Dissertatio sistens observationes nonnullas de philosophia recentiorum Platonicorum, indolem atque originem fanatismi nostri ævi illustrantes. Cujus partem posteriorem venia ampliss. facult. philos. præside mag. Daniel. Boëthio ... pro gradu philosophico

DISSERTATIO SISTGNS

OBSERVATIONES _NONNULLAS

de PHILOSOPHIA _RECENTIORUM

PLATONICORUM,

INDOLEM _atque

ORIGINEM FANATISMI NOSTRI

jEVI

_{ILLUSTRANTES.}

CUJUS PARTEM POSTERIOREM

VENIA AMPL1SS. FACUL7. ΡHlLOS.

PRyESIDE

ALo

DANlEL.

_{ΒΟΕτΗΙΟ,}

ΕΪΗ, ET POLIT. PROF. REG. ET ORD.

PRO GRADO _PHJLOSOPHICO

PUBLICE _{EXAMINANDAM PROPONIT}

REINHOLDUS

_SCHERINGSQN,

DALECARLUS.

IN AUDIT. GUST. _{MAJ. D* XXX APR1LIS MDCCLXXXVIII} Horis A, M» Solitis.

~ίι. , owsrmto&tfcl*! -ÄV»iiohK^^Äsö

'· 4 '

Tvi

_{,£ r ■}

βmsnibmriirnB Ä joßibloonoo .iwürc ?irip' »M

isldo _{ßluomßq asTfloo eioobßnsleiÖ noiiq πι crißu-p}

=ßI3 ßinmol ivsß hfiort mmooii&fiß^ isjni ßnniivcv rnßül insnigno lUiüo" jßjn^rnrnoo, gnobnsDöi imeinor,

srjjüd

äsblßii

fiisn'Qbßgßqcnq 3%

mbkaigoaq

cambb

bb) ti&iivsid ßioqfnsi sopen βΐίΐοπ bß andqololirfå

•nbb so _{?euifndßiißns} "/öfüTtoT _abrl. ßoboftflHf.βΓπΠδίπs»sr ädI ßirirnol 3& e^ioqis's3nbi k qo'ri ? iFteoq; bmvs

afo-oup Vslebüßfl dßh-jkü MlilO^OOMSOSYB' iusniVfCi _jop

_,.>bol

_{^ djßVt · XplS"/. ;ΠΟ SÜfß} JjOiäri s ικ.■l h11a·: ;ü;i!. ί:: I, i '■·οΙ .j;. .·■ : - .V 3 ·

"6Ί mofcM-π ϊύ'ή huhi meiern inoobdijl η . dtns

«iliiqHilCl S.3MHÖ8" bhßriAi

boop

, jnevb·.'- · .nmgüi

»omq moishibb' jvs ebnslaßiq

ßHxjpril

arm sodiop

•fiA mob ?inrmiosi mßbnoop f jßaoii ^ß-ßqinps eorr

i_zhQmZ ;Πΐιο· asiil snhßob rnߣb(do ορ omugi&j

.»cm fjimoonaM bv errai/vmH cd): asop -iisißfios öisbob fnsmboiiiifnb _{jiBanKisimuDtb} saun

M3T3M^aH bß muii/ihg9 frbbii joeifttd! _{boup c im}

-poss2 ß obnt ßrbbp3 πι e-eop «etonrqg inhsvßiigß

-nel ιοο"ίθο"ίπαΤβΙ8 mmühnoosi _{ßidqoiolitiH oinsi of} liin .monirnon <zsdmi οvorn ßiiimcni Mfdminsv elB

siogol fOfnengi snßlq fnp'ioqnnsi Γπιποίίι adtofliH niiiiorbßnoM amfilni _{boop (eurrißaoß3 rninb iij <fbloq} SEiiv ab _{t2iril fnonöösooo inöhmWlni mimiirnoaSt &} -hbaiiaj eodai ß onohßißqbl _ß snoifbsiisq senßmoff

f-ätabsb afcrbfnmoa , gbnßvnsb arxf

fil Suta- _{aope jiom romo^riomtW crouiöpßilrrbnplßy} "em.aföob _{mj-peiioiuiixiaq >?/o ?:r· ■}

. · »-dbbsid ßopi

f-ajödhdqmsi·

onummoc .obM ..ύύϊ oinomot

De _{Fhilofopbia RecentioYum Vlatonicorum. 15}

§. IV.

Nc _{qnis putet, concordiam & {imilitiidinem,}

quam in priori Disfertationis noftrae particula

obfer-vavimus inter Fanaticorum noftri xv\ fomnia &

Pia-tonismi recentioris comn\enta, caiui originem fuarn

debere, _{progresfum cSt} propagationem fi&itiae hujus

Philo_{fophiae ad noftra usque tempora breviter, ied} certisiima Hiitorica fide _{fuffulti, enarrabimus, ut} dein-de evinci _{posiit, hoc e fönte errores & fomnia fua} SVEDENßORGIUM _{illiusque asfeclas haufisfe : quo} aliis omnibus _{praereptis evadendi locis, qui Divinam} SVEDENBORGil doftrinam adhuc venditare haud

eruhefcunt, lubricum tantum illud (ibi reliftum re-fugium videant, quod Fanatici Bohmii Diicipuli,

quibus (ine injuria prsefentis aevi deliriarum

patro-nos _{aequiparare liceat, quondam}

tentarunt, dum An·

tefignano fuo objedam dodrina? fuae cum Scriptis,

quas fub Hermetis vel Mercurii Trismegisti no¬

mine _{circumferuntur, (imilitiidinem eludere}

conaren-tur, quod fcilicet iidem Böhmium ac Hermetem

agitaverint Spiritus. Quas in Ecclefia inde a

Saecu-lo tertio _{Philofophia recentrorum Platonicorum}

fan-£fcis veritatibus immifta movit _{turbas, neminem niii}

HiftoriiE illorum _{temporum plane ignarum fugere}

poteft; ut enim taceamus, _{quod infanae Monachorum}

& Eremitarum inibtutioni occafionem _{fuis, de vitae} humanae _{periech'one a feparatione a rebus} terreftri-bus _{derivanda, commentis dederit}

, Gvoflicorum ,

Valentinianorum, Manichaeorum _{multisqne aliis in}

antiqua Eccleiia hecerodoxis _{perniciofisque do&rinis}

fomento fuit. Adeo commune & illis

temporibus accommodatum fuit Platonismi recentioris ingenium,

De _Fhilöfophia

ut Chriftiani cum Idololatrin Patronis certaverint

qua-ü, _{quis melius fun in fubfidium rei illius dogmata}

vocaret. Clemens Alexandrinus, Philofophia

Plato-nica _{initru&isiimus, & qui} illius ex ore

pegendit

Origines, Myfticn & Allegorien Theologin Funda-menta _{jecerunt. In hoc rerum ftatu fitPi varii} ad

Platonismum tarn facrum _quam profanum

(tabilien-dum orti funt & fabricati libelli, quos inter ea, qun Hermeti adferibuntur , feripta, qun fuppoiititia esfe nemo nifi critices ftudio omnino _{ignarus negare}

po-teft _{a), & qun (üb Dionysii Areopagit;e nomine}

circumferebantur _{myftica commenta, attulisfe}

fuffi-ciat, quibus conva quoque Cabbala b) Platonismo irnmixta & iili fuffulta nova attulit myilicis & her·

inetieis foniniis aÜmenta. Hnc in Orientali _antiqui Romani _{orbis parte orta & omnes veras icientias te¬}

ileb ris fuis obvolvens falia doÖrina, in folo fuo

na-tali ita _{floruit & colebatur,} ut prima fuerit, quam Grn-ci arma Muhammedana fugientes in Italiam iecum

apportariint. Non tarnen ante

illorum adventum

omnino _{ignota occidentalibus Europn populis}

_fuic

falia hnc _{Philofophia, vel (altem myftica illius} proge-nies. _{Johannes Erigena Scotus Snculo nono} ial-ii Dionysial-ii _{feripta in Latinam transtulit}

Iinguam,-qun inanibus otioforum Monachorum fpeculatiönibus

-rjoq8 »ßbiorb iniabiv eißiisdo ahoqrnsi nflon ^$0$

öl LiriafnrnoD .gömaislbs nsmßi odoI ainimr J

-J . —

a) Confer Mosheim de turbara per Plar. Ecclefia, Sc Colbergs Plaronifch Hermetifches Chriilenthum _Cap.

i. _{§. xvn, XVIII.}

Recevtiarum Platonicarum. ₁₇

haud _{ingratam prsebuerunt rnateriam. Interea inträ} eorum domicilia delituit Piatonico _{myftica hiec} do-£fcrinä , usque dum feculo undecimo Ariftotelica

Phi-loföphia iaeris immifta Veritatibus Scholafticam

pe-perit eruditionem, in disputando & de inabus verb-is·

rixando unice _{occnpatam: qui enim hane ad vim}

religionis in animis hominum promovendam nihil

conferre _{viderunt, myftica ie melius}

pietati

eonfui-turos fore docendi ratione _{fperarunt. Hugo &}

Re-chardus de St. Vittare _eandem e _{monafteriorum}

clauftris _{primi protraxerunt, quae ut in lucem}

pro-diit, tanti feniim haberi _{occcepit, ut ipfa Scholafticse}

Theologias Lumina Thomas Aquinas c) &

Böna-ventura eidem ftudium & _{operam dicare haud} eru-buerint. Sieculo decirno _{quinto Marsilius Ficinus} ipfos inianientis hujus Philofophiae fontes exhaufit,

deliriaque Piatonico myftica adauxit _{d), cui}

dodlri-nae fuam _{quoque fymbolam contulerunt Cornelius}

γπυ33i -meifeii ni

_zm&ågui

_{ßnßbarnrnßfiuM £rrn&jp}

'

4

: — ;— — ——·.■ ·■·■

-c) Inter voluminofa Thom. _{Aquini Scripta plura}

Piatonico _{myftica inveniet,}

qui eadem evolveré haud faftidierit.

d) _Opus taedii _{plenum adgrederemur, ii ex illius}

icripris excerpere voiuisfemus omnia. ubi eadem ac;par

natici _noftri

temporis oberrare videtur chorda.

Speci-minis loco ramen _{qusedam adferemus. Comment. in}

Dionyf, Areopag. Animcs extra _{corpus aliquando divimtus}

rapiuntur, faEla jam _{angelte#, eodem ad tempus cum angeIis}

mutiere _{potiuntur. Ηis uniombus intelleSlus}

quoque confar¬

mes _{Deo^ an}

geIis imitantes, quantumfas eß uniuntur: cum

s8 Väivt·"·- De Philofopbici

Agrippa, Prunus Nolanus, Picus, plaresque, Sc

quem prscipuum nominare debui,

'Iheophraßus

Pa-racelfus.y qui

Älchymiam

,

Cabbakm,

Aftrologiam ,

ißiin'i'ri) rnrnßlihrwvwrfp ·& jfoftfcft&iT ?riAfe mentium Deo _{raptavum ad ipjum lumen exccljum confeda}

{it. Lib. Iii. de Vita ccelirus comparanda ult. Cap, agir,

Quomodo per inferiora deducantur fupcriora, & per mun-danas materias mundana _{potisfimum dona. Comment. in}

Plo-tin. Sive Plato _{quondam in Plotino revixit, quod facile}

nobis _{Pythagorici dabiint, five Dämon idem Platonem qui.}

dem _{pvins afßavit, deinde vero Plotinum , quod Platonici}

mdii _{negabunt. Comment. in Libr. Plotini de}

pulchri-tndine , Cap. VII. Exponit, Qupmodo covpora deorum &

deemonum videantur. _{Nempe intimo quodam & ccelefti vifit}

Divina _{corujcatio iSlu etiam intelligentias' velocior ed}

, Φ*

mundum totum _{implere videtnv. Daemoniaca cevto loco fe}

mön_{firat, velox quidein, fed meniis velocitatem von ftis}

fuperat, cum inexplicnbih quadani pulchritudine. Et alio

dein loco; Cadiim eft imago animx, £? fingida q'uce junt in

crelo_{fingula, referunt qua Junt in anima. Rerüm in univerjo}

magna efi cdmmimio, infita rebus Junt qucedavt indicia re~

Vum, quibns _{admonitus naturaj'agaciov animus fua qam vel} altiori _{explicatfacultnte, quod indicia leviter admonent. Ex} Platonε in Charmidé iufert. Ρos_{fe per magiam,}

valetii-dinem nnimi _{corporisque curari: ηam ab anima fanitate}

fa-nitatem _{corporis proficifci magorum tefiimomo comprobat ibi}

Plato. Nec non ex Zoroafire: Si ardentem ad _pietafii

cfficia mentem _{provfus intenderis, labile quoque corpus}

jerva-his. _{Denique Homines fiiperiorum Jiumimun, quafi pafiurnm}

fedulacuragubernari. Res enim human<2 diu quonda??i divinius

procedebant: deinde excidtomagis ingenioy minnsquefibi_indigens

vifiis

bomo}

negligentius adxmonibus, velfi mavisangeIis^gu¬

Receniiorum Flatonkonim.

Magiam , & nefcio quos Plafonicse Philofophige, fce-cundae _{hujus praeftigiorüm matris, fcetus cum} my-ftica _{Scripturae Sacrae explicatione conjungcns, fuis}

fcriptis Fanaticis ingeniis & absconditarum

fcientia-rüm "amätoribus _{largam praebuit mesfem. Hisce} de-liriis fenfim _{progredientibus, circa initium faecnli XVII} fama ferri _{ccepit occultae cujusdam focietatis, quae} Fratrum _{Rojen? Crucis nomine infignita,} abscon-ditis omnibns iilis ftudebat _{diiciplinis, quarum} facilem adeo cum Platonicis commentis fuisfe

con-jiinöiionem obfervavimus. Robertus Fludd feu

a Fluctibus, Medicus _{Anglus e), Julius}

Spe-?linoqxH .fiV ,qs3 t sribefc

bus,Ammaspurgarimemento,nonfolumin terreniscorpmibusfied

aeriis;_{injuperioribusforte quandoquevivit fedibus, variaquege%} rii tmnpujfimilia ccsleßium providentiee. Animam poß obituni

τμοχ in eeveo _{corpore eadem ipja cogitationis perνerfitate}

tor-queri in ter infinns damombiis: jeτηper autan od corpus

habituinque. vita vedive fimillimum. Qua verο eScacta ad

höminum _pervertendum

_{fanum^ien|qf^^p^^u§öfui,t}

Marsilius teftatur notisiima illa _{fabula, quae pro yera a}

multis venditabatur: _{quod icilicet vivens adhuc cum Mß}

chaele _{Mercato3 quem familiariter habuit, paöus iit, ut} illi, quandq emortuus esfet veritatem earum , quas de

a-nima de iilius _{poib mortem ilatu tradidisiet, opinionum}

quadam apparitione probaret, quod adeo fideliter fervas*

ie _{perhibetur promisfum, ut e vita nuper egresfus} appa.« merit ad domum amici albo iniidens _equo , ilhimque allo-v

quens haccprotuleyitverba: 0 Micbaef Michael! verafunt illct,

e₎ Εdi d i_{t i11}e anno MDCXVli 7.raSlatmn _Apologeti*;

ciim _{integritatem focietatis de}

Rojea Ciuce defendentem: &

alium9 de fummo bono, _{quod eft} verum vera: Magiee^Cab.

2θ De Philofophia

her /) aliique Fanaticis, _quas huic focietati adfcri« pferunc, opinionibus & de occulta fapientia

promis-fis, ad ianum hominum fenfum tam in _Religione,

quam in Phiioiophica rerum cognitione perturbandum conduxerunt. Eodem _{quoqne e ftirpe oriunda ie} proculic

Myåicorum

recentiorum gens, quam inter

VaLENTINUM WeIGELIUM _{g) & JaCOBLHM}

Bohmi-um b) nominasie iufficiat _i) , qui Piatonicorum Pa¬

ra-/) Illius opus impresfum Dantifci anno MDCCXVI

prodiit. Echo der von (jott hocherleuchteten Εraternitat

des Ihhliehen Ordens R. C.

g) Inter illius Scripta unum tantum nominabimus, quatenus ad biilori'am dodtrince correfpondentiarum

Swe-denborgianorum illuftrandam conferre nobis videtur: Philofophia nova, Ailrommice noßvee particula inßgnis, vel Von dem Reich der Natur, wie dasfelbige abmahle und abbil¬

de die beiden Reiche, nemlich Chrißi und (Peltreich von

Anfang bis

3Éiff

1MDCXXL Speciminis loco ex

hoc libello attulisfe fufficiat: Ventos in natura

iignifica-re ftatum Eccleiiae. Sic Ventus ab Oriente tempore Pa*

triarcharum, ab occidente tempore Moiis &

Propheta-rum , a Meridie tempore Chriili, & a feptentrione

no-ftro _{tempore Ecclefiue adflar. Tonitrua fignificant}

pee-nas, fulmen illuminationem, aqua ablutionem, & fic porro, h) Singularis ingenii fcecunditatis in confcribendis

Ii-bris _{vir, qui inträ XII annorum fpatium triginta}

com-pofuisfe fertur Volumina: hac tarnen in re a Sweden-borgio _fuperatus.

i) TauleruSj Paulus Lautensach, Petrus

Loriot-tus, Abraham von Frankenberg, Dippelius denique, &

Recentiomm Flatomcortrm.

raceliiilicisque nugis infpirati, Religronem

reform

are

adgresii funt. bl«6,ob oh

.:,.s _,§.

_V^Äirnod

_rnM^br

J

En nu ni erofam Recentioris Platonisnii

pr-ogeni-em, _{quae per omnes} fcientiaruni 8z _rerum humana-·

rum vices transplantata noftrum _quoque ihfeftat 2?-vum. Nerho ex hac gente fuit, _{quin de'}

illuniinatio-nibus & _{infpirationibiis cceleftibus fe jacläverit *; ne¬}

mo, quin per plura tempora interruptum inter terram ccelumque immediatum commercium reftauraturum

fe fore _{promiferit; nemo, quin ad fapientiam}

prim-asvam Adamiticam humanum _{genus, feu, ut pasiim}

lo-quuntiir, a peripheria ad centrum k), ex quo rerurn omnium incernam indolem & nexnm _contemplari

licet, fe reducturum esfe _{gloriatus ii}t· qui non

in-ternum & absconditum. ienfum. e Divinis oraculis

Ät

_pwÄA

*

CommuniaFanaticistam_{antiquisquam hodicmis funt}

p^cepra, quibus facultates humanas a rebus,

circumciri-gentibuS; deiideriisque naturalibus avocandas ad infiuxus fib piransturales & vires miraculofas expetendas esfe jubent.

Crede ßde cteca,,^; intende animum ad volendum, _Sym¬

bolum·. Fanaticorum _{femper fuir. Hinc crifin a}

Philofo-phis adhibitam nunquam non exfecrarioni habent. Eam

Weigelius, Bohmius aliique vocabulis Selhhcii, lchbeii\

fyi&ybeit, Eigenheit} Eigenvilligkeit denofantes äd orcurp

toties relegarunt. Hisce quoque non disiirrilles

di£lio-nes, quibus in fanam impune invehi foler _{rationem, in}

Rmgneoriimnoftri temporis fcriptis frequentius occurrunt.

j

Familiaris Swedenborgio non minus quam

Para-r.Fiso, Weigeliö, _{reliqmsque fanaticis Ioquéndi förmülä.}

Dt _Philojbpb'ta

depromere allaboravcrit; & qui denique non e cha·

raäeribus rebus in hoc mundo feniibus _noftri§

ob-verfandbus _{impresiis ad fpiritualem & cceleftem mun"} dum concludere ie _{posfe crediderit. Haec qui} per-penderit, novitads gratiam facile Reveladoni, quam perhibuit Swedenborgeus, auferet; fed non hac

con-tentus _{concesiione, iano fenfu prsditos}

omnes facile tasiuros esfe _{crediderim, non opus fuisfe noftro}

pras-cipue xvo immediata reveladone 8n _{fingulari cum}

in-colis _{fuperioris mundi commercio, ut ea,}

quae non omnino abfona fuis _{fcriptis infperferit}

Swedenborgi-us, tradere & _{imaginari potuerit; & ad reliqua}

fin-ilgenda anfam ex iis, qo.se nomsnavimus, Placonicis iomniis fufficientem naÖrurn fuisfe. _{Qui abstratfione}

iafta ab iis , quas Platonismum fapiunc, Theologiam

rSwed ε ν borgιanaμ _{contemplatus fuerit}

, Socini

adfe-clis eadem familiaria _{femper fuisfe dogmata facile}

animadvertet, _{quae ante Swedenborgie tempora}

di-vulgata,

noftro pnecipue xvo circumferuntur, & quibiisindulgendo guftui fsecali jam illo vivente haud

dubiis indiciis fe rnanifeftand _{gratam fuam reddere} .voluir doclrinam. Ad furamum _impudentise

_grad

_um lanatismi noftri xvi _{patronos progresfos esfe exifts·}

mamus, _{quando vel ex hac ad radonis decempedam}

nimium commeniurata _{do&rina, vel a puris, quse} Philofophia hoc noftro sevo exctilta tradit _{atque demon·}

ftrat,morumprseceptis,

quxqtie Swedenborgius fuis

in-iperfitfomniis, _{argumenta petunt adcaptandam populä¬}

rem _{auram,eaEcclefisenoftrse}

adfingendo dogmata,quse fenium hominum communem _{falutemque focietatum}

£er-Recentiorwn _{Tlafåkikotum. 23}

perverterent.

Exemplo

nobis eft Do&rina de bo=

nis _{operibus /), de quibus abfurdas cas Eccleiiae}

Lutheranas hodiernas Do&oribus adfcribere hand

eru-befcunt _{opiniones, quas forfan Disputationis fervore}

abreptus quis e fceculo XVI Lutheranismi contra

Papifticam fuperftitionerti defenfor attulerit. Si

dein-de dein-debitam _{Imperantibus obedientiam, erga homines}

amorem, ftudiiimque publicas _{felicitatis inculcare fe}

perhibent Fanatismi patroni, quis illorum ope deili·

futusnon eadem iibi _{injun&a esie fatetur? Quasrere}

pns-terea ab ipfis liceat, _{annon iHos pudeat fuam} philan-thropiam & utilitatis public# curam jagare, dum

opiniones & fperrt immediati cum mundo fpirituali

commercii fovere & meotibus hominum _ingenerare (non dubitant? Illös certe

_fugere

_{nön debet, quam}

latam _{pravis & iiibdölis homiriibos ad ordinem fo»} cialém _{falutemque publicam turbandarti hisce macht·} Ab mQqmm uoammm&§& -sop t lajievbsrrii^

=*£ , , .

* · ■ ί -——^—'—'

■ : 1 _i rj .— —ττ~

; /) Locum de bonis _{opeiibus etiam aate}

Swedenbor-g i um a Fanaticis _{pasfim vexatum fuisfe}

, exernpla nobis

fuppeditant Weigeht, Holnrgu, aliorumqiie tcripta. Vid.

Weig. Pollill. _{pag. 21, & Hoburgii Poftill. Myih Dom.}

Jubil. Obfervamus quöque nuHum Theologiae articuhim

a _{Swedenborgio traclatum, non eodem modo}

eorifidera-tlim ac vexatum fuisfe Fänaticorum omnis _temporis

ΐο-pera. Vide Weigelium & Bohmium de Trinitate, de

·>' Chrifto, _de

Regeneratione, de Juftificatione, de Extremo

Judicio, Ccelo atque Inferno disferentes. In falfo Mer-curio dudum _{dicitur: Fiäeo me in omnihus, ovivia in}

me. _{Ego Jum in inferno &infemusin me. Der Himmel iß in}

Holle, und die Holle in _{Himmel, ait Frankenherg in Nofce} ie _{ipfam ρ. 70.}

24 De Vhilojophia

nationlbus _{aperuerint portam. Oxcutiret onininf),}

qui non metueret, ne ipiritus5 quos jam de morbis

eorumque medela praecepta daturos jachnt Fanatici

noihri, tandern etiam ad res _{graviores dijudicandas &}

praicipiqndas adhibeantur m ). $· VL

Diximus _{quoque opus non fuisfe Swedenborgiq} revelatione & _{iingulari cum mundo fpirituum}

com-mercio, irt ea, _{qux propofuit iomnia atque}

com-menta inveniret. Tot habuit in _eo,

quem fuum es-ie _{voluit, campo pr«Ecurfores·, ut veftigiis eorum in·}

fiftendo, _{fponte quaii iibi obiatas haud difficiie}

am-pere potueric occafiones falfurn illud, quod jam ad

detrimentum fanx rationis a nonnullis _celebratur,

Fhilöfophicse Religionis iyftema componendi. Qui vel mediocri in rebus _{philofophicis judicandi peritia}

gaudent,

facile

mecum

fateantur

necesie eft,

homi-nem, qui philofophicam _rerum Phyficarum explica«

tfenem ab eleracntis _{Kcorporum (implicisfimis & de}

eorum indole _{conjectoris, incipere non}

reformidave-riiV a Platonismo par um abesfe, praefertim cum hy-podieies &

conjeäuras

de rebus, quse explorandas ?£üoq aiadhslao (« rnsnoiißioaibi oiqjjTjcto snfrfrnd

m) Holmig du dum Spiritus hi, per Organa

ancilla-rum _{plerumque loquentes, Religionen! Legibus Patriae}

re-cepram & cum civil i _{regni nqftri ordine intime}

conjnn-tHm ut _{falfam Sc rejiciendarn judicarunt. In Gallia}

quo¬

que, ubi _{Martiniltarum, fraternitate forian} cum Fanati-cis noitris _{junctorum , cura iisdem inftrumentis loquentes} introdudli fuerunt _{Spiritus cultum San&orum & Catholi-·} cam _{Religionem eommendar.iuir.}

Reeentiorum Vlatonkorum. _2S humanis facultanbus iemet non _{praebent, fenfim}

fa¬

miliäres & ab _{opinione proprise fagackatis firmatas,} indubiarum veritatum vim in iui au&oris animum

exercere plerurnque videantur, _eumqtie tandem

im-pellant, ut omnia

illis accommodet,

eademque non modo ad res omnes difficuker _{explicabiles extendat,}

föd venetur qu&fi inexpücibilia, _{de eorum realitate} partimioliicitus,ut

eadem

fuo fyftemati intexat,

nullosam-plius agnoicens limites;ingeniumenimhumanumlimites

iemel evagatum iingendorom infinitum iibirnet aperuit

campum. Hoc Swedenborgiqevenisfedubitarenon

que-unt,_quieumab initio philofophiae,quam profesfuseft,per gradus, quibus ad Religionem pertradtandam perve-nk, attention oculo ebfervaverint. O_{ρ erLim illius} Philoiophicorum Tom. braus veftigia du dum Plato-nicarum _{opinionum cum vorticibus Carceiianis} con-junPtarum attento■ Le£fcori praebet, & qux non

ex-fpe&andae funt ad Platonisrnum transgresiiones, ubi

ab _{ipfo initio philofophise de mediis ad Philofophiarn}

perveniendiagens Au&orftatim ad explicandum ftatum

hominis _{integri pervolvitur, &principiis Phyfices ie Pa¬}

radi inni Telkiris & _{primum hominem iliiusque in}

hpmine _{corrupto reftaurationem n) defcribere}

potu-_____

r—-——D'3 ——*—

is-n) Swedekborcio m.os raro fuir, an&ores, quibus tifns eft. _{nominare, in Platonic-is vero & Paraceliifticis}

non. omnino i_{gnarus facil}

e invertier, illum tcecundum himc iicliömim fontem non neglexisie. Et ii _quis fe

tae-dioiis-imi laboris _{patiemia fuis inihn£tum ienferit-ρ} tit'·-volumiDöia illius _{fcripta fecundum ordinem Chronologi¬}

ma-ιβ De _Philojophia ι

isfe credidic. OfFerri _{prsterea attento cuilibet pösfc} crkerium _{crediderim, ex quo (ine erroris metu cob} ligi pöteft, opiniones Platonismi recencioris a

Para-celiiftis & Fanaticis ad nos _{propagatas fufficientem}

Swedenborgii iomnlis dare _{potuisfe occafionem:} quod fcilicet opinio a Platonismo derivata- de

abs-conditis _{fcientiis, alchymia, vaticinationibus,} evoca-tione morcuorum _{per Europam absque}

Swedenbor-giar/cß Do£fcritMe operä per aliquod tempus diVulgatä

in cailtffa _füerit, cur Swedenborgii _{fcripta dudum}

delitefcentiä in liicem _{protra&a fuerint o). Sed non}

o-giscjiie bypothefibqis fujs iiinidulfisfe ; videbit, & _magno

gresfu ad .Piatonismum-Wfura yicinum prop.er

i:asie3i De _{rnacrpco^o.^v piici;ocosmo:.a Plätonicis «Sc} Pa-r a c eIn (Iis _{ßepius. ufu}

r ρ ads v o c abu1 is iη iρΓο. 1imine Ρ h i io

-fophiae mentionem facit, qirseIi eum cum eorum _fcriptis

fa-rniliariratis _{norfarguit, corivinciint certe tres}

partes

hö-mini' _{esfentialés,· Anima icilicer, Spiritus & Corpus, quä's}

Platonieorum Sc' Fähäticahim inüilendO _{veftigiis, quaii} Fundament; locö _{pofuit in iis librrs', ubi de homine Sc} Oeconomia _{regni animalis agit, Quamvis Swedenborgh}

Jitteris, ad Bejerum, Goth. tum Ledtorem, _{fententiamque}

ill ins de Bohmii doclrina _{expptentem, datis, qjiibus}

asfe?-verävit, fe fuperne admonitüm, ne fyftemata Theologica

evolverer, illius _fcripta no% perlegisfe, fidem

habere-mus, exinde tarnen non probatem _{esfe exilliraanms,}

Illum Sc BohMiüm casterosque Fanaticos ex iisdem

fon-tibus _{principia, quibuS muniti res Sacras tra&are}

adgres-fi funt, non _{haunsfe, Sc per eandem viam ad eosdem} vel parum inier fe _difcrepantes errqres _{delapfos fuisfe.}

ö) Ipfa nomina, qiiae Societatibus ä fe iηil ituendis

ori-Recenticrum Flatonicoruw.

opus eft, ut hisce, amplius infiftam: Quas ättuli iis,

qui a

Fanatismi

contagione incorruptam adhuc

fer-vant _mentem, fufiFe&ura esfe _{fperaverim, ut pro} cer-to_{habeant, Swedenborgium iolitis & naturalibus} ad-miniculis in eas incidisfe _{opiniones eaque fomnia,}

quae ut fuperne delapia cseci ilitus difcipuli jam ve¬

nera π cur. Si enim occafionibus a Piatonicis &

Py-thagoricis omnis aevi huic do&rinas fubminiftratis

ad-dis _{iagacitatem viri hypothefibus fuis nimis}

indulgen-tis & familiari earundem meditatione _corrupti, (ne-que enim deiunt exempla hominum in una

opinio-ne delirandum, _{qui iagacitatem, quam natura illis} non _{denegavit, iili unice iniervire jubeantj: iniimul}

fingas tibi illum farns non incuriofum, &

heredita-ria avita ad _{phantafias vifionesque organorum} dispo-fitione _{exeinpiis & prseceptis ab infantili state}

firma-ta, pneditum, quas in SEtate ad fene&utem vergente (em per red it; ad causfas Theologix

Swedenborgianae

non _{opus tibi erit immediaturn adfingere cum}

mun-do _{fuperno commercium. Quinpotiiis parum diftare}

mihi videntur a confverudine _{apud Muhammedanos.}

recepta mente captos divina quadam reverentia pro-iequendi, qui Swedenborgium illique fimiles pro Religionis & verx iapientis ducibus _venditare haud

erubefcunt.

"ms

·fi

Fuit _{iemper falfe a Piatonicis recentioribus} pro-psgata: Fhiloiophiae _criterium , quod ad res

invefti-*

: _{jp g2"'}

ginem produnr.. Exempio fit Societas _{Theofophica Lon^} dini inftituta.

i% De Fhilofophia

gandas, explicandas

Sc defendendas pneciptie

ipe&g-verit, qux imagiaatio a faperititiönibus turbata. Sc

vera remm _{cognitione minus eradita, hnxerit,}

quas-qtie abfolute non denegarunt

iapientiorés

ilöitimes

eam tantum ob _{causiam, quod limites Iis, qure}

fie-ri _{posiunt, ponere nequeat ingeniüm hunianum. Hand}

nobis mirum videtur, quod _{homines rüdes atquc}

inciilti causfas _{phyiicas Sc mechanicas rerum adhuc} nob _{rimati, ad explicanda phamomena fibi obvia en¬} da &_{igooca&abscondlta (inxisfe, rebusaue alias, quam}

revera iliis _{inhasrent, addidisfs agendi vires * *; fed} quod eadem noftro sevo reffcauraretur fanum

homi-num fenfum _{perturbans phiioiophandi ratio, vix}

ü-dem _{inveniret, niii triftia} tot adesfent _{ejus fpecimina.}

3Sfon tantum formlia

_{Stvederiborgiame}

_{doSirina:, ad}

omnia tam recentioris quam _{antiquiöns asvi} iigrnen-ta _{comprehendenda capacia ρ), verum alia quoque}

permuka ejus dem originis circurnferuntur

fyftemata

Sc _{opiniones eundem■ fpeclantia finerri. : Qüot fama}

miraciilorum Sc fcientias artium _{absconditatiim, de}

qui-* *'

Incvedibile _{eß, funt verba}

.BAéÖfö&':tfe 1Augm.

Scient. L. ΙΙΓ. _{Cap. V. quantim agmen idoloiHtai}

Pbifofo-phice immiferit naturalinm operationum äßßmilitudinem

a-Siionum bumanarum reductio. ' - ' mm;

p) Ut nuper fictos Magnetismi animalis Sc Somnam-bulismi _{effectus, de quibus ne quidein (omniavit Swe«} denborgius, ex' illius doctrina deducere Sc _{explicare coi}

nati funt _{nonnulli, ita quoque adhuc non dan.tur nec} μη-quam iingi posfunt ulla fuperilitipfe imaginatiopis cpm^

menta, quae non eidem doc^nn^ ferner asfocianda _fp^iue

lUcentwrum PMtmicorum. _2£>

bus St, Germain, Schropher q) Gasner,, Frice,

Cagliostro, Mesmer iemet gloriati

fiirit,

non dece» pic? adeo ut svum noilrum aviditate rerum

incom-prehenfibilium capturn,

homines

fubdolis artibus tacka

confiiia volventes, maturum crediderint, quod

fyfle-macice _{coniunderetur iisdem fallaciis, quas antea} fpar-fas venatum fuerit r). Nec ulli _{a Platonismo} effiu-entes rivuli noilro hoc svo intentati _{relinquuntur.}

Horum om ηium _{impetuofisiimo iuam commiiit cym=}

bam La_{väter, magna admirantium turba ftipacus,} illiusque vi in ea extrema delapfus eil, ut parum

abiit, ne religionem una cum fana ratione in

nau-fragii periculum adduxerit. Commenta hujus ntmi-.

um celebrati viri de miraculoiis _viribus a fide Sc

precibus derivandis; de iniiuxu Chrifli phyfico in

hdeles; continui _{imaginationis fervids} cum verbis

indeterminatis _{luius; anilis Sc ab omnibus fans}

criti-ces _{regulis deilkuta de rebus incredibilibus & mira¬}

culoiis narrationum _{venatio ; csca inanium} religio-nis _{papiiiics cerimoniarum veneratio per admiratores}

-llJp .

"C

1

UDl

q*) Schropher Si Price, dete&se mendacise _digna* vi£limse, mortem fibi ipiis _{confcivisfe, notisfimum} eil.

Quem iibi exirum ominare debent _proefemium

deliria-rum _promotores?

r) Qiii debita artentione _{perlegere volueric famofis«}

fimum illum _Sc non iine fubdolis machinationibus disper-fum _{librum, Des Erreurs, Sc de la Fcrité, Sc qui}

eum

fecutus _{eil, Les rapports de Γkomme avec Diéu, eosdem} deliberato confilio ad confundendum fenfum _hörninum

De _{Fbilofopbia·}

frbi ad '.lidtos & litteras _{iubreptitias clam propagatff}

s , quid aliud funt quam pericula a _re nafcente

Platorticorum fanatismo imminentia. Non _{eil, quod}

plura hujus rei fpecimina adferamus, hazcce

Philofop-his de futuro humanae focietates flore fol-licitis

fuffi-cere crediderim, _{ut necesiitatem videant, totis viri¬}

bus _{praecavendi, ne Platonismi fenfim fubreptancia}

deliria in id excrefcant _{robur, ut barbariem vix}

fu-peratarn reftaurent. Noftrurn haud eft omnia

pvx-fcribere _{hujus mali remedia, qusedam tarnen in} ipia Scientiarum pertradLatione attentione fapientium haud _{indigna adferre licebit. Ex hiftoria & indubi·} tatis Canae rationis _{principiis deftruenda eft ftolida}

fcien-tiae _{antiquisiimi sevi, Aegyptiorum Chaldaeorumque}

admiratio: ad _{juftum valorem reducenda eft}

Pythago-r*e, focietatisque ab illo inftitutse dodtrina i),

causiae-que s) Dubium vix esfe _{putamus, quin homines}

fubdo-Ii, ut Fra&am parumper Philofophorum cura poteftatem

reftaurent , Fanatismo Lavateriano dudum uii fuerint.

Saiieri über _{precum e Jefuitarurn ofEcina prodiens, a}

Lavater tanta _{emphaii commendatus, non line tacito}

quodarn de ad majora tendente coniilio _{confcriptus fuit.}

Vide Nicolai Reifen Tom. VII. Et ii vel hac de re

fpar-fos rumores _{fpernere liceret, dubitare nequimus, quin}

Fanatismus _{qua demum cunque fe prodens forma, tandem} inftrumenta idonea _{porrigat hominum perverforum}

cu-pidicatibus, ut illius ope omnia & divina de humana ju·

ra _{turbent, & juftum civitatis ordinem}

non minus _quam fanum _{hominum fenfum in ultimum diferimen adducant.}

adju-Recentiorum Platonicorum

cmeinfanientistamrecentiorumPythaQOreorum z/)quam

platonicorum _Philofophiae

monftrandae.

_{EfFe&us Fa·} natismi non reticendi. Ipfa Philofophia _a Platonicis

reliquiis, quibus adhuc

pasiini

icatet purganda:

hy-potheies ab indubia veritate

folJicice

diftinquendas,

& _{praecipue in rerum nexu, quousque nobis}

innote-C 2 _£cU

menris infiru&as frahc rem _{perrraßavit cel. Meiners Ge*} Jchiebte des Urfprungs, Fortgangs und Ferfülls der IF

isfen-jcbafften in Grekeland und Rom*

u) Qua? poft interitum Socieratis _{Pyrhagoricae dc}

Sapientia & absconditarum rerum notitia, huic Scholas

propria, circumferebarur farna, temporis intercapedinef

ut fieri _{fölet, ita crevit, ut homines tempore Ciceronis,}

qui Pythagoricse feßre fe addißos fatebanrur, magise,

daemonorum _{evocationibus, divinationibus & cacteris}

ejus-dem indolis _{praeftigiis omnem dicandam esfe operam}

crediderint. _{Hinc, animis fenfim ad delirias quascunque}

veneratione _{profequendas inclinatis, fasculum}

Ciceronisaera-tem _{proxime infequensmarurumfuit, qued}

apoilönium Tby·

anaum _{Caglioftrisnoftri temporis}

2equiparandum,produceret,

quifcientia& artibus omnibus,quas credula hominum

imagi-natio _{Pythagor^eadfinxir,feinftrußumgloriatus}

idfua,admi-ratorumque & imitatorum opera effecit, ur turbatoomnino fenfu hominum communi incredibilia omnia fine ullo

exa-mineetiam _{abiis,quiPhilofophorum nominecelebrabanrur,} pro veris & comprobatis haberentur, quo tandem, ad

eadem _{explicanda devoluti, Pythagoreorum fabulas}

cum

Piatonis, imaginationi & allegoricis atque poeticis

dißio-nibus nimlum _{indulgentis Fhilofophi, doßrina copulare}

allaborantes inde _{Plaronismum recentiorem}

, de qua nos;

γ%

De

Philofophiti

Recentiorum

Platonicorum.

feit _explicando, a non

determinata

&

aneipiti di&io*

ne caveadurn; declamationes loco demonftrationum,

ut mos noftro tempore iaspius fuic, non adhibendas. Sic enim fiet, ut, ii mores iascuii & hominum ad

veram icientiam addiieendam patientia permittant, arma, quae

Fanatismus

dolo &

pernicioiis

mauhina-tionibus praebuit

debilitata,

rationi, verae Relig;ioni ac

virtuti focietatis humanas flori nunquam non

conducenti vi&oriam cedanc debitam.