• No results found

me VETERUM

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "me VETERUM"

Copied!
28
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Q.

F. F.

<2_S.

D1SSERTAT10NE

QUASDAM

VETERUM

ARGUTIAS»

Confenfii

o4mplijf.Senatus

Thtlof.

In flluftri Acad. Upfalienp,

PR£SIDE,

CELEBERR1M0 VIRO,

MAG.

MATTHIA

me

ψ/

Eloq.

Profess.

Reg. &Ord.

Publico fubmittit examini,

JOHANNES

MELANDER»

Pet. Fil· Sudermannttst In Audit. Guft. Maj. ad d· 18 Maji9

Anni mdccxxxiv.

Horis, ante mertdtem, Joittis,

(2)
(3)

HL

åfåfll

ViP"» V5*> V^'^PV<2>J

A» Jij ila

$. I.

T toties

decanta-tum fciendi

deiide-rium eo magis im»

plerentveteres,

va-ria excogitaruntca»

ptiofa ratiocinia^ »

quibus,ceu cotibus,ingenium acuerent,

fimulque

oftenderent, quapotiffimum arte,quave fermonis aftutia , ab aliis

alii faili poflent, ut& ii, & prsecipue

rudiores, ab ejusmodi infidiis fibi ca»

vere difcerent. Hane ob cauflam

Ma-giftri eorum, animum non modo

re-rum Divinarumhumanarumque

cogni-tione inftituendum putarunt; fed & fubtilitatum quarundam, atque exqui»

fitarum ambiguitatum illecebrif

(4)

4 ·$ ° i*

tem infattar rubigine exuere

, &

prar-tereaPhiloiopho, cui labi & decipi tur-pe ducitur, deledationem nonnullam

parere voluerunt. Hoc ftudii genus,

ut nugarum ludum, adeoque

indi-gnum, quo bonas horas perdamus,

quidam adfpernati fuqt. Sed cum

graviflimi Pbilofophorum, tefte Tauro

apud Gelliuma), fuperbac referio

qu&-fiverir.t, non eft, cur illud infuperha·

beamus; fiquidem

Omne tulitpunttum,

qutmifcuitutiledtil'

cib).

ImmoeloquentiacParentimagnus

quo-que nuncupatur orator, quiin hoc

eU-borat, ut calhdearguteque dtcatc), NeC

fruftra olim inventam fuifie

Dialefti-cam credimus, quar rationem vera a

falfis difcernendi docet, & quomodo adverfariorum argumentationes rito

cxaminari queantc Harenim

funtfarpe-numero ita ad fraudem corrpofitar, ut

illis, quafi labyrinthis, niii admoto filo Ariadneo, fummo, puta,

ingenii

acumine, nos feliciter extricare non

pofiimus* Hare eft illa ars, quar tot

capita vexavit, tot volumina produ« xit: ut de

Chryiippo

memoriar

prodi"

(5)

«ti o ge» J

tum fit, quod de

illo

fbphismate,

, uodecim libros

confcrjpie-r t ä). Ne quid referam

de

Djodoro

Crono &Philetha, quos idem

fludium

perdidiile dicitur e). Non

fine

caufia

igitur TuIIius obfervat,

quod cjuiddm

nimis multäm operam in res obfcuras

&

difficilesconferant y easdemque non nece{* fdriasf). Hare licet ita fint,

quid

pro-hibeat non video , quo rninu; etiam

aliquam ineptiarum curam

habeamus»

idque eo potius,

quomajori obfequio

excipiendum fit illud

Aooftoli

moni-tum*. ΒλεπεΙζ μη τις νμας ο λα·

yooyuv

åict

της

(φιλοσοφίας

(c κα/ης

άπά'

g)- Quemadmodum

enim,

inter

homines, alii funt pulcri ob nativarrL.

venuftatem, alii ceruiTa & ftibio fe

pin-gunt, utvideantur

pulcri:

aliud

item

aurumverumeftjaliudfulgore&

fimili-tudine auri fallitJ ita quoque,

quid

ve-rediäum iit,quid

non,nemofatis

intel-liget, nec perfpicue

declarabit,

nifi

Vlenius ac melius Chryfippo & Crantore

ätcath}.

Pauca igitur, quac a

nobis

de

argutik

veterum, proferri poterunt, ut

C.

L*

benigne excipiat, qua par

eft>

animi

reverentiaj contendimus* a)

(6)

6 «g§ o

rf) No$.Attle. L> 6. c. //« h) Hor^t. åt

Art. Poet. e) in Orat d) Laert. i.

γ.hi Vtt.ef. (?)Epitaph.in Atben. L.9. Laert»

Λ 2» f) L.r.deOjfic. g)Coll.z.g. b)Ho*

rat.Epip.z.L.u §* IL

Argutias elfe quafi verba acutear·

guentUf & fic ab Elenchis Sophifticis

parum differrej plurimivolune» Quo aucem fenfu, festaminanimatte* quam

animatae, arguta: dicantur* Lexico*

grapbi docent, Id potius mirari

con-venit 7qwod naturaraolucrit, bomines»

aeque ac rnota amma-ntia, vitam filen*

tio transigere

j fed artieuJato fono animi fenfus exprimere, & eum aliis

Cömmunicare juflir. Hane lingvac fa-eultatem, quo quis nobiiiorem gra*

tioremque dwcitj eo diligeniitis

ean-dem excolere cupit. Hinc Rhetores exftiterey quorum operain orationer

fecuftdumcertas leges & praccepta con*

ficienda, verfatur, Ab bisnon procul

abfuntSophiftae ? quibus veteresGraeci

non ultirnum adfignarunt locum. His

enim gloria fapienEiae

3 longo ufu &

exercitio comparatat > perinde tribut folebat, ac> inter reliquos

populos»

(7)

Gymnq-*£ σ S» 1 Gymnofophiftis,

Brachmanibm

i

&

Druidibus. Hac ratione Socrati, qui

Philofophorum fons appellatur, iilud

νοφίζε£-cq

merito

adfcribitur.

Hunc

quoque , interalia, ornatiorem

habi-tummdidifleLogicaeartificiali,

credibi-le eft. Qua laude etiam Zeno

Eleatei

inclaruit, quod ex ejus arte

Dialogo-rumconftat, quac fcite

rogandi

refpon-dendique praccepta continet.

Maxi¬

mus autem, ad mentem Tulliif)»

So-phiftes exftitit Protagoras

Abderites,

quiy ut Laerttus dicit, trimtu

fophi-fma his, quicontentioniiftudb delettaban*

tur induxit, contentiofu* inde a Timone

vocatur k). De hoc quoque Gellius

adferit, quod poUtcttus ftt id fe docere%

quanamverborum induftriacauffa

infirmior

feret forttory quam rem grace tta

exprt-mebat3 τον ητ]ού Xoyov χξείτ]ύύ Trottiv /)·

Sic temporisfucceiiu»

poftquam

cavil-lationibus, falfis perfvaiionibus,

va-ncequegloriac & lucri ftudio ejusgene¬ ris homines fe adplicuerunt j non

mi-rum eft, artem eorum fufpe&am

ha-bitam fuifTe, & Sophismata a nativa

acceptionedegenerafte.

Idem de

ar-gutus dicere

poflemus.

Nod quaii

Π¬

(8)

8 «δ O

l*

r\x

femper

vitiofac

, aut in offenfam

af-terius propoiitar

fuere; fed quoniarci)

per ludum & otium, hisce diftis ie in·

| vicem olim fapientes

exercebantdele;

étabantque,

ut argutari idem eifetj

ac jocari.

Poftmodum vero, propter

ufurn, quem habere videbantur, fo-■lemnibus

interrogationibus

funt

adhi-bitac. Nam tum non aliter difputatio-nes

inftituebantur»

quam ut aliquis

ad quaeftionem propofitam

teneretur

'refpondere,quodipfividebatur,

aut af·

firmando.autnegando.

Ex refponfione

deinde occäfiodata

eft, per

confequen-tias inferendi

id,quodadverfariiCenten·

tiam

infringeret:

ut hunc difpucandi morem

defcribitGaiTendus

*»).Inde quid Graecisfignificet,

Philofophum

aliqueoi spcSlfrai

λόγορ,

facile conftat» Ab in·

fidiis

denique

fallaciisque,

quibus argutiae eorum obnoxias

erant,

dicun-tur Gellio»),

Gra?corum Sophiftarurfl

follertise» & Stoicis

λόγοι άδοξοι,

feU

Snexplicabiles

fationes, ut& lubricuin

ac periculofum

argumentandigenuso)·

Immo easdem

contorta & aculeata

Co-phismata,

vafra argumenta fallacesque

(9)

«β Ο Ιβ» '9

I) Ζ. de n/tt. Deorutn. k) Ζ.ρ.ζ« p/V. <?/.

1)Att.Noll* L.j. c.3. m) L*de orig%

» Ö*vårtet.

Log.c· 11. n) L. g* c.$> o)

Cic.Ac.Q. //.

§. Iir.

Hisde natura & origine

argutiä-rum prcemiilis, antequam

propius ad

earum expoOtionem nos accingimus,

pauca de ioco & tempore, illis

pro-ferendis idoneo , dicere convenit. Non quidem negari poteft, artem So-phifticam in athenaeo, aliisquC-#

ingenuarum artium palaeitris

propofi-tam fuiiTe,· pratcipue curn Chryfippus

in Dialedica tantopere fudaverit, ut de eo didum dt, quod, fi Dii eadem

uti vellent, uterentur Chrydppea

, &

Protagoras a difcipults fuis, pro

hac dodrina docenda , certanx»

pecuniac fummatn exegerit p). Sed

Cum argutiar, proprie de didae , non tam late pateant, &ad res ferias, non

nid per accidens, fe extendant·, hinc

ibi non adeo frequentes .erant· Ludos

autem dfpedes, Athenis alibique

ce-lebratosj in illis, ut verbis Gellii

u-tar q), qu*rebantur res

hujuseemodi, *&t fcntentiaPoet* veteris Upide obfcur/t,

(10)

Io m o ι

non attxiey aut hlftorU antiqnioru requU

fitio> aut decreti cujusdam9 ex

Phtlofo-pbia perperam invulgati, purgattoy aut

captionis Sophiftica folutio, aut inopinati

rariorisque verbi indagatio·, aut tentpus

item in verbo perfptcuo obfcuriffimum ;pra* Μ tum infuper quafttonem folventt poneba*

tur liber fcriptorts

, vel Graci, vel

Lati-niy cum coronaelauroplexa, Nec iidem

ritus femoer obtinuere. Saturnalibta enim Athenis

y ubi conveniebant cornplures

ejtudetn fluäii hominesy captionesf qua

Sophismata appeUantur, mente cogita*

bant, easque·, quafi talos aut tefjerulas

in mediumvice jua quisque jactebat>

ca*

ptionu (oluta, aut parum intelle6la, pra*

rniumpcenave erat nummut feftertius units

r). In fympofiis vero Gra^corurrij

ejusmodi iepida & minuta svjvptjp&la,

florentem vino animum lacellentia-.» ufitatiffima fuiiTe legimus, quacctiam, alio nomine, quidam eorum fecun-darum menfarum τξαγημα]#, vocita*

runt. Haec non alia fuere, quamj

de quibus irerum Gellius

italoquitur;

Quum domumfuam nosvocaret, nempC

Taurus PhiJofophns

, ne omnino, utdt*

citur, afymboli veniremus> conjettaba*

(11)

«f O g» Ϊ

ί

mus äd ceenutam , non cupedlas ctborum,

[ed argutias quaftionums).

Ml

igitur

> qui eruditis fermonibus

convivasde-ledlabant, ab offkio fuo, comn

uni

nomine, d&iTrvoaoQi^cq

vocati

funt.

Laudabilis hic mos a Graccis non

tan-tum, fed & aliis populis,

Regibus

&

Principibus obfervatus

eit

; ne,

dum

corpus recrearent & lautius

epula*·

rentur, mens otiofa effet. Quare a pueris literatiffimis, optimisque,

qui

anagnoftae dicebantur , aut

hiftoriam

aliquam infignem veterum

Regum

,

autpoemaaliquodmemorabile

fibi

prac-legi curarunt. Quod in Attico

Cor»

nelius Nepos laudat, his verbis:

Ne-nio in eonvivio ejus aliud acroama audi-vity cjuam anagnoften. Neque unquam

Jine leclione ccenatum eft} ut non minus

animo, quam ventre deleiiarentur

convt-va ty Et Martialis de Ligurino:

Hac tibi, non alia eft ad ccenam cauf*

(a vocandi$

Verficulos recites ut, Ltgurine> tuos. p) Laert. Z.»p, in vit. ej. q)Noct.

c.2. r) Idem L. eod.c,ij. s) L.6,c.ij*

t) c, 14,

(12)

II ι| O I

§. IV.

Non argutas rerutn imagines,

non erublemata vermiculata & auro

incifa,nec Iiteras hieroglyphicas,

alia-que callida vanarum artium inventa

hic in cenfum venire, exdiibs facile#

paret. Immo, fiapophthegmata & fym-bola, fi difteria & fingula verba

acu-te dida, qux fcholx Virorum erudito-rum peperere^ & orbi literato tradi-ta funt, enarrare ftuderemus, ingens

fåne faxum volvere videremur. Suf-ficiat produxtiTe pauca exempla

argu-tiarum earum, quas veteres animi & exercitii cauiTa effinxerunt, quatenus easdem ex fcriptis eorum eruero,

curta fupellex permittat. Eubulides,

Euclidis in fchola fucceiTor»), quos-dam ratiocinandi modos proponit, qui,

exnominibus,a rebus, quascontinent,

fumtis, facile defcribi poiiunt. Qui-bus iterum Stoici plures addidere.

Laertius L. 2,in vit. Eucl.

§. V.

Ordinis autem cauiTa , omneshas,

quas diximus, loquendi formulas, in

tres claiiesdiftinguere juvar. Quarum

prima eft ambiguitatum. Ad hane

re-feruntur omnes iihlufus,

captiones&

(13)

° ρ·

effata, quac ad fallacias inträ

diftionem,

^quivocationisj puta,

amphibolias,

compofitionis, diviiionis, accentus &figurae, reduci poflunt,

atquehuic

veriui mnemonico includi folenr:

ÄLquivocans,ampbiy componit, dividit, acj

fig-Plures ejusmodi a Chryfippo

prolatas

rögatiunculas Laertius χ) recitat, ut :

£)uoii loqueri<s% per os tuum tranftt", cur*

rum autem loquern: currus ergo per os tuum tranfit. Reliquis non

lmmora-mur. Sic quoqueStilpo aliquem

per-conratus eft de ftatua Minervae, quam

Phidias iculpferat: Num Minerv/ι Jovis

filiaLea eft? quum ver9 annuiJJ<t alter, dixitjat iflanonlovis·, fedPbididteft:con·

tedebae. Non ergo, inquit, ipfa Deay)«

Eandem fere rationem habent omnia

acnigmata, refponfa

Delphica

&

ora-cula, adagia& allegoriat,

exquibus

du-plicem & ipfis interdum

verbis

contra-rium fenfumeruerelicet. De Regum,

Ducum hoftiumque interfe

pronunci-atis, conventionibus & juramentisfatis

fuperque conftat,

quodiisdem

labora-verint vitiis. Paralogismi praeterea qua

analyfi

opus

habeant?

ooftrum

jam

(14)

*4 ο m

non eft inquirere, Ceterum bene at>

tendendum eft ad propofitionis for-male , & num compofitio divifioque bene fe habeat, vel quo fonte , aut

principio confequentix

falTac

depre-hendancur. Sajpe quoque contingit,

Ut vocabulum aliquod, ambigue aut

diverfimodefurotum, ita fenfum obtur-bet, ur fagaciflirno cuilibet negotium

faceilat.De refolutionetalium

ambigui-tatum licet nemo veterum fcriptorum tam accurate, &, per certas artis

fyl-logifticx regulas eundo, egerit,· atta-men eandem penitus illis ignotam fu»

ifte, dici non poteft5 quin

potiusaple-risque animadverfam. Quare Seneca dicit: Nettimus nodos, £?* ambiguamβ'

gnificationem verbis alligamus, deindtλ

diflolvitnus 2).

X) L. 7. in vit, Cbryf, y) idem L· Z% z)

Epift.

§. VI.

Secunda claftis argutiarum

noftra-irum dicitur pltirium collettionum. Quas fiunt, quando diverfas propoiitiones»

conjun&im fumtae, per nexum

termi¬

norum,mutuo coheerentium, id infe-ruat, quod ex illis> feorfirn

(15)

«ϋ ο ι if

ratis, & immediate non fluit. Hic

inodus probandi,

ad ftylum

veteris Philofophiae, vocatur oratio ον^αχτικη,

cujus conclufio fequitur σνμπλοκψ, quae eft perejus affumtiones. Primuni hic fibi Jocum vindicat Sorites, cujus

vocis originationem ex Cicerone

mu-tUO petamus: Sorites·, inquit, fi necefle

fih latino verbo liceat Acervalem

appeUa-te J (ed nihilopus eftj ut enim multa

ver-ba Gracorum, (ic Sorites latino JermontL*

fatis tritus eft a). Eundem telam

Pene-löpes alibi vocat b). Originem fuatiL· aStoicis duxiffe,Perfius innuit his

ver-bis:

Inventusy Chryftppe} tutfinitor acervic).

Vetus Scholiaftes, ad hunc locum,ita

loquitur: Chryfippus Stoicus Philofophus

Syllogismum

σωξάτφ

invenitt quem, per

adjefiionem detraflionem, ex acervi

frumentarii ftmilitudinc> oftendit« De

hoc ipfo etiam Horatius:

·» - demo unum

t demo etiam unum9

T>um cadatelufus rationeruentis acervi d^ft

Eft igitur Sorites, ad mentem

Scho-lafticorum, argumentatio a primo ad

ultimum, feu indefinita rerum homo*

genearnm, adtotum conftituendum,

(16)

con-16 o

pi

congregatio. Quemadmodum eninr,

addendo granum granö

, acervum

fa-cimus, & demendo minuimusj fiC quoque per minutas partes &

conca-tenatas illationes eundo, ad id

fafli-gium diftio

adfcendit,

uteideip

termi-num ftatuere, impoffibile

habeatur,

ficuti nec praicife definiri

poteft, quo granö acervustalis fiat, ut unius grant

additionem non admitteret, vel etiam

ei unumdemendo, nullus

acervusfö¬

ret. Exemplum fuppeditat

nobis loco

citato Poeta ej, cujus fenfus hic eftt Quacritur, num qui ante centum

an-nos diem obierit, pro

antiquo fcripto-re habendus fit? Quod fi

refpondeat

aliquis, omnino centenarium pro ve¬

terihabendum.

Interrogator pergit;

quodfiuno, altero, tertio, & iicde*

inceps die, menfe, anno minor fue· rit? nonhabebit,

quodrefpondeat,&

de eo

gradatim minutatimque

interro-gando, redigitur eo, ut cogatur

fa¬

ten» velpauciflimorum annorum fcri-ptorem, pro centenario habendum& antiquo, vel centenarium eundem

effe cum eo»qui ante

paueos annos

(17)

»i Ο «7

xerit. Par ratio eft, ii quis

interro-get, divesne fit , qui centum aureos

habeat? atque id neget

alten

Llndo

tnanifefium redditur, Soriten

hunc

veterum longe

diverfum

elfe

ab illo,

quem ita moderni

Logiet

con-ftruunt, ut in

propofitionibus,

lon-ga ferie inter fe

connexis

,

femper

prardicatum

praecedentis

fit

fubje&ura

fequentis^ donec

tandem

ex

ultimae

propolitionis

pratdicato,

de

fubje&o

primaeconcludatur.

Qualiscunqiie

au-tem fuerit compofitio,

ii

ad

regulas

artis fyllogifticac, ea, qua par

eft

»in-duftria, examinetur , non poteft noa

apparere , quo in

verbo &

fyntagma-te, aut quibus fub

involucris

fraus

la-teat, Bene igitur Cicero monet:

Vi-tiofi(untSorit*. Frangite

iUos^fi

poteftist

ne molefti fint: erunt enim,nif cavetts

f)t

Interim tamen hacc non obftant, quo minus credamus, veteres illis etiam-· ufos fuiffe ferio, ad

probandas

res

graviores,

&

quas avcro

haud

declina«

re exiftimarunt.

a) L· 2.de Dtvinat, b)

Aca,å> £.2°

c)

Sat.f*

d)L·i, Ερΐβφι> ibid,.

fj

aca4, Qz*

(18)

Ϊ8 <8§ ο fy

§'

m,

Dilemma eft , qUafi Μς

λαμβανόμενο*,

aflumtum , & undiquaque capiCuS.

Quare quoque bifurcata argumentatio appellatur. Sivero pluribus membris

conftet > trilemma , tetraiemma &c. vocatur. Confici dicitur, quando iin« gula membra propoiitionis majoris in

minori aiTumuntur probanturque , tit undique feriant adverfarium. Veteres,

num eodem nomine hoc argument! genus propofuerint, non fatis conftat;

res ramen eadem penes eos maniit.

Diodorus Cronus hoc ratiocinio mo*

tum tollere conatus eft g):

Siquidmo-Vetur ) au t

quo in loco eft, movetur9 aut in quo non eft: atqui neque in quo efty

manet enim j neque in quo non eft 9 cum

toibil agat ubi non eft 5 non

igitur

quie-qtiam movetur. Seneca h) itavinditftae

cupidos alloquitur : Aut apotente Ufut

t%9 autab itnbeciUiori j fi kpotente%par» te tibi ipfi ; ne fub vinditta cupiditate% éttrabas tibi majut malunt* fi ab imbecil-iioriy paret iUi, Celebre imprimis

eft

argwmentum Protagorae, Sophiftartiiri

acerrimi> quo ufus eft adverfns difci-pulwm futim» Coovcoit oempecarra

(19)

m ° »0 Evathlo de certo didaitro , & magna

mercedefolvenda, cum primum apud

Judices caufiam

egiflet

,

viciffetque.

Poftea , qvum

diutius

auditor

fe&ator-que Protagorae

fuiflet,

nec,

in

cauffis

agendis, periculum

facere

vellet,

hic

litemcumEvathloconteftatur. Et cum

ad Judices venifiet, tum

Protagorasfic

exorfuseft : Difce , inquir,ftultifftme

λ-dolefeens, utroque idmodo före, ut

red-dos, quodpetoi ftve contra te

pronuneta-tum erit j ftve pro te. Nam βcontra te

iis data erit, merces mihiexfententta de-bebitur , quia ego vicero5 fm vero

fecun-dum te judicatum erit , merces mihi ex

pailo debebitur, quta tu viceru i).

Μ

dus hicadverfarium convincendi,quia

ab utraque parte,

&

quafi

duobus

cor-nibus eundem ftringit, vulgo

κεξόίτινος,

comutus, itemque

Μνομος

nominatur.

Nec tamen adeo fortis eft,quineidem

refiftere poftit , qui

ingenio

pollet.

Solet enim fieri, ut quaeftionis

mem-bra non fint ita immediate oppofita»

quin deturtertium ,

quod/*eW

Gellio

dicitur , in examine triti

illius

Biantis

pro non

ducenda

uxore j

dantur

enim

feminac , quae nimiae

pulcritudinis

(20)

\

to tg§ O

ricufo & fummac deformitatis odio

ca-rentϊ hoceft, ut Ennius inTragoe· i

dia idem explicat, qu*fiatafunt for- I

ma. Interdum quoque utraque

propo-fitionis pars admitti debet , quale exemplum in Chrifto habemus^)* qui inrerrogatus a Fharifeis ? utrurn

Caefa-rr dandus eflet cenfus, an non,

omni-Bm appoRtifilme refpondebat, (f Deoi

qu<e Der) (E Ccefart? qu<s ejtis fint9 dan·

dae(Je„ Talia argumenta inter eafunty

quae Gracci

άντις-ξέφοντα*

appellarunt.'

fofjunt enim referri contra convertique in

eum , a q no difl:a funtT & utrinque ρA'

riter valent /); Quodoptime Evathlus

Hoveratv in Praéceptorem fuum , de

quo antea locuti fumus , idem telum

retorquens* dum in hunc fers? modum

refpondit i Aut cauffam obtinebo , aut

non obtinebo ; β obtineboy dabo tibt nihil exfententiaJuåicis β nonobtinebo

y da*

ffo tibtnihUexγαfloy quianon virero, E.

rrulia ratione altquid dabo. Tum Judices j

dubiofum boc inexplicabileque ratt , rem

injuditatam reliquerunt , cauffamque in

diem lowpiflimum difiulerunt

nt). SiC per mrirgzQov lllud9 feu reciprocationem*

Diogenes obviam ivit DiaJe&ico

(21)

<É o 0· ii

dam , argiitiunculam hane ipfi

propo-nenti Quod εξο (um) id tunon es , c5*

Diogenes annui§et ·, atque ille addidifjet* homo autem ego fum j cum idquoque

af-fentittu efjet f (!) contra Diale dietts ita

conclufifletj homo igititr tu non es : hoc

quidem, inquit Diogenes, falfum eft, &

fi verum idfierivts, a me inctpe «).

So-let alias hoc exemplum ad bnhi re-ferri , qui funt rationes, feu Syllogifmi

nihil importantes , uti Laértio audiunt

o). Hoc nomine ideo infigniuntur, quia id probare conantur , quod curn

non hic , aut alter , aut alius quis Ht

ille, cujus mentionem faciunt j idcir-co, nullum eumeiTe, oporter. Seu,

ut alw volunt, quia ludibrio habentur,

quiejusmodi ratiociniis petuntur:haud

aliter ac Ulyiies p)t hoc nomine fibi

ipfi indito , ουτις appellatur , & pro-pterea a Polyphemo derifus eft, De

Servis & Crocodilitibus eadem , quae de

cornutis , difta funto. Quemadmo·

dum enim erocodilus fugientem

pari-ter ac fcquentem interficitj fic

quoque

illa fophifmatum genera adverfarium,

quocunque fe vertat , capiunt. Hacc

res per fabulam jEgyptiacam , quam

(22)

reci-it tii O

recitat Doxipater, illaflrart

potefl:!

Mulier qu&piam , inquit, cum filio

fe-cundum flumtnis ripam ambulabat. Ei

crocodilm fHiunt abfullt , redditurumfe

dicens, β verum mulierrejponderet. Ne'

gavit ittdfore t ut redder?tur , atque ob

id <cqvum ajebat reddt q). Plura haruni

argutiarumfchemata qui defiderat ,

ad-cat Geliium r"), Stengelium s),

ali*

osque.

g) Empirtei Hypoth. Lib. IL Cap.

XXIL

b)

Lib.IU.deira. i)GeU. Noft. Att.L. V. C. X. k) Matth. XXII.&Luc.XX. I) cit.

Lt V. C«X. m) ibid. ») Noβ. Att. Lt XVIII. C. XIII. o) L. VII. p) Odyff.I. Lucia», iη colldtnterChryf. & mert· r) l. XVIII. C.XIIL s) L> IL

deB.ti

M. Syllog,

§. VIIF.

In tertia claiTe ea »omina

confide-randa veniunt , quac propter vitium>

quod in

illis

occultatum

eft,

non

nihil

acuminis haberc videntur. Mos

ete-nim apud Philofophos obtinuit > ut>

dum mentem circa res , quas

crede-bant fubtiJiores, exprimei^ent, voces

effinxerint, quae ex impofitione

(23)

^ o ^ 2}

βχ proprla eorum interpretatione

pa-terer. Sic Themiftius &Simplicius i)

mentionem faciunt Achillis ; qui eft

argumenri genus > quod , ad motum

tollendum * Zenon ita formavit , ut

comparationem iniiitueririnter

Achil-lem pedibus celerem & teftudinem

tar-digradam u). Przecipui autem λογοί)

feu modi ratiocinandi, funtfequentes,

quos obiter infpicere, inftituti ratio

po-ftulat. Obveiatus eft , quando probatur* aliquem eandem rem fimulfcire &

ne-fcirepofle. Dicitur etiam Elettra, oc-caiione fumta ab Agamemnonis filia,

quar>adftante illi Orefte adhuc inco-gnito , novit quidem Oreftem fuum

eiTe fratrem 5 quod vero ille Oreftes

eflet, ignorabat, uti ChryiTppus apud

Lucianum hane rem exponit. Huc

pertinet luforia illa rogatiuncula ab

A-riftotele colleéfa : ScUne omnem nu· inerutn binarium effe farem ? fcio. An

numerum nummorum, quem manu mea

condufum gero , parem effe fiie ? nefcio. Sed ii ipfe numertu eft binaritu ' nefete

érgo numerum binarium effeparem x).

t) In Phif, VI, u) vid.Caf]end.L.deOrig. & Vårtet, Log*C,il. x) Steng. de Sytt.

~

(24)

24 |§f ° §' ΪΧ·

Mentientis exemplum nobis Cicero ι

ftftit , dum hoc ratiocinio utitur: Si

äicis te mentiri , vcrumque dicu f

menti-ris : diets autem te mentiri , verumque

dicis j mentiris igitur y). Hllic vim

aliquam inefte , idemhis verbis innuir.

6)uomodo autem mentientem, quem

ψει>·

icjjLiVQV

vocant? diβohas t aut Soriti

refi-(ias z) ? Mentienri i!lud argumentum affine eft , quod

ανίςατον

, latine

ve-ro vagum , inftabile &

inconftans

Ladlantius a) appellavit > quo

nihil

omnino fciri pofte , Arcefilas

conten-dir. At, fi nihil fciri poteft , ut

re-geri fölet , necefte eft id

ipfum fciri#

quod nihil fciatur. Si autem fcitur»

pofte nihil fciri ,

falfum eft

>

quod

di-citur , nihil pofte fciri. Sic

induci*

tur dogma , fibi ipfi repugnans 9

fe-que diiTolvens. Non itaque

fine

cauf-fa quempiam , fidlam hane

ignoran-tiam defendentem > interrogat L«- j

cretius:

Unde fciat> quid βt fcire # 0*

nefctft

vicifim b)? His ut obviam iret Anaxarchus, ita

oranis cognitionis# ne dicam

rationist

(25)

expertem fingit, ut

fe

ne

id quidem

fc-ire afErmaverit, quodnihil

fciatur

r)

Ad awstfct, quidam quoque

referunt

ea, quac Epimenides de

Cretenfibus

fatetur, cujus verba a

Paulo

citata

le-guntur Tit. 1.11, i*. Si

teiHmonium,

inquiunt,hocEpimenidjsdeCreceniibus

prolatum, quod

femper

mendacesiint*

verum erit, & ipfe , quoniafn

Cre-tenfis efi:, mendax fit oportet ,

adeo-que nec illi credendum; vera autem

Epimenides,

&

ipfe

Cretenfis de Cre¬

tenfibus, dicit, ergo Cretenfes vera·

ces» Huic liimile aliquid

deduci

pot-eftex PfalmoCXV, 7. Omni*

homomen-dax» Quod ex mente

Sophiftarumj

exponit D. Gregorius c).

A «g. Acad.2. z) L.2.de

Dlvnat. a)

DU

vin» Infl. L.$»c, 6. b~) c) MorAU L,22» C.20»

§. x.

De faUente licet certo

refpe&u

oV

mnes modialiquid

participentj

pecu*

liariter tamen illi attribuuntur

jura-menta, in quibus fimul vere

& falfo

jurari pofie probatur. CaIvo

originem

dedifc illa quacftiuncula, quac etiam

ad

Soriten haud injuria refertur. Quac*

rUur oenape a quoto

pilo amiflbf

(26)

ϋ! o

calvus aliquis cenferi queat? Metentta

uii iunt Stoici, ad tollendam omnium

l(

rerumcuntingentiam5 uterum aliquis '

rnetat ve) non metat, neceflario iieri

exiftimabant, atque fic ipfum fortaffih

ut Ammonius loquitur^), perit

tollt-,

turqve. Dominans eft, quo quis

ali-quem & fimul dominari & non do-minari poffe contendit. E.

gr.

The-miftoclis filius non dominatur Graecis,

quia neque illis imperat, neque de imperando cogitat; dominatur vero,

quia imperat matri, quarimperat

The-miftocli» qui imperat Grarcis. Ignava

ratio e Stoicorum quoque fchola

pro-

i

diit, quac cur ita dicaruri Cicero

opti-me Iiis verbis declarac: Nec nos

m-fediet illa ignava ratiot qu<e diciturt 4p'

■petiatur entm quidam a Phiiofophis

dgycf

Åcyof, cuiβ ρareamus , nibil omnino

a-gamus in vita. Sic enim interrogant: β

fatum tibi eft ex hoc morbo convalefcerei

fve medicum adbibueris, five non, con- \ valefces. Medicum ergo adhiberenilatti¬

tte t. ReBe genus-hocinterrogationis

igna*

vum atque iners

nominatum eft, quodea■

dem ratione omnis e vitatollatur aBio eU

Per modum Conftcientis,a\iquem, inträ,

(27)

con-® o ^ *7

ficere, & non conficere, probatur:

Sic, qui circa rotam vertitur, etfi

totum diem ambulaverit, ab eodenu

tamen non recedit loco. Pkira

qui-dem argutiarum exempla, e veterum

Philofophorum

fcriptis haufta, addi poiTent5 fed quoniam illa partim

levio-ris funt momenti, partim quoque a_»

Dialedicis expofita deprehenduntur;

hincde illisrecenfendis minus folliciti

fumus.

d) L. de lnterp. e) L. deFato%

§* XI.

Hac funt illac Sphinges, e cerebris

Cruditorum prognatac,

quas

tantope-re celebravit antiquitas. Fere dixe*

rim, omnes ejusmodiargutiarum

mo-dos accuratius & operofius quoddam.»

examen vix mereri. Conftat enim,

plurimas quaeftiones ludicras

ef-fe, & potius cachinnoj vel lepido a-liquo didto excipiendas, quam anxie

folvendas* Interim, Oedipos veteres miremur: eorum fententias callide

vibratas legamus: aculeos

denique,

ne nobis noceant,dec!inare ftudeamui.

SicSycophanta

nobi$ fruftra occinet:

(28)

References

Related documents

34.. De motu hadenus, fequitur quies qua? mo- fcui eft oppoiica : dicitur privacio motus ejus, quod a- ptam ad recipiendum motum habet naturam, iic aqua qua? frigida eil,

legis obligatione. Ex di&amp;is i- taque conftat, quod a?quitas legis Obligationen non to!lat,fed ejus de- fe&amp;um fuppleat ac perficiat..

varas fuifife tabulas id com plexas, quod quolibet anno geilum eilet, quse publica inonumentamateriam dein fubminiilra- vereillis, qui rerum Grrecarum hiiloriam contexere ad·*.

quam irae , maluit obtemperare, Quid, quod idem Agefilaus non folum in Groecia hoc fecit, ut templa. Deorum fanéla haberet: led apud barbar os

Hinc rerum 8c vocis harmonia, hinc vocis &amp; geftus concinnitas, hinc denique adfe&amp;us Oratoris cum vultu. ejus, amiciflime ut confpirarent adque geniumaudito-

„ maximis laboribus &amp; periculis, ad iummam laudem gloriamque con- renderetr Accedit, quod bencficia, qux, fons ac dator omnis boni, be- nigniilimus Deus, in cos contulit,

ne erat dencgata. Scilicet, ii fub le infulam, adejuspro- vincia?, quam adminiftrabant, formam pertinentcm ha- berent, eam infulam defignare, in eamque relegare illis licebat, fin

Pauli et Jacobi dissimiies, sed etiam modi, quibus illae expfimuntur, partes sunt necessariae, quae, cogitatione quidem distinetae, re autem vera conjunctissimae, totam et