• No results found

Dissertationem politicam de fortalitiis eorundemq; usu cum suffragio amplissimæ facult. philosoph. Upsal. sub præsidio ... Joannis Bilberg ... publicæ candidorum censuræ modeste exponit Petrus E. Fluur, W. Bothn. In auditorio Gustaviano majore ad diem Ma

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertationem politicam de fortalitiis eorundemq; usu cum suffragio amplissimæ facult. philosoph. Upsal. sub præsidio ... Joannis Bilberg ... publicæ candidorum censuræ modeste exponit Petrus E. Fluur, W. Bothn. In auditorio Gustaviano majore ad diem Ma"

Copied!
48
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

η.

HRP!I

Q.

F.

K

S*

dissertationem POLITICAM DF.

fortalitiis

Eorundemq; ufu

Cum

fuffragio

ampliffimx

facult.

Philofoph» Upfal,

SliB PRiESIDIO

V1RI CLARISSIMI

DftJOANN

Is

Mathem* ProfeiHOrdin»

Publicaecandidorum cenfuras mo¬

derte exponit

fETRUS

E.§£UU91/

W. Bothn.

In auditorio Gurtaviano majore ad

(2)

Äniifiiti NorUnåorum eminentiflimo

Dn.

Mag.

MATTHE

STEUCHIO,

Moecenati Γυο ajtatem colendo» venerando*

Ut &

Viru PlurimumRevcrenduat% Dofiisfimh

Mag. ΕRICO ID.PETRO STEG /. Paft. & CENIO, Paft. in

vjgilantiffimojAvii

meo pl,

honoran-do. Praep in ©iftåkfu! me

ririflitrjo, parentimeo o-jnnifiiiali cultu seternum

fuipiciendo.

Do. OL AO Så

LIN,Paft. confirmato

»n JJpffltKkt* Avunculo meo defideratis-• fimo, Dno, JOANNI gmUÜi/ V.D.Com· miniftro in©(fjålffhl &'

delifiimo,fratrimeo

cariffimo.

Hafce ingsniifui primitias,

qvamvis

immaturas in theileram obligati Sc devin*

dUanimi, cumomnis proipericatisv<?to,

Offert Sc dicat eorutö

Cliens &Filmus i Φ

* »

(3)

(ι) St»

'

PR/L LO

QU I UM.

inficias ire viχfuflinetem,

decreta, ad civitatis

ef-'fåmkfcntiam conflituendatn necejfaria, /><>/<?, utfc eadem propofi-t^o^9B&s0'ti4mßytßnem ohineat. tcmere tarnen(aluti\u#confuluijfeeos autumo

civcs,qui-bitshuic munimenio etiatnalia, necminus

com-mendanda, adderevifum fuit: utfocietatemalias

lene (ätts fundatam adhuc redderenttutioretn.

Unde, i//» civitatum conditoriltts , quijollicitam

bautminusegeruntiUramcjusdem, quomodo ju#

jamjamconßituend# civitati robtir nonmodoex

paäis&conventis, verum étiam exaliis muni-mentis, follertianatur# induflriaq^ bominum

in-ventu,addiqueat, fummum ejfetnefas meritam

laudemderogare. Deus condiior natur#

burna-n#i natur##mulamartemvoluit,adeoutnihil

tri-buendumluic,quod nonfagaciprinsbominum

a-nimofueritinditum,undeceu rivulus ex

fuo

fen-tepr

omanat. ldemheic valet natur# conatusvi· ventium omnium, ut \ciliceiin proprii

corporis

confervationem> pro facultate fibiconcejfaien*

dantj quamquam differentia adpareat

maxima

inter eundem inceterisviventibtts, brutisite ani-mantibusacbomine: cumin illtsignobilior, uipo*,

tequ#

c#co(oiummodo natur# duclu in acliones

ßbinecejfarias feruntur: in hoc vero.nobilior,

(4)

«Φ* (O

Up-quiinfignigaudetrationisufu,cujus benefuio

mul-tumineligendo&feäandobono, maloautem, ét

quodeinoxium averfando fugiendofc pravalet.

Siiu<fcomnevivens juo modo tenditaifuam

in-columitatemobtineniam, ettaminjra fortet»hit·

manam,quid, quafo, mirum , fi & ipfe bo·

mo,prafUntiorisqui ednatura, juam

quo^falu-tem maximum£ commodum majore

cum

dexie-ritate atfprudentia,quam cetera

ignobiliorisge-nervs,adfeäare projequive(ciret: nanquidemil·

los, quibus jam civitatis magno cammodofrtti

contigit, latere potltitbanclocietatem, utper

je-ä'ufimam,ita&fatisfirmam; animotarnenbaut

dubie (atis bene volvebatur nlterius

Pbilojopbi>

Valido adde validius, Sc eric

infuperabik» dumbuicprafidioinjuper & aliudarte atßope·

reciviumfabricatum, incitanie

adjuvante% ορ· portunitate loci adderevoltterunt:quodperarces

■·&propugnacula commodtsfimefactumjuijfe

ccr-nimus. Quorumexplåuationem

cum aninmfa

infequentibusbijcepagelltsprofequi,aquoutddfit

nodrisaufitanimo,te,BenivoleLeblor,

precibusvt'

äumpercupimus.Verumantequampedemulterius

hocinnegotiopromoveamm, ére η ofira

ejfs

dtixi-mus ad limen nofira differtationis inprimis

t»o·

nuiffe,civitatemduobitspottsfimtimmodis tnunirii

vclnaturavelarteieumanu> acprimumad»*'

turamiplam,quaprim nobisabfolvet

mem-brum,mentem adplicamus·

(5)

mem-(i)

Wj

ie

MEMBRUM

PRIUS

Munmentorum

natura-limn

ftrußmam

exbtbet,

....t»ter munimenta,

}y|quae

civitati

natura iüppedirat, haut

im-ito praecipuum

älilcl^

opportunitaslocii

§ubi enim civitatis

fbndamentum crit

ponendura, circumipefteiåtiseligen·

dum ejusmodi folum > unde iniigne

aliquod coramodum non modo ex

ipiaterra, verum etiam mari inipfam

locietatem poilit redundare:

utrius-qve prseftantia & utilitas

comroenda-tione maxime luntdignae, Et hoc

c-tiam eft, quod veteres ad urbem mu«

nieadamhaut parum roboris

(6)

•os (4) se·

re fateftexerunt» ut eorum cx monil·

menris haut obicureliquet, Id ipiuni etiam hodieq; Politici tantopere uno

quaii ore collaudant iuadenrq;, Non poteil non unicuiq;» vcl primis

ίο-Jummodo labris cuievenitphiloiopho·

rumdogmatadeguilare , in expedito

eilehorumufusj adeoutveteressquc acrecentioresfereomncs priccjp.uum

hacinreRegni munimentum, poitea»

qU£ecivitatis ciFentiamconilituunr,fi*

tum efTe dixcrint: quarc illud

Phiio-fophi optimo jure repeterc licet :

epiimum munimentum ipja exßruxit m*

tura♦

Munimentum accedit urbi vel

re-gioni ex ipfius terra; iku> cujus

exera-plum nobis exhibet evidentiflTimum

-Quintus Gurtius,dum in defcriptione

Cilicise( nobiiis qui eil Afiae minoris tra&us ) eil occupatus: dicit enim

eamad modum femicirculi fere

cir-cumieptam continuo montis jugo, cujus extremitates ad ipfumusqiroare fefc extendunt, ejus tarnen dorfum tribuslocisinterrumpi} adeo

ut&ille

(7)

«·§ Cf) to*

aditus, qui per iftas aperturas patuif, praeter quamquod adco anguftus,utne

quidem ultra quaternos armatoscape.

rct, nccminus ob roultisin Iocisprae·

ruptasfuas rupcs iatis moleitus.Quåm

ob rem gravi non fine caufa dicitiÄ

felicitatem fuam admiratus fuiireAle*

xaoder Magnus, cum fauceshas flne fuo copiarumqj interiru penetraflet,

ubi,fi adfuiilentoppreiTores,faxis

po-tuiffcnt obrui. Acccdit ctiam

urbi & regioni munimentüm ex

un-dis: dantur enim regiönes integr® ;

qvibus munimenta iatis firma acquiri poflunt ex earundem naturali

aqua-rum circuitu > adco ut hoftes fineü

eorum in^refibs,vel folummodo un«

dis propellere ac iüffocare

queanc,ut

exemplo nobis non ignoto eiTe po«

terit confoederatum ßelgium, cui

propugnaculum firmiilimum vel folus

Dceanus ille Magnus praeitat» cujufc

adjuvamine Batavos faepeaumerö fuos inimicos ac populatorcs

ultoses-fe & fuffocatum iviiTe nobis didltant

biitoriarura monumenta, Imo &

(8)

per-«Η CO #·*

pcfplurimacafiella ac urbssfeperiun«

tur( quasnon muri» non: munitas ar.

ces> velalia propugnacula, arte homi. num exilrufta , firmas reddunti) vi.

delicet Vcnetias& Dodrecihum alias qve Hollaiidiae urbes, Quin

&non-jiullas ambobus hifce gaudere com· modis certum eil 5 hoc eil, cafiella»

qvibus dcfenfiones accedunt exundis pariterac terra talis eil urbsMala¬ gas, qvas fitu naturas mire eil munita»

& ut utar verbis Quinti Curtii i

qva fpeblat Orienteηα> eingitur amnt

torrenti, ηνi prayuptis utr'mcp ripii adi* tum ad urbem impedit

» ab occidente

d meridie, velut de induflyi

a rufet

praaltas admolita natura eH+ In

eun-dem plane modum de Veibntione»

Seqvanorum oppida, Phociq;

Arca-dum loquuntur Casfar & Polybius,

Hinc patet quantum praeßdii in

lo-cis> natura munitis» coliocandum ßt> qvantaq; civium feliciras, qvibusintec tcitamina Tute civitatis & hoc

accen-feri conveniat. Magna fane earum

(9)

«es; (7) 8<*

eis editls ac praruptis circumfeptas

voluit : eilenimejusmodi propugna*

culum» manu exftru&o magis fir*

mumdurabilcq;j & hoftium

aliorum-qve moliminibus non adeo obvium ;

qvin ctiarn videre liceat conatus inimicos ipiam locorum injuriam qvarn faepiilime irricos reddere & amoliri, tarnq; exiguam accolaruna

manura poile prohibere adirum

re-gionem depopnlari cupientibuS)qvam

alias in campum edutlam adverfarii

vel ungulis eqvoruna facile poflent

obterere* Bicufus eil coilium

mon-tiumq; praeruptorum* hsec

utiiitasru-pium eminentium, jugorumq; prae-ruptorum , civitates feu terras con«

tingenriunijs.

Neq; fpernendae funt utilitates, qvae ex ibio paluilri in utbes redun¬

dant ; nam iilud pierumq,· ea iecum

fert commoda» ut oppugnatorern

prohibeat in campo

iuasexplicareco-piasi adeout, ü ei procedendum, vel

acies ordinanda eilet > utruroq; fuo

nonfme inconimodo ipfe experietur,

(10)

pras-v *§ (8) δ*

praecipuc cum praeter ilratam viam

vix haberet, ubi pedem turo figere

poiieti unde fequentibus malis iine

dubio laboraret · yel enim

parva ad·

modum manu oppugnationem

ad-oriretur, atq; ita iatius fbret civibui

contra hujus vim ie defendere

euirq;

prefternere, qvam illi hos debellare, Dcinde hoc etiam accedit folum

uii-ginoium plane ineptum efle reiiiiea*

di gravitati tormeotorum

, quorum

Mus in oppugnatione maximus habe«

tur; quod Ii firmius reddendum es* fet, cumoppugnatorismaximo &

tem¬

poris & operae detrimento humus> ramis arborum & truncis aliunde ad·

veftis,elevari deberet, Ceterumnon vacathicprolixede raoliminibusift^·

raodi, qvae> dum hxc ab hoftibus

aguntur, poiTunc ipiis atq; etiam eo*

rum openbus ab

oppugnatuyisinten-tari, verba facere, cum hiftoriae

per-plurimae hanc rem nobis evidenter

confirment*

Forro alio qvoq;praefidio natura ci-yitaces qvasdam ac regiones dotare

(11)

C 9) Sto·

VoIuit( qvod ccrte noo minorem iis^

dera pollicetur iécuritatem )

ioliru-dine videlicet & vaüitate agrororti

mirandom munitionis genus ! licuti

dudura evithim exiliimo : Deum

tå na.iuram nihilfeeifje frußra

> ita &

heic exemplum habebimus, Tanta eit aiperitansiocorum» utilitas,utiola

ferehocJqvod cetera omnia,vidcatur

poiTe pra^tare; haeedsnegat curo ht>«

minibus tum juraenfis neceilariana

fui corporis fuiientationera,

qvo ma-locxercitui magis accjdere neqvit,ut merito diccrcm : famem&fnira

pro-pugnacula eile adverfariis deterriraa perniciofifiimaq», Hanc ob caufam Salluitius Thalaro» NurtVidi« urbera»

magoopere cekbrandam cenfutt

Ελ fuga

Jugurtha impenßiu modo yebm fuü difjßdensycumperfugis^ parte

eejui-tatua in joltiudints, demEhalam

perve«

mt-t in oppidum

magnam tå °P*lsnium%

Ubiplerify thefauri

filtorumg,

ejaa multut

puertlia culttta erat: poß^vam Me·

tello

comperta funt♦ qvawqvam inter^Tha^

lam,

flumenfy

proximunt

» in[patio mil·

(12)

«03 (ίο) so»

humquinquagznta loca ayyida atap vaßa

cognoverat; tarnenfpe patrandi hellt> _/?

e/ßy cppiai potitm foret, omnesafperitales

fupervadere, natuyam eiiam vtncere adgreditur. Ex qVopatet > qvamurn

fkmitatis audfcorhuic urbi tribuit)C,v$

con aliunde»qvarn agrorum ex vafti·

täte ac iolitudiac haurienda ; adeout

debellare illam velie, idem eilet,acfi qvis iρ

ihm

naturam

viocere

conare-fur. Ad hujus qvoq; rei

illuilratio-nem non parum faciuot verba , qu#

in feqventibus idem de

alia

ejusdem

gentis

urbc

adducit:

erat%

inquit

>

in*

terin^entesjolitudines,oppidutnmagnttM\

atql nålens, nomine ,

Capfa

j

cujus

con-d;tor Hercules L'thiis memorabatur* Ejus

cives apu-d fugmtbam immunes ,

levi

imperioy

ob

ea

fidel

t

ljumt

habebanlur'

eJPAuniti advorfum hofles non

mcer.ibut

modo» armis at% vires; verum etixto

Walto magis locorum.

afperitate4

Tja

Μ

praeter

oppida propinqva

,

alia

omnia

vt»

ßa, tuculta, egenteetaqvse.,

infeßa ferpen·

i\hn4 ♦quarnm vis·

(icnt't omnium

fera·

(13)

fer-<0S (π) 10·

pentium ipfa pernicicfa, fitt magis* qvam

alia re accenditnr« potiundi

CMa-rtum maxumλ cupido invaferat ; cum

propter ujum beäi , /äw r« a[perλ

videbatur. £/ ?Jlieteäao oppidum Thct«

lam

magnagloria ceperat* haut diffimili*

ter fitttm munitum

Poftqvarn hacin re follertiam»ejusd

demq; ufum

percepiiTentubenusmor-taleSjeandemimirariconabantur,

ope-ram maximera navantes, ut

ctiamil-li, qvorum finibus non adeo faviffct

natura ejusmodi muaimentorum au-«

xilio, arte iba nihiiomninus eandetn

cequarent; qvod & benefa^tuniidetn

prohibitum iveriot loca proxim^

civitaribus fuis excoli, Non eft

itaqve, Benivole Leäor, qvod

mire-ris, Casiarem multis in locis dicere*

Germanos idjibi laudi velie

imputa-ri, qvod vaftiflimascircum febabeant

folitudines imo ex hac re

fecurita-temübi infignem conciiiarinonigno¬

rant* flaec etiam cd ratio, qvaye

agtos, qvod probe notandum, å

(14)

•es CIZ)

abeiFeidem feferat» Hujus notitiara

qvoq; prtefeäos Darii tenuifle aperte

iatis teliatur Curtius» vartationem

Ci-licis adcuratiibme defcribcn«.;

ratio-nesaddens, ut icilicet Alexandro,ho·

ftiimminenti, omnia reiinqverentut

vaita, ut exercitui ejus non effet, un-^

åt:poiletibüenrari, qvo fieret , eutn

veiiaociolo maio ita cogi > uc retro iter moliretur ad fuos penates, Ni¬ hil neq, noitro

tempore frequentius, quam urbes ipias cum rundamentis >

ubi in illis nobis non Iatis praefidii

cernitur, adpropinqvante horte,

in-cendi atq, igne penitus delerhne op·

pugnatoris cedant ufui; imo & ipias

arces atq; ioca munica difui, ne

ad-verfarii, illis occupatis, qvcant

eis-dem fuarum in copiarum turamwa

tk receptacuia uti, 3c, qvod faepiusac·

cioit, ita in illis iuas reiicere vires, ui

&grc admodum portea, & magnanon

töne civinm, dum eadcm tentant re«

cuperare , caede recipi, atq; hoftes

inde expelli qveant,

(15)

«ts O?) la«*

MBMBRUM

PO¬

STERIUS.

TropugnacuJa

irevtter delmeabit.

S\

dus

Uccedit

modus

jaro

civitatum

juftoordine

munien-

fccun-|darum

nobis

expcndendus»

^qvem

fummojure, ut priorem

ip<inatur»>

atii

vindicare, nobis in¬

tegrum fore autumamus» Starim ac

pro inimicis homines fe habere

invi-cemj & bellandi cupiditate flagrare

,

coeperunti qvotidieq; natur»

indu-ftriam, f»pe fuo non iine

incomo-do, oculis funt venati,,. ialuti nec mi¬

nus ipiis fore di&itabac *e£ta ratio

,

iuccedcbantq;

neceflitas &

expericn-tia»ut& ilii tentarcnt» qvid propria

valeret induftria in excogicandis

iiru-cndisq* propugnaculis, quibus hoftilij impetus retardari poflec ac reprimi»

qvod vario modo poftea apud fingu-las

gentes faäuirL»; Qvx prscipua

(16)

«•S C'4) »+

hrcrepetcrenobisanimuseft,notiqvia

iU^-pluratint, Ted quia ha;c prima &ab o·

ronibusgentib^ufurcceptiilima, Adeo

ut nulb jamexiiitar, qv$ belli

ali-qvalem hauferit notitiam » qv?e non

horum itruäturam ft uiurn callear, Et

cum magnum fit comodum noccre

advcriario fui ipöus fine noxa, calii*

de fatis ad hoc praeitandum exfirutfa funt valla ieu muri » inträ qvos tuti

delitefcere qveant cives, belli tamen machinationibus inimicos , haut itä

procul extra urbem in planicie

Ioca«

tos laccilero. |

L

Csterum eo uffy audacias proces·

fifle me nemo credar, ut bene meri¬

tera laudcm alicui detraham : necpeib

qvodqvemqvam

mirari fubeat,

me&

jn hac re, ut & inaiiis,

plusjnduitri#

pofterioribus

feculis tribuere

j

qvod

ceodio in veteres non merito

dixifle

videar, velinvita veritate , cauiatfl

hancunicam tibi fufficere haut

ambi'

go.

Neminifas fore, ni

cum

ratione

vclletiufaaire, inhciari, non tenierc

(17)

m (is) &*

tedeberi hominum

fagacibusingeniis»

utpote ufü magis erudifis ac edo&is*

qvod prioribus ferc deneganduoL»*

Qvcmadmoduro enim faciieerit

pro-batu maliciam & fraudes non

paucas

hominum , qva?

primis tetnporibus

non innotuerunt,

jam fenfim ortas vigere; ita neq; video qvid obiht,

qvo minus ctiam varia remedia, has qvaeqveant refrenare, fint excogitata.

Atqjcumjam innotuerint variae tor-mentorum bellicorum fpecies

,

pcr-plurima

ftratagemata

& fraudes non

pauca?,qua?prifcos inter beIla

gerenda

latebant ; nihil mirum munimenta

,

prioribus plane ignota, inter nos jana

florere, qvte mortalium genus,

utma¬

jorem fecuritatem, quam fc&ari

ho-ftium docuéte varia? inventa; atqj

in-tentarae machinationes, fibi

conci-haret , reperit»

QjVantumvis facilö largirer, multorum munimentorunj

fpecics ufitatorum hodie veteribus

non omnino innotuiile

5 non tarnen

indc iequitur majori cum

prudentia

casdem jam non efle excultas,

magtt

(18)

m

fri)

m>

acfproui ctiam firmiores ;

qvasdein-ccps pro modulo ingenii cooabor

probaro*

Haut aliter res fefe habet cumval·

Iis& pjropugnacuiis , ac aliis

iniiru-roentis beiJicis> quibus hoAi noccre

tam cominuS) qvam eminus homines

fueverunt* Prima «tas ufum plane

fcrri nefcivit» & tum homines invi-cero coogrediebantur pugnb,

calci'

bus morfibusq;» & » ut verbo rera

compleäar> tota eorum pugna mere

in nodi corporis luäatione conAititi

ut ex antiqvioruro fcriptorum

moni·

roenris»nobis facile erit colligerc.

Sc-cunda eandem etiam ignoravit : nara

tunc praelia comittebantur fußibös»

clavis, ceftibus ac calis» prout

Afn

primuro fecere contra

/Egyptios

? ut

memorat Plmus, TeFtia deinde do·

cuit eundem hunc ufum mortalesi

jam cnim ad l&fionem hoftis omnis gcncrisfcrri

inftrumenta

adhiberi

ex-pta funty putahalt« ac gladii & ce¬

tera cjusmodi levicula* Qvarta

de-muco grandiora

omnis

generis

(19)

■09 (1776*

menta hominibus apcruit; qvarenoti

inconiode iniirumentorum bellico«·

rum inventionem ad quatuor

diftin-£ias) Γι placuerit» refcrasclaifes,Jatt*

aurcm velsm uttccum reputes»

acani-roi lance a?qva ponderes,

quamarn

murorum capacitas, ieu perfeßio

prioribus & pofterioribus potuerit

ibfficere temporibus : Procul dubio

rudior primis duabus

> cuitior vero

multo poitcrioribusr**

Non inconveniens videturutquotji

pauca demateria hororovallorum

dis-ieramus,hoceil, qvamnam

comodifli-mamhuic rnoli exitrueudse ibbmini-ilrari poiTc arbitramury Verum eft,

& ufu jam dudutninvaluif»hosex con*

gerie lapidum iruncorumq; confici,

Iinonin rotum » ex parte tarnen, ut

interiorem mihi cooftituant lapides*

exteriorem vero ipfa terra5 fed

peni-tius rem introfpicienti facile

adpare-bit quarumprartcrenda, fctiamiiextra

ibhabeant lapidesterram, plerumq»ca*

tuenid incgmodi inde fequitur,qvod

(20)

•9S 08) *·"■

crebra globorum rcgnitorum pulia* tione ac adtritione laxentur viocu«

h imo rumpantur , ut fenfira 1 fa&a feparatione longa ex attritione tandem minentur ruinam,&, qvodad huc periculofius > hofti in urbem li¬

berum introirum admittano, Pra;-terhasc» terra omuibus

plerumqjob-via; adeoutnpn poilit cuivis » me¬

iern aliquam aedificantij ha?c materia defleere > cum tarnen lapidum tanta

faspitliroc non poterit eile copia , ut

obfidione ein&is operi fuma celerita·

te> urgente neceilitate > exftruendo

quear fufficero. Acccdit infuper Japides majus qvoq; poftulare tempo¬

ris ipacium, ut & laborem : qvodta¬

rnen faeiiius

ligone

uno

velalterojad

manus admoto > celerrime

pcrfici

qveatj nam eo usq; anguftias

faepiifi-me urbs redigitur,ut fpacio horarum

unius vel plurium noäurnarum po*

ftulent rcfici* Praeterea redimuntur

faepenon adeo vulgari pretio ligna

&

lapidcs,ac terra} nec,ut lignea, h#£

materia ignitis ex miffilibus facile im

(21)

Crp)

eenditurflamamq; concipit* ttis pro*

cul dubio difficultatibus motos exiili.

mo» qvi non perperam tcrram cete*

risantcponendam adfertum iverunt»

Forma murorumvaria» variatq;pro

cujusqi gcntis indole. Hinc eil, qvod alios,qvorum animosambitio tenuit, apud auäores legimus, fuperbos ία

aitum exftruxiiTe muros, ut

Carthagi-nenfest aiiosautcm humiles»

utOilen-danos ; non tcmere tamen föret

ad-fcrere horum formam , cotriode

ex-plicari poffe, ii trinam illam geome-tricam cujuscumq; corporis dimen«

fionern vellemus confiderare >

latitu-dinem puta, altitudinem , &

longitu-dincmj« yallautinaltum ftninerent, placuit hominibus, ut ex his hoitem*

urbi iiftinentcm * eum totis ejus

co-piis in agris ante»qvara urbem obii*

dione vel oppugnatione adorirctur »

poiTent confpiccre> unde fit, oppida«

nos, de periculo in anteceflum

ad-monitos» occafionera fibi datam>

dc-feofionem raoliendi propriam» baut«

(22)

qva-«·« C20)■#·►

qvaquam

omittere

,

fcd

fotno

cum

conanime omnem pugn®adpafatufti, .

finemoraadmittere * ut propius

ve-nientem graviter qveant infeftarC» cidemq}aditumprohiberc>nc3 ad

mo-toad urbem exercitu , boflilem ifl cam impetum poflit intentaro« Pr«*

flabit qvoqve valium civibus pr«fi*

dium» ne tela, ab boftibuscmiffa> fu·

ftineant, fcdut biirapunc illos,qveant

ferire : undc paucos civcs magnum

hoftium numerum,fl rite fuo

fungun-turofficio, aeqvare comprobatura eib

Verum enirovero cum vifium omnc, j

vel cx defedu, tfel cxceffu flt

mecien-dum, hautimmerito eandem faeic

te-neo rationemi nam five praealti> flve

cxilesfuerint admodum muri.utrum-qve civitatis non flne incoifiodo

fa-0um exiffimo : altitudoenimpraeter* qvam qvod exhauric aerarium.

(

nul-lum quippe inflciari erediderim,

bo-rum aedificationem & iaepc fadam

it-parationcm magnos reqvirerefumtus

ut& labores; ) ne c minus urbi no*

(23)

■§3 (*r) 59·»

xa; cum hoilem * £ub rourolaten¬

tem» globulis ignitis aliorumq; tor-mentorum orpnium bellicorura fere

machinamentis cpeptum iibi facile

fateri neceilum habeant oppidani* Novimus praeterea qvammuitura prc-iidii oppugnarori ex altitudine

fao-fum accidit, ubi fui vci minimo

cum perieulo qveat murum

cunicu-loruBn artificio urgere & cvertero-j* Haue rem plenius illuftrabit Maiiri»

cum Belgii urbs. Ncc minus pen«»

cuium illi experiuntur cives, qui hu-milibus fua oppida cinxcrunt vallis>

btec cnim cccaöonem praebent

ädver-fariisintcriora urbis fulgen tibus fuis miililibus infeftare funditusqj delere,

cum ob humilitatem fu^ra muri

tor-mentorum vim prahibcre atq;

aver-tere nequeanu. Hcec auget &

aliud

malum» quod fcilicet levt opera

ini-micus oolles cxftruat» quibus

inüru^

menta bellica eievata fua

ffujmina

re-&a linca in urbem cmitteno+Hoc|pe*

ficuium fetis esperiebantur

(24)

•OS (Μ) *+

nidtexhiftoriaobfidionisOftendanae a

riemingo litcris cofignata videre licet»

Qvin & latitudinem vallorum nec

minus urbi expedire reperiemus» praeiertim dum intentionem gentium

penitius rimamur aeqve ac cauiam, eas

moventem craiTa ut curarent moenia

ftruij qua? forfan non alia» quam ut

cives fua moenia in propria

defenfio-ne obeunteS' infperato aliqvo malo

non perdanturyel abibrbeanturifaci«

le enim cveniret, murum exiguura

fulminante aliqvo globo majoris

cu-jusdam molis perforari* feu ex

vehe-menti exterioris partis pulflone faci-lius dirui» unde fequeretur, iecurita*

tern illam qva gaudebant obfeili» pe*

liitus perire , adeo ut tuti efle& in· columes vix poft haec poflent,ni

re-£entina valli reparatione de novo (o

circumponi curarent ; vel fuo

pra;ii-dio aliquo modo fe faoftium'copiis

&numero & virtute par icirent ut

sfcquo animo in difcrimen cum iHö

dcfccndere non vereantur« itäqve

(25)

m sö»

quomajoremquisoperam

fui ipfius

ϊπ-columitatiimpendit > &qvanto magis

amat prfffidia,quae corporiqüeat ante«

ponere,ne peftora tcmeretormentoru

mortiferis iftibusobjiciat,tantominus

deleftatur rocsniörum tenuitate:

ut-pore quibus dcletis nullum aliud fu-pereilct confilium > quam nuda Cor¬

pora prsfentiflimo mortis periculö

opponere» ni vifta fobmittere

ve-Jint arbitrio viftoris, cui procul du¬ bio noa {acile adfentirent, priusqvarri

extrema tentäiTént morris perieulå;

Hincjam fatisclucet» quam in

natti-ram propriam perjuriae fuerint gentes

qvaedam , & quaotamcumq; temeri«

tatis notam mereantur, quae belli

nota ingenio, arte vel prudenti aliqvö

confilio gerere funt adgreflas» fedfo*

lummodo more belluino> opponen*

tesnuda peftora praientiilimo vit£ß

pcriculo) viftoriam ex gravitate

cor-porisq» mole aftimantés : fic etiam

multagjin exercitus fui magno

nutre-to omnem fui defenfionem

(26)

«W (24) Sfo·

fe minus tarnen caute aninladveftl·

muSr-m^munimenta, Jigone alioc]*» quod exeogitavit ars, inftrumcnto fa·

bricata, vanaac inoiiiia efTe,hoftem*

qve haftis gladiisq; vincendum & fubigenduro contendentes* Haud a·

lio hae» ac Spartanus ille olim, cum

Thebani irrupticmeno in urbem ten·

ftarunt, animo fuerunt ; h enim ne^

armü nefy veflibu* teblu<#» oleo

corpus in,· unEluti alteraq}manumnnugla diunj,alte.·

r.a lanceam tenensy domo exiluitx

acpev

medium paguam proruens inter hoßes

Derfatut eB» obvium quemfy feriens d>

ßernens: neßfc ullum aeeepit vu/nu4,fivs

Deo ob nnrtutem eum eußodtente> Jeu%

quod praßantioK humana, natura hoßibw effet vtjm ; obhoc farinnt fertur ab

Ejphorü Coronatut> ac deinde mulBamit'·

le drachmarumadfettu* j qUod absq; ar¬

mis committereJe difcrhnwt ptignx. aufm

ßijjet*

Uc autern co firmior undiq.uaq;

fit

Urbs raaxime eidem conducere arbi*

ramur» totam muris circunaieptam

(27)

can-confervari, ne ab aliqua parte pateat

hofti in caudesn introuu?, PolTet

quidem certis in locis , ubi natura

forfan mitiar aliquid fuerit adrooiita* minusarte excoli» qvod & ftepe ac-cidit; fed ftquidem tutius cenlemus*

ubi nan pra?cipuo aliquo comoda

natura eara dotavcrat undiq* mura

claudere» jocc minus eadem urilitaa

ut minus firma qucat negligi» Seil·

mus pra:rerea vctus illud diu ΓοηιήίΓα

proverbiuari»* : bonam unum non

ex-cludit alterum > quare polier haut

du-! bie ex arabobusiftis

conjun&is major

'

b.rmitas haberu Nec foret

incon-j

fultum

>

ubi ejusmodj

natural» urbs

nongaudet coraodo » fuadere^ coin

loco rnagisfirrnam reddi, flabiliorem-qve feu craflioremibi murupa.exftrui

oportere -x cum cxpenentia iatis lon¬

ga dudum ante ha?c nobilitatumeft

hoites in oppugnatione urbis cujus* dam eapritnum & infenfiillme

urgc-re loca> ubifarna fparfcrit vallaex-t

ßare tenüiflima* Ut fuae ialuti cpn·*

(28)

«·§ ( z6) S*

fulant oppidani eo melius, eisincum< bit) exfiiientibus induciis, hxc talia

penitius animomeditari,ne poit>cum

ingruerit bellum, ipfis erit occafio

fuarri lugendi qverendiqj

impruden-tiam) & infelicitatem quae jam pro¬

priocurovira? eorum periculo

eosdo-cuerunt meliora4 Qu« orania

utfe-liciter peragantur* necefle omnino

eil urhem pollidere bonos & peritos ärchitc&os, qvorum prudentias

mul-tum hoc innegotiotribuendum_>:

Uli

enim plus arte fua, qvam tota manus»

deficientibus his munimentis, forian

efficerent > quod fatis iuperq; teilari

norunt, qui ejusmodi difcriminibus

interfuerunt: ficuti enim i«pius

eve-nit, multum tribuendum elfe umius

conhlio, imo plus» quam multoruru

virturi- ita & heic arti unius plus»

quam perplurimorum imprudentium

incautorumq; fortirudini,

Altcrum munimentorum arte

flru-#orum quod pr«cipua inter

numera-lur, iüntibilae, qva? obftacula haut le¬

(29)

■•5 (a?)

tia fubt, populatori in urbem

introi#

tum negantes * nara five aqvis

replc-tX) five non fuerinc, magnum tamea

prjeiidium ex bis ipfis in ipfum

oppi-dum redundau* Mortalium iane

prudentia vel in eo maxime

conipi-eiebatur» qvod non modo terra

exag-gerata» verum etiam ipecu » in terrae

gremio relido, iniui ruielam frui

ici-Verunc: nam terram poiiqvam in ab tum elevari, emifia infuper alia ,

cu-railent.non minus ipecu iitud,eadem

unde deiumta fuit , arte magis poit

exornare, utqvoq» exindc prifidium

illis eilet, eeeperunt, cui ad certam

altitudiaem , iongirudinem laticudi*

nemq; elaboraro follae Dornen

im-poiuerunt. Haec num humida five

arida magis condueat civitati, erudi·

tos inter prolixe iatis controverfum

eil i qvamvis

noilri

non

fueric

in«

fticuti>. utpote qvibus munimenta-rum naturam δζ ibutluram

eorum-demq^

ufum breviter faltem

perfirin-gere piaeuit,

diu

horum

conciiiationi

(30)

im-*3 C*7>

jrnorari ηβ tarnen noiira de haere

mens nequicqvttm ab oranibus

d.eii«

dererur, praecipuum folumodo uoum

Vel alcerum mrinq; adduccraus argu¬

menta, qvorurn firmitate

pcnüiatavc-ritatem retlaro adfeqvarnur,

EoiTan undis plenara fumtuofanu

magis ficca elfe ßtnuiac ineptanonoa infrcias ibit,. qvi juilo aqimo

iequen-tia velit ponderaro. Prasterqvam

enim qvod aqva, qua replenda

eft

foila, ß fuöiciat > non uiß magno

cum Labore & iuratu, vel ex fluvia

sliqvo praeterßuentes vel raari>forian

nonadeo muris remota,foJlcrtia arti?

ficis öt advocanda , non tarnen Jevi

opera intra ßbi praefcriptas

limites.

coofervatur»qvin iemper

civibusmul-tum faceßatnegotii, utirapenfius

ge-rant curam,ut tucatnr ab omnimoda

injuria, nefemel perfecta pereat;

iéd

refeftis ienßm pro nececeißtate,

rui*

nam minantibus» fafva & incolumis.

habeatur; iaepiflime etiara

accedit

»,

qvodtadhue majus raalum,hanc <?otu·

(31)

(t8) »·►

pedes dvibus «r&iifimos injcerei

Qvod vidclicet praefidio fui

dcfenßo-nem tentantibosprohibeat,occafione

datadrruptionc

etiara in hoftetn rooii-ri: fa?pius enim comprobatum eil>

clandeftina ejusmodi conamina plus

obfeflis> qvi femper pauciores

oppu-goaroribus babentur, qvam apertuitL·

pradium conduccro. Saepius quoq;

eontingit» ingruente byemc j foilam

glacie contegl, quam niß tempeftive

& caute dolabris vcl aliis inßruraea«

tisfrangant milites prsefidisrii>

hoili

facilem in urbem introitum aperief»

Etlicet quis regereret> valla obftare, minus tarnen certum eil & proba

tum ( qvod etiatn ex fuperioribus

pa-tet5 ) qvo propius hoßis ad muros

accedit, eo plus pertculi oppreilis

iminere ,· praeeipue cum fub ipfis

murisomnisgeneris

nxdimina&rou-fo&oppreilisimpunc intemareqvear»

Contra abomnibus faifee malis,dt in

compendio dicam» liberatur foifa

fic-ca} qvss prastcrqvam

qvod

oppida«

(32)

«•β (*sO SC*

nos protegif, ut ibi tuti a

miiljli-bus perniciofis adverfariorum quafi

delitelccre > & ad pugnano fe

praepa-rare cjveant, obferentq;

feie

illis

comoda occafione hoftem

opprima-ro t nec minus ab inimicis

fugata

oppidanorum roanns poteft illuclere* cipere, ubi hoßiura oculos latebiu,

Ad haec probe novimus undis

oppie-ras indigere> praeter opem civium » fi

coniervenrur » anterourali etiam

ali-qvo praefidio novo» ni hoftibus pro*

dantur i imo pontibus, ut maneat

exitus in defenfione fui occuparis, Hcic autem nullusq; ejusmodi ufus

erit, fed» qvandocumq; licuerit, facile obfefli in campum prodibunt, Νεφ

, integrum nobis duximus hic

praeteri-re praeeipuum, quod jaäatur > folTa· ruro humidarum comodum, &

for-fan nobis poiTet obgeri: qvod vide*

licet foffa aqvofa oppidum prüftet

iecurum ab improvifis inimicorum adfuitibus, adeo uteis oronino

fuppe-duaridebeaatarbores>unde pontes v

ei

(33)

na-*$oo ^

navigia ftruent> Γι modo urbe

potian-tur: quod

qvam operofum qvantoq;

peticulo fitjun&umneminero>Velhujus

rei mediocriter gnarum,

fugere exh ftimo+ Verum merito hoc etiam coniodum fpernendum : penitius

c-nim aliqvanto rem perpendenti

ad-parebit, nihil neq; hoc adeo abfolute

facere ad fecuritatem obtinendam» ut

folum rem abfolvati praecipue enim

cum haec eadem femper ex

vigilan-tia , prudentia & fortitudine

pra;fi-diariorum unice fit metienda.

Prx-terea ηεφ adeo mihi conftat nutn

magis foila arida, qvam humida,

pos-fit hoftium Üratagernata ingenioia

praeoccupare,ieu occultasirruptiones

morarh De hac re plenius

infor-mabitur> Bredanam oppugnationem

gvi ex hiiloriis haurire voluerit.

£x his jam facile,üt fpero, unicuiq; erit adfeqvi qvamnam FoiTarum

ego

hifee rationibus fuffukus profeten-dam alteri exifiimo > paucis itaq»

jam reftat dicete de earundem

(34)

dine profbnditatcq;> de loägirudtné

autem idem ac in prioribus> ubi

devaliis nobis fuit fermo, cfto

judi-eiurrm»* In prpfunditatis terminal

tione dum occupamuri jovabic roo«

nere, eandem debere viri altitudi-nem femper fuperarei fin minor erit»

öppugnatos» oppreilionem amolier*

tes, facile detegec ficcanea ; fin

an-disjepleta> traniirum alias hofii

faci-lem prcebebit ; iutriatim ut loquar, utraq; tam infidiis, qvam apcnisin* jords oppugnatoium valde forct ob*

noxia* Caveatur qvoq;> ne plus ter¬

ra? egeratur» qvam operum exftruen*

dorum reqvirit moles : facile enim

foium acervatim hic & ibi cumulatu prsfidii loco eiTet hofii, ut poft coK

lesiftos pofiet tutus ab oppidanoruffl

infeitatione iateto» Poterit etiam

idem materiam iuppeditare

explen-tibus fofiam, unde

contingerefjobor-tis aiiqvando tenebris , non

modo

eam repleri & exaggerari» verunu

ctico fupsmi* no,η

lperantibusidem

(35)

m O*!

praefidiariis, Hujus vero Iatitudo mi¬ nima longirudinem arboris vincet;

fin aliter, levi negotio materiam

Ii-gnearnj vcl aÜam ßliqvam aliunde

^dveheret, unde pontes .sedificaret >

txiilitibus transitum admittentes4

Sta-tuo demum foilam non dire&is

un-diqj lateribus exilruendam eile > ied

parum utrincj; praeruptam> ut acclivi;

las illa> &pra;fertim lateris,

vergcn-tis adipfam urberm prohibeat

adicen-dentibusiter: Ab altero nirois

accli-Vem, ut facilius queantoppidani» da¬

ta conveniente occafione aiccndere»

& inhoitem irruerc^.

Tertia demum jam feqvitur

muni-mentorum ipecies manu exftru&o-rum, qva; inferiorem aliqvando urbis

obtinebit locum , ideoqi&

hrmifli-ma etir ί nam circa hujus

fundamen-ti pofitionem adcurate iatis habenda

.eilcura , ut principem hxc in tota

ürbe nanicilcatur locum » hoc eil,

ut nonmodo cligatur eminentiflimus»

ied & maxime idoneus adferendani

depeilendamqjqvamvis

hoftilcm vim#

(36)

Ca-<Η'θ4)

Cailella tanto magis c re eil condi

non modo idoneo,verum etiamloco

firrnilTimo » qvantomagis praefidii ex

illis fibi profpici volunt civesj

pr#-cipueautem cum muoimentum erit»

qvod & inträ &etiam extra ipiumop-pidum degentesjufto coercebit

impe-rio, Arciumfigura varia:nam quasdara

qvadranguiares, qvasdäqvinqvangula«

res»aliasiexaogularesalias feptangula* resconconipicere licet.Etqvoniamres

fefe in his, qvemadmoduinaliisomni· bus, habet , qvod videlicet aliaealiis

firmiores, &magis capaces, all# mi¬

nus»ideoq; nobis incnmbit, cumfor¬

dan anobisqvispoftularet, utfuperhac

etiamrenoftra conftaretopinio»

mon-ilrare,qvajnam nobis magisplaufibilis

videatur»dicimusitaq, cumvirisemun*

naris non paucis nos diligcre

ca-ftel!a,qva qvincj; iuperbiunt angulis»

eamq;praefertina ob caufam: qvodno?

bis perluafum habemus ejusmodi

ca-paciora cilerccipicndi nonfolum pr#·

fidtumalterorum magisvalido,

ied&

cetcrosbeiii adparatus > qvibus expo·

(37)

*5 ( ν) δ··

gnationem adorientibus fortiter fefi*

ftcrc, urgereac propellere queant>qvi

virtute fua pomeria defcndere

fata-guno.

Non potcftnon maximus horumin

urbeefle uius» adeo ut nonlonge a

ve-ritatcabcrrares, fiadfirmarcs hoc

ca-flelium foluro reli^qvorum omnium

vicemfuftinere; nam perditisac

dele-tis ceteris propugnaculis» hoc unicum

idera» qaod civium & ialutem &ii-bertatem defendet, Hoc foium

re-fugium

ad

buc manet % &> fj rite fuo

funguntur inträ hujus limina officio prasfidiarii, poflunt defperatam

inco-iumitatem tamen obtinero* Quoties

enim probatum cft> ipiamurbem ab hoflcoccupatarn fuiflfei arcemjtamen

eundem maceraile ac depuhfle ?

Po-teftigitur caffcilorum uius pracipuus

optime conftitui duplex. Prior eit fr?enuqa qvafi iniicere vicinis terrisac

UrbibuS) easdemq; domare ? ne novi

qvicqvam contra illud oppidum>

fir-ttiidimohocqvod exöfOatum eft

mu-mmeato^tementj quod totoseorum

(38)

cxer-($6)

éxercitus parvo cum pra?fidio

ridcblt

&propulfabir* Non raroevenif» ca-ftellä viftoriam, deqvajibi

gratulari

poiTe

forfan

jaéiitaret ad

verfarius, pri*

ora trajeftuspropugnacula, revocare, acde manibus pr^damvelutieripero·

Prastereacumlonge munimentumhoc

Vallorumaltitudinemfuperat,unicuiq>i velracente me, in expediro ertepoteii»

iqvam graviter fuis gfobulis

ignitis

idemadvcriariumeciam

coroinusaflii-gereqveac# Qvid magis

?

nonnear-cesnuperfuba&am civitarem, qvarum

forfan accola? imperio non

ailuetiidé

novum ipernerent ac tergiverfaren·

tur, imo quod ia^pe etiamaccidit

ani*

mo ieditionera mcditanies compeice-re & reprimcre valebit+

Poiterioris

ufus eit officium urbibus circumjacen·

tibusnon muuitis & regionibus

auxi·

liofeu prtefidio erte, & , exigente

ulti*

manecertitate, refugio feu Aiylo

tu-tiflimo» unde vimiibiab horte illatarö

conjunäis vinbus fortius qveant pro* pullare : vel intermixtis

paftis

hortt

deditioaem annunciare,UndepianftEP»

(39)

«Η 07)

cos optime cumillo

de

fua

Incolurni-täteatqivita poile

pacifci,

autftrenue

pugnari qub ad

fpiritus

vitales

eorurn pererrarit artus* Hanc rem dducide

ob oculosponitLivius»

qui

occupatus

in deferiptione pugnse Romanorum

cumGallis circa Tiberisripam prolixe

de hac re dißerit: ied quoniam hic non vacat fingula ejus veiba adferre»

ienium folumroodo quam brevitTime

ejuseruere conabor. Acic vi&i Ro¬

mani Galiis campum cedcre coa&i

funt,vitae fuga confulentes, quiaiini«

ftro cornu fteterant qoidem miierct

ob nandi imperitiam & loricarum

gravitatem, gurguibus

exhauiii

peri-erunr* maximatarnen pars. incolumis

Vejospervenir, Ab alrero vero qui pugnarant>indulgcnte ita

loci

oppor-tunitatc, Romarn fe

contuIerunc,me-tu mortistam concitato gradu» utne

ipfis qvidem in mentem

venirct

por¬

tas clauderei Ted fpretis ccteris

pro-pugiacuiis arcem occuparunt m

Ca-pitoüo«nonte iitam>quam

opinatifli^

(40)

OQ

Quod necminusex opinione felicifer

ipfisceflit: nam non modo facra (ua

omnia» Ted etiam fe ipios , quot-quot intra pomeria erant,

ialvoscon-fervarunt, hoftemq;, infeäis rebus >

Orcem fuam Capiroiinam deferere

coégerunt. Ε rc eile non duco

ultc-rius me fuper hanc rem diffunderp:

pumexhis fatis confter, Romanos vix

(alvos fuiile > fi arcis pr«fidio

falu-|em fuam nonfu i ilent coniecuti,

Cafteila ut fint firma, ieqventes

ab

Årchitedtis obiérvari canones. Ne

ipes civesfallat, nitendum eil ium-mopere, ut exftruetur, uti jam modo

i

innuebamus, in forrifömo urbisloco,

alias enim poiFent oppidani de fsmel

concppta ipeipfimetdecipii cumho?

Idem Afylum ac receptaculum erit

inviolabiie : & eorum imprudentia

perelidtusfuerit locus fituaptiorqvo pccupato ab hefte vel parum eidem

vel nihilcur«dientrciiqua munimen- j ta. Hoc probe obfervarunt , qui

vel colli alicui vel petr« fuas

fupcr-öruxerunt arces: meretur iÄtur lau- rr

(41)

«08! O?) ^

dera qyiarcem Upialenfem

fuperaedi-ficaverit eminenti colli > adeo utjaegt

fuumob fitum iuper aedificia

ipflusur-bis ejus iuperbiant bafes & quafi iq

iubjedam urhem dominentnrf Sin

autem fuerit planities, ubi defignatus

fueritlocus sdificandce urbis» potent

tarnen optimum & commodiilimura

caftello iiruendo» putaubi paludes &

alia ejusmodi obftacula idena ornent,

rehqui* Deinde ejusdem fervetur prtecccupatione primarius in urbem

qdituS)hoceit, utpraecipuus introitus

ducar pr^cer ipfamarccm» ns hoftilo

quicquarp molietur,

adquod

averteq-dum auxilium urbs ab ipfa arce

fru-itra defiderarett Smautem ad undas

poiitum fuerit oppidum etiam&heic

ut fibi vindicet caiiellum

prasrogati-vam aliquam neeeife eil* Deniqve

quantacumq; opera tieri poteritjopus

crt;urbem muniri & contra intcr-t

uum&externum hoftem* ita tamen,

Ut iirmiora extraneum excipianr*

Pooamus jano arcem eile

qvin^anguidX&h-i#m->

iiqvidero

ex

iuperionbus

(42)

•es (40)

heicjam ulterius conabimuradftrucre hancmulto ceteris prctbabiliorem» ut

jamexplicemus ubcrias mentem

no-itram» ingenue fatemur tresangulos

refpieeredcbere tcrram vel undas ex·

ipaurbem»

duos autcmreliquos dire-faciebus cjusdem opponi ut

&

tntra & extra moenia rebellantcs

for-titer qveant

urgeri*

Arci

deroum

re-fervetur aditusin&exitus cx urbej ne

abui>a parte

obfsfli

teneantur pome-riisinclufi; fedabhac inclufit ab

al¬

teraliberi,utpoflint fibi fubfidiura

ad-ioqiare & intromittere > fl

adiuerit

extraneusadverfarius,aboppidanis,

fin

autena intraneus» ab exteris. Et

hoc

modo inftru&a αίάηφ

comodis

arx;

crit tu.tiflima,

Quamvis

propugnacula,

qua?

larga

natura; donatione hominibus

conti-gere *

fatis

firma,

ut

fperamus

,

in

rnembro priore demonftrarum i

neeminus qvoqj» qvae

arshominum

labrieavit: nihil ominös tarnen

ad

Sjqgqiacti

illam

duoconjunßavaleuty

ur-&csQtroqve qvae

gaudent

hoc

muni-

(43)

men-(40

rtientorum genere ad hac

raulto

tu-tiores neceilc eft fatearour, Evincit

hoc refta ratio > iuadet docetqve ex*

perientia fatis longa ι

Quoties

enim

audire & videre licet» oppida, utroq;

hoc commodo fuperbientia,vel

calli-diiiimum holtium coniiliumiuperare»

vel, eftuio muko languine »

hoftern

fepullara ferrc , aut raro

murostran-fihro* Non pollura non ejusmodi

£>ropugnaculismagnum

adfcribere

ro-bur » praecipue cum unius defe&um

fuppleac alcerius perfeftio» Et

licet

non adeo lirma eilet loci iituatio» ut

iolaroturn opus prsdaret ; nec mi¬

nus tarnen ii commodo huic

irnpo-fueris aliud mortaiium manu

exorna-tum» habebis quod tuis

votisiufficietv

Eilea mortaiium indoles, qvodorani nifu cupiatSc qvsrat

proprii

peiloris

inco!urnitatem_» : qvap genuina

eiiatn

Caufa, quare homines

frontes

no-luerunt nudas adveriariorum telis

objicere; fed

coniultius dux:erunt*

easdem muniraentis qvibuscumqvs

ieupraiidis

tegh

prsefeftim

cum

itx«

(44)

(4Z)

teliexcrint cum fuo fuperiore ipfis

congrediupdum fore^. Utiiitacem

propterea propuguaculorum evertc*

re , & nullius momenti facere qvi

iatagunt, oon in alios , fsd in

pro-priarn naturam & mernbra» quae iua« <jent fuae ipßus confervationi incum-bendum, heviunt. Toto itaq: coelo a, veritate aberrant, qvi arces &

muni-menra cetera» veliolumearn

obcau-iami qvod magnum reqvtrant

ium-tum damnanr.& dicunc ca plus

noce-re, qvam regionibus prodeiTe: &, uC

adhuc magis prodantiuam ircfciriam».

haut verentur fateri, nullum ejusmodi

eile ilruendum : qvoniam nemo ad

ha?c u qve rempora fuitinuic tale

aedi-ficarcr quod non facile» volente

iu-prerno Numine, poflet dirui δζίοΐο a?quari, Sed qvomodo, quaefo, haec

erunt explicanda, 0 Ghi conftabunt»

certe me connexionem

argumenta-tionis hujus confequi non poile, haut

pudet ingenue f^atri : cum

abipiius

X)ei omnipotentia ad hominum ope¬

ra nunqvana valuic & nusqvam gea*

(45)

tium valebit illatio» His facile

repo-nerem, qvoniam dum pJacet

Creato-ή corpora noftra de terris peribunt;

ideocj; qvia corruptioni funt

obno-xia , neq> nos decet, ut cooiervetur

genus humanum procreatione

fobo-lis, & qvod gravius, ne dum propria corpora,Ted qvam primum ut

diflol-vantuf curam agero. Qvorium

hiec infång argumentatio dicerem,

non video« Sunt perplurima alia

ejusdem generis argumenta,

qvaspas-fim leguntur 5 at fingula h<£c

addu-cere brevitatisvetatftudium i

eorum-qve enodationitantominusneceiTari«·

um duxi immorari > qvanto certius

fciam eadem exhaäenus adduäis fa· ciliime pofie intelligi & explicari« Multa etiam munimentorum genera

lubensconfiteor me praeteriiiTe,

pras-cipuetemporaria & leviora, qvodmihi

vitioverti noarbitror; cummeafuerit

iofiituti ratio iolumraodo prsecipua perftringere. Sed ut coiophonis

lo-cojamincompcndium

rcdigam» qua*

(46)

F

«·§(.44·)"®«·

fWius ante h$c in mediutn prölaf* fürt, addoj omniah^c ad iMain me*

tarn collineare , ut doceant nos,

fropugnacula ejje moles cju'asdam natur*

ΊχΙarte homtnum fabricatas, utprafidid

ipfis fint contra njim β injuria* inimicoruvrui

(47)

MOtiSllUK FlUUk.

AYant

che,de

entendu,

donner

que

aupublie

vous

quelque

avez

pris

preuve

a

ta-dela vivacité devotre esprit,aurti bien qué

des efforts de vosetudes: je me

trouveob-li^c

Ρ amitié,quejevous porte,

de

vous en

feliciter, &de voustcmoigner la jojge, que

je fens paravance des

applaudiiTements,

que

vous allez meriter par la. Le temps , ny

la

bienfeancene me permettentpoint,de faire

ünlong diicours, pour loiier votre

dertein,

qui fe recommande alTczluy méme

åtousles

honnétesgens : je drjSyfetilement, que

la

matiere,donc vous avez faitchoix, eftlino¬

ble,Sc teilement de la Saiibn,que vous n'en

eulliez putrouverune plus digne

de

votre

curioiite Sc devos lumieres. Nous vivons

dansuntemps, οΐι

la^uerre

travailleou

me-nåcetout: C"eftpourquoyil nya

presquede

fcience, quiibit plusnecertaire, que

celle,

qui

metlesΕilatsen defence, Scqui apprend aux

bommes de iemettre åcouvert des infultes

& dela violence de fes ennemis. Comme

Ceft unart, que lanature memoa cnfeignr,

dequia efté perfetftionépar la raifon , jene

diray rien davantagepour relever fon

meri-te,quiertreconnu ätoutle monde. Je m' en

rapporte iéulementace que vous en aurez

(48)

eicrir,Monfieur,Sepourilipplcerauxde-fauts

de mon eloquence par la fincerit? de mes

voeux,je priele bonDieu, dont la prote- [

éhon>eii le fort& la ieurete de tous ceux>

quiiéfoumettent auxordres de fa

fäintepro-vidence>de vouloir ailifter vos deifeins, dc

fa grace &defes benediftions: auVBfte» je

vous declare d*etre toute ma vie

τ

cßAonßeur

Vbtre treshumble &tres obeipnt \

Servitem

NlCOiAUS STERNELIUS*

Corrigeηda.

DAg.6.lin, y,Dodre&hum,lege D0dreilum.p7.lin»

*

7.inimicos,l. inimicorum,p.n,lin,g. lollertiam»

adde,naturs,p, 17,lin,23.quarum,leg.qusnam.p.ift,

lin.i. regnitorum, leg.emifforum. ibid, lin. 17.

quod,leg,cum,ρ,*z.lin.2ft circumponi, 1.

circum-cingi.lbid, lin.23.par,leg,pares.lbid.lin.25·.vereati«

tur,leg.vererentur. pag.25,lin,zo. cum, leg,nam»

p, 32,lin,9.ficcanea, leg,ficca#

References

Related documents

per fit aequabilis.Et licet nonomnes in quantitate hujus motus con* veniant, tarnen in fpeeie non diflT.ntiunt, quod temporibusarquali* bus fupra polos zoiiaci in

quam lunamagis mtramart quod ha fint irebrtow. Voce ι ergo fe natura vidgar t, φ ufitata re

periculorumfy defiderat\ prat er hane lau dis Gloria: qua quidem detrafåa, quid eß. quodin hoc tam extguo

tes acquales, quibus quaruor interfeiiibnum punéiis quatuor aill« gnant ventos j quoi cardinales vocsnt; quia å quamor mundi car*. dmalibus

ris columna, necefleert; quod aucem lub rigida ad fenfum brumae frigöra mercurius nonnunquam inferior appareac, impucandum contra puritati ac ferenicaci aeris, quae eciam. cum

fa vero ea erat quod Populus Romanus mallet. in circo ac foro manus movere,quam

tribuerenequearaus, ut vi hane difcerpat; å rationibus tarnen ejus eile, cum compe* tentera magis illo arbicrum frudra quaere·. remusjhorum rationes

Statte Hialmar o$ Hramer &#34; fåcfyfate.