Dissertatio chemica de arsenico, quam, consentiente amplissima fac. philosophica, præside Mag. Torb. Bergman ... publice ventilandam sistit Andreas Pihl, Westmannus, in audit. gust. die 7 maji; anni 1777. H. a. m. s

*7.

_//

DISSERTATIO _CHEMICA

A

_RSENICO

_j

QJU AM,

CONSENTIENTE AMPL1SSIMA FAC.

_{PHILOSOFHICA,}

praeside

yl-Li.

TORB.BERGMAN,

Chemiae Prof, R. et _Ord,

, Equjte _Aurat%;5,

Ord. de _Wasa;

ACADEMKiE Im?«. N. C,, NEC NON _ReGG.

SciENTlÄRUNV _SoClETATUMj Upsalisnsis, Stockholmiensis, Lokdineksis,

Rerolikensismrmbro et _Pajusjk.® Correseondente», PUBLICE _FENTILANDAM SISTIT

Andreas

_Pihl

Whstmannus, IN _AODIT. GUST. DIE ₇

DISSERTATIO CHEMICA

DE

ARSENICO.

§.

i-Introitus _hifloricus.

rfenicum in terra? _{gremio reperitur, ve! forma}

prteditum metallica, vel calcinatum, vel

deni-que fulphuri intime & folutionis more unitum;

ha?c verodiverfitas non _{potuit non primos latere}

inven-cores, unde etiam quam diutiffime de ejusdem vera

in-dole mirnm in modum diftra&as fuerunt opiniones. Tem¬

pus, quo ab aliis

diftingvi

rnineraliis,

quove

jam

ufita-to nomine _{coeperit deiignari, denfa reconditum eft}

ca-ligine. Simillimum eft veri hane

materiam iis primum

snnotuifte, qui in uftulandis & fundendis mineris

defu-darunt, & fuligine alba, &odore alliaceo, & perniciofo

deniqueeffeäu, non minus in enecandis

animaliis,

quam

in _{depravandis metallis, notabilem, immo}

_{odiofiffiroam.}

ARISTOTELES

_{Zccvfiocgclxnv»}

_{ejusque difcipulus} THEO-PHRASTUS ERESIUS fimul _{'Aggevmov memorat, quod}

DIOSCORIDI, _{aliisque circa initium}xtx Chriftianae

vi-ventibus Graecis _{'Agaev'ikov' audit, hifce autem} denomina-donibus ea tantum mineralia indicant, quae a PL1NIO,

aliisque latinis au&oribus Sandaracha &

Auripigmentum

vocantur. AVICENNA, faeculi undecimi cheraicus, qui

quantum

ha&enus conftat, primus

fubterranea in

lapides,

metalla, iales & fulphura diftinxit, non tantum de

arfeni-co albo loquitur, (ed, quod' notandum, de

eodem

bli-2 De

Arf

_en

i

_{c o».}

blimato a). Ultimus innotuit regulus, licet inter lapides

metallicos dudum _{auripigmentum & fänaaracham} retu-lent THEOPHRASTUS.

AVTCENNA, & pofl illum ad nofixa usque tempo¬

re plures, inter fulphura arfenicura collocant; ALBER¬ TUS MAGNUS, _{aliique inter falina; BECCHERUS}

ve-ro faponatam, _{ut vocat,} vel falino fulphuream eidern

tribuit indolem. Certe, quum aquam fubeat arfenicum

album, falini quid inefle haud obfcure patet, licet illud

& in _{regulo, & ejusdem mineralifationibus, omnino} la-teat. Quod hoc falinum acidas fit _{profapia? expetita cum} alkalinis connubia luculenter innuunt, prsfertim quum

Celebfis _{MACQUERI experimenta hinc fåles &} cryftal-lifabiles & neutrales _{procreare doceant /»), interim tamen} ante noftrum SCHELIUM nemo hoc acidum _{purum e«}

licere _{novit, fuasque nuper defcripfit. methodos}

experi-entisfimusJnventor c\.

Quod ad _{fulphuream arfenici indolem} attinet, quam"

urgent nonnulli,,

fateri

oportet

ipfum

regulum immo

etiam _{auripigmentum & refigallum accendi pofle, quod}

tamen nullo modo valet de arfenico albo. Si _{igitur ex}

hac fola _{judicandum fit proprietate, fulphuream} quaiita-tem_{, teque ac dudum de falina obfervavimus, non nifi} certo cuidam ftatui adfcribi pofle _{apparet. Sed praterea} zincum, _aliaque bene multa corpora, igne quoque

faci-le _{inflammantur,} non ideo lulphurea vocanda, nifi hac denominatione _{phlogifti copiam & memorato effe&ui}

adaptatam connexicnem, tantummododndicatas velimus.

Vul-a) Arfenicum ahud eft album, rtliud citrinum, aliud rubeum - - Albumi

tx eo _{interficit, & fuhlimatum ex en interficit, Avicenna.} i) Mera. de I' Academie de Paris _{1746. öt} 1748».

De Ar

_fe

_?i

_i

_{co. 3}

Vulgo

quidem arfenicum metalla mineralifare dicitur, &

propterea inftar fulphufis habendum autumant non«

nulli, qui tarnen mineralilationi'S ideam ita extendunt,

ut (ub eadem omnem fere comprehendant mifcelam,

quam metallum quodpiam ingreditur. _AH:, fi _paullum adcuratius hancce _{fignificationem examinamus, eamdem}

jufto latiorem facile confitebirour, quippe quas ita im«

plicat, ut hac appröbata nulla reperiri metalla nativa fi«

mul _{contendere oporteat. Scilicet aurum, quod}

nati-vura _{audit, vix umquam perfefta gaudet puritate, Ted}

vel _{argento vel cupro plus minus contaminatum ,}

fimi-literque argentum auro vel cupro, platina ferro, cupruna

auro, argento vel ferro, & fic porro. Si igitur arfeni«

cum, quod alia numquam folvit metalla nifi regulinum

(§. vr, A) inftar mineralilantis confideratur, quid im-pedit, quo minus aurum argento cuprove, & in

gene-re _{quodvis metallum alio} mineralifetur ? _{Certe eadem}

utrobique adeft ratio. Multo debiliori fpecie metalla

ter-ris mineralifata _{dicuntur, quum ilia vix, nifi mechanice}

immixfa fuis inhoereant matricibus.

Rei natura convenientiflirae _{metalla, quse menftrüo}

foluta & vere larvata occurrunt, mineralilata appellantur. Sulphur heic pracipue adhibet natura, & quamvis acida

vitrioli & falis _{nonnumquam peregrinam quoque}

imper-tiant _{faciem, hoc} tarnen adeo raro & parce fa&um

repe-rimus, ut haj combinationes, ratione habita

lulphurata-rum, penitus fere evaneicant.

Aft forlan altius eft _{repetenda arfenici}

rnineralifan-tis idea. Scilicet invifum hocce monticolis minerate

Al-chemiftis, qui metallorum

compofitionera fubtiliftimis

ratiociniis _{detegere ftrenue adlaborarunt, fuum magnum} molientes _{opus, fufpicio orta}

_{eft, de principio quodam}

A 2

4 De

Arf

en

ico.

arfenicali, omni mefallo perficiendo fine conditione'

ne--eedario, de quo etiam noftris temporibus, pro anno

nempe 1773 fequens propofuit problema Regia

Scien-tiarum Academia Berolinenfis 1 Quid arjenico _{in mineris}

prcefente efficit Natura? Num idoneisevinci

queai

experimcn*

tis, _{quod metall»} re vera perficiat? Et ft ita, quomoda &r

quoasquehoc fiat? Frsemio decoracum fuit refponfum

Ce-leberrimi MONNET, in quo egregie & vere Arfenicurn

confideratur _{tamquam fcmimetalium a reliquis}

diver-ium j quod tanto minus eorumdem ingredi poted com*

pa gera, quanto certius conftat, idera in multis mineris

omnino defiderari, & dum adeft, feraper incomrooda

caufari, vel fub abitu auferendo, vel madam depravan»

do. Certe bonuro _{cuprum asgre eliquatur e minera grifea,} & eeque perfe&um probet argentum ejusdem minera vi¬

trea, ac rubra. Nemo hucusque ullum metallura arfenico

perficere potuit, & fi foreuito variis immixtura reperitur,

hoc non _{magis internam fociorum auget bonitatem,} quam in galena plumbum proficit argento, vel hoc illL Si ad _{principiura arfenicale tantae iubtilitatis provocare}

lubet, ut omnes fugiat fenfus, hoc fuis au&oribus

fcru-tandum _{relinquatur oportet.}

Tandem inter eos, qui nofixo aevo in

proprietati-bus arfenici _{detegendis drenue defudarunt, rninime red»} cendus efl Celeb. _{BRANDT, qui de eodcm varia vel}

primus obfervavit, vel etiam adcuratius, quam ante ii-ium ullus, determinavit d). De Auripigmento eruditami

edidit exercitationem Cl. POTT _{<?), de Sandaracha}

ve-terura dideruit _{J. G. LEHMAN /), & quas funt}

rell-qua huc pertinentia fcripta g), _{§. fL}

d) Confr. Afta Upf. pro anno 1733 & alibi psfllm.

e) Disf. inauguralis Hal« 1720. /) Pbyficalifche chym. Schriften 1761.

d?c»-Be Ar

_{fen i}

_{ca. S}

§. II.

Arfenicum Regulhwm.

Forma inficucturn metaliica efFoditur arfenicam in Bohemia, _{Hungaria, Saxonia, Hercynia & praeferdrn ad} S. Marie aux Mines in _{Alfatia, ubi Baud ita pridem}

multi centenarii in iucem extracli funt. Vocatur in Ger¬ mania Scherben _{cobolt, & haud raro Fliegenflein vel}

Müc-kenpulvet, (ed quo jure nefcio, quum aquam non fubear,

ideoque, nifi phlogifto fpolietur, mpfcis enecandis

mi-nime idoneum.

Qya formam externam _{amorphum fa?pe} repe-ritur, friabie & pulverulentum; interdum etiam compa-£tum, in lamellas cralliores convexas _divifum,

fbperfi-cie (ubaculeaca vel micafea, Polituram _{admitcit, föd quas}

cito in aéte _obfcufatur.

Fra&ura recens _{granis parvis inftar aciei compofita}

apparet, colore plumbeo, quee tarnen _{fponte flavefcit} ,

dein fönfim _{nigreföens. Duritie cuprum}

fuperare

vide-tur: fragilitate _{antimonium smulacur.}

Arte _{quoque ex arföriico albo}

adquiri potefl regu-lus, vebfublim3ndo cum _{oleo, fluxu nigro, aliove phio»}

giftico additamento, vel fundendo cum _{duplo faponis}

& cinerum _{clavellatorum, vel denique}

praecipitando me-diante alio mefallo ex fandaracha _vel

auripigmento cum

fulphure & alkali fixo fufis. Qui primo obtinetur mo¬

do _{cryftallinarn habet formam, plus minus}

regulärem, octaédricam, pyramidalem vel etiam prismaticam. In¬

terdum venalis _{proftae regulus artificiaiis crasfas referens}

placentas. Gravitas fpecifica radone _{aqute defHllatse eff}

8,310 , ideoque pollex cubicus _{geometncus 16 circiter}

lothonibus _{pondere tequivalet.}

Regulino merito _{adnumeratur minerale, vulgo Mis~} A ₃

6 De

Arfenico.

pickel

di£fum, quippe

quod

omni

privatum

fulphure

ar¬

fenico conftat ferroque in forma

metallica

unitis, &

li-cec pofterius anaticam,

immo

interdum duas

tertias

par-s tes efficist, magnes tarnen

iilud

repudiat.

Hoc

ignitum

arlenicalem efflat fumum & raox magoeti

fit

obfequio-furo , licet operatio in

tigillo

fine omni

phlogifto

pera-gatur.

Haud

diffieuiter igne

fluit Sc in

vafe

claufo

ma¬

xima arfenici regulini _pars fuperiora

perlt,

religio in

fun-do ferro, Tale etiarn arte confiei

poteft.

Arfenicum _reguünum

_longe

_{facilius &}

_igne

eleva-tur, & fuum amictit phlogifion, quam

ullum

aliud

me-tallum, ideoque fundi

nequit, huic

namque

fini

major

requiritur calor, quam qui

calcinando,

volatilifando Sc

accendendo fufiieit, Secundum thermometrum

Svecanum

calore 180 graduum in vafe aperto

vifibilem

efflat fu¬

mum. Flamma ex albo casrulefcit

obfeura,

fuliginem

albam & odorem alliaceum fpargens. In

vafe claulc

re-gulus

metallicam

retinet

indoiem,

Sc

figura

determinata

fubiimatur _igni

_expofitus,

§. nr.

Arfenici

regulini

hnbitus,

aliis via ßcca

aämixti

materiis.

A) Arfenicum

forma

prasditum

regulina,

metallis

fufis additum cum pfecisque facile

colliquefcit,

fed

quae per

fe

malleo

obediunt,

fragilia

fiunt;

lutea

vel

rufefeentia pro dofi

albefcunt

,

albaque

grifeum

ad-quirunt

colorem,

Hanno

excepto,

quod nitentem

con-ffantemque hinc comparat

albedinem,

nec

platinas

u-nitum colori officit. Ferrum, mediante novo

focio

*

paullum

copiofiore,

mognetis

imperio

liberatur,

quan-tum autem huic effeffui fit neceflarium ,

vix

exa¬ kte determinari poteff, quum femper

ferri

quidquam

De Ar

_{fe ni}

_{co„ 7} ffne dubio fufficit. Antimonium _regulinum aegre

ad-mittit nottrum femimetaliura , vismucum vero omnecn

fere _{ejusdem unionem refpuere videtur. Hydrargyrus}

pluriura horarum fufficiente calore & motu illud reve-ra fufcipit, in grifeum _{abiens amalgama.}

Ope ignis arfenicum iterum expelli poeeft, Ted a« volans _{fecum partes quasdam fodalis plerumque}

abri-pit, ne _quidem auro & argento exceptis, fi vehemens &

iübitaneus adhibetur _{ignis gradüs, platina tarnen perfekte} reüftit, immo ejusdem portiunculam retinet.

B_{) Cum falibus alkalinis fufione copulari nequit}

ra-guius arfenici, antequam ptyogifti copia quantum fatis

fuerit diminuta. Si _{itaque regulus nitro fufo} imroit-tkur , detonacione perafta arabo facile' coéunt &

o--mnino _{fimilis, ac cum arfenico aibo prodit unio}

C) Cum acido arfenici ficco. (§. V) regulus

deftilla-tioni _{fubjeftus prius fubiimatur, quam illum adgredi} poteft acidum, femimetaliura vero acido fufo immis-fum, mox accenditur & _{fuliginem fpargit albam.}

Scili-cet _{acidum, phlogifto privatum, illud heic reguio eripit,}

fibique ea quantitate appropriat, ut arfenicum

regene-ret _{album, viciflimque regulus}

_inflammabili

_{eo usque}

fpoliatur, ut fub eadem _{prodeae forma calcis.}

D) Cum fublimato corrofivo regulus in deftillatione butyrutn fumans, paullum mercurii dulcis &

bydrar-gyrum currentem exhibef. Mediante duplici attra&ione

beic _{principia commutantur invicem*. regulus fuum}

phlo-gifton

bafi

porrigit fublimati corrofivi, quo h«c vere

ealcinata in _{hydrargyrum perfedum reducitur, acidum}

autem falls calcem arfenici _fufcipit.

s De Ar

fe nie

o.

E) Sulphur regulum facile folvit,

&

fundendo

&

fublimando, compofita prarbens flava vel rubca pro

di-verfa _{proportione (§. X, B ). Hepar\}

_regulum

_folvit,

Ted

hic adeo laxe eidcm adhxret, ut ab omni alio me* tallo, quod illud fubire poceft,

praecipitetur.

§. IV.

Arjenici regulini

habitus,

aliis via

bumida

ad-mixti materiis.

A) Aqua fola nihil omnino heic

valet.

B) Acidum vitrioli non ni(i concentratum,

&

qui-dem _{igne adjuvante regulum}

_adgreditur,

_cujus

_pars

in-flammabiiis acidum _{phlogiflicans avoiat,}

_adeo

_ut,

_quod

remanet, arfenici albi inauat naturam, fimiliterque

fefe

gerat cum menftruo ac

illud.

Idem valet de acido nitri, _{quod tarnen}

_phlogifton

vehementius evellit.

Acidum _{falis nihil fere valet nifi ebulliens.}

Acidum _{arfenici^ quod mox memorabimus}

_{(§. V),}

fub _{digeftione regulum in calcem albam commutat,}

_&

jpfum'phlogifto,

quod abftulit, totum in taiera

abit, fi

jufta adeft quandtate.

Alia heic _{prartereo acida, quum unionem}

_refpuant,

quamdiu regulina manet forma. Nullum namque me-tallum, niü plus minus phlogifto privatum, acida

fubi¬

re poteft. Impedimentum _{facillime reraovet} nitrofura,

aegerrimc marinum, quippe quod phlogifto

ipfum

fcatet.

In noftro _{itaque cafu cum regulo eadem prodeunt}

connu-bia ac cumarfenico albo, qua?defcribuntur in §.

VII, C.

Heic vero notetur _{oportet, folutiones reguli nativi}

femper cum alkali phlogifticato cseruleum

berolinenfe

porrigere5 quod ferri evincit prüfentiam.

Pr«-De År_{fenicö. 9}

Prasterea _{obfervetur, quod regulus nonnulla diftin*}

£le _{prscipitet rnetaila acidis foluta, qualia funt}

aurutn &

platina in aqua regis, nec non _{argentum & hydrargyrus} in acido tara _{vitriolico, quam nitrolo.}

Argentum in

fpiculis nitidis perquam egregie inflar arboris Dianas in

confpeftum venire fölet, fi veto in _{folutione nitrofa}

parum diluta nimis diu relinquitur, fpicula argentea iterura '

folvuntur, quura arfenicum interea fuerit _phlogifto

paupe-ratura. Vismutura & antiraoniurn obfcurius _{deturbantur«} Arfenicum & Ferrum in raifcela _{naturali, quas}

Mis-fpickel vulgo audit, unita, acido falis vel _{aqua regis}

fub _{digettionc feparari pofiimt. Scilicet prius menftruura} hac methodo non nifi Ferrum _{adgreditur, & poflerius}

f licet _{unrumque folvere queat, arfenicum tarnen non}

fu-fcipif, quamdiu ferri quidquara reftat, _{idque vi}

attra-äionis eleåivas. Ut autem orane arfenicum

_folumque

in fundo remaneat, fubtiiidima _{requiritur pulverifatio,}

menftruique & jußa copia & conveniens fortitudo. C) Alkalia via hurnida _{ferius quam ficca} operan-tur, quum phlogifton prius fit rnmuendum, quam rea¬ lis obtineat unio. _{Hepar falinum aqua folutum fub} co-&ura _{regulum pulverHatura adgreditur}

, eteniin, quod

Ecido dein _{prasceps ruit, verum in fubliraatione}

pra>

bet _{auripigroentum.}

D) Olea _{ungvinofa regulum} ebullientia _folvunt,

mas-famque nigrarn,

émplaflri

gaudentem confiftentia, formant §. V.

'Arfenicum calcinatum,

Regulus perquam leni calore tantura _phlogifti mjf-tit, ut in fuliginem abeat albam.- Omnes calces

metal-licae multum retinent inflammabiiis _{materias, etfi hoc} refiduum formas metallicas non fufficiat. Idem etiam

va-lere de arfenico albo _{fequenti experimento}

lo

D?

Arfe nie

o*

me _patet. In _parva retorta

arfenicum

calcinatum,

aci-do nitri humedatum, igni exponatur,

&

vapor

rufus

copiofe prodibit,

qui

colle&us

quater

vel

quinquies

ar¬

fenicum volumine excedit, &,

indieuto

examine,

nihil

aliud effe invenitur, quam

fluidum

illud

elafbeura,

quod

Ce!.. PRISTLEYO aér nitrofus audit.

Hic

femper

phlo-giffo

ahundac, &

vix

quidquam

praeterea

continet,

nid

acidi nitrofi porriunculam,

inftammabilis

copia

in

flui¬

dum elafbcum dilatatam. Älia documentaraox

videbimus.

R-aro Sc parce calx

arfenici nativa

occurrit

i'n Saxo¬

nia & Bohemia, copiofe vero

colligkur,

dum

uflulan-tur miner® cobalti , in longis

ftnoöfisque

Ipiraculis,

ex

asferibus conftruftis & horizontaliter

difpofitis.

H®c

fu-ligo

phlogifto adhuc

i

ta

reperitur

inquinata

,

ut

grifea

appareac , nova

fublimatione,

cum

vel

bne

cineribus

po-tafinis, plene dealbanda.

Elf haec

calx

volatilis

,

ipio

ta¬

rnen femimetallo fegnius

afcendit,

quippe

minimum

re-quirit 195

graduum

calorem.

Si

in

vafe

claufo_ igne

pauilum

forti

elevatur,

pellucida

inftar

vitri

prodit, in

aére tarnen fuperficies

dein

cito

opacitatem

albam

con-trahit, qu® vero in

gremio

terr®

cryftallina

reperitur,

huic mutationr non ed obnoxia.

Arfenicum album gravitate

gaudec

fpecißca

3,7öS

Sc vitrum circiter ^ooo..

In _{lingva acrem}

_fubdulcemque

tärde

excitat

(sporen®,

Arfenicum album re vera nihil eft aliud, quam

aci-durrs ab omni alio cognito

diverfum,

tanta

phlogifli

quantitate

foétum

7 quanta

ejusdem

coagulationi

lufficie.

Årfenici albi 100 partes 20

faltim

phlogifti adhuc

conti«

nent, Sc quidquid has

eveliere

poteft,

acido ejusdem

de-nudando idoneum ed:. Hoc aciduro,

alibi

ex

inftituto

examinandum b), per fe

fixum

eft, igne

vero

candens

ex

De

_Arfenito".

II

«x ealore

phlogifton

_{fufcipit, arfenicum album}

regene-rans, quod _{phlogifto ad latietatem usque oneratum}

rc-gulinum prodit.

Veri eft Omillimum fingula mefalla non efte rsifi

a-cida _{diverfa, phlogifto intime faturata, quamvis tantus} bic _{plerumque fic nexus, ut media eumdem plene} dis-folvendi ha&enus _{ignoremus. Caices roetallicre femper}

phlogifto plus minus fcatent, Sc plerarque fimul acidura continent aereum, quod loco inflamrnabilis, aere ambi»

ente _{abrepti, ab Gödern viciflirn recipiunt Sc pertinaciter}

retinent, Nonnulla: tarnen calces acido aéreo _fernper

ca-rere _{videntur, quales funt auri & platinas-, alkaübus licet}

eératis _{pra;cipitacae, Num arfenicum album acido aéreo} gaudeat non dum certo conftat. Aft hrec doftrina alio loco _{pleniore radiabk luce. Interea hinc patest quid de}

falibus _{fulphuribusque metallorum fit tenendum,} vete-rum licet de illis _{opiniones multum pariant obfcuritatis.} Hinc quoque elucet, cur terra; & calces metallorum

arfenicum _{figant. Niccolum Sc cobaltum arfenico ple¬}

rumque abundant, quod calcinatione fola abigi nequit, etenim dum _{magna pars vi ignis diflipatur, reliqua vel}

phlogifton fenfim amittic, Sc inftar acidi fixi adhaeret,

vel fufione terris metallicis adunatur. Addito vero fub

candefcentia _{pulvere carbonum mox ingens fumi albi e«}

rumpit copia, allium fpirans, quae nihil aliud eft, quam

,6rfenicale aciduna, phlogifto in formam calcis redaäum. $• VL

Arfenici calcindti

babitus,

aliis via ficca 'admixti materiis, A) Arfenicum album cum iisdem ac regulus metallis

colliquefcit, modo paulium diverfo. Nulla quidem calx

qua talis, metallis uniri poteft, atarfenicalis nihilo minus,

iisdem in crucibulo _{tfufis addsta, promte femet afTociar ,}

12 De

ArJ etile

o.

fed, quod probe

effc nofandutn

,

mediante

phlogiftö

me>

eaili fufi redueta , ideoque, dum hoc

imperfe&um eft,

feraper fcorise fimul oriuntur, ex parte

caicinata &

ar-fenico albo confiatae'.

B) Arfenicum album in nitrum

fufura prcjectum

ve¬

hementem caufatur intumefeentiana & effervefeenciasn,

fed fine fcintillatione Si talis additio continuaturdonec

nova portio nulluni excitat _motum, <k

mafta dein

bene

funditur, haec Arfenicum nitro fixum vocari folet. Sub

hac _{operatione acidum nltri phlogifto, calcis metallicse}

volatilifatur, acidumque arfenici denudatum cum

baß

nitri _{copulatur, cryftalli} vero obdneri nequeunt, quum

ignis vehementia

abundet alkali,

jufta

tarnen

proportio-ne & idoneo caloris gradu fieri poteft. Scilicet

alkali

vegetabile exiguam acidi

arfenicalis abundantiam

requi-rit, ut _{cryftalli prodeant, qualis etiam in}

crucibulo

con-fervatur, modo ita temperetur ignis, ut vix rufeat

fun-dus, faeiiius autera fuccedit deftillapdo.

Refidua

deftil-lationum cum anatica portione nitri prismaeic?,

quadran*

gularis vel

flammantis inftitutarum,

fingula alkalia

arfe-nicata continent, qute cryftallifata haben poftunt. Quod

hsec aliis scidis _{decomponi nequeant vulgo}

_perhibetur,

fed fruftra. Per fe patet, fi, addito alio acido , illi re vera uniatur bafis alkalina, arfenicale tarnen feparatum3

tamquara per

fe folubiie, nullam pofte

caufarf

pra?ci-pitationem, & ne

quidem congrumationem. At

ex non

turbata folutionis limoiditate ha&enus unice aeftimatus

fuit _{compagis robur. In eo error}

_{latuit, quod}

_arfenicum

album hos fales _{ingredi exiftimaverint chemici,}

quam-vis _{ejusdem tantummodo acidum re vera}

_infit.

_Itaque5

ut evidentius eventus cognofcatur, _acido vitrioli folva«

tur alkali vegetabile arfenicatum, (fal neutralis arfenicalis

D. _{MACQUER) &, hoc facto, fpiritu vini} reclificatis-ümo _{praeeipitetur eluatueque fal neutralis?}

_quod

_faeüe

per«

De År

_{fen i}

_co.

13

perfidtur, eteöirn nec tartarus _{vkriokfus, nec alkali} ve-getabile aiTenicatuna hoc _{fpiritu folvuntur. Sal hoc} mo¬ do ab acido iibero feeretus mox _{dignofcitur, & in}

no-flro cafu omnes monflrat taitari vicriolati _{proprietates.}

En _{igicur indubkatam lälis arfenicalis via huraida}

decom-poneionem i). Alkali nihil valet in hoc _{negotio, quura} fe _{ipfutn deturbare nequeat. Sed horum ialium}

natura

alibi adcuratius _{explorabitur.}

Sal _{digeßivus, communis & ammoniacus arfenico non}

mutantur. Ratio fine dubio ha?c eit 9 quod acidum

la-Iis _{phlogifto fua natura fit dotatum.}

C) Mercurius_{jublimatus corrcfivus, cum arfenico albo}

deftiilatus, immufatus afcendit, _{qua?cumque adhibeantur}

proportiones. Cd. POTT dudum _{obfervavk, quod heic}

nullum orlatur _{butyrum arfenici, & certe oriri}

nequit,

quum calx arfenici acidum lalis _{debilius, quam caix}

hy-drargyri aterahat. Deflilletur _{butyrum arfenici,} cui caix

hydrargyri eft admixta, initio _{quidem, antequara omne}

öecomponi potuit, paullum

_butyri

_elevatur, mox vero föercurius fublimatus _{corrofivus, tandemque arfenicum}

albnm _prodeunt.

D) Alkali fixum cum arfenico albo _igne

_{colliquelÉlt}

& eodera fere modo fe _{habet, ac nitro iinkum,}

f'egoius

tarnen _{phlogifton avolat,}

'

E) Sulpbur arfenico albo facile _combinatur,

illud-que reduck & _{mineraiifat, unde femper fub hifce nu«}

ptiis ocior fpargitur penetranti/Timus acidi virrioli

vola-tiliSj

fulphuris

namque portio magnam _{pblogifli parte«!}

calci arlenicali cedit. Praeterea cont» _{§§. VIII, IX Sc X.}

Hepar quoquefalinum folvit arfenicum _{album, (ed}

regulum lübentius adgreditur.

B ₃

M De A

rf

en

i

c o,

Sulphur,

antimonlum crudum

&

arfenicum album

ana fundendo unica in vafe claufo, Lapidem de tribus

generant,

qui

etiam

Pyrmifon

vel

Magnes

arfenicaiis

vo>

catur: hic rubec & interdum peilucet.

§. VII.

Arfenici cnlcinati

balitus,

a

liis via

humid

a

im>

snixti materiis.

A) Aqua

deftillatae

partes go,

calore

roedio

ij gra* duum, unam arfenici albi folvunt, ebullientis autem

fufficiunt. Arfenicum vero folutum facilius aqua

retine-tur, quam prima vice

fufcipitur,

adeo

ut

calore

medio

Ij partes unam

fufpenfam

teuere

poflint.

Eodem

mo¬

do fe habent aiiae folutiones. Solutio tinSuram helio-tr-opii rufat,

fyrupum

violarum

viridem

efficit, falibus

neutralibus non mutatur, fed plerisque metallicis

prsci-pitatur k)> 6c quidem eo

modo,

ut

metallicae caices

ar-fenico unitae fundum petant^ fed lente»

Quaeri jam poteft, utrum

integrum,

an vero

folum

arfenicale acidum, cum calce metallica coéat,

phlogifton

menftruo alterius metall! porrigens? Certe,

ii

eos tantum

eonfideramus cafus, in quibus

menftruum

adefl

nitro-fum vel vitriolicum, duplicem heic agere

attraåionem,

baud _improbabilis

_{föret conje&ura,}

fed

_{quum e.}

_g.

cu-prum acido

falis,

(quod

phlogifton

non

fecernit

§.

IV),

seque ac

nitrofo

unitum,

limiliter

albidum

praebeae

praJ-cipitatum, hinc

arfenicum

album

integrum

calcibus

me¬

tallicis adunari _patet.

B) Spiritus vini 70-80 partes uaam

arfenici

adju¬

vante calore folvunt.

C) Acidum

vitrioli

concentratum cum

arfenico

albo

De År

_{fen i}

_{c o+}

eoftum folvit _{portiunculam", quam tarnen fub}

refrigera*

tione iterum _{deponit fub forma granorum}

cryftaliino-mm. Hoc vitriokim _{Ionge diffkilius, quam arfenicum}

album, aquam fubit, Ope eubi ferruminatorii in carba«

ne damms _expofitum

mox copiofum emirtit fumum al¬

bum, fed firr.ul in globulurn _{fufione cogltur}y qui inkio

paullum ebullit, dein vero _{quietus, quamvis candeat,}

non nifi lente confuraitur. _{Arfenicum album cito avo*} lat, fufonem non fuflmens, _{Scmuito minus ignitionera.}

Si acidum adfufum calore ad ficcum _{vaporat, h^c} operatio pluries repetita arfenicum magis raagisque figit phlogifton auferendo, _tandemque purum exhibet arfe¬

nici acidum..

Cum acido nitri fimiliter res fe habet. _Dilutum

fol-yit eaicera, quae iterum _{cryfhllifadone prodit fub for¬}

ma fere arfenici albi _{cry(lallifati , fed indole verus fal} medius _{metallrcus, qui difficulter}

aqua folvkur & in car-bone fiammae _{expofitus eodem fe modo}

gerif, ac

devi-triolo arfenici dudura relatum _{eft,, pauliurn tamen citiu*}

confumitur.

Acidum nitri concencrattim _{phlogifto calcem}

effica-cius _{fpoliat, quod,. jufta doft ad ficcum abftrafta,}

eo us»

que perduci pofeft, ut acidum arfenici folum remaneat Quod _{vulgo gummi arfenici audir, nihil eft aliud, quam}

arfenicum _{plus minus dephiogifticaeum, femper}

tamen albo _pauperius*

Acidum _{falisr phlogifton inftar}

principii contii\et, i*

deoque arfenicum album aliter _{adgreditur: concentratum}

tertiam fui _{ponderis partem ebuliiens folvit, cujus}

fub

refrigeratione baud exigua portio iterum _fponte fepara-tur, fed acido faBs faturata. Hic _{fal, qui etiam}

cryftal-linus haberi _{poteft, praecedentibus multo eft volatilior} , uec _{ullo modo ignitionera}

perfert: in vafe claufo torus

faci-De Ar_fen

_i

_{c o.}

facile fublimatur: aqua ebullience parce

folvitnr (§.

IX,

D).

H»c folutio _{egregie flavet & a}

_Bucyro

arfenici vix

dif-fert, nifi concentratioms

gradu (§ ill,

D).

Ipfa

acidi

Ta¬

lis indoles obftat, quominus eo mediance

acidum

denu*

detur _{arfenici, quod nihiio minus}

faciliime

prodit,

G

_ar*

fenico albo, in acido Talis ebuliiente ad

fatietatem

folu-to, inililletur acidi nitroG duplurn

(refpe&u

arfenici),

quo faEto ad ficcum vaporet liquidum , &

reGabic

acidum

arfenici, quod, ut acido

peregrino

penvtus

liberetur,

i-gne torqueatur,

donec

igniri

incipiat.

Arfenici

albi

*oo

partes hoc

modo

tandem

acidi

Gcci

80

exbibent.

Sub

operatione acidum

nitri

partem

inflammabilem

arfenici

albi, mediante Toiutione optime

diviG, melius

adtingit,

quam

puiveri

adfufum.

Hinc

quoque

intelligitur

cur

pr» aliis

acidis

aquam

regis

faciiius,

majori

quantitate&

jine Tubfequente cryftallifatione,

fubeat

arfenicum

album.

Alkali _{phlogiGicatum,}

_quod

_acidis

_Toluta

metalia

de-jicit,

arfenicum

intaåum

fere

relinquit

& in

vitriolico,

& in nitrofo, & in aqua regis, idque

vel ob inopiam

materia: folutse, vel ob indolem mutatara,

fed

e

mari-no illud divellit colore albido. Heic

Tollicite

evitetur

error, nam folutio föla aqua

praecipitatur,

nifi acidum

ialis _quantum

_fatis

_abundac.

_Prseterea

alkali

liberum,

quod in

lixivio

hocce

probatorio

femper

adeft, acido

fa-turatum fit oportet.

Acidum falis fub digeGione cum

magneGa

nigra

de-phlogiGicatur

&

in

auram

refolvitur

rubram,

qu»

in

va-fe claufo arfenicum album, aqua

folutum,

infkmmabi-li _{fpoliat, adeo ut aqua}

_{dein &}

acidum

arfenici

denu-datum, & marinum regeneratum

continere

reperiatur.

E-Vaporatione

ad

Gccum

prius

folum

obtinecur.

Reiiquorum acidoruna

in

arfenicum vires

non

dum

fatis funt examinaf». Acida arfenici

&

ftuoris

mineralis

De Ä

_rfe

_nie

o* 17

leat de_{falefedativo vix dubifo, quamvis fateri}

oporfeat

boracem eo fämratam _{aribnicum aqua}

folutum 11011 deji«

cere. _Quod a faccharo nomen habet, arfenicum albura

facile _{fufeipit Sc cryftallos praebec prismaticas: idem} fe-re valet de acido _{tartari\ acetum} nec non acida}

formica-rum Sc _{pbosphori illud eciana adgrediuntur,}

granaque

cry-ftailina _{exbibent, qua? aqua a?gre folvuntur,}

nec ullum

connubium _{deiiquefcens hactenus detegere lieuif.}

Ex allatisfacile _{patet arfenicales folutiones, acidis}

fa-&as, in quibusdara cafibus ab indole confveta _recedere,

quod phlogifto adeo laxe adha?renri, ut acidum

arfeni-ei _{denudari queat, adferibendum elfe antea evieimus.}

D) Alkalia fixa aqua foluta arfenicum album fu«

feipiunt. Si eo, mediante calore, onerantur, maila pro«

dit fufca Sc tenax, _{qua? foliditatera adquirit Sc hepar} ar-(enici vocatur, male olens. Acidis mineralibus arfenicum

qua partem prsecipitatur, portio tarnen fenfim _pblogiflon

smirtit Sc ar&ius adunatur.

Solutio alkali volatili fa3a memoratam decompofitio-iicm facilius efficere _{videtur, quum acidis nihil excutiacur.}

E) Hepatis falini folutio limpida guttatina, Sc fine

quas-fatione inftillata foiutioni arfenici _{albi, enatat, in fuper»} ficie ftratum efficit _{grifeum, quod tandem totam turbaf}

liquoris maflam.

§. VW,

Arfenicum mineralijatum.

Quod Sc regulinura & calcinatum fulphuri uniri qce*

at antea obfervavimus _{(§§. III, IV). Has}

mirterahfatio-nes _{fponte natura exhibet, flavas vel rubras, non} rmm-quam pellucidas Sc cryflallinas, FJavse iamellofam ad-fectare videntur _{formam, rubra? vero prismaticam.}

In acervis minerarnm arfenicalitim uftulatis haud

ra-ro _{egregiae occurrunt cryllalli, partim tetraéd-ricac,}

18 De Ar

fe

ni

co.

tim oitaedrica?, quarum nonnu!l£ cavas tantum

pyrami-des _{monftrant, trigorfås vel tetragonas,}

_triangulis

fingn-lis es filam'entis, iateribus refpe^ive parallelis, compofi-tis. Scilicet Pyramis cava tngona,

roinoribus faepe

op-pleta, continue magnicudine

decrefcencibus,

retraedrum,

octo vero tetraedra nre difpofita oFtaédrum _generant. Ea

Via Picea ortam _compagem, illi oranino iimilem, _qua

via humida lal culinaris, digeftivus,& orunes foriaa

alii,, conftppwti reperiuntur.

Ferrum mineralifationes (imul inträns colorem al¬ bum, nitidum, metallicumque efficit. Huc peronenc

mi-neraiia , quae vulgo pyritae albi vel arfenicalis

nomine

ve¬

niunt«. Atfenicum cum _argento fulphurato mineram _ar«

genti rubram

conficit,

& cum argento cuproque

lulphu-rato mineram _argenti a!bam vel gcifeam. Mineris

ftan-ni _{cryftaliifatis & cobalti calcinatis}

_mechanice

_tantum

in-eile videtur*.

Gravitas _{fprcifica auripigmenti eft 3,315,}

_realgaris

vero circiter 3,22?.

Leni _{igne tota quanta fubliraantur}

_{auripigmentum}

& _{realgar, nifi heterogeneis inquinata, fufionem tarnen}

fufllnent, & prius in vafe claufö hinc rufefcit. Pyrites

arfenicalis fublimatum exhibet plus minus rufurn, pro do-fi fulphuris _{prcefentis, maxima} tarnen pars in

fundo

re-manek

§. IX.

Ärfemci mineral!fati Imfotus, aIiis via ßcca im-mixti materiis.

A) Metallorym, quar luhenter fulphuri & arfenico

a-dunantur , cerra dofis cum auripjgmento & rifigallo

co-pulari potefl. I.apidem, Pyrmifon dictum, antea me-moravimus _{(§. VIT, F), pluresque huc pertinentes mine¬}

ras _{(§. VIII), quasetiana arteimitari licet. Argentum, me¬}

dian-De

_Arfenicö+

₂₉

dianfe _{auripigroento fufione mineralifatum, ejusdem}

mi-nerarn rubram exhibet. Cetera facilius _{conficiuntur.}

B) Mitrum cum arfenico rnineralifafo alkalifatur, _qua

parterr» namque cum fulphure, qua reiiquam cum arfe¬

nico, in mineraiifationibus (emper forma prs?dito

regu-lina, detonat. Alkali denudatum vel cum acido

fulphu-ris lalem _{procreat, qui vulgo polyehreftus vocatur, vel} cum arfenico intime _{copulatur (§. VI, D).}

C) Alkali fixum auripigmento vel rifigallo jufta do¬

li _{additum, & igni lublimatorio expoGtura, fulphurfigif,}

arfenici vero _{raaximam partem mittit, maffa tarnen}

he-patica quidquam retinet, &, fi alkali abundar, arfenici

fere nihil adfcendit.

D) Aurinigmentum cum dnplo vel triplo mercurii

fiiblimaticorrofivi in deftillatione duo prsebet liquida, quae commifceri _{nequeunt. Tandem aufto igne cionabaris}

adfcendit. In _{recipiente butyrum arfenici fundum}

pe-tit, pellucidum, ex ferrugineo fufcum, in aere aperto i-nitio fumum vifibilem _{albumque copiofe evomens,hu»} midum attrahit aereum, quo fenfim pnecioitatur. Bu-tyri geneGs antea eft explicata {§. III, D; VI>C).

No-tatu eft _{dignifßmum, quod cum acido falis adeo tardc} conjungatur, ut fe invicem repellera videantur, nec ul¬

tra certum terminum locum habet unio. _Aqua

deftil-lata _{butyro addita pulverem album dejicit, qui vel}

o-ptime lotus, quidquam acidi retinet, quum in deftilla¬

tione _{portiunculam butyri praebeat, quod etiam va'et} de _{pulvere Algerotti. Fumus peculiari, penetrant?, &} acidum vitrioli _{phlogiGicatum quodammodo referentc}

odore _organon

_{olfa&us adGcit, fioresque}

_{albos deponif.}

Liquor fupernatans, quem oleo comparant

au&o-res, flavefcit pellucidus, cum aqua & fpiritu vini pulve¬

rem album arfenicaiem mox fecernit; _{cum acidis}

fortio-ribus non turbatur; _cum alkalibus efFcrvefcit &

20 De A

rfen

i

_{c o*}

plcatur. Si in curcubita longioris colli

fervatur,

nullo

cohibitus _{obturaculo, circa orificium flores albi fen il}ra

coocrefcunt, laxi & non _nuroquam cryftallinam

feftan-tes _{figuram. Tandem fub} fpontanea _evaporatsone

in-fundo _{liquoris cryflalii nafcuntur}

_péllucidce,

_quas diffi-cillime _{aqua ebulliente folvuntur, (olutas vero addito al¬}

kali arfenicurn demittunt» In _{aqua calcis tärde alba} nu-becula eas circumdat. Igni expofitas _nec crepitane, _nec

pelluciditacem amittunt, fed totas quantae

fublimantur

fi-ne ullo arlenici odore, qui _{tarnen mox} prodit, _(i

phlo-gifton ignitum eas tangit. Hydra^gyri in eodem nulla

comparent _{vefligia, nec} alkali, nec cupro. Si adeilet

mercurius fublimatus , hic fine dubio in aqua redaret,

poftquam eadem arfenicurn prascipitaverif. Terra

pon-derofa acido falls _{foluta, Sc liquori noftro inflillata,}

nul-lam , ne leviflimam quidem efficit congrumacionera, hic

itaque acido vitrioli penitus caret /).

Ex allatis _{patet liquorem fupernatantern nihil efle}

a-liud, quam butyrum magis dilutum , quod ob aquara

prasientem arfenicurn parcius recipit. Butyrum contineC

acidum _{conccntratifTimum, majori ideo arfenici}

quanti-täte oneratum. Prius _{igitur liquidum copiofius}

obtine-tur, fi mifcela mercurii fublimati & arfenici perno&et in _{cella, vel etiam aqua hemedefur, antequam deftilla^}

tioni _{fubjiciatur. Quum acidum falis vulgare non nifl} determinatarrt _{butyri quantitatem folvere queat, hinc}

fequitur, ut iilud, quod faturatione completa fupereft,

admiftionem omnino _{refpuat. Acidum falis nimis dilu¬}

tum _{butyrum praecipitat, quo vero fortius eo majorem}

ejusdem folvere poteft quantitatem.

§■ X.

De Ar

_fen

_i

_{c o.} §. X.

Arfenici mineralifati habitus, nliis via humida im»

* mixti materiis.

A) Aqua heic omniino ineffieax eflv

B) Acida pro re nata operanrur, praefertim nitro-fum & _{aqua regis. Prius mendruum, fi}

concentratum,

rifigalii colorem rubrum cito _{deftruit, auripigraenti}

ve-ro flavedinem non adficit_{9 agit namque in primis arfe¬}

nicum _{calcinando, quod in rifigallo}

non poteft non ru¬ brum cum flavo commutare.

Aqua _{regis arfenicum fub diutina digedione}

fufci-pit, adeo ut fulphur tandem folum in fundo remaneat.

Hinc ratio _{fulphuris ad arfenicum eruere licet,}

eamquein

crydallis rifigalii Puteolani circiter ur iad 19, & in

auripig-irento _{Georgiano ut 1 ad 9 inveni. Prudenter heic}

opera¬ tio _{perfkiatur, ne abuna p rte quidquam}

menftruo aufe-rendum, e;usdern vel inertia,vel inlufficiente quandtate,

intaffum _{relinquatur, nec ab altera minuatur,}

quod in¬

tegrum marere debet. Color refidui totus _{grifeus efle}

debet, nam _{quamdiu flava? adhuc parcicula* immixtse} reperiuntur, arfenici quidquam reftat. Nimio aeftu vel

coclura , piaefertim fi acidum nitri forte _adhibetur,

ful¬ phuris plus minus fimul deflruitur. Acidum enim nitri

phiogirfon

vitriolico _eripit, adeo ut _{pofterius liberum}

prodeat.

Si ferrum mineralifationibus _{ined, hoc orone vi} at-tra&ionts _{prius quam adenicum folvirur, nifi fub}

ipfa operstione, vel calore, vel acceflu aeris , vel denique

mendrui _{qualitafe, judo magis calcinetur.}

Minera _{argenti rubra egregie}

aqua forti

decompo-nitur, aigentum & arfenicum _{(ulcipiente, adeo ut tan¬} dem folum _{fulphur in fundo reffet. Hac via in}

cenfe-nario _{cryftallorum pellucentium argenti}

60, arlenici 27

& _{fulphuris 13 reperiuntur. Ferrum non}

femper ined.

Mi-H2 De

_{Arfe ni}

_cum.

Minera _{argenti alba primum cum aqua fortr}

trafta-fa _{argentum & cuprum roittit, dein aquae regis arfenici}

refiduum _{probet, adeo ut tandem fulphur purum}

obti-neri _{queat. Argentum a cupro feparatur fale communi.}

C) Alkali ftxura caufticum cum _{auripigmenco &}

a-qua coftum folucionem prsbet hepaticam foetentem,

qua: acramentum fympatheticuir quibusdam audit.

Auripigmentum cum aqua & duplo calcis viva

co-£tum _{liquorem exhibet, qui vini probatörius vocari fölet.}

Heic _{hepar calcis operatur. Flae folutiones acidis inftillacis}

fulphur arfenicumque fimul demittunt.

D) Oka quoque, calore adjuta-, tam auripigmentum,

quam rifigallum folyunt

§. XL UJus Arfenici.

Hunc articuium non nifi leviflime _{jam tangere licet.} Quin in medicinu eximium pratftare queat ufum vix

dubitari _{poteft, & expenmenta dudum inftituta hane} quoque thefin extra dubitatioms aleam ponunt m)y led

& _{qua dofin, & qua prarparationem}

_{exquifitiflimam}

re-quirit curam. Ex ej'usdem in prsccedentibus denudata

indole conftat, atrociffimum hocce veoenum inftar acidi maxime corrofiyi _{agere , eciam externe (§. V). Quum}

itaque phlogifton & alkalina

efficaciffime acidorum

vires

compefcanC, hinc

facile

eruitur, quomodo mitigandum

fit _{arfenicum, & qua via eidem obviam eundum. Hinc}

etiam _elucet, cur rifigallum fit fere innoxium; cur

re-gulus mitius agat, quam

arfenicum album

, & hoc

le-nius, quam acidutn arfenici ficcum; cur tnermre Caro-libadenfes, quae alkali minerale continent non nifi aéreo

nu*

m) Conf. J. C. Bernhardts Chym. Verfuche 6c commentarius J. C„ Jacobi in A&is Mog. Tom. I.

De Ar

_fen

_i

_{c o*}

23

rmnfom _{acido, morbis ex arfenico ortis}

egregie

me-deantur _{ti) \ cur arfenicum interne}

absque neceflaria cor-re&ione _{fumtum, inter alia}

fymptomata irntando

con-vuifivos excitet _{rnotus, tam in}

ventriculo, quam in

re-liquo corpore, ut aiia taceam _{corollaria, qua; ex} che-mica arfenici _{analyfi praxi medicse}

proficua eile poffunr.

Hoc unicum addo , quod arfenicum omniuro _metallo¬

rum facillime _{inflammäbile}

principiurn mittat _{(§. H), a•}

deoque rmiigantibus phlogifticis caute fidendurn _eiTTé,

cum in _{vifceribus p.hlogifton variis}

rriodis evelli _po/Iit. Sola _{difpoutione putredinofa}

odorem alliaceum provoca-ri _{penerrsmlfTimum,}

exemplum in theatro anatomico

Upfalieofi nuper obvlum monftravit.

Pfilothrum turcicum _{auripigmenturn cum alns} con-tinet _{materiis, (ed vis depiiatoria re*5fcius}

fotfan _alkali

cauftico fimul _{ingrediend dl adkribenda.} Atramento _{Jywpatbetico (§. X,}

C) _{Phyfici corpornm}

ftupendam evincere foient _porofitatem

, nam fcripcura,

aceto _{lithargyrii fadla}

3 per fe invifibilis inter pauca

mi-nuta e _{vaporibus hujus iiquoris}

fufeefcit, quamvis _plura foliorura chartaceorum millia fint _interpofita.

Vina, natura vei retate nimis _{acida, faturninis}

etiaro-num non _numquam

edulcantur, quamvis _plures dete-flabdis fceleris _{graves dederint}

poenas. _{Itaque magni} in-tere/l, ut _{impiurn mangonium faciie}

detegi queat. In

hunc finem

vulgo adhibetur Liquor probatorius (§. X, C), quippe qui vino fincero inflillatus non nifi _pulverena

fi.iventem _praecipirat,

adulterato vero _{fufcum vel ni¬}

grum. I lem etiam _{hepate falino obtinetur. Aft hoc} medium _{foeda lucrandi}

cupido eludere _{didicit, nifi}

ite-ruta «) Cnfus feleftiffiinos nobis retulir _{Cel. Anatomin}

Prof. D„ D. _Ad>,

24 De

Årfenic

rum chemise _ope frans denudacur. SciHcet ₉ ü _cref«

paullum vino eft foiutum, farllit hepar laiinura, etenina

calcareum album fimul decidens nigredinem roinuit:

co-piofus tartarus probatorium liquorem

fpernit,

quoniam

tartari acidum calcem _{arripit, falemque album}

difficiiii-me folubfiem efficit.

Compofitiones metallicas interdum ingreditur

arfeni-cum, cuprum prajlercim & ftannum, ut autem tales, ex culina _{faltim, profcribantur, ornnis fvadet bumanitas.}

Auripigmento grana plumbea interdum indurari foient.

Phofphorum a Meudero dictum intrat

arfenicum

re-gulinum.

Cakis in

vitrificando

vis dudum

Gebero

no¬

ta fuit, ideoque in ojficinis vitviariis vel _pro

facilicanda

fufione, vel pro certa adquirenda opacitate , vel

deni-que pro

phlogifto

auferendo,

non raro

adhsbetur.

Mo-dum, quo cryftalli montan«, auripigmento,

arfenico

albo, antimonio crudo & fale ammoniaco in

crucibulo

commixtis, fuperimpofit« ignis vi tinguntur,

defcribit

NERI, eumque experiroento inftituto verum reperimus: maeulis rubineis, fulvis & opalinis egregie diftinftas

ob-tinuimus , fed fimul rimarum plenas, quod «gre evi* tari _poteft.

In arte _quoque

tin&ovia

_{nonnumquam juvare}

autu-mant artifices. Pi£tores cum oleo ftepius

ufurpant &

auripigmentum

&

nfigallum, verique

eft fimile, lignum

pigmento,

cui

arfenicum

album eft

immix-tum, illitum , a vermibus non

corrofum iri.

f