IMA IN

DES A u S P I C E»

Dif|)ucatio Pfychologica

I ^T" ' ^Do

A N IMA IN

GENERE;

Gjuams

Cum confenfu Sc

approbatione ampliflimae Faculta-

tis

Philofophicae, in Regia Sueonum-

Academia

UMalienfi?

PRiESipE Vira

Pr<eclariffimo>

Da; M. M A R T I NO E-

G

E S T R I N

1

0> Mathcmatum Profe/Tore publicoac celebert i

mo,

Eacultatis

PhiloiophicaeSeoiore

digniflnaps Praeeeptore (uoacfautorejugi«

ter hpnorando ^;

Liberalu exereitijgratiapublica ventilatiom juhmittti

MICHAEL W A TTRANGIUS.

InJudit, veteri maj.ad d. ^{g 7.} Maji /inni 164s. borisd7.mat,

UßSA L I JE,

Imprefla ab Eschxllo Matthe,

v £ .

" V

^{: — r}

j

»MM

2sE 3SC ZoX

« 3§E SS? SS S®:

■MMH fifå

VIRO .*

Admodüm Reverendo attj;

Excellentisfimo,

Dn. JOHANNI MÄT-

THIJE GOT HO, S.S. Th.

Dodi eximiö, inclytae Dioecefis Stregnenfls Epifcopo gravis!!- rno,Collegiiibidem Regii Epfio- roamplisfimo, Dn. Mareenati#s

ac

Patrone ftio, _{magna a-}

nimi reverenciä füipi-

eiendo.

tium hoc[Äcademicürn-iqualecuri^

obfeyvdntix

fågratt*

iuttinüfymbokiftt

> infcribit få offert

R:<MP.JDig. T.

Öbfervantff.

M. WAT T *ANGIUsr3

Diflertationis

Do

A N I M A,

Thes i s I. v

fMimara,animaitcujmvis r.obihorem_{parLernt cor-}

port qu<£ vitamtyibmt operation?.*ej-, refum in

natura däri, quanquamnondefuerunt, li Cfc.tö4

Tullioaliquid habemusfidei, quondam qui '•*•

inficiabantur; Tamen,boc_tempore,apud quernlibet Philoiophorum, nifi ^nos forfi-

^anfugkt» extraomnem controvcrfiae aleam politum eft;

JSÖquod nonduntaxatSacra Scriptura, (infjiravitin factetft Gen* **

ejus (jtraculum vita

få fa$u*

eßhomoinanimamviventem. Iti-

dem^• Reverjaeftdmma pueriin interioravtfceraeiust få_revtxit)

verumetiamipfa^ratio, iliud ipfumfuperq; fatis evincat,

II.

Videmus enim animata plures exequi operationes*

quas morte dr leta edere^nonquirentj Sic Lavendula vtva9

crefcitt augetur,fibiéptnfjeciefimileproduett^tJecm exarefcit, Sic BlephasvtvtisvoracijJimwi->abfente tantenanimanonampliuacomev

dit. bic deniq; animalhoc, dumvivit,pvovidum eft^sfagax, Y*

multiplex-,acutum,memor,plenumrattom confilq, quem harnt-

nemvocamu1*, d'jcedenteveroanima,humiprorfusjaet tg?pro- zumbt. Ptoinde coiiigitur hujulroodi a&iooum cauiara

non eil®

P°flc

^corpus> ledhuic aliud quid,quod talesexcr-

A % CQüt

*eeat opcfationes, fnefie.

Quandoquidem

autera omois operatio accidcns quoddamtft tranfiens, achaudquaquam

in fe ipio firmiter fubfiftens; ut fit in corpore adionum

caufanonnulla, quae ratafixäq;fit, tiéccfle efi, ^qua pra?fen-

tevitaomnisqjoperatioperficiatur, quåq; decedente pari-

terca pereant. Hujufce verömodi caufam animam com- muniternuncupamur".

III.

Interim eömagis, infcer dodifiimos,

controverfum

efi:,

litneanimte confideratiototaphyfica f Annon. De ve- getante quidem &fentierite anima,quin in Phyfici

confi-

derationem veniant nullurneftdubiumi cum fint _corpo-

tÄrift d

r"natura^,sP3,'DC^P^a><lu^PPe

Pcr fiua2

viventia animaliaq;

parr/ao.c,

^unt id quod funt. DcRationalivero priufquam aliquid

i i.d. an, temerépronuncietur,diftingvi hiC,inter animam åcorpo-

1:tfl*

relépäratam& cum corporeconjundam,uecefiarium efi.

Patenus aliorfum quoq,fpedat, vel quatenus efiensextra corpus éxifiensjvel quatenus multa infiatu feparato cum

angelis communis habet, velquoad primt/m fui örtum, caufam quamobrem åcorporeteparari debeat,neenon e-

jusreftitutionem. üac^verorationead Phyficam ufq;qus- quepertinetjpröutcorpusinformar, pafi ionumq; in ^eode-

Anft.2,

prehenfarumprindipium efi & caufa j mid -kvr^t v-

"hy!, c, 2# > . v r v % -c/

1.1[. VCtj Ti ^7%VvXvjV.

' IV. _-,

In Pbyficorum fcholisfurtum duplicem fortiri animam

animadverfionem , generalem & fpecialem ^, certocertius

efi. HacintermfiTå, magis velutiaccuratåexquifitaq;; il-

lamimprarfentiarum, quod benevortat akifimios, afiumi-

mus excutiendam: Animae 1. Definitionen), 2 Divifio-

nem, 3. Pacuitates>& deoiq, 4. ubi> five in corpore pra?-

ientiamccntemplaturi.

Prin»

v.

Principioigitutvcum plures

deanimse cfiectia* quåm Ari,>*3»*ä«

ferméhac dere philofcphantiumanimayveterum

fint in- Gic. x«fc.

terfediflentientes fententi», utfatis apud autores videre p'ju^ ^{j, 4.}

ert_{j non}nobispropofitum ertomoes eas percenfere> ne- pi,ph*

dum confutareatq; explodere confutatas.

Sed

eam tan- tummodd,_quam nobisreliquitÄrirtoteles,

Defioitiqnem»

anim®eflecrtiamtam probé^t tam

dilucidé exprimentem,

apponero.

VI.

1?ltfifow'hfxeHtvjir$tozv\ Qvcri)cQ, Qrijv ¥%ov- Arift.!,

$vvx[a.6i) tvixriv Jeo cii>?iö^^clvikop. Seu, Anima

eH

aHu* pril- iXU c*l*

, corport*naturalu

orgahici)

litantpottnlia

habsntis.

VI!.

Hapcanimiein generedértnitioert, five bomini ^cum Atift,2.d4 brutis, ipfis etiam plantis communis. Quam item efl'en-

an^^t>1*

tiaiemeflearbitramur, ipiamtexprimentem quidditatem

an^fp,^*

ineocooiiftentem> quod orporis organici fit h>nhix*** s u

cumomnis formamaximcnotaiiat> dumcujus ert forma

S,no,b;dirp'

, ' P0) 2I*C*t.

demonrtratun« *Rod.i.2.'d,

VI IL

^

£**

Generis locoponitur tj

^cbvj» feua&us

pri-

mus. Hermolaus Barbarus hancvertitvocem appofité,li¬

cet nonlatiné, perfedi habiam, quafi ambszaat

fit %Afyt

^nAg-

I07Jhabitio(veniayoci) perfeüionis:Cumenim,ac ufq;

dum corpusanimampofildct vivitq;,

confiftit

atq;

perfe-

ftumert> atqui

fimulac

eam

perdidit, putrelcit & diflblvi-

tuc-. IX.

Diciturautem animaefie ^i. Aflusy qoiaaåuat &per~

'ficiticorpusPbyficumjConrtituendoilludin

certo

efie fpe-

cifico,^cum ejusformafit; tribuendoq-eiperfe&asoperan- vdi

potemias,

cumearum

omnium prima caula fiu.

A3 %• ABm

\

z. Å$u4pvtmti4* quoniam noftefluliusin animato cor*

foreadusanimå prior, eftenim ha?c fubftantiae formalis

pars, feuipfaforma. Qua ratione etiamfufpicandi tollitur

eccafio,animamefifeoperationem putifilmam&eontinua*

Cic, Tyfo taaiquaficommotionero perennemqj; quod oimirü exifti«

J \ 'mTc rnavI e e^oqueatiae

parens

(licet

cum

def< ndat Å ngeius Po- c?

I

1C* ^aaus)

vocem cvnht%étot4 infccrpretaturus: Ånima namq,

Kotieaf. å. ooo duntaxat, cum operatur» corporis eft adus & perfe-

an. i. ^ioded 6cdum aboperationibws vtluticeflarevidetur,coe*

4»an/c«V, teroqui dormientem verbi

caufa,

vel infantem hominem

aon efiefequeretur, primoinaetatis flore qni ^adu ^non ra*

eiocinatur, cuminterim adu prirponon defiituatuiw.

XL

Quamobrem noneft anima, vel quid

fimile»

cumhocnullopadoprimum a&iotium principium necefi

Por ifa

ien£iaiis compofiti animaci

^parsefle

poilit.

Et cerré fi

e£*

accidens, cum vel abeflehocveladtfie pofllt» lubjedi ci.

tradefirudiooem_; qiriquiretcorpusvivens6f aniroale ab*

.Galincom feoteanimalubfifiere| FroindeGalenus»Medieusaliasno~

biliffimus, animamnon fanébeoé Ttmperamentum efle di-

i(\c,aff,c.9, xit; Nam hoc etiam accideos elt, & proloci, atatis, vidus^

scart.1,6,

temporisq; rationemutatur_.

ChI^ XII.

«-u HanccmAvocemgeneralioremefle» 6cnontan-

"ijTii.n.r!tUm^dbflantiales compreheodere formas,

verum

& acci«

Ptccoi, d. dentales,crebrö docent autores : Per

an|tonomafian verö

mou c. «,» forma?attribui fubftantiali, quod ha?c fit

Tarffa c^Vm.' **b» ultima rei perfedio,

ac propter

illam, lliud

revera

fit

Foniecj.i, res,quodefiedicitur. dequonomine, multa,dode&peri?

té>fcribcntemvideas Foniecanu»

XI IL

NonIccircd immeritodilquiri

potefl, commodiusne

' per

per formansquam per aniröadefhiaturI Nulliwp jbitinfieias,fat fcimus, quin id^,fiomniaaccuratius penfi-

tatafueriot, ficrlpoflit; prafcnim cum f, in definition!«

bus termini lumanturproximiores^ i, Actimarelativefe- febabeat ad _corpus,qui refpcäus formam, _{qua rcfpedi-}

vum quid eft, inniiit. ^3. Nec,

crediderimusjprobåritquis-

quarn unquam, voluiflc Ariftotclem vccemhane,^ut_genus, alicui_r obtrudere, Ted_{»1 *} ^otius é diverfo, illud genus» quod eft ^»

il - ° ~ , Ärift#2»ir

forma,dum nunc m modumloquitur, approbare; kmy- an,c,i.£9i

KoLiOV 'de? vy v

lp°^v

éiVcq. m «<?(§>-crdoyutLT^,<J>v<rtxQ)dtuuk-

jx&t yjde xor(ctC4i7iÅé%etgt. primum ubi ^vocat ani- AriflyM»

ffiam fufeXtentialem formam_j hauedenxum veröamMxeiw: *'

kiera & alibi pdfiioxj* ' y'

XIV,

Verumenimverdpoteftgenushoc, cvn>e%&£&,toderari, partim eapropteryquod^{na tura-m}acofficiaanimaomniuna compendioléexplicet, partim etiam ne, quadam quafi te- meritate,ab ufureeeptis definirionibus, ^&,veluti_{per ms~}

jqus, palteristraditis difeedere videamu^

XV.-

Differeotia åfiub?e$opetitur, quod

Q&corp&s

^> fednots?

limphciter & scafjos qua corpus: verum 1. Naturale., quo exciudunturtarn omnia arte fahricata_corpora, qua?, vitas expertia,viri.ute ^ooninfitä, fed adlcititia rnoventuri quåm

forma feparata*, quaquidem cvn>,e%etcti prima {übt, ^cor- .poris-tame naturaliscvTshé%ete&inon funt>iMudq;.informanfv

X VL

2. Orgametril) quod parteshabe? cerfa magnitudinis* _^ iemperamenti,_Itrudtum denlkatis, figurakp, vel quod cefos eft in-

2,<W^

organisvariisq;,pro nobilitatcanioi^cc» <ciCOfp tionum muleitudine_neceüanis. Suotergo hüjus generis organicacorpora, Planta, Animalia, Hümmes, Hantis ctenira

etent'morgananon

dencganda funt, quanquampauld Anr^

piiciora (uot?ut puta>

radieesvtruncLfibfa?>meduli<£ j ncq$

tam varia,ficuti in anirnahbus: ^quorum in

carporibusfuot

longe inÜrumenta

evid^ntiora

atq;

praeftantiora_».

XV iL

r g.

Vit

Am

åwjot,fjLH haben

s

quod vita adiones obeundi po~

2,c

I.t.'i7'

teflatcm habet.

Adeoq; ita dilboguituranima ä forma ca*

stier,p.fp. daverica,& aliispraefegerentibus^,

neicio.

quam^> organo-

2^0^ ^

^rum

fpeciem»

^qua?

quamyiseahabeant organa» funt tarnen

inepta adquemvis

vitalem ufum. tlndc

organa» quae

fuot

incadaycre,nonfuntabfoluteorgana,verumeorum quas- damfimulacra, Ethaec de defiaitione ammas dixifletan*

tulum fufficiau*

XVIII.

Dividlturaniraavulgd»

fecuodum

tres

diftindos vita^

modos,in fcgetativam-Senfitivam» Rationalem.

Equidem yi-

vit& homo, &animalia»&>quai prolerpunteterra,

plan¬

te,fedAngola modopcculiari. Harumvita

in nutririone,

augmentatione, fpcundurn

fpeciem gencratione fal

^rem

cicj. 2.d. coalifliti non verofentiunt plantüe.

ßeltiarum

autem>

aar» Deor« praeternutritionem&c.fenfum quoq;&motum

continet»

cumq;quodatp

appetitaaecelTun^

ad res

lalutares, å peri¬

feris reeeÜum; immoquadibet brutorum

fpccies,

^ur

plan-

tarum»propriam adiooem

fibt

habet.

Hoc Homo dpniq;

amplius, quodratiocioaturintelligirq; o

arSgun®.

^rar

UVtVSXiCWKTH HgyTV Xß(Tfl8 79* ÅOJAVttftf7ZVvSv bcripiitquCR«!

dam Hermes Trifmegiftusr\

XIX.

Ttesigitur

funt

animagradwt ^\ qua?

ita fefe habent,

ut pnorempofteriorferoperprsefupponat; abfq; tamen

fu-

perioriefle poflit inferior. Vegetativas

fioe fenfimo in

plantisefl$ amboverd;nbrutisabsq;rational!; In

Jaomi

^-

ne

/

m etern om&ntftsÅtq>

peuHmmq; f%

jPCsaQiiBa?g^adusa#rii0t^:j

ibi formst sCCefrtla

npfoilior yefL

-vimhabens^totdivcrfas _atq,*fubordinatasedendioperatic'-

aesper plurcsfaculjtater9.

XX.

Quomodoautcm ha potentUfen facuka*esanimcc adi«

pfam referantuTs^nuncinprimts

confiderandum

eft» Sunt

enimqui potentias anima putent efie realiter «?ft-cundum ef>

fentiam abammadiftinfåasi Sunt qui non

diflingui

cenieano»

verum eas ipfamefjeanimafubßantiam%qua /jualenu* actionum.

<s&prmc'tpium diverfarum, diverfa item nomim

induat.

Nid

quac nosforte fugiunt, h$ funtpriacipe.s feré hacde re o*

pinione^.

XXI

Prioremquituentur

fententiam,

Ita argumcntantur

frimdy Omnis potentia naturalis,

feu

ad operandum

aptitu

^•

k fPt

do?in leclinda qualitatis fpecieeomiuuniter reponiturj At Arift! in

Aqimaspotentia; funt aptitudines ad operandum natura- pracd*

les, E. eflentialjter in fecundaqualitatis fpecieTunt.Quam-

obremabanimadiftin£tae>' utåfubftantiaaccidensr3. Damafe.iis

xxii Log,a

Praterea, fi anima _Cjusq; potentia idem eflent, idem quoq;ipfe inter fe potentiae

elfent

,* Nam qua; uni

funt

i-

dem tertio» inter fectiam idem fun^{t: Et}fic vifiva facultas Idemquod motiva erit, & quod olfaftiva, item quod reli-

quaeomnes,quod abfurdum eft. AdhacyinEleméntis vir«

tutesctiam realiter diftindta; funtabcflentia illorum»uteece*

calor,frigus,humiditas, ficcitas, levitas; adeo quidem ut

&,divinå faltem potentia,abiftispdflint fubje&is fcparari.

Nullaigitürcaufa eft, curnonqueat

debeatq;

id in anima

€eri. XXIII.

Cpeterura hane raultis confutat atqj refcllit

opinio-

B "■ neip§

mens* rproq* pofterlQfi stemmeptopugnat, Joannes

i&

DunsScotus,cujusrationescharta⁵ cum perplurima: fintr iiobisfroguiatim nondat locum emittaerandii plerasq; ta¬

rnen idTibi volunt» ut» resabsqj cogente ratione, quemad-

järim. h* modum ibidem ak, multiplieari ^non debere oftendanu.

MatT

T3t

^{' h}

^ece^ltatem

?er®

bic

non

intervcnireTufficicntem confir-

matillqipfe, ^cumlhohias deÄquino, aliorumq; argumen«

Ocha. dift» tafolvendo» tumprobahio fubiläntiärnipfarnrnet effepof-

24' fe fuarurniro mediatumprincipium operationum. In hane

,ovtar.i,?. fententiam ivere pedibus , Åriminenfis, Marfiiius^, Geha¬

us iuc,7jvmuSj Marfellus.aliiq; Scoti interpretes, quibus confenfumb

*307*1*37* 'I-yncéus ilie Scaliger

&non

pauci Philofophoru dederunt.

. XXIV. ^{, , .}

Thom.ip.

Harum fententiarunn

quaevera

fit, alii, qui profuhdiö-

^.77,art,i. risingenii funt,

tiderint

t quae rerifimilima, magnaquae-

Aisnf.2»p. ftioeft. Nospriori^tanquam potiori/propter rationesan-

Jius

3. tcaadduftas, aliasvé,quas

Philofophi adferunt mnitas foli-

4)uod!.q.10 dasq;," quibus caufa

brevitatis

fupérfcdimiis, ron' quimus

sa?*3*i,f*

^H11*30

lublcribatdut. Autoribus autem ad hanqfenten-

HerWua^u tiam^>_quam

obtinere volumus

^»■

fciti etiåm

op

tim is poflu-

squodi,_{q,g. musj} qUOd In

ömnibus eaufis

&

debet & (olet valcrepluri-

ana;

€.^4i;'mum

*

"& funt Thomas, Ålenfis, Aegidius» Capreolus, Her-

2*«r.d.i8. va?Us,ZabareiIa> Zvarez &omnes feimé reccntiorer\

- xxv.

2

^{.... ....}

t

^..

Quariqusm

vero

facukates

amma?, modo

auoåam> intet

^ b

raulam

^5quam

infequuntur, & operationem media? fint

;

c.4.

* '

caufa?^tamcn

rnediae

bon font, fed a

ni

ma

ipfa im

ni

ed i

ata Sen.ipotius&

proximaopérationiscaufe, ha?autem animae dun- dfo'il*taxat eonditiones& aptitudines ad öpcraodum. Atq;hoc

Barr.d.an, cum i2abarel!a>Sennert^jBoråioj Bartholino & aliisnon-

>61,t*?* jnulJijafierimusr'»

XXVL

mxwL : .

^

EtcnSmab adunon åpotentiaoperatioeft -Etfifo- ,

•feäo fi nullum agen« immediäté äiirfuid produceret^s led

duntaxat perpoteotiam mediam; Ncq; ipfa potentia hoc

efficeretalia fine media: atqj fie proeeflus ioinfinitum fö¬

ret. Haec & aiiareputéöt FhomiftaJj qui agentiamediavcl

inftrumentaanimaspotenfciasefleconterduntj Sed defoa

dat quidem quodquisqjlensit; funt enim judicia Iibcra_,.*

Utnos auteminftitutum teneamus»füadent cum authqri-

tasprsedi&orumvirorum _nequaquam contemneada, tum å nobis allatee,&:irduperScotirationes»quarum multa?con*

traT horn i(las effieacilTimx fixat, aec2 ülsaus feukur9 fotvienobispoilö videntun..

1

%xviit.

Sunt proindé virtutes hjg nihil aliudquåm propriaans-»

ma ac cidentta,snjeparabtlta^quaprimo.g? originalitet ab ejtu eßen-

//«»tanquamå£aqfaetiicleQttyfiuunt

dependenf^

> aonper a-

liquam transmutatjoneiuJedperfilamnaturahmrefultantidi Thorn,!.*

fiyeearurx? fubjeélumCiianimafola, Jfsve compofitunLj. *77«*♦i-

'\xxy*

'

Diftingvuntur auteiripera<äus &obje&a; undégenera* Th®n».?,g?

timquinqi

^tu/d/aet$ &gjg,$ucoPt jue&t/n#oyt

»gtwciP) *09-

^ß?',

71Kov ks&tt« tdwwi tyewtjTiM»} jux^atritum fcrmonc&vetu- ikte Tcrfunij,

Nutritur-ifentit)^moveiy appetit,ultima Menstfi.

XXIX.

Reiiquum deniq;jam elt, agamusde

quaeftione»

quå»

utaflblet, quaeritur,Ananima^intoto_corporetotaßtx &quahbet '( f. inpartetota/ Antotaintoloxparsveroinparte. DifFieilislaue

quidemresin feeft,ubinarnin_corpore& quomodo, federn

anima fuam habeatj difficiliorem tarnen reddidere non

Medieoruraminus» _quamRhilolöpherumvariaeac inter fe

B z difere«

diförepantesfententi®i Xjuarufia feené iongös téxitur ca-

:U4<*nfb

taloglis å M;quodam Do&ore, A.Laurentio» quas omnes

n,qti,

j1Uetrao(cribere,'ibq;praeféntiaéxpendere, oobis oec pro»

ra nec puppis eit Evitandae autem obfcuritatis gratia ,

conducibileeflcnobis arbitramur, inter animarntidpliciter

Tom4h _p♦ conßderatam> exemploD. Tfeomae aliorumq; diftingucrea i*76* a"r' ratione /.

hffinu*-»

^a. Quantitativ, /. Facultaturr^*

XXX.

H» beriefe, Priwby Anima fecundum efTehtiam efl in totoeorpö- 3»n«iift,g» _g-c,&inqualibeteinsparte. Cum de ^omniforma idipfum

SeaUVxer.firmiter adfirnr»are ^ron pertimclcat J, C. Scaliger^{» quem}

307.f» 29» haud icirous an ttfte dixerimus Philolophorum acütifli-

tr.um ; quamobren. nosidemde anima onin um ccrtodö-

^ bilifllmainticiemur ? Nullaprofe&o forma* & ita per con-

EqöpJ» d# f» v . j * * c. * /1

illc,$♦ lequcns ncc amma, corpus quodaam inrormare potss efrj>

informaodoq; vetum

lubjeäum

Phyiicé unum conltuoc-

re> qüiß pariter örpnésiftius corporispartesper rneetaem- fideat. Enimverö O aniroae cüilibetcorporis membro non

''adeflcteflcntia,lequere£ur eotura haudqüaquam die ani»

itiatum animal; Utpotemcmbtacorporis omnia, praeter partemunam'principemq;»quumanimamnonhabeant, ^ta

nimata dicinequeuno.

X XXL

Infoperargumentamurex iilorum léntentia, quibus quae4ara corporisparsi?ifa principatum tenere ,• ita» ut duntsxatfuasanima vires feu faeültates ad reliquum cor¬

pustransmittat^{i non} fecus^{ae rex»}ipleinregia(ua reßdens»

soeterasditionispartes»ab illa?elutt pendentes^* per varios

miniftros adminiflrat^: lilae Facultates» qusefic effundun-

itur? autTuptipfaramet animasl.ubftantia, aütqualitates rc -.ab esdiftincla ^, Siillud ? certéutomnibuspartibusinflta- fubitautjanec§flum dt» Å-jmbi fuos taeuitates^► Ha iioi

tjhocaütem ? perafqoé

nectflarium ett

^s

tibi funt faciHtstess

ibidemfit anima» quoniampotenti® hss»quum accidenm

fint, (utfuperius ©btentum efl) ab animse éflentia ^emanan-

tja»lubjedumå forma divcrfumhabere,?el in alio, quåm i®

qu©anima ^cfl, fubjcäopred uci^{non queunp»}

XXXIL

Deniq; anim® ipfius definitionen noflracomprobatur

aiTertio, quå definiturquod fit adus corporisorganici>or- ganicum intelligente Ariftotele* quod(uijupraanteoculotp»*

fitumeH) variis infirumentisprarditum efl: Hujufmedi au-

;tem non cflmembrumaliquod unumvverumtotum viven-

tis corpus. Cor, telut^ cerebrumqjorganaquidem dicun-

tur, nulio modotarnenorganica. Quapropter, anira®e£

jfeotiamadefletoticorpori & cuilibet ejus parti, oeq*ul~

lam, etiam minimamjeadeftitui,luceclariusefl»

XXX ML

Interim, dum hoc aaferimus.non åriobisnegari, anl

j uni magisquårrj altenmetobro familiärem eHe, five

ad'unum libetitiusquamad aliud divertere,tenendnmefl:.

Radicatur enim Strefidetamma, periedioribusin animaii«

bus,in principalioriquadam parte» tanquam im radice in-

. genitaaenatural), aquaanim®,adreliquaspartes,fubftan-

tia difFuuditur. quocirca,n;embroprincipe laeib>repenti»

ndperit aniroal ^s rvljquis non pariter, cum in iis, veluti igoobtlioribos,animanonfit radioaliterfixa⁵fed eflefolura iparticipatu (ut loquuntur) habeat: quapropter fi quam-

;f do å_corporedivulla fuerinti flatim extiogvuntur. Secus

autemin plantisanimaiibusq; nonoulliseveoit» quorum å

totopartesavulfie» etiamtum vivuntaliquamtulum, eapro-

i pter quodmembrUmipiistalenon fit, verum bujus loep»

humorquidam,intusp ertotam ani malis

longi

tudinemex«

> tenlusjperquemeorporianimajungitur^

,:v '

V

' B.. j XXXIV,

^ ^{^}

xxxiv.

Secundot^nimarcfpe£iuquaatitatisfuae,quam per ac cidens,^ex conjön&ioné^cum corpore, adeptaeft^{» tota} eft

in toto, verumpars iri parte, Nauveft pcrvulgata natu- raii inPhiioibphia propofkiö, & ornnium gentium firma-

-Zäh>1.5«c» tagonfenfujomnemfopmam quamAtenarn informat, cowpofi*

sinn

^{i 6} €um ea

conßjtuit

unum,

extexjamad materi* exienjionem

c. i.dian' efP' Certcforma;, adcompofitumullum conftituendumi

A«g.6.i»d. cum materiaconjun&ioatq; ardiflima colligatio, hoc ne-

aver.g- h

ce^ar*®

ot

coextendatur{Liceat (isUfyiet)una alteri, vcl

c»78* ' quoda?que utraq; (utZabareäaverbisutar)ehrendatur ,&in

i,f. partematerisefit^pars formas. Quod tarnen de anima fö-

VouV

d.

^urn materiali,

nequaquam rational! debere

nonnulli de-

a«<j, 5»cosi. clarant intelligi. Haec quia fpiritus eftulq, quaq; imma-

i* terialis>ac proprie& inrigore indivifibilis, totnm corpus

dif;c8^3j; informatdivifibile, fingulasq; ejus

partes»

ita uttoti inik9

Zvaui.it» & euilibet partitotsu,

ioinil2i " ' S T :" 'C XXXV.

a.°q.Y.2' '

^'rtl°

^nima,ut

^totpm

poteftativum» five fecunduna

Scarf omnes fuas facultates fimpl iundas0 eÄ item in omnibus

Horft d corP9r*s

parjibus;

verum

aßu

prtmo, aon

ftcundo. Ubi

c-

u nimcumq;

aqimae eil eflenti^

^*Jbi qupq; ut

aptitudo bsec

^»

ab^eaemanans,quagpotentianuncupatur?adfit necefle eft, fiquidéiuapte

ånima^atura

omnes

f

exgrcereapta

eft

ope-

rationes. Ea verb eft propriorum ^natur« accidentium» uti quumåcertaexeantsaufa, ^non nifi cercum in fubje&um»

velmateriam»adearccipiepda»idoneamrecipiantur* Hine fubjeföivefacultas, verbi caufa, vifiva efle in oculo dicitur, quia prästerhunpåullapartium alia, ad eam recipiendara

aptaeft; rationeautem origmisinpede etiameft, quippe

in

pede animaeft,illa_quaminfequitur facultas, ficut,

fi

ocu-

lum _peshaberet,facuitatem vifivam reciperco,

XXXVI.

XXXVI.

SeiteprointfjMisexcrcitatilFurus iJieScaliger inquit:,Exef ,

Dubitare vtderis, an ommbus incorporispartibustnemoriam eßeil, ^37*

ßatuere_{quoas j} quindieo tibiinpedibu<i ejjeintelltEium. IIna c-

mm in nobis animafuüundidpfiipatapoteflatibus tH, tibi ^veroin- ßrumentaadjunt> 7bi exercere ßlltimjuum ipfarnpotentiam. St

enimoculuteffetindigitalviderétperoCulum

digttus ^nuüd

accita

e certbropotentats. ^:j XXX VI L

Atqj haec funtqua? ^elimandasveritatis ergo, de hac>

quo nobiliori, ed difåeiliori materia carptim

breviterqj

fenbere eonftitujinus. *Quqd fupcreftj animarum datori

ata; corditori fapientifiimo, Deo Ter optiaioMaxiroo>

quodnoftris ßudiisdenentcr adfuerit, fit laus^> honor5£c

. gloria in leculorum lecula-».