Syzētēziz [!] logikē, de methodo, quam ... publico examini atq; censuræ proponit M. Nicolaus S. Buddæus respondente Canuto Hammerskiödh ad diem 20 novemb. in auditorio majori, horis usitatis

i*8.

1

xrzrf-THziz å'o r i k rf,

_g<v>

Do

M

E

T H O

D O.

SQuawu*

Aufpicio S. S.

Trinitatis,

In

_Regia

_Academia

Upfalienfi

Publica _{examini aitfecenfurdpropanity}

M

NIC

O

L A

U S

S.

Ruddasus

Refpondent$j>

C

A N U

T

O

£attmwjY;Wf}

Addiem 20, Nevemb.mJuditwU maisrUhorkußiatü.

U

P

S A

L I

■ . .—- ■-—*— —%

Imprimebat EfchiJIus Mattfe

Anno

Jf'iYo _Generofo (ttfy

NobtlijjtYftOy

Dil.

p

E

t

R

O

m

c H a E l i s

_{Jpatttmer(Mt>}

de ^Jjuna &

egji^O/parenti

fuo

Chari(fimo,omni

filiaii

_obfequio

_ubiq;

pro-fequendo.|

NEC N O N Adolefcentulis

Nobilijßntis

CAROLO&

ARVIDO

£)ammerfTiolt>cr /

fratribus

fms

perdiledtis

Hane de

Methodo

«%)■*<»*,in

honoris,

gra

titudi-nis &

amoris

^F^dicare

voluio

can u tus

DispuTåTio Logica

METHODO

T H E S I S I.

Etbodwf

_efl

_{amm* <vAYiorum}

polpro

naturafua

c

Ur

i*

tåte_prdpo

[it

_{orum ;}

Undé

omniutn

inter

_fe

_conveniehtia

juiicatur»

memoria%

c&mprehenditur. i%

Rarnus lib+ z. cap* 17,

ti.

In _hujus

Dcfinitionis

_amXveet

funt

notanda duo:

I, ÖyctxamXoy.eL. 2. n&cypctTateyiO*,

HL

c'vojjLciTdteyict

rurfus

continet

tria>fcilicct

Mcthodi

itv-fAOÅsytay, bpMvfi&vt{&4Zvvcovvfziew*

\

fc

'• . r

IV.

u ÉwpoX.

Methodi

vocabulum

Grascum

cft,&

de-duciturå _{pem idefl träns}

_vel

_per

_&

båog

ideftvia? quod

videlicet fiat tranfitusab uno ad

aliud?

vel quod fit

bfbe

per fingula artium&

difciplinarumprsecepta-j.

i

"

.

V?

,

it. öp«tv._VoxMethodi _cum

fit/unXieu

_ex

7Sv

teycpivw,

liberanda

eft

ambiguitate;

Primo

enim

figni-" T® A

%

bcat'

• 1

/

Heat vtam quandasn compendiarlam > ex quå

/igni-Hcationc_reliqu^eortymduxeruno.

VI.

Secundo _{furniturpro do&rinå}

ipptSoJa?confcrl-ptå: Hinc litcräti muiti

libros

Methodorum nomine

infcripferunteosq;

methodum

Gramrriaticam,

Rhetori-cam, Foliticam &c. appellarunt.

VIK

Tertio _{capitur pro quavisratione,arte veldoärinå}

**S 7t%infv aliquid indagandi, fiyé ab efFedribus natura

pofterioribus adcaufarnnaturåpriorem,fivé ab adjundtis ad _{fubjedta procedatun..}

VIII.

Quarto& ultima_{dénotatdodlrinarmqua?docetres}

inventas & _{jam difpofitas judicatasq; legitime in}

ordi-nemadducere,itå ut quodlibet fuo_{locoponatur, &}

po-fterius å _{priori lumen aceipiat, ab eoq; illuflretur. In} håe ultima _{Iignificatione, Methodus å Ramo proprié}

ufurpatus«.

IX.

III. Iwa». MethodusGraecis dicitur

Latinis _{ordo,Difpofitio> Series, DigeH:io%&infuo locorei}

oujusq;Collocatio. X.

Circå Methodum fatione _{irytyfitfntetfcts quincj;}

potiffimum obfervanda funt,Genus, Effkiens, Materia,

Forma & FinisrV Xf.

Genus Methodi, _{quod cum lyilogismo commune}

habet, eft Awmcc, _{quod non minus in Methodo quam}

in_{fyllogifmo unumaxioma exaliodeducatun*.} XII.

ÅMvoieLeflvocabulum j?,fumitur emm

qua-ärupliciter/♦

* cpvmxfc & quidemT£/;s&sh

v

nisanimåfivc mente,Arift. lib.10. Ith. 3.2. pro facultate naturaliintelle&usdifcurrentk. 3-Proipfbmotufivé a&u

difcurrcndi _{phyfico. XlII.}

11.

TppfjLfJLcäinus

accipitur _{pro vocum}

fcnfu

_ex

pro-prietate

earundemprofluento.

XIV.

in. pfignificat figurannquae

potius

fenfum

quamverbacxplicat,

hoceftj denotat

fenfum

vefborum

eximproprietateeorundem

provcnientemj.

W _XV.

iv. _Ao}4kus capitur Jirius, vel mtzvAcZs

vcl

Utcc/ß&e*

XVI.

>\Zs_{fumitur proomni}

_{mentisioperatione;}

_Atcp

inhac_{fignificatione» Alavua in argumentorum}

Topico-ruminventionc&in axiomaticåeorundem compofitio-ne eonfpicitun..

XVII.

Axg/ßue fignificatdifcurfum tantum ex

compofitis

quemdo&rinaov?hop*Kij peSoAxt}

cxplicat:

In

fimpli-ci enim_{pronunciato,aliud axiomaexalio non}

_deducitur,

XVIII.

Caufa Efficiens Methodi efl »e/ats Jictvefoxqj quia

intelle&us nofler varia coacervät> _perpendit,

cxaminat,_{examinatasq; adftru&uramdifponitatq;}

con-format. ■

XIX.

Materia fivc_{fubje&umMethodi}

_{funt,aji4^«^;}

_nam Circa eadiiponenda Methodus_{verfatur &occupatur.}

XX»

Axiomata verö illa tribus _{adfiringüntur}

propric-tatibus: _{primd cnim debent efleParia*}

iécundoifpw^c-> tertiö_{pronatur*claritate}

pr&pofittu*

Va-XXI

Variadebent efTe

*£«*/&»£,

i. Quoad

multitudi

ncm: Quia Ordo non eß unius

Ted plurium» item?

ubi ordo ibidebet eilevarietas"\

xxii:

2w Quoad fubordlnationemi

Quia

alia

debent

efle

, hoc eß,gencraliflima,

alia

hoc eß,

fubaitcrna,aiia _{deniq; h.}e.

fpecialiflima,

ita>

ut

unumaltcriprseponi

poflitfli enim

omnia eilen

t

aequalia

tumnuÜusordoinartibus obfervaripofleo.

XXIIT.

Sccundo _{oportet axiomata, quae}

Mcthodo

difpo-nenda funt,_{öpopivtj efleinter fc}accognata_>.

Quod

ta¬

rnennon _{o[*o}>iV€ici$}et^jcrfakTkoL

xet&oXiKw

eß

aeeipien-dum ; fiquidem prseeepta

artium

&

difeiplinarum

^

debent ßnfu efle maximédißin<ßa_,; Verum in eo

con-fentire debent, ut omnia circa eandem

materiam

ver-fentur,acadeundemfcopum tendant. nxg

^

k<ncé*ag

åyctå^ofiitog 7ryZyp,ct7tS) as

ive-zoret

fi&mgevsTaij

inquit

Da-mafc. XXIV.

Tertio _{requirituf, ut praeeepta}

ißa

varia

&

ofio^eytj

pro natur#

fu#

claritate

pr#ponantur,

hoc

eß,

quanto

unum quodqj

axioma

_natura

clarius,

tanto

magis

pra:-cedao, < _

XXV.

Inhåcnaturali axiomatum

«taS£«

Forma

Methodi

confißit,_{quå,iila, quaeper}

_fe

_clariora

funt&

fequentibus

cognitionem

prsebent,

reliquis

prarponuntur-.

XXVI.

Finis Metaodiduplex eß, Intemm

&:

vxternm» XXVIL

Internm_eß variorum få homogeneorum

axiomatum

pro

natur#fit₄claritate_pr

apoßtorum

convenientitu

\

Methoaus

enim cum ånotioribus $c clarionbus ad minus nota &

ciara _procedat,

_pulcherrimum

_certe

_ordincm

_äptamq; conyenicntiam efficit.

XXVIII.

Finisexternuseil_{confirmatlo memoria:} hoc eft,ut_res

facilius _{intelligantur> mcmöriaqj comprehendantur^} AfFert maximé lumen memoriae ordo. Cic. lib. z, de

Orat. Ob memoriam enimdocentiüm&

difcentiunio-mnes artes funt confcript«. Huc fpe&ant vulgati

verfkuli:

Ordinefac doceas & dexter habebere do&oxu.

Ordine facdifcas &bené do&uj erisf.

XXIX.

DeMethodi divifione diflentiunt inter fc

philofb-phi: Quidamenimpro umtäte*

quidam

vcrd pro

ejus-deih _{pluralitate pugnano.}

XXX.

'

Nos cumÅri/lotele& Ramoftatuimus methodum

confideratam c/Te unicam.• Quod ab

univerfali-bus ad_{iingulariaperpetuö progrediatur? vel quod}

uni-cus tantum fit _{procefTus å natura prioribus &}

_noti¬

oribus ad_{pofte-riora& ignotiora-». ki&yKtuwJ ik} 6åx

_\JZrag%vy&

err&v, qmfoaxutuutvv Äfftiv. ArifL

de_{part. I.4. yoi(i Kaja,Cpvcnv}

_S

_{*3Wa7T(>$mv itu»}

St rsSi £Kct<pn> 'iJict, _{feugHv. phyf1.7. *1 ttf&i v}

'Zs&tm xsivuvk7. _{phyf 3.T.} XXXI.

Mcthodus verd _{våik&s aeeepta varié diftingvi po~} teil : _{Nontarnenindiyerfas}

methodi _{Ipecies, fed in} di-verfos_{tantum modos: Qiiia una ab altera diftin&a oft}

noß_{ehiKÖs) fed}

ptyixwf,

XXXII.

Porröduo inlegitima methodo obfervanda funt.

x Illuftratio methodiperexemplaji x.

x.a6\Lis,

XXXIII.

Primö illuflratur methodas per exempla artium, in _quibus

_ctJfi

_omnia

_prxeepta

univcrfalia

fint,

_tamen

corumgradus

diflingvuntur

itå

ut

alia

fint

ptmi&iut

alia

alia_deniq;«

_Jixa&riU.

XXXIV.

rew^toS^^autem pra:ceptum>

quod

fuå luce

reliquis

?

Omnibusnotitia?facempraefert,eft

befinitio.

fe ^

uxrmg

i<P' inet; iijs tvv OÅUV

iaiotg

ag%e7Xi iyv

tyvjaiv

plut,

XXXV.

dtyrpfo

proximé

Icquitur

Dißributio,

cum

h^c '

totum iliud, quod

anteå

fuit

definitum,

in

partes

di/lin-gvat.

XXXVI.

Partesantea

diflriiuta,

ß

Jongtor int

er eas

int

er

ßt

explicatio)

tranßtionum

>incults

coHiganda funt,

identmauditorem

refielt

acrecrcat♦ z

XXXVII. :

MsSßdw autem illa

eft

duplex,irntff

«-nAfc.

XXXVIII.

EvnArjs conftat \7n\0yu tyi)

®ö7»fir«,idefl,

breviter

repetit

de _quibus

_hadenus

didum

fit, &

de

quibus deineeps

dicendum fit, proponio.

XXXIX.

ATiXys veröalteraparte earet,

feil,

vel

propofitione

vel _epilogo,id

_eft>

_qua:

_vel

repetit

_tantum

fummam

do-drin« antecedentis , vel

proponit

tantum

funijäWB

do-drinas _fequentis.

_XL.

Poéta-rum,Oratorum& Hiftoricorum. NamMethodus iSa

perfe&a

non

jolum

in

materia

Arttum

få

difciplina-rumådhibetur,

fed

_in

omnibm rebus,

_quas

facilé få

perfpicué docere "polumus

;

Ideocfr

Poete,

Oratores,

ewnesq^

omnium

fcriptores quotics

docendum fibi

proponuntauditorcm,

hane

viamféqui

voluntyquAm*

D& non

us^

_quaj

ingrediantur at£

inßflant.

XLI.

KguyJjs

eft

naturalis

&

perfe&semethodi

occultatio.

Vocaturalias Mcthodus_{prudentke, Quia pro}

dijudican-tis_{prudentiå, ad varias rcrum eircumftantiasapplicatur»} XLIL

Eft autemhaec

_{«^^ftripléx:}

_{&faei\fx$iTgg/<rsvtep4i&}

f(#l f&tTufecns

XLI II.

EPA»^seft> quando o(*o?pp

quaedamreijeiuntur,

ut,

definitionum,_{partitionum,tranfitionumq; lumina ;hoc}

eft, _{quando omittuntuj illa, quse alioqtiinrei trattatio.}

nein _{peripicuam facere pofleno.}

XLIV.

iitz/a-mtetf«, eft, quandoadrem, qua: tra£laturpar¬

tes _{quaedam accedunt,qua: nihiladpropofitumfaciunt.}

XL V.

Eftq; hacc vsQurmteyutduplex:velopopwob vel

wSr. XL VI.

nie/a-mteyicioixow&v eft,_{quando eadem}resftvé

fen-tentiq vel_{ijsdem velalijsverbis & phraftbus itcratur &:}

repetitu* _{clariusq; explicatur. Aliås dicitur imix syrf} item_{zfywm ftvé'}

XLVJI,

Tleg/rävte^iot,

'iTi^yevStv

eft

cum

ca

prarmittuntuf

vel

adduntur,qua: ad

efléntialcm

reialicujus

traftationem?

vcl _{explicationem non}

pertinent*

XLVIII.

Ha?c efi vicißim triplcx, ag%ag,

kvk fticvv,

få

n*

KK'tj.

XLIX.

Ka!' ert, cumin

principio

tra&ationis

aliquid

redundatj vocaturq;exordium, ^ooiytop

fivé

prxfatio.

L.

Ava y.mv efl, qua:

in

media

tra&atione

fivé

orafci-one fio. LI,

Eaq; duplex

efi,

<s?£ctvfy<rig

få

7ru^*ßx<ns<

Lll.

vfyjig

five

ampiificatio

efi,

quando

res

aliqua

magis magisq;

amplifkatur,

tefiimonijsq;

iliufiratur

& confirmatur-,.

Lill.

TUtpUßang

fivé

Digreflio

efi,

quando

izov

1*

add

hibeturvel ad gratiam

auditorü

captandamvel

adaudi-tores cxhilarandos &

rccreandos,veleosdem

excitan-dos.

LIV.

TéAi*vefi,quando

traßationi in

fine

aliquid

additur?

diciturq; imteyog

velorationis

conclufio.

LV.

MgStfans alias

fivé

«r^-n^v

efi

9

quando

vcl

media

primis,

vei

infima

medijs

pra:ponun-itur_. LVL >5.••

Ha:

_K^6tg

_eå

_arte

_fiint

proponcndac &

traéfandar,

ut non_appareant

Methodo

ßUv

intulifle,aut^^wpe-perifle,

fed

vcluti

ttctru,

itfaug

ob

aliquarn

ncccflitatcta

& circumftantiam adhibitae.

Corollariaj

3"

Q!

I.

Ill fit,

quod

Ramus

lib»

i.

De invent. Diftri«

^butionem

antepofuerit

Definitioni,

cum

ta¬

rnetin

methodo dicat Definitionem

_{primo loco}

coilocandam efie /

_Rcfp.

_{Diftingvcndum}

_effe

_intef

Definitionem & iftter^^VDefinitionisjitem

in-terDiftributionem &üakrfjv Diftributionis: DefiU

nitio antecedere debet Diftributionem,verum

do-£trina Dcfinitionis non

prsecedere

debet

doöri-nam Diftributionis. In locii autem invenrionis

tradlatur dodirina Diftributionis de D.efinitionis^

Ergo meritoilla hanc

praecedip.

Nam

diftribu-tio_verumgenus

_Definitioni

_{fubminiftrat.}

_Imo

_non

paucae

Definitiones

ex

partium

enumeratione

conftituuntur, _qu«

_adlocum

_{Diftributionis}

perti-neno.

IL

Ordonontantum _via eft & ars

ägendi,

_juxta

Clcer&nem : Sed etiam omnium rerum _pater

_6c

pragfidium^

fecundum Nazianzenunru. Veteres

tanti ordinem_{feccrunt ut dicere non dubitarint:}

B 2 _Vis

1 _i

<

1

Vis _corrumpefe

_{cundla in orbe}

_?

_unum

_ordinem

corrumpito.

Et

fi ulla

res

eft,

quae

judicium

vid

dodli

_{probat&judicat>}

_certe

_Mcthodus

_{illa eft:}

Neccontra

quispiam

meotis

ftuporem

magis

ar-guit,

quamqui

omnia

confundit,,ne

prima medijs,

media imis cohasreant, Dith. Ordinem &

Me-thodum

_apprdbat

_ipfe

_Deus

_quippe

_qui

_non

con-fufionisjfedpacisauthor.

u

Cor,

14, v. 93.

Ömnia

vult decenter & fecundum Ordinem fieri v. 40.

Ettantum

_{abeftTheoIogum}

_ordinepofte

_carcre>

utPaulus eum

jubeat

eiTe

vf&onpwi*

_-ny hpyw

vjs

«a>?-3*«$, JIL

In

_{pronunciationeGraecae}

_lingvas

_obftrvanda

cfl ratio accentuum non

quantitatum

_;

Quoä

eft_notandqm contra

Anglosquosdam5qui

negle-öisaccentibus

_quantitatem

_tantum

_obfervant.

IV.

Pronunciario _{Ramea, tanquam}

_{genuina Sc}

nativa,

_pr&ferenda

_eft

_{Feripateticae:}

_Nam

apud

vetereslitera rnonfuit

pronunciata

_per

*>fed

per

c

longum.

&c.

_x