• No results found

Dissertatio academica de virtute poëseos Homericæ, quam, consent. ampliss. ord. philosoph. in regia academia Upsal. præside ... Carolo Aurivillio ... pro gradu publice examinandam sistit Petrus P. Hillberg, Gestricius. In audit. Carol. maj. d. XXV. Junii,

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertatio academica de virtute poëseos Homericæ, quam, consent. ampliss. ord. philosoph. in regia academia Upsal. præside ... Carolo Aurivillio ... pro gradu publice examinandam sistit Petrus P. Hillberg, Gestricius. In audit. Carol. maj. d. XXV. Junii,"

Copied!
28
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

H . B. C. D I S S E R T A T I O A C A D E M I C A

DE

1

V I R T U T E

P O E S E O S

H O M E R I C Æ ,

au

A M , C O N S E N T . AMPLISS. O RD. PHILOSOPH. IN REGIA ACADEMIA UPSAL.

PRÆSIDE

M

a g

.

C

A

R

O

L

O

AURIVILLIO,

Poes. PROFESS. Re g. e t Or d. S. R. S. M.

PRO G R A D U

PUBLICE E X A M IN A N D A

P E T R U S P. H I L L B E R G ,

G E S T liia u S . IN A U D I T . C A R O L . MAT. D. X X V . J U N I I , M D C C L X . II. A. U P S A L I Æ.

(2)

v n o Admodum Reverendo ttane PrœclarifFmo ,

D

n o

M

ag

LAURENTIO

P O R T U A N ,

Eçclefiæ, quæ ad S. Catharinam Holmice colligitur, PASTORI M eritiflim o,

Confiftorii ibidem ADSESSORI Graviflimo, PATRONO OPTIMO.

p

rifcæ , D e c u î, H ella d o s; L ittera ti, O rbis, D e lic iu m . H om eru s, T e . A p p ella t,

Urinam . E o , H abitu. Quo. Foetarum , Principem . P h ilofop h oru m , A ntiqui/fim um .

P o fles. A g n c fc e r e , A g n o fc e s . Certe. Com item . C ujus, T u . Patrem . D ilig is ,

F a re s. C on fan gvin eis. In d u lges. V o tis. Æ que. S it. Interpres. F e lix . V enerabundae, M e n tis, M e« ,

G raecus, S e n e x , P recor.

A tq u e , H eroum . Olim. T o t . G ran des. S în lù s, E x p licu it. T ib i. N u m en .

Q uo, O m nia. R eguntur.' Quicquid. E g o . Optaverim. E t, D ig n u m . T u . Q u o d . Optes. Judicas.’

Concedat.

T e . S er v et. T u is. . E t. B o n is. O m nibu s,

Quorum. E g o . Q uia. S e t t o r . C o n to rtio n em ; E ro , Q uoad. V ix ero ,

Admodum Pv.everendi atque Prarclariflimi N O M IN IS T u i

Cultor humillimus, PETRUS P. HILLBERG.

(3)

1. N. J.

$. I.

ræcorum Poëtarum fîngulis, quo­ rum a nobis hodie carmina exa­ minari pofiunt, ætate ica ante­ cellit H o m e r u s , ut non nifi uni poftponendum Hefïodo cenfc- ant quidam , plerisque contra judicantibus, nihil huc usque s eodem floruifîe tempore ambo

credantur, a) Enim vero antiquitatis in H o m ero re-

motiflimæ indicium vel illud fuerit, quod fabulis fe­ re obvoluta vacillent, quæ de patria ejus, parentibus, appellationibus diverfis, vivendi genere, cafibus va­ riis, & morte denique narrari ab Hifforicis, quos jl- li quidem proximos habemus, inveniuntur, five ve­ ra horum nomina præferant feriptiones, five

finxe-A rint

obftare

n) Fabric. Bibi. Gr. T om , I. p. 85- 86. 37o. iq .

(4)

æ ) * ( »

rint fimulando au&ores alii. b) Neqtie certius

quidpiame fuperftitibus reliquiis prifci orbis erue tu r, quam quod lin. X L V . in Pario Marmore a p p a r e t :

d ( p’ é OfXY\ços o 7roiijTrjs icpdvti s t*} IH IH A A A I1 I {3c&<tiå s u c v t o s

dSiivcov hoyvY\Ta, ex quo Humerus Foëta claruit anni prae- ter ierunt D C X L III régnante Athenis Diogneto, un d e

i nferendum, anno D C C C C V IL ante re dem tu m o r ­ bem in vivis Poetam fuiiïè. e) Ecfi enim fuflftcere hoc nequaquam poterit de vita celcbratifiîmi Poëtæ fcire plura cupientibus, inferviettamen conciliandis, quoad licuerit, dilcrepantibus multorum opinioni­ b u s , & Perraltinum faltem Abbatem r e d a r g u e t , qui conftantifïïmæ tamæ negle&a anftoritate , ubi Æliani locum de i parfis initio partibus Homericæ Poëfèos haud re&e intellexerat, usque eo fufpicandi licentiam intendit, ut ne exploratum qui dem fatis arbitraretur, an, qui dicitur, Homerus in orbe un: quam exftiterit. d)

§. 1L

Sed fi ignoranda erant aliqua tanto de Scripto­

re,

gratulemur nobis, iftam injuriam palîa efle cetera potius,

b) Vid. quæ ex H erodot. Ariftot. Plutarch. Proclo

difputant L eo Allât, de Patria H om eri,L ud. Kûfter. in Hiftoria Critic. Homer. Anna Daceria & Alexander Po­ pe in differt, de vita Homer, adjeci, editioni Homer. Gal­ lic. Amftel. 1731. 12. tum auctor libri Enquiry in to the Life and Writings o f Homer. Lond. 1736. 8. f) pag* 171. & 216. Tom. L in collect. Baumgartian. adHift. Ve­ ter. J) Perrault. Parali, des Ane. & aes Modem. Tom. II. p. 2j. 26. Edit. Amftel. 1693. 12.

(5)

& ) 3 ( £

p o t i u s, quam ut editis ab eo ingenii monimentis

penitus careremus. Na m lit de plurimis non dica­

m u s , quæ periifîe putantur, nec de Batrachomyo­ machia, Hymn is & Epigrammatibus, quæ Ho m er i­ ca licet judicata fint a multis, vetufto tamen illi & cognomines inter eminenti Homero non videntur adfcribi pofle; fuperfunt integra Iliadis & Odyfifeæ co r p o ra , animata fpiritu, cujus grandia aufa, quot­ q u o t protulit h u m an it as , elegantiores mentes admi­ rari etjam tum non puduit, qvu m inveniflent tamen,

quæ ali(]ua ex parte reprehenderent. N e m o certe,

five o l im , five noflris temporibus, adeo exfors inge­ nii nomen profeffus e f t , u t r o t a illa, poftquam legit, ferio culpaverit ; animofius fi qui convellere ingreffi f u n t, hinc illinc factitatis accufàtionibus, vel indigna flimulatos conffat malevolentia, vel noftriævi luxu­ riantem elegantiam fimplici in ilio & a nobis fejun- ftiffimo quæf mfî e, vel infidis adhæfifîe verfionibus, vel nimiam denique doluifle laxitatem fupra merita non nun qua m & efiufifiime laudantium. Platoni a u ­ tem , cujus in Poetam cenfura ardentiores hujus tant­ opere torfic amicos, in deliciis fuifTe, non ex dicen­ di folum genere apud Philofophum, quod plane eft Hom er ic um , nec Oialogica modo e forma tra&atio- nis, Homericis colloquiis fimillima, fed vel potifll- m u m ex opinionum ipfarum colligitur indole & fpe- c i e , quas pcrcenfet Academicus Dof to r, quasque Homeri derivatas e fontibus inflfcuta comparatio

docuerit e). N e m p e quoad patebat apud Græc os ,

A 2 &

e) Maflieu Parali, d’ Homer. & dc Plat. Tom. II. des

(6)

& Latinis dein reclufus vifebatur antiquifiîmorum

Scriptorum chor us, H o m er u s probabatur unice, h u ­ jus ad exemplar fe componere & Poetæ & Oratores & Philofophi laudi ducebant,’ hunc confulebanc Hi- dorici, hoc arbitro dirimebant gentes ortas inter fe invicem controverITas, hujus feliciffimam in fingen­ do indudriam Ipe&abant Statuarii & Pifrores, hic e- rat, quo legendo fe oble&abant Principum litteratis- fimi, cujus ignorare monita lufusque nifi infimæ ple­

bi non licebat, quemque ad Indos usque celebrem hau d tarda fama tulerat. N e c fcimus fatis, an ulli mortalium plus tributum fit laudis, confentiente fe­ re favore cultioris olim o r b is , qvum & datu as, il­ lius in memoriam, pofitas pluribus a gentibus m e m o ­ rent Hidorici, & indituros ludos publicos, & cufos n u m m o s, & dicata templaarasque Deor umque adeo in faftigium, qui vulgo putabantur, eve&um, ut A- potheoleos oftendit a Cupero potifimum explicatum

marmor f ) . Ac nimium indulfiffe fibi quamvis ex-

idimentur haud injuria, qui fuo agebantur impetu ad honedandum quem deperire femel inceperant, ta­ men faftum i n d e , ut ad nos usque pod ter prope mille annorum intervallum, quodfcriptionibus con­ tigit pauciflimis, fan&iores Hebraeorum fi exceperi­ m u s , transmifia fint Homerica carmina, corre&iora multum & pleniora, quam deprehenduntur alia, ju­

nioris ex ævi operibus refidua. Eteniin podquam

litteris confignaverat Iliada & Odpfleam H o m er u s, nec m . . i. i.— i . , — - ■ - ■ ■ • ■

f) Gisbert. Cuper. A potheof yel Confecrat,Homer.

(7)

nec ut autumat Jofep hu s g ) f canendo folum audito­ res docuerat, accidit quidem , ut continuaferie haud ubique exarata, fed particulatim potius, tede /Elia- no b ), uti vifum fcribæ cuilibet f u e r a t , variisque discreta titulis circumferrentur. At mox fupervenit L y c u r g u s , Laconicæ pater feveritatis, qui partes fingulas utriusque carminis, ex Afia in Europam in­ duxit difpari confpscuas habitu , donec jubenre Pifi- drato hujusque filio Hipparcho, Athenienfium regi- b u s , eu m in ordinem nu merumque XLVIII. libro­ ru m , quem hodie fequimur, digererentur. T a m il- lu dr iu m virorum publica dudia aemulabantur datim Critici & interpretes omnis generis, quorum illuc ducebatur acumen & diligentia, ut quam integerri­ mu s traderetur Home rus p o deris , nec defideraretur quidpiam, quod intelligendo ilJi facem praeferret. H i n c editiones aliae pod alias, nec commentariorum feges minor. E a ru m celebriores duæ. Altera juflu & opera Alexandri Magni ab Aridotele, Anaxarcho & Callidhene perfeQa vocabatur:/* vd{Sy)xoç e fcrinio% quia pretiofidimo Alexander condiderat, altera Ari- darcho abfoluta cenlorc, efîe eadem creditur, quæ

hodie vulgari typis folet. Commentariorum ut

innumeris fere junior aliis, dc uberrimus is ex d at, quem e veteribus collegit Eudathius, Thedalonicen- ds Archiepifcopus, clarus fæculo R. O. duodecimo.

§. III.

Scilicet nobis quia non jam e d propofitum,

Ho-A 3

meri-g ) Contra Appion. Lib. I. p. 439. T o m .II. edit.

(8)

mericorum operum pe r p et u am texere hidoriam, co n ­ cedat, pre cam ur, L e & o r benevolus, ut notatis pau- eiflimis illis, quibus deditui forte haud potuiflent quas mox fequentur, definire conemur, qua fe v i r ­ tute commendet vctufta adeo Poëfis, quidque de c o ­ ris inde manfuecioribus nos inter adjungi poffic ftudi-

is. N o d r o utem ur judicio, d c podulat indituti r a ­ tio; fed no dr um non putab im us, nid quoad exigere liceat eorum ad prasrcr ipta, quos judicaffe rettifïïme

de re tota arbitramür. H o r u m agmen ducat Diony-

dus Halicarnadends. Tfc ô/ur^vms, ait, 7r0trj<7Eù)Ç 8 /M C tV

rwoi T8 rxfJLxros fjunçetv aÅA sktv7:*7cci rc cvfXTrccv' xga Xccße £>?Acv tiêôov re rxv exii xcy 7Txl:av, xgj /j.ey$§8s xofj ty\ç otxcvoßixs xçH rwv uXKcov ocçerav cLtiolvxv eis ciXySr} rrjv 7Txçcc cct fxlfxrjaty yXXcty/xevtov, H'JWCricd! Poëfeos non unam ;partem aliquam fpecla, fed conare ut integram afje quavis, mores exprime affeclds, terminos ejus £f dijpofitionem ö" virtutes ceteras intuere ita , ut bis non di/ßmilia tu quoque moliaris i). Qnamquam enim eos potidimum alloquitur Græcus R h e to r , qui H o m e ­ r u m imitari velint conficiendo carmine, valebit ta­ men regula nobis pariter, quibus de vi & meritis

Homericæ Poëfeos dicenda lententia. Seriem con­

templemur utriusque carminis univerfam. Iliadis

haec fere facies. Suborta inter Agamemnonem, Græ- ci ad T r o ja m exercitus lupremum d u c e m , & Achil­ l e m , virium prædantem robore, gra vi s rixa in tan­ tu m effervefcit dididium, ut ex acie fe luosque pe­ nitus hic fubducerer. Illatam filio injuriam Thetis

mater

(9)

& ) 7 C &

mater J o v i queritur, & obtinet, ut vindicaretur. N e m ­ p e , mifTo fomnio, J u p p i t e r Agamemnonem conci­ tat, ut in hoftem copias proferret. Paratis ad p u ­ gn am ab utraque parce omnibus, Paris & Menelaus dimicatum prodeunt. Exitus is certaminis, ut vidlo- ri Paris intervenientis fubtraheretur ope Veneris. Q v u m autem datam contra fidem Pandarus e T r oj a­ n o r u m globo, fuadente Minerva, nupero Deorum e concilio mifta nuntia, telo Menelaum vulneraffet , concurritur undique in caedem multo fævifîîmam. A r q u e G ræ co ru m inter ceteros dum mira edit Dio* medes fuæ fpecimina fortitudinis, præfidium vix ali­ ud fuperefte Trojanis videtur, quam ut urbem H e­ ctor ipfe repetat & publicis ibi precibus reconciliari

Min er vam curet. Q u o pera&o, fupremoque vale

dicio conjugi & filiolo , redit in prœlium. Placet i-

terum fingulari certamine debellari. Fi gu n tu r con­

ditiones , in mutuos i£tus proruunt H e à o r & Ajax, ad viftoriam nihil promovetur. Miflis utrimque præ- conibus de induciis convenit, ut fepelirentur m o r­ tui, utentibus etiam brevi quiete illa Græcis ad m u ­ nienda caftra. T u m Juppiter deliberata re affligendos Graecos decernit. N e c mora, He&orea vi pr em un ­ tur adeo, ut habiti pefîime cafirorum poil vallum co­ gerentur fe recipere« U l t m u m illud Aga m em no n cum ducibus cetepis arripit r em ed iu m , ut mifïïs le- gatrs Achillem mitigarent. Sed implacabilis hic nul­ lis aut muneribus movendus aut precibus perfeverac. Neque tamen ani m um adbnc abjicit A g a m e m n o n ; cuftodias difponit ? in caftra hoftium Ulixem & Dio­ m ed em

(10)

& ) 8 ( £

medem exploratores mittit, fe fu os q ue inftruit in p u ­ gnam quam diligentiflime. P u g n a t etiam m a g n o impetu, donec & ipfum necefîe effet & plerosque Græcor um Principum vulneratos in caftra reportari, haud fine tumu lt u, qui Achillem ipfum m o v i t , u t Patroclum fciicitatum mitteret. H e f r o r , q u e m p a u « lifper detinuerat cœlefte juflum, nunc inflat eo f e r o ­ cius. Caftrorum vallum o p p u g n a t , portas disrum- pit, in naves usque fugientes pellit. N o fris per t e ­ nebras clam petendum mare cenfet A g am em n o n ,

contra retinentibus Ulixe & Diomede. U nus N e ­

ptunus frafras Gr æco ru m fpes luffinet ; dor mie nt e J o v e Ajacem firmat ita, ut Hefrora denique pro- (fernerer. J u p p it e r autem, fraude cognita J u n o n i s , N e p t u n u m coercet, H e f r o r a , medente Apolline re- flituit, novam meditatur calamitatem Græcis. J a m

injefra ah Hefrore flamma ardent naves. Patroclus

igitur amicus intimus Achillis ab eo impetrat tan­ d em , ut in pug nam , Theflalicacum cohorte, Achil­

leis tefrus armis immitteretur. Variatur p rim um

feena Achilleæ opinione virtutis, fed per fonatum mox trucidat H e f r o r adjutus Apolline, direptis ar ­ mis. Nun ciu m cladis vix cepit Achilles, qv u m ad ulcifcendum profilit, immani primum voce terrens,

armis dein u(us a Vulcano recens confefris. Patro­

cli interea fervatur cadaver. Achilles autem recon­

ciliatus publice A ga m em n o n i , quorfum cumque ra­ p it ur , fugat, flernit, proflratos cumulat, nihil us­

quam veretur obflaculi. Ac permittente J o v e , ut

rem agant Divi mortalesque quemadmodum lingulis

(11)

judi-judicaretur optimum, fragor oritur, ftrages, hor­ r o r tantus, ut telluris veluti ipfius compages treme* ret. In urbem disjeftis Trojanis, (olus reftat He&or, p u g n a m initio eludens, poftremo pugnans ita, ut A- chillea transfoderetur hafta. Hinc Patrocli revocat fun us, omnis generis honeftandum cultu. N ec fegni- us ab Achille redditum Priami precibus corpus Ilii, publico lu&u, per undecim dies, Trojæ prolequitur Kegia domus & univerfà civitas. Odyfleœ argumen­ t u m paulo eft fedatius. Deorum ftatuitur concilio Ulixis in patriam reditus. Ante vero Telemachus, graviter increpatis principibus, qui fummam ad fc r e r u m pertraxerant, & matris infuper nuptias im­ po rtu n a temeritate ambiebant, anquifiturus Patrem, M in er væ jufTu abit. Venit Pylon, in vi fit N e fto ra, m o x Lacedæmone Menelaum audit, de Ulixe narran* t e m quidquid refciverat. Proci perdendum abfen- te m decernunt. A t J u p p it e r , delegato Mercurio, praecipit Calypfo ut Ulixem dimitteret. Hic naufra­ gio elapfus in Phæacum litus projicitur, Nauficaë Alcinoi regis filia prima con(picit & parentis in do­

m u m ducit. Humaniter excepto hofpiti paratur na­

vis, qua deveheretur. Dein rcgatus ab Alcinoo quis effet, qui detinuifient errores, quæ vidifiet, quor- fum tend er et, enarrat. Gratifiima oratio audienti­ bus nova meruit abeunti documenta amicitiæ. In Ithacam exponitur, apud Eum æum paftorem per- n o & a t , quem eodem petit tempore redux ab Lace­ dæmone Telemachus. Patrem filius agnofcit, in regiam, falutatum matrem pergit. Eodem venit

(12)

æ ) « o ( &

jam pater E u m æ o comite, fed n o n d u m agnitus; ad

procos Penelopes divertit. Irum pugnis fupeiat i

Penelopen procorum cin&am (ludiis & muneribus contuetur, nec minus turbas fpeftat damnaque plu­ rima, quibus vexari, abfente eo, regia domus coe­

perat. C u m Tele mac ho per no&em arma conqui­

rit; cum Penelope fermonern fociat, narrantemque iplam audit conffituifie tandem fefe, tot e procis m a ­

ritum deligere. Euryclea nutrix regem efTe intel-

ligit, fed edicere prohibetur. Feftee celebrantur e-

pulse, (ollemne accenditur lacrificium. Ulixes varia

injuria deluditur. Penelope adftanribus circa procis,

maritum fibi fore nuntiat, qui Ulixis arcum te nd e­ ret ita, ut ipfa dittura eflet, Fruftra moliuntur fin- guli. Ulixes rem perficit & duobus interea fideliori­ bus miniftris lefe aperit. M o x armatus & ftipatus

Telemacho amicisque illis du o b u s , rebellem o b t r u n ­ cat cohortem, Phemio Poëta excepto & praecone

Medonte. N e q u e in reliqua purganda dom o, com­

ponenda , expiandaque cunftatur. A cc ur end Eu -

rycleæ non credit initio P en el o p e, Ulixi autem red­ dita Divinitus priftina forma, maritum fibi illa qu o­ que redditum kctifiima perfentit & ample&itur. In- terfc&orum animas fuis disponit fedibus Mercurius. Ulixes ad La ertem properat, qui lervati filii inopino plenus gaudio promtifiimam commodat operam, ad fceleris ultimo focios & defenforcs exftirpandos, tori­ que adeo imperio priftinam reftituendam tranquilli­ tatem,

(13)

» ) « ! ■ ( » «. IV,

Qui H o m e r u m ipfe l e g e r i t , non nifi primas - tantum lineas poficarum ab eo rerum ardfifïïma , q u a m dedimus, capi potuiflè effigie dolebit. N e q u e tamen accidet, opi nam ur, ut hæc ipfa, manca quan­ tu m v is & obfcura, copiam non oftendat vimque fere im me nfa m in eo, qui tantum agmen diverfiffima- r u m imaginum , fingentis ipfe fui commentus cer­ ni tu r ubertate ingenii. Habueritne verniliores, quos imitaretur Poetas & quales , affeverari certo non

potefl. At fi vel exflitiffe vulgo, Trojano etiam de

excidio, ca r m in a , q v u m ad feribendum fefe applica­ b at , lar giremur, perflabit nihilominus fidlrix illa foll- ertia, quam pulcherrime e ffrit créateur Calli appel­ lant, inexhauflæ mater abundantiae, & rerum tam præfens domina, ut nullam non fuo arbitrio fubjiciat, nullam non defervire jubeat inflituto, cujus fit ex­ plendus ambitus. N u s q u a m eget H om er u s, fati­ gatus nusquam audendi remittit alacritatem, auden­ tem nihil impedit rem oræ, obfequiofa comitantur fa­ cilitate quæcunque in terris non modo fed in cœlo etiam attingi fele humana cogitatione patiantur. U- nicus aeflus ille» a quo incipit Ilias, impatientis ani­ mi in Achille, haud per fe fane efficax magnopere ad patentius aperiendum fpatium carmini, H o m e r i ­ co tamen ubi concitatur ab ingenio, tantam fubito in amplitudinem propagatur, ut fedecim mille ver- fibus idoneum, nec debile ulla ex parte,argumentum dederit. A c ditior quamvis videri forte poffit adpara- tus, errantis in OdyfTea fortuna Principis

(14)

que interea dom us pariter & imperii fecuritas, li­ quet tamen io x potius a t l u m contentione induftriae P o e t a m , quam rerum adjutum fec und itate, difil- millimos cafus idos & eduxifle in altum & fubmififTe

ventos. Ed o , di&a fcriptave eorum plurima, quæ

refert, d u d u m fuifle ab aliis; p u t e t u r , neque enim refragabimur, fuos in ufus ea convertiiïe. A t con­ vertit ita, ut per naturam r e r u m , quas conju nx it , intentis oculis, has denique exprefferit coloribus , non tam tradu&isaliunde, quam ipfarum propofitam nativamque ad veritatem accedentibus quam proxi­

me. Ingentem multitudinem comparationum non

urgebimus, nec prodigia ubique nova cœlicolarum, nec bellicarum concertationum variatas per pet uo vixque numerandas fpecies , nec cetera, q u o r u m denfa congeries oculos fenfusque nonnullorum haud implet alicer, ac folet in arbore , cui pingvius folum midusque coelum, nimia ramulorum & viriditatis luxuries A). Chara&eriim intueamur in Diis Sc h o ­ minibus, qui loquentes agentesque inducuntur, dis­ crepantiam mirifice multiplicem, Homericæque ad­ eo propriam P o ëf eo s , ut nulla certe in alia par ex­

cellat idius opulentia artificii. Humanis mentibus

vix affe&us ullus inciderit, cujus non exemplum H o m e r u s alterutri inferuerit Poemati. Nec (impii- ces modo, qui fpettari pofîint, æmuiatur; perm ixto­ rum veluti inter fe invicem repraelentat totidem vul­ tus, quot oriri h u m an o r um in conflftu m o ru m fo-leant.

(15)

& > ! * ( »

Icant. A g a m e m n o n , Diomedes, Patroclus, Ulixes, Ac hi ll es, H e t t o r , & He ro u m quis non Homerico­ r u m ? virtutem finguli oftendunt animi, cui nomen fortitudo eft. A t lentus fimul hic confpicicur, ille rapi- diffimus; temerarius alter; alter confilio magis nititur, qu am corporis r ob o re ; armis hinc arrogantur omnia, illinc fervandæ patriæ princeps gubernat cupiditas* Adornatas inter millenas facies, ne unica quidem alteri fimilis invenitur in tabula, qua congruentio- r e m , hac quidem ex parte, nemo ullus confecerit. Breviter, led & H o m er i ce , Boileavius:

L à 'pour nous enchanter tout eft mis en ufage,

Tout prend un corps, une am e,un efprit, un v if age /).

Itaque iftius, tot per fæcula, adeo perennis manfîc fundi fertilitas, ut noftris etiam temporibus , quæ diffluere politiori eruditione prope credantur, non fatis inftruftos fefe vifum iri TafTi, Milconi, Boilea* vii, Voltairii, Du Boccagiæ exiftimarint, aut natu- ræ in familiaritatem admiffôs, nifî illinc antea tam­ quam lætifflmo ex agro collegiflent pabula mentibus, quibus uficatum nihil nec tenue eflet perficiendum. N i m i r u m arte in omni, quæ naturæ rerum indita decora a f î è q u e t u r , hominumque fentienda animis explicabit, hoc eff, in fpatiofiffima ditione ftudiorum, quæ pulchrioriun diflingvi folent t i t u l o , utiliffima erunt Homerica fpe&acula, quod vix plura alibi, r e ­ r u m ipfarum formis fimiliora, & quod inde fequitur aptiora ad imaginandi in nobis vim exercendam con-

fpiciantur. B 3 §. V.

(16)

æ > h &(

Ç. V . !

Atq ui praecipiunt Phiiofophi, cavendum illis maxime in artibus, quæ imaginum varie creandarum amœnitate continentur, ne, turba ipfa fi&arum fpe- ci er um , in ejusmodi monftra abripiatur mens, qui­ bus nihil denique rationis & veritatis fubfit. H o ­ merus e r g o , quem Philofophum haud minorem, quam Poetam, antiquitas omnis credidit, perampli illius, ab ipfo inflrucli, veluti orbis incolas omn es, r o b o r a , vices, ornamenta difpofuic tam fcienter & colligavit,ut alia in confpe&um non daret, quam quæ propofito quadrarent confilio finitasque huic d u d u m

metas contingerent. Primi non repererunt noftri

homines, perfettum efTe, in quo omnia ad unum quid-

piam exhibendum confentianr. Viderat idem olim

Poëta, natura m o n t r a n t e , ia ordine ab ea fervari folito, totamque proinde, q u an ta cu m qu eeft, rerum eventorumque implicatiffimorum confequentiam, in Odyflea non minus, quam in Iliade, unum iftud jus- fit advehere, quod exfpe£tandum letloribus promi-

ferat. Achillis, Divinitus vindicati, celebrandum

nomen in mente habuit, ubi Iliados fufcepit fcriben- dæ operam. H uc igitur inclinantur & referuntur o-

mnia. Ut natalium eluceret fplendor , ortus matre

Dea fingitur. U t u n u s , qua nt um pofiet, cerneretur cun ft is, obruendus erat injuria, quæ fecedere coge­ ret a reliquis. U t non fine Nu m in e rem gefiifie huc usque patefieret, læfi agendam caudam Ju p p it er i- pfe fibi attribuit. Quibu s profpere pleraque fucces- ferant, d u m una is ibat, his nihil amplius latis eft

(17)

» } l ï ( »

praefidii, p od q u am defiderari cœperat. A d incitas re di g un tu r G ræ ci, ut fentirent poftremo, ducibus fîmul fociatis ceteris un um prædare Achillem. Et- jam dum non pugn at, dum legentium quiefcit fub* du& us oculis, fuæ virtutis emicat excellentia. H o r ­ tamine irto denique eriguntur Trojani ad redinte­ g r a n d u m c e r t a m e n , quod contra ie ruentem Achil­ le m non vifuri edent. Abfente eo , fine vallo, tur­ ribus, foda, quibus ante non indiguerant cadra, tuta no n cr edu nt ur. Illius ut tota confpiceretur gloria, gloriofidima quaevis agenda erant ducibus ex utraque parte praecipuis, quibuscum comparandus dein lon­

ge emineret fuperior. Ipfe, qui contemferat nuper,

A g a m e m n o n , fibi fe ad vi&oriam reportandam fuf- ficere g lo ri at u s , ubi temeritatem fentit, adigitur ad mittendos, qui muneribus gravifiimis, omnibusque precibus injuriæ delere ignominiam conarentur. E t ne dubia ulli edet in HerÖe tuendo cura cœlefiium, neve forte fortuna affligi Græci putarentur, gnaviter fe d e f e n d u n t , donec ja&o fulmine palam profitetur Ju p p it er , nolle fe jam ut potiantur votis. Quidquid Patroclo a c c i d i t , eodem ducit, quo agunt c u n f f a , nempe ut amare non minus Heroa leQores velinf quam admirari, tum ut minime fra&is, quæ Aga ­ memnoni d u d u m minatus fuerat, in arma reverti

poffer. Occifo Hef lo re, ludi celebrantur in hono ­

rem Patrocli apud Graecos, Trojae He&oreum fu­ nus pe ra g it u r, ut eorum (uperefie condaret nihil, quibus plene vindicatus fibi Achilles videretur, ut- que confummadb c u m le&ores intelligerent quid

(18)

quid ad liberandum, imminentis ab metu p er i cu li , patriae gentis exercitum pertinuiflet. Ub iq u e c o n t i ­ nua ferie caufiarum & ex his orientis viciffitudinis, feftinatur ad eventum ; praecedentibus, quibus fa­ cium credatur, ut fequi potuerint, quae poft legun­ tur. Raptim aut per (altum non irr u m p it , nifi q u o d humana majus follertia N u m i n i s praefentiam portu- labat, haud indigam morae, qua mortalium generan­ t u r opera. Ira fervens Achilles, quam apte q u a m ­ que congruenter indoli humanae mentis, fuccedenti- bus fibi invicem præparatur (limulis, ut flefli pos- fet? Legati primum aggrediuntur; poll audit ipfe no n fine fenfu miferantis animi clamores co r ru e n ­ tium in acie civium ; mirtus dein Patroclus refert, quot cecidiflè viderar, quæ N er to r dixerat; hinc la­ crimis idem inflat amiciffimus; tum videt Achilles volitantem in aëre flammam, quæ naves G r æ c o r u m prehenderat, denique cæfum amicum narrant ex acie accurrentes, m) Qui humani animi comitari adeo & exprimere potuit nunc ebullientem imp etu m , nun c fubfidentem iterum rapiendamque aliorfum ægritu- dinem , huic facillimum quoque fuifle oportuit in ce­ teris, naturam non deferere, id ert pulcr ifudin em,

quæ difpofitione commodifiima fingularum partium exfurgit, imitari. Multa quidem congeffit de la M o t ­ te «), ut hac laude Poetam prive t; fed texturam I- liados artificiofiffimam ab eo perlpe&am haud fu i fie, non m ir em u r , q vu m fateatur iple, vix

fcirefefefa-tri) Batteux Cours de Bell. Lettr. T om. IV. p. 167. n )

(19)

tis quodnam pomTimum exponendum argumentum

illius auctor voluerit. Ho c certum eff, in Odyflea

e a m d e m , atque vidimus in Iliade, regnare fapien- rem proportionem ac diffribucionem perfonarum a- ét i o n u m q u e , quibus Poëma conflatur. Ulixem fibi iflo carmine Poeta delegit com memorandum. C o m ­ memorat autem hac ex p a r te , ut quid redituro in patriam Principi acciderit obflaculorum, quaque p r u ­ dentia cu n tt a f u p e r a v e r i t , proponatur intuentibus. In hunc exitum confpirant, quæ de itinere Telema­ chi , de commoratione Ulixis apud Phæacas, de mi­ ris illis erroribus & periculis, quæ fubirc necefle e- rat antequam advenerat, de feceflu apud E u m æ u m paflorem &diverfis veluti momentis tem porum , quæ opus erat fumma captare follicitudine, ut ab iis ini­ tio agnofceretur unice, qui non impedirent, ubi re­ primenda denique audacia iniquiflimorum hominum & abigenda dedecora, abfënte domino, regiæ d o ­ mui æque ac toti illata imperio. Nihil heic nifi fuo

inlertum loco. Quæ brevius indicari fabulæ pofce-

bat habitus, in transcurfu tantum oftenduntur, quæ potentiores futuræ erant machinæ, omni cum a ppa­ ratu neceflario comm ove ntur ad efficiendum, quid­ quid finem laboribus imponeret. N e c in humanis m o d o , caufjas jecundarias appellant vulgo Philofophi, fed in Di vinis etiam conffituendis, hoc efl ultimis& maxime fublimibus, ea per utrumque poëma elucet granditas confilii, ut cohæreant ima fummis, nec ullo vel in angulo totius laboret fumma o p e r ;s. Efl q u o ­ que huc referenda conflantia in fervandis Ungularum

(20)

per-& ; i s ( »

perfonarum chara&eribus, qui innexi ita funt, omni in Poemate, re rum iplarum ordini, ut nifi rite hic progrediatur, ne fervari q ui d em illi poffint ; t u m quod loqu endi, agendi, quin & tacendi vices non temere defignatæ fillantur, fed ea ubique temperan­

tia Sz efficacia, quam veri fimillimam omnes praedi­

caverint. H æ c & his affinia alia plurima ubi conjun­ g u n tu r , docebunt haud dubie, nemini non H o m e­ r u m lufpiciendum efîe, cui in operibus, ingenii con­ dendis artificio, curæ fuerit

Ut jam nunc dicat, jam nunc delentia dici Pleraque differat Ö preefens in tempus omittat. o)

§. VI.

Ac fi minuta laus exifiimetur, invenire vel co* piofiffima, aut ingeniofe collocare, nifi proba fint ec- jam & homin um ad formandos mores idonea, illi quoque fententiæ nos fubfcribimus, qui ne legen­ dum quidem H o m e r u m fuaderemus, fi legentibus quidpiam infinuaret turpioris vitii. Ingenuae hone- fiatis adeo eximia promit fpecimina, ut gentililmi fub tenebris vix cogitari fimplicius aut exhiberi potu-

ifie fortius videantur. Certe non primæ tantum ad*

olefcentiæ, veteri in Græcia & Latio, ponebatur fub oculis tamquam

Qui quid fit fulcrum y quid turpe, quid utile, quid non Plenius ac melius Cryfippo ac Crantore dicit pj i

fed & Socratem Moralis Philolophiae faniffimum o- lim do&orem Homeri propterea cenfendum

difeipu-lum

o) Hor. A. P. v. 43. 44. p ) Horat. Ep. IL lib,

(21)

mm

?K ) 19 ( &

Ium contendit Dio Chryfoftomus q) , quod eadem praecepta , quae inculcare dein conatus eft Philofo- p h u s , jam ante tuliflet Poëta. Sanctioribus veritati­ b u s , quas nili Divino beneficio non cognofcimus , puriori traditas codice, fimillima haud pauca in eo vidit Thomaftinus r) & Dacieria / ) , quod mirum fa­ ne non foret, fi ut opinantur quidam /), in Æg ypto verfatus fit, ibique, aut dein alibi, fcriptores iacros legerit, qui vi vente adhuc eo prodierant. N o s illa modo e x c e r p e m u s , quorum veros ienfus Ho me ro ne pervicaciffimi quidem ofores dubios fecerint. U- traque fabula, fi univerfim fpe‘cfecur, & Iliados & Odyfîeæ, eo tendit, ut vindicata aequitas divina o- p e , & fuperatis difficultatibus triumphare cernatur

longo rerum ufu parta prudentia. N a m quod urget

de la Motte u) & Horatio x ) forte ftriCfius quam par fit inhaerentes Iloflu y) &

13

acieria z), moraliter vitiofum effe Achillis CharaCferem, ex Homero, uti noftra quidem fert opinio, probari vix poterit. H o ­ merus animum dedit maximum, nec r o b u r minus corporis; haec dominatur veluti fpecies; fed & ami ­ citiae tenaciffimum offendit, in obvios quosvis hu- maniffimum, Divini fervantiffimum cultus, datae fi­ dei nusquam immemorem; quæ fingula nifi in

vir-C 2

tuti-q) Orat. LV. p. 558. edit. MorclL r) Method, d’

etudier Chrétiennement les Poetes lib. II. c. I. p. 312. fq.

s) Praef. & notis in Homer. Gallic. pafTim. t) Mer. Ca-

faub. de nup. Hom. edit, ii) Lib. cit. p. 10. fq. x) A. P. v. 121. 122. y) Trait, du Poêm. Epique Lib. I. cap.

(22)

tutibus fapiens non habuerit. Si meritum p r æ te r omne illatam fibi injuriam tulerit immoderatius, C\ hanc fleverit, (i precibus moveri ilÜus, qui læferae , omnino noluerit,

A ces petits défauts, marqués dans fa peinture, V ef pr i t avec plaifir reconnoit la tiarure a)»

Erat neceffe Poétæ, ut hos nævos non exciuderet,, qvum exlidere alias cafus illi non potuifient, quos i-

pfius complodebatur ratio fabulæ. Qui n & pactus

Achilles cum Agamemnone iociecatem a r m o r u m , ti3ud tenebatur d iu ti us , quam p a d a s una conditio­ nes fervarat alter. Crudelem noftra tem p or a, & r e ­ d e omnino, appellaverint, qv um ne mortuo q u id e m H e d o r i pepercerit, fed quæ tum imperitabat belli* cæ fortitudinis exiftimatio & ulcifcendi amici lex in­ violabilis Homero non permifit, ut Achilleam vim

ifiam turpem crederet. Nihil autem docuifie vi de­

tur uberius, quam Divinæ curæ 8z providentiae fub* efle omnia, quæ terris five bona five mala inciderint, qvu m vix ullam vel minimam percenfeat rerum con- verfionem, cujus non e cœlo caufiam repetierit. N e c o b rcurum eft, quin uni in e u n d a Numini fu m m u m tribuat imperium , quamvis refilire non potuerit a fu perditione partientium varios in ordines Divinæ amplitudinem potentiae,, nec disjungi a licentia, quæ hom inum non virtutes modo fed &c vitia Divinitatis

quodam involvit fimulacro. Nullo quidem excufari

hæc modo poterunt ; H o m e r u m tamen liberabunt ab

(23)

-VC ) at ( &

ah impietatis crimine, qua judicarunt multi reipfa exiflimaflc eum & docuifle turpia omnia & indecora, quæ de Diis immifcuit carminibus, ambitu contineri ideæ, quæ Divinitati refpondeat. Loqui c o a d u s ut fui confveverat ævi temeritas, indicare non raro lo n­ ge voluit alia & fublimiora, quam exterior præ fe

ferre videatur figmentorum cortex. Bonorum polfc

m or te m præmia, im proborum pcenas expingit. Ni- bil adeo fu neftum, quam impotentis animi cupidita­ tibus fe permittere commonftrat; T u m pledi fæpe cives re gum ob noxas & publicæ rei nocentiflimam effe difeordiam e o r u m , quorum regetur imperio;; primarium licet hoc Iliados effe argumentum, dicenti­ bus Bcffuo b) & üaeieriæ c) vix credamus. In He*

d o r c o illo:

‘Eis ctœvcç cc/xvvsSai 7reçi Ttdrçtf d),

Augurio e ß , patriam defendere, certius omni

qnamne fentitur efficaciter dulce & decorum filis- fe pro pati ia mori ? In Ulixe quam prodigiofa & foll- ertia menti«? & conflantia? In Priamo, in A n d r o ­ m ac he , in Penelope, in Tele mac ho quanta docu­ menta caritatis, quæ hominum maxime conjundio- nem mitigat & facit tolerabilem. Helena ipfa, (ua levitate animi, quæ Europam Afiæ commiferat, flens acerbe & anteactam vitam deplorans non alio induci­ tur confilio, quam ut deformitas pateret criminis. Jmmenfum foret quæ huc pertinent omnia confèda- ri. Pertinebunt autem illuc jure merito (èntentiæ,

C $ qui*

0 Lib. cit. c) Corrupt, du gout p. cit. dj Iliad- XII. y. 243.

(24)

quibus multa inefle vis dep rehenditur ad honeftatis perficiendum decus, colle&æ perdo&oque illuftratæ commentario a Duporto in Gnomologia, quam vocat,

Homerica, e) Etenim in Poetam, qui folius u t e b a t u r

fui lumine ing enii, nemo injurius adeo exftiterit, quin fi comparet cum Chriflianorum bene multis , hoc certe præferat nomine, quod circumfpeftior cfTe & prudentior non p o t u e r i t , fi qua forte in i m a ­ gine offenderit, deiiitutus præfidiis, quæ n o n d u m mortalibus obtigerant, qvum illi contra nefarii fæpe deprehendantur & impii media in luce, quæ re ftio- ra patefecerit.

§. VII.

V er u m tamen periit forte dudum certior & d e ­ licatior Græcæ lingvæ cogn it io , ut qui diftionis in H o m e r o fummam elegantiam & con formationem, fupra quam dici polTit, r eru m varietati æquam lau­ dent hodi e, nonnifi vaga quadam nitantur au&orita- te h o m in u m , quos fuæ olim amor patriæ & præju-

dicatæ opiniones reliquæ deceperint. Ita fufpicatur

de la Motte y) . Sed contra flantibus, unum modo,

q u o d n e c diffimulare ipfe potuit, regerere fuiffet fatis, videlicet H o m e r u m Græce neque le&um ab eo u n ­ quam, nec legi potuiffe. Etenim,fiiftiusmodi uti liceret male cauta diffidentia, ne ullus quidem foret, non Græcorum modo veterum Latinorumque fed &, lin- gvis jam demortuis ceteris qui feripferunt, auefo- r u m , quem five c o m t u m , five non c o m t u m , noftra

ætas

(25)

æ ) *

3

( æ

ætas legitime pronuntiaret. Concedamus , necefie

eft, luis civibus multo fvaviorem gratioremque fen- tiri oportuifle H o m e r u m , q u a m nobis j a m , noflris qui lingvis adfvevimus, judicari poflic; nec tarnen facultas propterea lingvæ, cujus demumcumqiie m o r ­ tuae, in qua litterarum quidem ampliora monimenta fu- perfint, addifcendæ ita, ut æfhmari lcriptorum poffinc merita, denegetur aliis, quam qui diligentiam ad difcen* du m non adhibuerint. Caret Homerica eloquentia fu ­ co & blanditiis, quibus verborum magis lufus, quam r er u m po r rig un tu r fenfus. Simplex p r o g r e d i t u r , naturali agit vi imaginum, fui veluti lineamenta ævi

fecum portat. A c

1

Î artis fummam elfe, a natura

quam proxime diftare fireilitudine, cogitafTet J u l . Cael. Scaliger g ), Grammaticus major quam P o e t a , Latini peritior termonis quam Græci, Virgilianam di&ionem Homericae non ubique prætulilfer. Nihil huc usque in H o m e r o deprehen/um eft coloris, qu o d ftru £hr um ab eo re rum habitus non poihilaverit. majeftatis v e r o , emphaieos, concentus virtutumque in oratione reliquarum exempla ubi darent Magiftri artis, qui Græcam lingvam, non uti nos hodie, ex libris didicerant, led patriam loquebantur; cujus or­ dinis funt A ri fto tel es , Dionvfîus Halicarnaffenfis,

Longinus, H o m e r u m evolvi jubent omnes. Diffu-

fas interdum orationes, comparationum latiflime ten- farum fpatia, in defcriptionibus minutillima quævis nonomiflà, epithetorum frequentiam & repetitio­

n e m ,

(26)

■ » ) ' 2 4 c &

•nem, multaque expreffa. iisdem verbis, quæ variata placuifient forte dul ciu s, obfervarunt recentiores Critici. N e c n eg ab im us , in h o ru m quibusdam fie­ ri non poffe, quin noftri m o re s , nofiræ lingvæ, ab Homericis difcrepantes ament (fili diffionisque fle­ xus. Inde autem quisquis intulerit, peccafle H o m e ­ rum , habendumque inficetum, non judicabit fapi- cntius, quam fi veter um Statuariorum quoque Pi- élorumque artificiofiffima licet opera damnaret, quo d vefbtum, ar m a, fupelle&ilcm reliquam fuorum ad temporum confvetudinem informaverint. Copia fe­ re eft, omnia pervadentis, ingenii, quæ H o m e r u m , (i quo loco putetur fui incuriofior, abripuit; fed & nervofe potuifle dicere, e plurimis teftetur v e r fü s , quo captae bello flentes inducuntur fervae Achillis,

Hxrçcy.Xcv 7tçcQccgiv , aÇ)ciuv f cevroev xr,äe txcc^r

Patroclum jpecie, proprium re quaque dolorem, g )

& quo fenfus continetur acutus omnino, nec ulla fa­

cile in lingva paucioribus efferendus verbis. Ita­

que fi qui nos inter ad eminentius optent Eloque n­ tiae fafligium adfpirare , Quintilianum nec dedignen- t ur monitorem , qui Homerum cenfet a nemine jupera•

tu m , in magnis jublimitate , in parvis proprietate, la­ tum , ac preß um , jucundum cß gravem , tum copia, tum brevitate mirabilem, non poetica modo fed oratoria

virtute eminenti[Jimum h ); nec falfum putent Popium,

qui admirationem vaticinatur perpetuo comitaturum m a­

gnis ingenii / , c f viB um iri nunquam vel optimis a je ri-

ptcribus i). §. VIII.

g) Iliad. XIX. 302.. b) Inflit. Lib. X. 1. i) Jud. de Script. Horn. p. 151. Tom . VII. edit. Gall. Dacier.

(27)

& ) 2S ( &

§. VIII.

Sunt alia plura, quæ tam antiquo & u b ere in fcriptore ere&iorum mentium ftudia alliciam. Hifto- r i c a , Geographica, antiquiflîmorum jura populo­ r u m , rudioris inter homines vitae & commoda & o n e r a , Philofophicorum errorum o r ig in es , Tu« perditionis hiftrioniam, ut mittamus c e t e r a , non aliter attingit H o m e r u s , ac qui

IlcÀÀà;v d1’ 06v$ çco7Tûûv î‘dfv oc~eoc x & f vcov eyvco,

Multorum fenjus hominum £$ 'perviderit urbes A).

N o s v e r o , qui ultra Poetica jam non nitimur, ipd- u s q u e revocamur tra&ationis modulo, in Boiviniano illo fubfidamus: P Iliade £

5

* P OdyJJée font deuxgrands

tableaux, Les grands tableaux fe voyent de loin; il ri ejl 'pas neceßaire que tous les traits y Soient ß finis fS ß réguliers* C eft meme un défaut dans un grand tableau, qri un foin tro p Scrupuleux. On prend Souvent pour vrays beauté ce qui n e ß que parure ornement étranger. Il n y a point i ï endroit dans les plus beau tableau du plus grand mai- t r e , ou Son ne puifje ajouter quelque cbofe en le retou- chant. Laifjés le Comme il eß, ri eft un excellent origi•

nul. Si vous y touchez, il pourra être plus orné, C> avec cela moins beau, qri il ri etoit

auparavant l).

S. D. G.

k) OdyfT. I. 3. / ) P. 17c). Tom. I. Hift. de V

A c ad. de bcll. lett. edit. PariC 4. Conf. Strabon. Geo­ g rap h . Lib. I. p. 26. edit. Almeloveen.

(28)

References

Related documents

F001 cells increased their gene expression of CTGF, Sema7A and collagen V already after 0.1 ng/ml of TGF-β stimulation, but lumican mRNA did not respond to TGF-β at all (Fig..

Both these functions have been shown to affect collaboration and most of all the communication between a sighted and a visually impaired user, during

The consumption of fruit and berries was significantly lower in men than in women, in agree- ment with a previous national food intake survey [ 26 ], which may explain why this

Med hjälp av analysmetoderna undersöks det vilket samband de oberoende variablerna; Nettokostnad näringslivsfrämjande åtgärder (X1) och Befolkningsutveckling (X2), har med de

Sedan ska alla föremål (dokument, paket, pallar, backar etc.) som både ligger på golvet och på alla bord flyttas till en yta utanför arbetsplatsen och sorteras med tre olika

Differences in parental determinants and lifestyle factors between high, medium and low area education level were similar to those observed according to mother’s and father’s

Unlike a solar thermal system, which has a selective surface to reduce the radiant heat loss, a CPV/T (Concentrating PhotoVoltaic/Thermal) system uses a receiver covered

The problem addressed in this thesis is the detection, localisation and tracking of human workers from mobile industrial machinery using a customised vision system developed at