• No results found

Dissertatio sistens initia dominii, quam consens. ampl. fac. phil. reg. acad. Ups. præside mag. Daniel. Boëthio ... publicæ censuræ submittit Johannes Conradus Brandt Roslagus, stipend. Helmfeld. In audit. Gust. maj. die XXVI April. anni MDCCLXXXVI. h. a.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertatio sistens initia dominii, quam consens. ampl. fac. phil. reg. acad. Ups. præside mag. Daniel. Boëthio ... publicæ censuræ submittit Johannes Conradus Brandt Roslagus, stipend. Helmfeld. In audit. Gust. maj. die XXVI April. anni MDCCLXXXVI. h. a."

Copied!
20
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

D. D.

DISSERTATIO SISTENS

INITIA

DOMINII,

<^U AM

KONSENS. AMPL. FAC. PHIL. REG. UPS.

PR^SIDE

M*7.

DANIEL.

BOETHIO,

Ethic. et Polit. Prof. Reg, et Oro,

Publica cenfiira Suhmittit

Johannes

Conradus

Brandt

ROSLAGUS,

stipend. helmfeld.

IN AUDIT. GUST. MAJ.

Diexxvi/f/>rz7.Anttimdcclxxxvi,

X», fl, w. f.

UPS ALU,

Litteris Direcl. Johann, Edman, Reg. Acad.

(2)
(3)

INITIA

DOMINII.

§.

L

Qu

um ea,

confilia &

qua par

aétiones

eft, attentione

examinare, earumque

hominum

causfas, nexum & effe&us indagare volu-inui», co animum vertamus, oportet, quo pateat, un-de fiium habeant robur vel relaxentur vincula,

qui-bus homines cum hominibus conjun&i vivunt, quid

nocendi vel mutua auxilia praeftandi opportunitatem

auxerit & quid bona & omnium faluti proficua con¬ filia alere & fovere queat. Hifce tota

comprehen-ditur moralis fcientia, quse tam regulas boni, re£ti

juftique praecipere, quam

remedia malorum

indaga¬

re & incitamenta ad falutem publicam

promoven-dam idonea fubminiftrare debet. Cum vero ad

loli-dam hujus fcienti# Cognitionen! pervenire

&

ratio-nem nobis reddere ftudemus omnium, quas ambitu

fuo

comple&itur, veritatum,

tot tantaeque

nobis

ob-veniunt res examinandae, tot causfae mentis confilia

mutantes, tot humana inftituta

effe&um

hominum in

homines dirigentia, ut primo

intuitu

hand facile

ap-pareat, ubi tanta rerum

multitudo

nexum

fuum

(4)

4 Initia Dominii.

beat & ubi initium in illarum explicatione

faciamus*,

unde obiter haec ornnia confideranti,

fepe forfan in

mentem venire poteft,

(ingulos

appetitus, quibns in

praefenti rerurn flata impelluntar humana confilia,

im-mediatos atque a natura

ipfa ingeneratos flatuere, &

humana inflituta cafui potius & fortuito

impulfui ad-fcribere, quam a cauffis humana induftria

explican-dis derivare. Ne vero incuria aut

perfunftoria

con-fideratione res cognitu utilifTimas

transcurramus, via

quaerenda eft, qua ad illarum penetralia

pervenia-mus & inde ab ipfis fundamentis

exflrufta

examine-mus. Ad hane inveniendam viam multurn

juvabit,

(i ad illum rerum humanarum flatum

defcendamus,

in quo adhuc vitae

fimplicitas, defideriortim paucitas

& relationum cum rebus extra nos

pofitis minor

co-pia objetta minus compofita & facilius

diflinguenda

animis obfervantium

offerunt;

illis enim rite confide*

ratis, progreffum humanarum idearum &

inflituto-rum facilius fequimur,

quo tandem rerum in praefen-ti ftatu confiderandarum multitudine

minus

deterre-mur, fed fpem, & occafionem nobis

fubminiftra-tam videmus probabilem {altem

rerum, quae primo

intuitu explicatu difficillimae

videbantur, rationem

adferre poffe. Hane res morales

pertra&andi viam

(equar, dum propiorem illum hominum cum rebus

extra fe pofitis

nexum, quo illis -cum exclufione

ali-orum frnendi jus iibl

attribuunt, brevi

commenta-tione illuftrare

conftitui,initia Dominii five juris

pro-prietatis traditurus.

(5)

Initia Dominii. 5

'**? '•*«• j

5. IL

In rebus illis cognofcendis &

dirigendis,

quae vi¬

tas ufum, jucunditatem & generis

nofiri

florem

fpe-ö:ant, homines a rudi initio gradatim ad majorem

pervenere maturitatem: attenta itaque confideratio

progrefiuum humani generis, non minus utile, quam

jucundum oculis intuentium adferre potefl:

fpedlacu-lum. Fruftra haud raro tentaremus, quid in

prx-fenti rerum ftatn fit vel efie debeat humana

indo-les, explicare, nifi lucem nobis adferret comparatio cum priica rerum humanarum conditione inftituta.

Dominium, feu jus illud, quo res extra nos pofitas

nobis attribuimus illisque cum exclufione aliorum

fruimur, non idem femper & per omnes generis hu¬ mani astates fuit, jam enim pauciores,

jam plures

complexum fuit res, jam cum ipfo pofiidendi a&u terminata jura, jam vero longe ultra ipfam

poftefiio-nem divagantia continuit; variam

itaque hane Domi¬

nii faciem obfervando

progrefiumque

jurium ad il¬

lud pertinentium examinando illius cäufias &

effe-£tum in ipfis illius incunabulis

detegere

allaborabi-mus-, illum quoque ex hac noftra disquifitione no¬

bis pollicentes ufum, ut ad explicanda

infiituta, quas

de dominii jure

adhuevigent,

lucem

qualemcunque

adferamus. De dominio in res creatas a Creatore be¬

nigne conceffo, homines fibi ipfis reli&i luis a

neces-fitatibus erudirentur atque illud viribus fuis utentes

exercerent. Hi primi generis humani Magiftri,

con-fcientiam facultatum animo ingenerarunt

earumque A 3 ufum

(6)

6 Initia Dominiu

ufum docuerunt. Neceflitatum au&us numerus &

progrekus

atque mutatio adminiculorum illis

provi-dendi ideis de dorninio rerum extenfionem

formam-que

dederunc

& indicuta, quibus dirigerentur,

pro-crearunt; quae denique, prout cum (ociali vita &

com-muni generis humani flore conveniant, jura a natu* rali lege derivata & adprobata praecipiunt. Homines

in eo rerum datu collocati, ut ixuftus a terra

(pon-te procreati eorum fufficerent indigentiae &

recepta-cula hne ulla humana indudria praeparata ab injuriis

aeris abunde eos tuerentur, pokeffionem rerum ab

aftuali earundem ufu non didinguerent, multo mi¬ nus juris proprietatis notionem (ibi formarent.

Ejus-modi rerum conditio vera fuit communio illa

primae-va, quam negativam vocant Philofophi, ubi res erant

nullius, led mutata vivendi ratione occupanti cedere

potuerunt,

Proximae huic

datui

vivunt gentes, quae

infulas illas & litora Oceani habitant, ubi pifcium

co-pia a

fluftibus

in

litus

projefta

vitae

fudentandae

ad-minicula fubminidrat; earum mores non omnino

fi-ctam eke docent eam, quam adferre non

dubitavi-mus de hominibus, fpontaneis terrae fructibus vitam

tolerantibus, conjefturam. Ut vero illi deficere

cce-perunt, &

inopia

rerum

ad vitam fudentandam

ne-cekariarum futuri curam excitavit, communio haec

locum

occupationibus

cedit

&

idea pokeflionis ab

a-£tuali rerum ufu feparabatur.

§. III.

Quando curam & indudriam åd res

(7)

Initia uominii 1

bus infervientes conquirendas impendere & fuo la-bore ufui adaptare coa&i fuere mortales, propior

ex-furgere ccepit nexus cum rebus, ad quas conquiren¬

das vel formandas animi corporisque viribus ufi fu¬

ere, qui

nexus cum afhiali ufu non terminabatur,

led quousque phyficis facultatibus tueri &

conferva-ri res ip£ae potuerunt, fubfiftebat. Hic primus fuit

humani generis ad jus proprietatis agnofcendum

gra-dus. Quando venatu pifcatuque vitae neceffitatibus

providere cceperunt mortales, in illum rerum ftatum fenfim deducebantur, ut pofieffionem ab ipfo fruen-di aftu diftingverent. Non tantum praedam

captam propter praefentem famem , fed quoque propter

fu-turam, luam efle quisque exiftimabat, fic etiam

ar-cus, fagittae, retia, lintres, & quae fuerant fibi pro-videndi inftrumenta, cum exclufione aliorum privato tenebantur dominio, quod quoque fenfim ad fruÉfcus

terrae fpontaneos cura hominum colleftos & res

de-reli&as ufui infervituras extendebatur. Experientia

a difficultate hujus

, fic initae, vitam fuftentandi

ra-tionis excitata fenfim docebat, alimenta minns

preca-ria & uberiora fore, fi conjunftis viribus

conquire-rentur, unde quoad venatum primum infhcuebatur

communio quaedam, a Philofophis didta pofitiva,ubi

res captae erant omnium, quibus quisque

pro rata

parte fruebatur; quod inftitutum a principali hoc vi¬ vendi genere ad reliquum omnem induftria

compa-randum vi&um fenfim proceffit,adeo ut exigua illa, quam exercere coadti fuere, agricultura communibus perageretur manibus & in communes converteretur ufus.

(8)

g Initia Dominii.

ufus. Qui rudium Americx incolarum mores

defcrip-ferunt, ejusmodi comniunionem inter illas vigere ab

(everant a)\ adeo ut communes fementes fadant,

fru-£tusque inde colle£ti vel publicis granariis

afferven-tur vel in privata cuftodia ului cujuslibec

pro (ua

indigentia pateant. Ides de dominio ex hoc rerum

fta-tp derivandx, anfam procul dubio dederunt commu

nioni bonorum a Jetuicis inter Paraguarix incolas ,

quos lub dominationem Ordinis fui redigere

volue-runt, inllitutae & legibus munitx. Peculiares

quo-que de jure proprietatis Lycurgi leges ex pari for¬

fan idearum de dominio conftitutione, apud

gentes

primsvas communi, originem luarn repetunr, qux

enim in illa , qux jam viget, rerum humanarum

con-ditione abfurda & rejicienda habentur & haberi

de-bent, olim ex ipfo mortalium ftatu emanare & com¬

muni confenfu adprobari potuerunt. Generatim ta¬

rnen idex de nominata hac communione non ad eas

res, quibus finguli folum uti pofiunt, extendebantur:

inftrumenta cuique neceffaria poflefloris propria ma*

nebant, dum tuguria & utenfilia quxque familia

(i-bi attribuebat & vitx fuftentandx prxfidia commu* nibus viribus quxrebantur, in communem totius

gentis ceffura ufum. Ut vero neceffitates, quibus {atisfieri necefTum erat, ultimam & induftrix &

ap-propriationis caufiam porrigunt, ita etiam omnium ,

qux privata cuftodia teneri potuerunt & poffidenti uti-/7) Robertson Hiftory of America T. II. Lib. IV.

confer. Fergusons Hiftory on Civil Society. Part. II. Se&. 2.

(9)

Initia T)ominii. 9

utilia erant, idcm fere fuit fatum, adeo ut eodem

jure, quout vires poffidentis tulerint,

tra&aren-tur. Hinc mulieres incer barbaras gentes in fervitu-tem deprelfas illimitata: fere virorum poteftati, haud

fecus ac reliqua peculia, fubjiciebantur &

poffeffioni-bus virorum adnumerabantur b). Mulierum

praeter-ea in barbaro ftatu conditionem ab ideis hominum

de dominio pependifie, teftari videtur praeter alia,

communio illarum apud quasdam gentes inftituta,

qualis fuit e. g. illa, quam apud Britannos

quon-dam viguiflenarrat Caefar c).

§. iv.

Ideis, qux podeffionem a fruendi a£tu fepara-runt, novum accefiit robur in iis terrae regionibus,

B ubi

b) Quod etiam pofteriori tempore facile confundi

potuerinr jura, quibus quisque fuam tenet uxorem & il¬

la, quibus legitime adquifitas poflidet res, teffcimonio

no-bis funt Leges Chriftoph. Tit. de Furto, ubi Cap. i ita

incipit: Befta ting, fom Bonde i boo fino hafver thet

år laghgifta Huftru hans: hvilken hona från Bondanom ftjål, han år vårfte och ftörfte tjufver — och fkall

up-hångjas öfver andra tjufva. Noriflimum quoque eft

EMPORAGRIUM, qui fuperiori feculo explicarionem

Cathecheticam legis Mofaicae Svetico idiomate edidit, mulieres inter res mobiles pofleßlonis jure fubje£tas

enu-merafle; quapropter libellus illius publica auttoritate

prohibitus fuit.

(10)

io Initia Dominii.

ubi bruta qusedamanirnantia fmim propter ufurn

doma¬

re fuaque in potedate tenere didicerunt homines.

Vitse

ufus, cui animaliainferviebant, induftria, qua

cuftodie-bantur& alebantur atque habitus denique, quafi in

foci-etate eorum vivendi, nexum intimiorem

eorum cum

poffidente in animis hominum formabat & firmabat,

quam cui antiquius hominum vivendi genus

occafio-nem prsebere potuit. Homo venator inimicus atque

perfecutor animalium fiiit, ad paftoralem vero vitam

transgrediens eorum Dominus re£be falutabatur. Do¬

minium ab hoc vivendi genere firmatum, rnox ad

fingulas, quae cuffodia tenebantur, res eodem robore

fefe extendebat, & a poffellione Sc libera ad fuos

ufus rerum difpoficione, jus alienandi fenfim

deriva-b'atur. Quas ad fuam

familiseque

fuffentationem

quo-tidie quisque

Paterfamilias

immolabat vi&imas, alios" quoque propter ufus, aliis tradere, permutare Sc donare potuit, Sc necefiitas comrnerciorum alienandi

jus pofleffioni indivulfo copulavit nexu. In hoc fere

rerum humanarum ftatu primum orta vel

fal-tim ftabilita fuit permanens illa inter homines

inx-qualitas , qua una mortalium pars, qua adminicufa

vitx , alteri inferior evafit, Sc diftincfio inter divites

Sc pauperes fuam in

affe&us

humanae mentis Sc

falii-tem humani generis effe&um prodere ccepit Hxc

inter homines orta diverfa conditio pretium opibus

divitiisqne

addebat

, unde cupido habendi excitata Sc

jfomentata violentre Sc dolo novarn ab una parte

aperiebat viam Sc ab altera locum dabat paSlis Sc in-fHcutis, quibus quisque fuam munkam, fartarn

(11)

aam-Initia Dominii. it

£fomque

fervare optabat pofteffionem. Hinc

cupidi-ne & avaritia agitata humana peftora

, fuis abuti vi¬

ribus cceperunt, ut una mortalium pars feu fortuito cafu feu aliorum vi orbata poflefiione potentiorum& divitiorum dominio fubjicerentur & gravi fervitutis

jugo (uba&a, non alio fere jure tra&arentur, quam

quod quisque Dominus fuas in res fuaque peculia.

exercebat. Muiieres, a potentioribus ortae vel

poten-tioribus nuptae, fervitute hac nova introdu&a, in

melius mutatam experiebantur fortem, multa

ta¬

rnen antiquas fervitutis veftigia remanferunt,

usque

dum morum politiorum vi de Dominii jure omnino

manumiflae iunt. Inter paftoralem vitam

, de cujus

in jus Dominii effeftu heic locuci fuimus, adeo quo-que au&a eft patria poteftas, ut infantes jure Domi¬

nii omnino teneri cenferentur. De informi, ad quem

exerevit hoc dominium , abufu teftimonio nobis efle

potefi: Lex illa Romana XII tabularum , qua

Paren-tibus jus vendendi liberos adimebatur , dum ter

fe-met ipfos in libertatem vindiearunt.

$.V.

IdetE de jure Dominii, quibus mutata illa, de qua ha&enus locuci fuimus, rerum humanarum con¬

ditio anfam dedic, ab initio extra terminos jufti at-que sequi evagabantur, inträ quos contineri non

po-tuerunt, antequam, domata naturali ferocia,

tranquil-lior vivendi ratio affeflionum iocialium cukurae & initioribus moribus viam aperire potuit. Eaedem

quo-B 2

(12)

12 Initia Dominii.

que non ftatim illam attigere

perfe&ionem,

quam utilitas & cömmoda vitas atque frequentiora

commer-cia in praefenti hominum ftatu pofcere videntur. Ut enim primi mortales pofleffionem a fruendi a£tu non

feparabant, (ic etiam eorum pofteri , (labilita

pos-feffione , jus poffidendi ab a&uali poUeffione

divelle-re non ftatim potuere. Lentis omnino

gradibtis progreflum eft, ubi notio facultatis moralis a facul-tate phyfica diftin£be formanda

erat, requirit enim

illa habitum generales fibi formandi notiones d),

quse

cl) Illuftris HOME in fuis, Hiftorical Lawirafls, quas

nobis ad manus funt in Gallicum translarae Idioma fub ritulo: Ejjais Hifloriqucs fur les loix

, optime hane rem

per-traélavit, fecunda operis fui parte , quae Hiftoriam pro

prietatis continet> e qua ad illuftrandam noflram

fenten-riam fequentia adferamus: Les

fauvages 3es moins eclai-rés fans avoir Pidée du droit ont ceiie du pouvoir, dont ils font Pepreuvepar les actes de

violence, quils exercen?

tous les joursj mais il faut avoir Phabitudede

generalifer

les idées pour concevoir un droit ou un pouvoir moral

independant du pouvoir naturel. Et reellement dans cet etat le droit n'etant accompagné d'aucun effet vifible, n'éft qu'une pure idée mentale. Un fauvage

a trop de

pei-ne a comprendre qu'un homme

puifle etre privé d'une

chofe & neanmoins en retenir la proprieté. Comment fe peut il, que cette idée vienne au fauvage, lorsque cet

homme. n'a point ufage de la chofe & qu'il n'a fur eile

aucun pouvoir? de lå, comme

pour jouir d'une chofe il

faut, que le proprietaire Pait dans fon pouvoir & par

confequence en £a polfelfion,nous concluons , que fuivant

(13)

Initia Dominii. 13

qux iterum,ut ad vitse ufum idonese evadant, fixam

formam & robur non adquirunt, nifi permanens

hominum propter fecuritatem unio acceiTerit, quae individualem cujusque facultatem fuo concurfu

au-geat e). Firmata vel paululum pofleflione facile

quisque videbac, poffeflorem, vi aut fraude, invitum non debere fua de pofleffione depelli

& damnum per

illicitos ejusmodi a&us örtum , reparandum eflej ve¬

rum inde non ftatim idea juris ab ipfa poffeffione ita

feparabatur , ut rem quoque fuam repetendi jus

ag-nitum fueri t, (i in alios manus devoluta & bona

fi-de ab alio

quodam

poffeffa fuerit. Condidio furtiva feu adio contra illos, qui Domino invito res illius

ab-ftulerunt, (olum, ab initio Jurisprudentis, erat

le-gum contra furta & latrocinia remedium, & rei vin¬

dicatio poftea demum Domino data fuit, quando

nexus Domini cum re pofieffa ultra pofleflionem

ex-B 3

tende-pofleflion etoit une circonftance eflentielle, enforte que ii Ton venoit a perdre cette pofleilion la proprieté ne

fubiiftoit plus. La reflexion fuivante confirme de nouveau

ce que nous difons. Aujourdhui meme le vulgaire n'a

point d*!dée diflinde de la proprieté; il ne la con^oir,

qu'autant quil fe reprefente un homme en pofleilion u-fant la chofe a fon gré & fans contradidion. Si teile

efl: parmi nous la fa^on de penfer du vulgaire, nous

avons tout lieu de foup^onner une confuiion encore

plus grande dans les idées d'un fauvage. Conf.

Black-itone Commenr. on Englifh Laws. B. 2 Chapt. 1.

(14)

14 Initia Dominii.

tendebatur/).

Legislatores

non femper diftin&as ha-buifle ideas juris Dominii a pofietfione

(eparati,

tefta-ri videntur ea eorum inftituta , quae res furto

abre-ptas fifco adjudicabantg). Verum ut pretium opibus

accefiit & leges ad pofiefiionem tuendam necetfarix

videbantur, inftituta, propter lécuritatem fa£ta,(enfim

jus extra poileftionem extendendi & fic inde

fe.para-tum firmandi occafionem dedere.

Illuftrationi hujus

rei infervire poflunt

pleraeque

gentium

antiquiorum le¬

ges ad occafionem furtorum tollendam latas, quac vel

o-mnem emtionem venditionem in nundinis

publicis fieri

debere praeceperunt b) vel (altem coram teftibus

pera-gendam efie ftatuerunt, ut fic Domino res fuas

vindi-candi jus permitteretur. Quod

non juri res

vindi-candi idem antiquitus fuerit

pretium, ac pofteriori

tempore, indicio nobis funt

leges

Romanae,

quae, ab

inicio unius anni (patium ad

praefcriptionem

rerum

mobilium validam reddendam fufficiens declararunt,

poftea vero pofiefiorem bonae fidei inträ triennium a

rei vindicatione fecuritatem

per jus praefcriptionis non

conceftere. Factiltatem alienandi (ive

permutatione

feu

/) Vid. Home 1. c. notulam pag. 165 fubnexam,

ubi oftendit, Romanas

leges a£honem illam realem,quam

rei vindicationem nominant Juris Per.iri, concedentes

non

aeque efie antiquas, quam illae, quas a&ionem perfonalera, conditio furtiva di&am, laefo permittebanr.

g) Leges nonnullas hujus indolis viguifie refert

me 1. c. apud Germanos, Saxones, Scotosque.

(15)

Initia Dominii.

fen venditione feu donatione, ftabilitis pofteflionibus,

introdu£tam fuiffe, dudam indicavimus, hane vero

augmentum & extenfioncm, (eparato jure

pofliden-di ab ipfa poffefiione , lucratam fuiffe paucis often-demus. Liberi, vel qui in eadem familia, jnribus iis-dem utentes, communes habuerunt habitationes,

quando Parentes morte decefferunt,, res illorum ceu

res dereli&as fuos propter ufus fibi attribuebant /),

fed prima haec haereditatis juris initia deindeexten-fione juris dominii extra poffefllonem , eo modo

ma-tata fuere, ut etiam fucceffionis jus a defun&i volun-tate in hseredes transmißum videri potuerit, &

li-beram difpofitionem fuarum rerum, etiam ultra

vi-tse terminos, quisque extendere praeoptans per

tefta-menta haeredes conßituere fibi sequum putaverit«,

$. vr.

De initiis dominii, quatenus res mobiles

com-pleöritur, ha&enus difputavimus, quse

dominio

rerum

immobilium anfam roburque dederunt momenra, e

mutata hominum conditione derivanda, *jam

confide-rabimus, Quamdiu ut venatores vel nomades vitam

toferabant mortales, certas non habuerunt fedes

fed prout copia animalium , quse venatu

infequeban-tur vel pafcua gregibus

fufficientia requirebant, huc

illucque

errarunt.

Tu^uria &

tabernacula lua

aut

faci-i) Heredes fuccefloresque fui cuique liberir &

(16)

j5 Initia Dominii.

facile derelinquebant, cum fine ullo fere Labore

qui-buslibec in locis alia aeque commoda exftruere

potu-erint£); aut etiam fecum portabant. In hoc

mor-talium ftatu, propior & permanens cum

quadam

particulari terrae portione oriri non potuit nexus.

Gentes inter fe dilcretae & plerumque inimici pacifci

potuerunt, ut extra certos limites per flumina,

mon-tes filvasque quasdam notabiliores natura ipfa

praefi-xos, non divagarentur, ipfum vero folum inträ hos

terminos comprehenfum certa pofleffione tenere

i-gnorabant. Poftquam vero agriculturae curam

impen-dere cceperunt, fuoque e labore praehdia &

admini-cula vitae quaerere, (enfim quoque ipfum folum

pos-feffione teneri pofle & debere viderunt, fed lentis

paffibus omnino ad hoc dominium perficiendum &

roborandum progreßum eft. Germaniae Incolae &,

qui magna eorumFueruntpars,Svevi,tempore

C/ESA-RIS agrorum culturam non omnino ignorarunt, illi

vero exemplo nobis eße poßunt,

quam vacillantes ab initio agriculturae fuerunt de dominio rerum im-mobilium ideae. Ita vero de illis Caefar /): 'Nec

quis agri modum certum aut fines proprios habet;

(ed magiftratus & principes in annos fingulos

genti-bus cognationibusque, hominum qui'

una coierunt,

quan.

k) Commune omnium eß, qui in ißis locis deguntyfacilis

expedita foli mutatio ob tenuitatem viElus & quod neque

colunt agros neque fruSius recondunt, fed

in cnfis babttant

ftruttura in unum diem conßantibus: teftatur STRABO

de Germanis.

(17)

Initia Dominii. 17

quantum eis, & quo

Ioco

viTum eft,

attributint

agri,

atque anno pofl: alio

tranfire

cogunt

in):

Ejus

mul-tas adferunt cauflas; ne affidua confvetudine capti,

fhidium belligerandi agricultura commutent; ne latos fines parare ftudeant, potentioresque

humiliores

pos-fetfionibus expellant 5 ne accuratius ad

frigöra

atque aeftus aedificent; ne qua oriatur pecuniae cupiditas, qua ex re

fa&iones

diflentionesqne nafcuntur; ut ani~ 1

mi aequitate plebem contineant, cum (uas quisque

opes cum potentiflimis aequari videat." Firmum quo-que non ftatim ab initio inter agricolas gentes fuiile

nexum cum ipfo lolo , praeter alia monftrat facilitas

illa", qua adhuc fedes mutabant & patria arva, quse

cultiores adeo in deliciis habent mortales, fine

defi-derio linquere potuerunt 11). Primi quoque

Legisla-tores fuum effe arbitrati funt cavere, ne conftans

C &

vi) TACITUS quoque huic Caefaris narrationi

confen-tit. Agri pro numero cultorum ab univerfis per vices oc-cupantur, quos mox inter fe fecundum dignationem

par-tiuntur, facilitarem partiendi camporum fpatia praeftant. Arva per annos mutant & fuperell ager»

n) Gentes primae agricolae, dum bellum vicinis

intu-leruntj iisque victis, fines regni fui dilatarunt,non tarnen

eam propter rationem augmenta fui territorii pretii

ha-buerunt, ut cultura eadem fibi utilia redderent, fed ut

Cae-far teftatur: Civitatibus maxima laus eft, quam latifimis circum fe vaftatis finibus folitudines habere. Cui con enit illud POMPONII MELM, Bella gerunt neque imperi anH

aut prolatandi, qua poffident, nam ve

illa

quidem enixe

co•

(18)

iS initia Dominii.

Sz firmior evaderet hic nexus; indicat hoc a nobis

allata de Germanis narratio & confirmant agrariae

leges

apud

fingulos fere antiquos populos ftabilitas o),

quae, ut

majus

pretium divitiis acceßit, ut aedificandi

ars magis exculta fuit & ipfa

agrorum culcura majori

lollicitudine peragebaturatqtie ut incolarum

crefcenti-bus neceffitaticrefcenti-bus fubvenire valeret peragenda fuit, in defvetudinem abibant. Hifce enim

pofieffio rerum im¬

mobiiium fenfim flabiliebatur & adeo firmum inter

folum & iilos, qui pofleffione idem tenebant, pro-creavit nexum, ut leges, quae illum divellere

cona-bantur, quantumvis propter falutem pubiicam latae,

injuftitiae accufarentur. Contentiones & diffidia in¬

ter Patricios & Populum Romanum de

lege agra¬

ria inde a primis Reipublicae

temporibus agitata,

hunc illuftrare nobis videntur dominii progreffum.

Interea, poftquam certas fedes, domicilia firmiora &

magis commoda accepere mortales, annumque exfpe-&are atque induftria terra fterilitatem vincere ccepere,

pofieffio terrae novum dominio rerum mobilium ad-didit robur & commodiori vivendi generi ad(vefa£ti

homines, plures res pretii habere & iuo.

fubjice-re dominio didicerunt.

§. VII.

Stabilita pofleffione

rerum-immobiiium, non ta¬

rnen o) Singularia qusedam agraria ftatuta apud Genrem

Peruvianam recepta,

quae de minus firma dominii rerum

immobiiium norione teftantury vide Robertfon Hiftor

, of

(19)

Initia Dominii. 19

men jus poffidendi ab ipfa pofieffione diftinguebatur.

Occupatio folemnis, ad terras antea incultas vel

de-relifhs jure dominii fibi attribuendas, communi fere omnium populorum more, requifita fuit, & poftea

etiam, agnito jure poffeffionem rerum immobilium in

alios transferendi, emtor & donatarius, qui jus

fti-um a prioris domini confenfu derivatum habebant,

occupationis aftum necefiarium efie judicabant,

ante-quani pleno jureiilis frui potuerintjcum deinde, ad ma¬

jorem contraöruiirn de rebus immobilibus

commodi-tatem, hic quoque occupandi a£tus in defvetudinem

abierit, Hmulacra tamen aliqua illius fubfiftebant,

& fymbolica quvedam pofieffionis captatio, loco

oc¬

cupationis a£tualis, introducebatur: minuta particula terrae, framea, vel fcutum aut alia quaedam res,

quae in illius manus, qui dominium adquifivit, a

priori domino tradebatnr, huic ufui

infervie-bat p \ Probabili tamen conje&ura affequi

pos-fumus , jus poffidendi ab ip(a pofieffione refpeQru ad

res immobiles facilius,

quam ad rds mobiles, ira

fe-pararnm fuifié, ut jus ea, quae fua fuere, vindicandi

iinicuique permitteretur, quareverofTmillimum ed,

pos-fe ffionem rerum immobilium multum effecifle ad

nr-mandam juris a pofieffione feparationem,

quaténus

etiam dominium rerum mobilium fpeflabat. Solum

enim ipfum, ubi pofieffione teneri coepit & omnibus

fere vitae neceffitatibus fublevandis aptnm indtiftria

redditum fuit, maximi non potuit non haberi pretii

(20)

20 Initia Dominii.

&, fi quis

fuos

lares ad tempus

reliquiflet,

rebus,

quorum defiderio, quamvis abfens, non potuit non forciter teneri, redux non fine injuftitia omnium

a-nimos niovente , privabatur

, quamvis illo abfente

in alium bona fide pofieflorem devolutas fuerint.

Jus abalienandi vero prius pofteffioni rerum

mobili-um quam immobilium adnexum fuifle

, non

dubita-mus, &

frequentiora

illarum commercia, jure

agro-rum

domorumque

abalienationi lenfim viam

aperu-hle ;iicutenim calae & tuguria ab initio non erant

lingu-lorum hominum , fed fingularumfamiiiarum,fic quoque

äger arvaque, quae finguiis familiis ab initio

diitribue-bantur, communi totius familias pofTeffione teneri

eenfebantur, adeo ut, (i quis e familia morte

deces-feric , nulla domini mutatio inde derivari potuerit,

(ed quisque in ifta communione vivens, femec ipfum

poffefTorera jam antea aeftimans, idern retinuit jus, ca folam accedente differentia, ut numerus partici«

pum communis illius poffeffionis diminutus fuerit. Pri¬

mitiva ejusmodi dominii rerum immobilium conftitu-tio originem procul dubio juri retra&us &

protimi-feos dedit , quod, agnito jure res immobiles abalie¬

nandi, propter famiiiarum conlervationem permittere

& legibus munire voluerunt Legislatores. Hoc

au-tem jus, (i quid noftri eft judicii, communi homi¬ num utilitati in praefenti rerum flatu minus

con-gruum atque idcirco mutandum vel potius

abolendum effe videtur,.

References

Related documents

iur. eam omnibus ratione prseditis atque lic etiam Surn- mo Numini esfe communem. Sed fuspicarentur forsan Uli, qui fundamentum legis moralis in natura hominis. A % quae-.. Φ ) 4

ris imperat, ea fola reverentiam excitare poteft, quam itaque perfonis reO;e tribuimus, quatenus legem mo¬ ralem ad illas pertinere videmus. Lex

muniri queat, pneeipiat, five internas virtutis ideas adornet, per fe Sc independens ab experientia fub- fiftit. Et quamvis e natura hominis, per experien*. tiam folummodo

fuerint, a confcientia nobis prsecipiuntur; amice ita- que inter fe confpirant, five illius prascepta ab ex¬ terna cogendi vi firmata fuerint, five non; ita tarnen ut,

&amp; mutorum Pariiiis Inftitutor, eorum numerum ad. 3000 eirciter in Gåilia afcendere autumat, &amp; ii eun- dem calculum ad alias Europas

Jam vero vires , neccffita- tibus tam primitivis, quam iis, quas per culturam facul- tatum for matas habent homines, fatisfaffcuris, inde ab ipfa infantia ad ultimum usque

OISSERTATIO PHILOSOPHICA, DE Μ OR Α LI ORDINE IN EVENTU RERUM JURE POSTULATO, QUAM..

ris, a confcientia pendentiae ortam, per fe externae Sc phyficae coa£tionis, non vero moralem necesfitatem in- ferre, vel nobis non monentibus paret, Sc quamvis ex-. teriorem hanc