• No results found

Remedia Guineensia, quorum collectionem secundam cons. exp. Fac. Med. Ups. præside Adamo Afzelio, ... pro gradu medico p. p. Johannes Jacobus Kallstenius, Sudermanno-Nericius. in audit. botanico die XXII Maji MDCCCXIII.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Remedia Guineensia, quorum collectionem secundam cons. exp. Fac. Med. Ups. præside Adamo Afzelio, ... pro gradu medico p. p. Johannes Jacobus Kallstenius, Sudermanno-Nericius. in audit. botanico die XXII Maji MDCCCXIII."

Copied!
10
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

R E M E D I A G U I N E E N SI A,

Q U O R U M > C O L L E C T IO N EM S E C U N D A M C O N S . E X P . F A C . M E D . U P S . P R Æ S I D E

A D AMO A F ZE LIO ,

P H I L . E T M E D DOCT. , M A T . ME D. E T DI ÆT, PROF. R. ET E. O. , REG. A C A D . S CI E N' T. S T O C K H . , REG. SOC. S C I E N T . U P S . , CÆSAR. ACAD.

N A T , C U R I O S . E R L A N G . , R E G . SOC. L O N D . , E T REG. SOC. L I N N . L O N D . M E M B R O , P R O G R A D U M E D I C O . P. P. J O H A N N E S J A C O B U S K A L L S T E N J U S , S U D E RM A N N O - N E R I C I U S , I N A U D I T . B O T A N IC O D IE X X I I MAJI MDCCCXIII.

U P S A L I Æ

E X C U D E B A N T S l E N H A M M A R ET PA LM BLAD.

(2)

SACRAM REGIAM MAJESTATEM SPECTATÆ FIDEI VIRQ AMPLISSIMO ATQUE EXPERIENTISSIMO

DOMINO

BIRGERO MARTINO HALL

M E D I C I N Æ D O C T O R I

W E S T M A N N I Æ O L I M M E D I C O PR O V I N C I A L I R E G . C O L L E G I I S A N I T A T . M E MB R O

F A U T O R I P R O P E N S I S S I M O

(3)

R E M E D I O R U M G U I N E E N S I U M

COLLECTIO S E C UN D A .

3, Z i n g i b e r du biu m , f c a p o v a g i n a t o , v a g in is tr u n c a t is , floribus c a p i t a t i s , f o l ii s l a t o - l a n c e o l a r i b u s a cu m in atis.

Timmenenßbus K a t t o p , Sufuenßbus K åm anglii, Bullomenßbus W i - fchà et M andingenßbus T i n k k w ù n .

Crefcit in m o n tib u s Sierrœ Leonœ et alibi per oram Guineœ m a­ ritim a m in locis altis et fterilibus perquam vulgaris. Caulis Herilis, 8 - 1 0 pedes altu s, pollicem crasfus, articulatus,

vaginatus: vaginis articulos teg en tib u s, inferioribus orificio obliquo apice r o t u n d a t o , fuperioribus h o rizo n - tali t r u n c a t o , inferne g la b e r , ad dim idiam fui partem a p h y l l u s , fuperne pilifer foliatus.

Folia p a u llu m infra orificium v aginarum enata, brevisfime pe- ti o l a t a , angufto - o b lo n g a , ac u m in ata, fuper nervofa g la b r a , fubtus avenia fericea.

(4)

Scapus fpithamæus et f u p r a , a rtic u la tu s, v a g in a tu s : vaginis tr u n ­ catis turbinatis, fu rfu m m ajoribus la x is, g la b ris, firiatis.

F tores p l u r i m i , in c a p itu lu m congefli et b r a d e is m agnis lu b - rotundis d ifiin d i.

S tir p s q u o d ad radic em , co ro lla m et f r u d u m n o n d u m efi c o ­ g n i t a , atque a d e o , cujusnam fit g e n e r i s , e tia m n u m certo dici nequit. Q u a n tu m vero ex hab i'u judicari p o t e f i , five Am om um erit five potius Z in giber. — T o t a acida e f i , fed caulis inprim is et m axim e pars ejus in ferior, quæ quafi fpongiofa videtur, cellulis c o n ­ fiat majusculis et n u m e r o f i s , quæ- fuccum fcatent, > fila ve a cid u m .

I n t e r rem edia in oris Guineer' m u l t u m ufitata, efi caulis, hujus fiirp is, præfertim in fe b r ib u s , in q u a s , licet n o n æque necesfarie et p e ric u lo fe , atque illuc advenientes E u r o p æ i , fæpe tam en in cidunt populi: indigenas. Febris in genere ut m o r b i iMiilam ►'omnino habent n o tio n em , n eque u l l u m , qu o a p p e l l e t u r , in lua lingua n o m e n . Sed {ex pefiimis ta n tu m gravisfimisque ejus f y m p to m a tib u s , ut capitis et ventris d o lo r ib u s , torm inibus et fo n t i re liq u a , filam . d e n o m in a n t. Idinc Africanas gentes fe­ bribus n u m q y a m i la b o ra re r e m itte n tib u s , m inus r e d e c o n c lu d itu r. R a r u m r-enim non e f i , ut veros quamvis faciles , patiantur fe­ b r iu m accesfus, .q u i. in te rd u m intra fpatium viginti q u a tu o r h o ­ r a r u m cesfant, et ab eis p r o iolfiro d o lo re capitis h a b en tu r. Sunt e t i a m , apud quos accesfus illi pluries r e d e u n t, et febris, cucfumi#«nplet;eodeiiit pFO»fus;mQdo.atqufi a p u d Europaeos.

E j u s m o d i - i n f e b r e q u u m ficis v e h e m e u s e f i a tq u e im p o r t u ­ n a 3 h u ju s fiirp is c a u l e m f u m a n t , q u e m d e c o r t i c a t u m , et t u f u m

(5)

c u m aqua aliquantisper coquunt. Q u o d fic o b tin e tu r d é c o r u m ju c u n d u m et dulce a c i d u m , ut foiicus deinde adhib etu r p o t u s , et firim o p tim e fedat. Incolae alias in flatu fano fuieiites, caule u u n tu r cru d o , quem fine vel cum cortice tu m fugunt tum m a n ­ d u n t. D ecorticatus a u t e m , uti o p o r t e t , m elio r efi et fapidior. T a l i s ig itu r, crudus et tu fus, in febribus etiam u furpatur.

G r a v i s s i m i ^ , quæ febribus j u n t f i a fü n f, fy m p to m a fib u s v o ­ m itus certe efi adnum erandus. H u n c ad lev an d u m vel p l a n e

d e p e lle n d u m idem hic caulis & utilis efi & m u ltu m u f i t a t u s , q u e m in finem antea bene ra d itu r vel o m n in o d e c o rtic a tu f, qiio f a d o , e m ed u lla refidente exp rim itu r f u c c u s , qui crebro b ib i­ t u r , donec v om itus

cesfet-Ca u l e etiam u tu n tu r G u in e e n fe s, q uando lippitudine laborant. P artem fcilicet ejus in feriorem n o d o ia m tarndiu fupra ignem te n e n t , donec bene tepefeat fu c c u s , cujus deinde exprcsfi guttula* aliquot oculis infiillant. Id quidem paullisper m u ltu m d o lo n * affert, fed utilitatem habet veram in fcrofplofa. ut ajunt, inflam m a­ tione five quas dicitur Ophthalm ia m e m b r a n a c e a Percelebre igi­ tu r efi apud illos hujus re m ed iu m m o r b i , qui tam en in o ra gtiineenfi, ut omnis in genere e p iphorâ / ‘ adtnodUih ert infre­ quens.

' j , i

C o n V u s i o n i b u s d e n iq u e a d h ib e n t u r hujus fiirp is f o l ia . R e­

centia n i m i r u m in m o r t a r i o trita & igrie calefatfia c o r p d r is p a rti e i , quas c o n t u f i o n e e f i « ff c ^ Ia , i m p o n u n t u r .

J . / fe.

(6)

1 2 g!.!.".1" 4 C a p s i c u m baccatum , L i n n .

Timmenenßbus Bam bà.

C refcit in Jocis r u d e r a tis, h ortis n e g l e d i s , v er v a d is crudis £ e - p tisq u e f a lt u o f is , u b iq u e frequens.

F ru tex faepe 4 - p e d a lis : ram is divaricatis ram ofis : ram u lis ad p e r p e n d ic u lu m fu r r e d is.

Folia parva bafi inaequalia. 1

Flores m in u sc u li p en dentes p a llid e virid es : p ed u n cu lis ftriatis g la b ris g em in is.

C alyx laevis g la b e r d ilu te v irid is.

F ilam en ta: a n th eris aeruginofis.

Stigm a n on n ifi ap ex f t y li acu m inatu s.

Fru&us p a r v u s , o v a t u s , e r e d u s .

Tr e s in ter Capßci fp ecies in Guinea cr efce n tes, quae, quam vis fin g u læ f r u tic e s , d e cetero tantum n o n c o n g ru u n t cu m n oflratis v o n L iN N e Capßco annuo, baccato et g r o s f o, m axim a liaec e ft, q uam n o ta v im u s , freq u en tisfim a it e m , fa p o r e acerri­ m a , et ab in d ig e n is in a x im e aeflimata et usque a d e o e x p e t it a , u t eadem o m n in o carere n eq u e a n t, n on tantum ut cib i c o n d i­ m en tu m , fed etiam in m orb is bene m u ltis ut re m ed iu m tam

internum

quam

externum

eam a d h ib en tes.

(7)

O d o r e quidem c a r e t, fed om nes ejus p a r te s , f r u d u s in- p r i m i s , acrim oniæ funt infuetæ prorfus intolerabilis. M aflicata p a l a t u m te n tât, linguam et fauc e s, ferenda vero nafum et o cu ­ lo s tanta iufeftat vehementia , u t inde d o lo r nafcatur plures per h o r a s m axim e cruciabilis. P araly fi quafi co rrip itu r lingua ; (lil- lat nafus ; r u b e n t , dolent et natant o c u l i ; flernutam ento la b o ­ r a t u r et tusfi. H ic ell f t u d u s , prasfertitn a d h u c virid an tis, e ffed u s. U bi vero m a t u r u i t , n o n nihil m ite fc it, tem poreque i n u ltu m de fua acrim onia perdit.

Q u a m v i s vero h æ c tanta f î t , nonnullas tam en vel avium funt , generis in primis gallin acei, ut T etrao francolinus et bi- calcaratu s, Numida, m itrata et criflata , ante om nes vero alias Phajtanus n o d e r G a llu s, quae avidisfime illo vescuntur f r u d u , u n d e etiam in o r a guineenfi c u m ab A n g lis , tu m ab A m érica­ ins v u lg o ap pellatu r B ird p ep p er. Sunt qu o qu e parva quasdam i n f e d a , u t v. g r. A n o b ia , C o ly d ia , B ru ch i, cet. quas, q u u m m a tu ru it f r u d u s et diutius c o n i e r v a t u r , fem inum causfa , quibus i n h ia n t, d a m n u m illi adferre folent.

M o r b i , in quibus ad fuum libi carum Capficum re fu g iu n t gentes africanas, funt inprimis F e b res, D y fe n te riœ , Rheam at i f mi atquc E xanthem ata plura. Praster a c i d u m , fupra n o m i n a ­ t u m , e m edulla Z in giberis dubii e xpresfum , infufum etiam u Integro m aturi Capfici f r u d u , vomitus in febribus fæpe le- currentes (edatara-, calidum adhibere fo le n t, ta n tu m bibentes, q u an tu m fat videatur, certas dofis live quantitatis incuriofas. A u t nonnullas quoque baccas aliq u antulum tufas glufiunt,

(8)

D y s e n t e r i a ert m o rb u s in vicinia Sierra; L e o n * n o n tc m fre q u e n s , quam in regionibus orae guineenfis m agis a urtraiibus, p ræ fèrtim in ea p a r t e , q u a m ex auro n o m in a n t. U b icu m q u e v ero ap p a re a t h i c 'm o r b u s , eadem c u r a t i o , quae in lo c o m o d o d icio adeo p rofpere re fp o n d e re p e r h i b e t u r , A n g u larem a p p r o b a ­ tio n e m m agn ain q u e vulgi fidem obtinuisfe videtur. C ly s m a ta videlicet ex fucco L im o n ii, cui a d j u n d u m ert triti n o n nihil Capf i c i , im m ittunt; H an c p r im u m in fu n d u n t m ix tu ra m in «excavatum Cucurbitœ p e r i c a r p i u m , cujus extrem itatem renuiorein a n o i n fe ru n t, crasfiori lo n g u m et gracilem adaptantes t u b u l u m , q u o deinde fluidum p e ricarp io c o n ten tu m flando in întertinum r e d u m im pellunt. Ert ho c p l e r u m q u e , ut his in rebus fieri f o let a p u d n o s , v etui* cujusdam et p e t i t * anus n eg o tiu m .

I n terris tanto calentibus * r t u , qu an to quart fervet c * ! u m

A f r ic * vix t o l e r a n d u m , fub quo in C e l s i i T h e r m o m e r r o h y d r a r g y r u m f*pe ad g r a d u m usque L IV et fu p ra a d f c e n d i t , c u ip ia m fortasfe v i d e r e tu r , n o n posfe n im iru m non indigenas vacare c r u c i a n t i b u s , quos adferunt R heum atifm i, d o lo r ib u s ; fed revera res fe n o n habet. C o n tr a h u n t enim hos p r* c ip u e m o rb o s fua p e rfp ira tio n e m im pediendi im p ru d e n tia , q u a n d o ex nim ia falta- tione languentes et Aidantes h u m i fefe p r o r t e r n u n t , ibique fo m n o o p p r i m u n t u r . S * p e etiam n o d e m perp etem p e r n o d a n f fub dio d o r m i e n t e s >" id q u e inprimis* c * lo fereno et lucente l u n a , ob­ n o x ii fic n o c iv is 1 copiofi frig id iq u e roris i n j u r i i s , p le ru m q u e fl- m u l tenui tan tu m rtra g u lo x y l i n o velati. His rebus n o n pos- f u n t n o n rh eu m aticis affici d o l o r ib u s , quos cu ran d i ratio iprts prjpbatisfirrta v u lg o ert abundans fet univerfalis fudatio. Q u u m v e r o d o l o r in certa q u a d a m c o rp o ris p a rte fedet, e a m d e m ca­ l i d o f o l i o r u m et f r u d u s - C o ^ « d e c o d o fovere folent*

(9)

-= = r j

M o r b o s inter exanthem aticor, quibus affliguntur, p o p uli

g u in e e n fe s, tantum non gravisfiinus eft et taeterrimus fine dubio i l l e , quem T a w s dicunt A n g li, et qui Africas forfitan originis in A m éricain deinde et occidentalem Indiam videtur fuisfe translatus. Incipit a vehementi m a n u u m et p e d u m , articulorum p o tisfim uin , d o lo r e , cui jungitur m agna debilitas e t la sfitudo e t

q u i h o c m o d o plures faspe dies pergit fine ullo alias morbi figno. E x in d e autem febris quasdam ftq u itu r, lenta quidem et vix n o t a b i l i s , n o n n um quam tamen cum aliquo connexa frigore. S e m p e r fere queritur aeger de dolente capite, déficiente cibi a p p eteu tia et dorfi lu m borum que d o lo re , qui fub velperam fe intendit. Interpofitis aliquot diebus plures vel pauciores appa- ren t pullulas in diverfis corporis partibus, pratfertim in facie, c e r v i c e , ing u in ib us, genitalibusque et circa anum . E r u m p u n t a u te m has pullulas non e toto corpore f i mu l , neque cerro quo­ d a m - o r d i n e alias poli alias in diveifis nafcuntur locis , fed ubi u n a tu rba e va nui t , altera in alia parte fuccedir, praseunte Tem­ p e r leni febris accesfu. Ab initio m agnitudine n o n asquiparant iacus c a p itu lu m , fcnfim autem adeo increfcunt, ut* cum no/lro raureo laspe com parari tandem posfint. F lu id o impletas fune ; a l b i d o , non tamen p erlu c id o ; quando vero astate provedtiores t r u m p u n t , m ateriem emittunt crasfam et viscofam, quas manans lfuperficiei crullam inducit inftar fcabiei cujusdam fpurcam den- ifamque. Pendet fiepisfime tam m ultitudo quam magnitudo p u ­ l l u l a r u m ex ingenio febris accesfuum , qui fi lenes fu n t, paucas jpnrvasque apparent pullulas, fed majores plerum que et plures, •quoties vehem entior praecesfit febris. Sa*pe e m ajoribus furgere 'v id e n tu r rubras et fungofas excrefcentiac, diverfa m agnitudine, ralias pifum asquiparantes , alias m o r u m , quem etiam fructum in o n nihil referunt fuperficie, quam h a b e n t, inaequabili et gra- inofa. Fungofas illas excrefcentias, quamquam^ e fuperficie cutis

(10)

l--m u ltu l--m e m in e n t, fenfu tam en pæne carent. Bene n u m - quam f u p p u r a n t, fed fluidum fenfim em ittunt fp u rc u m et glu- t i n o f u m , q u o d circa m argines excrefcentiac taetram fo rm a t fca- biei c r u f la m , et in parte ejus fu p e r io r e , fl a ltio r furgit f u n g u s , varias fubmisfiones fo rd iu m albarum plenas.

I n e u n t e m o r b o fi paucae funt p u f iu læ , n o n lem p er fatis

c o n f l a t , cujusnam fit naturae. Hujus autem rei ut certiores fe f a cian t, pu Aulam aperire folent incolae n i g r i , cui ex recenti C apßco, po tisfim um vero ex ejus f r u d u i m m a t u r o , aliq u o t fucei guttulas inAillanr. Inde fi nullus au t exiguus nafcitur d o ­ l o r , tu m veram confiituit m o rb u s Framboefiam.

D e Capßco tandem n o ta n d u m e fl, potens ejus in fufum ad lavanda ufurpari capita i n f a n t i u m , qu an d o Tinea l a b o r a n t , atque ejus f r u d u m vel ipfam quoque h e r b a m , fi quis venenatos com ederit p if c e s , efficacisfimum judicari a n tid o tu m .

References

Related documents

[r]

In order to ensure that tap water is safe to drink, the Colorado Department of Public Health and Environment prescribes regulations limiting the amount of

• In the high strain region, the RV was stiffer in the circumferential direction compared to the longitudinal direction (p<0.05). The LV, however, showed comparable stiffness in

You'll save more beets where short headlands, rough ground, or washouts make steering difficult.. Fuller wheels are raised or lowered hydraulically, too, with

TO FABRIC MARKET SURVEY ORNAMENTATION FIT TESTING SWEING MARKER PLANNING SPREADING CUTTING TESTING OF FABRIC WAEVING OF FABRIC SOURCING OF. IRKAL SILK AND

ordinary regression which is used when the dependent (response) variable is a dichotomous variable (i. it takes only two values, which usually represent the occurrence

ut in ufum medirum vel in primus cibalcm atque apud nos con- verti posfet atque apud Guineenfes, qui ejus radicem potisfi*.. mum rectntem non fatpe tantum manducant, fed

Dolorem capitis, quando primum in mortario tufa, deinde in. olla ferrea calefada et tandem linteolo inclufa