/-N L
H I S T O R I O L A
A C A D E M I Æ P A R I S I E N S I S ,
CUJUS SPECIMENI.
F E H I A A M P L I S S ,P R Æ S I D E
M
ao
. P E T R O
■A U R I V I L L I O ,
LITT. HUM. PROFESS. REG. ORD. ET BIBLIOTHECAR.
P R O G R A D U P H I L O S O P H I C O ,
PUBLICO EXAMINI SUBMITTIT
A N D R E A S M E L L R O T H ,
S T I P . V I C T O R . V E S T R O G .
I N A U D I T . G U S T . M A J . D . X I V . J U N . M D C C L X X X V I I I .
T
§. I.
E
tfi n o n d e f u e r u n t , qui inftitutas p e r Europasum O r b em A c a d e m i a s , laetiori Scientiarum culturas p ar u m a d j u m e n t i contulisfe exiftimaverint /7), ne quidem h i , fiv e r a fateri v e l i n t , facile n eg a b u n t , quasdam tamen d e b e r i Litterariis hi fee Societatibus humanae cognitionis i n c r e m e n t a n ö n p r o r f u s fpernenda. Sit, quod t e m p o r u m lo- c o r u m q u e ratio f per at um int er dum i m mi nu e ri t f r u & u m , ea t a me n Academiis femper manebit laus, quo d inventas ar tes l o ng e lateque divulgaverint, quod fuo quafi g r em i o f er vat as ad feram usque pofteriratem transmiferint. Eft h a s c , nifi valde f a l l o r , de p e r m a n e n t e litterarum flore d i l i g e n t i o r cu ra, multiplici n o m i n e , asquiparanda i n v e n tionis g l o r i æ , cui plus jufto pretii a multis ftatuitur. N a m p r a e t e r q u a m , quo d omnibus in confesfo f i t , plurima i n v e n t a cafui p oti us, q uam follerti indagini adferi benda es- f e , reflatur quoque H if to r ia , ftudium iftud nova p r o f e r e n d i , opinionibus valde t emer ar i is , e r r o r i b u s , turbis &
n ) C o g ita v it i llu d , in m o rib u s & in flitu tis A c a d e m ia r u m om nia p ro - g r e s fu i fc ie n tia r u m in u lte riu s a d v e r fa in v e n ir i. B a c o d b V e r o l a m . C o g i t n r s & V i f a d e I n ter p re t. N a t u r * , p . 5 8 2 , Edir. Li pf. 1 6 9 4 .
- cum c o n tra t o t A cadem ice t o t an n oru m ab fu m to te m p o re , paucisfim a ta n
t u m nobis f u a , p le ru m q u e v e r o alioru m i n v e n t a t r a d i d e r i n t , n ih il au tem d i• g n u m , q u o d cu m in v e n tis illn ftr is fim o r u m v ir o r u m c o m p a r e tu r , ne dicam a - q u ip o lle a t, m u /to m in u s palm am iisdem p r a r ip ia t. T s u h i r n h a u s e n M e d i c i n a m e n t i s , p . 2 7 3 . Ed it . Lipf. 1695".
T c flis efl e x p e r ie n tia , m a x im a in crem en ta e r u d itio n is p ro fecta esfe a v i r i s e r u d itis .e x t r a fo c ie ta te s A c a d em ic a s v iv e n tib u s . He u m a n C o n f p e t l u s R e i p u b l . Lirter. p, 1 3 0 . Edit . V I I .
cont ent ion ibu s, quibus facile caruisfet humanum genus, occafionem dedisfe. Quod aurem inventa vere utilia atti n e t , parum v e r eo r ex illis in publicam rem lucri r edu n d a r e t , fi non a d e s f e n t, qui fui ducerent officii, difeendi cu pi di s, eruditislimorum virorum conatus e x p o n e r e , qùi fa&as obfervationes indicarent, inflituta experimenta de n ovo e x c u t e r e n t , quæ corrigenda esfenc n o ta re n t, re£te autem propofita & N a tur æ phaenomenis explicandis op ti me infervi enti a, contra hos def ende rent, quibus antiqua, fi vei maxi me v e r a , difplicenr. Quo denique quis ferven- tiori litterarum amore flagraverit, eo reftius dijudicabit, quo loco habendi l i n t , qui lautioris vitae amoenitatibus & c om m o d i s , n o n folum faepius renunciant , fed quod multo videri debet difficilius, fuæ in ipfa adyta Scientia^ r um altius penet rand i cupiditati indeque oriundae hone- ftislimae voluptatis defiderio modum eousque p o n u n t , ut m a x i ma m florentioris aetatis p a r t e m , antea cognitis v eri tatibus, i m mo ipfis elementis Artium Scientiarumque, fuccrefcenti patriae j u v e n t u t i , explicandis iterumque ex pli candis, impendant. Valebit forfitan in hac c o m p ar a tione di£lum O vi di i
Nec minor eft v irtu s , quam queerere , parta tueri.
His ac c ed it , quod Hiftoriae Litterariae anna le s, fi quis c o n f u l u e r i t , i n veniet, Academicis muneribus de- fun£tos quoque fuisfe v ir o s , non folum de tuenda, fed etiam augenda v e r i t a te , fu mm opere m e ri to s , quibus n o- ftra aetas, qua jam g au det, in variis fcientiarum g en er i bus clariorem lucem qua maximam partem acceptam r e fert. N o n igitur fimplici de causfa dignae cenfendae funt Academiae, quae b o n arum a*rtium officinae dicantur, qua r um o r i gi n es , m e m b r a , mores & fata propius libi per- fpe&a r ed der e d e b e at, qui & præfentis & antea£li aevi
in excolendis litteris meri ta re&e aeflimare voluerit. H u ic non
P a t ißenfis. 3
n o n j u c u n d u m m o d o , fed peruti l e et iam erit propius co- g n o f c e r e v i r o s , quor um induftriæ fua d eb et Re spubl ica Litteraria j u r a , divitias & h o n o r e s , cor am veluti intueri anguf ti as & p e r i c u l a , quibus cu m in his co mpar andi s lu- £iati f u n t , l abores quos i nc redi bil i fere patientia d e v o r a r u n t , e r r o r e s , q uo s c o m m i f e r u n t & cetera t a n d em l i n g u l a , quae ab i n g e n u i s fapientiae c u l t o r i b u s , aut f u g i e n d a , aut i mi ta n da e s f e l uo e x e m p l o c o m p r o b a v e r i n t . Pa t e r e n t haec o p t i m e e x 1'pecialiori S c h o la rum A c a d e m i a - r u m q u e Hi ft o r i a , qua caret adhuc litteratus O r b i s , eu jus q u e c o nci nnandae o p e r a m , ut fib i depojceret vir prudens i f dottus t a n t o p er e o pt a vi t M o r h o f i u s b). Oiu autem v e r e o r d e l i d e r a b i t u r , qui propo f i ti ad e o t ena x fuerir, qui e o & i n g e n i i a c u m i n e , & m o n u m e n t o r u m adparatu ab u n d a v e r i t , ut H e r c u l e u m h u n c c e l abo r em non ad gr e d i f o l u m au de at , fed illo etiam re£le defungatur. Perierunt e n i i n farorum i nc le me nt i a pl uri ma fcripta , in h o c n e g o - t i o a p p r i m e n e c e s f a r i a , quæque fuperfunr in multis d e f i c i u nt & l ocis præterea , a fe i n v i c e m procul adeo disfi- t i s , fe rvantur, ut uni cui dam ad hæc exa mi na n da i d o n e o fui c o p i a m facere lingula v i x queant. T a n t u m igitur ab- el i :, ut particulam hiltorici i fti usmodi o p e r i s , b r e v e m l o q u o r , quæ T u o B e n e v o l e Le£ t or favent iori e x ami n i fub- j i c i t u r, de A c a d e m i a Parifienfi c o m m e n t a t i o n e m , o mn i b u s n u m e r i s abfol ut am e x f f i i m e m , ut T e poti us in i pfo l i m i ne c o m p e ll a tu m v e l i m , ne aegre f e r as , mat er i em m e tr ac t a n d am fumlisfe , cujus amp l i tu d i n em fieri non potuit n o n qui n a n i m a d v e r t e r e m , n e v e incuriae ve l c o n q ui r e n di taedio tribuas, quæ hei c forfan i rrepf eri nt errata Quas e n i m libi obfui s f e difficultates queritur K y h l s t e d t r ) , in
A 2
ar-b) P o ly h d to r liierarius. Lib. 1. c. i 6 . §$. 7 2 7 } .
f ) I n p r T fa tio ne Disfer r. q u a i n f u b m o d e r a m ne N o h i l i s f Î h p e edi- dir d e A c n d e r n ' s O r b i s L u t h e r e n i , U p f . I 7 4 2 - C u j u s P ar t, 11. E o d e m P u e fi d e e d i d i t C . K a m p e , Upi'. 1 7 6 4 .
a rg u m e n t o fimili occupato , meis quoque conatibus haud levem r emo r am fecerunr, eoque g r a v io r e m , quo illo al tius ad medii ævi hiftorica monumenta afcendere neces« fe habui. Sed licet variæ fefie obtulerint quæfiiones, nulla amplius arte foivendæ, aut deperditis, aut tacenti bus antiquiorum temporum annalibus, licet nec o m n e s , nec clasficos qu os dam , in hoc g e n e r e , fcriptores p e r volvere mihi integrum fuerit, quædam tamen colligere licuit m o m e n t a , illis forte non prorfus difplicitura, qui eadem mecum ratione, ad fata Acaderniarum, medio aevo f l or en t i u m, diligenrius exp loranda, fenfim perdudti fue rint. Scilicet, quum in À£lis hifloriæ litterariae Sveca« næ fæpius me morari depr ehe nde ram ju ve ræ s, qui Arcu lis X I 11. & XIV. exteras Academias, Parifienfcrn in p r i mis arque P r a genfem, fal nt aru nt, immo munia quæ dam ibi o b i e r u n t , Cubiir mox defiderium fciendi cujus generis hæc e r a n t , quæ difeiplinæ prop on eba nt ur , quibus p riv i legiis arque honoribus litteratorum cohors illo te mpo re fruebatur. N u m v e r o , quæ ex fide dignisfimis au&ori- bus excerpta feci, eum in ordinem coa£la fint, ut pro - pofitum finem aliqua falrim ex parte contingant, eamque me re a nt ur g r a t i a m , quam in unum colledtas, plurimis anrea locis difperfas, hifioricas obfervationes apud mul tos imisfe n o vimus, T u æ B. L. cenfuræ , quum jam erit f u b mi t te n du m, optandum f i m u l , ut quæ defint aliorum induflria fupplear.
§. h.
Multum licet de ætare Academiæ Parifienfis, ceîe* b er ri mæ Si paruin a b e / t . quin dicam omnium anriquisfi- m æ , in utramque partem difpuratum fit, deiiderantur ta- me n adhuc argumenta ejus p o n d e r is , ut huic liri finem i mp on er en t d ) . S u n t , qui natales ejus ad tempora C
\R O
R O L I M a g n i r e v o c a t o s cupiant e) , quam o p i n i o n e m t a m q u am o m n i dedit uram f u n d a m e n t o r e ji ci en d a m esf e e xi f t i m an t alii / ) . T o l e r a r i t amen forte p o t e f t , d o n e c certi ora i n n o t u e r i n t , ii m o d o ita e x p l i c e t u r , ac e x p l i c a tam vol ui t C r e v i e r . Sci l icet infi itutam fuisfe ab A l c w i - n o , i m p er a n r e C A R O L O M a g n o , S c h o l a m , cui fuam , c o n t i nua D o c e n t i w m ferie , o r i g i n e m debet fæculo XII . Parifiis fl ore re o c c i p i e n s A c a d e m i a , vel ut tunc t e m p o r i s appell abatur Studium gentvale. N a m q uo d aufus eft c o n t e n d e r e D u Bout l a y , ineunre fieculo n o n o firmatam fui sfe Ac ade mi ae f o r m a m , a v e r o m a x i m e alienurn v i d e tur g). F a t e n d u m t a me n i i m u l , quod penit us i g n o r e m u s , in q u o a n n o f i g e n d u m fit i ni tium Academiae. Anti qui s - fima e n i m , quæ fu p erf un t m o n u m e n t a , A c a d e m i c a m fio- c i e t a t e m , m u n e r a , h o n o r e s & p ri vi le gi a n o n c o n d u n t ,
A 3 fed
qnro Pa rili A c a d e m . I p t & a n r , d c l i d u a v e n t , au<at H i l t o r i a m U m ve rf it ot is Pa- r i f i e n f i s , A u £ W e ( æ s. Fg « s s. B ü i æ o . Par if. 1 6 6 ? . T o m i V I . F o i. & L ’ H i f t o i r e de L ’U n i v e r f i ' ê de P a r i s , d e p u is to n o r i g i n e j u s q u ’en l’année
1 6 0 0 . par M . C pFv tE R , a Paris 1 7 6 1 . T o m . V i l . 8*°* e ) D u Boi ml a v & Crevifr. t. c.
j ) M o r u m a g m e n d u c it F s t i f n n e P a s q u i e r , qui L. I I I . f . 2 9 & L.
I X . c, 3 fqq. in o p e r e , cu i t i t u l u s : D e s R e c h e i c t s d e l a F i a n c e , a Paris 1 6 a I & 0 O i l c a n s 1 6 6 Ç . f c n t e n t i a i n , a n te i l l u m , c o m m u n i t e r rece p t a m i m p u g n a r e c o n a t u s eft, & id q n i d i m o d e o fp »c io fis a r g u m e n t ' s , ut ej us vef ti gin p r e m e r e r nuliis dein S c i i p r o r i b t s p l a c i i e i i r , q t i o r p m join atrulisfc luflFecerir A n f l o r r s Miftoii.i? Liuerarijc G a l l i c , qui h a n c q u a d i o r e r n n o n aln ei ac d i j u d i c a t a m e x p o n u n t : G r a n d n om bre de S a v a n ts ont é té lo n g te m p s
po u r r a ffirm a tiv e ; fc" M . d u P o i i l a y n e n p lo ié beaucoup d ' e t u ä tt u n pour ht
J b u te n ir . M a l g r é cela to u te fo is on eft o u jo u tü ' b u i p i t j v a t i é , que la n eg a tive d o it l ' e m p o r te r , & q u e I’ cpiuioti c o n tr a ite 11'eft Ju n ten a id e , q v'eti ce q u e i ’ Ecole du P a la i s , q u i f e tt'o u v o it q u e lq u e fo is h P a t i s , au ra i n / p i é an s (V. ta ietis de c e tte v ille une ém ulation p a rtic u liè r e pou r les J e t t i e s & les au ra p o sté s à y é ta b lir dan s la J v i t e du tetn rs une E cole [ u l h q u e . H ' l l o i r e I i. „ tem i e de la F r a n c e , par des R e l i g i e u x B e n e d i f l i u s d e la c o n g r é g a t i o n de
S . M a n r . T.- IV’. p. 1 0 .
g ) CuEi-tEp. H i f l o i r e de L ’ U n i v e r f . de Pa ris, T . V i l , Ü i i g i n e s da L ’ U n i v e i l u é . p a g . 1 0 5 .
fed h o r u m t a mqu am jam exiftentium mentionem faciunr. In per te x en da igitur brevi hujus Univerfitatis Hiftoria r e *
£te mihi vifus fum fcriptionis telam o r d ir i , ab antiqua illa S ch o l a , quæ a f e d e , Regali nempe Palatio, P alatina n o m e n a c c ep er at , tum quia dubium e f t , an ab alio quo- d am t empor is articulo, majori jure exordium du ceretur , t um in primis , quia levem Scholæ Parilienfis delineatio n em illuftraturam exiftimavi faciem reliquarum ejusdem g e n e r i s , quæ non in Gallia folum, fed aliis etiam Euro- pæ partibus fecul o VIII. & feqq. vigebant, cum Co eno - bialibus & Epi f co pal i bu s, a quibus diverfæ e r a n t , in eo c o n ve ni e nt e s, quod litteris ab ingruenre Barbarie o p p r e s
iis per fu gi um præber ent . §. III.
Si ver um eft f u b C L O T H A R I O Se c u n d o d u d u m i n
aula Regia iuftitutas fuisfe litterarias quasdam exercitatio nes ibique c on t i n u a t a s , ad illud usque t e m p u s , quo i m perii habenas capesfebat C A R O L U S Ma g n u s Æ), huic
ta men I mp e r a t o r i , tot nominibus aliis de felicirate Gal- liæ immortalit er m e r i t o , ea etiam debetur gloria, quo d l a ngvent em iftam Scholam peculiari cura amplexus f u e rit i ) atque idoneo ornatam præfe£to de integro quafi
r e -h ') H ift o ir e Liternire d« la France. T . IIT. p. 4 2 4 .
7 ) M o n a c h u s q u i d a m S a n g a l l e n li s , in Geftis C a r o u M a g n i c irc a a , 8 8 ? perf cri ptis, refert, C a r o i i i m , in G a llia m p o l i lo n g i o r e m a b fe ntiam r e d u c e m , jusfis fe, u t c o r a m fe ( ift e r e n t u r , q u o s fuis iropenfis ed o ca ri c u r a v e rat, p u e r i , allatis f e c u m ftili e x e r c it i i s , qo;e ipfe e x a m in a n d o q n u m a n i m a d v e r t e r a t , e g e n o s atqu e h u m i l i forte naros l o n g e m elius fuis p artibu s farisfe- c i s f e , q u a m n o b i l e s , a d illo s fe c o n v e r t e n s d i x i t ; M u lto s g ra tin s h abete f i .
l i i , q u ia ju fp o ttr m m eam is? u tilita te m ve ftra m ju x ta pn sfib ilitatem ex fe q tii f u i f t i s in te n ti • nunc ergo a d p erfec tu m a ttin g e re I tu d e te , i ? dabo vo b is E p i- fc o p ia is t M o n n ftevia p e rm n g w fica . A d h o s v e r o : V os N o b ile s , v o s p r im o ,
ru m f i li i y vor d elica ti t f f o r m o f u li, in natales v e jtr o s isf pnsfesfiones coiififi m a n d a tu m m eum isf g lo rifica tio n em v e flr a m p ofipon en tes, l u x u r i a , lu do isf
in-r eftauin-ravein-riin-r. Et enim hujus gubernandae prov inciam, h o r t a t u C A R O L I , in f e f u f c e p i t Al c w i n u s / ) , vir f u p r a
v u l g u s E r ud i to r um fapiens & eximia pietate clarus /). N u m fixam initio habuerit f e d e m hæc Schola, five Pari-
fiiis, five Aquisgrani , quod alii c o n t e n d u n t, pro certo q u i d e m det ermi na ri n e q u i t , videtur tamen ad fidem p r o n i u s , eam f r p i u s locum cum Regibus mutasfe. Quæ ta m e n mi gr ati ones non impedierunt, quo minus utilium li b r o r u m , in ufum Scholae, colle&iones adeo infignes fierent, u t peculiari opus esfet Bibliothecario, quo titulo Ebbo E p i f c o p u s dein Rhemenfis & G a r w a r d u s quidam infi-
gjnitur m). Juventut is inftitutioni nequaquam fuffecisfe fiolum Ai x w i n u m , fed a l i o r u m , f or te ex peregrinis, ma
g n o t unc n u m e r o , in aula C A R O L I verfantibus n) opera
fu-e r t i a , v fu-e l in a n ibu s fu-e x fu-e r c itiis in d u l/iftis. P e r R egem C oelorum non ego mn-, gm ip en d o n o b ilita te m & p u lch ritu d in em v e f l r a m , licet alti v o s a d m ire n tu r. E t h^oc p r o c u l du bio J c i t o t e , q u o d ttifi cito p rio r e m negligentiam v ig ila n ti ß u d io r e c u p e r a v e r i t i s , apu d Knrolurn n ih il u n qu am boni n eq u iretis. Ca m s i i L e & io -
n e s A n t i q u x , E dit. Ja c. Ba s n a g s. T . I I . p a i s I I I . p , 5 8 .
k ') N o m e n dein in A l b i n u m m u t a v i t , a d d i t o prs rnom ine F i . a c c o ,
m o r e in te r E r u d it o s if lius te m p o ris n o n i n f o l i t o : Sic ipfe Rex C a r o l u s
U a v i d i s , g e n e r ej us A n g i l b f . r t u s H o m eri & R i c c u l f u s A r c h i e p i f c . M o g u n - t i n u s D a m o e ta n o i n e n haud raro g er eb a t.
/ ) N a t u s erat in A n g i i a ib iq ue Scholae F b o r a c e n fi f u m m a c u m l a u d e p r ^ c r a t. P r e c ib u s a u te m Caroli c e d e n s , q u e m in Italia E r u d ito s f o l li cire a n q u i r e n t e m c o n v e n e r a t , G alliam fe c o n t u lit 8 1 1 0 0 7 8 0 . A d v en ien s m o x a R e g e , q u i , u t E g i n h a r d i utar v e r b i s , -apud A l c w i n u m R h etorices
ir* D i a l e c t i c a , p ra c ip u e ta m en / I f ir o n o tn ia , edifeen da plu rim u m isf tem poris
fer1 la b o ris i m p e r tiit, n o n l o l u m p lu r iu m A b b a t i a r u m , fed etioin Palatinæ
S c h o l æ A n t i l l e s c o n f l it u e b a t u r .
* » ) M a b m l o n a £1o S a n c i o r . O r d i n . S . Bened. Sa;c. I V . p. 1 . p r * f a t. n . 1 7 9 . A n n a l e s O r d . S. B. libr. 3 2 . n . 1 6 . H ill. Liter, de la F ran ce. T . I V . p. 3 2 3 .
n ) H o r u m prarcipui erant C l e m s n s e x H i b e r n i a , L e id r a d u s e N o r i
c o & fiiE ODu ipuus e x Italia. R e l i q u o r u m & rn ulti ru dinem & R eg is in il l o s f a v o r e m te ft an fu r verb a E g i n h a r u i : A m a b a t p e r e g rin o s , l ÿ e o r u m f i t.
fublevatum fu is fe , ut credamus fvadet ipfa diTcentium
multitudo. Patebat eni m Palatina Schola non folum n o bilium & aulicorum filiis , fed etiam mediocris & infimae conditionis juveni d u s. T r a d e b a n t u r bis G r a m m a t i c e s ,
Rh et or ic es atque Dialeflices p ræcep ta ad du£tum l i b r o r u m , quos ipfe Al c w i n u s in fo rma m dialogorum con-
fcripférat. An te o mn i a v e r o Magiftris injunxerat C A R O L U S , ut difcipulorum ingenia ad Sapientiæ ftudium d i r i g e r e n t , atque illis Difciplinis porisfimum o r n a r e n t , quibus maxime opus eft in perdifeendis atque aliis e x p l i candis aeternis, quae Scripturae Sacræ ambitu c o n t i n e n t u r , veritatibus. F i d e m I mp er a to r i in laudabili hoc nego ti o datam ad exitum usque feculi VIII. omni ratione i m p l e vit Al c w i n u s. P r o m e r u e r a t i g i t u r , ouam annis or avi &
-i O
R eg t s, R o m a m v e ri u s, initantis itineris moleftias pertime- f c e n t i , honorificam a m u ne r e dimisfionem largitus eil C A R O L U S o ) . In locum Al c w i n i fuccesfisfe H i b e r n u s
quidam n a r r a t u r , qui A f h o n o m i a m ôz C om p u t u m Ec- cleüafticum docuit, n o me n ejus memoria: non p ro di t um />)> for*
p a l a t i o , v e r u m etia m regito v id e r e tu r onero f a : îp fe au tem p ro m a g n itu d in e an im i h u ju fcem o d i pon dere m inim e g r a v a b a t u r , cum etiam in gen tia incom m o da lau de lih er a l i t a t is , ac b o n a f a m a m ercede campen f a r e t. Vira C a r o u M a g n i per E g i n h a r d u m . C o l o n . 1 5 2 1 . p. 2 6 .
0 ) C o n t u l i t fe Al c w i n u s C æ f a r o d u n u m ad A b b a t i a m S. M a r t i n i , u b i p r o T u m m o , q u o litteras c o m p l e f l e b a t u r a m o r e , n o v a m er ex it S c h o l a m , o b f a m a m c o n d i to r is i n a g n a d i i c e n t i u m t u r b a c el eh v em . Litteras ad f in e m u s q u e viiae c u m Ca r c i o, illius a m a n t i s l i m o , c o m m u t a v i t & fatpius vepetitis p r e c i b u s v en ia m d e n i q u e o b t i n u i t a liis ce d e n d i & A b b a t i a m S . M a r t . & aliam q u o n d a m , u t r a m q u e licet fibi f r u f ï u o f i s f i m a m . Q u a c u r a v a c u u s litteris & ingenuae pietatis ex er c iti is fe t o t u m d e d i t , q u i b u s u n i c e i n t e n t u s C re farod nni e x f ti n & u s eft n. $ 0 4 . m i n o s ci rci ter f e p tu a g i n ta n a tu s . V i t a m C el c b r a tisf im i h u j u s V i r i , d o c e n d i m e t h o d u m , Scri pta i m p r e s f a , i n e d i t a , d ep er dit a & f u p p o fita fu f e r e c e n f e t H i f t o i r e Lit. de la F r a n c e , T . I V . p. B. 2 9 5 .
-f o r t e q u i a nihil m e m o r i a d i g n u m p e r p e t r a v i t , i d c e r t e
l a u d i i l li m i n i m e d u c e n d u m , q u o d a m e t h o d o f l u d i o r u m , A l c w i n i a u f l o r i t a t e & e x e m p l o f i r m a t a , in m u l t i s fer
t u r re ces fis fe.
§. I V .
Ré gn ante L U D O V I C O Pio floruit Palatina Schola f u b moderatoribus, Cl a u d i o H ifpano, Al d r i c o, Am a l a -r i o & T h o m a, d o d h i na partim ac morum probitate, par
t i m m u n e ru m , quibus dein fundli funt, dignitate confpi- cuis. Sub tutela autern C A R O L I Ca l v i majorem etiam confecura eft famam q). Patris enim & avi veftigia in a- m a n d is litteris presfe adeo fequebatur CA ROLUS, ut illum m a g n i i nitar Maecenatis hoc aevum coluerit r). Inter Eru d i t o s , quos undique, in primis ex H ibernia, ad fe evo c a v e r a t , Jo h a n n. Sc o t u m feu Er i g e n a m fingulari favore
n m p l e dl eba tur , atque in intimam familiaritatem admislum Regiae quoque Scholæ praefecit. Erat hic Græcæ lingvæ p e r i t i a , rara tunc temporis eru ditione, ornatus, philofo* pbiae tamen praecipue deledlabatur Audio, cujus ope quum
B
San-b e r n i a , e o d e m tem p ore ac A i c w i n u m ex A n g l i a , ad fe vocaverat Ca r o-
t o s M a g n u s , A f t a S a n ft. O rd . Bened. Sæc. IV'. p. i . praef. n. I g i .
q ) Ex tra o m n e d u b iu m id pofuisfet C r e v i e r , fi m odo indicaafet,
q u o n a m e x Scriptore transtulerit, q u i ad hnnc rem probandam adfert v e r b a : L a C ou r é ta it devenue connue une pateftre & un heu d* exercice pour
to u te s le s p a rtie s de h fa g esfe. d u s f i to u te la "Noblesfe I f tous les G rands du R oyau m e y en voyaient-ils leurs en fa n s, pou r f ' y fo rm e r aux fciences divi nes ir* hum aines. H ift. de 1* U niverf. T . I. p. 4 2 .
r ) H e i r i c u s M o n a c h u s O rd. S. B ened. & Principis L o t h a r ii praece p t o r , in E p illo la Dedicat, ad C a r o lu m , quam praefixit V itx G erm a n i, E- p i f c o p i A u t is f io d o r e n fis, n fe merrice c o n f c r ip ts , inter alia dicit: Q uid H iber
n ia m m e m o re m , con tem to P elagi diferim ine , pan e totam cutu grege Philafopbo- t u m a d litte r a noftra m ig ra n tem ? quorum qu isqu is p eritior eft, ultro /ib i indicit e x i l i u m , u t Salom oni Sapietitisfim o fa m u letu r ad votum . - - ita u t merito v o c i t e t u r Schola P a la tiu m , cu ju s apex non m inus jch o la ribu s, quam m ilitari, b u r c o n jvefcit q u o tidie d ifciplin is. M a b i l l o n A fta S. O . B. S*c. V. p.
J2Ö-San&isfimæ Religionis Myfteria explicare a dg r ed i e b a t u r , in ejusmodi tricas arque fubtilitates i nc idit , quibus i rr e tiri necesfe erat illi, qui quadrivio regularum totius Pbilo-
fopbia omnem quceftionem fe joluturum opinabatur. Jo h. Sc o-
t o aut mo r tu o , aut p r o p t e r haeretica fcripta ab officio r e
m o t o , Scholae D i r e ü o r creatus eft M a n n o, Praepofnus
Monafteri i Co nd at e nt i s, inter fuæ aetatis Philof ophos val de illuftris. Con cr ed it am fibi provinciam fumma cum fi de & felici fuccesfu adminiftrasfe videtur. Exiere enim ejus e Schola plurimi juvenes int er primates Reipublicæ Litterariae ifto t e mpo re referendi. Invigilabat his curis
M a n n o etiam poftquam Solium Patris occupaverat L U
D O V I C U S Ba l b u s, do ne c ingravefcente fenettute in mo-
nafterium Co ndat enf e fe iterum recepit. Palatinae Scholae profpexisfe quoque L U D O V I C 1 filios, L U D O V I C . III. & C A R O L O M A N N U M a ver o n on abl ud it; certe d e L U D O V I C O dicit An g i l b e r t u s , quod San&æ Sophia fe- creta rim ari certaverit ; ex hiftoricis autem hujus aetatis
mo nu me nt i s fenfim evanefcit Regia Schola, five quod de- ferta fuerit , fub i n n u m e r i s , quibus turbabatur imper ium Gall icum, calamitatibus, f ive, quod verolimilius vide t u r , pr opi or i Imp er an ti um g uber nat ione magis magis- que privata , poftquam fub C A R O L O Ca l v o fixam
for te Parifiis fedem acceperat, ibique priftinam r ecupe ra verat celebritatem, D o f t o r e m nafta Re m i g i u m Antisfiodo-
renfem / ) . Conftat eni m illum Parifiis Mulicam &
Dia-
lefti-s') Si h u ic o p in io n i ro b u r acc ed er et e x t e l l i i n o n i o fc ri p to ri s c u j u s d a m
fide d i g n i , ftabilira forer O r i g o C a r o lin a Academiae Pnr ifienfis, fed q ti o m - d iu h o c deliderat ur ulrra c o n j e & u r a m p r o g r e d i n o n l i c e t , natu d o c tr in a i l l a m fu c c tsjio n e m , q u a m t a n t o p e r e u r g e t Cr e v i e r , m i h i q u i d e m , m i n o r i s esfe m o m e n t i vi detur . Sed e x ipfis verb is ju d i c e n t alii : Ce q u e j e itis ici
d e V Ecole P a la tin e fix é e a P a ris fo u s C h arles le C h a u v e , perpétu ée eiifv ite ou renou vellée p a r R e m i d ' A u x e r r e , j e ne le donne qu e p o u r une ccnjechc- t t y q u i h er o it plu s fsn fib le m e tit / ’ U n iv e r fù é de P a r is a vec C h arlem agn e
I I e£ ic am publice docuisfe fub finem fæculi IX, & initio
' X . Vivis interesfe defiit Re m i g i u s circa ann. 9 0 8 . Scho*
11a v e ro , quam d i r c x e r a r , m o d e r a t o r e s , per int eg ru m ffæcul. X. nacta videtur clarisfimos t ) licet fingulorum j j a m interierint nomina p r æ te r H u b o l d i, Canonici Leo-
tdicenfis, qui m a g n o di ft i pul or um concurfu in fine hujus i fæculi publicas præle&iones habuir.
Mu lto quidem uber iorem notitiam habemus Do&o- i r u m , qui Saeculo XI. Parifiis i n c l ar u er u nt , licet e o r um iin n u m e r u m non omnes r ef er en do s e xi f t i m e m u s , quo- i r u m me nt io nem fecerunt Scriptores r e c e n t i o r e s , tacenri- Ibus antiquis. De La m b e r t o, Dr o g o n e Parifienß, Ma n e- g o l d o Lutenbacbien/i & An s k l m o Laonenfi u ) nullum eft
dubium , quin Parifiis o per am collocaverint in erudien dis juv en ibu s, illuc n on e Gallia f o l u m , fed & Anglia Italia, Polonia & G e r m a n i a confluentibus, d of tr i næ com- p ar an d æ caus fa, cujus adipifcendæ occafio alibi non ae que ampla dabatur. Patet quoque ex e or u m notatis, qui his Magiftris x Erudirionis tirocinia Parifiis p o f u e r u n t ,
B 2
fum-is" A le u m . M a is ce n ’eft q u ’ un m ie u x ê tr e d o n t nous p o u vo n s nous pn sfert & la filia tio n de d o ctrin e depuis A lc u in j u f q v ' à R e m i nous f u f f it en rig u e u r .
L . c . T . I. p. 6 6 . V e r n m q u i d e m ef t R e m i g i u m d i f c i p n l u m fnis fe H e i r i - g i A n tis fio d o r tn f is , qui M a g i f t r u m h a b u e r a t L u p u m F e rra r ie n fe m , in S c h o la
F t ild e n li litter is i m b u t u m a R a b a k o M a u r o , A i c w i n i d i fc ip u l o , fed ne- f c i o an in de f e q u o t u r , o r t a m e s fe P ari lie nfem S c h o l a m n veteri Palatina , e o d e m e n im ju r e C îe f a r o d u n e n li s u t F u l d e n f i o r i g i n e m deber e d ic e r e m u s.
r ) N o v i m u s cert e circ a ann. 9 6 0 A b b o n e m m o n a c h u m F lo r ia c e n fe m , q u i ip fe D o f t o r i s o f fic io in f u o m o n a f t e r i o f u n g e b a t u r t P ar ifi os fe c o n t u . Kisfe, u t a m p l i o r e s in litteris p r o g r e s f u s fa ce re t. H i f t . Lit, de la F r a n c e T. VII. p. 159.
# ) H u j u s & M a n e œ o i d i , qui e o d e m t e m p o r e Parifiis d o c e b a t , p r a e la t is v ir tu ti b u s m a x i m e c o n f p i c u a fu tu i a celebri tatis f u n d a m e n t a d e b e t S t u d i u m Generale Parifienfe. Et q u i d e m An s e i m u s inter e r u d ito s ita i n
c l a r u i t , u t te fte F uGf.Kio I I I . p er tu m r e v i x e r i t litte r a lis / c i e n t i a decus
f u mm a ibi cura excultas fuisfe Seprem , quæ vocabantur A r te s Liberales una cum Theologiae ftudio, x ) M edi cina vero & Jus, live Canonicum, live Civile nullos, p u blicos ce r t e , illa ætate videtur habuisfe Do&ores.
I neunte fæculo XII. opera G u i l h e l m i Cbampenfis mul
to quam antea infigniorem celebritatem confecuta eft Pari- fienfis Schola. Ingenium hujus Viri felicisfimum, multipli cis eruditionis copia ornatum, ingentem Difcipulorum nu m e r u m ad le non allexit modo, fed & diu detinebat, ira ut quae aequales antea, ii non praeftantiores, fuerant Scholae Rhemenfis atque Chartrenfis Parilienfi jam primos h ono res cedere cogerentur. Quae autem de Celeberrimo hoc D o £l ore illiusque Difcipulo p rim u m , mox aemulo & ad- ver far io Pe t r o A b e l a r d o utriusque in rem litterariam
Parifienfem meritis, dicenda esfent alii occafioni referva- r e jubet temporis, qua jam circumfcribor, anguftia.
x ) D e ipfa r a tio n e , qua tradebantur hoc faeculo Humaniores Lit terar, i ü u i t r e n o b is fervat te ftim o n iu m narratio J o h a n n i s S a lisberien fis, d ig n a o- m n i n o , q u * inte gra perlegatur. D o c e t enim ad eo e g r e g ie & fcienter Ve teres' Scriptores fuisfe pcrle& os, Eloquentijc praecepta o m n i a ad a m us fin a d eo fu is fe p erq u ifita, ut nihil fere habent vel noftra aetas, quod jure repre h e n d a t , vel defideret in D o c lo r ib u s, quos tamen crasla ignorantia & om ni g e n a barbarie lab orasfe vulgaris eft o p in io. Q u o d ad T h e o lo g ica hujus aetatis ftudia a ttin et, verisfimum de his tulit ju d iciu m l l l u f l r i s F i e u b v : Q u o iq u e les fa v a n s fu s fe n t ra res &1 les études im p a rfa ites, elles avoient cet a va n ta g e qu e l objet en é ta it bon : on étu dioit les dogmes de la [Religion d a n t I E c ritu re & dans les P er es. I l y a v o it peu de cu riofité Izf d 'in ven t i o n , m a is une b a u te eflim e des anciens: on f e bornoit a les étu d ier, les c o p ie r, les co m p iler, les abréger. H ilh Ecclefiaft. T . X III. p. 5 6 .
