Kum
i)e_s &
SE IM) IX ROfp
CHRISTI
Disputatio,
QUAM,
JEx}confenfuAmpltff.SenaMs Phi-
lojophciin Reg. Acaä. UpfaL
Sub PRyFSIDIO
Tjtn Amphsfimi
Dn. JOHANNIS ARNDII
BELLMANNI, Eloq. ProfeffReg: & Ord.
Publico examini
proGRADU
Sifiit
Resaus Alumnus,
MICHAEL
Fierd:
ad diem 27 Novembr. 1705 mAud.
Guß.Maj. Horis ante merid. folitis.
UPSALIS,
Ex officina WÉRNERIANA,
In Chriflo
Regeren-
DN ERICO
S. TheologieDoétori, Re-
& Academi#Upfalienfts
Eminen-
/ i-i ,1 H;
MsECENATl
Max: Reverend: atcjsAmplifftmo, Dn. JOHANNI ESBERGIO,
S. TheoI.Dodori & Prof. Ord. Paftori in ©cmibla Upfala vigilantiftimo,
h.t. Rectori Magnifico.
Max'. Rev. &Amptijßmo
D. JOHAN: «pstmSftSOS/
S.Theol.Profeff Ord.&Paftoriin
^Bacffalavigilantifllmo.
Pluri Revercndo & DoBijfimo D.JOHANNIKOLMODINO
Paftori in 9?^attra & Öjfrtmöa
meritiftimo.
Patronis ac BenefaBonbus
n v r. r\ o TMI iX*
Patri
disßmo ,
BENZELIO.
gni Sveciae Archiepilcopo
Pro-Cancellario
tiffimo,
MAXIMO.
Max: Reverend: & Amplifjlm*y
D. DANIELI
S.Theol.ProfefT Ordinär. & Faftori in£)annemavcf vigilantiflimo.
Amplljfimo atque Cwfultijfuno
D. JOANNI REFTELIO
Jur: Rom: ProfefT. Ord.
Clarijfirno Piro
D. JOANNI 2I£>£>€/
Confali Enekop. laudatiffimo.
fummis & propenßsßmis,
Kevereiidiflime Pater,
Max: Reverendi, Ampliffimi,
atque Clarifllmi Viri.
OrdMConftantino, illo Eccle-
^^ßaChrißiparaßatdohmAdtd-
gno, femet cum multo ejmßaruore
ßermones hdbmjße ©$ rS
Sahdtoris prodttEußebtus:necvd- ndfides: dtßeruijßeenim deretdn-
ta, cordm tdnto auditore,quemdd-
modumdeccret virumfuifeculi e-
ruditisßmum, dubitdre non con- venit.
r\ T7 r* n ...
•venit. In refimih longe disfimUi-
w ego,quippecui, ruter erudito-
rumfiliosomnium mimmq, nonntfi perfm&orie hetc verftri licuit.
Nonnihii tarnen egiffe videbor, fi
Tibi, Reverendilfime Pater, Ec-
clefia DEi in fepientnone Pra/kl
atque Antifies A/Laxime , exiles hofce, feftmata nimirum & tu-
multuand opera in chartam con- gejlos conatus rimdifjplicere inau-
diero. Quos vero, dum Tuoy
ReverendiflimePater,emmentis-
fimo nqmini hto, veneraturusTu-
os, proNomine Chrifti, in Ec- clefia &totius Regni illufirisfimu
eommodum, exantlatos permultos jam annos labores5 ßufpe&uruspa¬
nter Tuum in Adujarmn non fe-
gnes eultoresfavörem, benevolen■-
tiam &propenfionemprorfm fn- gularem: humiUimd veneratione
conten-
coiitendo, digneris> Reverendiif.
' Pater, benigne interpretan, atque Tuopatrocimo devotum chentem
beare.
fåfira mtemAiax:Reverendi, fåmplisfimi,atque Qansfimi fån,
benevolentid quandoquidem jam-
diu adfvevi, mgrati animi nötäm haudquaquam ejfugerem,fi quah-
cunque etiam data occajione non
teßarer quantum fåbbs deberem.
fås, ut brevitrr dieam, ore, äffe-
Eiu, opere me inopem, orbum,
Qf immerentem benigmsfime ac fingulan favöre infiruxistis, fo-
vifiis,juvifits5
fzw benefciis ornafiis, cumu- lafiis. Sufcipite promde benevole,
f/» oro, tenues
cepagellas, quas alns defiltuta
rebus, ut pu gratique animi tejfe-
ram offert venerabunda manus:
atcfi
åtqucpergite, quemudmo2um cos-
ptfiis & fuevtßts de egenis bene
merert, ut ßt bts refugium5 ßt Ampitsßmis digmtatibm Qfbotio-
ribus feßrts hujus ettam 'Vtrtntis perpetuum ornamentum5fint-, cpui-
bus altquando fumnms benejicto-
rum remuneratoY DFus uberrtmc
omma retnbuat.
Reverendiilimo,
Max: Reverendis, Ampliflimis
atq;Clariffimis Nominibus
Veftris,
humiUlmA veneratione i£>
ebfervantiA äddiffißimus Michael £neman.
elßöriolamquiete SalvatorisB. L.exhibeoéelebratiffipit, Patri*Monutäentiex
hus dlcli
mec^rJejoy? Relurrccliönis offi-,
cina, divinum immortalitatis feceptä- Culum tåc. tå hoc quidem ordine, utprio*
ribus paragraphis fata ejusdem breviter fiftam, tå poflerioribus attingam eorumy
qui heic verfatifunt feu curat feu fuper*
fiitiones: quas ideo perfiringendas neces*
fum duxi7 quo apparerentpejfimi h oftisno-
firi callida fempermolimina. Nequeenim
ci fatü erat, quem inteUexerat afidelihus fiudioßus obfervari locum, per impuras
manus conaridefiruerc tå obliterare; fed
etiam inventum rurfus (fi modo Eufebio fides j iis fenfim,fub (fecie ardentiorisde*
votionis, fuperßitionibusconßurcare tå ob*
ruere, ut nihil minus quam genuinunt quid in eodem inveniatur. Facile itaque
dixerimfuiße melius,fi DEO ita placuis*
fet5 nunquam aut obfervatum primo, aut
denuo. inventum hunclocum,quamexaßu-
tia, hoflü terraxum orbem, tantum non-j>
emnem, in adeo nefandos abduäum erro*
res. Sed quoniam h<ec perfunfforia.tan*
tum opera tradlare licuit, ob temporisy
qua circumfcribor, angußiam: Tuumefl B.
L. qualescunque cenatm candide interpre*
tari. Vale.
n P r « o _
V?X. ■<^1V£?%<5^Vi^)<<5>"» ■^>'. *^51
©IS Äc#4# IP IP
tod mraD nrrm
§. L
rv«yj)©
llli^Deo hallucinati liint occoecati infidelium.*
animi,ut, cum hauda- liter melius fatisfteri putarent fao non to- lerando defiderio &
afFectui in vitå defundos, quibus vel
natura* Vel beneficiorumvinculo, aut
praecellentiumvirtutumopinionenexi addidique fuerant, eosdem non_>
admiratione modo, veneratione &
cultu profequerentur; fed Ioca etiani eorundem aut adionibus, aut ultimå
commoratione nobilitata adirent Iii-
perftitiofe, fufpicerent & adorarent:
prorlus qualipulvis virtutematquevim eniinentiorem, quam, ex mente eorii,
ad contadum hominis praeftantis par-
A ticipa-*
ticipaffet, adorantibus fefe elargiri,aut
pradidium quoddam praeftarevelletat- que pofTet.
§. ii.
Hoc vero gentilibus familiare ma- lum non ipfis proprium permanlit, aut
cum gentilismi tenebris ubique limul
cefTavitaut evanuit, fed in ipfamproh
dolor! eccleliam Dei quoddam fui in-
ftar, 11 non ipfam deformitatem im- mifit,per nonnullos , qui ad aemulati-
oneethnicorü alTumebantur apparatus»
innoxiosprimö,atpaulatimdaturoser-
rores plurimos & deteftandos 5 callide imponente impuro fpiritu5 nec fatis
caventibus fibi pofterisque nonnullo-
rum, feu metu, feu devotione nimiå percullis mentibus. Prout enim,qux
ex fimplici fideliumintentione primü inpretio habebantur pie defundorum
aut martyrum quseque -reliquiatj mox
cum devotione tradari, atque utamU'
leta quaedam & ^Ac^/V^cuftodiri&cir-
cumferri coeperunt: Ita, cum ad fe-
pulcra & alia loca landa conventus inftituebantun,LiiTi ^po»^hMK07ti>V (AVtlfMVl V-iTfcv /Mtäéyrevy äo-MffiV vi tT0i(J.UJiav> Uti U-
nenu
3
nem eorundem optime interpretatur Smyrnenfis epiftolaj cum pariter, ex locis obfcurioribus ad monumenta il-
i luftrioranonline pompaquadamtrans- ferebanjtur {andorum offa5 Curnquo
nonnulla ad fepulcra eorum edeban- j tur fanationum miracula: ftatim devo-
tius perreptaricoeperuntatq; prope ea- dem invehi paffim liiperftitionum fe-
minaria: reprebenfa quidem ab aliis,a
quibusdam dijfimulata, poftea verolau-
datA & aucla, uti loquitur Chemnitius
part. iv. pag. m. 16. Ex: Conc.Trid.
Unde eoderaumexcrevitres, quöho- dieque peflima multa fuperftitionurrL>
monftra plurimis in locis mire fbven-
tur,credulisque imponuntur. Qualo
quid etiam ifti loco, ubi pauluIurrL»
reclinavit Salvator nofter, contigit.
Dolendum omnino eft, quamquam fa-
tis deplorari nequeat, quod fandifli-
mi Salvatoris noftri Sacras quietis lo¬
cus, cum juxta vaticinia Veteris Foe¬
deris gloriolus ePet, per aftutiam Dj-
aboli, &perverfa nonnullorum homi-
num ftudia, fuperftitionum mole tur~
piter opprimeretur. Sed iis aliis re-
lidis,quibus adcuratius fantcenfenda;
\ - • heic
+ .
heicfolummodo, quae ad fatallluftrlorå
tanti fepulcri fpe&ant, paucis animus
eftfiftero.
§. ni.
Celebratiffimum. hoc Monumen- tum primus fornicaverat Jofephus,
Arimathaeå civitate Juda^orum ortus,
in fuaefamiiia;,poft funera,ufom,juxta gentis morem in folidå rupe, ad par-
tem Hierofolymorum Zepnyro- bore-
alem$ fpatio centum & o&o pedum a
monte CalvaricC feu crucis loco,prout Adrichomius in defcript:Hierof. num.
23p. ponit; forma hne dubio, quå exfculpi Judahs hujuscemodi ZTWO feu cavernas fveverant, longum fex cubitos, latum quatvor; cum fiiis a tribus partibus feu foraminibus, profundioribus ipfi area quatvor cu- bitis, ad totidem recipienda corpora
paratis3 adpofitoque ad föres feu in- greflum fepulcri lapide, quem bbw
nominarunt: ante föres vero quod e-
•*at definkumfpatium, ")ynn feu atrii
nomine veniebat. conf: Ligtf: Cent:
Chorog: Matth:praemifT: cap: C. dchis
&aliis,quae huc ipe&ari poffijnt.
IV. j
/
®
„„
n r r /r\ n _ z/1
I IV. 5
In illud, jam deftinatumpraecellen-
tiori depofito recipiendo, procurante
Jofepho poflfeffore, illatum eft Salva-
toris fan&iffirnum corpus, eo ritu,quo nobiliu quempiä, nön vero HD condi fölitum erat. Quippe, juxta_>
antiquidimam gentis confvetudinenu
rm t>*-orai d'on1? crum "nsp1?
atque optirnp ille Arima-
thasenfis fublatum corpus involvit cr»~
<Aon Matth. 17: 5-9. contecloque capitG'rS ttJUyu Joh; 20; 7* ätUTJ
feu Kf/g'/t/.li f/.'Tat &(>ai[JL<&'7V>V Joh.
ip: 40. Atque itafotocxé/fcj0p?W unacum Nicodemo in ipfum, utut exiguum &
nonnifi triduanum quietorium, ad fe- ptcmtrionale monumenti latus, hone- fte intulit: praefentibus etiam,ne quid
de more deiideraretur, funereis mu-
lieribusflentibus &lugentibus. Matth.
17: 61.
% v.
Simplici fuo & genuino habitu diu perftitit monumentum hoc, nulloqui- dem inani& faperftitiofo cultu, fedpia
Stfimpliciintentioneobfervatum.apri-
mis
6
mis iftorum temporum fidelibus, qui
illud perinde atque alia Sandorum_>
monumenta fepius adierunt7 conven- tusque fuos juxta éadem habueruntj
quo admonerentur propius de piå de-
rundorum vita atque conftantiå, &
adfimilem mutuo ftimularentur. Heic
vero ftudiofius congregati, tanquam->
ad refurredionis mxcmkw, quod, ipfis
eorum oculis luftratum fandiflimi
Ducis ultimum in his terris corporeü
domicilium, exhibuitmanifePdfrlmum;
atque adeo folatium, adverfus quasvis
calamitates> miferias & mortes palpa-
bile quafi 8c prctfentiffimum. Verum
ex frequentiori horunce locorum adi-
tu, fadum eft, ut impii haec etiam x- que ac fideles ipfo$ tollere niterentur, quöj ipfum uti rebantur, Chriftians
religionis nervum inciderent, funda-
mentaque obliterarent. Håc mento
hoc potiflimum adgreffi fepulcrum?
multam in illud aliunde advedam
terram inferunt, adcumulant, in- gentique aggere, adjedis etiam la- pidibus, penitus obducunt: Cui de-
inceps fanutn impurae Veneris fuper-
ftruunt, fimulacrum ejusdem arasque impo-
n V r o
7
impomifit, atque focra, fuo deteftan-
do more, curpiflirno idolo faciunt,
Tgg <£v[o(ji rov fåupv ^tffxvwflatSi $o-
Ha TJJJJd(ppooiibjj asßm' x, toj ^övco ei?
Åyrluj ttJjétv tIuj ei\v)% dfjiciV rS srfå rov
tottov quemadmodum hane
rem atque caufåm exponimt Sozom:
Hüft: Eccl: lib.x:c.i.Eufeb.deVit: Cöft:
lib. 3:cap.if.
Jncidunt hsec nefanda impio-
rum molimina in Jmperat: Adria-
ni tempora , poftquam ille, in fo-
lo Hierofolymorum dirutorum å Ti¬
to, novam, de fuo appellatam nomine
dEliam, urbem condiderat, & itaqiai- dem, ut ad partem de folo Veteris
urbis fervandam & reaedificandam ad- deret Calvariae montis tractum : quo
ipfo,Salvatoris fepuicrum ante hac ex¬
tra pomceriafitum, jam in Novåurbe exiftens, muro ejusfeptemtrionali cin- gebatur.
§. vi. .
Scelerate ita poJIutum 8c fepultum
quah Salvatoris fepuicrum, poftannos demum 180 circiter cceptum eft bo-
*ds aufpiciis Imperatoris optimi, Con-
ftan-
s
ftantiniMagni, inquiri:inventumquo- que exiftimatur ex'fide Eufeb: in do
Vit! Conft:lib:3: cap. 2 j. Theod: Hift:
Ecc.1: lib:I:cap. iö.atqueSozom: Hift:
Eccl: lib. 1:cap: 1. Qui laudatiflimus Imperator Chriftianis mirifice 'favens,
nihil non egit, quo propagaretur &
floreret Religio Chriftiana j nec fum-
tibuspepercit, quo exornaretureadem,
& hoc quoque in pundo fupra genti-
lem Ipeciofam religionen!, ft non e~
mineret, faltem eadem haud inferior cenferetur. In quibus etiam Helena
mäter Filiumautpraeivit feliciter, aut
fingulari ftudio excitavit, juvitquo.
Invento itaque, poft demolitionem fu¬
pra memorati aggeris, quietoriiloco,
monumentum ipfum. non purgaftemo¬
do a gentilitiis fordibus, led reparafie
etiam omnino cenfendus eft. Quocir-
ca primam ejus & genuinam facieiru
tamex fcriptoribusiftorum temporum, quam infequentium & modernorurm, qui eandem nobis fiftunt, fruftraquae- nveris. Ut enim taceam, pro diver-
fis tempcribus aliter eandem repras- ientari: Ut nihil etiam dicam de reli- gioforum quorundam eidem luperin- dudis
du&is autornatib9aut(uperftitiöfismu- tatiortibus aliis: hauclquaqiiam paflae
videntur fceleratie impiorum, primu
in eandem fevientium, manus inte¬
gram illam & illcefam nudå terra ob-
tegi: praeterquam quod illi, qui infe- quentibus temporibus eadem devafta-
runt loca, neqiie hane omnino inta- dariireliquerunt5quodex infra dicen-
dis patebit.
§. vri.
Progreflfus ulterius Imperator in_,
hoc eodem terra? tradu illuftrando magnificentiiTimam &liffimämex-
citavit, perMacarium epifcopum, Ba- filicam, comprehendentem tamRefur- redionis, quain Crucifixionis locum fub uno eodemqueteelo: quod in fui
medio rotundo,patuit foramine aper- tum, atque direde fibi fub d|,io fubje-
dum habuit 70 h&i fot* in inferioro
eccleflse parte. Hoc columnis aliiscj$
exornavit infignibus: templum vero
ipfum eleganti omni & artificiofo ex auro,argento,pretiofis lapidibus,mar-
moreque confedo opere ita efforma- v|tvis & inftruxit,ut fplendidiifimas quas-
Orientis & totius orbis longe fu-
B per«
IO
rederetur ftru&uras. Sed pluribus
aec perfequitur Eufebius inVit: Conft:
lib. 3: cap. 33.feqq.ubivideri pofiunt.
§. VIII.
Munifkumillud optimi Imperatoris
ftudiumluå laudenoneftdefraudandti) quatenus ex bona & pia illius mente profeftiicreditur,quo Chrifti & nomé
Scgloria hocetiam modo ad gentes e~
manare"faceret? atq;memoriam ejusdé
beneficiorumque,& nebifcum como- rationis håc exceltenti ftru&urå per-
petuo renovandam fifteret; neutiquä
vero utipfis aut locis, autrebus? quae
fan<fta: appellantur, vim peculiarem->
Sc eminentem ineflecuiquam impone-
ret. Et Ci quac veftigia iftiusmoai ali-
cubi appareant, non tam rigide exa- gitari oc trahi, quam excufari Sc vitari
merentuf: hujus quippeanimus inve¬
rum cultum miro quodammodocom- pofitus, meliora edoceri, ab iis, quo^
rum illud intererat, omnino pallus fu-
iflet. Diflitendum tarnen non eft?
quod religioforu ad illum non mälum
fontem accedens no va & eledlitia de-
votio cum opinione cujusdam fanfti-
tatis;
r\ T? r>
II
tatis, neceflitatem quandam inftilla-
verit credulis & non bene firmatis a- nimis, ut ftudiöfius frequentarent lo-
ca, fandorum converfationenobilita-
ta, Sc fanditatis eorum participes fie-
rent. Quae?fine dubio,eft origo pe-
regrinationum facrarum , iis deincepS
augendaru fuperftitionibus Sc vanita-
tibus,quas abhorret omnino(anamens
Sc firicéra?atque ridet ipfe gentilis Or¬
bis. Oualibus etiam peregrinationi-
bus hocSalvatoris fepulcrum> ab hifce temporibus frequentari cceptum,aPa-
picolis etiamnumcelebratur; prouto- iimareliquisChriftianis, ScNoftratibus
quoque non raro vifitabatur. Sed ad
inftitutum.
§. IX.
Celebritati & perennitatifacra?Sal-X
vatoris Quietis latis jam litatum puta-
res per pietatem Conftantini, perqve
aliorum, ejus ftudium imitantium,mu- nificentiam; qua vel exornatum am- plius, vel dotatum eft ipfumtemplumj
prolpedumque miniftris (acra ibiderr*
faduris Sc vigilaturis, rnagnis Sc mu-
neribus & annuis reditibus. Sed &
heic gubernarevoluitfemmumcrefcen-Numé,
crefcentemqüe caftigare faperftitio-
nera: & primo quidem per Chofroeny ejus Hominis fecundum, Perfarum Re¬
gem, qui blafph.emus Sc infenfiffimus
Chrifti hoftis, in Judsam fub Hera- cliolmp: irrumpens, urbem Hierofo-
lymam expugnavit, plurimisque fun-
ditus everfis templis, hanc sdem in-
greffus, prster aiia, crucem etiarru
inde furreptam fecum in Perfidem ab-
duxit.
Interjeclis deinde nonnullis annis
fimilia iubire coacda eft urbs ab Omare Saracenorum Calipha, quamquarrL»
promiffa utcunque religionisübertäte.
Sed longe graviora damna hifce in-
tulit locis HakamdEgyptiorum Suitanus
circa feculi XI:mi exordia, qui cladi- bus, quas fub Nicephoro .pertuleråt
exacerbatus, magnificentiffimam Con-
, ftantini Bafilicam, ipfumque Patriar-
cham, per ducem fuum, feralibus de-
levit flammis.
§. x.
Suis hinc cineribusfoedus triftisque locus, ex iisdem ad priorem ornatum
8c fplendorem non aeque facile aut cito' emerfit. Obtinuit quidem, quo- dam-?
r\ V T r\ c ^
_ //f?
V ^
dam interveniente pado, Argyropo- ^
lusImperatorab Hakami foccellbro,
iit hxc atque aliar bafilicae resedifica-
rentur: Verum neque ejus ftudio in reparandis afflidis rebus; neque iuc-
ceflbris Conftantini Monomachi mu-
nifice fubminiftrato auro &> auxilio
amplius efFedum eft, quam ut templü quoddam mediocrismagnitudinis,pro- xime cingens fepulcrum,utcunque.re- dintegraretur.
§. »XI
Affiida: utique res erant flatusque
Ecclefias in Oriente toto deinde ad Boullionium tempore, quo prxcipue,
inter alia Chriftianorum commoda_,, fblendidior etiam R,e(urredionis loco illuxit facies. Is enim cruciäti exer-
citus inclytus Dudor, poftquam,anno
pp feculi XI:mi expulfis Saracenis,pa-v
ceque Chriftianis redditå, luftraffethn- gula in urbe loca cultui DEi confecra-
ta, mifertus eorundem, capellas, ut vocant, ftatim minufculas diruit, eas- que ornatiores aedificat: & nitidiflimü aliudtemplum, iiio ambitu tarn lacrä
«dem, memoratam modo § X, quam alias adjacentes.capellas includens,ma¬
gno
*4
gno molimine condidit atque exor-
navit. Cujus, fi verbisexprefium non grave fuerit, intueri apparatum, en A-
drichomium in Theat: Terr: Sand:
pag,43.in Iiuncmodum ipfum deline-
antem : Eslexcelfumcumprimis,templu
innuit, &" amplijflmum, cujus tota, fupc-
tior concameratio, quatvor ex marmore,
columnarum ordinibus,• quarum non mo¬
do multntudo miracutum, fed etiammagni-
tudo admirationem excitat. Habet enint
ordo quilibetje columnas fingulari artifi-
cio Ef fumtu, cum vel ipfa materia fui pretio cujusvis aftimationem vincat. Super ipfas columnasnavisecclefia oftenditur ope-
re vermiculato, qua omnes Veteris Tcfl:
exhtbet hifiorias ab exordio mundi usque
adChrifii örtum miranda artificio Efcolo-
rum varietate dißinbla. Parietes tabu-
Iis ex alabaflropretiofijfimis funt incrufia-
tiy &C. Pavimentum hujustempli totums ftratum efl de marmor e : Sed& ipfa con-
catneratio eß exmarmore; teftudines &
colore & pulcritudine admiranda. HaC
quoque, fi non illuftriorifprmå adno-
ftra usque tempora fulget. Neque e-
nim aut Saladinus iEgyptius cum, eje-
d:is anno 11g7 Latinis> urbeque fibi
n V r n c
*5
vindicatå, in reliquas gralTaretur baft-
licas,1iuic, quam Syriftatim multo au-
ro redimebant, admodum nocuitj Aut Turcarum Sellmus, cum, anno
iy17 urbem Saracenis eriperet, mul-
tum Templo detraxit , quin potius, quod & Turcae adhuc facisnt, fingu-
larem cidern ubiquevenerationemex- hibuit: Suo itaque flore, fiioque ni-
tore etiamnum viget: praeterquatm»
quod cuftodia ejus , Chriftianis adem-
ta, aTurca tenetur: cui etiam pretiü aliquod ab ingredientibus erit folven-
duitu
Ipfum autem fepulcrum håcfiftunt
peregrinantes facie atque ftru&urå:
quod fcilicet in mediö ternpli rotundifiuh
Apertur* ampla ac dio petrafit excifiaqua- drata, XVIpedes longa?VIIIpedes lata, altaque totide^marmore candido exterius obdullay interiusfirata. Verfiusortum con-
fiiciaturjanuanonfiatüalta : Ingrefiisve-
fiibulum appareatpartes medius fpeluncam bipartiensy in quo per bumile ofiiolum ir-
repere potius quam ingredi liceat inpar-
tempetrapofiticam■, in qua ad dextram
latusfieptdntrionale locus fiepultiolimV)omi¬
nifieu taverna confiiciatur, marmoregri-
, \ fei
16
fei coloris intetta, trium altituditie pal- ]
worumy ofiopedum longitudinependenti-
hus e fublimi faculisperpetuo igne lucen*
tibus. conf.Quenft.de fep. Vet. pag. '
m. 173.
§. XII. '
Eafunt fata, atque is eft JIruftti'
r<e habitus fatis nitidus illius loci, ubi Salvator nofter ultimum in his terris in noftri commodum quiefcere vo- luit. Si vero advertatur animus ad interiora, & fpe&entur quoque illoru fludiaj qui inträ fplendida hxc aedifi-
cia operati fuerint olim & infequenti-
bus temporibus, indigna fane obfer- 'j
vatur eorundem immutatio & corru-
ptio. Heic enimnonut olimautincul- pabilis piorum converfätio, aut repa- ratio loci obtinet; Ted quam curairu Pharifceorum iv tm msussv tu t&v
/ %/$ 1 *
KcttuvpvvjpiictChriftus Matth: 13:2p. re-
prehendit,jam diu nonmodo cemulati fed & fapergrefli funt.
Non juvat adferre, quofumnam infauftis aufpiciis, aut quonam per- verfo tempore corruptela potiflimum
facta frt, atque fpecie devotionis au-
gendat, verius dixeris corrumpendx»
abfo-
n F r n c J/C
*7 abfonamulta & fitfta, &aucfta, &impo-
fita funt miferis mortalibus; quove de-
flexü(Itad monftrofam fuperftitionem, guaejamprimastcnet& potéter regnat in loco 1II0. Nec vacat attendere ad
primam diftentionii originem Eorum, qui hodie intemplo illo magnifico dias finguli habet capellas, fedisque diftin- fti, facris operantur, & vulgo audi-
nnt, Latiniy Iii enim agmen aucunt&
fepglcri praecipuam curam agunt,Syri%
Armeni, Coptita, atque Abyjfini &C.qUO-
ve ordine aut ratione facra peragant:
hujus enim longa eft feries, multasque ambages. Illud faltemin generede operantium in hoc templo prxcipuis enris, fed breviter attingere licebitj
Eos fcilicétpraeterCeremomarum molem,
quaj feu ad Procejfionem, uti appellant,
quas una eft fuperftitionis proles j fett
ad MiJJarum celebrationem, aut exter- ni eultus infinita alia (petftent, oiim
non male inftitutae, nunc autem plu-
rimis atigmentis corruptaeftri&e iis to- lerandae & feryandae ftinfr, propter fil¬
os fcilicét non fpernendos ufus; prae¬
ter illas, dico, multas jam turpesque.
nugas vendere eosdern ex mera fraude atque avaritiå.
C v Has
Idas inter immodica referri meretur I
tnercAtura ignitfacri cceiitus7 uti fabu-
lanturj demißr qno uhårh candelanu
ceream ardentem fepe iooo Zekinis
redemtam affirmat Dapperus. Percen-
fet ille pluribusomnem hane fabulam, quomodo nimirum uniVerÉmultitndo
die SabbatiSanfti, quafi facro quodam
furore correptabaccheturfeu furibun-
da per plures horas circumcurfitet femplum* imploratura hoc cceleftemi-
raculum : quomodo etiam, ardentibus jarh artificio Patriarch« lampadibus,
fancti iftius, uti illi volunt, ignis avi-
diffimum populum participem faciat:
aut fervatum peregrinantibus care di- 1 yendatr & quomodo demumTurca_.,
fentiens ex hac fabula ingens lucrum, pertctfos jam facrificulos nugarum i-
flarum> easdem tarnen eos agere co- gat. Hxc Sc fimilia, eorum arguentia fraudem, prodit Dapperus in Jfaå Pa-
laeftinå> ubi quoque videri poflunt.
i XIII.
Hifce etiam accenfenda venit fil-
perftitiola alia venditio, quådivendunt peregrinantibus, aut liberaliter prius
do-
n V TT r\ o „ j
dotati Clerici illi, offerunt tanquam_>
pretiofiffimas margaritas & amuleta_,>
grana aliqua aut alias de lantis locis
erutaspartictilas: quorum tamen lo-
corurn certitudo ipfis merito eft? aut
elfe debet fufpecfia: ut nihil dicam de
yanitate ipfius rei. Quis enim adeo
bardus eft, ut poft plures fatales rui-
nas & defolationes locorum iftorum, perfvaderi fibi patiatur etiam läpides y in quibus aut Angeli, aut fancfii homi-
nes vel infederant, vel peculiarequid operati fuerant, etiamnum fuåferie&
veritate oftendi poffe? Et lubens fci-
rem, ut alia omittam, quisnam curio-
fiis obfervator & cuftos, aut primisfta-
tim,quibus nobilitarenturtemporibus,
autinde ab Adriano, per bina fero Integra fecula, quibus vaftata hxc at-
que obruta jacuerint, eorum tamen_>
injerit numerum. Atque lisec tarnen.*
ftupide credulisluorum fide imponun-
tur.
§. XIV.
Accedit, quod, quo felicius mer-
caturam luam exerceant, luumqj ad- impleant marfapium boni ifti Eccle-
fiaftici, locis etiam ipfis eatnimpofue-
rint
