/. Ν. ?.
DISSERTATIO GRADUALIS,
de
MORUM
ELEGANTIA;
gam,
dum confinfit AmpliJJ. Fac. Pbil.
in illajlri ad Salam PR£SIDE
CELEHERRIMOVIRO,
Mag. MATTHIA
S ©
Eloq. Profess. Reg. & Ord.
Piiblic<e ventildtioni fubmittit
Alumnus Regius
JONAS £3
ges t r1c1us;
In Audit. Guft.Maj. add. 6 Aprilis
Ann i md c cxxxIF.
Boris ntite fnertdiem confvetis.
¥¥¥***¥¥*¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥**¥¥*¥¥¥¥*¥¥*****
VPSALIfåj Typis Wernerianis.
DOMINO,
Dn.ALBRECTO
SCHÖNSTRÖM,
Legionis primaria;
Equeftris, Μ AJORI
Maxime incluto,
MaECENATI OPTIMO.
Dlu citra quidem temeritatit anceps h&fi, notam an
bas pagellasyomni alio ml ·
tudefiitutas, Nobiliffi-
mo Nomini Tuo eonfecrare au- ,
der em $
der em 5 dam vero fauorem Ulum
in chentes pr or fm (ingularem, ra- ramtf illam morum elegantiam,
qua Tibi efi , venerabundm con- Jtdero , ammm mter fpem me*
tumque fludluans erigitur, ut ru- Zwwi· G? 772/w^i politum in- geniifcetum Tibi fubmiffe dicare fuflineam. Certe per hoc trienni-
um , carisfimi Tui Filii informatio mihi demandata fmt,
wow propenfum modo Nutritium ,
benignum potim Patrem Te egijfe* gratisfima mente confiteor:
adeoque tot tantaque Tua /0
.exflitemnt gratia documenta ,
illis decantandis impar omnino fm. Ne vero ingratm ejfe vide ar,
qvum alianon fuppetant, boc quic·
quid eft opelU in humiUimi animi pignus cernum pronmque offer o,
in ffem
in fpem ulterioris gratia Tu# lon-
ge exoptatisfima. Cujm voti β
compotem me reddat Divina cle-
'mentia , nunquam defifiam pro Tua GcnerofifRmxque Tu#
ΐ amilix perenni flore ac felicitate calidisfima nmcupare vota* Con-
cedat Tibi Dem diuturnam ri¬
tarn profperam valetudinem,a-
nimi vigori ρ arem, ut eximia Ub
G? mgenii & fortuna b onitas, a Deo Ur ge Tibi concejjd, in pofle-
rum, aque ac hucusque, multis &
prafidio ftt Gf ornamento ! Egove-
ro me fipesofe meas Tibi fubmiffe commendo, in cineres permanfurm
Generoii & Nobiliffimi Nominis Tui
eultor Sc cliens devotiiTimus
JONAS
v
a
Monfieur 1' Auteui:,
De cette farvmte Dijjertation.
Ν confiderant les effeéts JLj je }a nature , j' admire la grandeur de Dieu en tous fes bien-faits, qui permec auxhom-
mes de pouvoir entrer dans les
fecrets de la nature, & penetrer
des chofes, qui nous paroiflent
dabord imposfibles.Maisquoi-
que cela foitune choie bien re-
commendable, peribnne ne peut dire , que la fagefle fans la conduite Γ emportefurtout:
car Γ antiquité nous donne a
connoitre, que les andens Phi- loiophes prennoint plaiiir aux
belles létres , mais en méme
tems ils meprifoient toute la ci-
vilité&les bellezmoeurs^Mais,
Mon-
Monfieur, comme vous avez
pris la fagefle & Γ integrité des
moeurs pour les pointslesplas
ellentiels depuis votre tendre jeuneffe, vous avez ausfi plus
heureufement emploié vos ta-
lentsqueux, ou vous avez fi-
bien reiisii & que tout lemonde
chante Vos louanges- En fin, je
me trouveheureuxdavoir ren-
contré Γ occafion de profiter de
votre fidele inftruftion, & en meme tems,de vous felicitera-
vec d' autant plus de raifon, que
j'ai, outre les veritables prin-
cipes de la felicité humaine, en
vous meme un exemple de la
vertu. Au refte je fouhaite, que
vous rem-portiez bien tot le prix de vosmerites, & je fuisa-
vec beacuoup d'eftime
MONSIEUR
Vottrc aquis Scrviteur
Pierre Schönström. Fils d'Alb.
$t<Sgtie*§lim/
Philofophi# CANDIDATEN,
$($0idrt)e $err
JONAS £3^$DS€9i0/
SInbra gängen
Dm »acfra οφ anftätiDtga feber
benSmligen difpaterade.
fem met> funbbar flit/ at
iDygb οφ Adrbom minna/
φδ tt>ié()eté Cltppan gött οφ f)utt«
nit tit bed f)6gb/
£an nnfar at J£>an dr til jDygb
οφ ©eber bögb /
£>φ ffal cn i>cberö»S5n för trägit ar»
bet flnna.
Sörbenflnlf/ 3®in$8ror/ fotnmeb beröm οφ ^eber/
φά famma trägen up til ärand boning gått /
©fu lönad rodiförttent meb mer
änbubbeitmått/
©om diffat fram för alt iDygb/ går»
bom/ IDett οφ ©eber-
<£rt
(Ett toartra SdrtcMé«ptof fatt tet otjnogfanitrcifa/
Sit 3dt'jDygbette 2Bdn cd) J?ott
dt SterSSrnt/
3 möten .fpenne t)dc t tdrt od) prdrtttgflruO/
.fion ffal ort Dcrföc' St t ofta forget Ilfa.
3«g fpår ort tit ett (lut; 3 ffolett
fnart få tona /
•£mt' jDyflbeit troner tetn / fom
baftoa Ijenne
,Uppå ten tårta fdft font Phcebus
t)åflapldr:
Sanrt/ Säger? ttdeu ftä t)oo benne
retan gröna.
JOH, DIURBERG.
/. N. J.
äS.IS^SÄÄ.ÄÄIS
I. Ν.
{. I.
Emo, cui ia-
num fmciput , negaverit, o-
mnes homi-
nes , tmpetu quodam natu- rali , focieta-
tem , rationaiitati noftrse conve-
nientem, appetere. Ad hane Deus
nos condidit, natura inftruxit>
ratio deduxic, oratio denique co·
pulavit, ut fere dixerim, omnenl hominum ftatum extra / focieta-
A tem,
tern, effe nec humanum , nec na¬
turalem. Adeoque communitas
heic intelligitur non qualiscunque,
fed tranquilla , Stoicis omÅwig åi*
&a: quam qui violat, iuse quoque felicitatis munimenra convellit,
Quomodo enim propria? utilicatis
ratio haberi poteft cicra refpe&um
ad alios ? Neque enim nobis licec fingere utilitatem , quas in univer-
fum non valeat. Id priviiegii ne- mini eft conceftum , ut jus illudj,
quo quis in alios utitur , ab aliis
vicifiim in ipfum non fit exercen- d,urn: alioquin allena qua?vis per vim eripere & fidem datam falle-
re , fapientia?, non ilultitia?, föret argumentum , qvum eo nos a cor- rupta, natura isepe ferri ientiamus.
Tolle focietatem , in qui t Se nec a, &
unitatem generh bnmani , qua fufii-
petur, fctndet a), Qvum igitur torna Γιΐζώον πολικού, & cum aliis fui ilmilibus conjungi cupiat; hinc
beneficus IV.Cap. i8.
fn conforcio aliorum ita fe gerere debet , ut alii ejus commoda po- tius>quam perniciem,qu2erant; un-
de concluditur, in Cocietatis cufto- dia adeile debere naturam appe- tentem , indigentem , invitantenii
& juftitiam ordinantem b)<
$. Π.
.
Ex hac iöcialitate fiuit conver-
fatio, quae id efficic , ut homineS miro quodarn unionis ac benevo- lentiae vinculo inter ie
conglutinen-
fur. Immutabili aeternaque qua- dam quafi amicitiae lege fidera cce- lumque ipium gaudere cernas , ut illa defcriptos orbibus curius ac
temporum momenta exa&e reti-
neant. Etiam in herbis plantisc^
piurimis nelcio quam cum iole co-
gnationem deprehendere licet, ut
cum eo circumagantur. Deinceps
in brutis animantibus mutuae coti·
V A 2 jutlj
V) TSceckr. in notis ad TroUg, Grotå
de j% B» P»
iunåionis iimulacra paffim funti
obvia. Cur igitur folirudinis late-
bras pro paradifo, civitarem pro
carcere rnorofi plerumque habent ?
Si bominem ipiamque ejus formam
externam confideres , cun&a hu- manitatis Scmanfvetudinis ftudium
ipirare videntur. Gaudet fronte
miti &amica, oculis venuftis ce¬
llis rofeis , manibus, quibus alios
vel ampleäacur, vel juvec, pedi-
bus denique , quibus ad alios, opis
aliena? indigos , accurrat. Sed ve!
iolam nominaiTe fufficiat loquelam,
qua ad continendam focialitarem
nihil poterit cogitari aptius , nihil
convenientius. Vel ex hac fola
coliegerunt plurimi , hominem ad
Vitarn focialem eiie condirum. Ta-
ceo alla argumenta, qu<e conver- fationis utiiitatem & neceflitatem inculcent. Quis nefcit, cum plu-
res iter faciunt, Γι quis lento fera-
tur gradu , eum a iociis quaii pro-
trahi, fi vero nicnis feftinet , re-
«.
tarda-
Μ ο Μ 9
tardari; eum vero, qui folus obam- b«ulet, nunc itineris taedio corripi,
nunc tota via aberrare ? Idem ho-
minibus, qui folitarie vivunt, ple-
rumque accidir. Hinc Crates ju-
venem , per loca deierta fine arbi-
tro euntem , monuit: vide , qu<s*
Jo, ne, dum tecum fermcineris , cum bomine neqiiam colloquaris.
§. III.
Neque vero fatis eft,a!ios conve- nire : concinnitas morum in civi-
tate & publica & privata commo- da mirum quantum promovet. In genere obfervare Iicet, eile in re¬
bus omnibus harmoniam ac nume- rum , ut quoquoverium oculos
convertamus , in fingulis fere re¬
bus aptiflimum concentum depre-
hendamu?· Scilicet terra, lasta
frugum , herbarum & florum co-
pia virens, ornatior , immo jucun-
dior & utilior nobis habetur. Sic in habitu externo , immo praecipue
A 3 in
|n ftatura & facie humana, nitorte, proportionis aptseque membrorum
<& lineamentorum fymmetrias de-
leftatione capimun Quid ex his
omnibus aliud colligi poterir, quam
fapiencifllmum Creatorem in crea- fione hujus univerli , non tantum titilitatis ac neceflitatis, fed etiam
pulcritudinis rationem habuifle ? Quod il hoc de rebus iingulis va*
leat, nemo negaverit, idem omni·
po ex ipfa intentione divina , & vi providemia? ipfius , in geftibus rnoribusque humanis admitti debe-
re. Ipfa edocemur experientia,
morum afperitatern , aliorum odi·
um atque indignationem nobis pa·
rere; eiegantiam vero, eorum fa-
vorem & gratiam. Quare decori regulae , ilhefa ramen confcientia,
nbique funt obfervandas, a multis dudum praefcripta?» De hac re in pra?(enti paucis agere mihi eft
conftitutum , cui innoxio conarui
t»t Benevolus Leftor taveat?* enixe
stmtendo* lY»
•β 7
5. ιν.
Dum vero de moribus heic agi-
mus , nobis in fenfum non veni*
unt illae aftiones , quae ex faculta-
tibus vegetativa & fenfitiva unice
dependent, adeoque in ftruéhira corporis mechanica fundantur;
has enim homo cum brucis ani- mantibus habet communes; undé
etiam irrationale morum capax dici nequif. Potius dicendum, illos virtuti, ceu fulcro cuidam firrhis- fimo, inniti. Huic autem fucatam
aut adfcititiam larvam induere non
Iicet : ied inrernum animi politi
ftudiurn excernum quoque decus feåabitur; ideoqj faeilem feomni-
bus pra?bere decet, majores reve- rentia , asquales familiaritate , in- feriores ferena fronte, quoad Iicet, ubique profequendo. Adeo ut
morum honeftas & elegantia no- bis iignificet conformationemu
aftuum externorum, adaliorum"
ienfum & judicium, fälva tamen*
j, hone-
8 H © Μ
„ honeftate , ne alios offendarmis ,,in fermone, in geitibus , in viåu
& ami&u, in omni denique con*
κ veriatione & vita civili.
§. V.
Quicquid alii de civilifate, urba-
nirate , decoro , & c. fcripferunt,
illud Ju da? i per "]T!, Graeci
vefo per τ q πρέπον expreiierunt.
Nobis , quibus non vacat, Syno- nyrhis récenfendis inh^rere , di- XiiTe fufHciat, quod ita ad decorum
& vitam & orationem conforma®
te debeamusj ne honefti limites irngremus, Cicero in Lib. 3. ofS-
cior. mulriis in eoeft, ut h^cindi- viduo nexu complicet > dicens : tithil decorum ejje , quod non idem fil
boneftum. Paret igitur, quid ju®
dicii ierendum iic de Carthagi-
nenfibus, qui hoftias humanas Sa®
turno immolabant: de Lacedéemo-
»iis, qui pueris furandi poceftatem
CQn«
•Μ ° ^ 9 eoncedebant: denique de Grascis, qui decorum putabant, quod Ro¬
manis nefas haberetur, tefte Cor- nelio Nepote ^.Neque diffitemur,
ex diveria temperamentorum mix¬
tura , ex educatione, variisque
eduSiorum generibus , diverios gigni mores , ut is , qui omnes in
converfacionis genere a&us perie- qui vellet, labyrinthum ingredere-
tur , ex quo regredi vix poiTet;
namque moleitum nimis , immo
impoffibiie föret , ea defignare,
qux in converiatione quemlibet
obiervare decet; cum unusquis-
que ilatus , & aetas quacvis, pro- prias leges propriosqpe mores il-
bi habeant propofitos. Itaque nori mirum eft , Hieronymum Carda-
num de moribus in hunc modum dixiiTe : difficile eflfcribere^ quod fa*
tis fit in hoc argumenlo : Jubtilis admodtsm efi hac ratio : immo ftru-
äuram exigtt abjolutijfimam i difficilli*
rnamque. §, Vi,
L c) In Pr nej, ad Vit» Exc. Imfer,
ro 33 o ^
§·
Optimum vero in hac do<ftrina proiiaendi adminiculum eft iui &
aliorum cognitio. Sollicito ftudio feipios in dies examinare ; defe&us Viresque pernoicere , & quantum
remora? ex indecoro fentiat teUci-
tas civilis , cogitare decet. Fru-
ftra medicine litant, qui aliqualem quidem morborum fcientiam ha-
bent , fed fui corporis conftitutio-
hem plane ignorant ; ita illi rebus
fuis minus bene coniulunt, qui va- rias quidem animi corporisque ma- culas probe cognofcunc, artem ve¬
ro eas depellendi aliorumque ani-
mos iibi devinciendi nefciunc. Ci-
eero id Pompejo vitio vertit, quod
ad Suilae mores pertinaci quodam
ftudio fe componere vellet, dicen-
do : Sulla potuit, ego mn potero ?
Scilicet multa huic difficiiia im-
mo impervia efle poffunt , quae
alteri ftatim patent. Neque tameti
ide o putandum eft , nos , ab aliis
Γ rite du&os , infica? feritati, ar te
& tempore nuntium mittere non
pofle.
JSemo adeo ferus eft , nt non mitefce*
re pojjity
Si wodo cultura patienten* commodet
aurem dj.
Quem in hac re ufum prasftet Eru*
ditio,id a plurimis jam evi&umeft*
$. VII.
Aliorum quoque notitiam habe-
re debet decori ftudiofus , nori
quidem fmgulorum , in focietate
humana nobiscum viventium, fed
eorum praecipue, quibus uti in vi¬
ta civil! contingir, Varias eos co-
gnofcendi regulas tradidit illuftris
Baco e). Nos potiffimum obferva»
mus , rationem habendam eiTe di- gnitatis > fexus & aetatis. AliuS vultus, aliusfermo decetimperan-
tem, alius civem ; ille admajefta-
tem,
d) Horat. Lib, 1. Epifi» i« e ) In
Jerm. fid. c. do.
tem, hic ad modeftam fubmiflio-
nem ene compofitus. Viri deinde
aliis dele&antur rr,oribuss acfernl·
pse.Illos maiculus exornat nitor: has exquifitiori moiiitie frui non dede·
cet , quin potius id laudi vertitur.
Juvenes quoque , inter pe&inem
6c fpeculum occupati , de capitis
iui decore, quam de reipublicce fa·
lute magis folliciti, ieria vix cogi- ranr/); quorum mores fi ienex de- licatulus imitaretur, merito omni- bus rifui exponeretur* Denique
aliter nos erga dominum , libe-
ros, miniftros iive operarios ge·
rere par eft.
$. VIII.
Deinceps qvum multum nobis ad bonam valetudmem conferant amici,
quorum adbortatiombus , vigdiis, jer-
mombusque allevamur g)i hmc 6c va*
ni$ finceritatis documentis,6c mo-
rum
,
/) Seneca de brev. vit. C. 22. g) Cic.
de fin. L i.p. 62,
f rum concinnitare, adamicorumfta-
tum, astatern, & mores accomodatis,
arnicitia? fcedus illibatum lervabim9,
Temperamenta aliorum dilsgenter
funt excucienda, qvum nemoigno-
ret, intimum quoddam inter illa
moresque hominum effe coramer- cium. Cum Sangvineo fi conver- feris , cogites, huic efTe lastitiam
animi , promtitudinem , curioii-
tarem , ied inconftantem & va-
gam ? otii amorem , denique ad
t. Bacchi Venerisque caftra petenda propenfionem. Cholertci, quiequid
agunt,cum impetu agunt. Sunt
acres , conftantes, honorum cu- pidi , immo pertinaces,
lngentesque animos parvo fiib c orpor e genant.
Melancholki tar di iunt, fed afiidui,
& quia egeftatem timent, rei do·
mefticge cura difcruciantur. Phleg-
matici & judicio & ingenio funt he- beti, ad fomnum & negligentiam proclives: hinc fa?pius inepti, ve!
nimio
*4 o m
nimio ii le η tio vel taediofae garru*;
licari dediti. In horum omnium motibus animi moribusque ac con*
{litutione corporis diveriam ubi-
que cernas proportionen! indolem*
que variam , ut mirum non fit*,
cur in ritibus cairimoniisque di-
v.erfarum nationum tanca diipari-
tas occurrar.
$. IX.
Quoniam vero morum elegatl*
tia in a&ibus externis fe potiffimum
exferit > uti antea diäum ; hinc
quid decori in Sermone fit ob-
fervandum,paucis videbimus. Ver-
ba animum ingeniumque hominis produnt : unde quis fermonem πειρασμό v appellavit , quo quid in
animo lateat, clariflime fignifica-
tur. Hinc illud Socratis: loquere, ut
te videam h) : nec non Menandri apud Stobasum: £Μς ό νοείς oifevt i fö >Jysi; βλεπει i). Ut enirn
lin-
h) Ap. Apul Lib. II. Ilorid, ρ. 122*
i) Serm. Ill pag. 30,
Μ ο 38
lingva homini ad focietatem colen- dam maxime eft utilis , modo ea
re&e utamur ; fic ex adverfo efti- caeiftimum evadit inftrumentum diflolvendas focietatis , nifi intra debitos honeftatis cancellos illa contineatur: ut quantum ejuspro-
fuerit ufus , tanrum detrjmenti abuius afferat. Hinc nimiam vel tardicafem , vel prs eipitantrarn in loquendo vitare par eft. Paucis
muita comple<ftar : bbere & expe- dite loquaris , dornefticum idioma
non temere adulteres : alios ma-
Jedico dente ne exagites : deniqne
vultum ac geftus ad virn orationis apte eomponas. Diligenter quo·
que cavendum, ne ulli ex prxfen- tibus ruborem incutias. Nec de rebus fpurcis & obfccenis loquaris.
Jociquoq; adhibendi perionis, loco
& temporiconvenientes,non acer-
bi, nec impuri , nec impii , fed
modicis falibus coniperfi. Optime
autern hujus decori regulam Pau¬
lus
lus pra?fcribit in Ep. ad CoSofT. iVj
6. o λόγος ύμων πάνι6\ε h γάξίτι,
αλατι ήξτυμένος , éiSévai πως Μ
ν μας hl εκάτω αποκρίνεσαι. Nec
non in Ερ. ad Ephef. V: 3, 4·
ονομαζεσ$ω h ύμΧν αίσχξότής fy μω'
ξολογία f -η ευτραπελία , τα ύκ ανή¬
κοντα.
§. Χ.
Inggflibut concinna quoqué fym-
metria elucebit: fic enirn neque
faftus, neque abje&as mentis vi- tium, neque affe&us nos ab hone- ili framite feducent, nec rebus ad-
verfis aut profperis inepte aut intempeftive comrnovebimur; fed
omnia asquo leremus animo. Hinc
illi fint viriles, non effeminati,
non hiftrionici, ied comti. In his
vero , judicante Rechenbergio, optimum eft fequi naturam , adhi-
bita tamen cura, ut (I ea habeac vi-
tium, quod prava imitatio , & u·
ι' ϋ ο n 17
fus adjunxit, id corrigatur k). Ver-
bo : videndum maxirre , ne quid
molle , durum , aut rufticum oc- currat. Idem de inceiTu dixeris.
Erenim , iecundum Ciceronem, in eundo cavendum, ne aut tarditati- bus in grefju utamur wollioribus, ut fi-
mtles pomparum ferculis ej fe videamur :
aut i ti fefiinatiombus Jufcipiamus ni-
mias celeritates , qu<e cum fiunt ,
anhelitus moventur , w&w mutan·
tur, or# torquentur: ex quibus ma -
gm? fignificatio eii, tion adeffe con-
Jiantiam l) Reliqua, quae heic ad-
ferri poffint , verbo comple&ar:
geftus ad honeftatem & elegan-
tiam erunt ita compofiti, ut ubi·
que gratia civilis effulgeat.
Sic vtta erit : facile omnes perfer-
:
Eorum obfequi ftudiis t adverfus ne*
mini:
B Nun·
k) ln Schediaf. de prudent. &1 decor*
Ecclef in juggefl. de cent. cap. 7. §.
/) L/Ér# de Offic, cap. 3?.
Mmquam praponens fe alm; ha fa-
Ctllime Sim inviäia invemas lauäem & ami«
cos pares. ni)
§. XL
Eeiam in veftitu eximium decori
momentum ficum eiFe , conftat ex hoc πολνΒρυλλήτω : ex cantu co-
gnofcitur av is , ex veflitu vir, Sel·
licetad exemplum PomponiiAttici,
munditiem non affluentem afiedå¬
re oportec n), Adeoque mollis or- natus & expolrtio cutis virum
non ornat, fed animum indicaC
efteminatum, vanum & fuperbum.
Quam ftultum fit immodico orna-
tu, aliunde emendicato, in piitta-
cos quaii & pavones fe transforma-
re, graviter demonftrat Chryfofto-
mus o). Neque tamen ideo negli- gentias Cynicas fqualorem admitti-
mus ,
^
m) Ter en t, Afi\ i. Sc. i. Än är, η)
Cor η ek Nep. in vit. Attiei cap. 1$·
0) homil. 50 An Mat t k
m ° Μ *9
mus , nudipedalia tam antiquorum
Gymnofophiilarum, quam Mona-
chorum difcalceatorum , ut β$ε- λιγματα μυ^ιοτεγνίτα , jure dete- ilando.
§. XII.
Sicquoque diiigenter cavendum,
ne in cibo potuque limites decori transgrediamur. Certe v ta noftra fuis defrandari nequit alimentis,
a Deo fibi conceffis : obfervandas
Vero ubique funt Ieges tempe-
rantiae , ne nimia (aturitate ie ob·
ruendo ad bonas quasvis a&iones homo fe ineptum reddat. Ne- que vero in promifcua ciborum genera canino quodam appetitu
ferri humanam decet praeftantiam.
Proinde, ipfa natura interprete,
animalibus irrmundis abhorre-
mus , munda vero, quas noftri fint dominii, in efcam ma&ando,
nuilam iis inferimus injuriam,
B 2 modo
20 O gg»
modo frugalitatis fimus ftu-
diofi.
J. XIII.
Inter homileticas virtutes etiam modeftiae ieu humanitati infignem
locum adfignandum eiTe judica-
mus , quippe cujus ope aliorum
benevolentiam mirum in modum nobis conciliamus. Hsec virtus fe exferic in honoribus petendis ca-
piendisque , nec plusnummoma- Iisque artibus tribuit,quam virtu-
ti. Neque huic fufficic , alienis Iaudibus florefcere , fed honores (eftatur, ut in iua? virtutis tefti- monium & aliorum commoda__»
dotes iibi conceilas impendat. U- bique erga notos & ignotos in congreflibus & colloquiis fuavem*
amabilem & acceflu facilem fe
prasbet : vultum non auilerum, fed ferenum & permixta gravica-
te comem exhibet : alios liben-
ter ialutat, & cuilibet pro setate
ftacu
♦i ο ρ* t*
ftatu & dignitate decentem tri- buit honorem & amorem : mo-
ribus agreltibus nemini moleftiam
creat : nec voce contentiofa fua pertinaciter defendit , ied aliis,
libi honefte licet : cedit facile_>, quodii intelligeret eorum, quibus·
cum converfatur, didta aut fa£ta_.
in bonos mores peccare , comi·
ter illos monet ac reprehendit ;
fic tamen, ut
reprehenfionis afpe-
ritatem verborum lenitate emoi- liat p).
§. XIV.
Hinc fuperiores debito honore_»
femper proiequi decet, ut finguli geftus eam, quse in mente fit, reve-
rentiam fpirent. Nulla enim re«j
magis,quam prudenti obiequio,eos
tibi devinxeris. Cum eos con-
venias, oculi non funt huc & illuc
convertendi, nec caput in varias partes
p) Omeifii Compend♦♦ Ethic. ^p.
154.
11 «ss o φρ
parfes projiciendum : multo minus fermones eorum mterpellandi, fed
decenter acquieicendum, donec ipil loquendi finem fecerinr. Si e re tl·
bi fit, eorum opem irnplorare, tem-
peihve id fiet, ne Pacrono, gra-
vioribus curis occupato, obftrepas$
prorr fe exfequaris negotia Tibi de- röandata : nihii petas , cujus re- pulfam te iaturum e^iilimes : co- mitate iuperiorurn ne abutaris,fed
eam reverentia & honore femper
augeas retineasque. Cutn aquali·
bus ita vivas, ut aemulacionem eo- rum vites, nihii, quod ruborem-»
tibi incutiat, committendo , Iplen*
dorem riimium fugiendo, denique
é os dem ubique fervando rrores, eandem familiaritatem. lujerlons
durioribus verbis ne eompelles ;
quod perant, quoad licet, ils con-
éedas : denique iiberaiirate animps
eorum tibi devinétos reddas.
ξ. XV,
<S§ o Ιβ» 2J
$. XV.
Neque vero ad inhoneftos quoslibet variarum geneiurn mo-
res cum Aleibiade fe accommodare decet. Honeftatis ratio follictce eft
habenda, quam ipfe ienlus cukio-
rum gentium pr^fcribit. Potiifi-
mum vero obfervandum , mente-»
per literas humaniores rite exculta,
aiFeåibusque inordinatis exuta_»,
morum concinnicatem oriri, Qais enimdubitet, culturam ut agrorum
arborumque ; I ta etiam animi plu-
rimum valere ? Quis neget , do-
&rinam abire in mores, ut, ubi illa prava fit, hi etiam corrumpantur,
quod ex atheifmo patet? Adeoque DidiciJJe fideliter artes
EmoUit mores, mc fivit ejje feros.
Neque tamen illiteratis hac inre_j
omne decus derogaverim, fuos illi
faspius patiuntur månes 5 led ubi
pietas,
*4 ^ o n»
pietas & proba educatio accefferit,
hos eciaro facile emendaveris.
$. XVI»
Utilitatem ex hac morum ele»
gantia tam in privata quam pubhca
commoda reiultantem,quis negave¬
rit? Haec enim homines amabiles reddit, benevoientiam comparat, amicos parit, fine quibus vitano-
ftra mifera omnino eiTet, Sed do·
lendum,hanc, a?que ac reliquas vir- (utesjdeliquium nonnunquam patr·
Confideremus, quéeio, quantam illi jafturam faciant exiftimationis, qui¬
bus inconcinni mores fortunamfin- gunt,Etlicetnulla pcena iegibus pu·
blicis odiofe morum ruilicitati iit
conftituta ; tamen videmus ipfafTU
naturam caftigatione iatis afpera^#
eos corrigere velie, dum confortio
di benevolenria aliorum hominurn
eos plane fpoliat. Deinde quis effet reipublicae ftatus, ubi honefti mo·
res
4% O S* 2 f res a barbarie ac iorditie in tri-
umphum ducerentur? Certe hinc
calamitates civiles & larga malo-
rum feges (uccrefcerenf. Quan¬
tum igitur ha^c ipfa in omni vita?
genere valeat ac valuerit, vel me
tacente conftat, qvum experientia, quotidiana illa magiftra dignitatem
nec non utilitatem praedicetdecoru
Proinde compendium dicendorum
inhociitum eft, utanimoinDEum
pio & noftram & aliorum dignita¬
tem a?que menfuremus,
tueamur.
T ANTUMt
€ί'ά§η^§ξηη
?ίί Jg)crr CANDIDATEN,
^dgldrbe ®err
JONAS £3'9l<D©€Sjj©/
JÖö >?αη t Upfala utgaf ftt fe
nare SåiDpmé-^ref.
jag min ögen up fti Pindi
fcogber tminPer/
2)e tmfag ίυάηα berg / fem Iiu3
_
