Disputatio physica de glacie quam ex consensu amplissimæ facultatis philosophicæ in regia academia Upsalensi præside ... Joanne Bilberg ... publice proponit Rolandus Björner Fied. [sic] Uplandus. In auditorio Gustaviano majori ad diem 19 Octob. anno 1689

ν.

_f.

DlSfVTAtlO fSrSICA de

GLACIE

Quam

Ex Gonfetiiu

_Ampliffima:

Fa-cultatis

_{Philofophicae}

_in

_Regia

_A· cademia _Upfalcnfi

PRMSIVM

%yfmplißimo

Vir»

DN.

_JOANNE

Geomet: Prof;Ordin;

Publice _proponit

ROLANDUS

₉₅₃

Fiedc _Uplandus.

In Kjiitiitorio _Gufiavtano

Majori,

ad _{dkm 19}

_Offob.

_{Anno 1689·} ups alis

ExeuditHENRICUS

_£et)fe:/

_S.R.M;

φφφφφ(φ

S*.

R", Mtis.

Magnse

FideiViro

Artis magna:

Artillerie

pertotum

Regnum

Sveciaj

adjacenteique

provincias

Ρrxfe&o

_{iummoj itrenuiffimo}

Jllußrißimo

_{Generofißimoä{}

DOMINO

Dn

_johanni

Lib-BaroniacDominoin

SddrrttfiiS.

&c. &c.

Dominofuogratiofiifcmo,aetcrnavenc*

rationc fubmiflc _colendo*

BAccefrma

i«eniifm rudiinentAhumlll·

wtdicAt&oprt>

% Advtod» Reverendo

Atfa

frjtcUrijfimo

Mag.

IOHANNI

0qj3ta^äB2l9t.

Praepofkaac Pafto¬ ri in

_£una&0ta(>9

digniffimo, vigilan-tiffimoqueA^uncu^ lofuo CariiTimo& bcncfaftori magno

quovishonoris

cul

tu _perpetim fufpicicndo. Pl* Revercndo _Atfc

Clarijfwio

Dn« O L A O

EcclefiaeNycopenfis

ad OrientcmPaftori Attcntiffimo, prac-poiito

laudatiifimo

Avun€uloacPromo

tori fuo hooora-tiffimoaetatem devcnerando.

teverendo _Atfc

_Clarifltmo

¥

DsGEORGIOi

Paftori

_{Legionis Vefmanmcse}

vigi-ato.ueetiamPaftori

Ia&gv6gittn0a

defignatoj Affini

ffio _{plurimum honorando.} Ttftue hocce

_fiecimeti.

_fubrtiijji

_d&t

tfefejit&feüll 'hjku

Thcf. I

Örporumhu)uå(7

iuni verfieftunaea-fflf

demqve materiap(i quod vcro

qux-dam hane vel il-Jam _habeantqua-! 'lita tern, id pro·

venire dicimusex quinqve ifris modis Corporefo nimi«//

rum

_{magnrtudine»}

_figura,

Situ,

_Motu,

& _quiete*

_Qtiodi

_{ad tom ättinet *} videmusTaris multas vaHjgaicsJbsßS-_^

ficro ejus däri, Exliteris enim akt/

phabcticiSj qute

quibusdam

ad

tiu·,

merum _{viginti quatuor aflurgunt, tot}

oriuntui? _{cöhibinationcs, tor lingvxjr}

tot vocabuiorum differential , quot

öemo _{unqvam concipere}

_potuit*

A vem

ff vein tantum funtZiphrae

Arithmetik,

quae cumaliter,atquealiter

difponantur,

multiplicem numerumnobis exhibere poffunt» Sed & numerum nemoadco

magnum proponere poteft, quin addi

aliquid poflit,aut demi. Quid Squod

in Mufica toni tantum fint _feptem,ex

qnorum vario

fitu

ac

pofitura

, plus

mille Cantilenae, quarum ne una

qui-dem alteri _{fimilis, oriuntur. Si adcor»}

pora pariter naturalia

defcendamus

multo_{majorem iniis}

reperiemusvarie-tatem. Inter alia nobis documento

poteft efie

Glades,

quge in fe ipe&ata,

nihil aliud _{eft, quam aqua condenfata,}

ex _{particularum alio atqvc alio} fitu

€>rta : Non tarnen fecundum du£tum

ienfuum _{putabimus corpora illa con¬}

denfata» _{utpote Gittern, & id genus}

alia, plus infe materiae habere,

pro-ptcrea quod fint denfa 5

etiamfi

enim

denfitas & durities _{abfit, materia}

ta-men una eademqveeft, _{Quarc etiam "}

nobis äfTerere non eft _{integrum, plus}

fubftantiscontineri in faxis & mctallis quam

3 «gl*

quam inaqua & aere ; quippe

quode·

adem materia & extenfioiniis eft, ac

in _{reliquis, etfi non adeo}

_cogapa&a.//

Thef. II

Qua itaqve inre effentia corporis

duri confiftac fi_indagavcro, operseprc-tiumme fa&urum exiOimo. Corpus

durum id _{dicitur, cujus partes benein}

ter _{ieper mutuumconta&umcohaerent}

ac _{quiefcunt, icti}

utRohaultius

loqui am at : Durum idem

_ejje

_{quod componi·}

tur ex

partibus

_{adeo juxta}

fe

qutefcen-tibui) ut earum nexw drferies non o-mnino _{interrumpatur,a quapiam materia} intertIlas_{fe commovente, Hinc}

fcqui-tur _corpus

_{illudduriflimum eflfe,}

_quod

plures partesiefe invicem immediate contingentes finerqqri^ pofiidet. Qua*/f

re _{ponimus dura ctiam} habere_örtum 6c _{originem quaecertis gradibus}

_åie

_in¬ vicem _{recedunt, pro ut plus vel}

mi-\ itus de materia mobili ieu fluida

par-ticipant, & hoc pro

modo

texturx» Quidam ftatuunt illud eflc corpus

du-ium _{, quod multum}

_materia

_fub

VSfe 4 «3#

jgua mole eoncludit, corpus autem U«

quidum, quodparum materias iubam«· pla iuperficie continct, & fic duritiem

ti

condenfatiqpe.

&

liquiditatem

in

Un:is _{rarefa&ionc fitam eflc ftatuunt:}

quam

icntentiam non _{approbandam efifocla-*}

re in _{fequcntibus demonilrabimus.}

TheC III.

De Glacie _{corporeifto condenfa*}

tovarise variorüm funt _{fententias,quas}

jam in medium _{proferre conabimur.} Quidam dicnnt aquam in

congelatio-nc minui» utuidere eft_{apud Barth:}

di-centern, _{congelationem nihil aliud effe} cjuam aquae corruptioncm,quia

minu-itur _{liqöor cum gelafcit nec eadtm} folöti _{quantitas invenitur. Demodo} quo Glacics concrefcit, fovent qui·

dam hane _{opinionem, non multum} -å noftra diverfam _{, dicentes : ignitas}

parti du las pra nimio frigore in prima -aqtiae iuperficie dividi ; Hinc ne quid

Jnane _{remaneat, rpartes aquse} eontra-ff

huntur

, atqv^fuperficiesignis Atomos

-implicit.

Sednonmultismorabimur,

5 *sto

enurnerando alioritm _{opiniones, prfc*} frat eriim _{ipfam rera aggredi, &}

confi-derare oranium _{primo, ubi Glacies} generadpoffit, utexinde propius

vc-ritatem eruamus. Glades velinterra»

vel

_fupra

_terram,

_{vel in}

_aeré ebnere-feere

_poteft,

_{In aerc congélata,}

_aliö

noraine _grando

_appellari

_fölet.

quamquam (untqui opponuntfefehnic

fenrentise, dicentes, gläcietti hand, fivfc grandinem,in aere geiu

conftdnginöfi

poflfe, opinionem

ftiam

defénderé

flir¬

taη_{res, qüod quaelibét res inträ téttfti·} nosiuse _{fpliEerae maneåt,}

_ficöt

_ftfclise

fö-ltim in Coelo

_{fulgenr, Eiemeiita in}

_fuis

lods möranrur;

ideoqve

_pto

avibus

aer, _{propifcibns aqua, pro}

animalr-busterra defiderantür ; &

proindege-lu interrä täntumic (jlacies; ürtdefe»

quitür noti poife aerefn ha bete

potéri-tiam fufficientem ad _{congelahdaift} d-quataingrandinefti. Ceterurö

deperi-entia _{teftätur, grandifies in aere coti}

-gelari, & quamvis qusedäiii cörpora

habeant_{origirtem tantum innno locö,}

tarnen alia _{poffunt habere caufam in}

,

pluribus, ut Giacies & _{ignita multa,}

quae ubiqve poffunt gencrarh

Thei. IV.

Solidis _{equidem rationibus affir·} mari _{poteft Gladem in aére conftringi} licet contra,alii id _{ipfum negent. Qui»}

dam enim dicunt _{grandinem generari} .per antiperiftafin, atqve caliditatem

seftivam undiqve per aérem diffufam,

η

fua

preflione

ab omnibus

parti bus, fri»

/I_gus in _magnum cumulum reikre: _at«

qveita frigore maxime feviente gran-dinationem ficri contendunt: verum

cxperientias hocipfum repugnat.

Ete-nim ncc adeo vehemens _{frigus adeiTe}

ncceffe eft, ad _{eonftringcndam grandi»}

tiem, quam ad generandam nivem,

quippe nix eft congeiatio vaporis non

coa&i, ut loquitur Cardanus . frigus

namqve adeo intcnfum eft, ut non

permittat vapores in guttas cogi, quo

in cafu _{grando oriretur, fedante} con-denfatos _{conftringit,& ita nix}

7

nitur. Tntueamur iimiliter cujus be#

lieficio _{vaporesin altum afcendant, Sc}

quomodo deindein guttasfiveGlaciem

veriantur. Profcäocauia_hujusafcen· ius ed_{duplex, & Sol & ignis}

fubtcrra-neus-j quando enim Sol altius eleva¬

tur, calore luo majorem operationeui

hisin terris efficit» adeo ut _radij

iola-res & materia _{iabtilis,quae omnia loca}

vacua _{occupat, poros terrae penetrent,}

humoresqve his in meatibus colleäos

extrahant, & inaltum evocent. Hinc

ignis fubterraneus, fuas occupat vices

& incluihm hurnorem _{agitando per} varios du£tns, ad _{fuperficiem terrae}

propellit. Dari autcm _{ignem fubtcr·} raneum, multo notius eil. quam ut

necefifum iit hoc loco demonilrare.

Quippe operatio Solaris fufficiens eflfe nequit, ad tantam humoris copiam e-// vocandam, ni ii _{ignis lubterraneus ad-//}

juvaret ,· adde quod radij folares, _ex

fententia dottorum virorum, ultra

de-cem_{pedesterram penetrare nequeant,} quae materia ad conftituendas nubes

non videtur

_{poife fuflicere.}

t

ThcC V.

Poftquamitavaporcsevocatifuntj

pertorum aeremfparguntur , adeo re-naoti ab _{imvicem, ut difficulter jungr} poffint; quare non tantum frigus re»

quiritur ad vaporcs in aquam conver-fjteηdos,

ied

etiamventi ocoidentales or-dinario _{curfui vaporum convcnierttes;} vel etiäm duoventi édiverfis _regionibns

flantes cos _{accumulant, unde etiam}

nwtbes» Et _{fiquidem nubes conftat} ex aqua: guttulis & glaciei particulis,ergo fubquaeftioncmmerito venit quomodo

in _{gutcas vertantur, & fiant rotunda}

Quandoquidem aqua corpus tft liqui*

dum, non poteft fe ab hac materias

fubrilis circuitione liberare, illa enirn interiöra lam_{bendo., unarnquamqve}

guttam circumagtti åc proinde aerae*

qualiter ab omnibus _{patibuspremens,} guttas fuperficietn rotundat. Deinde

guttisita formatis» fupetvenit frigus

easque

_{congelatSphsericåquam}

habent ρ

figurainvariata; confitcndumveroeib

iepertri ktterdum grandines oblongas#

9

aiigulates,variamq,·

figuram

habentesj

tune autem in caufa eft. friqus _tam

repnre fuperveniens, ut tantum tem¬

poris iis haud relinqvatur, qvo fatis perfe&e ac guttas

tormandas pöflint

jungi, adeoq; particulae vaporis

ficut

inveniuntur in _{lengum pcrreftae}

con-ftringantur. Proinde non

infvetuméft

ctiam in terram eaderc grandines in·

folitae _{magnitudinis cujus rej non} alia videtur efle caufa qvam qvod

grandines generentur in

altiffimis

nu.

bibus, & ddcendcndo deinde

incre-mentum _accipiant, ubiplurimum

hu-moris in via occurrit, atqve ab ingen*

ti _{frigore ipfis}

_{accedendo congelatur«}

Thei. VI.

Locum ubi _{glacies generatur}

fe-cimus & in aere,terra&fupraterram»

Ac de _{glacie quidem in a£re} cortge-lata di&um _{eft, pro modulo}

infeenijj

t mej, ieqvitur nune ut illam in

reliqvis

pariter locis excutiam.

Si

confidere-inus_primoqvomodo _aqva

conerefcat;

iqvam leimus

confiftcrc

in

varia

10 _«Ig*

iationc _{partium; Habet nimiruni 1}

partes tenues, fiexiles, lubricas,

oblon-gas, atq$ alias alijs more angvillarü

incumbentes. Unde judieamusglaci-ff<m concrefcrc, qvando frigus adeö !

/fintepfum*efly

ut aqva fluida eüe

defi-nat, & _{partes ejus juxta fe mutuo co* ι}

haereant _{aeqviefcant, adeoutomnem}

agitationem amittant ac proindegla·

ciem _{five corpus durum componanr.}

Qyamvisautempartesglaciejitainterfc uexi eoftaerent &_qviefcuntnontarnen

abfolute _{negamus, qvin aliqvis itLgla?}

etiam fit motus, _qvandoqvidem cx mente _{praeftantiflimorum}

Philo-fophorum abfolutaqviesinrerumnatu'

ra non datur.

TheC Vit

Atqve

ut reda via & ratione _pro' ccdamus, _{primo loco qvse corpora} conerefcere _{polTunt videamus. Certc}

r corpora

fere

omniain qvibus aqveus

atu*** humor _{dominatur, in gl^ciemconver«} P°ßunt, ut teitatur Du Hamek non

4ξ& 11

tarnenomnia_{aeqvefacile,fcd qvaedä ci*}

tius&quaeda tardiusgelanturficut oleö

mulqéitius

conerefcit

qva aqva

vidHift*

nab. _{leg, ratio haec eft, qvod oleum}

habet _{partes arborum ramis fimiles,} qvjE veluti impcditse

inter/jiciuntur,

ideoq,· aqva etiam facilius 'in vapores

convertiturqvam oleum: Aqva verö Valde _{fluida eft, & partes habet laeves,}

ac lubricas, _{angvillarum figuras}

refc-renres, qvofit,·ut aqva decurrens non

tarn facile _{glaeiatur, ac}

ftagrins,acic-cireo in _{paludibus multo citius oritur}

glacies,aein fluminibus,tarn qvod ibi majoreft qvies,qvam qvod fübtiliores particulse, a radijs folaribus inaltum

evocatas fint.

Thefi VIII.

Cernimus autem _{aqvam in fuperfi·}

cie/femper cpnftringi/quia

fuperfi:iest

aqvas eft inftar pellis pulmenti five pultis, adco ut fi aeus leviter aqvas

immitterctur_{iupernataret,}

neciubmer-geretur, Quodtarnen infundo marisy

non _{congeletur in Caufa eft ignis fub-#}

terraneus_{qui quibusdam in}

_locis

_ad<u>

ma-ix

magnum probet cffc£tum, ut Ther«

xnx exinde _{proveniant. Interim}

per-eipimus alicubi aqvam in fundoma-ris _{primum eongelari, ut}

_d^finu

tra-ditur _{Livonico,ubi glacies primo in} fundo eonerefcitdeinde afcendit

adfu-petficiem ibiq; una no&e

conftringi-tur,ut firma _{maneatglacies· Sicqvoq;}

vir _{qvidam fide dignns ad oppidum}

öljcgtUflD

Habitans, mihi retuht ;

Gladem autumno circa fundum _pri·

mum _{eongelari, & inftar cruftae}

lapi-des _{obtegere, deinde fenfimafeendere»}

Qvodetiamb. mem: D. Hoff;hac

in_{civirate prope molendinas circatem«}

plum cathedrale fe obfervafte

tefta-tus eft, _{feq; vidifle glacicm inftar}

la-minae å fundo_{afeendere. Qvod fiex*}

perientia hifee non refragatur, Cau«

fam huius Phqenomeni licet

tribue-re _{lapidibus circa fundum}

qviefeen-tibus; Kamqvia rapides qviete gau·

Kdent majore; & proinde illis aqvam

ή »on moventibus facilius etiam qvies

éäqrae particulis communicatur.

m* ** -..«es*

4

de _{frlgus qvoq; & congelatio circay}

lapidem.

Thcf. IX

Hic haud _{inepte qvaeri poteft, cur}

glacies fiqvidem fit corpus durum Sc

grave, femper aqva? fupernatat ? Ve¬

rum _{qvidem eft, qvod aqvaprimum//}

condenfatur _{anteqvam fiat glacies, η} deindetarnen rarefeit,adeout_majorem

locum obtineat; hinc videtur _qvafi intumefeere, porisq; Sc foraminibus

magis hiat, atq; in congelatione, no· vi_{ipiritusacceduntqvicum aquafintlc·} Vfores9 non eft mirum, fi non

depri-matur, fed _{magis emineat*}

Qvodau-tem _{glacies congelatione rarefiat, in·/;τ'ψ}

ftmmentis _{experiri poffumus. Qvod} fi enim _{lagenam vitream,aqva dulei}

repletam äeri frigido exponamusj Vi-dere licet in _{congelatione aqvam}

amplius

fpatium

requirerc, adeo ut

fupra margines

quafi ebulliat,

vitrum-qve magna viinterdum

confringat.

Et fi denuo _{glaciem in aquam}

_fluidam

_{re. χ}

Η

digerevclis,videbis eammagis condent fari. Unde conie&are _poifum quod

calor & _{frigus, qvaedam} corpora con»

denfent, qvsedam ycro rarefaciant,

idqve ex diverfopartium, cujusquecor*

poriscontextu,

figura

etiam & motu

apparet, Ceterum quod glacics certis tcmporibus aqvae fnpcrnatar, certisqj demergatur, fatis firma experientia

te-ftatur, Ratio eft qvod materia levis,

η qvalis eft

materia primi & iecundi

c-lf

lementi, aqvas ieviores cfficit,

adven-ptante autemfrigore aqva graviorevä* (}dit, utafcendar, ideoqveproportioifta

fita eftomninoin _aequilibrio. Thef. _X?

Porro videmus autumnaii_tempo*

regiaciem

eonftantiorcm

elfe, quam

verno, adeo ut majora tunc pondera

poflit fuftinere»

Cujus rei alia

non

eft

caufaquam quod calor folistunc tem¬

poris

deficiat.

Primoautetn vere, &

maxime adulto » radii folares validius

terram concutiunt, adeoque glacies

«>

Friabilisredditur, _{valdeqvc porofa,ut}

Imotum _{imprellum fuftinere nequcat,}

Hincetiam reddererationem_poiiumusi

cur _{glacies quamvis in aftatem refer·*}

yetur,fempertarnen fit frigida, Narn fcimusaquam non poife geiu

conftrin-gi antcquam materia quse ejus partes interlabitur, _{plus folitofubtiliseft.quo}

ipfo pori glaciei valde cxigui effirciun»

tur _{pro conditionc & eraffitie}

hu-Jus materias, adcoutmajor illa omni*

Uo _{exdudatur, & ita pori glaciei}

_ar'ii

ctentur. Nec tarnen adinftarceraem6U lefciti _{quåndo igni admoveatur; fedex·*}

tcriora tantum _{liquefcunt , quiä pori}

non adeobenc _{inter fe cohaerent.ut}

ca-y

lorejus interiora _{pcnctrare poflit.}

Ce-ra vero _{habet partes ramofas}

» quibus

aliquandomotis, totum movcri

necef-fum eft. Glacies _{itaqve uc hoc} fimili nunc utamur * concipitur:

nobis_{tanquam magnamolcs ovorum,'}

in _{quadempta una particula5 ficutUno}

ovo _{demtOj non ftåtim fequitur alte·»} rum _{quoqve moveri, aut ficut in}

cera·

contingitjftatim calefieri,

488» *6

Thef. XI.

Memoriatenendum _{eftquod fupra} innuimus_{corpora fere omnia}

_inquibus

aqveus humor dominatur in glaciem converti _{pofie, five hoc fiat hyberno}

frigore, five seftivo fub aliarum

parti-cularum fivefalis&nivis mixtura»

A-quadulcis, aqua maris, urina,folutio

falis, aluminis, _{aeruginis»oleum}

Anifi*

vinum, cerevifia, &id gcnus alia

con-creicere _{poßfuntntteftatur Du}

_Hamel*

Exccptistamenquibusdam, qualiafunt

aqua forris, fpiritus riitri,

falls

&c.

quas non nifi rariifime congelantur*

Quod autem _{liquores per glaciem,}

_&

nivem cum fåle fivenitro _{per mixtam}

congelentur» mecum expertiiunt

plu-res, vafe enim nive _{repleto, cum} ali-I! _{quantulum faLis inderem, cum nivc} commixtum _{, poft aliquot moment#}

temporis, invenivasmenfas_fuper impo-fitum, huic _{adgelatum eife, &aquana}

fubje&am vafi, in glaciemprorfus

mu-tatam, cujusrei caufaefle

_potefhquod

ff

globuli

aetherci

circa aquam

validus

gitea-«ggfr "7

χ ,

gitenturquam circa nivcm,· 6c proinde

vJ*4*\

ficutfunt _{eraifiorcs, majorem}

quoque,f" L&

vimhabentmovendi. _{Quofir, m adr}

motanive, commodiorem in ea in ve?

niantlocum, & deuno _{corpore in ar»}

liud tranfcendant. Iiii .vetoglobuli

qui circa nivem antea rnovebantnr» iocum validiorum h. c.

aquam/occüj-pant; hnccumperveninnt

aquanajni

•vi agitare ncqueunt, atque ita eam

•conerefcere fvnunt«. Sed;&;vinum quo? que aeftate codcm

modo

conglaeiace

poffumus, quod tamen

hyeme

noa

nifi _{frigoce maximefseviente}

_confirin*·

gipotefi.

.

. .. Thcf. ΧΙΪ.

Gladem in terra _generari

poife

probatur his argumentis, at quia ter?

yaficcaeft»_{& .cxigua}

cprjwjWaaqnain

fubire, penetrarc

.dividere,

*c ppr4$

?W demwm imi>ibi

pexcipimus;

φβ •fit, ,ut adveniente _{frigore congciptnr#}

ficutinmagnisiimetis,

ohi

gladan*·

jdeo conftantem

_{congrcfccreeernimu%}

JUin mediana ferc iftatem refervetur.

«8 mt

Sic ctiam videmus _{glacicm in antris}

montium_{umbrofis, multis diebus} fer-vati,fiinterfäxa condatur. Cardanus

tefertex Munftero» In Valefiac

mon-»tium jugis glaciem inveniri, multis

^millibusannorum

duratam, & cxindc

voluntnonnulliconijccrc glaeiem tan» dem in _{Gryftallum vcrti,quia fucccifa}

temporisomnem callorem amittit. & fic reftat durus_{lapis. Ego} veroCryftal-lum exglacie fierl _non arbitror,

quan-quam &compofitiovocis & multa alia

hoc _{ipfum fuadeanr, Qui utrinquc} argumenta fcirc

defidcrat, adcat

Plin;

H.N.37 c. 2*&Solin.c. iy. cundcm·

queadloeum Cl*.

Salmäfium,

Thci. XIII.

.v»i t'1 ·' ' .. τ 'Γ·Η*ϊ$£

Afgumenti cquidem

dignitas

poftu* låret, ut in eodem _explanando, ma¬ joraccederctcultura; quod ipfum, quO minus fiat, rerum _{nqcefTartarum efficit}

anguftia, ρ ariter ac ingenii tenuitas,

Benevoium_{proindeLeäorem}

_officiofc

com-ess» m*

compello, ut vilia hsccc boni

cönfu-iatjämaturior^,

maturiora

ex

pe&atu-rus. '_Quivcro höc_{candore caret, ipfe} iuo _{judicio fiüatur, & fibigratuletut}

iuos _{dotcs>iiCcalijsiua invidcat,\quippe}

Cum _{omnibüs,eadem fortunae fclicitas,}

idemquc iägenii vigor, coelitus nonfit conceffus.

*

Decetcro invicem _omnes//

id agamus,utomniain bonarum

litcra-rum ac lcientiarum cedant incremcn*

tum, Deiqueomni potentis laudem.

CuifummoNuminifit_gloriain fc-culafcculorum.

©rÖMrltöKiSJtÖ

183ΰίΧίϊΙ<£ΰ{.

!3Cg&

bidigf/Ätcirc

Btor/€(jt

fäil

οφ

gpcEltcjprijfar/

©omi ®br unga ä&r

fltjtftamiüijfafan/

2iit3rtttt>aciertsi5rof/i

£uifetfSretcin

©rt3mc&goMf0tf(åtiw

fat gwwt

omfalia3fat;

att

_{3 mietet}

_nätt

_belfriftoer/

οφ

fö tntjfac/

Dcöti«wt6Wtttf«/«t3e9fäf4ngi

£(fcWfii

gt)ta

fett

€fe

uttw

33lomflranb2)at/

•^nsatnteb

Jitdlbwr

€fe

3 tnipat/

nö.ijer/

ifjfat·

$ar,fotf/£tcir 55tot;iom förr

päDtjg-bené

Ȍgcnrdtta,

5t?)Momi(latpa

£atu>3feec

rneb

IDbergiét

£>φ®^τ

omjtOct toAtji

tut

feffltg

femnenfBr/

©erfettffemöba

faß

uppä

ffflal

<£f)t

fittta

®iagianfebptö SCrent}

οφ

néij·

fampt©tone ate,

5dtbet<£^cfåpafan/

fätwU

fe»

Sfefetec.

N. S. ad

Tr^ßtntißimum

Ώη.

Refponitntein

r >

DE

GLACIE

Pulcrc dii&rentem

Åuciac utGladem

nitidiffitna

Solisimago;

Sictua

nunc

cultatn

doära

miner-va facit

Lübens metitoqj fcripfit

ELIAS

HAUBEF-\