Commentationum Stoicarum particulam duodecimam, venia ampl. fac. philos. Upsal. præside mag. Nicol. Freder. Biberg ... pro gradu philosophico publice examinandam proponit Fredericus Rådberg Vestro-Gothus. In audit. Gust. die XXIII Maji MDCCCXVIII. h. a. m

C O Μ Μ Ε Ν T AT I O Ν UΜ S TOfCARUM

PÄRTICULAM DUODECIMAM VENIA AMPL. FAC. PHILOS. UPSAL,

PR^ESIDE

Mag.

_NICOUFREDER.

_BIBERG

ΕΤΗ. ET POLIT- PROFESS. REG. ET ORD.

REG. ACAD. LITT. HUM. HISTOR. ET _{ANTIQU. HOLM. MEMBRO} ._C

·. ' 1 ■*" * ' ' ' . ' · o

PRO GRADU PHILOSOPHICO PUBLICE EXAMINANDAM PROPONIT

FREDRICUS

RÅDBERG

YESTRO- GOTHUS

IN AUDIT. GUST, DIE XXIII _{MAJI MDCCCXVIII.}

H. A. SI. S.

KONU NÖEΝ S

TRO-TJENARE FALTKAMRERAR.EN HOGÅDLE

Skåda, för allt hvad ditt fadershjerta för min skuld upp¬ offrat och _{lidit, dessa sista blad i kransen, som dina mödor}

mig ämnat, förr än du sjelf går att mottaga en

skönare.

89

etsam "meliorem" _{Pyrrhone exiftimatum Ciceroni} intelii-gas , ''quod ve! cilipiod Mc genus

appetendi

decferit/'

Quod ii

hane vero _{quoque de virtute} ipfa quacftionem interciae-re _{prorihs patiaris;} quod _nee Ciceroni

hoe

per-mrtti _{potuisfe pertinacior denegaverim: aeque tarnen}

in-telJigi cre.dideriin, Pyrrhonem cum Anftone eompofitura et Zenoni _{oppofitum apprime eo nomine cum illo con*} ientientem vifum Ciceroni, quod nulii non rei, qnse ob-jeéfci faitem honéftae a&ionis materialis dignitateui

adro-gare iibi veiiet, ufeerque, horum talem omnino

prseroga-tivam _{pernegandam decerneret. Unde efc neutri} eorum-dem ''verum _{aliquem deltdium reliffium,'3 Cicero recte}

_judi»

cat _{d), ''ut ad officii inventionem aditus} esfet:" _{quem ipfum}

vero _{patere aditum er} quodammodo fuperesfe Zenoni

bené idem eodem loco obiervavit. In hoc autem _ipi'o rnomento _{exigendo, cum pulchre alioqui inter}

Pyrrho-nem et Ariilonem convenirefc, et uterque fcepticas roa-xime vices agere atque urgere videretur; div.erfa ta¬ rnen, qua hoc idem _uterque

poftularet,

afperitas nequaquam Ciceronem effugere potuit. Nam ,

ut ex _iuperioribus conftat, iftam _{praerogativam} objeéto

cuivis _{fingulari ita Arifto abrogaverat, ut ipfius}

praero-gativae conftantiarn tantnmmodo et univerfaiitatem

ne-gasfe inteliigeretur: unde non niateriam ipfam

lurri-puisfe honeiio» fed mutabilem tantummodo et

contin-gentern fubjecisfe Ciceroni videbatur: quam demurn de Ariilone _{conceptam fententiam ita a Cicerone exprimi}

jamdudum perfpeximus, 5iut occurrentia hic quaedam

finxg-rit _{(Intröduxferit,commentusfuerif) quibus commotus fapiens}

ap-peteret aliquid quodewnque in mentem incideretQuo tarnen

9°

foco confiilere _{Pyrr honem prohibuisfe vifa, qoas iusr e*}

rat, pénitioris fcepieos acrimonia. Quam enim (in ma¬

teria etiam _{honeiti) "omne is genus· appetendi, adeo, Gt Gi*}

eero _{judicabat, "fiistulisfetut non alia modo aliis loris}

et _{temporibus appetenda esfent aut prasoptanda}

^ led ut

ne ullo _{qurdetn loco tempörtste momento, quod huic}

niaxime iimninenti _{appetendu-m coaveniretr percipi pos*}

fet; nec _{ipfaan tarnen officii materiamr nili} ex iiirusmo-di deliberatione _{profedbam, Cicero eoncipere ullo modo} valeret: _{fequttur, necesie omnino fuisie ut om ηis iic} konefti materia- _{non,, ut Anfloni, contiηgens} tantum--inodo _{judicata Ted ρenitus etiam a Pyrr hone iηteritiηéta} esfe ex crifi Giceroniana videreruro· _{Quamobrem nec ni¬} ta hic occurrenita fmxisfe dieituret mtihm tarnen omni*

no _{principium officii qucerere sequé· cum Anftone culpatur::}

et, quam alio loco e), len iori v erbo

"cchostyogtocs·"

fen*

e) _{Quceft. Acad. II :} 42. Unicum fere hunc Ibcum ex iiis, _qras

apud Ciceronenr iftas rriaxime conttoveriiis concludunt, minus

accnra-tum nosmet _{deprehendisfe in fuperioribus fr). 59 noftrae disfertationis)}

indicavimns. _{Quod quare ita demum nobis vifurn fuerit, ver^ente ad} finem hic noftra _{disquificfoie, pauris jam expHcandi occaiio adeft.}

Suilicet _{quod duriori vocabulo Pyrrhonis ab Ariftonis fententiam hoc} loco Cicero diftinxerit, ut _{patet, etjam iaudamus. Nec improbamus} quod duriorem iftam »Sttixr Pyrrhonis huic fummum bonum fuisfe

monaerit. Definitiones ipfas »δίχφέξικ.? et uiru^tixs, quamquam optas-femus _{accuratiores, tornen} nec _{magnopere vituperamus. Sed prsecipue}

nos movet, _{quod mitiorem ilfam άδιάφορκγ Ariftonis huic fummum} quoque heic bonum esfe décreverilv Quod quamvrs iisdem fere

ver-bfs _{Diogeni etjam Laertio (dt p. 60 monuimus) diftum fit; acerbius}

tarnen hoc _{aeriusque, quam veT causfa Ariftonis roeruerit, vel reliquä?} de AHftone Ciceronis; _{ipfius asfértibnes vel> ipfa détnum verba ejusdem} proxime hane fententiam praecedientia patiäntur, expresfum esfe: faci-le, poto-, rtobis; dabunt, qui rem diligentius penfitaverint.

Negligetr-tiirs fcilicet aut certe _{infolentius, principem fententiam, quse} doftri-®atn _{necope Ariftonis certo ab aliis lirnite difcernat, aut fuuamam, fi}

fever tores _{grafciam conciliafcura forent: fed Ifta vero} ell-ciat iibi _{ipfe, quse placuerit, legentium attentiör quivis.}

Nuperrime autem et ipfi indicavimus5 relationem

c&V«-ξαζιας iftius Pyrrhönifticse ad virtutém» qualis in

pofiti-vo hsec _{fyftemaie concipienda fit, eamdem ferme nobis}

vifani fuisfe cum ea, _{quam inter contemtum rerum} vifi-bilium et _{religionein ipfam'interesfe religiofusquisque} ju-dicaverit. _{Ceterum, quod ad vincnlum illud attinet me·}

fcaphyficum, quod formse honefti cum materia interesfe

quodque apud Stoicos fubfiftere judicavimus, disquirant

aiii, utrurn religionis ad virtutem neeesfarias ideam hoc idem exbaurire _{queafc aut nüo modo iupplere: nos ve¬} hementer faltem dubitare in _{perijpicuo eft. Relationem}

vero _{mutuam, quam} in _momento, quod jam _maxime

ventilavimus, quattuor ilfae^ qu^s efc aliis locis et hoc

potisfimum L. IV. c. >6. de fin. Cicero comparavtt, difci-plinae ethicae negativse,

Stoica,

Pyrrhoniili-ca et _{Peripatetica, inter fe habuerint, brevisfime forfan}

ita _{exponi posfe credimus: Zenonem nempe materiam}

honefii cum forma ejus dem metaphyfice commenfura-bilem ftatuisfe, fed ethice inconimenfUrabilem:

Aristo-kem materiam cum forma eodem momento, quo ethice

incommenfurabHis judicata fit, metaphyfice quoque

in-commenfurabilem fatifam esfe decrevisfe: Pyrrhonem,

exacerbata _{fcepticae negativitatis rigore virtutis idea} , ne

diftingui quidem materiam a forma permifisfe:

Aristo-TELem denique, relaxata dialedfice virtutis idea, nulli-que prorfus indnlgentem potentiarum conceptui, contra»

rio licet _{fenfu, eamdem tarnen iterum diftin&ionem aut:}

rejecisfe aut non pasium fuisfe exorirl.

'

f·

§. 5.

Haetenus, per parcam qiiidem efc interdum mali¬

gnem lucem commentariorum atque controverfiarum^

vism tamen _{qualemcumque nobis aperire aut munire} co-nati fuimus. Sed ex disfentientibus a Sto-a _Pbilofophis,

qui nec alii ulii Scholae nomen operamque addicerent,

unus _{reliquus eil, Hsrillus, quem cum Ariftone,}

Pyrrhone, Zenone aliquibus, ut jam antea vidimus,

lo-cis Cicero _{comparat: cujus vero in piacitis inteiligendis,}

prope eft, ut, opera friiftra infuoata, quo intpfgros etjam

perveftigatores quandcque deceat, canaorre, squam nobis haerere _{fponte confiteamur. Neque certius qmdem} fri-mus, an _{quae profesfus hic dogmata fit, tali fuerint fe¬} rie _{argumentorum fnbilrudba, quae reflexionis}

fcientifi-cae, fi modo intelligentior hsec fuerit, aut laborem m or α¬

π, aut hiftoriam exercere queat. Miratique fubinde fui¬

mus, Tennemannüm HeriNo ifti, quäntum ex _fragmen»

tis _{antiquiorum coliigere liceat, exaudiendo atque exa·}

rainando _{aeque patrentes ac Ariftoni fupra diéto aures} commodasfe. _{Sciiicetj quae Herilio asferta,} conientien-bus _{quidern, fed brevrsfimis tamen et nusquam , quod}

fcimus, accuratius explicatis verbis Ciceronrs et Bioge¬

nis Laertii, _{tribuuntur, adeo} ea primo adfpedlu cruda

videntur, ut ex tirone potios, quam ex philofcpho prc-feéta _{judicares: et, fi aiitim vel inde reconditioremque} fenfum iisdem fubesfe crederes; hunc tamen munire qua-damtenus et determinare tar.to erit difficilius, quo

aper-tius et _{quaerendi causfa probabiiis defit et omni fere in}

inveniendo _{defcriptionis apud veteres ipfos fagacioris di¬}

ligentia deftituamur. Quaproprer nec deeernere

aude-rous, iftiusmodi opera utrum bené an fruftra tan tummo¬ do an male etiain im_{pendatur, Hcc autern qualecumque,}

Judicium noftrum, poftquam fua in eadem re ingenia

Xennemannus/) nec non Garvius g) exercuerint, redle _{ipfx an fecus protulerimus, brevis tei confpeftus} cautioribus, _{qui crifin traftare adfueverjnt, leCtonbns,}

ortendet.

Duabus fere rebus a _reliquis.

_Stoicis

introduxerit in'ter τ?λοε et ύποτεΚιϊϊχ dirtiircfionemalte- a,

quod τψ επιςημψ fummutn fuisfe bonuin, τελοί, pronun-ciaverit. _{Quod ad primum illud momentum attinet} ,

quod nobis quidem in irta disfenfione prseeipuum vide*

tur, _{princeps et fere unicus eil de ea re locus}

Dioge-NlS LAeRTII Vli

_§.

_"<?/«<?/£

_{ύποτελ^οί,}

Της μεν yocg y.oit Τ8£ μη σοφ8ϊ

ςοχοίζεοΉοίΐ.

$ε

σο-φον: et CiCERONis de fin. IV. c. 15: "JMam fi omnino nos

negligimus in AHftonea vitia et peccata incideirtus, ob

livifcemurque., quae virtuti ipfi principia dederimus. Sin

ea non _{negligimus, neque tamen ad finein fummu boni}

referimus, non mntUw ab Herilli lepitate aberrabimus;

ducirum enim vitarum nobis erunt inftituta _capienda. Facit enim ille duo _{fejunBa ultima bonorum, quae, ut esfent} vera, conjungi debuerunt; nunc ita feparantur, ut

disjun-&a fint, quo nihil poteft esfe perverfius/ Quorum

quidem locorum antequam explicationem tentaveris, oc-cafionem certe _{ipfius disfidii coguoi'cere necesium esfet.}

Quam neutiquam intellexit Tennema&nus, nec

intelii-gere potuit, quum controverfiam ab Ariflone motam

accuratius non _{penfitasfet. Et hsec quidem ipfa occafio} ex f) Ρ. IV. p. 223 - 228.

g) in fua Ciceronjs de ofHciis vcr.fionc ρ. 5. not, ad Cap. 2. i-ib. I.

ex fcofco Herillo υnicum mihi videtur , quod et hiftorica

probabilitate gaudeat et intelligi quadamtenus posfit:

re-iiqua aut expiicari posfe defpero, aut, fi kmtoc

ποΰοο

ex-pücanda ίίι t, perverfisfimam in Herillo· philofopbandr

levi?atpin arguere crediderim. _{Nempe disfidit Herilli} a Zenone una _{protfuS eadenique mihi causfa fuisfe} vide-tur ac Äriftonis ab eadem fecta disfenfus. _Quapropter et}am yi rejieienda do&rmsp i i Ja Stoieorum de Φξοτη^μενοιε

amicé Herilium et Ariitoneiη iiiter fefe confenfisfe ju-dieaverimj; neque duhitaveriuveodem omnino fenfu haue

doftrinam ab _{utroque »epudiatam fuisfe. Cur quidem} confirmando _{judieio, iVifiorieo nequaquam coniilio} tefti-rr.onium adduxero vetba de Herillo _{Diogenis Ii): roc ό'ε}

μεταξύ άδετης xoci:HccKtccs οί,οιχφΰςα, inåt: quum ex antea

a-dtis iueulenter _{patet, adeo ambiguam esfe hanc expres»} fionem ut, _{prout explieatur, et Stoicis negative fovere}

posfit et Äriftoni quoque pofitivo fenfu placere: id

tantummodo circa hatig" rem monaerim, faifo omnino Tennemannum _{i) hoc didbum in cujnsdam Herillo cum} Stoicis ioncordiae initse indicium trahere , qüum aequali

ratione et, fi texturam·· verborUm confideras, muito

et-jam

fbrtasfis probabifiori, in

disfenfus

dem verba conitruere lieeat. Si enhti· de

mcommenfu-rabilitate etliica heic fermo fit , rn ifto dogmste confen»

tiunt et Ärifto et Heriüus et Stoici: fi de ea, quam

me-taphyficam diximus, dis

fen tiunt

disferttire

etjam

Zenone hon Herilium minus quam Ariftonem haec ipfa verba arguunt. Iftud itaque heic

difturn

morabi-t*ror: et confitebimur ingenue, neque contra nos neque

fro»

pro nobis hoc idem militäre. Sed miilto nos msgis

movent verba _{Diogenis proxime prsecedentia: }'kcts es}

eÅsys,

μβεν

"ΑΛεζχνόςΰ yivo μενον άνΰξία,ντα r\ Σφχςατΰε." Qυ33 verba,

nqo quidem magnöpere ivnrMiiur, t&utujn abfuisfe, ut

Tennemaknus _{intelligeret. uc esdem pojius in fupmae·,}

qua Diogenes dogmata Herilli exfcriber<?t, qicifatuiae ar¬

gumentum citaret k); ceterum -et reéfce. ea feie" habere contendiuius et aliter _{interpretanda prorfus negamus} ,

quam ita, ut de io!a heic' officii.mat.eria, feciufa forma,

fermo inftituatur. _{Quod quidem ii concesferis,} eviden-fcisfimum _{putamus et iueuienter admodum in hoc}

nio-mento cum Ariftone Herilium _cpnfenfisfe, et gravius v.ix hunc ipfum confenfum aut vehementius etiam

ex-priml potuisfe. Vicisfimque, Ii tali confirmatione opus

esfet, hoc idem efiatum novum vix _ipfi vereremur argu¬ mentum _{afferre, quo redte etjam in antecedentibus no¬} bis conftruftam fuisfe Ariiionis cum Stoa contioverfiam commonftrareraus. _{Novumque noilro de hac parte} fen-tentise Herilli _{judicio robur exinde etjarn accedere} puta-mus, quod in loco faepius nobis citato de Oßc. I: 2. Cicero Herillum inter eos _{connumerat, quibus}

incolu-ine de officio jus disputandi _{c on cesfurum feie esfe}

prae-dicat, ii modo mäfceriam officii intadtam _{reliquisfet /).} Sed, quum probe ifta comperta habemusf, probabili

quo-que exinde conjedtura asfequi posfe videmur, aliter

nequaquam

k) 1. c. pag. ead. not. 35,

/) Levitatis itaque quam in Herillo Cicero de Fin. L. IV^. c. _15. eulpat, notam minime ad ideara ipfatn honefti referendam esfe , con.

tendimus: _{quemadmodum neqae in Ariitone neque in Pyrrhone hoc} idem fieri _{oportere jam antea monuimus p. 88· not. c.}