i t i ­ ere figna.

Sexto die : punSlurœ fuppur antes limpidum effundebant humorem: febris, cephalalgia, lasfitudo, debilitas at que

fotnno-nifi fenfim paullatim que avolare cred im u s. Q u o ve­ r o intimius (angvini ruerit im m ix tu m v e n e n u m , e o et- jam ferius & fegnius ad cutem d e f e r tu r , id e o q u e ul­

tra folitum te m p u s q u o e r u m p u n t p u ftu læ c u t a n e æ , p ro tra h a tu r. L icet igitur fere omnia cesfarinc fyrn* ptomata, nihilo ta m en minus in ipfa masfa fangvinea fiimulus iatet, q u i , fi reg im en c o n g r u u m fuerit a d ­ hibitum , fenfim evanefeit, fi vero vitium q u o d d a m ad­ fuerit diætæ, five intenfior f r ig u s , five ingluvies, per-

ipirationem impedientes, iterum quafi revivifeit a&io- n e m q u e den u o exferere incipit. I d e o q u e non ta n ­ t u m fub eru p tio n e v a r i o l a r u m , v e r u m etjam , fi hæ

pauciores n u m e r o f u e r in t, m o d icu m ferv are calorem nec non Diætæ vitia effugere, fvadet & ratio & ex­

perientia.

§. X .

In variolis confluentibus h a u d r a r o a c c i d it , ut pu-lentia fuperveniebant : plures circa loca infitionis cernebantur puftulæ Ù3 quinque in facie eruperant.

Septimo f f 0 flavo die: optime fefe habuit puella, puftu­ læ tam circa punSluras quam in facie elevata fuppur antes que videbantur, y er e r a t, aeris babitus bumidus fri^idusque, Celeb. Prafide igitu r infeio egresfa, frigore aeris adficiebatuv.

Nono die: debilis at que fomnolcnta calore denuo exa* ftuabat. In locum temperatiorem delata laxans propinabatur: Fulnera infitionis j a m fuppurantia, zona inflammata cerne.- bantur circumdata.

Decimo die : puftulæ varinlojæ baud multæ in pedibus mani­ bus que erupere, in fa c ie vero nnllæ : rimæ infitionis & quæ circa illas puftulæ fiam exficcari cœptæ fiunt. C:fr. D im sd a l Cafus xvi.

puflula quædarn circa ftadium exficcationis intra la­ mellas corneæ tranfparentis e r u m p a t , q u æ q u e poll ve­ h e m e n te m oculi inflam m ationem , in fu p p u ra tio n e m a- biens,cicatricem opacam vi funi obnubilantem relinquat. L ic e t in variolis infiticiis rarisfime hocce fy m p to m a oc­ râ t, nihilo tamen minus quin interdum fupervenire

q u e a t , Celeb. Præfidis experientia edoCti, n o n posfu- m u s dubitare. Aliquam tamen ratione temporis, q u o a p p a ru it ejusmodi pullula, fuisfe differentiam novimus; u t enim in variolis inficis b rev io r eft m orbi decurlus, ita etjam circa finem eruptionis ut p lu r im u m fefe prae­ b u i t terrificum hocce phaenomenon d ) .

§.

XL

Coronidis loco obfervasfe fufficiat, ejusmodi inter­ d u m fub infitione oriri phaenomena, q u o r u m rationem n e probabili q u id e m conjectura attingere q u eam u s.

E-B 3

te-d ) ïn G — L — 'Juveni oclodecim annos n a to, cui po(l infitionem uberius, h a t d/j cretum contiger at ex anthema, cir­ ca decimum fecundum ab infitione diem alter oculorum inflam­ matus , vehementer dolens at que lacrimans conjpiciebatur. E regione corneae tranjparentis puflula haud exigua cernebatur erupta, dolor que cum febre conjunctus eo vehementia procesfltt ut non mfi Vena feSlione, applicatis hirudinibus L a x a n t iis %fc. illum temperandi fuerit pnteflas. Pofl duos dios abfque Jup-

putatione fub fidebat puflula, nullam relinquens cicatricem.

1 — C — Puer quatuor annorum, in quo pofl infltio-

nem v ix quadraginta eruperant puflula, circa decimum p r i­ mum diem dolore oculi, fomnum arcente corripiebatur. Tunica adn ata, rubra at que vehementer inflammata cernebatur fi- inul in margine exteriori cornea tranjparentis puflula, capitis acus magnitudine, confpiciebatur. hirudinibus & veficatoriis applicatis , propinatifque laxantibus, evanejcebcit rubor adna-

tenim inter alias anomalias accidisfe novimus, ut infitio p u r e vetufto fafta, febrem & (olita variolarum excita­ verit fy m p to m a ta ; p u r e vero recenti, q u u m a m b ig u a fuerint priora figna contagii, iterum inftitutam h a n c o- perationem eædem fequelæ fuerint comitatae, licet hæ

ratione tem poris n eque ad primam nec fecundam

infitionem com m ode potuerint referri

d).

d ' ) L — O — B — _{F u e r duos cum dim idio annos n a tu s , filo pure im bu to}

eodem die ac f r a t e r e j u s, quem v id . pag. 9. inferebatur. A d diem ufque q u a r t u m

r i m a infitiom s, co n ta g ii pen etran tis evidentis/una p r a b u e r e figna.

S exto d i e : dolor obttifus a x illa Is’ rig id ita s hum eri in fit um infeftabat.

O ctavo d ie : pallida licet f a c i e s, tamen f a t i s bene f e f e habehat p u e r : r i m a

infitioms ruhefeere atque f i m u l exficcari v id eb an tu r.

N o n o d i e : trifilem a tq u e m orbidam faciem p r a h u it f p e c ia n d a m , calor

a tq u e fom nolentia J u p erven ieb a t. E x vigore f e b r i s e ru p tio j a m e r a t ex-

fpectan da ; loca vero infirinnis adeo erant d u b i a , ut licet in itiu m infiitionis e x

f e n te n tia fic c e s f is je t & f e b r i non caruisfet i n f i t u s, nihilo tam en m inus hifcc

J f m p to m a tib u s confidere d e h o rta b a tu r debita p ru den tia.

D e cim o d i e: nulla ja m fe b r is a d e ra t: in f r a t r e e j u s , q u i eodem die atque

l o r a in fe re b a tu r eodemque p u r e, j a m e r u p ta confpiciebatirur p u flu la v n r io lo fa .

E x f r a t r e defututo, pure recenti iterum ufittuere infitionem necesfe e r a t.

A l t e r o pofl ite r a ta m in fition em d i e , r i m a veteres r u b ic u n d a eruflaqtie o b ­ te c ta confpictehantur ; n o v a p u n c tu ra optimam p r a b e b a n t fp e in : una in f a c i e , una et j a m in humero vere variolofa eruperat puflula.

O u a t t o die: veteres mcifiones eodem m o d o, ac in f r a t r e factum e r a t S u p p u ­

r a b a n t : n o v a p u e tu r a m a d id a r u b r a q u e cernebantur: q u a in f a c i e e ra t puflu- J a , r u b r a c irc u m d a ta ha f i , m ateria f l a v a inveniebatur impleta: q u a in humero

puflula , j a m r u p ta cern eb a tu r.

S e x to die d?* a prim a infiitione decimo f e x t o ! nova f e b r is cum dolore capi.

t_{is m otibusque f p a fm n d itis conjuncta, ad diem ufque decim um increfeens, in vafit,}

nulla v e ro hanc fe c u ta eft e r u p tio cutanea: p u n c tu r a , q u a i t e r a t a infitione f a c t a

e r a n t in fu p p u ra tio u em abiere tandem que exliccationis pr a lu e r e figna. A tta m e ti die decimo t e r t i o poft ultim am infitionem plures in facie papula in confpectum v e ­

nere, q u a oh b r e v is f i m u m fuum decurfum tr iu m nempe d ie ru m , v a r io la s fu p p u -

ra n tes f p u r ia s , potius quam vera s m en tieban tu r, D ic tu non facile eft, u t r u m p r io r

in fitio a d p r a v e r t e n d u m m orbu m iti pofterum f u f f e c e r i t, an a lte r a e tja m , fu u m