• No results found

Disputatio physica de plantis in genere, quam ... præside ... Henrico Ausio ... pro magisterii philosophici gradu & privilegiis consequendis publico examini subijcit Andreas Claudii Enærus O-Gothus. Ad diem 27 januarii anno MD.CXL.IV. in auditorio Gustav

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Disputatio physica de plantis in genere, quam ... præside ... Henrico Ausio ... pro magisterii philosophici gradu & privilegiis consequendis publico examini subijcit Andreas Claudii Enærus O-Gothus. Ad diem 27 januarii anno MD.CXL.IV. in auditorio Gustav"

Copied!
16
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

C

u m

D

eo

T R

i n

-

u n ö

D I S P U T A T I O P H Y S I C A

P L A N T I S I N

G E N E R E .

G)ucwu>

In Regia Academia Ubfalienfi ex decreto & ap­

probatione ampliffimæ facultatis Phi-

lofophicæ,

P R Æ S I D E

. ' -. " '* ' - * i ■ ^ • ' 4 Speflabilt Clariffimo Viro %

D. H E N R I C O A U S I O,

in diäa Academia, Gr*c*

lin-gvae Profeffore Pub. & Facult. Phil.h* t.

Decano, præceptor« & fautore fuo reveren ter colendo*

Pro Magtfltrvj Philofophici gradu $ privi le y s confcqucndù publico examini jubijcit

A N D R E A S C L A U D I I I

n æ k u

*.

O-Gorhus.

A d diem 27. January Anno M. DC. X L ' I V. In Auditori* Quftavtano horii 4

7,

m t u t m

U B S A L I Æ ,

(2)

A dm odum R e v e r c n d o & Præcfâri/ïïma

D o m in o ,

Dn.M. JO N Æ PETRI G

OW-T H O , OW-T h e o l o g o C eleberrim o;

&

D i s e c e £ L in - ^ f *

copeuf. fcpilcopogravirtimo, p atrono acpatiT

meo ætcraum honorando.

i*,

"** ' *

N c c non

Kevercndh) CUrtjJîmû $ Human/ßimis viru s

E n . M. Magno Haraldi Vallerftadio, Conjtft- Lin-'

cop. Seniori* |ÿ utri&fy ê'cclejiœ Pafteri.

E n . Claudio B ottidi > Fr*po6t&& P a f t . ^tpifaréii-

E n . M- Claudio Johannis tyrpÇ/ Prap. PafUrPtiffimef,

' jyS fco p . ' / M e r itijfi77-*

E n . M. Johanni Petri Lothigio, Paftori in mo.

B a Pêtro Botvidi >P tftm in ?tdtetnoo.

Promotoribus , Fautoribus & Sororio debito* honore profequendis*

s. p.

d

:

T

Änfa unîyerfi totîus abfolutio & præftantîa e f î wFatrcs& fautores honorandi,ut,fi auftorem e x —

cripias , nihilfupra fît ad com m endatione; Tanta et*iaa

fingularum partium con fu m m atio,u t, nifi Jaetifiimcx)

eoncordi# temperamçnto dcYinçircntur^œaiimiîs«

(3)

é .e

nobilitate cum m ayîm îs ôfîretuf c o n ten tio ‘M a­

x i m a , mediocria, minima , q u ocæ teris praeferantur, b a b e n t.N o n folum enim in ijs, quæ ad aeternitatem Deum q; prbxim éacceduntoiri coelum.lucidiffimaq;

ejus decora igniti g lo b i, fed etiam in abjt&iflimis miraculorum vtftigia,&: obftupefcende'e admiratio­

nis argumenta apparent. Q uis unqnam imitabili

elegantia naturæ venuftatem penicillo exprefterit? fuora omne artem Sc inenarrabilis ejus eft varietas,

qu? ludere & ialcivire volu it. Regum ornatuatq;

ftudiofâ luxuria nihil ornatius aut exquifitius, O d r o

e b o r e , a u r o , gem m isq n ite n t: &: tamen unum

flofculum,eumq;.fragilem>ornni cultus lui Iplendorc aequare non pofluut. A d e o veris iili pracoiumq; filij,flores, non ad oculorum tantum fenfum pafcen- dum , fed etiam ad conditoris cogn ition em d u ces fu n t: ut vitam prorfus caecam ac brutam vivat, cui cx his non erigatur animus,ad venerandum fatraris- fim um m entis aeternae numen : Quæ fnpra, in ^ra, & ante pedes magna adorationis funt invitamenta» Ho­ rum omnium contemplatio,liberalibus ingenijs ma- x im ë d ig n a : (edalijsfijaceleb rentu r; mihi,in prae-

f e n s , de ftirpibus

&c

plantis placuit c o m m e n ta tio ,

quam, cum , D e o b e n e v o le n te , conatuum m eoru m , & mduftriæ argumentum darem» Hanc norrini v e - ftr o , viri undiquâq; gravilBmi, d i c a v i , ut ab co

(4)

h eret,u n d e in manus hominum veniret acceptiorrriv

Prolixa voluntatis veftræ eft in clin atio, quâ in micae

jam diu propendiftis. Carceribus emifius,ut m e^ e-

tam c o g ita r em , v o s mihi auftores & hortatoresiis : v o b is quidquid poffum debetur : & ampliora exis?e^e- retismfi humaniores; & beneficiarium,cum egerilttt, retulifle gratia arbitraremini Q uibus benignior inna-

genij vena c on tigit, grandiora

&

exquifitiora patrono-

nis luis offerre poftiint, quas ad commemorationenrrm pofteritatis valeant: m ecum praeciarè agitur, fi e^>x paupere agello tantum fruttus capiam,unde gratitui-w- din/s munufcuJum parem. Cum qi thura non habeanrm

fertis aras c o r o n a b o , agrefti vos pietate venera—t-

bor. N e m p e & dijs latftelacrum fit; & Regi ruftii-i-i-

cus lympha placuit. V o s d e v o tio n is h o c meae p i—i-

gnus in favoris redhoftimentum accipiter In veftrcro aere efle, mihi volenti erit, quo exire fi jufteritis, in ——

gratijs manumittar. Saltem patronorum jure mteee

retin ete ; pro meo captu ftudebo, ne ingratus fuiffisc;

videar. Valete.

Andreas Claudi jjj

Enaerus.

(5)

-x -x -x -x -x -x -x -x x x x x x x t x x x x x x

D I S P U T A T I O N I S P H Y S 1 C Æ

D e

P L A N U S IN G E N E R E ,

Thefis I.

^Eneralem Plantarum naturam, b r e ­

viter & quantum ex confvetudinc» in- ftituti ratio p erm ittit defcribere ani­ mus eft, quæufitatè& fatis commode abfoivitur , definitione» caufarum ex­ plicatione».& ejusdem diyifionibus.

I L

A n tequam veröipfam definitionem realem aggfe- (dior, pretium operæ effe duco, breviter inculcaffe, me per

I p l a n t a m , midis alijs acceptionibus» hic intelügere iliam,

irem t a n t u m , quæ iolo gradu animæ vegetantis confiat. I I I ,

A jr

Etymologiam vero & Synonymiam, cum parum m o - ;m enti negotio prarfenti afferant» & Jequentia mi-gis ad irem faciant,nunc conlulto tranfimus,Grammaticis &.Lo-

.gicis relinquentes.

I V .

Definitio Realis nunc ex ordine fequitur, qua? talis «Cfle p o te ft'.Planta tjl corpm animatum corpore organico Ranima

(6)

Haec definitio commode in conceptum c o n v e n i e b a ­ tis? & differentia refolvitur.* quorum ille edeorpw ammm**

tum : nam in boc conceptu quidditativo proxim e & i

m e d iate convenit p lanta‘cum animàli » quod utriusq; diie- finitio declarat. Differentiadefumitur. i scaufis intznrmå? m ateria vj. proxima, corpore organico* & form a, animA nvc-

getAnte: & id quidem redtè: hæ enim i» trin fc tè c c m p c m >

m in t reielfemiam, quae definitione eftexprimenda. 2, Ab

effeZlihui, v i t A t nutrit tone, f f fecundum fieciew generat tu m te :

cui fimui etiam fincmdnfinuant, V I,

Cognita & breviter fic explicata quæflione q n id iflïît, pïôxim um vidètur efle, utcaufas plantae accuratius in v /'e -

ftigandas aggrediar. Cum n on tantum faciant ad pieniuo»

rem definitionis cognitionem, led etiam Phyfica nom i ime

icientiæ veniat, quæ fineexquifitâ caufarum in quifitioim e obtineri n eq u it: cum feire lit, om nium ferè philolUto-phoxcim conlenfu, rem percaufas c o g n o lc e r o .

V II.

Quæ quidem res välde difficilis cfi, multisq; fentibnus obfita , quod latis teftantur diferepantes philofophoru rmf,

fuper hac re, fententise* Nec veræ rerum naturalitnini

catif^in g e n ijs humanis adeo funt obviæ. Q u a p r o p t e r

confido mihi vitio non verti, fi contigerit circa p riu n - cipiainvefirganda errare, neceft quod aliquis temere ffiibi p r ^ iiir u a r fc omnes difficultates, quæ circa arduam hairnc materiam oriuntur,fufficienter quoad om nescircum ftauo- tias explicare k lolvsre polTe. Ego tam en quantum in mne, veritati maximejconfefttaaegj falyo cujusq; judicio» prro* p onere conabor.

(7)

V î ï î .

Placet itaqj vulgärem caufarucD ferïem retin e re, Fa^ Â o în ic io à caul'â efficiente; quæ effc vel i. Rtmot*principe

U j J î m nempè Deus ; quod non tantum hifloria creationis

&: alia feripturælocaabundè teffcantur, Deus enim dat uni- cuiq; feminum prpptium corpus, Et ipfecftqui vellit lilia aigri : verum etiam fubordinatio caularum fecundarum ad o m n iu m prirnam idiplum luffici*ntèr probat. Qui Deus n o n tantum onmes plantarum Ipecies primitus creavit, led etiam vim ac potentiam fele fecundum fpeciem, femiais beneficio, multiplicandi, multa mifericordiaconcefiit.

IX.

2. Ctufa efficiens remet* minu*principalis eft influxus fy-

d eru m . Conltat enim vicilTitudinesnaturales plautarum, quas per carundem generationes & corruptiones fibi in­ vicem luccedcntesdefi dcprehendimus.non aliundè quam e x m otu aftrorum provenire; quodquatvoranni tempo­ r a manifefto c o m p ro b an t, quae oriuntur cx<$i*erfo Itclla- r u m io cælo p o fitu ,q u em didlae varietates infequuntuiL. Solem proindê calefacere, lunam humedare, quotidie ex­

perim ur. H inc illud vulgatum, fol & hom o generant

h o m in erru .

3. Caiéfa efficiens principalis propinquior, fi alias de ordi­ n aria individuorum , per generationem luccellione,Ipecic- r u m q ; perpetuatione loqui velimus, efi planta umvocè gen erans, non ad a lteriu s, quara luæ fpeciei plantas pro­ d u cendas in agendo deternfinata; juxta hiiloriam creatio­ nis, qqne docet tam plantarum quam animalium genera- iio n e s h e ri debere fecundum fpeciem.

X I . *

4. C*uJ* cjfciens prtnctptlis omnium prorim*, cft ipfa 'no^

(8)

va novæ plantæ forma feu anima. H r c e n i m c u a m p r rr fc m u m una cum calido nativo, vi m ultiplicationis, iemiiaini anim æ contradiflin&o com m unicatur, demptis o m nib itus im pedim entis, materiam elaborare, corpus organicuiim i planta?, ceufuum dom icilium , debitis atq; à natura requmi- fitis organis fibi præparare &c exornare pergit. N u tr itr iio enim quotidiana,quæ eft partium in cebita p r o p o r t i o n n e ablumptarum aggeneratio, docet hanc pLntæ organizataito- n em non polle aliunde effective & principclicèr efle'q ü aura ab ipià ejusdem plantæ anima.

X I I ,

Hinc omnino fequitur, quod etiam in du b itanter aflTte-

ritu r, femina plantarum a&u p rim o elle animata. Evirni-*

e u n t enim id evidenter duæ nobiles animæ o p e r a t i o n e s ,

quæ femini ioelle deprehenduntur. Quarucu prior eft fcee-

minis vivificatio ieuvita. Nam femina plantarum abanni*

nia fua conlervantur & aliquamdiu prolifica permaneoitt» aliud breviore, anni fcil biennij , aliud etii m pluriuunm annorum, pro fpccierum diverfitate, fpatio : & qusm diiiu integrum & incorruptum eß> ac locum idoneum , præfcrms alimentum, & calorem externum excitantem n atiu m , iiin plantam fuæ fpeciei crefcere aptum natum eft.

X I H .

Altera animæ operatio, cft m ira plantae form atio <£& organorum apparatus: quæ organa fecundum magnitud.ii- nem , numerum, figuram, o rdin em , fitum,colorem, o ciarr- rem> & alia, omnium m echanicorum ^artem & induftriajim fuperant.

X I V .

Hanc autem plantæ o rganizationem dependere a Ib

anirr a, qua r e v e r a a&u in femine efh tanquam caulaefFii-

c ie m e princip ali omnium proxim a, p ro b ant, p r a t e r ratian-

(9)

t e m fupfa ÎD thy il. infiDuatsm % fpecifica? & ften f a t d fitfc ». n -ero ea d em of erationes, quae ifriciiune & planta omni«

bus numeris jam perfeßa confpiciuntur. Radices enim»

Hirculi, rami, folia, flores &c. funt nullius ( loquendo de caufa fcflv principali proxima ) quam anima? p ra te n tis in planta perfe&a operationes j cum jam idem p ro p o rtio n a - liter fieri deprehendamus in femine convenienter difpofi«.

t o : nam hume&atum ialtem & calore f o t u m , flatim

germ inare in c ip it, experientia teftc. Cur ergo præ d iôæ o perationes,anim am , qua? in femine a ß u revera e ft,c a u - fam cflkiçntem principalem om nium proxim am n o n a«v g n o fca n ti Plane enim ablurdum videtur, u nam n u m e ro & continuam , quæ à principio generationis, ad finem vitæ d u ra t, o p eratio n em , à principijs fipecie diverfls, diverfb te m p o re operantibuspofle provenire.

X V . ,

Caufa efficiens mftrumentalisy efl vis formativa planta?, qu a; eft qualitas aâiva cum calido in n a to communicata-,. N e c calor parum facit ad ejus gen eratio nem , fed ta n tu m u t caufa re m o ta & inftru m entalis, cum producendo plan­ tam , fuper vires luas agat,& efFeäum fe nobiliorem produ*

c a t : quo d efl de ratione inftrumenti. Hæc de caufa effi­

ci ente fufficiano.

X V f .

Materia plantée nunc iub confiderationem venit , quse varia efl & multiplex, iDcumbit itaq> diftinûè de illa agere, q u o d ut f i a t , omnia materialia principia planta? å princi­

p i o c mnium p n m o incipiens,enumerabo. R err otiflim a,

ex cep ta fimplici illa qua; c m m u prim a,om m busq; co rp o ri­ bus com m unis materia efl,funt ile m e n ta .D e adrc^quajSc t « r i a n o n çfl dubiu ; nam p lanta in t u i a m lata > ab eade m

(10)

vfcon m od* fovetii'f > /ed etiam* tefféas partes una c u m ifh tr m o re per radices fugit,fovetur etiam ab aère, telle e x p c r ir ié ^

tia. De igne vero, licet non it a clarum lit,luppono t a r n t e n

eum dari : unde fie infero. Deus in eum etiam finem crem a­ vit elementa, ut medUnte mutuà a d io n e & reactione» m n a - terialiter confiitucrcnt mixta t cum jam reliqua tria f in c t in plantis» u t fupra probatum , cur n o a etiam i g n i s , cUJim planta fit corpus perfed è m ixtum ^.

X V t I.

Materia propinquiorfunt tria principia ebymica :■ fal>fuIpWnw tå Mercur/u* ; quod evincunt, prseter experientiam cliyrrmi-

corum*qnæ tem erè contem nenda noncrt, quardam quna- litates, quse plantis inefi'c d e p re h e n d u n tu r, q u * neqwaa- quam poflunt immediate referri ad Elementa,* c u m nuilum n

elem eatum perle fit lapidum & odorabile. G um i p r s æ -

-terea & arborum refinæ idem probant Sed quid illa priim - cipia fint, cum in genere tum m Ipccie, Philolophi & Cb)yy-

mici inter fe non conièntiunt. Sen 1. de coni. & difl’. Cbyyy-

m icorum cum Arid. &Gal.cap,n. m. p. 137. D ocet illaelïiïb corpora, vel prima mixta, vel peculiares naturas m primna creatione à Deo creatas, & peculiaribus formis donataiss, quae inter fe, & cum elem entis, vario modo rnixtæ, g e n e ­ rationi & corruptioni obuoxijs corporibus dant conveniii-

te m materiam. Qu«e fententia jredæ rationi videtur conn*

fentanea; opoolitar en'm qualitates & ad ionesdiftindicn- n em formarum arguunt# quod etiam in initio create lioitt» p a t e t , quia nulla cauia fecunda novam fpeciem producite« fe poteft.

X V I I I .

Mater}*proxima eflfemen i quod eft corpus fpirituofuumt

Ctlidum efthumidum ex rcjiquijs alimenticxcoCium»ad<cq;

(11)

Äff« materiaro In qua fit oabltiplicàtio, tcftatûf p a r t im ^ * jperientia , partim faera fcript : & hiftoria creationis, q u « tdocct m ultiplicationem plantarum fieri fecundum ipeeäT àin feenine. Gen. i.

X I X .

S e m e n p la n tæ ejusdem frudum efle, nem inem , c u i' amens fana e f t > convenienter negare exifiim o, cum experi-

centia id abunde tefictur. Q u o d , prout anima? contradi«

iftiogvitur , duas habet partes. Una primaria e f t, Sc fola f<5-

nninis nom ine d ig na, ex qua anim a, velut in nativo /uo f u b je f to , p n m a planta? rudimenta > utpote radicem & pri-

ima g erm ina form at. Vulgo corculum /eu pulpa feminis

ap pellatur : qua’ fi corrum patur, nihilexfemine gignitur. ÏHinc formicæ erodere illam particulam feru n tu r » nc fe- imina ab ifs cortgefta germ inare incipiant. C ontra, etiam- fii reliquum corpus å vermibus erodatur, nihilominus ger- im in a t, m o d o cor/alvum fit, utinfabis& pifis videre efl#

X X .

A ltera feminis pars eft cortex exterior, & quàfi theca

î i n t e r n i & v eri/em inis, contra externas injurias illud de« frendens, n e , priusquam germinare incipiat, aut in ipfa p r im a germ in atio ne ab externis caulis occurrentibus lae­ d a t u r . N o ta n d u m ’ ett hae c om nia de plantarum feminibjns

d i t f a , p ro p o rtio n aliter efle intelligenda : quia lemina« 11« ratio in omnibus non e/t a:que manife/la_j.

X X I .

Materia »mnium proxima eft corpus organicum piant*,

qu od .nihil aliud c f t, quem n atena vanjs organis cie» ;g an tèr& artificio/e ad operationes edendas exornata &

corfiru&a. Nequit tn u n anima munia /ua prseftare fine

debitis c ig cn is N c n attra h it alimentum planta fine

ÿ * a n a l o g eft q ii & y entri animalis. Undè pa«

(12)

t o t t ^ g a n i c a m planta? difpofitionem o m n in o efle nec<c3:ff*4 riam, u t anim a debitas operationes vitæ exercere p » of« fio .

X X I I .

Q uando vero dicitur quod materia proxima planm t«

fit corpus o rganicum » tum non refpicitur ad p rim am ac

fimplicem anima? receptionem» fiflendo (impliciter i n il­ la, quafi ani rpa non poQet â corpore reeipi, nifi illud p a r i ­ us ed et organis vàrijs d iftin d u m : Nam ex tern a iilapJUean* ta ru m figura & org anorum apparatus efteffedus aninouæ: ergo n on poteft elfe præ via ad illius receptionem , difp<mfi-

tio^ Sed refpicitur ad perfed am planta? exifientiam &: o -

perationes, quas perfed e om nes edere no n tpoteft aninma> nifi in corpore orgam zato.

X X I II.

A tq; fic organica difpofitio non eft neceflaria a d a- d u m primum, fed folum ad a d u m fecundum feu operattti-

ones edendas. Seu organa requiruntsr ad operandum, mton

adejfendum jimpl'iciier* & tu m foium neceifaria fu nt ad aff­ lendum cum efle fine operationibus non potefi: conler??a- r i i quod accidit quando corpus iam ad flatum p erfeduum ert deductum* T a n tu m de caufa materiali, fequitur foir«

malis.

X X I V .

Formaplanta eft anima vegetan/,qaæ definitur quod fiit

alius primus corporis organic i planta, quo iRttd v i v i t, nutrirncnito ajjumpto nutritnr%augetHr% & fimile jtbi in jpecie generat.

X X V .

Hic tam en ten en d u m ,q u o d anima vegetans non fit uil-' tima & (pecifica cujusvis fpeciei forma, quâ planta iu ceir- ta fpecie con ftitu itur, & fpecificas ac fibi proprias adionees

producit. Sed ille ta n tu m animæ gradus in plantis

(13)

fittuf. Quia m u lt* font plantatum fpecies, quatum qua?« lilbet, p rê te r vim nutriendi & generandi omnibus con mu* mem» proprium quid, quo ab alia fpecieditïert fibireli&um h a b e t. Alia ergô efl forma lpcciHca rola , alia violæ, alia failicis,&c. licet in omnibus vegetandi potentia deprehen- daitur : qualibet quidem vi vegetante, lea tamen &aiiis faiculiatibus p rad ita elt.

X X V I .

Sed ad originem harum form arum quod attinet , un­ des vidd. hodiè in generationibus fiant, luppono enim ex feu iptura,omnes ipecies in prima creatione fuille creatas: fbutuo juxta fèm entiam fecrarum literarum , miflis alijs opinionibus, om nes plantarum formas elle lui multiplica- ( tiwas, mediante femine vel manifeflo vel occulto . quam Viirn & potentiam ex verbo bcncdiâionis& juflu divino in

pr ima creatione acceperunt, cum Deus diceret: Germi­

ne# terra germen herbam producentem Jemcny arborem frufîife• raim facientem f ruft umjuxta fpec um Juam, cui tnjitjemen fuum f ip e r terra. Et, crejcite & multipli canum. H ic juflus divinus ne-

qiuaquam fuit inanis, ut exifterent duntaxat res creata, led

p r o rlu s efficax,ut feiplas ita prop3garentjficut tb iplo con­

diit* eflent. D um enim fufflt, vim fimul contribuit fuam;

finigulis» quâ, quae jufla eflent, pcrficerencv

X X V I I ,

Sed cum anima vegetans m ultas, easq; diveffas in c o r p o re luo producat operationes, neccflum efl ut habeat faccultates & potentias per quas operetur. Adus enim fc- cuindus lemper lupponit primum. Quarum primariadunt:

Aittnxi Ai flr/x & Cene<atrix. Secundaria vero,his infervi-

emtes l u n t : Ccncoblrtx, AttraBrtx > Ketentrix , Expultrtx*

Allterntnx^ & Formatrix. Quas&bipfa anima rcalitèrdif-

fejrre, n o n niii probabiliter laitem allero : fuperior enim

(14)

tîd e tu f eflc p eîfeû fo agete im m é d ia t, quam ut agççeûti

finito tribui poffit,

X X V I I I ,

N u tritivX cft p o te n tia anirn# vegetantis, quae mateeeri-

am in planta ex n u trim e n to convenienti extriofecus ; aC- fu ru p to ,m e d ia n te c a lo re naturali, n u trit & inftaurat,»* u t ipfa planta in individuo fervari poftit, ad illud usqj tempppus»

qu o d cftip fi â natura praderiptum. Huic ex fccundaaanjs

in le rv iu n t: Conccfinx alim entum afiumptutn altçransss 6c

rdoneum efficiens: A ttn ftrix idem attrahens: Rrtentotrix

alim entum donec debito m odo fit elaboratum>rctinc;cns^ & Expultrix ad n u tritionem »nepturn reijciens.

X X I X .

A ugm cntativa cft potentia animar vegeta ntis,quse:: t o ­ tu m corpus piant«, & quamcumq; ejus partem cx aftlm m la- t o alimento n u trita , in omnes dimenfiones proportionnali- te r e x t c n d i t.u t planta ad edendas operationes vitales, de­

bitam libi m agnitudinem confequatur, X X X

G enerativ a, tertia anim « vegetantis facultas, eft ) p a ­ ten tia ejusdem »qu« cx femine prolifico novam plantttam prio rifp ecie firailem effingit, ad perpetuam fpecierrrum propagationem & con!crvationem . Cui cx fccundarijs fa­ m u l a n t u r ; Alteratnx, qu« femen m u tat & alterat »n qiqua- litatibus,nifi enim id alteretur, non poteft plantagener.vari:

& Formatrix, qu« in femine jam praeparato diftin#apiditnta5

organa, fecundum n atu r« exigentiam, efformat, X X X I .

H « dtiæpofteriores facultates, A uörix vz. & generera- t r i x quoad attum ta n tu m iccundum,ob certa jmpcdipwen-

Ca in materia, n o n «utem in anima, cedant. Nutrix v le-

c u n ü u m a<Stum u t r u m q j , t a m fecundum qnam p rin o u m

(15)

t r y t i t

W e rd e t generationis pUntamm» enrn fit varius, diffi­ cilis & guo ad o ii'ne s circtmftactias, | ère inexplicables, «Jiis rratnriofis judieij relinquo Hoctn.certum eft, quam- Ü bt t plantam ex leminali aliquo fax fpeciei principio con- v e n i e n te ï diipcfito > & aninsnr ab ai ;ma,ut fax â fare,or- tu>n d ucere: ut priusexferiptura probatum eft. hthic p ro p agationis modus tam in (ponte quam ro n ip o n te or-

t iis plautis Iccum balet, ündè (equitur r.ullam plantam

«.quivo<*e generari. Sexus proinde m plantis non datur, ni- ft aqüivcce» fed unius plant« fernen ad firolcm plat tam piroducendamiolum fuificiP*Hac de taula formali difta'

luuito* lequitur finalis. X X X bl L

Finit sleni^fUntarum multiplex eft. cm nes a. illos fines

in carcitate hac carnali m epofie novill«!^ expooere non ptræfumoi fir gulas tn. tam fponte quam San (ponte ortas pi a n t a s oitm ind finisaîicujus gratiamundo concedas cfle

cx:iftimo : Quia Deus & riafnra nihil faciunt fruftra. Quo- ïüim finium primarius eft gloria Dei:- uniyerfan. Propter fe.metipfum operatus eft Dominus. Secundarius varius, pffftcipnus v- eft ufus animalium^quorum quibusdam dcfti*

n a m t u r p la n t« in efcam, quibusdam aliterinlerviunt.

X X X I V.

Succederent, ex ordine, pfontarum divifiones: Sed cuiir n u lfa & variae fint, eas, brevitati, qua? auribu* grata, ftmdens Botanicis, quorum nunc ex conivetudinc inoereft: accurate de illis agere, relinquo. Sufficiant mihi haec, pro ir.ifiituti ra tio n e , dc plantis in genere breviter dixifto. Sit: interim D e o T rin uni,quod ftudijs bis meis, pijs& hö- neiftis. clementer adfuerit, laus> honor & paajeftus irr fecu*

h ilcmpitcriia. Amciu»

(16)

i-PkilopTpibid CànTtAâU V'tAßanfifltmo

£ h x A N D R E Æ C L A I I D I I E n æ r o » pfo g tfau d tl jdifputanti,amieo fummc dilefto, itat gratificari volebam*

E

St tua, nt fallor, virtus en aemula plantae

hydere f«cundo,qu« cito furgit humo. Scilicet iila viret, crefcit, moxprorfuj in altum

Nititur, & vario flore comfca nitet«. Et tua fic Virtus, mox noilro addi<fla Lycseo

Crevit,& augmentum carpit habere Tuum. Nunc matura novos properat protrudere flores,

Et fubito capiti ferta parare tuo.

Gaude, & m a d e bonis avibus, Gens nulla labori, Hps unquam fru&Ssî inyidet æqua tu o.

M. E R I C U S G . Em p0ÄCAGR.1 u m s«

S,S.-'Theol. ProfeiFor Ord. A L I U D

Q

Uo metam priùs attingas, hoc fortius ibis;

Neu fiftenda putet veftigia carcerè mifli Flevere doflu* .eques lu&antia dolia caballi, Cum tranfire velit, cupiens intendere launura«,

Ält virtutis opus praeclari nominis index.

Debui,quam«cyus iu occationem acceperim, te popularis aa ami, ciflime?hoc carmine profequi

ü v i N o D. 2 ot m < u

A L I U D i è ^

/~ \R t u m plantarum mirum dum tradis, e o d e m

Das Natale fo lu m , & momen .E n æ r i tu-unui* Stirps etenim præflans cil j u n i p e r u s * capi* indë

Patria nomen,& hinc nounen Enærus habet* Nominis ecce tui velut eft intfgnis origot

Sic vir fis, & ftirps jUnip êrinâ valeiist

Q uo tu« conven iant harc utraq}; n o m i n a rebu#*

Incipis cgteeii /graruk/t ergo tibi,

— * 9 0 W Scripfit tuus

References

Related documents

colliga« quam ubcrrimos; Ecclelia: autem Dci, cui te totum addi- xifti atquc, confecrafti,ridelem ac falutarem opcram quam diutilli-. me pr*ltare valcas, velie, qui unus omnia

que adformam, &amp; tarnen in illa alteratione fervari modum efficientis caufae. Neque enim obftare quod medium ipium non trahatur.. *3 &lt;5). ad Magnctcm,cum aliud fit

ca nihil aliud, quam impotentia quaedam naturx ratio-. nalisad cligendum honeftum&amp;

cedit eorum qvi perpetua eile fidera volunr ,qvos intcreil. Cornelius Gcmma cenfens ftellashas in

Det jag vill visa med dessa bilder är hur en plats kan skapa förutsättningar för spontanidrott och fysisk aktivitet fast den från början inte är avsedd för

Enligt Benders och Van Bijsterveld (2000) förekommer det stora skillnader mellan hur Lean tolkas och hur den utövas i praktiken, vilket är vanligt förekommande för managementteorier

The Swedish Chancellor of Justice’s decision and the Swedish state’s breach of Community law should also be examined and judged based on the discretion awarded the

Att distans till de egna erfarenheterna framhålls som viktigt för att förstå och bemöta klienterna, skulle kunna vara ett uttryck för att skapa adekvata