dconlkifu 8£approb<ltkrtie
;atulta& P lu 0 »ii Res. i cstd 1
S L *
R
S L &
MONASTERIUM
SKO
U P L A N D I A
D IS S E R T A T IO N E A C A D E M IC A
BREVITER DESCRIPTUM,Mag. ER]
Log. & Metfoaph, ProfefL Reg & Ord.
Publica ventilationi a d d .tA Septembr. an. MDCCXXV111. loco & horis ante meriâ. [ litis y
fiftit
M A G N U S
O.
C E L S I U S ,
UPSALENSIS.
S:æ R:ae M:tis
SU M M Æ F ID E I V IR O ,
ILLUSTRISSIM O CELSISSMOque
C O M 1T I ac D O M I N O ,
D . GUSTAVO
CRONH1ELM,
REGNI SVEGIÆ
SENATORI,
Regi« Cancellariæ, & JuftitiæCommiflîonis
P R Æ s r n r ,
Nec non
Academiæ Upfalcnfîs
C A N C E L L A R I O ,
m æ
c e n a t im a x i m o .
S
A h e ,
Magne Comes,
nator,Regis Regnique Se
A tq u eHeliconiadum dexter Apollo chori:
Cujus} ceuPkœbi, radiis retire feit, ££f omnis
Varnajjus
'vernis
floribus
héritier
du
territoire
autrefois ce fam eux feminaire de fem
mes religieufesi mais aujft de toutes les
vertus de vos glorieux anceflres, vo
tre
bienveillance
env
des belles lettres me permettra fans au
cune difficulté de mettre ici votre illu-
ftr e nom , qui brillant au frontïjpïce
de cette ébauché invitera plußeurs à
regarder
les
lignes
à 7’autheur, un acueil, qu’il nefauroit
m e r ï t e r p a r J o n f o i b J o
avec un profond refpeély
/
TRES-ILLUSTRÉ SEIGNEUR,
Votre très-hum ble & très* obeiflànt Serviteur
Monafterium SK O in Uplandia.
§. i.
PROOEMIUM.O s olim fuit, ut in reliquis
fere omnibus per Chriftianum or bem locis, ita & heic innoftra pa ti ia recep tu:», q uam p lu rim a o p u
lenta variique ordinis monafteria inftaurare. h. e. certas œdificare
domos y quibus plurimos includerent, qui divino cultui & fanâitati vitæ peculiari quodam fludio.femet addixijfent.
Neque meritis laudibus defraudanda effet virorum principum & aliorum huic rei adhibita diligentia, quippe quæ ad excolendum barbarum tunc populum omnibusque Chriftianis virtutibus imbuendum fpe- &aret ; nifi in ejusmodi tandem afeeteriis atrocifli- ma fæpe feelera fub fi&æ pietatis peplo commiffa ef- fent, atque ita hic humanis folummodo præceptis in- ftitutus ordo Deo plane abominabilis , & reip, faluti
perniciofifllmus evafiffet a).
a) Baaz. Invent, eccl. p. I I ? . Gerhard, loc. Theol. p. 44**
In Upfalenfi diœcefi (ane non pauca monachorum, utriusque fexus, claultra, bonis & red itibus abundan ter prædita , olim viguifTe novimus. Fuere enim.de quibus aliquam notitiam habemus, Bircenfe, ll.Sigtu~
itenfia, Scogenfe, Upfalenfi, VLStockholmenfia^ EkhoU tnenfe, Enecopenfi, Gevalienfe♦ H orum quia celebra-
tiflim u m , & , fiBircenfe illud, nec non Sigtunen- fe, anno 1064. conditum b), excipias, antiquiffi- m um jure falutatur Scogenfe monaflerium ; e renoftra erit ad hujus rudera, & antiquitates pro ingenii mo do evolvendas, nonnihil operæ & temporis impen- difte. Invitavit præterea loci magnificentia, & plu- rim æ, quæ in templo , jam parochiali, & fplendi- diflimo illo , nec procul hinc diflito Skokiofterenli palatio, cujus nuper poiïMïor fuit illuftriffimus Co mes , nunc in coclia B. Du. ADI\.AIIA1V4Ï_TS RR A HI?, res memoratu dignæ occurrunt : de quibus fimul occafiö erit pauca quædam ad finem hujus trafta- tionis fubneäendi. Cæterum fateri necelTe eft, cir ca hanc materiam , haut fecus ac in aliis pervetuftis rebus è Cimmeria caligine producendis, plurima mu tilata & incerta nobis obvenire. Etenim antiquiffi- ma coenobii noftri mofiumenta, quæ fundationem & incunabula ejus nobis explicarent, funeftis incendiis, quibus fæpius devaftatum eft, Vulcano fimul immo lata fuifte, fufpicari fas eft. Paucula vero, quæ colli gere potuimus, Nobiliil viri,in RegioAntiquitatum ar chivo Secretarii,Dm JOHANNIS H ELIN Ifuirlnono- bispræftito favori præcipue tribuimus. Isnamque tam
faci-V) MeJfen.Scond Ill T.lX.p.79 Reverend, Epifi. Renzel, Ant. Sveog. MS, Lib, JK c, 14.
facilem nobis ad hæc facra aditum praebuit, ut ejus beneficii memoriam nunquam non grato animo no bis recolendam efTe exiftimemus.
$. II.
Loci amoenitas cTaritasque facit, ut paucis, præ- fertim eorum , qui ftudiis ad Upfalenfe lyceum ope ram d a n t, ignota elle pofiit terra illa , quæ coeno bio Scogenfi quondam celebris fuit. Diftat fcilicet
Upfalia îj , a Stockholmict vero f i milliar. Suec, T erri
torium , ubi fita eft, Habohundari di&um, inter Thiun-
dia territoria primarium olim habitum eft c). Pa
roecia vero Sko, vel Skobolandet vulgo appellata, no- flro huic afceterio nomen dedit. Hæc Melero lacu, & qua boream, & qua orientem occafumque fpeftat, ceu pcninfula includitur. bed meridiem verfus den- fîflima fylva profpeâum eripit, fub qua colles tumu- iique arbuftis & fruticibus te<fti fitum commendant. Ab altera parte in arvorum camporumque planiciem fe liberius extendens, Tegetibus herbis atque grami nibus gignendis fertiliflima regio eft, Heic denique, qua virentem aream aqua afliduo fluéhi puliat, ru dera & vanæ famigeratiffimi hujus monafterii reli- qüiæ cernuntur. Illuftrem infuper hanc oram, quam que nobiliflimi F O L C H U N G I ab antiquis retro temporibus incoluere , augufto & fplendido palatio ante feculum fere ornavit incomparabilis ille CARO LUS GUSTAVUS WRANGELIUS. Arx ipfa ex co&ili latere condita, & in altitudinem infignem ex- ftruéta, verendam illis, quihæ chttora
præternavi-A 2 gant,
gant , è longinquo præbet fpeciem. Auget qnoque haut parum oculorum animique voluptatem aqua rum in hifce locis, nemorum camporumque jucun da & mira varietas, ut confluxifle huc dixeris, quic-
quid pulchritudinis arridens natura Ôt ars aemula con ferre posfit.
§. III.
Senfit Joannes Bureus , antiquarius inter noftra- tes magni nominis , terram hanc omnem , ubi jam Scogenfis paroecia eft, a fuis majoribus Burer vel Byrer, qui ibi fedes fuas, ut conje&ura ejus fert, prifcis temporibus habuerint, ecclefiam Byre olim nuncupatam fuiffe, uti legimus apud Eruditiflimum
Thttn in vita Palmfskiölaiana d). Rationes vero quibus nixus fic ftatuerit b.Bureus, uti nos latent, ita hac de re nihil certi adtulerimus* id duntaxat ob- fervamus , verifimillimum efle, lapidem Runicum ad januam templi Scogenfis, ubi Her fi cujusdam no men o ccu rrit, argumentum præbuifle Bur eo , un de fuos hanc quoque terram avos incoluiffe crederet.
Infcriptio lapidis fic habet : Antvitr. auk. Gulatfr.
auk. Jubar. auk. Haurfi. auk. Rulaifr. litu, raifa - -
- - - Thord. fadur. ßn. Botr. hiuk. rwmr.
„h e. Antvitr &Gulaifr & juhar & Haurfi & Rulaifr „fecerunt erigi lapidem hunc Thordoni patri fuo, „Forr incidit runas. Herfum iflum, Thordonis in Byre, magnæ au&oritatis viri, & in hacparcecia habitan tis, filium ex perantiqua Her for um Burorum que fa milia fuifle exiftimavit e)y quorum veftigia , cum
in
d) Addend, ad pags u6. e) Vid. Sebem, genealog. loe. cit.
in Skobolandetytamin.Medelpadiafo in Skellefteå Botniæ occidentalis parœ cia, inveniri credidit. Hæc nos in medio relinquimus , de nomine , quo hodie in- fignitur hoc monafterium , paucis a&uri. Duplici illud ratione fcribi fclet. Skcoclofler legimus in Chro nico Margareta Abbatiflæ Vatftenenfis f ) : item
Skoo in Chronico Rhythm, maj g). E t ita in innu m eris fere diplomatibiis & membranis, in Anti quit. archivo alibique adiërvatis h). skog ve ro illi fcribunt , qui a circumfufa ftyha appellatio nem derivant i). Tutiustam en videtur ita fcribi & appellari nomen h o c , prout majoribus plerumque noftris , immo ipfis monafterii incolis ufu quondam venit *.Skogenfis veroadje&iva flexio hujusnominis, apud hiftoricos ideo,ut conjicio, iic fcribitur, quod, au fugiendo duriorem illam ex concuifu v o ca liu m pro-
nunciationem in Skoenfis, confonantem Iiteram for te interpofuerint. Exempla habemus apud MefTe- nium k ) , in vocibus Afchebygenfe, Husbygenfe , Vis
by c en fe, pro Afchebyenje, Husbyenfe & Visbyenfe. Sic
quoque Frrga olim dicebatur pro Lrua IF ru, Domi
na : Siogar, pro Sidar : Cijar pro &ar &c. De ety mologia vocis Sko nihil prorfus proferre præftiterit
quam incertis conjeduris indulgere.
A 3 $. IV,
/ ) Edit. Benz. p. 6. g) Ab Dadorf, edit.p.io, h") Con f.
A â. Lit. Svec. Tom. i. p. f f 4. & f f 9. i) Vid. docu ment. quoddam MS. Clar. Loccenii in biblioth.Skodo- fteriana. Item laris letiulcralis *n temDlo Skt.^enfi mu ro aÿixus. * Via JigtUa hujus monajteru. k ) Scon a,
“
f'iv . ’ ,
...
“
De antiquitate Cœnobii Scogenps quoniam ex monu
mentis autographis & diplomatibus antiquis , quot quot infpicere vacavit, nihil fuggerendum habeam, ad fummorum virorum au&oritatem confugiendum mihi efTe reor. Arnoldi itaque Hvitfeldii * *,
no-RriqiMefteniiveüigiisinhævens, ætatis ejusepocham
ab anno Ch. MCCXX. repetere auffim. Eo enim anno,
JohanneSvercheridein Svecia regni clavum tenente, ex
gratia & liberalitateCanutiFolcbungi, inSÆo.prædiofuo, tunc habitantis ,duo fratres Simon &Nicolaus, ordinis a
S. Dominico nuper inftituti fedlatores primam heic fe
dern na&i funt. Qua de re ita Meflènius /) : Anno 1220. ex munificentia Can u ti, Folchiwgorum nobilijfimi,
ordo monafticus a S. Dominico nuper inftitutus commo* dum Î71 Schogenfi pr*>d\n nnxfcißrctt/t' domicilium. HuC
quoque pertinent quamplurima alia in laudato ope r e MeiTeniano loca, quibus hæc eadem vel magis con firmatum ivit, vel caudam fimul occafionemque fun dationis ad plenum expendit m). Addatur mfuper Reverendi!!! Gothob. Epifc. Benzelius, in epirapnio
Holmgeri % Sc Hift. Patr. MS n) ubi difertis verbis
huic iupputationi calculum addit. Quo certius au tem perfvafus fum, monafterii fundamenta fupra di- <ftoanno jaéla fuiftè, eo minus intell go , quo pa&o concilietur locus il le apud NobilifT Clrnhielmium in Hift. Ecclef Sveo G. o) ubi de fandimoniali quadam Scogenft loquitur, quas tempore Carolt Si Canuti,
Svecias * H ift.Dan.pM 6. l)Scond.ill. Tom.II.p 25. m)Tom.
XV. p 33. Avale fi Lib.ll.p.iJ+.& ut &c. u) Lib. V. cap. ig, ç) Lib- IV. cap.7. mm. t o.feqq.
S vecia? Regum, (h e. circa an. 1169.) v ix e rit, Sc Vi-
byenfe prope Sigtoniam prædium monachis dederit
Ciftercienîis ordinis ad Julitam non multum poft translatis: quibus fi credim us, ad origines ccenobii noftri multo longius retrofpiciendum erit. Sed au dire juavabit ipfum|îP ; Antea, inquit, traditum
noflratibus, Larolum Regem, datis quibusdam bonis foli% conditorem fuijje Julitenfis monaflerii ; fed quod primo loco hic producemus, veteris cujusdam monumenti e Re gio Archivo apographum docet nobilem fceminam, Doter,
Scogenfis monaflerii tum fandimontalem, Archiepiflcopo Stephano litem ejus cum filio Gere componenti , adfenfu Car oli Regis impetrato, dediffe monachis Cißercienfis or dinis, aut e Novavallenfi, aut peregrino alio coenobio ac citis , Vibyprope Stgtuniam prêt dium, quod illi mox, la pidea æde f i r un a , s h]g * ad Jour illic in ruderi•
bus cerni veftigia perhibentur , in monafterium conver tunt. Ipfum apographum quoque in fequentibus adfert;
verum illud nomen quidem fœminæ cujusdam fan&i- monialis, Doter appellatæ, præfert, fed ex noftro il lam monafterio fuifïe nufpiam indicat \ Interim tamen B. £)rnhielmium, haut dubie feqvutus eft Re- verendiff A-Epifc. Spegel in Hift.Eccl. Svec. p j Ver ba ejus funt: ê a tt ( StephanusSpifc.Upf.) balptfjer# t tl o t 3 u ittu (Eloper U)otDt upbrgD t/ 0 # genom tljet tilf â lh t förenobe bau Geve 0 # (wntf m o tw / fcenämD $ n i Doter, fem tr a t SRuntia uti <F>fog*£(ofUt;/ Im U tea gar Slnbp ttl SUUtnfarna* bofidße/ fern febanfbr# fvrtte^ etttot @<H>p uti
3
ulifa fotfti. Cæterum, u n de illud habuerint Celeberrimi viri, &rnhielmius StSpege-*ConfiPerwgsk,MwumsVUerak<L 114v.129. p jP a r ttp iU
Spegelius, quod di&a iHa fœmina Doter Scogenfis
monafterii veftalis fuerit, nos incerti, horum expli cationem locorum eruditis relinquimus.
§. V.
Secundum Hvitfeldium , 6c qui illum feqvütus eft q ) , laudatum Meßenium r ) , exftruendi a Canuto
Eolchungo cœnobii hæc exftitit occafio. Anno Chr. M CCXiX. mortuo Upf. A-Epifcopo Valerio, fucceflor ejus defigoabatur Olaus Bafat'ùmir (quern "SîâfU'tatlt*
m et alii vocânt s) alii £üfefa m m a t t). Ille m ox Upfa-
lenfis ecclefiæ præpofitum Gandfredum pro expeten da fibi confirmatione, 6c pallio transmifit Romarn. In hoc ibi negotio conftitutus Gandfredus , S. Domi
nico, qui novi nuper ordinis moliri cœperat funda
menta, perfvafit. nt-dnoc monactioc „ Simonem Sve- cum & Nicolaum Lunda-Danum, ad propagationem religiofi fui inftituti mox deftinaret in Sveciam, com modum Sigtonu prope ecclefiam S. Petri morandi locum confecuturos. Verum hancillismanfionem, ne- icio quam ob cauflam, denegante A-Epifcopo Ola$, eorum mifertus Canutus, habitandi locum iis in Sk0, tunc proprio luo prædio, conceflit. De hifce ita bre viter Hvitfeldius u) ; 2(at 1219. baure S
3
to Dev S i r n o t i en ©tvenffe oc s3
ro b e rH ie ls a fg u n b forfenDte ubi ©berfgc til Sigtune efter ^rotw flG andfredi beqecnfnq/ ba fcarib tuar ui efter 53ifjp 0 l u f fpallio ;
q ) An ale â. lib. I l p. 114. r) loc. cit. s) Verel. not, ad fcript. Carol. Ep. Ar. Haq.Speg. hiß, eccl. Svec. part. 2.
p. 88- t) Chron, Laur, Petri, u) ln Chron. Valde- mari H. p. 186.
pallio; men forneffnDe 33ißp fclnDrcDe Dem/ Dog gaf 3UttgC &m*b Dem plcfc Uti @ Î 0V. Anno vero MCCXXI. horum fratrum focii, mifli a S. Domini co, Lundam veniunt, ibique a Waldemaro> Daniæ re g e , &A-Epifc. Lundenü Andrea, monafterii exftru- endi veniam adepti funt. Noftri, hoc audito, Sco- genfem relinquentes manfionenv, ad focios biennio poft quàm huc venerant ( An. fc. 1222.) te contulere. Ab hoc itaq; tempore,ad an. usquei225\inçolis vacuum noftrumfuitmonafterium. Di&o autem annoCifterci- enfibusillud virginibus confecraiïè Canutum a MeJJenio edocemur x ) ; Anna, inquit, chCCXXV, Cœnobium
Schogenfi montalibus deputatur Ciftercienfibus a Canuto Folchungo. Harum coetui poftea alTociatæ funt, telle
eodem y)> fanélimoniales Byarumenfis, quæ, an. 1236
d e fo U to c a r u m moflalteriO, flue quuquc tr a n sm ig r a
runt. ,
5
.
VI.Diéhim læpiusin antecedentibusScogenfis con ditorem cœnobii fuifle Canutum Longum Folchungi- ca flirpe natum , cujus selum & indeleflam in chri- lliana religione confirmanda cu ram , fi nofi aliud,
f
ræfens loquitur fummae, ut putabant, pietatis opus,atrem hunc habuilFe plerique ftatuunt Folchonem O• Gothiae Ducem, a Folchone Philbytero , familiae hujus auétore,in linea defcendente, quartum. A ftatura nofterprocera, Longus (2dnge.ftnut) olim vocitatus
B eft
x ) Scond, 111. Tom. XV.p %4. Cfr: T. 2. p< 27. & Analetf. Lib,2.p'ii4> y') Scond,ill. T i.p a g . Ji. it, l . i 5.
eft z ) î & id quidem in approbrium fortaiïîs~affi" nis f u i, Erici III. R. S., cum quo de regno decer
tavit. Ex hiftoria enim novimus Ericum ilium, quanquam optimum regem , vulgo ta m e n , utpote balbum daudumqûe , tunc temporis exofum fuiflè.
Canui um certe plurimi rerum noftrarum fcriptores
inftgni præconio m a& ant, ut qui vir fu e rit, præter fplendorem generis, elegans, prudens tn conßliis,
facundia praepollens ay Item , in quo fuerit magna di gnitas form# , praecipuaque morum urbanitas, & admi randa prudentia: atque eloquential vis by Unde fa-
ô u m , ut, expulfo E rico, ad regale iaftigium a fuis clientibus eveheretur. Beat. Holmgerum, de quo in fra dicetur , hujus fratrem fuifte, non filium, & Erici Balbi ex Helena foror e nepotem, quoniam fatis mon-ftravit in fua Scond. IlIufti.DovTiijCU JMfJpnatitt r}, plu-ribus hæc repetere neceftarium non ducimus. De m orte Canuti haut minus in diverfa abeunt hiftorici e x te ri, quam noftratium plerique. Hvitfeldius d)
eum narrat ex pugna ad Sparfietram habita in Geftri- ciam confugilTe, indeque retra&um : & capitis pcena multatum in cœnobio Scogenfi tumulatum fuifTe. Ve rum hæe a noftris & quidem longe reéèius de Holm-
gero dicuntur. Ericus Olai e) , & eum feqvuti, Co mtum in Sparßetrenß prælio adverCusEricum pugnan
tem , occubuifle concordes ftatuunt. Si autem
Stur-Ionidi z ) Arnold\ Hvitfeld, loc. cit. S nor. Sturl. Chron. Norv,
p. 739.745, Chron. Rer. Svef. a Cariß. Patre meo an.
1707. edit, à) Eric. 01. p 107 b) Job Gothus L.ip.c.i8» r) Analeéî, L 2, p. 116. d) Hiß.Dan.p.197. e)p,io%.
Ionidi f j credimus, di&o prælio non ßipervixit m o
do Canutus, fed & regnum, juxta Erieim, diupo- ftea adminiftravit* Smrroni fufFragari videtur vetus Chron, rerum Svet. a Cariflimo Patre meo editum ubi haec legunturg); chCCXXXVlllh obiit Canutus Rex
didus Longus. In coenobio Scogenfi tumulatum fuifle Camitum non dubitat MeJJenius , dum f c r i b i t Canu* tum certo certius mihi perfvadeo illic, velut condito-“ rem , terra commendatum h). Quin & fpecioliffimae ejus conjugis Helena tale epitaphium in templo Sco genfi iuo tempore fuifle, in Tumbis docet i j i
Ecce fubefl fojja, qua cinis, agger &• cßa Condita funt Helena claris natalibus orta, Gaudia eidorum cui det Deus, audor eorumi
Cujus tamen titu ii, nulla hodie , quod fciam, indi cia confpicinntnr.
§. VII.
Monafteriorum omnium in Svecia Dominicam ordi nis primum fuifle noftrum , difiertis teftatur verbis Scondiæ Illuftr. audior £); (FratresSimon & Nicolaus,
Dominicam) commodum in Scogenfi pradio nancifcuntur domicilium , in Scondia hujus ordinis prim um , quod biennio incoluerant. Hinc nefeimus, qua ratione a f
firment a lii, decem ante hoc ipfum in patria noftra hujus ordinis afeeteria viguifle: indeque faéhzm ut fedes praedi&is illis fratribus Sigtoniæ negaretur ab Olao A-Epifcopo, VeruAi longe jdià nos
do-B 2 cent
/ ) Chron, Norveg. p. 374. g) Pag, f. Cfr, annott. adh.L
p.SO-f ‘.^ 5 2 , h) Analed, Lib,2'p. 4\6, Conf. quo que Hvitfeidius Uift.Dan.p. 197. i j pag. 27. & k) S cond, ill♦ Tom,2, p . 2f,
cent Hvitfeldius I) & nuper laudatus Mejfenius. Nmoen habet hic ordo abauftorefuo S.Dominico,no bili quodam Hifpano tn)y qui exeunteSec. XII. a Pon tifice Romano luquifitioni in Langvedocia prefe&us, illic primum ordinis fui fundamenta ponere coepit. Ad probationem deinde generalis concilii Lateranenfis naåusan. 1215, Honorii quoque Papælll. confirmatio nem fubfequenti anno facile impetravit. Hujus po- ftea le&atores variis nominibus infigniti funt, nam , præterquam quod Dominicam vocantur, noftris qb in dumentorum colore SttHirtb' ôfcer appellati funt, haut fecus ac grifei fratres , ( ^tôDet ) qui veftibus utebantur grifeis. Eradicatorum etiam nomen a Do
minico praedicatore habent: fic enim Morerus ri)', II
(S. Dominique ) fu t premièrement chanoine a prêcher
contre les Albigeois aw r un **>h incroyable. Simon, Comte de Montfort, qui fu t le fieaut de ces hérétiquesf eut tant d ’ eflime pour ce prédicateur fidele , qié il lui donna une bonne part de fin amitié. Inftituto
huic, de auo loqvuti fumus, exiguo temporis fpatio addiâum fuifle Scogenfe cœnobium, Ciflerci ifes ve ro poftea fan&imoniales admififlTe, ex fupra didis p a tet. Hæ autem vitæ 6c veftitus rationem juxta re gulas S. BenediÜi inftituebant, unde 6c aliquando Be-
nedifiinœ falutabantur, ut videri paflim in diploma
tibus poteft. Gœpit omnium primo Ciflercienßs o r do circa in ii. fee. XII. A^eunoj regulæ afperitatem qvum non fequerentur Benediaini m onachi, quin potius gulæ fefe ventrique dederent, Robertus
qui-dam /) Hiß. Dan. p. 186. ni) Moreri Diél. Hißor. Tom. IL
dam e Molijmo> Lingonenfi cœnobio, & ipfe Benedi- ô in u s,h an c eorum impietatem averfarus, folitarium locum quærere conftituit, ubi fan&itate, vitæque r i gore regulam diligentius obfervare poflet. Hinc Ci-
ßercium, Burgitndi#, non Sveviæ ( ut quidam volunt, Meflenium feqvuri) locum, una cum XXI. fociis fe
fe co ntulit, annoque 1C9S. Ciftercienils ibi ordinis au&or éxftitit: unde verfus 0) ;
• Amw milleno centeno , bis minus, anno
Sub patre Roberto cœpit Lifter cius ordo.
Deinde a præcipuo hujus ordinis propagatore S.Bern -
hardo, eruditione & generis fplendore clariffimo po
tius quam a Roberto nomen fortiti funt Ciftercienfes
p). Jta noftras quoque veftales Bernhardinas vo
catas fuiffe , teftatur diploma quoddam , fic infcri- p tum , indulgenti# pro Abbatijja <£r ß r oribus, vrd. S,
Bernhardt in Sko, a Stephano Laurenti, ord. minorum provin ci# Daci# miniflro & fervo, dat. Upfal. an. 148o.
Bemhardus ille 3 tefte Hofpiniano q), Ciftercium
an.tii^. intra vit, eique coenobio diu præfe&us, non illud foium , alias novellum obfcurumque, fplendidum & celebre red d id it, verum & alia fui ordinis afeeteria magno numero exuftruxit. An. vero 1149. ut Meffe-
nius auftor eft r ) y Svercherus R. S. Ciftercienles a S. Bernhardo flagitavit monachos, quos adeptus, locum
illis primum conceflit in Mvaftra. Poftea hic ordo per univerfam Sveciam numerofa monafteriorum,
B 3
quip-•) Leukfeld. antiqu. Valckenridenf Part. 1. cap. p) Ho- Jpinian. de orig. & progrejf monachat. p. \ 79. q) l°C.
quippe quorum XIII. recenfet MeJJenius s) multitudi ne propagatus eft : qui
6
c inde in noftro hoc coeno bio ultra CGC* floruit annos*$. VIII*
Inter acerbiora fata ôcvicisfitudines, quibus, haut fecus ac aliae res humanae, obnoxium quondam fuit Scogenfe monafterium , numerandum omnino eft atrox illud 6c funeftum incendium, quofub finem fee. XIII. (annum ponit Meflenius 12971) folo fere aequa tum eft* GrafTata quoque eft eodem tempore fera lis flammâ in aliis Sveciæ locis : Stockholmiam enim
Ludofianique pari antea clade devaftaverat*. Verum
apud noftras non ita multis poft annis optime refar- citum hoc damnum eft. Earum namque miferrima conditione pprmontc , s* fingialarî qnoqnp , qna de fui temporis ecclefia impenfe merebatur, pietate ad- du<3 us PeriUuftris Dominus Birgerus Petri de Finftad, Uph Legifer, 6c famigeratiflimæ noftrae Birgittœ ge • n ito r , an. N. C. 1300,, in majorem incolis commo ditatem 6c fitus puicritudinem , intra annos 1297. & 1300. prope littoris aream, ubi jam Skb-Chßerenfe pa latium cernitur, novum denuo monafterium, 6c tem plum itidem, nunc parochiale , fuis fumtibus elegan- tiusm ulto fplendidiusqueexftruxit* De hacreChron.'
Margareta Abbatiiïæ Vatftenenfis , noftro idiomate
confcriptum //) ; Fru Ingeborg hafde en œrlekan herr a
til hosbondha, fom het Birge Paderfon, Laghman ï Opplandh, godher herr a oc myckyt gudeliken ; hwil -ken
/ ) ibid. Tom. 9» p. ?$, &“J9. t ) MeJJen. Scond. ill-, T 2.
hen fom lagdhe grundh under mangha Kyrkior oc C/a- fier> oc I at them hederlika upbyggia oc ferdeles S koo- Clofler. Conferatur MeJJenius in Scond. Illuftr, x).
Anno 1300, confummatas jam ita & ad faftigia perdu- ftas ædes monafterii templique, eodem anno, die28, Menf Aug, initiantur a Nicolao Allonis, Upf. A-Epi- fcopo. Sic enim Ericus Olaiy) ; Ans D\ni M. CCC.
cum fu it annus fubilaus , feib Bonifacio papa ( o&avo
puta) perfe 61 a ecdefia monialium de Skogu, & a D.no
Nicolao A-Epifcopo confecrata cum XII. virginibus tn die Auguflini, qua erat Dominica. Dicatum porro fuit
hoc templum B. Virgini Maria , Sitoque JohanniBa-
ptifla ; unde literæ & diplomata inter afceterii noftrl
a<3 a adhucdum reiervantur,quibus ab A-Epifcopis Up- falenfibus indulgentias iis conceflas leguntur, qui ho rum fanAornm dicbuotemplnm illud edent fre quentaturi z ) . Quid ? quod ab antiquisfimis retro temporibus/ in hunc Usque diem receptus hinc mos eft, ut|in area Sko-CIofterenfi,, palatio & templo in tercepta , diebus X XV. Mart. & XXIV. Ju n ii, B.
Maria & fohanni Baptifla dicatis anniverfarias nun
dinas celebrentur.
5. IX.
Ex ruderibus & reliquiis, quas hodie fuperiunt, fion aliqualem, nedum perfeäam asdificiorum monafti- corum , vel antiquioris illius a Canuto exftru&i, vel
trans-X) T . i . p . i y . t i . i r i s . T .ïs.p .48. Et an aleâjib.i.p. 114.
& c. y ) pag .165. edit .Mejfen. z ) C on fliter Hen nin gi A-Epïfc. quibus indulgentia iis conceduntur, qui feßo purifie. Mariæ & NatalïtiisJoh. Bapt, templum
translati poftea, & reftaurati a Birgero, qua formam & magnificentiam priftinam, concipere tacile eft ima ginem. Certe enim fi femirutos illos m uros, qui in propinquo monticulo ad pagum Flaftad, uno altero- ve ltadio ab arce fuper arva confpiciuntur, adeamus, nihil hi amplius, quam aedificii quondam præclari no
bis umbram oftendunt.
Tantum avi longinqua valet mutare vetußas ! *
Verum tamen fi fatis perfvafi eftemus, ad noftrum olim coenobium pertinuifte Sigillum illud vetus, quod ante feptendecim annos in Scogenfis templi coeme terio repertum eft, non afpernandam (cujusdam et enim monafterii vel templi formam repræfèntat ) in hac re nobis foeneraretur lucem* Schema tamen illius fideliter a me delineatumlignoque incifum heic exhi bere non pigebit.
Adfervatur jam hoc Sigillum in Bibliotheca Sko-Clo- fterianæ arcis, cui appofita cernitur fchedula , Illu- Itrifiimi Comitis ABi< AH AMI BRAHE propria m a nu ifthæc annotata continens verba ; fiflmfa
SIGILUM
SCACER DOTIS,
TH ORIRI
Sigill fatl$ päSkoug-KloftersÄibtftogåtD Den 28 Aug, 1710. Dà tnt fomrno utut Siôtftan.
Invitat occafio,ut AbbatifTarum Scogenfium Leva 8c
Catharina iîgilla a NobilifC SecretavioDn.jfob.Helino
benevola manu mihi communicata commemorem, quæ æri incidi & frontifpicio traåationis noftræ ap poni curavi.
Jam ad recentiores, quarum au&or, uti memora tum eft , Birgerus fu it, ædes fnonafticas tranfimus. H a s > ex rudi lapide , ut majoribus noftris mos erat, confe&as, poftea vero vetuftate pariter & igne cor ru p tas, quod in corde qua(i Sko-Clofterenlis pradii fitæelTent, anteSeculiim, 8c quod excurrit, privatis ufibus reparavit ExceWentifTimusDomkavHermannus
Wrangelius, domumque ibidem lateritiam exftruxit,
quæ G. circiter paiïus verius meridiem ab arce diftat. Tem plum hinc adeuntibus, clara fatis cellarum, qui bus ufas quondam fanftimoniales noftras fuiile per
hibent, indicia cernuntur. $ . X .
Quantillo tem pore monachis noftrum patuit afce- teriu m , a virilis etiam fexusgubernatoribus, q u i^ -
bates audiebant, regebatur. Tales heic 8c primi 8c
ultim i fuere Simon iue & Nicolaus, de quibus in ante cedentibus nonnihil loqvuti fumus, Poftea vero a monialium inde adventu , m atronis, quæ AbbatiJJ'*' pariter falutabantur , hæc digniras competiit. Ha ru m juftam perfe&amque e membranis & documen tis refiduis feriem ut eruerem , quanquam omnem, quod dicitur, moverim lapidem ; nihilominus tamen variæ paffitnlacunæ heic obveniunt, quibus
dis par non fum* Quotquot proinde fiß t, quarum nomina inveftigare potuerim, earum en recenfionem heic fifto.
Benedi&a vixit A.O. R. * T . . 7
Anonyma , nomine in drplomatibus initiali folum lite-
ra E. expreßo - - - 1277*
Radburg f R am burg, a Nicolao Allonis in Abbatif-
jam an, 1296. d. 19 Julii confecrata, unacumW. vir- ginibus, veflalium numero aßociandis. ** 1293.
Helga. - J321.
W endilgerd. - 1348*
Leva. - - -
1398
.Elifabeth« *** - *. - - 1412.
Chriftina
3
otlifa bOttflT - -14
*3
«Ragnhild. - 1423.
Catharina
3
onifû - - - - 1432*Elina Philipûs bette* * *
457
.Brigitta Olofs botte* - -
1478
.Barbara Lodwiks bOtte* * - 149*.
Elina Petri - - JtfOj.
Catharina. - - 1509.
Ingegerd Eie f l a. - - 15-13.
Catharina Olavi Eie ci a - 152 [♦
Ingegerdis Johannis filia, Upfaknj,’•{• - 1522.
Benedi&a Erich . . . *540.
Hane ultimam monafterii noflri Antifiitam fiiifle, & anno 1^41. fe hinc cum omnibus pontificiis facris
contu-* Vid. AB, Lit. Sv ec. Vol r. p. ** Conf. MeßlScond.
contuliflè plurimi ftatuunt. Abbatiflis autem digni tate proximæ erant Pviorijja ( quarum tamen nomi ne ipfæ quoque gubernatrices non raro infigniebaft. tu r a) Sc his Subpriorijfie. Sed earum omnium nu mero iftæ tantum mihi innotuere;
Katerina Kords Dotter * Priorijfa vixit. - 14*2,
Barbara Lodwiks bottet - - - *4"^.
Confecrata iit Abbatiffatn poft Briglttam Olavi filiam*
Anonym a, nomine ejus initiali lit ,N. fignificato. 15*19* G ertrud Ulfs Dotter/ Subpt iorijja, - - 1478.
Ad Moniales ordine venimus. Has juxta primam inftitutionem , fimul St Temper XII. efle oportebat b). E arum in numero fuere
Elena, qua vixit An. Chr. - - 133^
Aledis. - - 1395^» Hamburg. - - 1 336. Sigrid. - - i34f* Biödlö. - * - 154 < 5-Catharina. - *346* Elina. - . - - *4-23.
Birgitta, Olot Mattslbns Dotter - - i4 24 * M argareta Saga Sîoritiantf ftiUfhOtttr - *433*
Elina Philippi- - *434*
Catharina ^ecfiom ©PtdhhatC$ <UplalaHotter 145'Q. Birgitta, Oloflngevaldsfons DOttCC
-vixit adhuc - 1490.
Elina 3 onifa ootter. * 1493.
C 1 Anna
a) Vid. Mover. Didion. hifi. in voc. Abbati/I,e^Friorif£ b) Er. OK loc.cit.
Anna , amita R. Guftavi I. Thuronis JoanJJoti, Equitis,
Guflavi Antagoniflœ acerrimi conjunx, 0/7. 1531,
u/r cxularet, car cere liberata a Guflavo & Scogenflum Uauftro inclufa *.
Cæterarum omnium nomina , nam tanto tempo ris intervallo quamplurimas huic coenobio addiöas fuifle, quivis heile intelligit, vetuftatis oblivione, quan
tum mihi confiât, perierunt,
5
. X I.Confirmata in hifce oris perfvafione de monafticae vifæ fanåitate & m eritis, mox reges olim noftri, re
gni proceres & quicunque alii, ut coenobitarum res lautas redderent, bonis eos quam plurimis ditando, in magnâ parte pietatis ponebant* H inc Canutum
Ericidem Sveciæ regem in diplomatibus plurim is, a
fe editis, fuccèfïores fuos hifce verbis monentem le gimus c) ; Divina proventus gratia & 1 religionis at-
taflufuccejfores meos reges hortor, ut fervorum Dei (m o
nachorum) temporibus noftris inchoata fitfffldia non per
mittant diminui, fed in bonis augment ari. Cæterum
Scogenfi coenobio , u t eo redeam us, prorfus efFu- ihm m ajores olim nofiros præfiitifle liberalitatem , qui vetufta Regii Antiquitatum Archivi membranea feripta huc pertinentia leg erit, latis mecum teftabi- tur. Opulentis equidem reditibus & bonis, quæ huic monafterio vel donata, vel alio modo acquilira fue ra n t, lui olim proficiebantur œ conom i, qui horum
omni-* Conf Meffln. Scond, lll.T. t5\ P. 106. & Chronie\ Genea
log. AbbatijfAn. Fickonis Bylow.p. \6. c)£)rnh. Hiß. tccl Lib, 4. cap. 7. §. 37. it. Aci. Lit. Svec. Vol. h p. 555,
omnium rationem Abbatifïæ redderent. In m em o rato archivo, regiftri cujusdam poflefiionum claüftri Scogenfis fequentem titulum inveni ; Regiflrum pr<e-
diorum pojfesfionumque monafterii Sko, continens ipfa tum difiindionem per red orias & villas, e quibus y co- nomus pro tempore levare habet reditus feu obventiones, & fuper ipfis rationem reddere, conferiptum de novo, anno falutis M. D. llh Ex teftamentis autographis, & aliis documentis præcipuas harum pofTeffionum, utpote bonafoli aliaque, quæ huic ccenobio olim adje- &a fuere, neic receniere liceat. *
0
t o o af dlDer Den Songl. golfunga familiens fd* tegdtD / dt 1263. gifroen u ti fldlotic&t ttl © foflofter a f JpTetr Karl f e t t i g Ulfs fon ( fuit hic nepos Canuti L o n g i, patriamque ob perfecutionibus Birgeri JerI, ultroneo com m utavit exilio, Borufliam profe&us d) btuilfet teftamente feDermera a f Ä. Waldemar uteD flete a f Den Äotigl. g o lfu n g a familien confirmeraDetf d. ?. Kal. lun- an. 1269. e).ÖPetttAbttttt/teftementerat afKarolo Angeli,fcttttlfet teftamente fyantf föuet Johannes, Magnus 0# Bene* diéfus confirmerade dt 1268.
^ la f îa b fdtegdrD/ donerad af K Ulphonis ät 1273. 0 a lfffa & fautegärb/ belägen fdfe längt ffrän ©fo* flöfter / af Karolus d iäu s de Fanö floflret tilbptt
VO atlyatl engdtD n?iD $ 3irefuuD/ gfftwtt af Catha
rina T iæ lvonis, dt 1274.
c
3St$*‘
d ) Mejfen. Scond. Ill Tom. 2. p 49. e) AISS. Palms k. de monafl.Scogenfnum.15. *N Bfequentiafermone ver na» culo l 'cribi, ut documentorum exprejfiones & formula retineantur.
A'rosdtere ocÿ jfdllebto gdcoac / tneb cu (Dwarrt/ OtÇôônKiô^/ fatntjfttlb<MI<îô gobfet/af Jperr Afagnus Joansfon til ©fofloflet donerabe â t 1291. dt betftlfl» »nnftdbed/ btoareft bon ccf ti:II begtofwen toarba / fundera cd) lh $ ta ett vicariam perpetuam.
SUttbafttltb fdtegdtb, teflementerat df Magnus Jo ansfon dt 129?.
6 ycittfl< C C y clin g « gobd / teflementerat afHen- rico Sacerdote de Runæften, dt 1299.
2o0re6lant>/ famt n d g w peitniitgelem b < Kyfiit- ge, font d t beldgit t © fdnalb focfen / teflementerat dt 1550. dfMichaèleCurato eccleflæ Knifflad, ttiö fo » Holier/ bereft ban Itgger begtofroen.
jtH d tcflan b tt>ib ©igbbabfjt meb nil ben actof
flffttnt i ItàlnricÇt til © fof lôlîer of Brigitta Brynolphi, dt 1551.
S o b ifid gobfet t rftddd focfett / giftlflt of Catharina Göftafs beitet dt '42*-.
ïvidfebygobd/ jïidnft df Hans Stenhagen 0 $ bed ^ iif ttu 1 dt 1444.
2
fll<* «Igobeldt / fbttt O lofLaurensfon cd) bed .fjll« fituK adarin rnorbo eftet |tg Idntnanbe/ teftementerabt d t 1464 til ©fotloffer pd bet be Idtljtofne tomba a f alt bet gobai font i bett fiaben giotbt tvarber natt eilettag-jD ragboby i ©futtunge focfn / fïfdnft of K atrin, 3 onitf SEHötfd bottet
/
dt 14is-(Ewerme g o tb ett/ beldgne i © d b p oc$ ® td tt focfen / d t 1480. donerabe d f Ingeborg Bengts b ottet/ ben ena gdtben fot fjenned Sîftane Johan Dldfond (tdl / oe(! ben tm bra til S. Anna: chor i © foîiôfter.
tT
5
g ;« S ttttg la ttb i ^Kontiftn oc& ß u rn b ia fotfn / fem SlDbiiiifinn g ru B arbara tiè v tt Iff © foflèflet å t 1491, o f Sltmo®ôfîoftf bottet â2
B apn/58
ôtgni4
flfl» ï tn é i Upfala E rik Joanslons Qènftrt.Camnical-tiiOUbtnrtf be gobé / (Ottt tDOtO befog ne i m m © foflofteré foctn / tfl JUbfitet flffwen of (£0
«bit S ijl- Jacobi Upfala, «11495-.
0 f r t l b y / e ttg o b é / beWgft f §ïîdné fodfen toibtSfd« fet I fllfwtt rtf JptVC KarlLaurensfon cc$ g t u 2Jlrtt(rt p j g rjtu n rt I dt'
15
°4
-2 v i$ fïitt0 e gobé i grbéfunbrt focfn teflem enterat Of Johan SttltJfon/ btoflfetteftam entefeban/ efter beg b u fftu éb ô b / confirm eradeé af<£rebfe
33
i(ï. Jacob c $ spdfw el S b le O J o tû / QBdpnore.f£ tt gôïï>/ tvtb -Ç>ÎMfafbfgbetéÂorffan Upfala,
teftementerad «f Ericus Olai, Curatus f A rin tuna, «r 15-11.
2itf?ilIiße'0<>t>8H ö la n b/ font fed of Ç<in&(ferenS Henric Sledorms * bref
til
Abbatiflan Ingegerd, « t '5
-29
-Praeter has jam enumeratas poflelfiones, 'quam- plnrimas alias fundorum portiones , quas ptnnttt» ge/ bttug 00) morffanb vocamus, variis occafio- nibus, praecipue in curam animarum fftdlûticbO huic cœnobio noftri olim legarunt majores , quae omnia heic perfequi & longum foret fupervacaneum.
' §. XII.
*
Fuit hicSletJorm
ProfeJF Vpfal. vld P erings k, Mon. UUeräk.T't, p .ity .§. XII.
Inter eos> qui in antiquiori illo Scogenfi monafte- rio fuas olim tiimbas & conditoria habuere , quo rum vero exuviæ&monimenta in novum hoc aBtrge-
ro exftruftuni templum circa finem fee. XUI:tii
translata fu n t, eminet certe Holmgerus, nobilis ille
Folchungus, qui & inde Holmgerus de Sko fua nuncu
pabatur ætate f ) . Nomen illius, uti cludum obler- vavit ReverendifT. Epifc. Benzelius g ) omnibus fere hiftoricis noftris, imino vetuftis chronographis ma le leôum eft, ut Hollingerus illis univerfali pœne ap pellatione audiat. Cæterum re&ius eum vocitari
Holmgerum docet nos, præter fplendidum ejus aulæum
fericeum, & ccenotaphiumlapideum, (quorum pau lo inferius mentio fiet) vetufti etjam Cnronici Islan-
dici apographum* ubi hæc leguntur verba ; 1248. fctdp Jecura JFjoImgftrtf. Ufitatiflimum tnajoribusno- ftris hoc nomen fuiile, teftantur plurima, quibus il lud infculptum deprehendim us, lapidea monumen ta. Conf.cippusRunicus in coemeterioFarentunenji, item Qrefimdenfis in paroecia Gryta^& Dahlbyenfis, pa- rœciæ Holberga. &c. Patre natus fuit nofter Holm
gerus Folchone, Beneditti Snyvels filio, O-Gothiæ d u
ce , adeoque frater fu it, non filius ( ut alii volunt )
Canuti Longi, coenobii hujus fundatoris. Ab eo in- dudtus nofter, rebellionem una cum ceterisFolchun- gis adverfus Ericum Balbum tentavit, prælioqueS/w-
fitr e n ß , prope Enecopiam an. 1229. (vel 1230.) vi&us,
m Geftriciam mox profugifte fertur. Inde vero re-tra ^ u s / ) Conf. MeJJen. Scond, T. iX.p. 39- it. Anal. L. II. p. ii6.
tra&us Sc capitali afïedus fupplicio, juxta ultimæ voluntatis defiderium , in noftro fepultus eft mona- fterio* Chron* Rhythm« de hac re ita habet /)*
S ’il ©dfïrfnqafanb flpbbe £ofl<nget tf;a/ 2&et lotb Äonungmbonoin atber faa/ £>< lotb febatt bugge banö bufn>ut> aff/ O f (ïônltga följa bon om til graft: O f lor^ bonom dtlifa beganga
SöfteDö aüa tbe Sldrfe ban funbe fang a/ 3 ett Slôfter/ fom bet ©foo/
2 b e r bab ban ftf Idggfa fôr dn ban foo. ®uM) gaf bonom nàoer ocbgtorben beKfi/
Jpo ®uDi ttenar ban tparber faltg.
De tem pore, quo vita exceflerit B. Holmgerus non levis eft inter exoticos pariter ac noftros chronologos difeeptatio* IUi, utpoteHvitfeldius, Pontanus, aliique Danici feriptores , in Spairfætrenfi eum prælio occu- buifte d o cen t, fugam iftaim in Geftriciam capitisque peenam Canuto,fratri ejus, imputantes. Noftratesve- r o , u t Eric us Olai £), Olms Petri / ) , Jac. Gislonism) aliique chronographi quamplurimi«) unanimi omnes calculo^ fuppheium ejus ad an. cIoccxlviii. referunt* H is adjiciendi lunt Meffenius> in Tumbis 0), Anon, auftor veteris chron. island, p ) , Snorro in Chron. Reg* Norv. cf) ÖcVaßovius in vit. Aquil. r). De
Alejfe-D tm
i ) Chron, Rhythm. ntaj. ah Hadorph. edit.p. 20. k) p.vo. / ) Chron. MS. ni) Chromi. univ. p, 82. //) Chron. 0 Car iff. Patre edit. <37/, 1705./. 6,<&annot pag. 58. f 9. 0) p . i7. & 28. />) apud Cari(J. Patr. meum. editt
nio hæc in tranfitu notamus, quod alia in T u m b isT c.
alia rurfus in Scondiano opere hac de re memoriæ prodat. Conf. ejusdem Anale&a s'), ubi hunc in m o dum loquitur ; In veritatis prajudicium qui demi noflrct •
tium aß erunt, Hollingerum an. \24s.pcena capitis ajfe- fium. Quippe pralium Oluflrenfe in un 1229. certo in - ci d it, & via or i a Er ici prope Sp arfat ram eodem vel f e - quenti de Folchungis reportata f u i t , cum unanimis chro nicorum ajfenfus, regem pauco poft tempore, cum auxi liaribus ex Dania copiis regrejfum ajfeveret, & parto de hoßibus triumpho , Hollingerum profugum extemplo de Geflricia revocatum. ldeoque vel tot annis carceri- bus maceratus, quod tie quaquam credibile tvel moxfuplic/o viuläatus erat & hoc magis tempori & rerum circmn- ftantiis videtur convenire. HxcMeJfenius. Sed quis tame n
inde tot chrönologorum fidein evertereaufit ? N eque enim quisquàm in re tam incerta & obfcuraad liqui dum omnia expendere pofte certo fibi pro m ittet. H olmgerum proinde an. 1248 decapitatum fuifle, & noftro monafterio illatum affirmare non dubi tat Re ve- rendiffi Gothob. Epifc. Benzelius t). Dit! H olm ger Folchunge dtfcft toift/ öt fjan fcatë&ôgfltf dt 1248. odj
teqroftf fefran i ©foffofrer odB for ett fcc'flon. S e d
hifce diutius im m orari non licet. Girca fepulruram
Holmgerij in antiquiori Scogenfi monafterio folenni-
ter celebratam , crebra ad tumulum miracula in te - ftimonium innocenter pera&æ vita?, exftitiftTe p erh i bentur: indeque fa<ftum , ut poft m ortem in fan d o rum fit relatus numerum u). Reliqui« ejus cu m m ona-/) Lib. 2 .p w 6 . t ) Antiquit. Sveog. MS. Lib. f. cap. 16.
m onafterio, poll funeftisfimum incendium , circa finem fee, XIII. translata, & in novo, quod ibi con- fpicitur, templo coram fummo altari honorifice funt recondita x), Sed quod hodie nulla hujus fepulcri veftigia cernantur, caufiam fubjicit MeJJenius fidei reform ationem , qua introdu&a, ioloillud aequatum fuifle dicit *, remanente tantum pretiofo quodam tegumento fericeo, tumulo olim infterni folito, in q u o , præter imaginem Holmgeri, jufta ftatnra ex- prefiam , armaque ejus gentilitia y ) , tale etiam in
marginibus epitaphium ejus legitur;
NATUM PRECLARA E T REGALI STIRPE SVEORUM
H O L M G E R U M M O R U M S P E C U L U M M O R S
STRAVIT AMARA HICQUE CUBAT CAPITE PLEXUS SED,
MORS PRECIO SA
M ONSTRATUR R IT E MULTIS SIGNIS SPE CIOSA«
Adpenfum quondam hoc parietibus Scogenfis templi, Illuftriffimus Comes ABRAHAMUS BRAHE , ipfe ex nobilifiimis Folchungis & regibus atavis editusz f antiquitatum collegio, ante viginti annos & quod excurrit, donavit : quod depingi poftea ærique in- fculpi curavit NobiliiP in laudato collegio olim Secre* tarius B. Job, Peringskwldius. Aliud porro, idque
ele-D 2
gantis-k) Meffen. knaleft. 116, * Inter alia fc. mo
numenta , quœ M, Abrahamus AndreæJuftuliffe f e r tur. Conft Scond. ill, T, %.p. 33. y) Vid. P eringsk mo ri um, UHerakerenf. />,48, z ) Benz. not, ad (Saftov. f . tfo,
gantisfimum B.Holmgero noftro elogium pridem con didit ReverendisfimusEpifcopus£;7V//jZte//ztf//0.f, cu jus infignia in rem antiquariam patriæ noftræ merita
exofculamur omnes : Hoc vero qvum in Scogenfi templo columnae affixum cernatur, inter cætera ejus dem templi monumenta fuo loco adferemus.
§. XIII.
Hifce ita pro ingeniolo p ertrah atis, fuccedit, ut praecipua coenobii Scogenfis fata, chronograpbica fer rie,fed ftrihim,perfequam ur.An. itaq; I22f. inftaurato & Ciftercienfibus fanhimonialibus confecrato mona- fterioconcetta quoque fu it protedorialis bulla Papae /»-
nocentii JVt , data Lugdunis, d. 8. Jul. an. pontificatus
ejusdem fecundo, h. e. an.Chr. 1244. item Alexandri
IV dat. Viterb. an. pont. ej.III. N. Chr. 1257. E t de
nique M artiniIV, dat. apud Urb. Ver. (Cirra Vecchia) an. pontificat, ejusd. III. Chr. 1287. * Varias proinde illis temporibus, conventualibus noftris undecunque mittas fuifle indulgentias deprehendimus. Sic an. I27f promuîgatæ funt indulgentiae Fulconis, A-Epifc. & 1297. Nicolai y 1298. Laurentii, Upfalenf A-Epifco- porum , eodemque annoBrynolphi Scarenfis EpifcopL
Anno MCCC. cu m , poft ferale incendium , mona- fterium a Birgero Legifero translatum eflet, nec ad
J
>riftinam folum rettauratum magnificentiam, fed & onge impenfius ornatum , pro die dedicationis tem pli monaftici confirmatus eft V. Calendarum Sept. a Nicolao A-Ep. **,sd voluntatem veroAbbatittae&zw-burgis
* Conf. A fi Lit Svec.vol 2.p 4. ** Be indulgentiis, . ab eo y coyivenim Scogenfi h. anno datis. Ccw^Peringsk.
burgis dedicationis illius terminus ad Prid, Non* Se-
ptemb. dilatus.
An, 134p. Ab A-Ep. Henningo indulgentia iis con- ceflæ funt, qui tefto purificationis B. virginis A laria Sc natalifiis S. Johannis Baptifla templum hujus mo- nafterii frequentarent.
Anno 1404. promulgatum eft monafterio huic
fro tc ä o ria le Erici Pornerani R. S. dum in Regia fua villa Upfalia verfaretur.
Anno 44*3. datæ funt lireræ Joannis A Epifc. ad
Chriftinam Abbatiflam ca teras que conventual es mo-
nafterii in sfa > quibus facultas edendi carnes ipfis induira eft.
Anno 1430 Hem in ing us N icolai, presbyter, Sena to r collegii corporis Chrifii, omnesque fratres Sc
contraétiftæ 5texUn> Dominam Catbarinam Joannis, Abbatiftam monafterii de Sko, cum omnibus con- ventualibus Sc monialibus, confraternitatis fuas lite ris reddunt participes.
An. 1478. indulgentia pro AbbatifTa D:nâ B rigitta Olavide , Priorifta D.na Barbara Ludovici, Subprio-
rifta D.na Gertrude Ulfonis See. Ord. D. Benedifii
in Sko9 datæ a Fr, Laurentio N r o la i, priori p ro vinciali ord. pradicator. Stregnaßa.
Anno u 8o Indulgentia rurlus prcrogafæ funt a Stephano Laurentii Ord. minor, provincia D acia mi- niftro, pro AbbatifTa Sc Sororibus ord. S. Bernh*
in Sko.
H»fce temporibus, qvum Fontifci Rom. decre tum effet , Tureis Sc Saracenis Palaflittatn arm is extorquere, cruciatas, ceu vocantur, bullas % u t in
uni-univçrfum aliàs R om ano-Catholicum o rb em , ita in noftram quoque p atriam , ad opes conquirendas, datas tuifiè novimus* Hinc e f t , quod totiens in dulgentias iis concefias legamus, qui bellico huic contra Tureas & Tatar os apparatui fubfidia contu- lifient. Peculiaris vero in tabulis indulgentiariis de anno 1464. a Bartbolomæo quodam d a tis, fit mentio
B irgitt fi O lavidis, Abbatiflæ Scogenfis, utpote qua: religiofis hifce expeditionibus fatis largiter contri bui fiet*
_ Anno F495*. Indulgentiis Petrum quendam Gynthp
ejusque uxorem bearunt Abbatifia D:na Barbara,
çæterique hujus clauftri conventuales. Poft bien nium vero (fc. 1497.) proteâoriale diploma adeptas funt Jacobi , Archiepifi^)i Upfalienfis.
Initium pruxim e fuhiequentis fee. X V I . haut te-
cus ac exitus XIII, coenobio noftro fatalis fuit* Quan- quam enim annum determinare non posfimus, cer to tamen perfvafi fumus, circa hæc tem pora mona- ilerium hoc funefto igne & qua muros , valvam <Sc templum denique ipfum deletum fuifiè. N on igno ram us alios hoc incendium ad an. 1521. referre : id- que deceptos literis , fæpiflime iteratis, quibus o- mnes & ungulos ad fuppetias devaftato huic afeete- rio ferendas folicitaverunt Scogenfes. Ejusmodi vero literas inprimis edidit Abbatifia Elina Petri an. 150$. quæ & apud Vincentium , Scarenfem EpiC id o b tin u it, ut petitionem ejus omnibus in territo riis , fuæ dicecefeos Vasbo & Vallehfirad habitan tibus an. 1506. publice commendaret , & fimul 40* dierum indulgentias iis prom itteret, qui huic cœ*
nobio iterum exftruendo pecunias benignius con- tribuiiïènt.
An. ijog. indulgentia pro Abbatifia hac Elina Petri
Si conventu clauftri Scogenfis datæ funt ab Anna Fic- konis, Abbatifia, F r .SvenoneThordonis, ConfefTore
Generali, cæterisque conventualibus in Vatfleno\ An. 1509. Jacobus, A-Epifc. Catharina, Abbatifiæ in hko y illis perquadragenmam, quæ defideraret,ve- icendi licentiam indulfit.
An.rfio. Otto y Epifc. Arofienf. omnes orientalis 8c
occidentalis D alia, ditionis item tam Cufri• quam Argenti-montana incolas, 8c quoscunque denique fu-
p ra Langahedene habitantes literis ro g a t, ut repara tioni monafterii templique Scogenfis fuppetias ferant.
An. 1511. jfœcoluty lutaque congregatio fratrum ord. Garthuf. in Mariafredy dicec. Stregn. ex iingulari àffe&u omnes conventuales in Sko fpirituaJium pari ter ac temporalium bonorum, utpote mi/Tarum, ho raru m precationum , pialmorum &c. literis ad eos mifiis participes faciunt.
An. 1512. a Catharina Abbatifi] ôc 151]. ab hi ge ger de y Ele&a in Sko iteratæ funt literæ de auxiliis renovan do monafterio præftandis.
Hoc quoque anno indulgentia a Jacobo A-Ep. iis da tæ lu n t, qui in ambitu monaflerii oraverint, aut cum
genuflexione circuiverint,
An. 15:0* Conventuales noftræ ab A-Epifc. Guflav# ( Trolle) froteäoriali diplomate muniuntur.
Cæterum inftiruta, circa hæc tem pora, perglorio* fifl. m. regem Guß avum I. faluberrima fidei reforma
tione, fenfirn quoque, tum in hifce, tum aliisSveciae locis res monaftica extabuit. Ea tamen fuit animi moderatio auguftiflimi hujus reg is, ut fanchim iftud opus vi aggredideteftatus, tanta facilitate, tantaque prudentia rem egerit, ut nemo quidem (quemadmo-
gum viri doéti dudum obfervarunt*) toto reform a tionis tem pore, religionis cauffa, capitali pœna affi ceretur. Eandem quoque erga monachos & coeno biorum omnes incolas animadvertimus ejus clemen tiam ; eos enim bonis omnibus p riv a ri, aut de fuii aedibus detrudi paflusnon eft, donec ipfis vel emo* rientibus, vel fpontemonafteriis fuis patriaque egref- fis, eorum afceteria evacuarentur, & cum bonis o- mnibus coronæ cederent.
Scogenfe monafterium, uti quidam exiftimant, o-mnia fua bona ad an. uotjue I iilcefa r e tin u it. V e
-ru m , quod B enedittam, ultimam heic abbatiffam eo dem anno , cum omnibus pontificiis facris fefe hinc
contuliffe dicant, nefcio, unde habeant. Certe enim prote&oriale diploma regis Er ici XIV. an. 1566. abba- tiffæ & conventui Scogenfi conceffum, <5c inter caete ra MScripta Nobiliffi Palmskïùldïi in Bibliotheca Upfal. pubi, adfervatum , evidentiflime probat, Abbatiffam
([Benedifiam) & monafterium hoc adhucdum , cum illud vulgaretur, in fuo flore heic manfifle. Annum autem , quo plane hic defierunt verlari monachæ in dagare non potuimus. Literas fupra laudatas, h e ic . fubne&imus;
Erick tfien Sfottowbe näbbeSroe*
®ôtié/ SBdncetf fampt fîm t&cé UlbeJÿôritt* * Benzel, A ntiquit. Sveog. M S Ub.7. r. 3, tu fin.
gerd Äonungb / gore toetterligit / a t e ft» w äre trog* ne UnDerfatber
I
ofi ©ffelige ?tbbeDlgencd)
menigeconvents perfoner utt ©fcclofier/ §oftt>e eg unberbdn*
ligen befôfte la ttt / erf) pd (bet obmiufeltgfie begoee a tt 2Blj tbem u tt SGBdr Äongl. begn / beffpbb för* froac för a d otdtt orf) öftoerwdlbb annaw e w ttte/ crf> a tt 2Bij tbcm ndbigafl meb uppcbolb förfee orf) förförfe late tot tie / fd at tb r fig nöbtorffteligen mot* te funne bebielpe. © abonne tberid öbmlufe bege* ren 2B i| gunfielfgen bafroe anfebt. Serf) mebb fa* ta n e beffeebt) orf) förorb / att tbe aUe fpapiftifFe ce rem onier, (om fete bafwe fin gtunbb a f tben be*
Ifge ftctftlorf) f fö t; De © fodofier u ti b tu u f m erit b a fw er/ ffole fidtt ocb allbelid afieggte/ erf) mebb fifit bbre orf) arf)te ®ub& beltgc/ rene orf) clare orbfi/ tberfd lefmerne tfjer *fft« nflM it! rd tte orf) fltclr/ bdbemebb dtbafw er t © ubjtfdnifien/ o Ob eltteft mebb
a lt tberfd umgenge fblanb tben (ïbttfieftge förfamb* Itng/ ocb ndr prebican blifmet f Sprctfan/ frfoletbe ocb tbec (atbe fig finne/ ocb tcTe tpet förlumme / fd* fom b«c ttl mpefet ftett dr. item u m ndgre gobe SKcend barn / 3o m fruer otb ^ ijg e r fd todl utbaf ne< brige font bdgre ficcnber toarbe tbcm tffbubne ccb betrobbe til Idrbom / fcfole tbe bd fig tber til toff* lige ocb rebebogne latbe befinne ocb mebb fiôrfia fiijt wdlmidelfgen tbem unberwijfe ocb Idre (Eriige fefcfjer/
gobbe bpgber / tbedlijfefi
li
frfrtfme / feme / ocb atinebt mebre fom til ungbomfend upturfiten bebbf*wed ocb fôrnôben w a ra told. SCflen inge sJ
3
ctfoner (foie efter tbenne bag fngifroed i Clofiret / utan adencft tbe fom fig tper ingtftpet baftve t fèrtfj*ten / n id g e tper bltfroe t p m * Itifitijbf) / tint ibem jieltwe fd f à n té gebt tente te. Dtp t tpet for* pepp I nt fôrme ©foflcfteté Convents <petfo* net fîg bör efter nlfwatlfgen fèrepdUe oep rdîte ffo* le bafroe 2B<) nnnmmet oep unbfdnget fem ® tf otp nu mtbp tljette 2Bdrt ôpne bref nnomme ce® u n îfa tpem t
2
Bdr ftongl. O egti/ tndrn/ befïoPD oepf è tftv f lt fêr aüordtt oef) ôftt>ern>dlPp. SOBii paf- ire oep ’ gunflrligen eftertotit Ppem tf( u n b ttp o lb p
(Oft lit en be&ogeltg ttjbp) tte <PunPddfier <Pnnn- nem dl/ n f tpen/ fem âftrl- fnöer t fôrme @foc!ô* fier* ©oepn / îtfM ngen
9
logp oep înm belenSK alt eller Rottt.2
per 2 B d tt Gammat-SKdbp I Ranime* rerer oep befalmngjmdn mage mette ftgp cfterrdtfe. gôrbiubenteé pdtmePp cep fd aüe nnbre jom fër tedra ffttlbp »»«!« ■><# Bot* «J*«, »«P ,rt<be fôene ©fetfofletd Convents fßerfonet 6ft eittoot ndget peut« elfer fôrfâng n tt gère rnibp Söde ogunft cep tflbôrltge fltnff. Datum pd SBdrt Äongl. © lo tt Stockholm Pen 27. Februarii Aroie.Wtibtt 2 Bdft Äetigf. Secret.
Ex m anda» Regiae M:tis proprio
S e n g t © n i t a . e n g e lb r< d > t S ln tw flfo n .
{.XIV.
De hodierno Scogenfi tem plo, cum varia anti
quitatis ad hoc mônaflerium pertinentia*
<& alia non pauca memoratu digna monumenta contineat, paucis heic agere e re elle judicavimus,
Poftquam circa an. if03. incendio confumta effet facra hæc ædes, propter redituum anguftiam in multum tempus reparatio ejus differebatur« Cum que, line te ao diu reli&a , magis magisque dila- beretur, bra&eas illas cupreas, quibus antea te&a fuit Stockholmiam ad ufus Regii palatii ex mandato miferunt parochi, pecunias autem pro hoc ære fol- vendas , propter turbatum tunc temporis regni fiatum requirere auli non funt. Certos tamen frumenti reditus, XII. videlicet tbnnarum (ta (4ft) a R:a M;te, confecuti funt, quas in pecuniam ver- fas, quousque licuit, in templi reftaurationem im penderunt *.
Anno tandem 1620. aufpiciis & fumtibus illuftrif- fimi Bom illi , Campique Marelchalli HERM ANNI WRANGRT.IT pr^ftirv/v TpioncTnri reftituta init* Quemadmodum luculenter monftrat tabula a fini- ftra templi parte columna? appenfa, hujus infcri- pdonis ; (Emellan 1620 0$ 024 bafroer Den SBdl* borne J&ermqn SBcangei til ©foo 0$ Serie / ©c&n>e' tiqcö Stifetf JeiDinarffalcf ocÇ Gouverneur piKEalmap © lo ti/ @taD ocb unDerligqanDe Sd&tt/ tôttt ®uD& ttl a&ra Denna ^prfia forbdttra oct renouera.
Heic adcuratam quidem templi deferiptionem, ut- pote columnarum , fuggefti magna fculptorum arte fabrefaéti, altaris tabulæ,ex Olivenfimonafterio hue olim translata?, organi pneumatici, lychnuchorum pendulorum, armorumque gentilitiorum, liftere de
berem ; quibus ita n ite t, ut inter ornatiora patriæ templa jure numerari poffit; fed ambages vitans,
mo-E 2
numenta tantum notabiliora, &infcriptionesveteres, quæ heic vifuntur, ordine perfequar.
Per feptentrionalem itaque portam templum in« gredientious a dextra bina monumenta lapidea occur ru n t, e pavimento ante aliquot annos defumta, 8c proximo muro affixa. Quadrata horum lapidum for m a eft , & in medio Utriusque , calicis cujusdam, vel fontis baptifmalis imago exprefla, ad fignifi- candum forte fan&um eorum officium, quorum ho nori adornata fuerunt. Pricftris cippi talis eft in- fcriptio :
CLAUSE CAPELLANUS IN SKOG, In altero hæc leguntur :
DNS HOLMGERUS HIC JACET*,
Holmgeri d u cis, de quo antea egimus^«pitdjihium
h0C elle, aflerit in Aale annote, ad VatÄ#nenfa diarium
b) Reverendiil. Benzelius.
Column* , qu* huic muro proxima e ft, appenfa conlpicitur e nigro m arm ore tabula, Gryfhicx fami- li* gentilitia infignia, & ifthæc a fcito artifice infcul- pta praferens verba;
DENE LOFFLIGE SLÄCHT SOM ÔFFVER 400 ÄHR HAFFUER W ARIT I W Ä R T KÄRE FÄDER NESLAND THE THER HAFFVA FÔRDT DETTA W A P N OCH GRYPE NAMPN ÄHR MEDT THEN WÄLBORNE HERRE H. MAVRITS GRYP. FRIHER RE TIL WYNÄÄS OCH TERNÔÔ SWERGES RY- KES RÄDT OCH GENERAL FELDTHERRE FORDOM NV SALIGH HOOS GVDH NEDERLaGD EFFTER
AT
AT W^LBEMELTE S. HERRE INGE MANS ARFF- VINGAR EFFTER SIG LEFFNAT VTAN 4 DÖT TRAR DERF&RE DEN SL2ÜCHT OCH NAMPN AL- DELES P $ SVERDTS SYDHAN $H R NEDERLAGD AT INGEN DETTE NAMPN MEDH N$GON SK^LL ELLER BILLIGHEET BOR AT B$RA*
Fuit hic MAURITIUS GRIIP Socer Illuftr. Domi né HERMANNIWRANGELTL Ad immortalemve- ro ipfius gloriam pertinet* quod, inter cordatos re gni proceres, noxiis, circa religionem noftram, mo liminibus ftrenuiflime fefe oppofuerit. Conf, Puf. c) Super hanc tabulam 'in eadem columna
[le-f
i poteft monumentum Holmgeri ducis, $. XII. lau-atum cujus au<ftor eft ReverendifT Epifc. Benzelius: & , quoniam , ut ipfe fatetur d), non âdcurate fads a piftore defcriptum fit, licet inaurati« lite r is fulgeat, illud re&ius jam , & , prout loc. cit. invenitur, heic inferere lubet ;
ERICO BALBO Rege Svecia?
KANUTUS FOLCHUNGUS cognomine LONGUS Primus vicinum monafterium,
cujus rudera confpicis, exftrux it.
Huic ’honorifice illatum eft anno C b CC X L V III.
funus
HOLMGERI Ducis, Folchonis filii, Kânuti fratris, poft ancipi tem
E 3 Cum
0 inirod. ad Hi/f. Svec. f. 477. d ) Ani i quit, S veog*
Cum ERICO Rege pugnam , tandem fuperati, & extremo affeéti fupplicio.
Exuvias Viri Nobiliflimi & miraculis, ut fama erat, inclyti, tranftulit J3IRGERUS Uplandiæ Legifer
E t fuis & integerrimæ filiæ
, - Sanâæ Birgittæ
meritis illuftriflimus •.
anno cloccc, Jubilæorum primo, Quo,
ut propius a placidis Meleri undis abeflet,
novum idque fplendidum monafterum & templum hoc
fuis fumtibus, VirReligiofiflimus erexit, Atque confpnfu Uonifar'ii Papjp O ^avi
Opera
Nicolai Allonis Archiepifcopi Upfalenfis Duodecim Veftales ordinis Ciftercienfis die Beati Auguftini Epifcopi 5c Confefïoris
conlecrari cüravif.
Ad lapides fepulcrales vifendos pergimus , quos inter eminet monumentum Benedtâi A ngeli, coram fuggefto fitum , in quo hæc , vetuftate hcet corru- ptifîim a, leguntur ,
- - - SIT - - NDICT9 ARCHIDY ACON9. VP- SALENSIS. FR. DnL FVLCON1S, ARCH1EPI
-oNIS* ANGEL.
Conferantur Nob, Peringskïoldïi monumenta UI- leraker. e) ubi lapidem hunc adcurate delineatum
exhibet. Fuit autem Benediäus ifte claro admodum, immo regali ftemmate oriundus
f).
Patrem habuit Illuftriffi Virum Johannem Angelum, Equitem aur. * & matrem Benedittam, Folchonis Ducis filiam, adeo- que frater germanus fuit Folchmis A-Epifcopi, cui et iam in Archidiaconatu fucceflit an. \27$ juxtaque Se nator regni faftus anno 1280. Tandem mortuus an. I28f ? (non MCCLXXXI. ut in Regiftr. Upf. mendo- fèex ftat). Et in antiquiori Scogenfium ccenobio fepultus, unde exuviæ ejus a Birgero Petri in eum , ubi nunc fervantur, locum, translatu funt ànno 1500.Juxta hoc egregium antiquitatis monumentum, alius attritus jacet cippus , fan&imonialis cujusdam Scogenfis epitaphium line dubio praeferens ;
H IC ; J A C E T : SO R O > ; D O M IN A ; B IA C A N T
-Q ; TMITIS EI* M E M O ... IIS;
S IB I; S I T ; V I A ; V E R A ; Q V IT I S Afh
Item alius, inanguftiori templi areola fitus: Fed ita mutilus, .ut non nifi h<æc verba inde erui poflint ; - - * TUM DnE B IR G lT l E CRJST.
Hinc digreflis, & ad chori introitum tendentibus, aliud fradlum & vetuftate maximam partem dele tum monumentum fefe o ffe rt, imagines & epita phium duarum Scogenfium Abbatiflarum continens, quarum tamen nomina, ipfo muro jam obte&a, fru- ftra quaeruntur*^ Infcpiptio haec eft*
/ f A B*
f ) Vid. P erifjgsk. Mon. Uller. T. i.fag. 13$. * non vero
f ABBATI - - - IS HIC ; T E G IT OSSA D U A ...E N : EA’
PRIOR T E N E T DEXTRAM TUM ULI
-- UNDA - I N RA - h. e.
Abbatijfarum lapis hic tegit ojfa duarum
- nomen earum.
Prior tenet dextram tumuli fecunda finifiram.
Per chorum tranfitur in facellum fepulcrale Illu- ftrifiimae familiæ Wrangelianae , ab HERMANNO W RANGELIO circ. an. 1620. quo tempore & ipfum templum reftaurabatur, exftruftum. Super portam, per quam in (acellum introitus p a te t, hi verfus le guntur.
HERMANNUS W R ANGEL REGIS REGNIQUE SE NATOR
MARSCHALLUS CAMPI. VIR GENERALIS EQUES QUOD s i d i MURTALE EST, VULT HAC SUB
CON-DERE PORTA
PORTA H £ C PARTA SIBI IN MORTE PARATA
S U I S '
Aîo 1 d . 27.Maji.
Juxta hanc epigraphen ftemmata huius dom ini infi- gniaque in lapidea tabula affabre caelata, ut & ab ucroque latere portae illuftrium ejus conjugum, Gry
porum & Gyllenflierniorum ftirpibus prognatarum,
fchemata genealogica, annis 1620. 6c 1634. adornata confpiciuntur. Ipfam cellam , quae magnifica fatis, lplendidaque tu rri infignita, <3c feneftris illuminata eft, fi intres, a finiftra tibi eritD om ifti HERMANNI W RANGELII ftatua equeftris e gypfo , maximo artificio, ad juftam hominis magnitudinem elaborata.
