D . D .
HISTORIA
de
BAPTISMO,
OBSERVATIONIBUS CRITICIS, EXEGETICIS
E TDOGM ATICIS IL L U ST R A T A ,
. • * ' fq j J A M
V E N I A M A X . V . O R D I N I S T H E O L . U P S.
P R Æ S I D E
M a g .
ER.
ABRAH.
S. T H . L I C E N T I A T . T H E O L . P R O F E S S . RJEO. E T E, O. N E C N O N A D S E S S . E T A D J . ORD. I N F A C . T H E O L .P R O C A N D I D A T U R A T H E O L O G I C A
p . p. * • > * /M
a s
.
GUSTAVUS
D O C E N S I N F A C . T H E O L . P a r s P r im a . + . IN A U D IT . GUST. M A J. D IE X IV D EC. MDCCCIK,U P S A L I Æ ,
D . D.
HISTORIA
v e
OBSERVATIONIBUS CRITICIS, EXEGETICIS
E TDOGM ATICIS IL L U ST R A T A .
§•
>.
'
I V f o r t a l e s q u a n t u m v i s L o c i & T e m p o r i s i n te r val lo, re-
r u m c i r c u m f l a n t i u m co pia, ingenio & cultu i m m e n f u m
d i f t e n t i n v ic e m, fita t a m e n o m n e s p ro v id a be nignitate a m
p l e x a t u r & quafi u n i t irisos Ille totiu« univerfi Kn w .
S i c
H o m i n u m
S u m m u s S p i r i t u u m q u e P a r e n s
n u n ,
q u a m fe
cc/uxflvçove s f e fivit; qui n p o t i u s ipfas illas g e n
t e s , q u i b u s q u i d e m n e q u e l eg e m p e r miracula d e d i t ,
n e q u e p l u s q u a m h u m a n a a u c to r it a te , P r o p h e t a s , a t
t a m e n p a t e r n a c u r a & p e r p e t u i s beneficiis Sibi &
N a t u r a l i
S u i N u m i n i s c o gn it ioni obftrinxit.
N o n fi
n e t e f t i m o n i o
Se met ipf un. f v e l
in
nlediis
Gënt il iS-
m i t e n e b r i s r el iquis fe U n u m V e r u m D e u m , d o c e n t ^ A -
poftoli A i t . X I V.
17.ita l o c u t i , - - -
-nx
ocfxotçïvçovjcev, ctyoc§c7rcia>v, n çuvcSev rfutv v s la s h S a s.
E x t e r n a h æ c c e D i v i -
n æ E x f i f t e n t i æ p e r u n i v e r f u m o r b e m u n d i q u e diffufa v e -
f t i g i a , u t n e m i n e m facile f u g e r i n t , ita iis c o m m e m o r a n
dis a p u d L y f t r e n f e s olim feliciter ufi fu nt P a u l u s &
B a r n a b a s ; q ui n icno, g n a r u s q u i s q u e e o r u m , quae ad h u
m a n i t a t i s u f u m m a x i m e f p e i t a n t , e ju s m od i a r g u m e n t a ,
e m u n d i vifibilis c o n t e m p l a t i o n e po t is f im u m p e t i t a ,
lo n o n t e m p o r e u f u r p a v e r i t ; t u m in r u d i o r u m animis
c ie ndi s a t q u e e x c i t a n d i s , t u m vel in iis c o n v i n c e n d i s at-
q u e c o n f i r m a n d i s , qui p r o cult iori alias i n g e n i o , e t i a m
e x q u i f t t i o r e m l u b in d e d o & r i n æ h a b i t u m f u f t i n e r e n t .
§• a . / ■>I n t e r e a v e r o p r æ t e r
T h e o r e t i c a m , q u æ v e l e x
l e v i o r i
ad l e g e s
N a t u r a e
e x t e r n a s ,
a t t e n t i o n e , u n i
u s c u j u s q u e m e n t i facile f u b o r i t u r , a d h u c m o r a l i s
illa
c on fc ient ia
h o m i n i
ad
p l e n i o r e m
& i m p e n d i o iubli-
m i o r e m , d e S u m m o N u m i n e
n o t i t i a m , a p e r i t vi am.
No b i l i s f i ma
ha c animi v i , u t u t p r o b e e x c o l i t u r , m o r
t a l e s , a d f u l g e n t e G r a t i a D i v i n a ,
d e m u m p o t e s f iunt
a r d t o s f u bl un a ri s domicilii l imit es fcranfcendere & f e n f u u m
d i t i o n e m ; in S u p e r i o r e m E n t i u m o r d i n e m f u fpi cer e &
A u g u f t i o r e m h u m a n i t a t i s d e f t i n a t i o n e m a t q u e y.Kwiv i eo-
q u e f imul T e r O p t i m o M a x i m o C r e a t o r e & S e r v a t o r e
d i g n i o r e m
fibi fiftere r el igioni s c o n c e p t u m ; n o n t a m
b r e v i s v i t æ fpe a u t f o rm i d i n e , q u a m S a n f t i t a t î s r e v e
r e n t i a f u p e r f t r u é t u m , & i n g e n u o a m o r e S u m m i B o n i &
V er i.
M o r a l e s v e r o h æ c œl e f t i s ori gi ni s d o t e s , q u a m v i s
p r o t e m p o r e , p l u s m in u s v e d e l i t u e r i n t , i nti mi s t a m e n
h o m i n i s fenf ib us indelebili m o d o infixae, n o n i m m e r i t o r e
p u t a n t u r in fe Cont i ner e m è t a m , I c o p u m f i n e m q u e u l
t i m u m o m n i u m , circa m o r t a l e g e n u s P . o v i d j N u m i n i s
c o n f i l i o r u m , aj & p r æ c i p u u m fimul R e l i g i o f æ c o n v i c t i o
n i s f u n d a m e n t u m . ( L u c . X I I I : 57.
R o m I: 19. I I : 14.),
/ / /D e
a) Cfr. Sræudlins Ideen zur Critik der Christlichen R eligion , & 2£&chariæ Bibi. T h e o l o g ie ,, P. IV
-*
§. HI.
D e tali c aus ia v d in G e n t i l i u m S a c r i s inftitutioui-
b u s b j , c ra sf a f u p e r f t i t i o n u i n m o l e a l i o q u i d e f o r m i b u s , n o n
n u l l a t a m e n i n t e r l u c e n t m o r a l i s n a t u r æ fat c onfpi cua ve«
f t i g i a , n e m i n i s n o n a t t e n t i o n e di gna.
U t p r i m u m ad re-
d i g i o f o s p r i f c a r u m g e n t i u m c u l t u s o c u l o s c o n v e r t i m u s ,
m o x
q u i d e m a n i m o o b v e r f a t u r t u r b a
m o r t a l i u m , qui
m e l i o r i s l u m i n i s e x p e r t e s , M a j o r u m e x e m p l i s , S a c e r d o
t u m f a b u l i s , fiétitiis O r a c u l o r u m c o m m e n t i s i p e q u e falla
ci m e t u v e p e r m o t i , in d e l u b r a D e o r u m c o n c u r f a n t ; q u o
r e m f a c r a m i p f i s m e t vi fam o b e a n t .
Si v e r o p a u l l o dili
g e n t i u s h æ c ipfa S a c r a r i m a r i v o l u e r i m u s , fimul obf er va -
r e l i c e t : q u a m p l u r i m o s i ft iu smo di
r i t u s , S y m b o l i c a s
a d u m b r a t i o n e s a t q u e i m a g i n e s , p r æ t e r e a , q u æ fub f
en-A 3
f um
b) Apud Gentes profanas ja m antiquitus usurpatu m fu isfe, ut quf initiari vellent (acris I p fo ru m , prius to to co rp o re ab lu eren tu r, in pro politi innocentiae teftimonium , multis probari poteft. — Eju sm odi proi politi Sponlionem ab Initiandis M yftag o g o s e x e g is f e , docent Libanius & Lampridius itidemque teftar.tur Patres Ecclefiallici. Sic Juftinus M. in A p o l o g e t i c o ; T eh ec v ïïe v.oct A esc-Sa/ uTPiovras ttç iv tX S e tv £7t i 7« ieçt% ev&a fy vv lcc i ev sç yxo L — C l e m e n s A lex. S t r o m . V I. Tow
fjivçïiçioûv lœ v 77uç EXAqatv x q y je t p sv l a K a S u q & iX , x a $ X 7:eç /.a i
7cic ëotçŒxçoiç 7o À&lçov — . T ertu llian u s de Baptismo r N a tio n e s e x tr a n e œ ab in ttlle ïïu S p ir itu a liu m p o te ß a tu m eadem efficacia i * dolis fu is fu b m in if tr a n t, fee & v id u is aquis fib i m entiuntur — . N a m
6 ? S a c ris quibusdam per lavacrum in itia n tu r, Ifedis alienjus aut M ith-
res — . Certe ludis A p o llin a rib u s & P elusiis U n g u n tu r ,! idque je in Regenerationem & im punitatem p e r ju r io r u m fu o r u n t agere p rœ fu m u n t.
Ipfe A u g u s iin jts , de Bupt. c o n t ra Donatiftas, perhibet: In m ultis ido lo ru m fa c rile p is S a c r is b a p tiz a r i h o m in e s .— Plura videfis apud G r c -
tium annot. ad. Mattii. X X V I I !. 19. — Sed neque h os aliosve G en ti lium neqtie Judaîorum ante æ v u m Joh. B. Inflricos ritus dig nos esfe ». qui cum Sacra Baptismi Ciiriftianorum in ftitutione conferantu r » infra prohoadi erit occaGo*
f u m c a d u n t , n o n nihil h a b e r e altioris i n d a g i n i s , q u o d
u l t i m o s f uos n a t al e s i n d e ufqiie ab infîtis h o m i n i s m o r a '
li bu s indigenti is r e p e t i e r i t
c ) .Sic m e n s h u m a n a vel i-
g n o r a n t i æ b a r a t h r o a l t e d u d u m i m m e r f a v a ri i s q ue
iïoti/xoviccç
&
e§e\c$ÇY]<TKeixçr a t i o n i b u s o b n o x i a , f auî to t a m e n
o m i n e , n o n n u m q u a m f ib i me t pr æf ag ii sf e v i d e t u r lae
t i o r e m olim p r o f p e & u m d').
P e r p e t u u m v e r o e j u s m o d i
c o n n e x u m i n t e r m o r a l e m h u m a n i g e n e r i s n a t u r a m &
c u l t u s Re l ig i of os in u n i v e r f u m , a t t e n t i u s p e r p e n d e r e ,
mo.
c) Cei. J. Fr. Buddeus in Mifcell. Sacr. P. II. D isfn t. de Stata Ecclef. Apoftol. P. II. § . X V I I I. multis argumentis probat: vel ipfos E thni c o s perfenfisfe, quod nefas esfet homini impuro peccatorum que fordi- b us p o l l u t o , ad D eum a c c e d e re ; indeque perfpe&am habuisfe cujus- d am expiationis necesfictitem, qua in Gratiam Divinam redirent. Huic m oralis fuæ indolis confciæ menti, Cei. Vir, primos refert natales facro- r u m r i t u u m , Ceremonia rum , luftrationum atque (acrificiorum. — Cu j u s rei teftimonia & exempla videfis in Libro Robert. S charrockii, deOfficiis fecu n d u m ju s N aturae cap. X V I. & Edvard Herb, de Cherbury de R eligione Gentil. Cap. X V .
Q uod fi plurimi in tenebris Gentilismi palpitantes, ad abfonas quas vis imo & horrendas de mediis expiationis, prolapfi eafent opiniones, non ta m en prorfus defuerunt, qui fobriorem viam ad recuperandum Numinis O ffen fi favorem praeceperunt. In his infigne fuit Periandri monitum:
ccpctflûov pflciC iiÅ evx , S i p ecca veris, m ali Te pœ niteat. D e multis in te r gentes, ubivis in troduftis Numini fatis faciendi modis atque damna re- atusque ab fe removendi conatibus, digna funt quae heic inferantur S. R. M ori v erb a ; Q uam quam va rie heic erra tu m eß, tam en elucet fenfus : —
elaborandum esfe in fa v o r e D ei recuperando. Epit. T h . Chrift. p. 112.
Haud disfimiles adumbrationes attulit Witfius in E xercitatione fua:
de Theologia ffu d c eo ru m in N egotio ffu ß ific a tio n is. .
( d Multi etiam vel ex Ethnicis fibi perfvaferunt: S ummum Numen
Mortalibus Propitium f o re ; quam etiam ob causfam O ratores eorum a c Poetae uno ore celebrarunt D eorum clementiam. — Cfr. Buddei 1. c. De futurae Vitae fiducia in S o c ra te , vide X e n o p h . M em orab. pas fun & Ciceron, in Læl. c. 4.
*T
t
m o m e n t o q u e fuo p o n d e r a r e , o p u s eft, c u m n u lli u s, in
g e n e r e , D o f t r i n æ , n e d u m Religionis, multifaria a r g u m e n
t a d e b i t a m i n v i c e m h a r m o n i a m &• uni tio nem a tt in g e r e
p o s f i n t , q u o m i n u s ad fixum q u e n d a m r e f e r a n t u r h u m a
n i t a t i s c onfpecftum; qui a u t nullibi, a u t c e rte in morali
a t q u e fpirituali ejus indole r e p e r i u n d u s eft. Cui v e ro
p e c u l i a r e m p r o r f u s a t t e n t i o n e m d e b e m u s , ficubi o p e ra
n o f t r a p r æ f e r t i m v e r f a m u r , in S y m bo lic is quibu sdam
R e l i g i o n i s vel N a t u r a l i s vel Revelatae difciplinis atq ue in-
f t i t u t i o n i b u s e x p o n e n d i s ; u t p o t e q u æ fnb e x t e r n a figno-
r u m r e p r æ f e n t a t i o n e , i n te r n a s m e n t is o p e ra tio n es refpe-
x e r i n t . H;vnc e t i a m viam, C h ri fti a n æ religionis D o& o rib us
p r æ i v i t A p o f t o l u s , a s f e r e n d o : Oeconomiam Saevam Vete
rem J u d a ic a m , ceremoniis Ö3 externi apparatus copia refer-
tis ß m a m , non nifi novam Chrißiancc Religionis infli<utionem
a d u m b r a r e , illamque in hac adimph tionem J u a m , foliditatem
€0* realem fenfum obtinuisfe ( C o l o s f ' I I; 16. 17); quippe
c u j u s fpirituali inftruéfcione d o c e m u r , diftracfca noftra ftu-
d i a & defi deri a in u n u m illum ac S u p r e m u m colligere
f i n e m : u t f in ce ra & falvifica fide c u lt u q u e S u m m i N u
m i n i s tv 7.mvpcch noq
uX
y\^
siccperfe<ftior indies e v a d a t In
ternus N ofier homoj qui in anim i genuina & incorruptibili
dignitate fu b fijlit, cuique ab Ipfo Deo magnum fla tu itu r
p r e tiu m . ( 1 P e t r . III. 4. Cfr. 2 Cor. IV. 7.)
§ IV.
A n i m u m v e r o , m odico f l e x u , a d v e r t e r e ad h a n c
n a t i v a m & m o r a l e m in d o le rn , q u a h o m o p r im u m Reli
g i on is v e r e Spi ri tualis, c a p a x fuerit, ftricftimque obferva-
r e p e c u l i a r e m e jus ha bitum atq ue , in g e n e re , propenfio-
n e m , i n d ue nd i n o tio ne s m o ra l e s ac religiofas r e r u m fen-
filium i n v o l u c r i s , t y p i s h ie ro gl yp hi c is vel a<ftionum e x
t e r n a r u m i ma g in i bus fyinbolicis, h a u d abs re p r o p o fita .
s
v i f u m q u i d e m eft.
A t ne fa s fimul c r e d i m u s , in e o r u m
t r a n s i r e c a ft r a, qui, p r æ n o t i o n e S a c r a m e n t i , j u f t o l at io-
ri
&n o n fatis definita, i niqui us c o n t e n d u n t :
J o h a n n e m B .j c f u m C h r i f l u m , r i t u m B a p t i s m i S a c r a m e n t a l e m a J u daeis v e l G e n t i l i b u s m u tu o f u m f i s f e e f ;
Q u o r u m q u a m v i s
m u l t o i m p r o b a m u s o p i n i o n e m , h a u d t a m e n d i f f it e nd u m
e sf e r e m u r : v e l in eo i n fi g n it e r c o n f p i c u a m ill uxisf e
P r o v i d i N u m i n i s p a t e r n a m c u r a m , q u o d c u m o m n e s v o
l ui t g e n t e s p a r t i c i p e s fieri v e r e Di vi ni c u l t u s , q u o ad
m e l i o r e m r e d i r e n t f r u g e m ; n o v æ q u e R e i p u b l i c æ Chr ifl ia-
n æ c i v e s q u o s q u e
f j )follemni ac facro r i t u i n i t i a n d o s ,
h u m a n æ f r a g i l i t a t i , S y m b o l i c a e j u s m o d i i n ft i t u t i o n e
ob-
vi-e ) Scriptores Ecclefiaftici vocabulum Sacramenti ufurpantes, nunc in fenfu g e n e r a lio r i, nunc Jp e d a lio ri & denique fp e cia lisfim o , hac vaga explicatione forfitan anfam d e d e r u n t, tum Pontificiis num e rum Sacram entorum in Septe nariu m usque m n ltiplicandi, tu m R e f o r m a t i s : extendendi facramentale nom e n, ad om ne m fere Rituum S y m b o lic o ru m am bitum. E x eadem ratione profe&um esfe nobis videtur, quod cum Grotio & L i g t h f o o t i o , perplurimi magni Nominis T h e o l o g i luftricos Gentilium vel Judaeorum ritus cum Sacramentali Baptismi inftitutione co n fu d erin t; H u ju s p erperam illis referentes originem.
/ ) Q uod nonnulli, ad infirmandum Chrifti de B a p tis m o , univer- fale praeceptum , ob je ce rin t: vel A p o s t o l o s n o n e s s e B a p t i z a - t o s , ita refellere ftuduit Grotius*. Ipfts, inquit, qui e x C lirijli ore ccelefle
dogm a acceperant y non prcecepit C hriß u s b a p tiz a r i, Jed alios b a p ti z a r e , quod fe c e ru n t. Tertullianus libro de B ap tism o : Illis vel p r i
mes adleïïionis & exinde individuœ fa m ilia r ita tis p reero g a tiva com pen d iu m B a p tis m i conferre po tu it. S e d & Ip fo s b a p tiz a to s , J o h a n n is B a p tis m o , u t de quibusdam certum e fl, ita de cœ teris cur nege tu r , non v i d e o . Mentione etiam digna videntur, quae T ertullianus r e tu lit, rationem r e d d e n s , cur Chriftus non Tpfe a d m in ifir a v e r it B a
p tis m i S a cra . — I n q u e m , in q u it, tin g e r e t? In P cc n ite n tia m ? Quo ergo illi P rcecnrforem ? In peccatorum rem isfionem , q u a m verbo dabat? In S e m e tlp fu m , quem h um ilitate celabat? I n S p . S a n H u m , q ui non d um a P a tr e defeenderat? In E ccleßam , q uam nondum A p o fio li ß r te x e r a n t ?
V ia m
i v e r i t , q u æ ad o m n i u m c a p t u m g e n i u m q u e adpri -
m e e s f e t c o m p o f ita .
Q u o f ü f t u m e f t , u t , q u o d in
f e invifibile
ac D i v i n u m
e r a t , fimul a l i qu o m o d o in
f e n f u s i n f l u e r e t £ ) ; & ad itus pl anior a t q u e e x p e d itio r ad
do<
5
b in am fal ut
if e r a m a n i m i s p a r a r e t u r , r e r u m fenfua-
l i u i n i r r i t a m e n t i s , n i m i u m q u a n t u m obnoxiis.
D i v i n u m
q u o d con fi l iu m a t q u e i n f t i t u t u m , eo m eliu s q u i sq u e æ -
f t i m e t , q u o follicitius fecum r e p u t a v e r i t : debiles h u m a
ni i ng en i i vi ^es a t q u e aciem, cito p l e r u m q u e effugere v e
r i t a t e s f u b l i m i o r e s , nifi q u a d a m t e n u s a d t e m p e r e n t u r &
q u a f i c o n c r e f c a n t imaginibus a t q u e fignis, e x o r b e r e r u m
vi fi bil ium m u t u a t i s .
§. V.
U t i v o c a b u l a c u j u s q u e l i n g u æ , m a x i m a m p a r t e m ,
i n v a l u e r i n t fignificatu p r o p r i o , a n t e q u a m ad cu ltio re m
a n i m i h a b i t u m a t t ig e r in t h o m i n e s , qui n on nifi fenfim,
u f u , fcientiis & r eligionis m a x i m e benigniori influxu, p e r
f i c i u n t u r ; n e q u e inde m i r u m , qu od vel follertisfimis E t y
m o l o g i c i s i n v e f t i g a t i o n i b u s , n o n a d m o d u m luminis c o n
ciliari foleat difficilioribus e x tr i c a n d i s Philofophicis do-
f t r i n i s , n e d u m D o g m a t i b n s Theologicis. N o t i o n e s e te n im ,
p a r t i t n , q u æ a b f t rahendi artificio, vel rationis intenfioris
v i c o n f i c i u n t u r , p a rt im q u æ in m e n t e , m oralis f u æ in
d o l i s c o n l c i a , p r i m u m e x o r i u n t u r , ( q u o d e m u m o m n e s
S p i r i t u a l i s r el igionis ideas u lla te nu s p e r t i n e r e , in confesfo
e f t ) c u m p r o p r i i s c a r e a n t f i g n i s , e x p r i m a n t u r n e c esfe
e f t , v o c a b u l i s , p r id e m e f f b r m a ti s , a t fenfu p e r q u a m
iin-B
p r o
-- g ) G regor. N az. O rat. X b . p. 641. “ Quandoquidem duabus parti b u s , hoc eft anima & C o r p o r e , conftamus , quarum altera in afpe- f t u m c a d it, altera oculorum fenfum fu g it, duabus quoque rebus con fiât Baptism us, aqua fcilicet & S piritu, illa vifibili, hoc vero invifibili; illa T y p i c a , hoc vero intimos animi recesfus purgante”.
p r o p r i o h) .
Q u e m a d m o d u m i g i t u r in i r r i t u m e s f e t , fi ali
q u i s p e r i c u l u m f acer et , D o c t r i n a m d e S a n c t i t
a t e , J uftitia
a c M i f e r i c o r d i a D i v i n a , e x m e r e p r o p r i i s , e x
p l i c a n d i , li-
gni ficatiotiibus v o c a b u l o r u m v n p ,
& n o n ; h a u d fe-
c u s e t y m o l o g i c a q u æ v i s p a r u m f uf fl ce ret o p
e r a ad iilu-
f t r a n d u m D o g m a d e B a pt if mi S a c r a m e n t o / )
, q u i p p e cui,
p r a e t e r e l e m e n t u m f enfi bus o b v i u m , t r i b u i m u
s r e m invifi-
b ilc m , D i v i n a m , ac f e n f u u m e x t e r n o r u m f p
h æ r a t n l o n
g e t r a n s c e n d e n t e m . — I n t e r e a v e r o c utn c œ
c o n o n c a
l u i , fed m e n t i s h u m a n a e n a ti v i s l e g i b u s , & r
eali c ui da m,
i n t e r a ni mi c o g i t a n d i v i m & f a c u l t a t e m n o f t r
a m t u m fen-
t i e n d i , t u m i m a g i n u m a t q u e f p e c î e r n m fi ét ri c
e m, c o n n e -
x u i & c on fe n fi on i d e b e a t u r , q u o d v o c e s e x
p r o p r i o fen-
f u , ad f u b l i m i o r e s fimul d e f i g n a n d o s c o n c e p
t u s , p a s f i m
t r a n s f e r a n t u r ; e x i n d e E t y m o l o g i a e f obri ori f t
u d i o , u s q u e
f uis c o n f i â t u f u s a t q u e n e c e s f i t a s . — Q u o i g
it ur p e r s p i
c u i t a t i , ut i p a r e f t , c o n f u l a t u r , poft, h a s a d
u m b r a t i o n e s
p r æ v i a s , o p e r a m n o f t r a m ab ipfis n a t al i bu s
(Z
cc7
itishxtocv o c a b u l i , & d e r i v a n d i s i nde f ignificationibus
i n q u i r e n d i s ,
q u a n t u m q u i d e m au<
5
t o r i t a t e l i q u e a t , n c f t r o q u e p r o p o f i t o
i n f e r v i a t , a u s p i c a r i fas erit.
§• V I-N o t u m eft h u j u s vo ci s e t y m o n ß ctifiu; c u j
u s n e -
q u e m i n u s v u l g a r i s h a b e t u r in
m e r g e n d o & tin g e n d op r o
p r i a n o t i o , quae v i m f e r e m e d i a m , i n t e r rio
\ e7n7tcÅcc,£eiv
v e l
h ) Hinc tum P hilofophicæ tum Theologicae controverfiæ perplures,
quas vulgo dantur vel rerum propofitarum fubtiliori indnli & objeiïivce, u t a j u n t, difficultati; vel circumfcriptioribus humani ingenii limitibus & hebetiori in Subjecto, perfpicaciæ , neutri tamen ît» d e b e n t u r , quarn potius vocum arbitrariis & vagis inde n im i u m , iignificationibus.
i ) H isce non infitiam ur: Vocabulo rum inopiam & irfufficientera habitum proprie defignandi vel n o t i o n e s , quæ ad A rticulos m ix to s p e r t i n e n t , im pendio adhuc majo rem esfe, in Articulis P iw is exponendis.
v c l £7£i7rÅh(V, leviter innatare k ') &
7
c: dW/v pesfum i r e ,
o b t i n u i s f e v i d e t u r .
S i q u i d e m v e r o i n t e n d e n d æ fignifica-
t i o n i s e r g o , mergito r e c e n t i u s e f t b r m a t i u n fuit a : m er
gere , p r o i n d e a ßoc,7tl&y illud ßoc7flt^co‘, fie ufu v e n i t : L a t i
n o s P a t r e s f æ p i u s
p r o b a p tiza n d i v o c a b u l o , u f u r p a s f e
v o c a b u l u m : M c r g ita r c , ve l in ipfo S a c r a m e n t a l i fignifica»
t i o n e / ) ; a t q u o n i a m m o s t u l i t : mergere a t q u e tingere ■
>
q u o d la v a re tu r v e l ablu eretu r, i dc ir co e x or igi na ri a «7*r-
g ita n d i & mergendi n o t i o n e , a p u d
p r o f a n o s A u c t o r e s
f r e q u e n t i o r i m ) , in N. Ï . h a u d p l a n e o c c u r r e n t e , v e r b u m
ßot7STifa facile t r a n s l a t u m f uit ad la v a n d i, a q u a p u rg a n d i
& lufirandi atftus d e f i g n a n d o s ; ( L u c æ X I : 38. M a r c i VII.
4 ) ; h a u d f ec us ac Snw i n t e r d u m æ q u i p a r a t % i t m ( L X X
Inc. ad R e g . V . 1 4) . A d r e c e n f i t a s d u a s mergendi & la
v a n d i n o t i o n e s , h a u d difficili n e g o t i o r e d u c i pos fe v i d e n
t u r , qui d e r e l i q u o in N.
T .obvii f u n t , multifarii a t
p l e r u m q u e m e t a p h o r i c i , v e r b i ßu7rli£oj fignificatus.
I n
tingendo ve l mergendo l u c u l e n t e r c o n f pi c u a exu n d a n d i, c ir
cum fluendi a t q u e inde o r i u n d a ; exuberandi & copiofe la rg i
endi v is ; qui f e nf u s, u t in aliis m u l t i s locis, infignis eft in
di(
5
t o J o h a n n i s , M a t t h . III. 11. avios vpoes ßci7rliaei sv7s\svptc6-
It
uyloon ) xa/ 7rvçit Ille vos large imbuet S p iritu Saniïo &
B 1
igne
k ) Cfr. H e sy c h iu m & Svidam.
/ > Sic H ie ro n y m u s adv. Luciferianos : - - N a m & m ulta a l i a , quee
p e r tra d itio n em in Eccleßis ob fe r v a n t u r , velut in la v a cro , t e r c a p u t m e r g it a r e , deinde tg re sfo s', la ffis & m ellis g u fla r e concordiam & c. Pari
m o d o Tertullianus de Coron. Milit. C. IIT. — A pud Profanos Latin os A u & o res voc. baptizo plane non in ufu fu it, at vero ba p tifieriu m apud Plinium occurrit.
m ) E xem pla collegit S c h w a r z i u s in C om m ent, Crit. L ingv. G r. n ) E x h o c & parallelis S:æ S:æ dittis indufti potisfimum viden
tur, qui Aquam in baptismo n o lu eru n t adhibere. — Auguftinus H æ ret. L IX m em orat quidem : Selevcianos & H erm ianos b a p tism u m in aqua »on accipere; causfam vero non e x p rim it; hanc vero in eo f u i s f e , q u o d
igne o), f ive S. •<
5
\ e x tra o rd in a riis donis,- vel forfit an p o
t i u s : Anim o fa n d o , '8f quafi ig m , ab im m unditiis m entis p u r ifi
cato p ).
A mergendi fignificatfone e t i am facilis fuit t r a n s g r e s -
f u s ad e a s l o c u t i o n e s , in q u i b u s i ll ud: ßoc7tl ^eaboq d e n o
t a t : C alam itatibus y periculis cingi, & fic p o r r o ; n e q u e fe-
c u s l at ine d i c i t u r : mi fe r iis m etg i q) & a p u d E b r æ o s :
f lu
-Jo h a n n es Baptifta, fuum & Chrifti baptisma c o m p a ra n s , diverfam fe- cisfe videatur A m b o ru m M a teriam , S u i quidem a q u a m , fed C h r ifii, ig n e m , vel patet ex P h ila ftrio , qui de Haereticis illis ita Ccripfit : S eleu
cus & H erm iu s h ceretici, a n im a s hom inum de ig n e & S p ir i tu esfe ex ifiim a n te s, ifto ( aquce) B a p tism o non u tu n tu r , p r o p te r verbum hoc, quod d i x i t ^ fo h m n e s B a p tif ia : Ipfe nos Baptizabit in Spiritu & igne.
Svic. 1. c. Patres e contra plurimi aquæ B. ufum acriter d e f e n d e r u n t, fed interim de causiis perquam fin gularib us, quæ non parum arg u u n t fimplicem nimis Æ v i genium & prorfus infantilem. — Sic Cyrilfus Hie- ro fo ly m ita n u s , in Homil. 3. de Baptismo, probat: a q uam in h o c S acra m e n to necesfariam esfe : quod f i t p ulcherrim um in q u a tu o r elem entis ;
quod coelum, A n g elo ru m D om icilium , e x aqua c o n ftite r it; quod E v a n - g e lii in itiu m f u e r i t j u x t a aquam J o r d a n i , & fic porro. Chrifti. K irch.
G efch. von J. M. S chrôckh. X II. T l i . p. 3 9 4 .
0 ) N on d e f u e ru n t, qui pro tem porum s&eXoSçyjo-y.eiot, litterali fenfui nimis in d u l g e n t e s , ignis ufum in Baptismali ritu r e tin u e ra n t. N o t a funt verba Tertulliani de V a le n tin o : B is docuit tin g i, tr a d u fto
co rp o re,fla m m a . A uguftinus idem de Seleucianis & Hermianis r e f e r t , —
F e r r o , ig n eex can d efcen te , ftigma fingulare auribus Baptizandorum i m prim endi m orem nonnullis fuisfe, tradit Clemens Alex. Noxiam hanc & abfonam confuetudinern etiam fequiori tem pore invaluisfe in te r P o p u los Habesfiniæ & Chriftianos ffa c o b ita s d i f t o s , co nfirmant Ludolfus & R en au d o t. Exem pla la rga manu collëfta, videfis: C om m entaire Litt, fur le s Livres du N. T . par A ug. Calraet. T . V II. p» 2 9 4 . f.
p ) E x multis huju s loci explicationibus, præcipuas v. apud Svic.
1. c. Grotium & J. Chr. W olfii Cur. Ph. & Crit.
q) M etaphoric am hanc vocis lignificationem in N. T .i n fig n i te r p r o
flu clib u T , m iferiis opprim i ( P f . L X I X . 2 , 3.) H a n c v e
r o M e t a p h o r a m i m p e n dio l o ng ius & p a ul o infolentius
p r o f e c u t i i u n t P a t r e s G r æ c i , ap ud q u o s : ßx'/ficB yvui lotte
oty.otfl)xis, — v770 y.e&rjç. f. p e S y etc uzrvsv, p r o : Obrui
p e c c a tis, v in o , Jomno, & aliæ e jus m odi di ctio ne s, h a u d
i n f r e q u e n t e s i u n t r ) .
In S a c r a m e n t a l i v e r o B a p t i s m i n o t i o n e , quafi coa-
l e i c e r e & u n i r i v i di mu s , v e rb i Tis:ßot7iTt£e<T§ui & Proprium &
M ctaphoricum Sublimioremque fignificatui»
J). Q u o i n facro r i
t u , e x i n ft i t u t i o ne Chrifti atq u e p r o t n i s f j o n e , litteralis illa
im m e r fio
r ) , c u m h o m i n i s ba pt iz andi fpirituali purificatione
,p e r - C œ l e f t e m g r a t i a m animi r e g e n e r a t r i c e m , D iv in itu s
a c b e n i g n i s f i m e l a r g i t a m , a d p r i m e c o n j u n g e n d a eft
/
B 3
u n
-r ) C lem ens A lex. Lib. II. Poedag. Cap, II. Plu-ra «xempla e Ch-ry- foftotno & Juftino M. attulit Svicerus L. C.
f ) Svic. 1. c. p. 6 3 4 & S chrôckh. 1. c. P. X I IE. p. 419 hanc do- 6trinatn Patrum Eccl. teftimonio confirmarunt.
t ) Im merfionera ( xoflcefivotv) in A6tu Baptismali ufurpatam fuis-
fe, æ vo Apoftolico, probatur e S:ræ S:æ diftis Matth. III. 6. 16. Marci I : 8» p- Luc. V I 16. .Toll. I, 2 6 . f. & multis aliis locis;etiam p ro xim e fequentibus feculis fervatam esfe, ut præcipuaru, tollantur A- thanafius, G regorius N az : & Alii Patres Eccl. (Buddei Ifagog. Hiftor. T h . p. 1054. f.) Hinc haud m irum , quod præter Ecclefiam Græcam , & Socinianorum & Anabaptiftarum a sfeclas, fm inerßonem tam quam abfo- lute Esfent-i dem (E tuentes , etiam fummi Viri inter Noftrates, Buddeus, Michaelis, Storrius Ipfeque L u th e ru s , etmdem ritum, adfiperfioni praeferre fuerin t vili. — Cum vero & vi vocis & esfentiæ , Im m erßo Ç zodfper-
fio non differant ; cnm heee feqniori quidem tempore, in clinicorum
maxim e gratiam in tr o d u f ra , nullatenus a Chrifto Apoftolisve vetita fu erit, cum & fa n ita ti & decori maxime conveniens fit, abfonum esfetr jam dudum, & to t de causiis feruatum, velle immutare ritum. — Cfr*
B o ed er le nii In ß itu t. Th. C hriß. § . 347. obf. I.
u) P ræ ter quam quod Hermiani & Selevciani Veteres Visibile in
conw-u n d e q conw-u o q conw-u e m e r i t o j a m p r i d e m f ta t conw-u i t E c c le f ia : B a p t i s m i
d u o EsfenCialia E l e m e n t a , V ifibile, a t q u e Invifibile. Q u i q u e
v e r o B a p t i s m i S a c r a m e n t o initiandi e r a n t , ut i a n t i q u i t u s , aeta
t e pl uri mi p r o v e é t i o r e s , v ) eo fimul f ol em ni fidei p r o f e s l i o n e
f ef e
piares dediti Chriftiani, aquam, u t Mali O m in is h o r r e n t e s , V in um ali- nm que liquorem, ejus loco fubftitutum v o lu e ru n t; cui opinioni de liq u o ris indifferentia, cum Socinianorum q u ibusdam , etiam ex Calvinianis Be- za f a v i t (Auguftin. Hæref. X L V I de Manichaeis, & L I X de Seleuc. & H erm . Buddeus. L. C .) Illos ita d itt o s A s c o ir u ta s olim contendisfe :
N o n debere d ivin a m y fie r i a , quœ in visib iliu m Ju n t f i g n a , per re s v i - fib ilts p erfic i, neque incorporea p e r fenfiles & c o r p o r e a s , m e m o r a t
T h e o d o r e t . haeret fab* L. I. C X , E o s q u e propterea non celebrare B a ptismale Sacramentum . In ter cchccCfioqcc referuot S ocinus, Q u a k e ri , Se- paratiftæ item que G otfr, Arnoldus. —
*/) Non nifi adultiores & inftruttio nis jam dum capaces, a J o h a n ne faltem B. lavacri S a c r i s , fuisfe in itiato s , vel exinde probari videtur, quod Baptismus E jus, E p ith e to Ti/r fxsrocvoixs infignitus fuerit. N e q u e expresfis S. S. verbis probari poteft : Poedobaptism uin aevo Apoftoli- co obtinuisfe; ho c tamen non improbabile plane fuisfe, fvadent multa. In his citari folent loca S.æ S :æ de I n fa n tib u s , u t a d re g n u m D ei p ertinentibus M a rc. X . 14 ; de U n iverfa li R eg en e ra tio n is necesfitate ffo h . III. 6. de Gratiae Evangelicce prom is/ione ad omnes omnino H om ines A f t . II. 3 8 , 39, & praecipue de G e n
tibus baptizandis fine ullius populi aut aetatis d ife rim in e , M atth. X X V I I I . 1 9 ; quem facrum locum agere non tam de docendo, quam
de d ifcipulis fa c iu n d is vel in itia n d is , fufius probavit J. J. W e t f t e n N .
T . T o m . I. p. 546. f. neque non D o t t r i n æ de P œ d o b a p tism o ro b u r ad dit m entio Paulina 1 Cor. I. 16. quod in tegri Stephani familia Baptismi Sacram entum recepisfet Cfr. A t t . X V I. 33. A cced u n t P atru m Eccle- fiafticorum T eftim onia, unde evincitur: ïlccçctiïoaw hanc,ut aitAuguftinu«, tenuisfe univerfam E c c le f ia m , fed A u tto r ita te Apoftolica traditam . Lib. IV . C. 23 a d ve rfu s D o n a t. — N e q u e de hac re disfenfus fuit in t e r Graecam & Latinam E cc le fia m ; quin immo, & Pela giani, alias n i m is leviter de Baptismi necesfitate fentientes, etiam hunc ritum ferva- runt. Praecipue notatu dignum cenfemus: O riginem , poft Chrift, annos C L X X X V nat. in libris f u i s , pro P œ d o b ap tism o tu m in g e n e r e
reliquis-fefe d e v o v e r e C h r i f t i a n æ d o é t r i n æ teno» ibus d e b e b a n t x):
u n d e p r i m u m enata_ e ft illa ve rbi m ß<x,7rriCsvhui obftrin-
gendi p e cu li ar i s n o t i o , h a ud q u i d e m e x e t y m i originario^
m ergendi fignificatu, i m m e d i a t e e r u e n d a , at nihilo fecius
æ q u e indubia. H æ c v e r o , f o l l e m n i t e r fidem profitendi a t-
q u e obflringendt n o t i o , a r e l i q u i s , q u æ in v e r b o
7roXvcr]'
y.oo: ßocnrifroBott, c o n t i n e n t u r , f i g n i fi c at i on ib u s, e o c u r a
t i u s i n te r n o f c e n d a e f t , q u o c e r t i u s f u e r i t , e a m in p l u r i
m i s difficilioribus N. T. locis e x p li c a n d i s , folam va le r e. E j u s
notionis p r æ c i p u u s u f u s , in v ari i s N . T. f o r m u l i s : ßcc7tri-
gsoBoct £ ßx7iT«r.%vcci eis f. mri ro ovcptot rivos, in co nfe sf o pl a
n e eft.
N e q u e m i n u s c o n v e n i e n s e a d e m n o t i o v i d e t u r
aliis m u l t i s locis ^vsvoriels, q u o s q u i d e m p r o d i ve rf o g e n io
& r e r u m i n t u i t u , difpari m o do , diverfi e x p l i c a n t i n t e r p r e t e s -
S i c v e x a t i s f i m a m illam l o c u t i o n e m i C o r , X V . 29. - - -
ci ßct7rlt^cpevoi v7i?ç, loov vskçccv: demortuorum causfa baptiz.a~
t i , c o m m o d e ita c i r c u m f c r i b e r e l i c u e r i t : <7«/, infignis con-
fiantice at que v ir tu tu m Janftorum , fa to dudum fu n fto ru m , r-
xcm plis p e rm o li, eandem fidei at que religionis profesfionem
e d
i-fe luculentisfima te ftim o n ia , tum retulisi-fe : Seipfum jam recens natum, lavacro facro fuisfe inidatutn. N e q u e 'n o n D oftrina de P œ dobapt : co r roborari folet ex analogia cum inftitutione in V. T . parvulos circum cidendi , nuper natos. —• H æ c tamen argum enta non omnium animos convincere v a l e n t; imrao, & Tpfe E u t h e r u s fententiam ferre de hac quæftjone noluit. Cateches. Maj. p. 544. P atrum Ecclefiaftic.. Placita de h a c re vide Svic. Lib. cit. p. 647* f* S chröck 1. c. pasfim. Cfr. Seil. HiO-, Dogm. de Bapt. E x his omnibus liquet.* firmioribus rationibus d efen d i, quam impugnari Pœ dobaptism um .
x ) Pro m ore d u d u m , inEcclefia r e c e p t o , baptizandi jubebantur, in
Cælum in tu entes fublatisque m a n ib u s , C lirifto, cu nftisque Sacris a Deo traditis eloquiis asfentiri, trinam dem um ed e re Profeshonem bidei. Cyril. H ierofoly m it. Catecbef. I I , \'tc(p vl^ p. 196. Dionyf. A reopag. H ie rarch. E cc l. Cap. 11. S e tt. V J. V I I . G re g o r. N az. O rat. X L . Cypriaa» E p . L X X .
edidisfent y ) . P a r i r a t i o n e çv\(nv
iC o r . X : z ,
tïuvI
sçei* lov
Mscavjv eßoc7flicuvTo sv Ip veÇ)eXp pgq Ip SocXccavp, a p t e v e r t e r i s
N " 0
-tf
y ) Præpofitionem w re ç cum genitivo denotare causfam finalem,
extra dubium eft. Sic Joh. X I : 4. illud : — — v7reç Irjf iïofy\s ia $ S 8 valet: Gloriæ Dei "ergo. Proin de 1. c. v t îs ^ I x v vskçcov v e r ta tu r : M o r
tu o ru m Causfa , fcilîcet b e a to r u m , qui vel d o ftri n æ ve! fiduciæ & virtutum
exemplis , alios ad inftitutionem Cbriftianam perduxerunt. Hac ig itur P a r
ticula ex p licata , & verbo Cc67rliÇsG&oci} uti fupra , in n o tio n e : fid ttn profitendi, fu m to , in te g e r fenfus v er b o r u m : S7tst It 7rcipo8(riv 01 ßcc7i- hÇofxevoi V7teç I x v v s k ç w st oK us vskçoi 8 'A syetço vlu t, hicce facillime
e ru itu r: N ifi m o rtu i aliquando r e v ix e r i n t, in ir r itu m e s fe t, u t a li
quis fe b a p tiz a r i fin e re t & religionem C h riflianam p r o fite r e tu r , in im ita tio n e m , f a to j a m fu n c to r u m ■ Hanc explicationem & liugvæ ra tio & vetuftisfima illa fo rm u la , ju x ta B. ufitata, qua in te rro g a re n tu r Baptizandi: an crederent m o rtuorum f u tu r a m re fu rre ftio n e m ? fimul ac fidei fytnbolum de reliquo profiterentur. C hryfo fto m . Hornil. X L . in
I C orinth, denique c o n f i r m a t , quæ prima Chriftianorum æra, viguit
fytnbolica figuratio, cum baptizandorum illa folenni Kctluiïvcr) & uvot$voty fepultura & refurre&io C h rifti, pariter ac fidelium adum braretur — Alii lo n g e aliter de hac re fenferunt; conje&urarum num erum cumulatim of- feru n tW o l fiu s , G rotius & Svîcerus aid 1. c. In his, e o r u m , qui v e r b a ;
uTteç l a v veaçav ßocTrlt^saö'oct, in terp re tan tu r; loco E f vice m o rtu o ru m ba p tiz a r i, non.jmajdme probabilis nobis videtur o p i n i o , quamquam non nullis
& Eccl. Patribus & Svicero & recentiorum quibusdam Cei. viris pla cuit. — Concedimus quidem, ejusmodi V icarium baptisma obtinuisfe in media illa, florenti d i& a , Chriftianorum quinque - fæculari æ r a ; imo & prim o forfitan faecnlo — Perverfam d u dum ,quaqua verfum viguisfe con- fuetudinem, teftantu rTertu llianus (St Ambrofius, Zonaras, Balfamon & qui fu ere plures. (videfis teftimonia nonnullorum, apud S v ic e ru m , 1. c. P. I. p. 6 4 a . ) Retulit ipfe Chryfoftom us : P o fiq u a m , Catechumenus quisp ia m apud eos (Marcionitas) exc esfe rit; fu b lekto m o r t u i . abfcondito aliquof,
qui v i v it , accedunt a d m o rtu u m & a llo q u u n tu r, & r o g a n t, m ini velit accipere b a p tis m a ? D einde illo nihil r e fp o n d en te ; qui in fr a abfcondi- tu s e f t , p r o illo d i c i t , f e velle b a p tiz a r i : & fiç eum b a p tiz a n t, p ro e o , qui excesfit. Homil. X L . in I. ad C orinth. Pravam eandem apud
Cerinth ianos percrebuisfe fuperftitionem, tradidit Epîphanius, hæref. X X V I I I - — ; quam v e r o , fi Paulo ja m v iv o , in v a lu isfet, aequo certe
O m n e s,
S? Mofen ducem per mare rubrum
fecu-/ fecu-/ , fo fecu-/02 wl Ipfi ad obtemperandum fefe obßrinxerunt.
N e -
q u e fee us , q u æ i Cor. XII. 13. e x t a n t v e rb a : ßcnfl^eaScci
eia- IV a-ccpcc, e x p l i c a n t u r de officio concordiae & mutuae
B e n e v o l e n t i æ , ad q u a m , ipfis B a p tis m atis follemniis 06-
f l r i f i i
tenerentur Chriftiani. — I ti d e m q u e di& ionem :
R o m . VI. 3. ßoc7fi(^eoBat eia-jcv Bocvoflov 1 rjaSy re é te ita t ra n s
f e r r i a u t u m a m u s : B aptism i Sacramento obftringi ad renun
tia n d u m hujus Sceculi genio atque v itio ftta ti, ad imitationem
A dortis C hrißi voluntariae.
§. VIII.
E x iis, q u a s fupra i n d ic a v im u s , verbi
7
s ßct7fh£eiv ft.
g n i f i c a t i o u i b u s , p r o p r i a m tingendi mergendique, non m i
n u s q u a m illam inde d e r i v a t a m lavandi notionem in H ebr.
c o r r e s p o n d e n t i b u s
& Snu
r e p e r i m u s ; itidem m e -
t a p h o r i c u m h u ju s v erb i obruendi fignificatum V e teribus
i n n o t u i s f e , conflat e x J es. X X I : 4 , liquidem
L . X X : v e r t e r u n t : v\ ctvcpioc pe ßoc7fli£&, Specialio
r e m e j u s d e m vocis n o t i o n e m a t q u e f y m b o lic a m , qua cum
la va n d i p r o p ri o f e n f u , f i m u l A n im i q u æ d a m purificatio ad
u m b r a t u r , p lan e n o n i n v e n i m u s in m ultis H e b r æ o r u m ,
q u æ v e l p r o p r i e , vel in d e r i v a t i v i s , t u m P h y fic a m , t u m
M o r a l e m d e n o t a n t p u r g a t i o n em , verbis: r p 7 & affini n s i o n u ,
p^>o, l a s , Nun, np:, n n s , r p x , ppi, - m , u/np, nxx H a u d
C
q u
i-n o i-n tulisfet ai-nimo hærefii-n, i-nedum ex errore, qvem acriter reprimere fuerat fas, D ogm a & Chriilianæ & Naturalis religionis pariter palma rium confirmare voluisfet. R e g e r u n t quidem ; P aulum hoc exem plo
luerefin non p ro b a visfe, fe d m ix e iç r , p ocli, dem onftravisfe V eritatem r e fu rre ïïio n is ; A t veritas, pia vel fraude vel temerariis quibusvis fuf-
fulta O p in io n ib u s, quas ferius ocyus deleverit dies , eodem evanefeet if tu — ; Neque diva religio fubreptitiis ejusmodi argumentis, ad peren nitatem & univerfalem omnium animi convi&ionem iverit unquam. Cfr,
i S
q u i d e m i nf it ia mu r v . MHp & v t u z,) a m b i t u fuo e t i a m
c o m p l e é t i illum y.cc^oc^tapov, qui e x l o ti o n i b u s a t q u e l u-
f t r a t i o n i j m s in L e g e C j r e i n o n i a l i p r æ l e n p t i S j pi ofi cil ci
c r e d e b a t u r , led inibi p oprii f enfus a t q u e i ma gi ni s v i s
d e f i d e r a t u r .
—
H u c
e t i a m
p e r t i n e t :
P h i l o n e m
&
J o f e p h u m G; æ c o i d i o m a t e , r e s J u d æ o r u m
e x p o n e n
t e s , ß n m l ac c o n f v e t u d i n e s ac religiofos r i t u s p a s f i m
i
a t t i g e r i n t , j
u
i
l
i
i
b
i
'
f ed p o t i s f u n u m y.ctSctçto(jL8
vo l fuvliCf.18 Vocabulo infignivisfe l u f t r a t i o n e s , v e l g e n ti ,
e x p r æ f c r i p t o M o i i s c o m m u n e s ,
v e l q u i b u s q u e f uas
f e f t i s p e c u l i a r e s d ) . I n R a b b i n i c i s , q u æ r e c e n t i o r i s f u n t
æ t a
-z ) Q uod verbum “t n u in Hitp. fignificetr co rp u s a b lu e r e , b a p t i z a r i , ex allatis G en. X X X V . 2 & Num. V i l i . 7 . probavit J. D. M ichaelis, fupplem. ad Lex. Hebr. P. IV. p. i o o o ; neque min us probabili argum e nto concîu fît: c o r r e s p o n d e n t Arab, voci eandem c o m p e te re vim ; at propriae tamen vocis V U fignificationi proxim e æ q u m t i G ræ c o ru m Io: KocScctçco, ( u n d e Kciô'otçnf.-ics)^ haud ineft illa fenfilis lu ftra tio n is i m a g o , quae confpicda eft in notione originaria, t u m V. I3 c67r h f a , tum , ab e t y m o : ç c a m a d /p e r g o , p e r fu n d o .
a) J o fe p h u s , Antiquit. lib. X V I I I . C. V I I , m entione inita m ortis J o h a n n is B. ipfu m pro vulg ari m o r e , nuncupat q u id e m : Bct7TTiÇtlv,
a d je ttis v erb is: rov u y u B o v ctvôçoc — , qUi Ju d a e o s a d v ir tu tis p ie -
ta tisq u e ftu d ia e x c ita v it; at fttocrtspov, & u t a i t , ßct7iTY]<riv, ite m -
q u e ccyveiccv t 8 (ru p tu ro s, a J o h a n n e prae ceptam , non nifi obiter & quafi in tranfcurfu a t t i g i t , nitra non explicans. Siquidem v e ro fufiori ac praecipuo ftudio atque opera trafta v it lu ftra tio n e s fu œ g e n tis reli-
g io fa s , u t in Antiquit. Lib. III. Cap. X . Tfsçt Suaioov r^c/q 7reçi yctBocçfXoovî vel ceremonias, tr ib u s g fu d .S e ïï is , peculiares, ut in Lib. II. C. X II . D e
B ello J u d a i c o , nullibi plane reperitur ufurpasfe ß x7t r i7fA x ro s v e l
ß o t7r r i7fx8 v o c a b u lu m , fed ccyvsM S lo is 7îv\yciiois ieç8ç~ y m s , Kcc&otçt<Tfxii & plurium ab eodem e t y m o derivatarum vocum alia-
æ t â t î s , f c r î p t i s , p r i m u m o c c u r r it Sp ec ial ior illa a t q u e
S y i i i b o l i c a v. Ita
l u b t j e x a n o t i o b ') , q u a m e t i a m in
S y r o - C h a l d ai c o »n* C p r . t b i x i t , immerJ te , Ar a b ,
e o
a g n o v i m u s , q u o d e x i n d e & J o h a n n e s o ßu7s]i<3v\<r & e ju s
D i s c i p u l i N o m e n p a r i t e r d u x e r i n t ; ind e u f q u e Z a b i i ,
Z a b æ i vel S a b e i nunc ft pa ti c).
§.
VIII.
7Teçt ijvcvTcov (O p. Phil. Edit. T h . M a n g ey . T . II. p. 241. f.) & ali
b i , de luftricis Popularium fucrum ritibus, disferens, hos h 8 T Ç ô ,
7reçiççot\’Ty](jit:, v.ctS'ctçcnccv & fimilium nuncupatione, iufignitos expofuit,
ab flin ecs ufu vocsbuli l2oc7iT ta y.8 — . H æ c c e quodam m odo indicio f u e r in t : Baptismi Sacramentum a Johanne & Jcfu Chrifto inftitutum, n e n o m e n quidc-m & a p tllationem Ju d æ o ru m luftrationibus debere.
I
6) N o n dubium quidem eft : Judaeos fublimiorem aliquando de ritibusBa- p tism alibus fenfum attigisfe, eutnque, fequiori aetate, fubjecisfe vocabulo: h o u . Sic T a lm . Chet. Perek J. Rabbi Hona a i t : p t s p
ÏT O ftS)“T Si) : P arvulum B a p t i z a n t e x inßituto fy n td r ii S a cri
f . Confiftorii, itidemque f o rm u la : D Uih b 'O b i l B a p tiza re in N o
-rnen P e r e g r in i, h. e. follemni modo in P rofelytorum numerum recipere,
u b iq u e in Scriptis Rabbrnorum obvia eft. E xe m p la videfts apud
L ig tfo o t. O p. E d it, fra n eq u . Pol. I. p. 3 9 0, f . & pasßtn. Cfr. Seiler
d e Sacram. T h . I V . Sed hæc : Sacris initiandi n o tio verbi T 8 : S at? , antiquiori t e m p o r e , ig n o ta , adfcititia videtur & a baptifmo Chrifiiano-
r u m m utuata.
c ) H unc Zabæis (ab im m erg e n d o : d itt is ) o r tu m rec en tiore s p l e r i q u e , cum P. A nge de S. Jofeph (Disfertation fur 1 -s Sabaïtes) tribuunt. Cfr. M ich. S upplem . ad L e x . H ebr. p . 2 0 6 0 . E ju s d . B ib i. O r. & E x e g e t P . X V . N o rb e rg E p ifl. ibid. Biblifche T h e o l . d e s N . T . i B. §. 38. Heinfii Kirchen Hift. T . I. p. 130. f. Alii N o m e n derivant a N D t , o r ir i ; & S ab æ o s
v o lu n t intelle&os vel p e r t . D ' i p "OS incolas O rientis in g e n e r e , vel in fp e c ie , p e r : E x e r c itu u m cceleftium, f o lis , fiderum itemque Ignis c u l t o r e s ; quo quafi colieètivo nomine in/igniunt Aftrologiæ veterum vel magicis fuperftitiouibus deditos quosque Chaldæos, Nabathaeos,
S u p r a d e l i n e a t i s pr ae ci pui s v e r b i r\a ßetTrltgetv &: /
3
«-
Trli&aSoti n o t i o n i b u s , f imul e x a n a l o g i æ r a t i o n e , & e o
d e m quafi i n t u i t u , e l u c e n t verbalis n o m in is : % ßociflta/not
ios fignificatus ; q u i mult ifari i q u a m v i s & d i v er s fi s fi mi
fenfiis , a t t a m e n c o n n e x u t e n e n t u r m u t u o , & h au d diffi
cili f l e x u , r e d i r e u l t i m o v i d e n t u r , in o r i g i n a r i a m e a n d e m ,
m e n t i i m p r e s f a m n o t i o n i s effigiem.
S i q u i d e m i g i t u r ,
v o c a b u l u m ßoc
7ilitrpoc p e r m e t a p h o r a m u f u r p a t u m f u e r i t ,
a d d e f i g n a n d a s adfliftioves & calam itates, ob religionem p o tis -
ß m u m perferendas ; n e m i n e m n o n e o l lmul f tr ingi t f u b m e r -
jQonis vel d e p r e s f i o n i s i ma go.
E j u s
-C h a r a n æ o s , Gabros ; qui in te r Perfas & ceteros Or. P o p u lo s , feorfim
a
reliquis incolis d e g e n t e s , omnibus ceu f e f t a r i i , odio habentu r. Cfr. H o ttin g e ri T hefaur. Philol. Lib. I. C. I. S e ft. V i l i . Michael, & Heinfii Lib. cit.*Has diverfisfimas quamvis ex p lica tio n e s, eo potisfimura conciliari a u t u m a m u s , fiquidem cum P . 'Cal met (L ib . cit. T . V II. p. 291. f .) f u s p ic e m u r, quod n eq u e in fe abfonum f u e r i t : ex ‘discipulis Johannis
B< n o n n u llo s , cum I n d o ru m Sophis & V eteris Zoroaltri difeiplinæ as- feclis O rientalibus, in unam coaluisfe S e fta m . Ita demum n e amplius quis m iretur : ex diverfisfimis in ter f e , Cbriftianorum, Ju d a e o ru m , Mu- h a m eda norum & prifeis Gentilium ritibus ac placitis, curo te m p o ris fuc- cesfu , conflatam fuisfe inconditam & p ertu rb atam O pinionum & Ceri m o n ia ru m farragin em .