Dissertatio politica de seditionibus, quam ... præside, ... Dn. Joanne Bilberg, ... pro obtinendo in philosophia gradu, publico examini modeste submittit Sveno J. Kullmann West-Gothus, ad diem 14. Decemb. in auditor. Gustavian. major. Ann. post generis hu

20

DISSERTATIO

POLITICA

DE

SEDITIONI'

m

v

£uam

ExapprobationeAmpML

Senatus

Philofophici,

in

Jlluftri

Academia

Upialienfi,

PRAESIDE,

VIRO AMPL1SSIM0 ET

CELEBZRR1MO

Da

_JOANNE

Mathematum

ProfefT,

Ordin,

Pro obtinendo in

Fhilofophia

Gradu>

Publico cxamini modefte

fubmittit

SVENO J.

KULLMANN

Weft-Gothus.

Ad diem 14. Deccmb. in

Auditor.

Guftavian.

Major.Ann. ptft generis

humani

redemptionera

Al. DC. LXXXVII.

Upiah«,

Excüdrt

HENR1GUS

gcpfer/

S,

R,

M.

& Acadennse Typographus,

--4*- *mwvmw *£0 1^0 0^0 *mw %¥+ t» %i?*ViTiV^5

» c •

S.XR*M/1'

Magnat fidei Viro

Generofißimo

Domino

D,

ERICO

DAHLBERG,

In

_@$cnds

_&

_0trcpftat>(j

_&c.

Pedeftris railitix Generali

_Majori

prudenda

&

fortitudine

maxi-rne

confpicuo

Ut Et

i

Jenecopcnfis

Prorincix

Gubernatori

longe mcritiffimo,

Generofiflime

Domincl

JUm

homine

ingrato

tellwsdeteri-,mnon

alatanhnal,

hu)ws

er

minis

pojfaputabäji

te,GencroßjfDnjn

fron-tifpiciobuim

dif/ertatio

compellarem^

o

bic

habetur

quid

incultilicet

£? tenuis

opufculi,

devotif-•,

fim/i

mente

infcriberem.

Maxima

illa

quibiu

me

immeritu

enumerare

nunc

fuperfedeo

pera

apudte

quafieorundem

exprobra-thprocul

dubio

fitjutura.

merita in

borealis

buiws

or

bis

cives

op-pido

infigniafciens

reticeo,

hono-reimagni

a

Clementisftmo

pramia

Rege

tibi largiter

concejfa boc

ipfum

tis

_fupercp

_loquantur.

T'antnm

boc

■eåjex

quo

interclientes

tuos

fu

receptust

ti ..

t-if) Filii tui

_dilettisfmi

_ßudiis

_admoveri

capifantum

madver-

folatii

ju

alias

_fortuna,

ut

mu-nificentiorem, magis

cp

beneuolum

ir onumnun_quam

_mihi

r

im,Atqi utinamfic

_mihifemper

_fortuna

indulgeatut

eaanlmipropefwneme

me-aque

fiudia

inpofte

quo

mihi

maior

_maiorq,

_in

_dies

na-fcatur

ca

occafio,

dii humilimuinterea

_apudDEHM

cibus _{pro tuet gener}

_{oßjjmcequejumil'ue}

tuce

_falute

_indefinenter

_Vota

_fundam

_>

quo

cl

ipjum

etiam

fahlurum

me qua

diu

_jpiritushos

_regit

r Tux Generofkak

*\ v:

4 1 v hiuiiÜimus& addidUfljmus

Gliens

Pereximio

D-SVENOKLLL

MANN•

7

Wert- Gorh.

Philofophix

Candidato,

ftudiorum

meorum

niodcratorifideliffimo.

U

T Ttranquilla

quies

rerum

homini

: placet

optima

Sic _{gravius nulluni eft}

_feditione

_malörn,

Ha:c Kullnianne doces, & monftras quod

tibi _femper

Hascmalaceu _{peflem menfque manufque}

fogit*

d. 6. D^cemb.

Anno _1687.

Jta adplaufit

CAROLUS Gurt.DAHLBERGH

•

Eiici FÜ*

In Honores

Tolitißimi Ctarijjimique

Dn.

CANDIDATI

pro foiitis in Philolophia honoribus,

DE SEDITiONiBUS

pulcre DifputantiSo

* y _ ■ * * % W.j V

Sjccine

(

Pernajß-fttblimis janua monits

grafJdi pigros obice claußfugat )

Tunditur;ad_{Mufas aditus} ut ciuque patefcant

Conanti doclos vifere rite choros.

* #

Siccinemox_comptasjoincccrnimw^ccc_1camoenas

Burnore intrantum tingerelabra._fuo

Scilicetauguror hinc, salamotriviffe labeIla

Te tua, jw/KuIlmann.PiérivsquesnödisX

2iam tibi dulce _{fuit viri}desluflrarereceffus^

Atque vigare undis ora Heliconiadum;

"Hoc_{monflrat Kullmann^tuapaginacutta,}

Jpua civeis Patria conciliare Patri

Conaris ; turbas _atque inleßtna _perofm

Arma,bonis nunquam nonfugienda virk. Jdcirco_{claros,KulimantVibigrator honores}j

Gratulor & Patri_{gaudia mille tuo.}

Gfatulor ulteriustenui_{quod (tirpe crent as} Ad KtnnaKullen> culnina celfa petas i

Qulmina_celfa tenes,ubi TuxbaNovenamoratur;

Sic_{rrgOjKullmann,Nomen&Omen}habes.

Hoc modo, GraciliMven*» "fopulari &Amirofuohor-oranä®,

aii', laudcrc voVtt

J.

N.

PRÖEMI

UM.

COnrado

venijfe natur*,

Bruno

human*

emunlia naris

depravationem

Viro

,

in

cer

mentem

nimm,

quam tantam drfibi & omnibus fuis poßerts per horrendum _{Upfum contraxerc primi nofiri parentes, ut}

quam diu in hoc mundi ergaßulo verfentur

corruptagene-ris humani mernhra , von modo nihil honi d [e profe•

6tum _{oßentare y fed ne quidem malts} abflinere,

pra/cri-ptumve rationis ullo rnodo fequi ualeant, quin potius

in omnibus _ßtis affionibus _amaritudwem prodant

ani-worum , moveant fcditiones, eeque progredtantur

te-weritatis } utnil nißi vim exitiumque meditentur

ahorum♦ Boc _ipfum haud dubie in conßlio habuit

Do&ijf. Vir nominatus , cum feditioncm

defcribere

adgrediebatur♦ Hane materiam egopro ut

fert

tempo¬

ris _{angußia, ingeniique rnei imbecillitas,}

publice

venti-landam _{adfurnß , tiullus dubitans , quin} humani _Le

Bo-res _{fcriptiunculam ißanc pro} candore Juo aqut

boni-que conjulant.

*

THE SIS, I

JijäDfJEdino,Summumillud reruiu

^^^Publicaruin

detrimentum,

ll^hominum

quietem& trän»

^^gqujllirarem,

quse

tollit

per-to||§(

rurbarque ^ defcendit å

fe-äfcicerone in fragmentis; _eo

orfum _{eundo, teftante id}

quod aut privarus , autilli quiad

gubernacu-la fedent _imperii , rixam moventes,

feor-lum fecedere _{foleanr„ Hic} non _pro quolibet

Schümate _{fumimus, quod taiem (editioneni}

fi-gnificat 5 qua Ecclelle partes fejunétionem

ientiunr. Nec _{pro rebcllione>qax contumaciam}

& _{pareudi dedignationem panr,5c inferioribus}

Magifbrati bus adverfantibus,

propriecompe-tit: led _{prorurbulentiori popuh motu, ut ipfe}

Cic. in Brut, feu de clar. orator. accipit, Ila¬

de etiam _{ha^cfynonyma adfert, iinperus,}

mo-tus _{5 incurfio, concirario plebis^ & vis}

mul-titudinis _{? quse cum Seditionibu*> de quibushic}

ageredecrewmus,eandem habere porcftatem

årbjtramur, Has etiam Sedttmes, _aliquoties

füf (?)

H!

rempeftatem

adpellat T.

Livius

Lib,

2,

Pro¬

prer hutic morum?

Sedirio eriam,

nunc

vehe-mentiori morbo■> nunc mcendio, turbinique

å _{Cypr, ÅPindaro vero}

_maris

_fluftibus

adlimi-larurj _{qu^coniparatio non}

_{malehominibus}

_fe*

ditiofts_{convemtyqui recterurbuienu-&}

_tuniui*

tuofi _adpellarx

_poilunt,

Th: II,

Ceterumab infhtuto noftro haud

alie-num arbirramur, nunc parririonem feditionis

fubneftere, in qua prima

efb

Momßiai i altera cecoriomicx fivedomeftica :tertia Polttica, qua?er*

iam civilis audit, exerceturque> cum

adver«

fus _Magiftratus

_fubiecfti,

_velin

_ter

fe

vicini

_rixam

perniciofam commovent ; aut

denique

cum

conflriclsrunius imperii vinculo civirates

difti-de-nt; quarum ramen , tanta

deberet

efTe

a«

miciria , utinterfratresdarinon

poflet

major,

nifideflrubhonemtotius civitatisSc focietatis

fo*

lutionem _{fennre,quodqueante}

comparaycrinc

concordiå, difcordiå, omnium

illa

ordinum

deftructrice? fubvertere velint*

Ha?c

poftrc-nia tantum _, remotis prioribus

duabus^

ad

inftitutumnoflrum fpedat,

Th, 11L

Defintionem fedirionis nobis _{ClatifT, DJ}

Conrad, Brunus fiftit talem: Scditio eß motu*

populi dr fubditorum , eorumve qui ejutdem mnititu*

dinlspartesJunt^ vel in eadem mnltitudine verjantur,

quo vel plures inter fe, vel unm flurejve Adverfm cos,

quibmfidelitate adflriffi Junt , uttlitatis altcujm

confé-qvenda , vel damni altis aut injuria inferenda caufk>

fcientes dr volentes in detrimentum & damnum Retpu•

blica ad _{dijfsnfionem concitantur. Locogcnerjs}

1110-tus ponitur _{5 qui quideni nonquamvis}

incom-muni mutationem _{Reipub, denotat 5 nec} mentis _{aliquam fignifxcat agitationem}

, qu^

nunquam motionis expers eifc poteft, fed

cu-ram & intentionem _{accurarius aliquid}

coin-moliendi4 Ineadem _{figniiicarione ufurpat et>} jani hane vocem Cic, in Car, orat, 2. ubi

o-innem motum 8c Catilina? conatum deicnbitj

mali _{ejusmodi motus, quibusagitantur}

homi-nesiediriofi 5 nonnunquam in efteCtum

erum-punt, magnafque turbas excitant $ nonnun» quatn citra contentiones 8c jurgia efteruntur,

Äiii aliam fedirionis dehnitionem nobis

exhi-bent5quorumin numero Nicolaus Boherius de

fedittverft*z. nunit i, per quietis

publica

per turbatio*

(f)

ii

cürbationem

fedifionem

definir

, quamnos inmedioreli£bam 5

defcriptionis

nomen

potius

mereriarbitramurquam

definitionis, quippe

nulio _prorfus

modo,

_cum

fuo

dcliniro

recipro-cari _apram: licet

enim qua^vis fedirio

Rejpub,

otiumejusque

tranquillitatem

toilat,

vel

mini¬

mum perturbet, non ramen

onjnis

Reipub,

perturbatio

feditio

eflr. Additur

feditrorfum

mcttts,

utabipfa ty

rannide

diftir

gvatur, qua?,

quam-vis cum motioneReipub,

conjunfla fit

:

atta-men

fignificationem

feditionis,

civitatis

partes

occupantis,neutiquam

habere

potefb,

C^uod

etiam de membris

mulntudinem

confbituenti-busdicendum efb.

confbatenim

externo^ non

venire nomine feditioforum cum

bella

ab

illis

inferantur, unde multum

detrimenti

capere

COnfveVitRelpublica» Quo vel plures inter

fey

vel

mus plurefve

adverfu*

cos

,quibus

fidelitate

adßrtclifunt,

conciuntur. Ha?c verba

ipfius feditionis,

rixa?,

rebelhonisque

difcrepantiam

infinuantj

nam

inprioribus

dicflumerat,

non

paucorum

fed

multorum effe, & quidem eorum ,

qui

funt

uniusmultitudinis partes,

diflenfiones

movere t

tcumunusvelpluresfefeopponunt

iis;fub

quo»

B rum

a

rum imperiovivunt,rcbellio ert_non feditio;quse

totius _{Reipub, ruinamintendit, qu:erendovei}

utilitatemaliquam privatam,veldamnumcoin^

mune, quod fcientes Sc voleates

ejufmodi

pravi Sc(edinofi homines expetunt,

Th: IV.

P_{oftquam in fuperioribusexplicata funt,}

quasad feditionis defininonem varialque

acce-ptionesfacere videbantur,non

incommodeut-cunque praslibatis, caufequoque fedirionum

adnectuntur; pradertim cum Sc i\\x non pa-rummomentiearum _{cognitioni addant: tum} enitn rei _{intelligentiam nos habereputamus,}

cum _ejus caufTas _{adfequimur, inquit}

Anftore-les Lib. i,Analyt. poüenorum. Suntautem

quaruorgenera cauflarum, exquibns trahunt

originemfeditiones; Efficiens, Materialis, For¬

malis, &Fmalis, dequibusordme

differendum

efE Ae _{primum quidem}

decaufTa

_efficåente,

quam duphcem iTatuerelicet; unam principa»

lem, alteraminftrumentalem.

Prioremfaci-mus illos_{homines, quorum} confilio &auxilio

feditiones excitanturSc _{perficiuntur«}

Pofteri-orem vero _{appellamus omnes} illas _{res, propter}

quasad tumultum commovendum

j'

;

/lic?)

Ii

^

tur» Seditionummateriamnominale audemus

illos, adveriusquos

tumultuationes

commo-veri lolent: hanecum Philofophis non

mate-riam _{exqu*, fedcircaquarn} ftatuimus. Uli _autem

inquos feditionesexercentur ,

velfuperiores

iunt, quibus officia expedkinda magna

de-mandantunt vel inferiores, qui tenentur eis

obtemperare,& fubjeClorum nomine veniunr»

Si _{fuperioris rurfusordinis,}

_{autEccIefiaftici}

_aut

Seculares _{Tunt, quosomnes in confpeftum}

_då¬

re, dScnoftrum propofitum &^ipla

féftinatio

prohibent: interioris

quifunt,

lisdemiridem

efteruntur nominibus» Omnes vero feditio,

nes, tam qua? ex uno , quam ex altero

ordine

moventur, non rantum Rempublicam tur-bant : verum etiam , (i diudurant, penitus corrumpunt, appellanturque, qua? adverfus fuperioresexcitantur rebeiliones; arquas inter

fe _fubjecti commovent,turban 8c faéhones. Ad

formam_{fedinonum,qua?multumfacit ad verani}

earum naturamoftendendam,noshominü

con-curfus _{promifcuos pertinere putamus, quibus}

adjungunt nonnulli armorum(irepirus,

clamo-rem, 8c horrenda, ad accendendas hominum iras, pertinentia fpedtacula, Finem scditiomm

fe#

cujusgratia \\\x_{exctantur, cum} Ariftotele_Lib»

y.polit: Cap i.faciinuslucrum &

honorem

hif<

que contraria, damnum Scdedecus; liquidem hommes iucrum Sc_{honorem,vel propriumvel}

amicorum fuorum affeétantes _, Sc damnum,

vel dedecus _{declinantes, plerumque ad feditio}

nes convertuntur _{excitanturque, Quorum}

quidam publico munere funguntur 5 quales

quondamfuere: SyIla-, Marius, Gracchus, A> puleius, Ca?far, Antonius,Lepidus, quiinter fe altercantes _{urbemque fibi finguli vindicantes,}

feditiofi fuére in_{patriam, cui eriam bellumin.}

tulerunt,Quidam circaimpeniinitium, ut

dirio-nem _propriä invicem partiti _{alterü alter ejecir,}

donec unus tandem vibtor totius fibi

domina-tionis _{poteflatem vindicaret. Hoc Antonius} LepidusSc Octaviusfecerunt: Lepidum enim

Oclavins,cui _Lybia ex forteobvenerat,dignita.

tefpoliaWt* Aliinullo publicoofficiofungenres,

leditiones_{excitabant,quorum exorcline nobili*} tatisfueruntCatilina öc Manliustefte Salluftio

in_{conjuratione Catilinse, FlorusLib.^cap.16.} adiert homines _{triviis mnatos, leditionibus}

flu-dentes, inter quos Marius fuit, qui adverfus

nobilitarem maximasexercuit mimicitias, Sc

com-I

flwll

Lib. alii complures,

Mulri

etiam

fervorum

, ut

in-hib feftiffimihoftes reperti, qui

cuncta

funditus

em evertereconati funt, quorum manus

applau-l

vel dunt, cumtumultuantes

exaudiunt,

ut

in

fedi>

tri, tionibus

commovendis

deftinata

eorum

fe-tio. _quantur, Sc non

folummodo

hoc,

fed

eriam

tu-Uin multusautores

effe

gaudeår

; interquos

vix

fe-ales ditionis infima:

caputHerdoniusSabinus,qui

ini-/I, tio urbis fervile tentavit

bellum;

&

Sy

rus

quidä

r fe nomineEunus, qui in Siciliée

regionibus

qua-ces,

dragintaampliusmjlliutn

fervorum

exercitum

lln. contrahi curavit, rcgiifque

decoratus

imigni-tio- bus, cafldla, oppida, vicos

miferabili

dirc-cir3 ptione

vaftevir,

con£ Florum

Lib,$.

Cap.

19,

na- unum adhucprioriexemplum non

inferius

ad-ius feremus, quod dealio

tumultufervili

memoria:

jtn proditLiviusLib. quarto,

Necmulieresfedi-ta, tionesaverfantur:

apudLivium

enimLib, cif*

?s,

legitur,

quod

quxdamapud Romanos

mulier

i];, inpublicum fe

eftundens,

priftinum

fibi

orna-tio' tum, lege Appia abrogata,

reddendum

elfe

contenderit.Et_{quasdam alise,quse}

_{&ipf:e procul}

dubio neque

coeptasfine

ducibus

foeminis,

ne-us que peraéta?iuerunr.

Plurahujus

generis

adr

duci_{poflent exempla,qua;}

_hujus

_rei

_illuftriorem

Tb: V.

Seditionum cauffisleviter expofitis, haud

forfitan inconveniens erir,jam aliquid de

malis

& incommodis inde emanantibus agere ,

ita

vero_antequam

deterrima

illa

exponenda

ad»

greditnur,

priusfi

iuto

lutum

purgare non

vide-ri _velimus,

eorumTnatremieditionem,

acer-banieffe oftendamus, oportet»

ElTe

malam

ex eofacileevincitur, quod tollat

id, quod bo«

nuni eft: non tarnenfummum eam

eife

ma-Iutnindeconcluditur, quodejusmodi fummum

malum modum nonhabeat, Seditionem vero

ea _propter malam

appeilamus,

quod

botus

homines _{privat, quodfit, cum pax}

8c

concor-diadiffolvuntur* Habetenim fecum tantum bonitatis _{pax, utin hoc}

_mundi

ergaftulo,

_inqj

mortalibusrebus, ea nihilluavius

poüit

audiri,

necdefiderabilius _quidquam

_concupifci,

me-liufve

_quxrendo

inveftigari.

Quid

_?

quod

pa-cistanta fitpraftantia, ut

in

ea

fummam

feli-citatem _{juremeritoque ponamus, non}

folumfe

cularemhanc, quod&gentiles

fecerunt,

ve¬

rum etiamcoeleftem, & femper in coelis per.

manfuram, Solemus

dicereconcordiå.&pa-ce_parvasres

crelcere?&

_e

contrario magnas

di-1

fi (ii)

labi difcordiå» Qu

od

omnino

verum

eft

^

inter

quos

enim

fedi

tio

graftatur,

eis

omnino

immi«

netruina* Licet veroleditio, ut

diétum,

non

fit fummutn malum, bellotarnen

externomul-toque pejor

eft,

multoque

tetrior

perniciofior.

que 3 quippequa?contra

patriam,

cui

vel

ipfa

debeturvita, commovcturexerceturque,

Ut

enimmorbis internisgravius

adfligitur

corpus,

quippequorum

caufias

ignoramus,vel

fi

cogno-fcamus, eos taménnon

facile,

qu^parata?

fu-erintmedicinevincere

poftunt.

Ita

compara-tx lunt/editionen,

necnoninteftma,

domeftfi

ca&civilia bella, qua?

periculofiora

funt

iis

qua? extrinfecns ingruunt ,

iicut

enimtela

non

pr^cvifa maximenocent ;

ita

ha?c fsepe

antequä

cognita

fuerintnos

opprimunt,

eoque

(a?pe

ve-hementia? _provehuntur, ut

nullo

confilio

(up-primi

exftingvique

pofiinr, Ha

enim

eft

in-teftinorum malorumnatura5 ut cum

maxime

officin, tum ne minimum

quidem

ejus

iennamus, Incoinmoda certe tam

horrida

gignunt

feditiones

5

uttoticivitatiReipublica?-quenontantum,verum

etiamfingulis

civibus

noceant, tantaque fefeofterunt

copia,

utRe-gum &

Magiftratuum

bonorum

abdicatio:

C i

( ^

malorum creatio, arque(urrogatio:

legum

ab-rogatio bonarum,

malarum

rogatio

;

judicio-rutn tranflarioj &fi_qua^ funt

limilia,

iocum

_in*

ibiobtineant»

Th: VI»

Quoniarn proinds

non

uni

rantummodo

ci-vitati officium _{ejufdenique cives} everrunr,

(ed

etiamfa^petotiReipub. ita magno detrimento funt, utei penitus confcifcant ruinatn

5niii

ma*

ture modoque _quo fieri poterit optimo,

lisoc-curratur : ea _propter

neceffarium

ed,

pror-fusquedignum oblervatu,

quod

undecunque

&

ubicunque ort^e fuerint (ediriones,priusquam

tantas egerint radices,

utexdirpari

vix

poffinr,

in _{ipfo ortu prasveniantur exdingvanrurque»}

Habet_{enim^utnobisvidetur, illudOvidii Lib.i,} de amoris remedio 3 in dilcordiarum morbis

locumt

Principiis obftafcro mcdicina paratur,

Cum mala _{per longas invaluere moras.}

Sa^piffime namquecontingit, utuniverfum änimas _{ergadulum, minimo}

_inficiatur

conta-gio,

tandemqueficonvenientium

medicami«

num non judo _tempore reddatur particeps,

quibuspemiejofse

illa:

putredines

demantur,

Tumpatur ,

planiilimeque

confumarur.

Ccr-tius nihil dt,quam quod

fcmtillula,

&fermen-tum ftihil. iniuoarft.mara,.Damnum

lnferaiu

vi-cinis,illaincendiocunä:a, qua?

prehenderit

de-lendo, hocfiimmifcearur

iarin^T

uiaffam

to-tam infieiendo ; ira ctiam quaelibet

fed'tio

ini-tioquidem

tenuiffima

eft,fednifi

mox

iuffoce-tur, in immenlum crelclt,

provinciafqueÄ

regna

deflruitampiiflTima,

Commumbus

viribus

communis hoftisrepeilendus, fi

Reipub.

parres

ad _{(uiinregntarem}

conlcrvabunrur

₅

idque

ma-ture, neex dillenfionepartium totius

Reipub*

©riatur perturbatio; _nam cum partes

labant

iumma turbatur , inqu,t Curaus,

Si

Reipub*

flatus_{integer erir,}

_{feditionesante}

oniniaexflir*

panda?,earumqueautores

lebtatorefqVeuiovery-di5 _idquidem

_efficitur,

_cum

Magifttatus

åc

(ubjedh, quorum

inrerefl,

totum

corpus

cu-rantReipub; llludque

å ledinonumlncommo#

dis, quibuspremitur,

cuftodiunc

tuenturque;

hoc _{onitubus a?quo iure competit, qui}

ejusdem

poliria?membra lunr, nsramen praecipue,

qui

muniafumtna_gerunt.

Bi,modo

provwcia?

vigor

manebit,operamdabuntReipub;eamqueåfedi-tiofisiiDerabuiUj & neejus

flatus

ruinam

trat, pracavebunt _$quodtumiaeile obtinebiint

fi follicite_{id agatit, utde eis, qui}

_{deliquerintj,}

fuppliciumfumatur,jufl:aquepoenamuidtenruty

qui jufhtiam & pacemviolacam reéte

vindir-care_neglexerinc

Th, VII.

Cütii modum_{adduxerimus?quofedari aut}

exftingvi pofliintfeditiones, quoque pra?cayeri

poffit, nelongotempons ufu vitn nad:ae? acer-bitatefua bonutnin _{Republica ordmeni adeo} turbent, ut_{nequeejusleges luum obtineant vi#}

gorem,neque quiregunt, quive aliorum fub*

lunt _{imperio officiumjfuum implere valeanr.U«}

tique jam fupereft»ucnonnihii de-

poenacom-moventileditiones homznidebica_agamus,

Ta-les _{pleéti y eft quidem maxime juftum}

di-gnumque,quiinidpotiffimum incumbunt

ftu-dium^ucper_{tumukus,perquegraves}

diffenfionu

fcifliiras, Remp. benedifpofitam evertant$

i-taque

haudiniqum

eflquod Salluffius dixit: e*

um _{bonisnocere, quimalisparcir. Nosin é*..}

andern _tranfimus fcntentiam _{5 non juftam} fcihcet eiTe mifericordiam _{9 qua in} perni-dem _bonorum malis _{parcitur, Verun}

u" '"

türmen cbfervatu _{dignum ,}

quod

_cavere

debeat _{judex, nequiddurius, aut remiffius}

de _{aliquoSupplicium fumacy quamipfa requi*}

fient _{cauffa, neve culpam plus jufto} pcena ex«.

cedat; & ne ob ealdemcauflas alii puniantur,

alii neaccufentur quidem. Nec enimaut _tor»,

vrraris_{natura, autgloriaarquitatis venanda eft,} fed _{fententiajufte ferenda pro ut quasque de.}

pofcitres;non timebitiras hominum,

curabit-ve _{unicuiquene ex voto} accidat fententia ₅ in

levioribus _{qnidem cauffis levius,}

_gravis

_vero>

m _{gravioribus debet}

efle

judicium

_;

feveritas

quam requiritipfa lex cum temperamento a

-liquo clementiac inirjganda efty Eft namque

verumde malis puniendis in lege domini quod

fcriptumcft, Non mijcreberis illius> Deut, 19» Sc in

Lib._{Regumlegitur, quodSaulcontraxerit offenfam,}

qntAmiferatu* eß Ag*g hoßiumRegem, ([uempohibuer&t

divinaSententU_{fervari i„ Reg.. i$v} Nihilominus

fahadhibendum oleum, ut proverbio dicitur,

Scarborum rami aveüendinon radices exftir•

pandte (unt,&antequam

infligitur

poena

alicu',

eircumfcantia? _{cauflarum, perlon}a?,

locus,tem-gus, qualitas,quantjtas, tventus

oblervari

ren--Terttur, propter quas /cd tiones

fupplicio

vel

gra vion

veiienion

adtkianrur,

de

qurbus

brevi-terdicturi fizerunus, nilinoihuni prohibercc

inftirutuin> • IK Viii»

Uituno in hoc negotio

neeeffarium

eiTe

ducimus _{aliquas adferrc ranones, quibus prx*}

caveri _{poteft> neleditioncs}

/emeiexfhncta?

rur-iusrenafcantur, harum ranonum vices

mftüie«

anc caufhe,ex quibusnafeunrur

rumukus,

qua;

fi rcmoveantur, tum non loiumiedtfiones

ex-ftmgv^n

tur,verum

etiamita pror/us

omne ma* 4um,utpoftmoduinfuborirtnequeant,

rollitur:

iaamita narurå(e/e habet, ur pofita cau/a,

po-narureffectus _y

ceifanre,

ce/Tet*

Quam ratio* mem, rerum quoquenaturakum

penri

medici

rite_{inprimis oblervanr,} navantqueoperam,uc

itiorbi eau/las dimoveant, quo non foium adcertum_rempuså morbo liberetur^grorus^

fed etiam omnfnovmdicetur, Nihilitaque

ob-ftar, quo minus lllud

quoqueinabigenda

å

ci¬

vilt_{Reipub. corpore/editionis}

valitudme

adver

-tat prudehtiapra?ditus, ÖC inirio

curå

_qua pore¬

rn fii?ri fummafeditionumcaudas inquirat,

^

rnarm

fiet, ut feditionesin pedtoribus

fopitse,

Sc infl&e

ignis, velut

fub

cineribus

delitefeentes, vci

nc

detrimenti_{quidadferant prenrantur^}

_vel

_peru¬

tus exftingvantur, neolimlacercnt.

Eftproiiv

dee remaxime,_utprincipesfcditionum

fadlio-^iuinq;Duces (quosproptnquas

caufläs

effe

di-cimus)iinenioratollat e medio,Üegeneretup*

pliciorum

noftrum

hicnoneffc

determinarc.

Quid i

quod feditioforum

filii

ename

medio

toiientur, quod confiiium Philippi

Macedonif

eft, uttradunthiflorias,

Perdurunv

Äjuidem

hoc5fed (xpetamenneceflitans

remedium?pras<

(ertim adverfusipfos feditionumautores, qui.

busjuxta proverbiuhr haud minus

forfitan,

quamluprsparcendum

efl*. Ättamen

magnas

dignitatis

veterl^^rriminis

Ixlx

Majeftatis

filiis

vitarncondonandam, _ac mitiorem _poenam

in-fljgendam

elfe

dccreverunr,,

fed

urt ut

fit, hoc

in medio_{reiitiquenrescauflasféditionum , tam}

primarias, quam fecundarias, 111 totumfemo-vendas, conflanteraffirmamus, fimodoRei*

pub* flatus iirmoHabittalo, Ceterum quod

de hac mareria nuncquxdanx_{in hicem}

emife-ffim, nonoblcurumefl mefciizcet tantumå