Q uod Felix Fauflum queß t .
Diflertatio A cadem ica,^
D e
P H I L O S O P H I A
VITÆ C I VI L I S E RVI
T U R A;
Glaam
Permiffu Ampliliimæ Facult. Philo-
foph.in Reg. Acad. Upfal.
Eruditorum placido Examini fubmittit
M . E R I C U 5 B E N Z E L I U S
Bothnienf. Phil. Adj.
Rcfpondentc
E R i c o 'jbffrrman H olm enfe,
1» Auditor io Vet% Majtri 27. Maij, Anno 166j#
cs.'Zrty*
t
ü P S A L I Æ ,
Perillujtris ac
G
e
n
Dn C L A U D I
Dynaftain 8c
£dntia&c.ProvinciarumUp-landiae Gubernator, ncc non Arcis Upfalienfis Caftellane, Dom ine ac Patrone
bcnigniffime
T \ I u t u r n a fatis confuctudine in inclyta hac bonam m
artium palaßra obtinuit, ut qui liberalium (ludiorum cultu tene rentur , aliorum labores fuis ufibus vendic arent : Ea, ut opinor,dtufti ratione, quod non proficiendi folum cupiditatem aliis ad probare , ve rum etiam negotijs magis arduis, propriis que conatibusjuvandis piau- latim adfuefcere voluerint. Quod conßlmm cum & ego adgredeirer, infuper fußinui bas curarum Academicarum primitias Generofiltati Tua offerre, non ut indußriam oßent arem, quam cogitationem camfi- deratio alieni operis, cum quo in publicum prodeo, meritb adimet ,* Sed ne diuturno filenùo beneficentia tua memoria penes me exolevijje vi deretur,Studui enim hac occafione debitam animi F merationem redde re magnis illis beneficiis, qua in paternam domum meaqueßudica be nigne Ï T E colla ta fiunt. Quorum laudes tamen in prœfientia expo nere fiuperfedeo, ldfaltem expetens ut eximii favoris diuturnior ; ufius mihi porro contingat, Ego vicijfim Deum venerabor, ut Pernllu- ftr i Domino, eum univerfia Familia, feriam prof feritatem aftionurmque propatria fufceptarumfuccejjum dementer indulgeat ♦
fie vovet
Gcnerofitatis Tua? humilimus C ultor
uia non minus ju f f a legum* quam ingenii exercendi cupidi- tä te, dißertationis materia judi cio publico fubmittenda erat , \placuitin Philofophiœ rationem acufum inquirere, non ujiiver- jfum fed qui vita m civilem agen- tilhusfirviat. Fateri vero neceffum habeo argumen tu m magis efje arduum ac difficile, quam cui umbra tica (ludia fuffciantfim o multis modis impeditum in- tn r fenefcentem purioris Pbilofopbiœ cultum, Sed quia latbor voluptas cf focietate qua f i naturali conjuncta effle d eb en t, huic potius v ita adeommodato (ludio imtpendenda videbatur opera, quam alii quod diff- cudtatem forte parem, ufum minorem adferret. Fru- ftr a hic quis quam quafiverit abfolutam argumenti Ullius trablationem, cujus ea e(l dignitas ut v ix e x - fptcblari debeat nifi a confummatœ eruditionis ac fim gularis prudentia ingenio. Breviter faltem of - fiiciipartibus defungi ac eruditorum fermones melio
ri informationi profuturos cum veneratione exci• p ere animus eft.
T hefis T.
TLTornini naturaliter infitam efTequanda (ciendi ■*-’ -“'cupiditate ac parandae iapienuaedefuleiium
1 In The&é leto 2 Ib qua ft. Platonic, L . ï . d i f . l t ad Epifte- tum.
non fapientumautoritas folum, verum ctia ratio- num momenta firmiter jamdudum evicere. Sed quia ftudium illud in ortu langvidum adhuc eft ac alumni indigum , arte quadam obftetricandi fo vendum judicarunt veteres fapientes,ut eft a* pud P[aîoneml Plutarchum.1 Huic conatui non
aliae artes illuftriorë operam adferunt, quam illa humanae cognitionis re&rix ac domina, Fhilofb- p h ia , quae quia primaevae ac perfe&iffimae illius fapientiae prudentiæque manifefta veftigia h a v e nus oftentat, praecipuum medium merito cen- feri deb et, quod admirationem lenire, mentem formare,ac hominem conditori fuo quadantenus adfimilare poffet : partim quia animum elevat ad confiderationem caeleftium ac aeternorum,in quo praecipuam illius adfimilationis partem confifte- re judicabant Pythagorici ; partim quia ex Stoi corum etiam mente Philofophantium finis efte debeat Deum feq u i, i. e. mentem luam lubmit- tere gubernatori univerfi , non aliter ac boni cives fe fubjciunt legi focietatis fuae, exponente
jd rria n o Æ t certe in naturae vires inquirere,malü
fugere, juftum ac landum cum prudentia effe, quaedam cum D eo eftadfim ilatio, quatenus hu manae conditioni id conceftum eft. nam & id , humanae fortis non immemor exprelfe addidit
P la to .*Devotis proinde mentibus colere ac vene- J Philetfi
rari convenit revelata caeleftis dodrinae oracula* /«<* five de q u x Divina bonitas c o n c e ffit, ut eorum pia fummoiho'
* i . i r i l»f»M Wl»
m editatione mentes humanae lalutanter reno ventur. Neutiquam tamen alpernanda erunt ea, quæ fingulari ingeniorum acumine vel reliquere g e n tile s , vel reda ratio hadenus ufibus noftris f uppeditat,quae dum meminerint in negotiis me re Divinis fibi oblequii gloriam relidam elïe, vix quidquam moliri fuftinent contra cæleftislapien dae decreta.
I I.
Cum nihil praeclarum homini contingat cui n oti fit parata obtredatio ac invidia, non mirum cuiquam videbitur, Philofophiam tot com m en dationibus celebratam hoftes luos invenifie. Et praeter degeneres eorum mentes qui artium o- m nium cognitionem e locietatibus humanis pro- fcriptam voluere, cxtitere non pauci qui Philolo- phiæ inprimis bellum inferre conati funt. vel pri vato erga philofophantes odio, exemplo Critiae
A thenienfis ,q u i finiftro erga Socratem affedu u.i.me- Philofophiam doceri vetuit,tefoc Xenophonte:1 vel tnorab.se- u t caulae fuae faverent ac eruditione oftentarent* erdtlt’ quafi pro falfis etiam ingenii vim intendere vale
ant; quo referri meruit ex Quintiliano declamatio
i(?8. exZihanio i t . ac 3?. : vel ad reprimen
dam vanam fcientiæ ja&ationemacSophiftarum « praecipite arrogantiam, quod in confilio habuiflfe
wfus Ma Edetur Sextus Empiricus2, & Erafmus:5 vel quia tbematiios Divinarum rerum cognitioni obefTe crederetur
5inMorta. humana fapientia, quo inflituto has artes oppu gnare adgrelfi funt Cornelius Agrippa & religio- fi quidam Fxclefiarum Præfides : vel denique quia delicatis quorundam hominum ingeniis pa rum placuere Philolophiæ decreta magis fèria quam ut liberiori viræ le adprobarent, præfer- tim quia ipfi artium illarum rudes extitere; In quo
sZ.+c. i . rum numero habendus ineptus ille apud Gellium4
Grammaticus eique non multum diffimilis apud j»« lugurt Salluftium 5 Marius. ludicant hi tales haec ftudia longius abeflfe debere ab eorum laboribus qui o- lim annos fuosReipub. ac civilibus negotiis de- ftinarunt,quod vel mentes abducantâ re6to ci vilis vitæ tram ite, vel homines efficiant ridicu los ac Scholalopeciam introducant.cum hoc or^ dine tanto curatius agendum eft, quanto magis autoritate valet ac fpeciofo adparatu caufae fuæ veritatem adierit. N am reliquos Philofo- phiæ hoftes partim manifefta improbitas ac ty
rannidis affe&atio damnat: partim inlcitia fua in fra tantarum artium dignam æftimationem
po-n it: partim ipo-nftituti ratio ac formapo-ndae pietatis ftudium graviori culj æ eximit.
I I I .
Auguftum illud philolophorum nomen non
i j meruere,qui antiquitus barba, pallio & baculo ; orat.) fuperbiebant, quales exagitant Fabius,1 L adan-
tius2 & HerodesAtticus apud Gelliu.^Nec illi,qui 2
morofa triftitia,faftuofo lupercilio ac quaefitis ca- j )lß u-Div villationum nugis fapientiæ laudem affed an t, 3 ^ quos cavendos m onet Mcecenas apud D ionem 4
& falle paflim rident Seneca & Lucianus. N e c /. s% *
illi qui his artibus fegne otium v elan t, homines ignava opera Philolopha fententia Pacuvio d id i, quales a fummis labris Philofophosrepræhendit
graviter C icero5 & Sarisberienfis.6 N e c illi,quos \ r- 7uß' diuturna ac praepofterafpeculatio pravos adeoq;
inutiles publicis negotiis reddiderat, quo nomi
n e inter alios infigniseft Iulianus.7 N e c denique Amm: illi, qui impurilfmis mentibus honeftas artes o- mau.i.ij; m ni vitio maculant, de quibus conqueftum elle
E pidetum ex Arriano refert Gellius,8 & ineptitu- * dinem fimilium inD yonyfio expertus eft Plato, 1 *7
cum eum his artibus inftruere vellet, fed irrito conatu , ut eft apud Plutarchum in fine traBatusy
quod cum utris principibus Pbilofopbo f i t differen dum . Sed illi Philofophorum nomen merito
cum-^urnferunt,qui (olida reram cognitione 8c vero fapientiae prudentiæque habita inftru& i, matara fubtilitate judicii,natura? receffus rimantur, recti tudine voluntatis affe&uü aeftui imperant judaq;
ac bona in vita fedan tur. confer Platon, / 5 & 6.
de Rep. I V .
Eft quidem non inutile exiftere quofdam in
L Thute ^ cPubl- qui quamvis non om nino tales fint, qua- to/h». les defcribunt Plato1 & Seneca,2qui prorfus igno- * de otio rent quid in civitate geratur, & omnia extra fpe- culationes fuas nihili faciant; tamen per maxima vitae partem id praecipue agant,ut in fapientiæ re- ceffus fubtilius inquirant > imo 8c minutias tra c e n t : quod maxime fibi propofitum habuifTe credunturPerfârumM agi, Indorum Gym nofo- phiftae,Ægy ptiorum Gymni & Sacerdotes,ex quo rum confuetudine morem ilium primus in Grae ciam ac deinde Italiam i ntroduxiffe creditur Py thagoras, qui exemplo fuo & fuorum obtinuit,ut hi fimiles Philofophi ac Otiofi dicerentur. Sed extra horum ordinem , nulla ferme eft conditio nullaque fortuna, quam harum aitium gloriofa notitia non augeat ac ornet, unde antiquitas Phi- lofophantium caetibus non folum accenfebat, vel Acusmaticosqui in fe&am aliquam tranfierant
Sc ex decretis ejus vi&uri jam annos probationis
fuftine-ffîuiftinebant,velEfotcricos qui ad intima& recon*»- cdnita quaevis illius collegii admittebantur; verum fetziam Exotericos, qui quamvis in civilibus nego- ttiiis conftituti erant,& iti communi hominumul* tti ttudine vivebant, apud Pbilofophos tamen exci- jpïiebant præle&iones vitae communi profuturas, cqiiuorü inftituta ac differentias,poft Gellium,3SaI-
imiafium,4Heinfium,y Ferrarium 8c alios,omnium 4 Cotum,
ccJlariffimeexpofiiit Schefïerus in eruditiflimi tra- «Ættatusde natura 8c conftitutione Philofophiæ a. IP*ythagoricae cap. io , qui ut quamprimum lucem wnideat, merito defiderabunt illi qui antiquiflîmæ itl Ilius Philofophiæ decreta venerantur. Q u ii- cqiuis præterea fapientiæ ftudiaad natales ac in- ccunnabula fiia revocat, depræhendet etiam ante ccunltiora illa Philofophiæ tempora Se&arumque texxordia, non ab aliis magis excultas fuiffe artes iilJlas, quam ab ijs qui in praecipuis civilium nego- ttkorum curis verfabantur : unde prifoa illa Græcæ
fßmpientiae aetas Heroica merito dicitur Hornio6 <s viß. lEixqua confoetudine poftea diu apud Romanos
jpsariter ac Graecos obtinuit, ut civitatium regi- '** * m ie n fapientiæ magiflris committeretur, ac di scen d i faciendique artes conjungerentur, quod îptfaflimmonftrant Cicero & Quintilianus.
"Ne quis autem judicet illud antiquitatis in- ilitutum nudum ac inerme effe,inveniet rationes numero ac pondere validas pafGm apud Platone, ■Ciceronem, Plutarchum in tradatu adPrincipem
indoftum , & alio , quod cum viris principibus Philoßpbofit dißcrendum, Stobæum fermone46. in colloquio inter Aiufionium & Regem Syriœ. £ t fa
n e cuilibet in confeflb efTe debet non alios ma jora melioraque noffe debere iis quorum fcien* tia reliquis profutura eft, quique multis lapere ac Philofophari debent. His autem artibus difcent affeduum impotentiae imperare, vitam civilem falubri ratione inftruere, firmius adverfus fortui ta capeffere munera obeunda,virtutemque exer c e r e , quae vix contingit nifi animo exercitato ac
ed o d o . H oc nomine dodrinae ac ingenii prin-
p. i. cipem Platonem laudat C iceroTquod exiftimavc- fr*u rit conjundionem poteftatis ac fapientiae falutem
eflecivitatis. N e c Ciceronem fateri pudet, fe maxima rerum bene gerendarum fubfidiaex ha* rum artium cultu adeptum efTe : N e c Philippum M acedonem diu poenitere deftitit, quod per Phi- lofophiae negledum multa minus prudenter ac caute commififlet unde Alexandrum filium fe rio monendum fenfuit, ut mature fe his commit-
V I.
judicant non pauci, Philofbphiae (ludia quam hongiffime recedere à civilium officiorum nat ura, Kiominesquc iis attibus inutiles Rcipub. reddi. E f t haec querela antiqua fatis, mota ab Adiman- \ ^ teo apud Platon1, repetita à C icerone2 & Q uin-M * tiliano* ut & L ad an tio4; quam ingenuo cui-
llibet exprimere poffet degener Philofophandi 4<«/?. i.h iratio quorundam moribus recepta. Sed nemini (,1*% iignotum effe potefl:, id magis temporum ac in
gen iorum quam artis vitio adferibendum effe.
tfsridc Gellium'. N on isvitæ Philofophatur,quiin- i0.*o wtiliüliterarum (ludiis detinetur,in fingulis literis
t&c interpundionibus verborum occupatur,fvlla-
Ibas numerat, ac nova vocabula parturit, per vi team univerfam differit quis vir fapiens ac pru- edens f i t , non vero enititur ut talis evadat, cujus CGrammaticae Philofophiæ reos peragit Stoicos
ffiios Epidetus6 & Arrianus7. Clari viri quorum * Encblrl -bonam alaq; ad Rempub. pertinere debet,& non ?
m in u s otij quam negotii fui rationem reddere te- (.13♦ mentur, id maxime agent, ne in vitae adparatu oc-
ccupatos fenium occupet: adolefcentes ea difeant, equae viris aliquando utilia ac honorifica funt fu- ttnra, fpeculationes adionibusin vita occurren t ib u s adeom m odent. Sophoclem apud
enfes lege caviffetraditur,nePhilofophi Scholam ' aperirent,nifi (enatui populoque dodtrinam fuam probaret:quam le g e m , tanquam faluberrimam t in rheo- cum commendatione memorant Laertius*, 8c A-
E lfe e n thenacus9. Alii vero,tanto curiofius eam Philofb- ssf,c. 9. phantium foribus infcribendam cenfent, quanto -
pauciores fiint qui verè (ludia fua Reipub. adpro- bant,cum alii difcant, ut fe oble&ent (olum :alii utoftentent: alii ut populare artificium & quæ- ftum habeant : alii ut patrocinium malæ caufæ- parent ; quod flagitium non femel gravi cum ia- âtura expertae lunt Athenae.
V I I .
In vita hac occupata vi&uris non immerito > commendatum effe debet Neoptolem i illud a- pud Ennium Paucis Pbilofopbandum.cft , quia'
N im ium illud non placet. Tam en cum multis
artibus opus sit ut ad Philolbphiam accedatur,
i m oncnte L a& antio,1 ut ex (olido aliquid tra
f f i c * hatur, non inconveniens forte erit arte diffe rendi ac veris terminorum acceptionibus ani mum praeparare, per rationalem illam Philofo- phandi formam, quae definiendi, dividendi, con- - eludendi ac ordinandi legibus orationem ratione concludere docet. Nam quia fenfu duntaxat vi- vere barbarum iudicat A rifto te les/ iudicium-
au-autem veritatis in m ente eft,lïæc ars lumen prae ferre debet, per quod acies dirigatur in verum, u t prolixe monftrat Sarisberienfis in A/letalogico
J u o . N on tamen hic locus conceditur illis, qui
per annos integros de nominibus folum rixas mo- uent,ac in logicorum gyris, non aliter ac ad Sire
num fcopulos confènefcunt, quos graviter exa gita t P lu m 'ch u sd cp ro feiïu in virtute. Hæ enim -tricae etiam iis vitandae funt,qui aetatem totam mi
nutiis quaerendis deftinant, tanto magis his quos ibrs fiia Reipubl. addixerat, quibus fubinde con- iiderandum efl Cafiianum illud,C m Bono} Q uod ipfiim circa crebram nimis acfnbtilem difputan^ d i confiietudincm cogitandum cenfeo. Quamvis en im exercitium illud antiquitatis ultimae titu lu m praeferat, & à Graecis in certae artis formulam
fit relatum, damnabatur tamen à magnis illorum temporum ingeniis immoderatum difputandi {ludium,quo faepe etiam clariffima in dubium vo cabantur ac cavillandi artibus involvebantur, contra quos legem à Platone latam com m endat
Ambrofius*. Suus eft differendi artibus h o n o s, fiius eruditorum colloquiis ufus, maxime cum c- rueftdae veritati, cultui judicii ac difficultatibus expediendis deftinantur. A tq u i in difputando m ire callidi evadere cupiunt,non magisfufficiunt
in graviori aliquo ndu, quam parva quaedam ani malia, quae in anguftiis m obilia,in campo deprc— 4 henduntur,qua fimilitudine utitur Quintilianus4.,
mß « .1* Unde apud Ciceronem5 notatos reperies S to i- ideLegib. c o s , quod acuti fuerint, non tamen ad ufum p o -
pularem ac civilem differuerint. addantur Senc— car Ep. 4 8 .4 9 .111.& 113.
V I II.
Ipfa fapientiae prudentixq; praecepta, quam vis non minus parentur fèlcdâ exemplorum co pia ac meditatione,quam certis Philofophantium regulis, tamen raro,& non nifi Ieris demum ab *
annis, contingit ea ingenii vis, quae rerum nexus caufafque latentes eruat, nifi animum mature inftituerc caeperint praecepta quae rerum a d io - numq; formas ac naturam curatius doceant. Sed hic difficilis futura eft cenfura ac e l e d io , vete^ rumnean recentiorum magis commendari de beat induftria : N e c facile temeritatis crimen e- vitabir,quisquis aut veterum tot feculis firmatam autoritatem; aut propioris ac noftri temporis folertiam laudibus fuis fraudare fuftinuerit. Per mittentibus tamen liberioris exercitii legibus, quae refellere fine pertinacia, refelli fine iracun-
* dia paratum efTe jubent ,a d fero , particularium rerum experientiam, adionum q; humanarum ac
civi-e iv ilîu m fibrilicivi-ercivi-em adplicatîoncivi-em & u /ö m > qpatque font bonarum artium, ( inprimis Mae- e:hanicarü,)incrementa ac ornamenta alia merito * vdndicari debere recentiorum temporum inge- m iis: Univerfalem vero, conftanrcm ac folidam ,•> P^ilofôphicarum maxime artium , notitiam vetc- riibus adftrui pofTe, quia ex fundamentali ac leria rrerum feientia magis trahere videntur antiquo^ rrum meditationes. A deo ut fi iifdem quibus m os parandae eruditionis fobfidiis inftrufti fu if fient , longe majoris perfe&ionis laudem prome r e r i potuerint. C ontingit forte id, vel quia V ete- rres minus corrupta n ad i funt tem pora, res vero ijpfe originibus fuis propiores ac minus involutae errantjvel quiafollicite magis quaerebantur rerum p rin cip ia , indulgente D eo admirandam mentis
v n m ac aciem , ut vel hac praecunte in revelatae
cUoétrinæ inquifitionem ducerentur. Ad quae & fiim ilia alia acceffit maxima Philofophantium frrugalitas ac afliduitas fumma. Cum èrontrario tnaec confenefcere jamdudum caeperint,ftudio re r u m privatarum, inertia , luxu ac m ollitie, ut
(conqueriturSeneca1,^ g ta v ite r exponit Am m i- comr$* aanus Marcellinus2 . Tutius proinde videtur, r**s- . r 2 H cb ili mtroagis veterum quam Recentiorum oreae ien- diptjf« ffu Philofophetur,qui decentem civilis vitae gravi- /. i ^
ttatem fe&atur. Dummodo meminerit, fibî ali quando propiorum temporum verbis utendum
effe,maxime cum alliciendi font homines qui an tiquorum verborum afperitatem reformidant. Quin imo,rccentiorum inventis aliquid conce^ dendum judicabit, apud cos præfertim, qui pri- fcum illud Philofophandi (ludium, ut (lerile & à temporum moribus alienum afpernantur. V e te - ribus tamen jure fua afferenda efl: iolidae erudi tionis gloria , contra eorum conatus qui. am bitio- la arrogantia, vetera plerumq; in faftidio R ecen tia in laude ponunt, etiam tum , cum prava fi- m ulationeex iis fibi inventionis Famam parant, quae antiquis dudum obfervata funt. V eterum autem adpellatione defignatos volo,viros artium ac difciplinarum cultu celeberrim os, qui in flo- rentiffimis toto orbe imperiis, Graeco inprimis ac Rom ano,eruditionisgloria inclaruere. Q uibus adnumero aliarum gentium , maxime vero Ori entalium , antiquos ac optimos bonarum artium praefides, quorum folertiae magnam eruditionis duae partem debent Graeci pariter ac Romani ; quod inter alios probat Dickinfonus in Delphis
P bm ictfantibm .
I X .
K o n cuiquam vero ita emancipandum cft
in-im genium , ut pr» uno illo ford eant relfquorunr o m n iu m m onumenta. Erat haec Graecorum in— ainis ja&antia , fibi deberi artium inventionem fuioque judicio flandum effe. Et inter Graecos,
pierfvafionis illius culpam Epicuro tribuit Plutar-
C v h u s 1 , à qua tamen Epicurum liberare conatur i J d ve rfi*
Gaflendus*. Extitere prioribus feculis non pauci
q]ui Ariftotcli deberi voluerunt illud infallibili- jmdwh tratis donum . Sed eft& haec magna ingeniorum,
aie inprimis civilium , fervitus,& laudabilius mul-- t(o extitit veteris A cadem i» inftitutum ,q u o H e- rracliteorum , Pytagoricorum & Socraticorum o p in io n e s com m ifit, ut ex iis optima quaevis edu ce ret,tefteL a ertio3,& Apulejo4.Academicaeigi-
ttu r f e d » five Platonicae veteris faepe apud feripto- w d r e s cu honore illata eft m entio, partim quia inter 4WB' (Graecos,vix alius Platone minus ab oraculis Divi-
mis aberraviqpartim quia ad hanc conflituendam jpraecipua fapientu decreta collata, vel ab hac fub
cexamen revocata videbantur partim quia inqui- ffitionc rerum abfirufarum excelluit. In quibus^ ttamen omnibus non fibi nimis arrogabat,quippe «quae aliorum fententias abfque faflu ac gravi fti—
jpercilioproferret,fibi vero judicandi libertatem srclinqueret. N e tamëaliquis exiftimet huic fe d » ^principatum deberi, conditor ejus P lato, adeu -ration©^
4
tu ß it. /.Jo
f. i.
n eren t, legibus jubebant ut primis annis potius addifceretur lingua Graecorum, quorum /criptis
ad omnis eruditionis Sacraria mox ducendi eranr, quam alia aliqua, qux vilioris negotii aut com mercii focietatem intenderet. Sed quia hafte** nus horum fubfidiorum nulla fpes e/ie caepir, d if ficultati huic fuccurrent optimi Interpretes ac Paraphraftae , quorum eruditâ copia feliciter in^ ftruftum eft /eculum noftrum. Eorum vero fides fi quando/u/pefta eft, tanti tamen operofior mi nutiarum illarum inquifitio fieri non d eb et, ut propterea falutarium praeceptorum ufiis con/u- matur. Sermonis Philofophici inquinamenta his folum metuenda erunt, qui in /uperiorum fecu-* lorum tenebris delitefcerc amant. Optimorum in Graecia Philofophorum , tantum abeft ut re* prehendi poftit d iftio , ut potius Platonis ac Xe nophontis lingua locuturas Mufas ac Gratias vul go creditum fit. Ariftoteles quamvis in dicendo brevior fit, ejus tamen /navitatem celebratam leges apud Fabium4 , unde plurium com m ent dationes repeti poflfnnt. Apud Romanos C icero inter alios indubie tuebitur diftionis Philo/o- phicatelegantiam;dummodo fuccurrerit^quod ut Philofbphia verborum monftra reform idat, fic nec oratorium ornatum defiderat, ut latius ex*
-pion itur à C icerone,, Seneca6, Pico Miran Jula Sc
H erm olao Barbaro in contrariis fuper argumen- \acoLk.
t o hoc Fpiftolis apud Politianum7. 6 20..
V T 4o 7
T-ch-... . ’ . . 7 l 9-*P±
Quantum ftabilimenti ac roboris in vita 4- & t*-Operari debeat, poft exfudatos labores Philofo-
pthiæ impendendos? fupra memorari cæptum eflr
&c clarius edocebit diligens ledtio melioris H ifto-
riiae, prarfertim Pragmaticae : cujus fidelior tra c ta tio non tantum emendationi vitæ adprimèr
ptrodeffe, 8cferendis quibusvis cafibus anim um ’ p)ræparare poteft ; verum etiam ipfos negotiorum^ a<£tus quafi corä fpedtandos offerre,& fub fingu- harium exemplorum examine profundioris fapi- e;ntiæ prudefitiaeque reeeffus pandere. Q u os u^
fius pluribus exequitur PoIybius!& ad eum Cafau- 1 Htß lt u ' b o n u s. Ad h ax vero cum accefTerit ipfa rerum
aadminiftratio, quae adtibusipfis eadem attempe- rrare d o c e t , orieturvehemens& conflans illa a- m im i militia, quam confert venerabilium decre- ttorum antiftes Philofophia,quaeinhoneftos ac in- rutiles affedtus difpellet, in folido virtutis m unb im ento confit mabit,potentiores ad metum & do- Uores faciet, ut pollicetur Vallerius Maximus^, 2
XII
Q u os vel conditio fiia, vel muneris ad
ïh a n d i dîligentior cura artibus illis vacare nom finit, iis antiquitas le&ores & confabulatores fuoss com m endat; quibus non minus publicè quanu privatim aures data occafione præbere jufîît , ne; inanium fermonum ac fimilium ludornm flagi- tiofa voluptate, vanoque falutandi labore diutur na temporum fpatiafruftra con lu merentur. V e terum etiam camas illi aufcultandi officio d e- i£ f flrinatas fuiffe , inter alios luo exemplo docent
Atticus apud N epotem 1^ PhavorinusapudGel- * /j**'‘^iium*. Imo & conviviorum eam fuiffe confiietu- d in em , ut in iis opera daretur colloquiis, ex me diis fapientiæ fontibus edudtis, difeere licet ex 3» ctnvt- p la in e 3 Cicerone4, Plutarcho5, Macrobio*, A*
AEpift. i», thenæo7 ,Sarisberienfe Polycrat * dummodo ob-
^*.7* Fam' fervarentur leges,venerationi artium, convivan- ^ium ingeniis & hiiavitati animorum debitae. Et /.i. c• i* nequis exiftimet memorata illa inftituta pror-
*fxc l \ 7' fus fucceffu luo caruiffe , Traianum , quamvis
7 inc&n* parcæ alias fcientiae Principe, confuetudinecum
V iT l“* eru^^'s > ea cluae ac^ do&os pertinebant intelli- & io. gere ac facere potuiffe , relatum legimus apud
*s> Dionem Caflium9 , & Sextum Aurelium in vita
ejus. Erancilcum i.G alliarum Regem,quamvis
à pueritia nullis literis imbutum, per do&os men-
Sx adhibitos magnam fcientise, inprimis natura
lîis, laudem jfibi parafle, memorat ThuanusIff. Q u o r u m conatus om nino pluris aeftimare conve nu t,q u am T ib erii, Claudii, C om m odi imperato- rium, nanos ac coprias mcnfis adhibentium, tefte Suietonio^ac Lampridio12 Q u i has artes addi- fc e r e forti fuse indignum judicant, cogitent ex terio rem elegantiam parum fani coloris habere, milfi h oc animi confilio illuminetur,
Soli D eo Gloria.
Ad
Pium, modeflum, dodum tf juvenem,
!D n . E R I c u m Stockholmenfem,,
amicum dile&iflimum, deufu PbilofopbU
in v ita C ivili laudabili inftituto
differentem,
M
ulti multarum ja& anf myfleria rerumP ervia non alijsyat bene nota fibi.>
S ic facile eft plebem captare.
Nec efl operofumyQ uidquid agunt alij
,
dente ferire truci. V rcrum noffe probè, veterum monumenta SophorumSenfaque non f id o eunda referre /lito
;
i» */r* H t f i . GdtJ. 1 1 in v i t & T i b . à r CU ud. 1 2 i n v i v A : Qmmoii.
Woe opus file labor eft. Sed noftrant^ dixeris ^ atass P lurim a, non prifcis vifa fid e r e pote ft ? K on nezo. Prifca nego reprobanda ftatuta priujquai
Conftiterit pretium majusinefli novis.
T u vero rede /apis O S T E R M A N N E , receptat Dogmata put ex ufitpenficulare doces.
E R I C U S O D H E L I U S S. S. T h eo l. D o ft. & Pi*o£
