De
R O S I S S V E C A N I S
T E N T A M E N P R I M U M ,
Q U O D
CONS. EXP. FAC. MED. UPS.
P R O P O N U N TA D A M U S A F Z E LIUS
J P H I L . E T M E D . JDOqf c. B O T A N . D E M O N S T R A T O R , R E G . A C A D . S C I E N T . S T O C K H . , C Æ S A R . A C A D . N A T . C U R I O S . E R L A N G , , E E G . S O C , L O N D . , E T R E G . S O C . L I N N . L O N D . M E M B R U M , E TC A R O L U S S T E N H A M M A R .
O . Go t h u s.IN AUDITORIO GUST. MAJ. DIE 14 JUNII 1 8 0 4 .
U p f a 1 i æ ,
T Y P I S E D M A N N I A N I S .Speci 11 R e f a r nnt dißeittim e lim it ibas circum fcribuntiiv et J o r t t
natura
v i x eos p o fu it,H ^ u i T et v e r e m u r , ne adhuc fit gentis nofirse genius, ut exo tica indigenis et res advenus vernaculis anteoonamus. In,-v J A. , defesfo Audio magnisque funuibus peregrina fæpe q u æ rim u s, et quæ n u llo pretio propria fert te llu s, licet Aut præfiantia r vili- p en d im u s. Sola le rm e rem ota origo, fine ulla alia« perferutatio- n e , excellentiam rei p r o b a t , et quæ caiidæ regiones posfident, pretiofa funt omnia. H inc qui externa fpolia a d v eh u n t, viden t u r , et qui dome-Aica dona inveA igant, fæpius latent; hinc quibus p a tria a b u n d a t, divitice n eg lig u n tu r, et quos natale folum gignit, Airpes m ulti adhuc ignorantur.
No n quidem m ir e m u r , o p o r t e t, fi plures plantae cryptogn-m æ , abfconditæ il lac et tenues naturae procreationes, et aditu et deferiptu fæpe difiicillimæ , etiamnum delitefeaut. Sed id nobis fas fit m i r a r i , in ipfa Botanices p a tr ia , in patria B otanicorum , d u m v i x i t , facile Principis , qui F lo iam et nom ine et imitatione d ig n a m prim us nobis dedit, adhuc reperiri Airpes fruticautes , i m m o arborefeentes, vel om nino incognitas, vel faltim adeo m a i e in t e ll e d a s , ut ab omnibus aliis femper diAingui nequeant.
In h arum n u m e ru m referendas quis crederet esfe noAras R o f a s , frutices adeo vulgares et cuique adeo n otos? Quis crede r e t , ne h o r u m quidem uilum esfc fufficienter definitum ? Q uod n e fine idonea causfa nos dixisfe re p reh en d am u r, paullo fufius r e m exponere necesfe e rit, et o m n e s , quæ in Svecia fponte cre- ic e re d i c u n tu r , R ofarum fpecies accuratius perluArare illasque n o n m o d o inter fe, verum etiam cum aliis cognatione proximis d ilig en ter comparare. Sunt vero R . E g la n te ria , cinncmt ornea,
■majalis, a rven ß s, fp in o ß sß m a , v illo fa , rubiginofa et canina, qua
r u m Eglanteriam et rubiginofam , arvenfem et cinnam om cam , c in n a tn o m ea m , majalem et fpinofisfimam, fpinofisfimam et pim- p i n e l l i f o l i a m , villofam et to m e n to fa m , caninam et aliam , quæ
vel co llin a eft vel nova fpccies cognata , n o n d u m rite d iftin g u c - r e v a le m u s , quin altera p r o altera farpenumero fumatur.
Su n t e q u id em inter n o s , qui m elio ra f a p iu n t ; fu n t e t i a m a pud e x te r o s , qui in his tenebris aliquod lu m en a p p o f u e t u n t . Sed a d m o d u m pauci f u n t, et plurim a reliq u eru n t d ilu c id io ra f a
cienda. Pias ter ea nem o noftratium de Rofis Svecanis ut criticus ex p r o p o f ito fcripfit. E t quinam melius eas nofcere et p o s f u n t ct d e b e n t , q u a m nosm et ip fi? Illas i g i t u r , q u o ad vires p e r m i f e - r i n t , rite detinere nobis p r o p o f u i m u s , h ae occatione g e n e ra lio ra t a n t u m m o d o , ad illu ftran d am cujusqus fpeciei h iftoriam a p p r i m e f a c ie n tia , allaturi. Quas vero fi juftis aeftimatoribus accepta . in te lle x e rim u s , u b e rio re m rei expolitionem fpecierum que deferip- tio n em p le n a m n o n procraftinaturos nos pollicem ur. Itaq u e a R o f i s , quæ a p u d nos primae fuerunt cognitae, e x o r d ia m u r , d ein de p ro g re sfu ri ad e a s , quas recentior detexit actas.
i . R o s a c a n i n a.
D u æ h o c n o m in e infignitie in Svccia o cc u rru n t vulgare3 e t p r o m i f e u æ , altera fo lio lis utrim q u e g la b r is , ßor'ibus fubfolitariis^ altera j o lw lis fubtus p u b e fe e n tib u s, flo rib u s cym ofis. H a b itu in- fup er d is fim ile s , fine dub io d iftin d æ funt fpecies , q u a ru m illam intellexisfe n o ftratem v o n Li NNe eo certius e f t , q uod in Florae Svecicæ editione fecunda foliola Rofæ caninae u trim q u e glabra d ic it, et q u o d talis adeft in ejus H e r b a r i o , ut a u r c a r r a i teftari posfum us. V e ro tam en fimile v i d e t u r , e u m , q u e m a d m o d u m leceruut Botanici veteres S v e c a n i, utriusque f y n o n y m a indifferen ter cum ulasfe ; id eoque n u lla alia certa nobis nunc funt pracflo, quam quæ fèq u u n tu r :
C u r t . F lo r. L a n d . F :o Tab. zpy cum defeript. S m i t h . E n g l. B o t. V o l. 14. p .* & t. 99z. P a l m s t r , S ven jk B o t . i:ßa B i t f . * ' & t. 29.
-2. R o s a , s p i n o s i s s i m a.
S p e c i e s valde controverfa et inter Botanicos disfentionis pie
na , q u a m n u n c d e m u m prorfus exclufam v o ju n t, utpote earn- d e m , ut p e r h ib e n t, ac R.. pimpineliiföliam. V e ru m enim vero, q u a m q u a m in Iianc fententiam tandem inclinasfe videtur ipfe v o n
L iN N e , et q u a m q u a m non nulla pimpinellifolia: fy n o n y m a et ul timis vitæ annis etiam totam ejus defcriptionem ad R . fpiaofis- fim a m a p p o f u i t , prim is tamen tem poribus aliter eum cogitasfe necesfe e ( l, quia R . pimpinellifolia neque apud nos fponte p ro v en it, m u lto minus ad agrorum m argines eoruuique acervos pas-
f m c r e f c it, neque f r u d u s habet m o lle s , quos Sniurnjupon ver
n acula lin g v a a p pellam us. Ideoque n o n eft, q u o d d u b ite m u s , b:m v o n LiNNe ab 'initio fpeciem intellexisfe aliam, quam dein
de oblitus v i d e t u r , p rim o in ejus locum fubflituendo aliquam
germ inibus o v a tis , et tandem R . pimpinellifolia: utram que confun
d en d o . Q u u m vero noflra intereft, veram et p rim a m nofcere, de eo etiam m ax im e fuimus folliciti.
V f . t e r e s n o f h a t e s , qui de plantis Svecanis ferip feru n t, n o
m inarim B r o m e l i u m , R u d b e c k i u m , L i n d e r u m et C e l s i u m con- fu len d o invenim us, illos R ofam meinorasfe pom iferam m in o re m , f r u d u globofo m i n i m o , five Rofam fyivcftrein pom iferam m i n o r e m , B a u h . , quam in L apponia crefcere dicit b:s v o n L i n -
Ne. N u n c autem exploratum h a b e m u s, in locis ab eo vilitatis ,
fi R o f a m caninam vel ei p r o x i m a m , de qua fupra , excipiamus , n u lla m o m nino aliam provenire, quam unam e p lu rib u s , quibus c om pofita eri R . c in n ain o m ca, fpeciebu«. Itaque haec erit P .
J p in o fisfim a, L i n n . p rim a et v e ra , quæ circa U pfaliam et alibi
crefcit locis indicatis, efl frutex parvus furculis caulibusque ju nioribus fpinofisfimis, et f r u d o s m aturos habet rotundos molles dulces rubidos. Es ejus f y n o n y m a e ru n t:
R o fa fvlveftris pom ifera m in o r , Ba u h. P in . p . 4 8 4 , Br o m.
Chlor. G oth. p . ç8 > C e l s . A ï ï . U p f V o l. 3. p . 3 8 )
Li n n. ibid. p. 33. et F lo r. L a p p . ed. z. p . id8. (exci.
Ra u h. H iß .)
C y n o sb a to s pom ifera m in o r f r u d u glo b o fo mi n i m o, R u d b.
L a p p , l l l n ß r p . n .
R ofa Sylveflris F). r u b r o : C y n o s b a t o s , fr. r o tu n d o : C y n o r - r h o d o s , Li n d. F lo r. W ik sb e rg . p . 33.
R ofa caule petiolisque aculeatis, calycibus in d iv ifis, L i n n , F lo r.
Svec. ed. 1. p. 148. (excl. Ba u h. H iß .)
R ofa fp in o ß s fim a , caule p etio lisq u e a c u le a tis, calycis foliolis in d i v i f i s, L i n n . Spec. P la n t, ed. i. p . 491. e t F lo r. Svec.
ed. 2. p . 171. ( utrobiqiie excl. B a u h . H ' ß )
3. R o s a e g l a n t e r i a.
I n i t i o n u llam aliani R o fa m E g l a n t e r i a m , q u a m qua; folia habet o d o ra ta fubtus g l a n d u l i f e r a , novisfe videtur n o r t h s v o n L iN N e , fed deinde cognita fpecie foliis odoratis f u b t u s n u d i s , il lam ut folam varietatem confiderasfe, et tandem adeo oblituin fuisfe, u t eam veluti n o v a m defcriberet alioque n o m in e donaret. H in c e ft, q u o d in F lo ra S v e c ic a , fingulari reru m re p u g n a n tia , defcriptio fit Rofac hortenfls floribus lu te is , quæ u tp o te infra p a tria; fines n o n crcfcens f p o n te , e n u m e ro p la n ta ru m Svecanarum deleri d e b e t , et c h a r a d e r , f y n o n y m a , crefcendi l o c u s , cet. p e r tineant ad R o f a m agrefiem floribus r u b r i s , quae n u n c fecundo n o m in e rnbiginofa a p p e lla ta , germ inibus inflruitur n o n globofis fed p otius o b lo n g is , qualia in ipfo exem plari L in nean o illa obferva- v im u s , et quae n o n tan tu m circa G o t h o b u r g u m crefcit ibique vo catur N e g la n ty r , fed etiam in U p l a n d i a , N e r i c i a , H a l l a n d i a , Scania alibique. H u ic igitur p rim ig e n ia m d e n o m in atio n em exi- fiim a m u s r e f litu e n d a m , er intercalatam fpeciem a l i o . v . gr. R .
Pfeudeglantcrice potius q u am luticr, n o m in e d tfig n a n d a m . Verae
f y n o n y m a , quatenus ea h ucusque indagare potuimus, funt fequentia : Ä n g e lto rn eller R ofa m e d lu k ta n d e b l a d e r , me n m e d r ô d a
b l o m m o r , Li n n. S kâ n jk. R e f, f . 2^7.
-R o fa E g la n te r ia , aculeata, fori i is odoratis fubtus rubiginofis, L i n n . Spec. P lant, ed. i. p. 491. et F lor. Svec. ed. z. p .
171. ( exet dejcript.)
R o f a E g la n te r ia , Mo n t. K öngt. V e t. A c ad. H a n dl. 1766.
f i d . 23p.
R o f a rubiginofa , Os b. G oth. V c t. Santh. H andl. 4:de St. f .
ig, Sm i t h. E n g t. B o t. H ol. 14. p * & t. 991, Ross. R os.
N :o * et t io.
R o fa ru b ig in o fa , germ inibus ovatis petiolisque aculeatis, caule aculeis r e c u r v is , foliis fubtus rubiginofis, Re t z. F I, Scand.
P r o d r . ed. 2. p . 121.
R o fa rubiginofa , germinibus ovatis pedunculisque hilp-idis, p e tiolis cauleque a culeatis, aculeis recurvis, foliolis ovatis fubtus g la n d u lo fo -p ilo fis, W i l l d . Spec. P la n t, Tom . 2.
P . 2. p . 1073 f q . *
4 . R o s a v i l l o s a,
Quæ: ab initio una ta n tu m m o d o erat fp ecies, nunc in duas d iv ifa m h a b e m u s , nem pe villofam et tom entofam , quarum illa eft
fo lio lis fubarqualibus ellipticis approximatis obtufiulculis, aculeis
co n fe rtis fubretfiis, petalis aveniis, p ilis pedunculi frucftusque ri g i d i o r i b u s , fru S tib u s magnis globofis faturate ru bris: calyce re m a n e n t e , et haec foliolis inaequalibus ovatis remotis acutiufculis,
aculeis raris re c u rv is, petalis venofis, pilis pedunculi frucftusque
m o l l i b u s , fr u S iib u s m inoribus ovalibus lutefcentibus : calyce àç- cicluo. U triq u e autem funt foliola utrim que villofa, odore eo d e m , d u m fricantur f o rtio re , praedita et pilis glanduliferis con f i r a , quales etiam in petiolis et calycibus confpiciuntur.
Ut r u m in Svecia fponte proveniat harum utraque, an f o l u m a lte ra , n o n d u m p r o certo dicere posfumus. D e R . villofa ad
h u c valde d u b itam us, fed n on item de tom entofa, quae in multis
-dlcare videlur defcriptio tu m Linneana in F l o r a Svecica tu m no- ilra ad ejus exem plar e prædio A kcro a D o d o r e Os b e c k allatum ante aliquot annos L o n d i n i . c o n f e d a . N eque aliam in ter e x e m pla ficcata circa ho c p ræ dium c o l l ed a , quæ v id im u s p l u r i m a , detegere potuim us.
Q ü æ n a m vero fit ctfusfa, cu r h anc R o fa m etiam in nofira
vicinitate vulgarem n o n obfervasfet, plantisque Svecanis inferuis- fet noftras v o n LiNNe', priusquam eam e S u d e rm a nn ia ad d u x e ra t venerabilis O s b e c k , et circa U pfaliam detexerat lynceus E h r - h a r t, fane n e fe im u s, nifi c o g ita re m u s, e u m , R . fpinofisfimas fuæ primas o b l i t u m , in hujus lo c u m illam ad t e m p u s ' fubfiituis- f e , q u o d 'fo rta s fis n o n erit abfonum fid ei, prarfertim q u u m eam m u l t u m variare d e p r e h e n d i m u s , fcilicet m a jo re m et m i n o r e m , foliolis brev io rib u s et lo ngioribus plus m inusve a c u tis , atque f r u d i b u s oblongis ovalibus f u b r o t u n d i s , faturatius et dilutius luteis, plus minusve pilofis, im m o prorfus glabris. Q u id ? q uod fru ti cem n o n p ro c u l ab Upfalia ad m o nte s Gottfundenfes crefcentein v i d i m u s , cujus n o n m o d o f r u d u s fed etiam p ed u n c a li erant o- mnirvo glabri. Sic f y n o n y m a certa in praefens n o n adferri pos- funt nifi
R o fa villofci} L i n n . F lo r. Svec. ed. z. p . 4 6 3 .* , faitim quod
ad deferiptionem .
R o fa v illo fa , Eh r h. B e itr . z u r N a tu r k . g:ter. B : d Seit. ig. R o fa to m en to fa 3 S m i t h . E n g l. B o t. V o l . 14. p .* & t. ppe.
H a n c in Anglia v iv a m fiepe v i d i m us , fed n o n d u m in S ve cta p r o g n a t a m . D icit quidem b:s v o n L iN N e , e a m apud nos e r e f e e r e , fed valde d u b ita m u s , an, eam d em p r o r f u s , quam Ang-d e m quam p r o v t l l o i a lu m iit i p l e v o n Li NNe. o a i t i m eam 111
5. R o s a a r v e n s i s.
Jus Hu d s o n, , intellexerit fp e c ie m , et fu n t nobis rationes, quas in
a liu d tempus re fe rv à m u s, credendi, c-um potius de alia cogitas* f e , et foitasfis de e a , quæ in Flora D anica vocatur fluvialis y q u i p p e quæ ex o m n ib u s, quas cognitas habem us, Ro/is Svecn- nis eft arvenfi A nglorum cognatione proxim a, licet tamen di- verfa. NulJa a rv tn ß s in H erbario Linneano a d e f t , ideo- q u e rei dilucidandæ fubfidium ibi frufîra quæ ritur; et qua; ad h a n c vulgo c ita tu r, Floræ Danicæ figura f. 398. neque arven- fern neque fp inofisfim am , fed pimpinellifoiiam reptaefentat.
6 . R o s a c i k n a m - o m e a ,
QuAl i s in editione Specierum Plantarum W iild enow iana exflat fy n o n y m is onufta, fpecierum p ro m ptuarium potius quam fpecies dicenda efl. E te n im et einnamomeam et arvenfem et fp i-
ncflsflm am L in n ran as continere videtur præter plures alias, quae
o m n e s h a b itu , foliolis fubtus plus m inusve glaucescenti-incanis et f r u d i b u s carne tenui molliqiie licet c o n g ru a n t, differunt ta m e n crefcendi l o c o , florendi tem pore, magnitudine colore odo- r e q u e florum et figura in primis f r u d u u m , quos fphaeroideos, fph scricos, o v a le s, o b lo n g o s , cylindricos et pyrifonnes eosque, five frutices culti fuerint live inculti, conflantes obfervavimus.
Ro s a m, quam n u n c ccflincolam nu nc einnamomeam v o cat,
fvecanam csfe et circa Upfaliam crefcere acutus Eh-r h a r t p r i m u s dixit. H a n c amicisfimo Sm i t h n o n ita pridem mifimus» et ille benevole nobis rcfc rip fit, eam certisfime esfe cinnamomc- a m in H erb ario Linnean© adfervatam. Sed q uum ejus flores v ix u l l u m o d o rem fp irant, dubitare faltem liceat, eam esfe Ä u d o ru m e in n a m o m e a m . Suam etiam f r u d u interdum oblongo interdum g lo b o fo et flqribus nunc /ubrubentibus nunc ruberrimis deferibit ipfe v o n L i N N e . Ideoque fy n o n y m a certa in præfcmi nobis
n o n adfunt plura quam
Rofa cinnatnoniea , Li n n. H erb.
Rofa collincola, Eh r h. B e itr . z u r N a iu r k . z:te r B : d S jo .
Rofa cinnamomea, Eh r h. I. c. y .te r B : d S. 18•
7. Ro s a m a j a l i s .
Ha n c apud nos ut in hortis frequentem p rim o adnotavit Profesfor Re t z i u s , et deinde ut fpontaneam D o d lo r Os b e c k. Sed utpote quæ ad n u m e ro fa m c in n a rn o me a ru m c o h o r t e m p e r tin e t, n o n a dhuc certi fu m u s , an prorfus e a m d e m fpeciem intel lexerint u triq u e ; et quidquid efl, ejus defcriptionem in aliud te m p u s , quo de om nibus cognatis fimul d i c et u r , d ifferim u s, f y n o - n y ftiu m quod habem us, certum interea heic a l l a t u r i , q u o d q u e eft
R o fa m ajalis , Os b. G oth, V e t. Samh. H a n d l. y.d e S t. f i$.
8. Ro s a r u b i g i n o s a.
D e hac fupra fatis locuti fu m u s , et heic folum ho c addi v o l u m u s , accuratum illu m rerum n atu raliu m fcrutatorem Th.. D o d to r e m P. Os b e c k etiam hanc R o fa m p r im u m apud n os a /?<- tea p robe diftinxisfe et catalogo P la n ta ru m Svecanarum inferuis-
fe. Q ua fuper re d u d u m ante v ig in ti, et q u od e x c u r r it, annos ad nos fcripflt, et tu m femina q uoque ma tu ra nobis m ifit, u n d e enati funt f r u t i c e s , qui in H o r to Academiæ noflræ Botanico etiam num p erdurant.
