• No results found

Aphorismi miscellanei, qvos consensu amplissimæ facultatis philosophicæ in illustri academia Upsaliensi præside ... Joanne Bilberg ... pro honoribus in philosophia ritè obtinendis in auditorio Gustaviano majori horis consuetis ad diem 28 Novemb. anno M. D

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Aphorismi miscellanei, qvos consensu amplissimæ facultatis philosophicæ in illustri academia Upsaliensi præside ... Joanne Bilberg ... pro honoribus in philosophia ritè obtinendis in auditorio Gustaviano majori horis consuetis ad diem 28 Novemb. anno M. D"

Copied!
8
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

u

Hfl 1>,

A P

H

O

Rt S

M

I

MISCELL

ANEI,

s %

pvos

Confenfu

Ampliffimje

Facultatis

PhilofopliicK

jn

Illuftri

Academia

Upfålienfi

P

R

M S I D E

VIKO

Celeberrimo

dn.]oanne

bilberg.

Mathem.

ProfefloremeritifTitno,

Pro honnrihus In Vhibjophia.rite

obiincndU

In ssftuditcrto Gufltyuno Majori

horis confuetti

Jti diem z8 Novemb, Anno M. DC, LXXXVlll

. public« ttcplaciio trUditernm exnmini

ßbjittet

ISAACUS

AUL1NUS

RevaHenfis Livoous

Excudit HENRICHS CVRIO S,

& Vjf,

'Btbliopi

(2)

tflCOin

APRORIS MVS K

Itraomncm hacfitationcm

ob

argutnen-tafirmiflimacrcdimus, Alcxandrum111,

Pon-tih Rom. tyrannico

pede

collum

optimi

Im-pcratcris

Friderici I.

Barbaroflaz concuJcafle

Ao:m clxxvii. additisexPfalmo xci. i$.

verbis:Super afpidem &c.

Equidem de

hu-jus rei vcritatcante

Lutberum

dubitavit

nullus,

potius

multa

co* hors magna:fidei

Scriptorum

unanimi

coofenfu

Pap*

faétum

de-linearunt. Nequedefuére

«Scriptores

Pontificii

poft

Luthcrum

,

qujhocex*quo

affirmarunt,

inpritris

Itali,

ubiharc

gefta

Tunt,

quiqueinre

domeftica optimi

teftes

efle

poftimt.

Vid. Pctr.Adeger.

linujmTheat.div.Regim.p.16.

col.

b.

&

Nohi/tjf. VVagenfeihia

Di

fp.

VIl. inJws Puhl, p,

i9.y?^.Tuetur

adhuc

amplius

hocipfumpi*

öuraomnem Alcxandri in. Papat & Friderici i.

Aiftoriam

atqj

inter cetera illamImpetatorii colli

calcationem

continens,

quse Augultift SenatusVcneti

juflu

lii. annos

poft rei

eventum

con»

feéta, 8cpoftquam A.C. 1577

incendio

periiftet,

dcmum

refti-tuta, ineaquepalatii Ducalis

aula,

ubi

conAlium

magnum

ha#

betur, omnium vifuinunc eftexpofita.

Vid.

VVagenf, /.

e.p.1 Primus, quantum (cio, Baroniusrom. xu. ann.

*177.

in

eo

totus defudavit, ut hiftoriam elcvaret , quem

8c

alii

fecuti,

in-primisChriftoph.

Ad. Rupertus

J.

C.

quondam

AUorfinusin

ob-fervat.adBefoldi

Synopft

p. 66).

qui

omni

nifu

laboratin

ever-tcndohochiftori*argumento,

fumfitqj Abi

confutandum

Theo-logorumpar

infignc

Job.

Gerhardum

puta

&

Joh:

Saubertum

pa»

trem , quem priorcm

inclemcntius

8c

contra

literarum

,

quas

profitebatur,

genium

tradht,

uti

Nob

"Wagenfeil

p. 57

die

t

Ar

dolet- Verum,cum Baronii argumenta tanium non

vakant»

ut

robis aliudpcrfnadere

polTent,

fed potius

ab

11.

Cafaubono

in

Proleg.

Exercit.

adverb Baronium

&

aliisreje&a,

atquc

Cl.

perto

(3)

ti

r»)

pcrto

fuperflui

ä Wagtnfeilio1. c,p. 18ad 64fatisfa&um, manet

hiftoria? fua veritas» llliqué & animo &

viribus,

dicente^ägcnl.

opusefTedebet, fiquiseaminterramarietarepracfumat.

i^fPHOR. IL

Var«« &prorfusinter te pugnantes

fententia? hodie

circum-ferumur de gentium Americanarum

origine, quasmagno

nu-mero&ftatim portinventam åColumbo

Åmericam ufquc adno»

ftraremporaagitatas

Clanrt.Theoph.

SpizelituTraft«mox citando å

p. 34ad40 additis cuiquefententiac Autorumnominibus,

egrc-gié reccnfet;interquasreccntioreslunt GeorgtiHotnit ia lib. iv.de

Orig. Gent, Americanarum,tslthnn. JCtrcberiin Prodr.Sc Ocdipo

^gypt. Vrfinim Anal.S. lib. in. c.24. & H.Grotinn

pecul.

de hac re difput» quitamen Abr,

Myliiin Comment-de hngua

Belgicaopinionem, affirmanteSpizeliop. 38,

fupprcflo

nomine

leeutus, quamveroalii dicunt ingeniicaufaconfcripfifle»

excu-fantqucillum ; hincfartoremaliquemrefutaflehaneGrotii

Diifer-tationemHollandico

quoqueidiomateverfam, memini me audi«

vilfeex oreExcell. C. S SchurtzfleifchiiPatroni

atq Prsceptoris," dum Wittebergajeram, honoratiflimi.Nemo

autem cralliuscir» cahane

qvacftionem infanivit, acjud«usMenaffebenIfrael,qui

fedudtus ex relatione falfa Antonii Monteaini

, Lufitani» perhi*

bentisrepertasef/e trib9 X.lfraeliticas inAmeric^.confirmationcm

hujusfententice

fufeepit

&promulgavitinTradL

fTpö

f. SpeIfraehs, atqueoriginem

AmericanorumIfraeliticamcxinde

aftruxir. Argumentaejus, eo quopofita

ordine . examinavit,

fabutaque

iftiusyobeiuv ptzclarc oftendit pecul,Tra&,Cdeb,Spi»

zeliusBafilc« Ao. 1661 imprelfo.

yl PHO R. HT.

Notiflimum ert, multos Scriptores profanos &facrot

Epi-eurocelebratinominisPhiloiopho

infame illuddogma, deSummo

Bonoinvoluptate corporis pofito, impofuiffe,

imoapud Rabb.

hane de Epicuro opinionem inveteralfe docetrur

cx Buxtorf.

Lex. Chald.Talm.Rabb. iuvoce

OTVp^Sr^ p. l9Sm

~

(4)

♦i

(?)

"&•

Hotting. Thef.

Philo!,

in voce

pOYVi^ÖK

p- fl.

Hinc

plerumqueauditur alter

Sardanapalus, dclirus

Pbilofophus,

ama¬

törvanitatisjiicn fapientice, porens, pecus

Philofophorura,

le#

no, helno &c, Aft cnimverb, dum dijudicandam efle rci

fcritatem non ex numero attt celebritatc opinantium, fed ex

rationum ponderibus monamcntdquc

cxillimo,

abter

ientien-dum eftdeillo. Peccavitequideminmultis alns dogmatibus, fed

pudendi ablurdiquedogmatis (uuod S

B.

moraie

fic oMcana

corporis voluptas) patronum

nonfuiffe,

vero

eft

perquam firnile;

evincitque hoctumvita 6c mores, quaein cxcmplumtempcnnti^,

continer.tia) > fobrictatis & frugalitatisproponi folent; tumquöd

incivitate Athenienfi fecurus vivereac talia impietatis dogroata

docere impunénon potuerit, quodipfum in Anaxagora, Socra* te, Protagora, plus fatis fpc&arelicet;tum ejusSymbolismfatis

pium,cujusSenecaEp. 28. mcminit: Initiumfolutü, agnitiopeccati i

tum incrcdibilis ejusin docendoac confcribendiscot libris dili¬

gentia; tum & apertiilunamentisluxdeclaratio, quamncrrpe

intelligit voluptatem, inEpiftola apud Laertium 111, ad

Mence-ceum p. 791. Vid. pol\ Galfendum dc vita& moribus Epicuri

lib.ui. &fequentibus pairim, VcrnulacusInftit.Moral, lib.j. tit,

p. PuteanusinApparat.Epift,Sel,Cent, IV.Epift,

99. Quomodo veroScriptoribus Profanis obviam eundum 6c

excufandtSS. Patres atquerecentiorcsinterpretandaconf.

Gaffen-diAnimadv.inlib, x. l.aertii p. »35g, 13;*. & Uftclmanni

Exercitat. dePlat. Ariftot. Stoicorum & Epicuri Phliofophia

moium, Doftrinseque Ariftotelea: f»rserogativa cap. 111, th. v.

quibus add.C'h MagniDan,Omeilii Difp. de Epicuro ab hoc

dogmate dcfenlocap. in. $>6. 6c fqq- p. 21. fq,

-^stPHOR. IK

Celeberr,Vit Dan.Gcorgiur.Morhofiiusfcculiverum

orna-menttim,infuoelegantiff. Polyhiftore nnperquoadpartem edito

miratur, non neminem Q^Curtii R.Hiftoriam Aiexancfri

K a totoculatdlimis Criticis pro genuina habitam, a neminc

(5)

...Ǥ

.(♦)

iinquumihfufpicioneTn vel minimam

(funt Cl. Viri vcrbaj

vo-catam » profuppofta &

ante ccc.annosab

ingeuiofo

quodaml-taloconfitäa habuHTe$ afiertque Guidooem

Påtinum» qui iftiuS

reiindicium fecir

calHcalinguainepift.

ay.Verbafuntprolixiora,

quam uthic addaci poftinti argumenta

verb liaec:nempequod

er-roreshabeat Gfographicos &

inprimislib.vn. quodexveteribus

nemo ipfumcitavent. &

nomen ejus fuppofttitium

elfet. Sedfi

conjediuratdanduseft locusaliquis, forte

legit hiccc

Nohil.2for-tbium, quianteillumCurtio aetatem (uam a Criticis

acceptam

dencgavit, duobus,qu3ntumfcio, inlocis. Prior eft b; Adverf.lib.

LIP. c.7. ubivoxejus ita; tAEvam Curtii

forte non tamvetus^

quamcenfentetum{ttbaftiffuni judicit

bom;nes, & nosalibiprohxiui om

pinalunfumus, Hancvero fuam opinionem

p'uribus deducirin

fuis adClaudianum Animadverf.

pv1164 6c 1165, ubiad locum Curtiilib. x.e.ix, Proinde

jure

werito^

diutwnapoßeritasi

commcutur

alrquantuium prolixius,qvam pagina: äguftiapatitur;

breviter: non multö antiquioremClaudianofuo facit

,temporcqj

Theodofiiipfumfloruilfe dicit, caulasaddir,

quod nemoGram« maticorumejus mentioncm fecerit,

nec Quiniilianus

interHi-ftoricos iftum rctulerit> cum tarnenanre cumvixilfe

perhibeatur.

Barthii

veftigiafublegit»

novoqueiavento interpolat Dan. CjuA.

APoÜerus Academ Altorf. Profeftor Hiftor. & Metaph.in

Difp.

a-liquacircularide Q,CurtioRhahita Ao; i68 vcrba cjusjf.

xii.

hsec funt : 'Prorfta ergo cum Cajp,

PZarthio NobihJJ: aqué ac

£"-rudttijf; lriro ßatuendum faerit , avum Curtit non tam vetas ejfe

qvam ccnfent etiam fubachfftni judicit bovines , ejvin

potius pro

fuppoßtitio recenttorii tujufpum Scriptor is facta habendam Alexan~

dn Magni

hßcriam,

qtupodren Ätasliterasfeltetveterumimitatione <,

, ximUm

fcribendifacaltatem

adepmopusbocce fmm Romanofut"hömme

prudirevolucrit. Antea quoquc$. ix.

afftrmavcrat,

multa

Cur-tium ex Arriano&Plutarchoctiamdecerphifc,imoilium

cx

Phi-lippiGualteri (f.^alterij en noritatem hominis.' Alexandrcidc

verfasdtfumftife

atquchiftorix fuscloluto ftiborarionisfebemate

(6)

inf?-inferuitfe; (ineoautem Barthiusipfi contrarius

eft,

vid.in

Ani-madv.in Claudian-p. i i6$. in Adverfar.lib. IF. c.j6. p.1466.

6c fq ) tandemait; neminem antefeculum xv.

ejus

mentionem

injeciflé, incufatqueipfum , Geographia: 6cnonnunquam

Hiilo-ri* rationes cum perturbafTe; nonfatisaccuratodelc&u

veradif-creviflea faliis, 8c quas funt alia- Verum

hu

jus

Molleri

crcpe«

ram&novam plane fententiamipfius collega Dn.

Magnus

Dan,1

Omeiflusraeritoargré tulir» hinc mox menfe

fubfequente

pecul.

Vifr deCurtiitsJEfateipfam

confutavit;

Barthiumque fibiipfiin

argumcntofsepiulcule contradicentem oftendit, 6cita Curtii x*

vum, &authoritatemcontraambos vindicavit.

ABHOR. V\

Gafpar ScioppiusCriticorum Criticus, &qui, cum tangic ulccraCriticorum, non raro ungucs (uti loquitur magnus Cri¬

ticusBorruhimin cogit, devar.

Ling.Lat.dEtatibus

p. 284.)in

11I-ceribus iftisreliquit, iscumdeScylo

Hiftorici judicium

pecul. Ii*

belfotulerit, acerrimcmoxabinitio p.8. CorneliumTacitum

aggreditur,cundcmqi multismodisinieftat, obfcuritaris fuoipfius

vitiodeterrimum omniumpronunciatp.14 & 61»öcob hoc

ipfum

ambitionisplurimsc, judiciiverb (quoItaloscxterasnationes o-mniumconfenfufuperare fat auda&er autumat p, 68] minimé

magnifuiflep. 8. hominefqueacutos eo non opus habere, ehe

muhbpernidofiorem Machiavello» hic enim male agendiregulas live prascepta, ille exempla traditp. 11. traducit ipfum, qvod

tantumfitus locorum nonnullorumtumbituminis naturam

aecu-raredefcripferit, nequeelfet, curhincpotiflimum fapientiam

pe-tere deberemus , quaeab aliis auétoribusnihilo dcterius tradun-tur p. z 7,28. porro pergic, Difeipulofque Taciti föreEpicureos

& Atheos affirmat, hinc juventuti e manibus eripiendus, tan¬ dem concludit: £<juamacerbus enim in amatores&

commenta-tores inrebitur ibidem, nunc non recenfeoj Nonpoteftautor

ille meritolaudari, quem nemo propterea dilexit, quod vel me*

hor, vel adullam laudabilem a&ionem incitatior, vei denique

(7)

Hl

(O

corum, qu»ftatumpublicum

formareacftabilire

queant, fcien.

tior abejusle&ionedikeflcrit

p.4f. ideoquepoftremoad astatem

ameamTacitumrelegat,

(quem iterum Cl. Bormh'ttttad

argen-team «taten»,reccpit vid,

Cogitat. p.i4.) conf. Scioppii deof¬

ficio Hiftorici Difput. tibi forte pejora invenies,

quraddncere

prolist umföret, nccé re eflo putamus,

cum velex

iflis,quae

dc-cerplimus,viriilliusmalignum

infolens & mordaciflimum Judici¬

umfacilecognofci poteft. Verum

quambene haecverba Scioppii inter fecohacreant,Criiiciobfervent.

Interimvid.7

heodonfyckii

prasfatioinnovamTacitiEditionemfuperiori

annoLugd.Batavo>

rumemiflam , cuiadd. foh. Erfenbart in

Comment. de Fide

Hi-ftoricap. in. i ix*

APHOR. VU RefertdeJefuita Ludovico

Crefolli» Nobilifs.

Mothoßui

in

Po-lyhiftore p. 7& 8. cum inlanam in Meianchtonem

, utmhvy.sc>

hoftem,calumniamfparfilfe,vocando

duosmufleafattionis

antefignams

&

veluti par

gladiatorum

Carolofladtum

Cf

Istrlanchtonem,

qui primum fpärgere in circulU atque in

c&tu

adolefcentum

Cceperint, dottrinarum

cognitionem plus

cbejfe

quam commodt

afferrt

ad

religiöntm

tuendam.

Ex

his ut

exemplum

potentimföret ad

perfuadendum,

quam

oratio*

derepente,

tanqvam Circéo

poculo ebibito,

alte"

rum

fattum ejfe

colonum, alterum

ptflorem

, ut

ejufdem

effenl

far

ina

cognofeerentur.

.Sed quam

egregium rabiei Lojo"

liticje fpecimen hoc

fit, quod alicuivel vomicumexcurere

poffit,

nontammeis, quam optimiMorhofii enunciabo

vcrbis:

Ma-nifeftabarehominisPhrenefiseftde

Melanchtone, qui in luce **

Germani», inflorenullima

Acadcmia,

cum

magnanominis "

faifima&gloria virebat, tamhorribilia

& rifudignamenda- «

cia

fpargentis.

Quid A/cIanchtoni cum Caroloifadio,

qui

nunquam in partesejus conccflu?

Quis Atfelamhtonem un# *c

quam Piftorem

fomoiaYit,

nifi

CrefolLus cum hac fua calu* "

mnia

(8)

9» , v n

mnia in piftrinum relegandus ?

id

vcro lumne

uuhumcft,

„ quodiubfimgit: magnam

hinc

in

plerifqne Acadcmiis

iolitudi—

„ riemconfetutam , & fcholaS penéomnes textu aranearum

op-v plöjas &vacuas.niuiffe } cum

illo

tempore per

A/elanchtonis

do&rioam veré florer*-Schob?Germania? tceperinr. Credo

cgo, uniee id agere

voluiife Lojolitam,

yt

mcndacia mendaciis

tegeret, neperpluat,

APHOR, VlL

Inquirere quoq.in primum

orbis

^tonardiam

forte

e re

no-ftra elfeputamus.

Controvetfiaequidem celebris,

&veJobdif-fentientium muLiitudinemnotatudigna: nosconvi&irejigione&

auRoritate Sacri CodicisGen. X,8.& i.Paralip.i* io.pofthabitis

aliorumfententiis,Nimrodumconftituimus,penes quemMonar» chiseprimordiaelsequserenda, eumqueprimum

y^/onarchamfa»

lutandumprjfitcmur. Itin

nqfiramfententiam

/eledh feledorum

Jjilloricorumcorona> Georgius Syncellus in

Chronogr.

p. 79.

Georgius Cedrenus in

Anal.h.

e.

Hiltor. ab txordio mundi

pt 9.

confentjre videturJohannes ^onarasTom.

I.Annal.

p,

n.appro-batveroChriftianus Schotanus in Biblioth. Hift»Sacras de irudi

Ilda setztep.i 15 &117. Henricus

Guthberletusin Chronol.p.ti

iz,Chriftian. Matthias inTheacr.Hift.lib. I.Se&.Xl.rmm.8.$.!?.

Micraelius inSyntagm. Hiftor. Polit.

Robertus Baillius in

Hiftor.

Sacr.&Profana in fol. fubfcribnnt&cahi &expluricois Chronic.

Carionislib. I.p.a^.Drcfseri Opus

Chronol.

part.1. p. ioo.fq. Sleidanusüb.f.deIV« Monarchiis, quorum

verba

dare polLmus ,

ni

projixuni

forer,

Haecfusrtitv,I,»B.. qux

congefta oculis tuis mentique

ea, qua par eft

modeftia

»fubjicere volui,dsbui

,•

meliora

atque

magis

polita,

temporis ratio,

librorum

abfonria,

deniqueinopirata

omnia,

&

forte

ingenium

etiam,

nunc

reeufant Prxfentia, protuo in rac

favore

in bonam obfecro

interpretaberis

;

References

Related documents

que adformam, &amp; tarnen in illa alteratione fervari modum efficientis caufae. Neque enim obftare quod medium ipium non trahatur.. *3 &lt;5). ad Magnctcm,cum aliud fit

pira neque in ie&gt;p(1 s , quia npn iunC determinaca, n^c ullam habenc nc* cefTicacerr» ex:ffc?ndi, neque in caufa (unc ab illis cogncfcibilia, cum bbera Ik voluntas &amp;

rioris aeris capax eilet, quam pulmones, con- tradli ab ea parte, ut ante oftenfum, iemper. manentjidq* nullam aliam obcauiam» quam quod aequalem lancem viceric

cent, qui non voce tantum, verum etiam o- culis quafi aiiisque corporis partibus, geftibus conformandis deftinatis, auditores alloqvun- tur, iignis equidem ii npn magis certe

inter alias boni divifiones frc- qvenäflima eft ea , qua bonum dividi fo- let in hone β um y utile &amp;

Cyündrus facüias movcatur in piano, qvam aliud •folidum reguläre qvod figurata planorum adeptU

proximo fubfeqvitur gradu: duplex ii, luminis privatio qvid aliud efle poreft qvam gemiriä umbra. ut reéte concludic Aguilonius

periculorumfy defiderat\ prat er hane lau dis Gloria: qua quidem detrafåa, quid eß. quodin hoc tam extguo