3C Μ: κ ϊ· Sl s'
Dissertatio Gradualis
ΓΡ1? ITIN
Id eft
SIGNUM CAINI
SCRUTANS & ADMIRANS, Quam,
Suffragante Ampi. Facult. Philofb»
phica in celcbri Upfalienfi Lyceo,
Ρ R iE S I D Ε
Adm, Rev er endo Ampliffimocfl VI RO,
Mag. OLAVO C ELS LO,
Grseca? Lin g. ProfeiTore Ordin.
Paft.& Prsep. in 3$érje7 Canåidorum examini modefte β (ii t
S:* R;* Maj;iis Alumnus,
NICOLAUS I NENZEtlUS,
v Anettm.
In Auditor io Qu fl av, Maj. Die ig. Martti
ANNO MDCCXIII.
UP SALI
Typis Wernerianis»
Ampüjfimo (f egregi* Fidei PIRO
Dn. andrere
nordbohm,
Camerario Collegii Liquid<vi Pa
rionis accuratiflimo, Nutriti
de me optime merito.
SpeBflt£ integratis PIR 0, F
dN· ρ ε t r er
β^3®313?®33!/
Praefe&o Territoriali Angermai^
nia? auftralis laudatiffimo , affinifat
& amico obfervando, ψ
Vit difquißtio h<ee perbrevis (β incomtaßm\ PL infertptione ornatior exeat, Vobis eajpdt) cut
voto, dat,ticat
NOMINUNVI
ofBcioililiW1 cul
SN.
R0-- Vi, Reverende at% Vraclariffimn
JDn. m. joanni
I, Η U SS,
iidPaft°ri in ®umttiin&r4& £6gfto
.
vigiläntiifimo, PrcEceptori quon-
^ dam fideliffimo , nunc vero
Evergetse benigno.
VIRO Vrudentißlmo Honoratiffimotfo
CDn. petro
7 MODIN,
-narSenatori & Mercatori inter Herno-
gnifandenfes asquiflimo irnpigerrimo-
que, ut fanguinis vinculo mihi
jun&o, ita amico fvaviflimo.
tJtnfPt. Rev, Spett. Prud. Nominum Veftroruna ipM cum omni iniolumitatis profperitatis
at,bcat& dedie a t
UNVESTRORUM
lülmtf cultor
SN, -
Lectori Benevolo ^
£ Ρ. D,
Äudtor & Reipondens*
^^p/r/d'j· B. L |
ÉllS tionem pro arg» |
♦Mk Φ A $ JM» jk
o^WiS WkS®j^3a«S9j
^-.'<>i<<Ä<«£?»j<Ä>> ^ <<^.VÄV^V^le5>.V£>> VS> <<s>4
Prowmium.
Acra DivinöNu^
mini, a primis quondam fra-
tribus Caino 6c Abele fa(itaicri*
~
ptorum anti-
^quiifimus Mofes commemo-
,
rat; illius de fruéhi terrae fa>
crificium, ut Deo ingratum,
damnatur t quae vero hic c
^-primogenitis gregis fui offer¬
ieret, Deo accepuffima fuiffe
^ narrantun Hinc faftum, ut
Cain irå & ödio incitatus fra-
^trem foras evocaverit, quos Vtl fic colloquentes, T argum
^jHieroiolymitanum introdu-
Refpondit Cain Q? dixit
A ad
ad Abeiem fratrem fuum: Nöf>
efl ji t;cium j nec eß judex ? na éflalwd feculum ynec dabitur mer-
ces bona jußis, nec ultio fumetur
de tmprobis, ne% -per mfératiot
ηcm creatus eß mundus, nefa per
miferationemgu b er natur. Gpuan
reeepta eß oblatio tuaa te cum be·
neplacito, a me autem non eß a c ca pta cum beneplacito ? Re fpondit A·
bei Q? dixit Qaino: eß judicium,
& eß judex, Gr3 cß aliud fecu*
lum, ©■* e/2 donum mercedis bond
\ußis, ßT »/r/o
probis y &* cum miferatione crea¬
tus eß mundus, 0* nnjerd-
tione gubernatur\ l^erutn )axtd fru£lus bonorum operum gubernd*
tur; ro open* mea tuis juni
concinniora reeepta eß oblatio med,
a me cum beneplacito r a te verd
ffütl
I
hön eß recepta cum bencplaato \
Cum itä inter fe duo fratires
contenderent in ägro 9 infurv
j rexit Gaiil contra Habelem „ I eümq; oceidit. Perpetrato hoC
nefandö facricidiö, reus cae- dis animo arigi & lamentari coepit, querens de amifla gra-
tia divina, &imminente mor-
te,quam tarnen evitavithac ra-
tionévlit Deüs promiferit,di-
ftante S.paginä, velie fe iignurrt
portere Caino, ne a quoquam facile öccideretun De hod
figno, racenre Scriptum, indä -
gam difficillimö cum brevitef difquirere änirritis nobis fiti
primum conjeciturås cordatis philolögis mintis probatas f
deinde eås,qu3émäjörisviden·
tur efie momenti * adduccmus»
MEM 3
4
MEMBRUM PRIUS.
j. i.
Qbis, antequam ulterius progrediamur, omnium
primo ratio nominisCai-
ni expendenda venit, ubi in tranf·
curfu nugas Judasorum de nativi·
täte Caini tangemus, tradentium»
eum pr ögnat um c (Je ex immunditia (f
gutta, quam in Sv am projecerit ferpens)
cui deinde fernen Adami dederit faculta*
tem induendi corpus naturale ι & quem-·
admodum indoles ferpentis eß oecidere
(f interßcere ,* ita Catn faßus fit hörnt-
eida. (λ) Eva vero pariens filium
primogenitum pp Cainum, a radice
fljp (acquißvit 9 pojfedit) nominavif,
laetaq'i exclamavit ηΐΓΓ—ter# VTJp
acquißni virum dominum, fperans
enixam fuifle ipium Meffiam; Ted
fub pio voto errabat de perfona.
§. II.
Rem jam propius aggredi-
ßiur, confideraturi ipfum iignum,
de
(a) L. CappeUus in h. L
de quo quidem a?gre quidquam fta·
tui poteft; interim tarnen fententias interpretum,prae primis Judaeorum^
qua? varia? 6c difcrepantes funt,
breviter infpicere juvabit.
$. IM.
Cornu feriens e fronte vel capite Caini enatum fuiife putat
Abba Jofe, quo ipfe agnofceretur
ab omnibus, 6cfimul indicaretur»
eurn eile fratricidam, quem Deus
interfici nollet.
§· iv.
Quidam apud Aben Ezram»
canem perpetuum comitem ei a Deo traditum fuiiTe dicunt, quivel
lern per prascucurrerit ad monftran*
dam viam, qua tutus ingredi pof-
iet; vel vigil dormienti adiliterit,
eum de feris vel hominibus acce*
dentibus latratu moniturus, utfib*
caveret»
5. v.
Volunt alii fuiiTe infignem ani-
m audaciam 6c fortitudmem, qua
A3
,per-
percelleret omnes euyt intuentes
yt nemo auderer ei manys violen
tas inférre. Alii torvumquendani
adfpe&um ftatuunt, quahs in ho-
rnicidis ånimadverti fölet, quq o-
mnibus incuteret terroreyi.
i vE .
R. Juda exiftimat Deurn col<
loqnentemcum Caino, in ejus gra-
tiarn fecifie folem veljamjam con·
ditum retrogrado curfu oriri i vei
mox ab occaiu in orientali plaga
confpici, querr.admodum in gra·
tiarn Jofuas folem & lunam ftare JuiTiiTet, (£)& in grariam Ezechl
ümbram folis retro egiilet. (c)
% VII,
R, Nehemias eum lepra in
fe&um fuifTe autu mat, quem ad mc·
dum Moii contigit, (d) ut hö» I
fignolfraelita? confirmarenturaDe^
ffte mifTiim:; fic leprå Caini hörni
yes m,onere voluiffe Deurn, eum
yemine eiTe interficiendum»
§.vm|
(c) i.Reg.ioiU, {i) £xod.^
$. VIII.
R* Levi vult eum a Deo in fublimi aere fuilTe iufpenfum fuper
excelfiffimos montes, ad diluvii
usque tempus, a quo tandem
una cum reliquis hominibus fuerit
hauftus«
$. IX·
Alii conjiciunt literam η fron-
ti ejus a Deo impreilam fuiffe» qua admoneretur iui lapfus, pceniten- feque agenda?, fiquidem vocabu-
lum poenitentiam fignificans apud
Hebra?os eå literå inchoetur. Sic pii iignati dicuntur in frontibus,
(e) & apud Ezechielen! eleåile-
guntur fignati fignaculo, (/)
$. X-
Sunt etiam qui opinantur lite¬
ram aliquam ,aut e nomine ipfius,
fronti vel brachio ejus impreilam, iaque colligunt ex vocula ma ,quas Hebr^is & fignum & liter Am iignifi-
cat; aut literam e magno 6c vene-
A 4 rando
( e) Jpoc. γ: i,5. jeqq, (/) cap, φ
$
rando nomine rirp: ficut hörni
nes facinorofi v el ftigmate inufto,
vel alio vifibili figno notari lolent
uc ab aliis dignoicantur, Tali iigno placuit Deo notare Cainunt»
air L. Cappellus, (g) qui diligen·
tiilime congeifir fententias Judaeo·
rum varias, ideocg coniulendus eft
§. XL *
Alii, referente J, Ad, Ofiandro, (h) per fignum Caini intelligunt
deli&a ejus , nempe , invidiam ,
dolum, cidern, frafricidium, pra«
vum exemplum, lu&um, quem-j excitavit parentibus, mendaci«
Um, &c. tum quoquc pcenas, vi- delicec maledi&ionem, laboremin
terra colenda, defe&um virtutis &
facultatum, tremorem ,anguftiam,
&exilium, quas peenarum genera
non eiFent occulta, Ted in propå«
fomnibus manifefto figno.
§.XlI.
in notis\criticis ad b./? (b) ad b.k
9
§, XII,
Sunt prcererea multa alia de
hoc figno JudcEorum commenta;
quäle eil, Junio narrante, (/) quod ubicunque locorum fuerit Cuint ib t alt -
quod fpAtium tremuerit circumflantis ter-
ta, Has Judasorura iententias rae-
moratas,aliasque, quasomifimus,
non flocci facimus, nifi quod R, Judam & R, Nehemiam ceteris ve-
ro fimilius locutos arbitremur;
ideoque ad iclidiora afferenda nunc properamus,
MEMBRUM POSTERIUS,
P$. Raster chara&eres ΐ· enumera- tos, quibus Cain in notam homicidii fignatus dicitur,
qua ab omnibus dignofceretur, alii
etiam ab interpret; bus addüci ίο~
lent, qui, cum res fitincertiifima, quandam tamen cum verbo
analogiam habere, & fpecie
tem ver i prae fe ferre videh
Λ5 Sunt
ζ*) in b. Α
JO
Sunt igitur, qui Caino propter fet
lus comrniiiüm, trernorem quer dam corporis perpetuum» ac ge mitum, adfcribanr. (a) Quemfen
(um nec B, Lutherus (b) impro·
bavit. Eandem fententiam vehe¬
menter probat B. Athanafius, (c)
dicenst talis per execrationem Dei Bus fuerat Cain, ut tremor ö wern>
brorum quaffatio, non admitteret, tit
vel cibum fibi w os inger ere pojjet♦ SiC
quoq; apud joh. Ad. Oiiandr, non·
nemo affirmat pcenam Cami tre¬
rnorem corporis epilepticum fuiile,
ita ut quaü derroniacam quandatfl
vitatn ageret, hoc ipfo, ne a quo oe cideretur, JIgno accepto♦ Quem cor·
ρoris trernorem, anxietas anirni
csedis confcii, timentisque vindi- étam, & fubiequens gemitus ex- ( a ) Theodor. Fagius in b. L foan. Chry[ofl>' ci'i
ad populum Antiochen. homil. V. bo·
mil. XXXIX\ adverjus gudjeos. Augufi<
contra V att β um Mamch♦ (jb ) in Ei Μ
(c ) Quaßione ad Antiocb.
II
citare potuifte videtur, (d\ Patres
Graeci ex veriione LXX. interpre-
tum *aw l'ni Im yy\$y
gemens (S tremens eris jtiper terram ,
hanc iententiam, majori pras cete¬
ns cum applauiu, depromierunt.
§ ilv
Ceterum Augufto Pfeiffero,(f)cum
Aber»Ezra, (/) illa iententia quam
maxime piacet, quod illud fignüm
fuerit mir acutum quoddaw evidens ,
coram Ca wo editum, ψιο de immunU
täte [ua certus redderetur. Ad quam
opinioriem ftabiliendam proprietatem
phrafeos oblervari jubet. Ν on enim
dicit Deus ppa jytm > led pp^; ponere
itaejue figmtm alicut, nort eit peculia-
rem chara&erem imprimere; Ted
miraculum edere, quali lenfu etiam
alibi hasc phraiis adhibetur, Non
enim infrequens fuiü, Deum (^)
miraculo quodam confirmare cos, qui (d) Co φ. An dr, C fand, in b.l. & Hunmi
prAett 'iones in Genefin p. m. 129* (f)
in Dub. Vexatis p. 4S- V) in Herm4
Sacr, ρ. 396. {{) h. /, (g)Job, frjSi
J2
qui promiffionibus divinis fiderr
tion ftatim adjicerent. Quemad
modum Mofes (b) a Deojuiluseil
facere figna vel rniracula coram
populo, ut crederent Miraculo
etiam Elia?, (i) quo filio hoipitae
vitam reddidit, it a in ipe & fide
erigitur
c?illa, ut tandem fateatur
fefe experiri Eliam virum Dei eiTe, verbumque jehovae in ore ejus ve¬
rum. Sic Cain, mortem violen-
tam timens, ejus immuniratem a Deo petiit, quam ipft conceiTit,
addito promiifo; eum, qui Cai·
num occidere auderet, mulro gra-
vius fe puniturum. Itaque Caini caufa, ipfiusque in confpe&u, cum huic promiflioni non iatis fidere
videretur, Deus (k)po/u/i i. e. edi*
dit fignum ,[eu gr ande quoddam miraca-
liwt, quo confirmaretu/, Deum Jerio velie, ne occideretur. Atque huc
reipicere videntur R, Juda & Ne- hemias; quorum fententiasallega-
vi-
(b) Exod.4: i. \eqq. (i)u Reg. 17; 14. (k)
Pfeif, in Dubt Vexatis P.Afc
η
ϊϊϊ Vimus §,VI. & VII membri iupe-
id· rioris.
eil §. Ill
m Operofiorera circa hoc figrum
lo inftituere difquifitionem > quod Sp.
tx Sanftus nobis non revelavit, e re de eile non videtur; fed libentercum
ur Luthero & Clario, (/) nec non e> Sixtino ab^Amama, (««) iliud nos
'e- ignorare,& determinare fruftrane-
n- um eilé fatemur;in qua potiffimum
a fententia nos acquiefcimus» Por¬
ti ro cur Deus Cainum fratricidam
l· ! non modo non voluerit ftatim tolli,
2" fedinfigni etiam privilegtolongaevi.
ni tatis vitsedonari völuerit, nen mi¬
ni nus varie ab interpretibus difqui-
*e ri fölet: aliis hominumpauciratem
i* exemplo non iridigentium, aliis
i- generis humani propagationem ,
'•o ι Vel alias rationes afferentibus ,* fed
c quemadmodum incertum eft>quid
Mofes per iignum Caini yintelli-
gat,
*
