• No results found

Divina adfulgente gratia; indultu amplissimi collegii philosophici in celeberrimo Sveonum ad Salam athenæo; sub moderamine ... Jacobi Arrhenii ... vitam imperatoris Domitiani, breviter delineatam ad examen publicum in auditor: Gust: maij die 13 Junii ann

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Divina adfulgente gratia; indultu amplissimi collegii philosophici in celeberrimo Sveonum ad Salam athenæo; sub moderamine ... Jacobi Arrhenii ... vitam imperatoris Domitiani, breviter delineatam ad examen publicum in auditor: Gust: maij die 13 Junii ann"

Copied!
18
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Diviiia Adfulgente Gratia;

Indultu

Ampiistirni Colle-

gii Philofophici

In

Ceteberrimo Sveonum ad SalamAthen&oi Sub moderamine

VIRI

Dn JACOBI aRRHENII,

Hiftor: Profefl:Ordin: Regii & h: t Faculc; Phil: Dccani fpedl:

VITAM 1MPERATORIS

DOMITIAN I,

Breviter delineatam

Ad Examen Pubilcum

In Auditor: Guft: Maij die ij Junii

Anni M, DC. XCVI.

Qua par eft modeftia defert S:* R:* M:ds

Alumnus

Laurentius Tolstadius

Upl:

STOCKHOLMS

Ex Officina B. Joh. Billingsley.

(2)

Nolilisfimo Qeneroßsßmöquc I

Domino

Dno:PETROSnak 1

S: K: M: Magnat Fidei Viro

Et Camcrat Confiliario maxime inclyto Mascentis acPromotoribus,x-

Exercitium hoc dcademicam in vcmrationü Tskfivjptcv , certißi- *n

fpem [e atque fortum /»<

humillime ofl

Laurentius

(3)

Nobilisßmo Confultisfimo & Am*

plißimo

D» OL AO

Auftrell

Confuli Holmenfium dexterrimo

terna veneratione profequendis,

debiu obfevvantia, $ fempitevn&

Iß- mamcjue favoris ac benevolenttä

idi [ua* commendans

mc offert

- '* i..-

tius Tolftadius

(4)

(a) regiove Urbis fexta , ad Malum Pu-

nicum , natus eft Domitianus A°: U:

C, 8^4* IX. Kal: Novemb.

Pueritiae ac primos adolefcentiae

annos, abfente patre in Judaea, Ro¬

mas apud Sabinum patruum fuum e- xegit ; cujus cura atque indulgentia

educatus , Philofophorum hauriendi fapientiam occafionem habuit non parvam. (b) Studium literarum ß poeticie m/re fimulavit, ut in eo excelle-

re videretur, (c) Sagitiandi autem

fludto pr<ecipue fe dieavit, evafltquetam peritus fagittarum, ut per intervalla

digitorum difpanfae manus vel viri,

vel pueri, procul pofiti * innocué e- vaderent jacula. (ä) In tumultu Vi-1 eu teUiano, ubi omnia civili incendio fla* pC

grabant , vix falvus manfiflet , nifi na

Sabinus, Praetor Urbis, cum fuis in Capitolium compulfus, Domitianum, co ex fratre nepotem, ne in eum adhuc }at

impuberem hoftes ßevirent» una cum

(a)Svet.in Dom. cap.ir, (b)'[Svet. 'in Dom, cap. t,

Tac, Hift. 1, 4. cap, 86, (c) Svet. in Dom.cap, 19* a)1 (d) Saball. T. z, p. 87, Svet. .in Veip. tap,ju .Tac, Tac;

Hift, lib, 3 cap, 69. aD

(5)

3 [:< liberis fuis abduxiffet. Nee ibi.me-

!'• lioc ei fortuna > ubi omnino ipfi fu-

iflet pereundum , mfi fuga faluti con-

32 fuluiflet. (*) lrrunopentibtu entm ad-

> verfariis, & ardente templo, fors fu- gam ex Capitolio apperuit, abditum-

que apud asdituum occuluit. Inde

^ Liberti follertia, lineo ami&u , turbas

)Xi facricolarnm immixtus ignoratusque

öe" difceftit, 6c apudcondifcipuli matrem juxta Velabrum fervatus eft.

m I Ut autem non femper fremit pe-

^ I lagus, fed poft infeftam rabiem placi-

)a das agit undas ; ita ex fummo peri-

culo, ad maximam felicitatem brevi

& afcendit Domitianus. (b) Nam , oc- tifo Pitellio, 6c patre fumma rerum

^ potito, progreffus demum, Casfar u-

$ na cum fratre abfente falutatus eft »

in honoremque urbanas prasturas cum

confulari poteftate, e veftigio ei ob-

uC latum, titulo tenus fufcepit; ob quod

lJ? beneficium, ad declarandam debitam

k*.%> ani-

J9» a)Tac. Hift. Lib. 5.cap. 74. (b) Zon, T» 2. pag,74 [aC, Tac:Hift: Lip: 3, cap. 86 Svet: in Dom: cap,1. Xipbfc

nOom; pag: 132, Tac; Hift; lib; 4, cap.3,

(6)

arumi gratitudinem, (*) Ahjefto <tditui

contubemio , facellum modicum Jovi Confervatori, aramque in eodem po- fuit loco , cafusque luos in marmore

expreilic , ad aeternam memoriam

manfuros. Imperium autem adeptus, JoviCuftodi ingens templum excitavit,

ac fe in finu Dei facraviu (b) Sed

Mitcianu**, abfente Vefpafiano , omnia

fumma poteftate una cum Do¬

mitiane)' adminiftrabat* -Nam, ut aÜerit Xiphilmus , omnia fuo arbitra-

tu gerebat, feribebatque de rebus o-

mnibusi tantummodo adpofito Vefpa-

fiani vel Domitiani nomine : ob eam- que cauftam habebat annulum , quem

ad lpfum miferat Vefpafianus , ut qua:

ediceret, iigillo firniaret Principe l*

gitur ipfe & Domitianus magiftratus

qu qu hu

.& Praefe&uras multis dederunt , &

alios atquealiosprsefides &conftiles de-

fignarunt, non fecus ac fi ipfi rerum

potireritur. Unde Vefpafianus ferip*

fit Domitiano : ago tibi gratias, fili

quod

qu fit

(K

fer

tea

pli

titi rai

lau tri: In mi

nis Lu abc

rur rer

tUf

m

(a) Tac Hifl". lib, cap. 74* (b) Zon: T: 74»

Xipb; in Vefp; pag, Tac; Hift.Lib, cap, es

(7)

tut

Dvi po.

3re am as,

rit,

5W nia to¬

nt ra-

pa-

m-

$

ux

t- :us

&

ie«

im

fr

Ii.

od

74.

quod me finas principatum tenere f

quodque me ex eo nondum expulcris.

[a) Nam fama ferebat^ illum patread-

huc vivente affe&are imperium ,

quam fuperbiam pater tarnen fuppref- üt, atque astati ipfius mitigatus efh (b) Quam ipfe Domitiane cum a

ienioribus fperni videiet» ufurpata an-

tea imperii munia omifit ; fimui fim- plicitatis ac modeftia? imagine in al-

titudinem conditus 5 ftudiumque lite-

rarum & amorem carminum fimu-

lans; quo occultaret animum , & fra-

tris jemulationi fubduceretur« (c)

In Alban0 monte deinde moratus > ani¬

mum ad amorem Domitian Corbulo-

nis filias adplicuit, quam deinde a

Lucio Lamio /Emiliano ejus maritö abdu&am habebat in numero amica-'

tum 1 eandemqve poftea duxit uxo-

rem. Mortuo autem patre , mira cupiditate , ut antea» flagrabat re-

gnandi,ja&abatqve föpilfime (d) te*

Uttum [c principem imperii , jfed fraU-

ß dem

fc)Tac, Hift,liK 4* csp. fi &p4 (b) Tac»Mift, Iibrf

4.cap. gö# (c) Xiph,p, i9]4 (d) Svc»,in Dom,Cflp*««

(8)

dem teftamento eiTe adhibitam. Un- » de invidia agitarus , & grave exifti- (p

mans lub fratre imperium exfpe&are,. nt (a) clam atqve palam eum inßdiu tollere R

conatus ed. (ß) El tandem gravi va- j 171

letudine correptum , in arcam ligne- te

am nivibus repletam, fub fpecie me- bc

dicinae facienda , conje&um exftin- ni

xit ; caftra deinde ingreffus , no- vs

men ac potentiam fufcepit Impera- pi

toris. te:

Circa primordia fummas form- no.

nae , cernens qvanto favore , qvan- ca tisqve laudibus gefta fratris fvavifli- cii

rno concentu profeqverentur cives ;

,ne illi minor videretur Domitianus » accuratius Tibi agendum , & fama

virtutis cum fratre certandum puta-

vit. Leges itaqve , fme quibus

nulla domus , nulla civitas , nulla

gens conftare poteft , fancivit bonas \ ^

(c) tantacjve cura modeßia in a

magiftratibus coércendis ufus eft ut !J}'

neqve modeftiores , neqve juftiorcs u

ex- &

(a) Zon. T, 2. pag, 74,(fe) Xipk,pag, 204,(0) Svet* (a\

Dom, cap, 8, ' \ J

(9)

r

n- exftiterint unqvam. Qyscftorium >

\}r qvi gefticulandi faltandiqve ftudio te-

re,. aebatur , »Senatu movit. Eqvitem

:re Romanura, ob reduétam in matri-

ra-1 monium uxorem , cui demifiae adul-

ie- ] terii crimen inrenderat, judicum al-

ic- bo erafit. Incefta VeÖalium virgi-

in- num, a patre (uo <Sc tratre negledta,

10- varie & ievere coércuit; priora ca-

ra- pitali fupplicio , pofteriora more ve¬

teri. (a) Ne qvüqvam inträ termi¬

ts ms jurisdidtionis Rornanae pnerum

an- caftraret , vetuit* In cujus benefi-

ffi- cii laudera Martialis (b) ita cecinit :

s '

Lufus erat Sacra connubia fallere teda:

s '

Lufus £•? immeritos exfecuiffe mares,

1113 Utra%Tuprohihes, Cafarpopulisquefoturis

l*-3"

Succurris, nafet quos fine fraudejubes.

ujja Scripta famofa vulgo edita ,

as. quibus pnmores viri ac faeminae no-

■in tabantur , non fine au&orüm igno-

ut TQinia abolevit. Plures alias condi-

>rcs ^ partim, partim reftifüit leges ;

ex- ^ ea propter vivus non folum » iéd

B i eti-

(*}Syet;Dt>m. cap. 7, Ammiang Marcell. Hb+ t8.

Siy. (b) Mart. Üb, 6, Epig.

(10)

t

etiam mortuus

, magnis efferebatur laudibus.

In templis & aliis asdificiis pu- blicis exflruendis , uno ore dicunt

hiftorici, (<*) illum omnes fere princi¬

ps vicift magnificentia- (b) Ham tentpla fab Tito principe Romas exufta»

ac prasfertim Jovis Capitolini , fum-

nia reparavit impenfa; nova etiam,

in quibus Flavias gentis templum > in fexta Urbis regione , condidit ma-

gnificentiflimum ; unde Martialis (<•) dicit, nec Jovem » nec fuperos om¬

nes folvendo futuros» Ii ab illis de- bitum exigeret Casfar :

ProCapitoltnts>quidenimtibifolveret tQpltt, Quid pro Tarpejafrondü honorepoteft / Qyid pro culminibui geminis Matrona

tonantis\ Pallada prAtereo: res agit illa tuas.

QuidloquarAlciden* Phcebumque^piosque

Laconas ? Addita quid Lotio Flavia templa polo\

Ex (*) Rup in Domit. £b) Svet. Dom. cap. f« Alex. Do¬

natus üb i, oe Urhe Roma eap.*6,Seal, ad Ruf. p. (a 186,(c)Man, lib.5*. Epig. 4. «

(11)

[t lut

f-

ExfpeUesfußineas^ Auguße^neceffe cß\

Namtibiquod fo/vatnon habet areajovis.

Multa qvoque alia fecit opera ,

; Forum Tranßlorium, {a~)

Naumachiam , Od&um> Slädtur», Sed

fingula hic non opns eft enumerare*

(b) ^Bibtiothecxs incendio confumtas

impenfiffime curavit reparandas > e- xemplaribus undiqve petitis , miffts-

qve Alexandriam » qvi defcriberent

& defcripta emendarent.

(c) Inter initia his jam recenfi-

tis non modo inclaruit , fed etiam

abftinentiae ac liberalitatis ea dedit experimenta , ut, Svetonio tefte» cu-

piditatis atqve avaritias vix ulla ex-

ftiterit iufpicio. Omnes circa fe ,

hoc eft > domefticos ac familiäres fuos» largiflime profecutus, nihil pri-

us aut acrius monuit, qvam ne qvid

fordide facerent. (d) SpeBacuU, qvi-

bvt Romani maxime de]e<ftabantur , qvam fepiflime edidit fumtuofiftima,

five in Circo , five in Amphitheatro,

B 5 ubi

(a) (b) Svet, Dom. cap. j. Svet. cap, 2«, (c) Svet>

"p. 9. (d) Svet. cag, 4,

(12)

10

ubi pugnam qvoqve navalem cöm-

mifit : Seculares ludos exhibuit:

Qvinqvennale certamen Jovi Capito-

lino triplex inftituit> htuticum» eqve- ftre & gymnicurn : Qvinqvatria in | honorem Minervas eeiebravir , cui j

collegium inftituerat ; ex qvo forte du&i magifterio fungerentnr , dede- j

rentqve eximias venationes & fceni-

cos ludos, fuperqve oratorum & po-

érarum certamina. Crepidatus ipfe

certaminibus prasfedit , purpureaqve amidtus toga Germanica, capite ge- ftans coronam auream cum effigie Jovis ac Junonis Minervaeqve : adfi-

dentibus Diali facerdote j & collegio

Flavialium pari habitu , nifi qvod

illorum coronis inerat ipfius imago*

(#) Speftatoribvi crebro multa largieba-

tur ; nonnunqvam conviviüm facie-

bat eis in eodem loco fedentibus »

vinumqve prasbebat faspe numero ,

nodturno tempore fiuens. (J>) Bel¬

lum etium navale in loco qvodam no¬

vo

Ca) XiPh. pag, %o6, (b) Svet, Dom. cap, 4, Xiph,

{>ag, 107. & iotf. Z011.T. 2. pag, 74.

(13)

vo fecit, ubi non folum omnes fere, qyi ,pugnaverant, fed etiam multi ex

fpe$atoribus , ob fcedam derepente

fubortam tempeftatem , lsefa valetu»

dine , interiere* Neminem emm

difcedere, alias veftes induere, pafc

fus eft , qvamvis- ipfe penulas fubin-

de muraret. No&urnum tarnen e-

pulum confolandi caufia populo de-

dit publice. Sed ut plebi hoc tem¬

pore , ita qv.oqve paulo poft primo-

ribus Senatorii & eqveftris ordmis lu¬

gubrem coenam dedit: fed ut hifto-

, ria magis conftet, juvat ex Xiphili-

no integrum recitare locum* tsid- paravit ades > inqvh , ex omnibus par- ttbtfi nigerrimas, erant cnim atra la- qvearia , parietes ac pavimentum , in

eocjvs fedej nuda eodem mode coltocata, Quibu* paratis , eos nobln abfqve comi-

tibus introduci jubet ; ac prtmum omni"

um juxta unumqvemqve cotumnamy /«-

ßar fepulcri , collocat , in qva nomen e-

ju4 feriptum erat , pendebatqve de ea

Ijchnuchusparva* , ut adfölet in monu- menlk : tum nudi pueri atramerJo oblitt

tan-

(14)

12

tancfvam fpeBra qvadam , ingrediuntur» na ipfosqve borrtbtli faltatione ctrcumeunt, eo-tio,

qve faElo , ante pedes ipforum conßßunlfqi fiuntqve ad extrcmum omnia , qva in t'ijli xeqvtis mortuorum ßert folent, Nam fåce{

res atrét in vafis eodem modo eis adpcfits ftterunt. J^yas ob res qvüqvo maximeres

reformidare coeptt , $ perhorrefcere, qvodqv

fe jam crederent inteftUum tri , prafer- bu

tim cjvod ceteris magnutn filentium effet,con

qvafijam mortui effent , cjvodqve Do- en:

milianua fermonem habebat de its rebus, im qua ad mortemqv&ve ad c<edes perti- Jaet

nerent. Tandem rero il/os dtmittit ,

pri

pr/emiffif famulis ipforum , qvi in vefti- Sm

bulis adium remanferant, 6)yumqvt jeg pr<eparajfet alios incognilos homtnei , a fan qvibwt domum reducerentur, vehiculis no

leblieis datis , multo majorer/t metum eis duz incufßt. Jam qvisqve domum venerat, tis ifå rejpirare qvodammodo incipiebat, cum affi

nuntutum nonnullos ab Augußo ve- con nire. Jffya ex re eis mori omnino üü exfpeBantibua , ab uno horum oblata ler columna a//gentea , ab altero aliud ali*

qvid j ab al'to veto •> ex iis qua in cce* (a)

ne ®°„r

(15)

n

ur > m fiferant adpofita > ptéqve erant pre*

eo'tioßjßma : poßremo pyerdamonion unicu*

intyicjve lotu* ornatu* obtulit :

j r-tili totamnoßem ttmore percttlfimunera acr

$cefemnt. i.' ":, i

■ßtA UlteriuS progrediendum eft -ad

imeres Domkiani militäres, confiderando»

vod qvas beila fub ipfo funt gefta^ ex.qvi- bus primum eft {/) \Britannicum^ fet*

ret,contra Britannos , qvos rebelles dtiéiu

9*- enim.Agrieolae multis cladibus fra&oSy

», imperio adjecit fucv Qva vi&oria

*ti-laetus atqve elatus degenerare , & a

't >

priftina bpnitate decljnare coepit* (b)

Qi' Sunt Sarmaiz deinde bello petiti ob legionem unam, cum Legato ftmul cse?

<*

fatn, de qvibus lauream-J.ovi Capitoli*

& no retulit. (p) 4.Adverfes Uacos, quorum dux erat Decebalus, vir.eximias virtu- fh tis, ipfe duxit excercitum , multisqve

m affeeit cladibus : (d) Sed -viftiu a Mar-

v* comannis, cum. qvibus eodem tempore

n0 illires erat, 6c in fugam conje&us , ce?

4 leres ad Decebalum mißt nuntios, ad

'l*

> C par

t* (») Tac: in vita Age. (b) Sabell. T. t. pag, 501.Sveti

14 Domicap, 6. (Xiph;pag. 2Q7» (i)Dio c Theidofio

* ia Döntft. "

(16)

»4

pacem petendam» qvam antea fcepius

petentinondederat. Quamconditionem gravibus malis confli&atus lubensacce-

pit Decebalus> 6c per legatos cum Do¬

mitiane) ea conditione tecit pacem

, ut

qvotannisTibicertumpenderettributum.

Re tam infeliciter gefta, ceu vi&or, le¬

gatos öc epiftolasRomammifit, multis-

que ferculis triumphum ornavit. Unde

tot ac tanti honores ei funtdecreti,utin Omnibus terrarum partibus,qvaeejus di-

tioni fuberant, flatus aureae atq; urgen¬

tem fuerintpofitae. Retenturus autemfa-

vorem militum, 6c ne in vulgus abiret

iirnulata ipfiusvicloria>honoribusatque

argentodonatos auxit. (*) Cujus largitio-

nU eum poftea pamituit. (b) Nam exebau•

flu* operum ac munerum impenfis,nihil habuit,undetotactantaexplicaretonera,

nifi,qvocunqvemodo poflet, corraderet pecunias. (0 6)u&resopulentijjimis plerisq;

civibus cauflfa fuitinteritus. Namlevifli-

ma excaufla,partimreosinfenatufa&os, partiminfidiisfuftulit,eorumqvebona in

fuumacpublicumvertebatufum?quibus

fe (a> Zon.pag,(b)Svct,Dom. cap, ix.(c)Xiph:p.J07,

(17)

*5 feodiofum multisacinviftimreddidit. (a)

CMultiqvoqveprovincialeSobgraviffima

acintolerabilia,quaeexigebanturtributa,

abeodefecere. In hisNafomanes, qvi &

qvaeftores adverfusfemifTos occiderunt,

&Flaccum Numidias prsetoremita devi-

cerunt,utcaftrisejus fintpotiti, ubi cum affarimvini,&qvacepuliserantneceflaria,t inveniflent, inebriati obdormiverunt.

Quo FlaccuS cognitoeos aggrefTusinter- necionedelevit> acneirnbelliqvidemaeta- tipepercit. (A) DeindeL.<*jlntomum fuperi-

risGermania2Praefe&um,perNorbanum

Appium& L. Maximum duces,mirafeli-

citateconfecit. (c)Nam ipfachmtcaUonüho¬

ra, refolutusRhenustranfituras ad eum

Gallorum copiasinhibuit* Sed L. Maxi¬

musde crudelitäteDomitianicertior fa-

&us,omnesliterasinarcis Antoniiinven-

tas.negle&o proprio periculo,ut ceteri

calumniampwnamqve effugerent, com- buflit.

QvarecognitaDomitianusyOfyCW^

iidegenere&temporemortiseruditUS, ma-

> gis

(a)Zon.To.i.pag.y4.(b)Sextus Aurelig.(c)Svet» Dom.

«p.6.Saböll» T.z.p.30l#(d) Xiph.pag. ju,

(18)

16

gis magisqve in crudelitatem effufus, omnesfe.

rc fulpecios fibi infidiari pütavit. (a) Nobil/(Ji•

mos ex fenacu intefecit, nec propinqvis fuispe- percit, (/?) Igituir metu crudelitatis ac confci-

entiae fuae conjurayere in eum fcelefti homines

ac irnpii: Parthenius cubicularis cum collegaSi- gerio ; itemEntellüs cumStephanoLiberto,Secf

rieque Domidauxor, neqveNörbanusPraefeétus prsetorii,neque collegaejusPetroniusSecundus,

id dicunturignoraiTe, Nam Domrtra propter a-

morem Paridis in oJium ejus venerac, dme- batqve ne fe incerfici juberet. Indkat Xtphiit-

nt& (c) Domitianum ftatuiffe hos omnes uno die inrerficere, idque Domiciam cognoviffe ex tabula tiliacea, qvam puer qvidarh., fqb pulvi-

nanabditam, eo dormiente abftulerat, ac Do-

mitiae obviam venienti tradiderat, qvae eecens

rem omnein indicavit, Re itaque animadveria*

infiqiasmaturavcre conjurati, QuorumSte-, pbanus cubiculum cum ceteris acht > profelTus confpirationis.indicium, 8c ob hoc ipium ad-

mifius, legend traditum afe iibellum, fufFodic ingvina : At correptoScin terram deje&o Ste¬

phano reliqvi fuccurunt, &Domitianumfeptem

vultieribus coniollum indignaneceinterficiunt.

Qvod fa&um elf xiv Kal. octobr* anno aetatis XL V. imperii XP,

(a^ Eütropius^b) Herod, üb.i.Svet. Pom cap,l7,(c)

axj,;d)Svei,Dom, cap,17,

References

Related documents

liari debere judicabat, ideoqve totutn le iis conlecravit, qvod abundé docent, qvi ejus.

Cui vero magis quam Erudito competit naturam ducem

motus fuum quendam a natura habet vultum^ J'onim érgeffum ; totum- que corpus hominis, &lt;&amp; ejus omnis vid-.. tus, orpinesquevoces, ut nervi in fidibus, itafonant, ut a motu

&amp; perfpicué exequitur &gt; ut ne minuta_s quidem omittat» qualia funt: quod im- prudenter caperetur, (v.24.) quod in_, mediis oblectationibus oppreffi ejus Principes lomno

a&#34; Pramüum autem ejus fuit reliqvum A- fix, (c) Quod inter Pontum

tum Gaditanum &amp; extra columnas Herculis in Oceanum excurrere_».

Ad feciales Romanos pergo, ubi primum vocis hvpiov venit expen- dendum;.. dendum: a foedére faciendo di&amp;os feciales comrnunior eft opfoiio a) vel quod fidei public&lt;s apud

ac cychci. Quod il, pro temporum ratione, hsc inter fe compoiita fuiile, ftatuamus, nos haud faili Ipero; cum antiquifTimi Scripte«. res, ut Pindarus ,