? PK.
Ilggi
T&JV VDTOfAtiVS EU
1
N SE
GT
IS
.exerc l tatlo academ-i ca
Qyam'' .. .
Cumconfenfu &upprohatione
ampliffims
FåcttlinUi Pkilofdptfacx tn
Rjg*
' j4cédtmiaPbjaliuifi
PRiE^rÖÉ
V. PLT^~,
il.
; Dn, GEORG;I O
B
É
E
JA
O
Log.
SiM
cc3pii
r
.Pröfeilöre.
Or^i-•
nanWut & SI T^colv
Éxtra
ordi«.ario.• *•• ,'vPr* ufttut» iér"Philifefbht gr*du
■'$. R.'il.'in-theo!ogica Faculrate alummis
OL
&:VS
D. R/E P P LER .US*
'
In Audiwié Vet ert Mejeri *d d
x.jutiii
Nö af. dc Lx x f. . *' »,/UPS.A LIiE.
V
'
Excudit Henrichs C"Rio S R. M.&,Acad.
i
f
S.'
R."
éM*
■I
REGNIQVE
SVECI^:
é
SEN A T O R I,
ÖICASTER1I HOLMENSIS SVPREMI CONSIL1ARIÖ»
JUGil redvctionis COLLEGll PR&SIDI,
E T
PRO VINCI ARVM VSIBvS DESTINATARVM •
RÉGINi CHRISTINA
gvbhr.natori generali,
Ejusdemquein Gothlandia & Oeländia
Legifero Suprmio ,
lüußr'tßimo Exeellcntisfmeque
Domiti*
Dn
G
E
O
R
G
I
O
I
Lib B r. in £uttt>f)ofroeri / Domino in
&
^ordttfifrorfl/ätc.
Domino&Parrono mcogratiofo.
VT ET
Nobilißimo esftnplißimoque Dom'tvp
Dn.
ANDRERE
^2(^5^21^
ie3£)«£t£)
SEcretArio regio. +
Domino&fautori meo perbcnigno.
Säluttm& ftlicet btntqut multos!
d.ö.d.
Ufa#
/ XLLV STRISSI M E DOHINE
J^EGNI
SENATOR
e r NOßlLISSIME DOMINESECIIETAK.1*-Uodéecafione Fufcum ftium me«
nendidenfu Sc
c&mmodeimitatio-nis >alteriiislitergeneris quam eg® hic intelbgo, fciteadwjoduminepi* Itolis fuis aiicubi ditferit Novoco*
»aenfisPlinius, dum åit: imitatione tptimtrunt
fmilwinventendifatultatemparart; idetiamnuna
auCui huicircoprssmiffum gratiam ei Se veniam
conciliatumireconfido. Freqtiens utiqueSi
fo-lennejara din literarum eulteribus ftiit* utfpe-eimica quandoqtte laborum fuoruns edituri,
eaillisperquam devote ac reverentcr
commen-darent, qnorutn firmil Sc gratiam ancuparii&
iubquortimaufpiciö patrocinioque fua prodirt geftiebant. vSciliceiiIiis praecipue
fua
nuncupa*reannitcbaatur,qui tamob pr«clarainrem
pu-blicamSc literariam merita magni Si illultres
erant j quamquorumbeneficiis actummaebene^
volenti» gran orraino,Si
animidevoti
teliimo*
iiium fedebere agnofcebaat. Inftitutumcerte, dum inträ quosccspitfinesmanet, prorfus
egre-gitsm e(tSi
commendabsle,
adeoque
tale qtiod
quisimitetur
digniffimunn. Ego
panter,qui
Sc
OiMi«ineofuro»uttalealiquid dermo in pitbli«
cum coner,exemp!o bonorum &officio
hujui-modia meprins inoccafioße fimiünon fmefnc«
«elTurentatoindu&us> hocqu®dinprsefens paro
adaram grati« &boniratis Illuft hxcell.*T.*
deponere,Nominique inclyto Nobibff* Am¬ pi."" T.*confecrare»ondr.biro. Ob&rmarunt
me eqtiid[era rationes nec paucar nec Jeves,ut
quodnuncmihi audaci*apud Vos famc», cum
f?ngulari quadam benign» adrniilioais jfiducia
fnmerem. Fidweia, tnquam, nor inpropria
ah-quavel ingenii dexreritare, ve! meriri cujusvif
demumvalöre repofita; fed inTua prscipue » Illuftriibme Doecune, ioage lareque percelrbri, acomnibnsdecanrata ergabonaslitera*
earura-que (eéfcatorespropenfiIiir»a volnnrare & amo# réi Tuoque. Nobihlfime Domine, mulris no.
»inibus mihi perfpe&o bumanitans &. favtiris «ffe£tu recumbente. Et facerem nunc quoquc
qnodfacere
foient
alii, qwibusfolicite ldageß-tibus,utquem enitunturlogeniiiui fcetui , ftiu
diis &conatibwsrehquis , toticjue infuper
for-tun«fa* gratiam Pacronorum magnorum
con-cilient} Virorum de (e oprirne meritorum boniratem& favorem porrohbi
devinciant,prar-coniaconcinnare virtutum, bonorum&
merito-rutn,vel ea moiiri fahem ufu venit. Eorumvera
praeeipnequ« quam maxinoe veneraimirac fiu
fpiciunt, &quornmintiutu hujus ralii venera*» tionis ,fle officii fui publiceconteftandi
docu-snentum darepermotifunt. Verumcum fupra
ca-captumtenuitatismew,tum occafiooi
prarfenti
purumconveniens
eft,
nedicam digno celebrare
prsecomo,
enumerando
faltem perfequi
cun&a
illa & fumma,qusevel naraliumfplendor
» veldignitatisfaftiguim
Illuft.32 Excell.*
T.x
rribue#
runc,quorum celebritateScpraecellentia
etiatncumprxcipuis in regno
noftro
cerras.Et quid
dicam deingentibus .quas propria
Tibi acquifi»
vitvirros,animiTuidotibusf Inilliscerte,ut
caetera»tsceam,obftupefcitanimus roeut con#
templatione Angularis, qnam
llluftr.
Excell.*
T* »n ram
conipicuo
& eminentigrsd«
cumvaldepaucis corruwunem
habet, humanitatis.
Scprolixi quo
Mufas
eariimquecitlrores
comple-cfceris Oftidii. Praeflat igicur humilima devot»
mentisvenerationeh«conania<5cfingnla colere
dcadmirari, quam intempeftiva
adumbratioRe
illis injuria«facere. Sicqueque Ti«e. Nobi« liffimeDomine» condiuonisamplitodineade-praedicar*conarer,
ad
quamTe
fiugularis ind«.
ftria,in Regem Climentissimum fumma
pieras, eique
probara
cumdevotiflima
animi
Tubje&ioneconjunåarerum
gerendarum dex^
teritas, Si infigne^liarumvirtutum
confortium
evexir. Maxima quoque Tna, qw« mihi per quadrienniumferme,
exquoNobififlf.
Ampl.n»
T.* innotui; Scfociumftudioriimprivigni Tui
cariflimi»amici meinuncinpaucisdile&iSc co-lendi,meadfcifcerevoluifti, declarara fum
be-neficia grata mente
recolerem:
nifi
pariterveterer plus
fatultatis
ad id rite
praftaadum
quam voUintatis mihi deeflfe. Inprecesifaqae*C
votadefinatjamconatusmens omais. IlluftrißT.
proinde
Excell.amT.amftibmiffe veneror,cl«-tnenterbeaigtieque pathtur gratis de
patroci-niofno hocqtialecunq; Itudicrum mecrum
fpe-cimeH hurnilime dicaturn eflej & ena» porro
in me boniratem, cujus fpetn Illufirifl. Ex#
ccll.am T ara, per coonfncndationem Viri tam
Tuojudicioquamfuavirtuteoprirai &
ccleber-rimi,benigne mihi fedfife inrellexi, conrinuare
dignetur. Velit Gmiliter Nobiliff. Ampi. T.a
ded?tiifimi höcce animimeipignus quafolet ad
benevolentiamcompofitafronte fufcipere, be#
nigrmnrtque illum fayorem, quem noa absque ingpRts comraod©expertus(um, conftamermi¬
hi fervare. DensOpt. Max. IJItiftrifl»Excell.ajli T.amfoipifem,incoluroem»florentem,in
enso-lumentum Patriae Illuftrisque familias Gylden-ftiermanseaeternuindecus,quam dititiffinae
pro-tegatactueatur. Nobilid".itemAmpi.nemT.an*
domumquetotamprofpera valettidine, aliifque
quacorporisqiu aniraseforcunasqne boais
aster-num beet.
Illuftriff.™"
Excell.'"
Tax&
Nobiliff.01*
Ampl.nis Tu*
Upfaliaed.%6Maij humilim*aulmivcntratiene
ÅNNoitf7S» dtvotijfmus cliens CT obferV*ntitfmuicultor
i
I
f
P R JE F A T
I O.
•
"T
Nfeftorum
natur
am,
ad
marem
&
habt*
I
tumJpeciminum in
academiis juvtnilium,
H
utcunqueadumbrandam
mihi
fliegt.
Ar-JL.
gttmentumfane,
ßaliud ullum, quod
amébita
fuophtlofophia
naturalis
capactjßmo
com-plelhtur,
lange
dißci'hmuTneft
(<?
intricatijji-mum. Seiheetnonminus oh (ubtihtatem mi-ramreconditum
efl
&abßrufum
, quam cumobmultipltcem
fyecrerum
vamtatem,tumfen-'
tontiarum interautlores
dijparttotem amplum
f
(SJperpleocum. Et
mrabitur
proinde
quüt
forfan
nonfint
indignations,
quifußinuerim
ego
hü
tattantisqi
difßcultatibm
mtimplicare;
qutppe quttam
lange
ab
ißaperfeUione
abfumt
quaopus
eß
adb
<ecrite
digneque
expedienda
%I utnt
quidem
levionbm,
quahic
occurrunt,eabiendispra
ingenh hebetuaine
fujßcere
pojßtm.
lndignabtindce
huiequßum equidem fateor
ad-mirationilocum effe,(t,quod
conf
immatieeru-dttionis
acerrimique judicn
virt inhoc
nü hüte ahts
praßare
valent
&folent,
& meeadem quoquerequtratur
menfura.
Ier
umdi-^ itre
atijim,
vtxamabilis
tO
tus , injudicHs
attenfurtsquammaximegrata tmo nes
ej]and
aquitatis
probe
memortmejjetum
lqui
ad
tamtxaäx
legis
notmambat
taha
åder
narexigi
debire centendit,
In
arduu
ver6öf
al
tio-J
tis mnmhii
indagmis
rebus
tngeruinonnun-quam
quantulafcunque
intsndere vires , tamfult omnitempore
innoxium
(åapad
coråatio-res
reprebenßone
vaeuum >ut eonatmfcepe
cumapplaufu exceperint,
in
errores vtrolapfusque
nunquamrioide
ammadverterint. Horum
egobemgniorijudtciofretus
hoc quidquid efi
jject-mints9
inpublicum
edere nullus
dubito.
Brt-vitåtquamihi
prolegefuit,
eritetiam proar-*
gumento
venia,
(i
quaminus funt
dilucide
pen->
/iculatequepofita. Nam
tnprepofita hat,
quin
tmomihiimperata,brevitate
multapratereun-daerantimulta itemnon ampltus quam
tan-gtnda,
A
fenlentiis aHorum
vel
anxieinqui-rendis
velprafidtnter
txaminatidts
prorfus
ab-ftinendum
cenfm;
modo
mihi
tanttjperproprio,
quam nunc
tuendam fufcept, hceret
infißere,
4
denecreÜtotem,
fiqua
aliis tal
kfuerit
vifa,
edoceri mihi
contingat. Nunc
vtroin
propofite
pergendum
eß.
Thej. I.
cnbiex menteCafdaai Inlefta die referc,qua
prxcifaparte, vitam in ta xetiuent,qua'1tfud efei
etymonapiiratiene:
quaft,
inquir, frufirafeta
wrentur. idipfealibi[£j rurfns tanqoam minus
proprium k ädaequatumdamnat&refmat,curH
id fingulare non elfe. fed cumiis communei
*
qweinfedanon func, utpoceiturionejpolypö,
pulmone marino, pluribusqiie alns adfirrrer.
Nkcinfe&a oinnia divulfa , iaque partes fcilfa
Vivere pofla, pr«cipuequa vel admodum frige*
Ätit, vtl Pra fua exiguitatequam prtmum refrigt•
rentur,docet Philofopbus[t].
(a) H*«rrit. 182. Seft.1. (b) kxercit.226. Scft,
(t) Hift. anim. )i!>.4. c. 7.
jj. II. Vetum rationensnominis,quam Arr* ftotelés k Plinius dant, ne veram & proprian cenferi «bJvis cernere licet. *Evntu*en<mvocac Ariilo'des, tO *%4 $ *n> <ruy.oi evreuset» j y i*wfunnats>
$
ovtx TDK 7?Jtj io7t Trpßinn ,h.e.i que/utacorpus
inetfurit
praungttur> aut partetan-<*
.
tumfnpitiM,dutetiamprent. Plinius fimiliter (V),
Infeäd,air. appelluta,ab incifurit.qua nunt tervt0
tumleto,nuncpcäorum atquealvi
praeinftufepda ^
rant membra tenui medofifluU tobarctitta. A fe« gmen*is iraque5c incifuris, q-iibus corpwfcula
quati circalatim diffeda 5c dilcrera habenr,
t-nunalculisbifcenomen «btigiiTeinconfeffo eft.
(d) ibid. lib. i.e. ». (t)Hift. nat Jib.11. c. 1,
i. III. Rugefditem 3c Annuleß hxc eadem +
Albertovocari,rx Aldrovando in
prolegome-liis adopuslaboriefiffimumdeInfedis» 3c Jon-Itono conftat§ qnod corpora quibusdam
qtiafi
annulisdtftin£bageranr. Et quia proprie
fangvi-semnonhabent,Ted aliumhumorem,fan'em
ni-mirumfivemueorefangvini analogum,civoüuuv
ctiamfeu exfangviüvocenonnullis ilthscindigi»
tarefrequens fuit. Sed necidfatis proprie. La¬
ims quip pcexfangviumvox quatnfettorutk patef* Iftiusmodi nanaque, fatente Philofopho [/]»
JT*
exdlo Gerhard©
joaa.
Voflio ,funt inter i,
-marina fepta, lecu(lat ieniqueomni4qua plusquam
quaternis ptdibus inmtuutur. ,
(f)Hift. anim. I.i.e. 4.(g) inEtytnol.advocemInC f. IV« Suntde qui animalculahaec noftra ob
infignetn iliam,qua pleraque conftant, corpo¬
ris parviratem, Sc defedum, uc voltint, par* tiumac inftrumenrorumcorporis nonmillornm»
quibus pr*ülisanimaliafangvineatnftrudafunt ficdici volunr, 3c ideoinceniumimperfedorü, \ fiqnacfinthocnomineenriaimperfeda,pnnere
■Qudubuant,^nipptqua,ajunc,necytnatbabent»
ntqne
»eq-,féHgvinem >ne^cor,
riefe
jecur,nefe pulmonetttlttequevefuAm,neque
ojju,
ntque[pinat, nequeadi-femiquodque inplertsque vtfm , Audtm , olfaäu» AUtnullusfit, aut hebettor[h}- Non tarnet» fteut meteora imperfectadutvolmu,
fed
quedtut dixi•tantdnonfintpurtuvarietate pradituut mutora£#].
(b)Bochart.Hieroz- part.i.l.i.c,J.(i) Franz.Hill,
anim.part. 5 I«
f. V. Verumapartum
lubie&o
nondebi-farumabfentia, ejus argnered dijudicare im#
perfs&toném eflentiaiem, inregralem &
abfo-iutam,inconveniens eilik fantort Philolophiae
inaudituir». Certtifimum emm ert nattiram»
ordinArium DeiptteftAtem Scaltgero diäam•
in neceflariis nunqtiam fibi
deelle,
quinluamfingulisjulTuDivino
proportiohatain
membro-rumvariefatem &conventenriam religiofelem#
permoliri;adeo ut
nihil
nonabfolurutn
perfe-Äumquetum rcputetur, cum natur*
{<<*.
comgruas partesfortitum fit.
Lapidem
ideo
impcr-fedionis reuen peragereq>:od
oculisviluqu«
careat, cujus tarnen neutiquam capax
elt,
neeanatura ut videat dellinatus, tatJtundem efl«
judicoac
6
quismonltrofam Ipeciem
prointe-gra.falfamprovera
fupponere
,&
in
exquißtis
natur®operibus
cenlendis coarguendisq;
nimmfibi fcdidatoriumarrogarejusnonvereretur. (k) Excrcit. 159.lcft.il.
f. VI. Eadem ,credo,deInfeftis quoque
valebitratio,qu*licet
vifeere ad
nutntionem, cordcad vitam, nervis adfenfwn
deftitutaef.t
fenr,vivnntramen,atnnfur Sc Centnlitt, utVif
alibifpe&atius narwr« arnficium comparearj quin St raaiorquafi inhofurti ftuperida prorfuf t
ftruciuraaecompage numiniv DjviifiSc fapien*
Ciaevis, quam in reliquorum licet grandroruro
»aximorumqrte corporum mole elncear. Ib
cujus re'tefbmonium.fcitnnn valdeSc egreginfra
i'liiicianimalculiexalaris tenuiiLmi culicis en to* 4,
muira, quod exArabe Alkazuinio Bo^hartus
[7] allegat, adducere hand gravabor. Locus quidem prolixus, led appofitus onrminoelt. Eft
énimal.inquir,quodin m»"naftatura fornumba* bet Elepbantie. Et qmdqutd Elephanti, culict part"
ter naturatoniuhtmm alarumauftario. Attendead
fan itatem corporis ejus , qua tanta eft , utviftu , quantumvit intenAxmr , eumvolantem non
affequa-tur. Deindecaput refpicequod corporisillus caput
effenonvideatur. In eo emm eßvtdettdifataltas& *"
audtendi. J»>ndettrebro cogitx ,&pra capttequan,
tumtlludfit:& ibi laterefatultatesqutnque tnt erte¬
res, Inesfältseteft fenfuscommunk, qutavtdetani*
mal adfe venire. z. Et im.ig nxtio,qu'u cum intu
ini» unimxl,promufcidem fuani in Hidmmergtt ,
nequrtdem facit cum '»'tdntn parietein. 3. Eteft
ytrtuiafttHtJtiva, quadifcemtt {einfequentem abeo
qutfenoniufequitur. Ab illo emm fugit. &toram hottrilocofuomanet, 4, Fa:ubåt quoqueeft confer• ^ Vtns £feumemoria3. Qutppecumfux<t fangvtnemt
fmtilliiO,txnqnamfil/i lonfuwfe dolorem intultjfe,
nepocnofrepofat quilaftts eft. f. Eft& vis cogi'
ta fira. Uftieeft, quod fugitcum
fentit
motummanusbim tn4 tutquifridteam ftbi effe pernteiefam. Sei
quamprimum quteveritmanus,rcd.it ud Itiumfuum9
quiafeit tdabt'ffe,qtioAexitiumfuunimaihtnabatur.
sJPromufuiembuhet tenuißtmam,/ed tum tenutturg fuaansavAtn, utperillantdeßvant partesfungvtntt
tenn\fj:Mt. Etcaptti ejus tndita promufiu tlla u<m
validaeß,ut,tuntfertt Elepbantis, tutverobubdli
4'jrium,ttludpenetret. 'Troinde klepbas & bubalut
ttt(ultietu vitent,adaqua fuguut. (/) Hieroz.par*. z. Ii!>. 4 c. 17.
f. VII» Hifce getrin* prorfns Sc Pliniiit
£»«] habet, qm tantum abdt tit defr&um
all-quemmembrorui« in fcis tamparvis
reprehen-dat,iitponns fabt lcm , arnhaofam Sc
inestri-cabiletn fingmorttm figurarionem > cun&arum« quepartiumcorporis (11pra modum aptam
di-gedio ew»ona.iinoque (cnfunm tamexquifiram dillindipnem <5c perfedionem admirecur, Sc
feread lnvidiam idpie ab Jtrpe.ftctione
ani-imlcula bscc noüra vinduaffc; videattir. Ljus
ir-que verba h»c valdetacierinatota indem
et-fcribere nrunimep'gebir; jn magnu,inquir. t#r-forttUi ,4U(serte majortbus ,fuulu offittna fequuti
nuten*futt, Inhv tumparvis , atque tam n*tlvt
qu*fitt«t quunta vts,quumiutxtrtcabüis perfeätcl
»bitotfenfuslellecavtt intuluc} &funt alta dtftu
wiKors. Sedübt rtfum in e* pra.endit? ubt gufia*
tum A&pliCAvtt ? übt oderutum irtferuit ? ubtrcrn
truiulcntumtllam & pettme maxtmam vocem
in-ge>rer4Vtt? quafubtilitate pennas adnexuit ?
pra-lnfigAVit
pedum
trura ?dtfpofuit
jcjunam
tavtamfftidlvumf aiiiarnfangtinis,&
potifimam
huwtdu
fitim accendit? Teltim yero
perfodiendo tergori
$quoJpuuUvtt
tngentol
Atque, utin
capto, cumtermnanpoflit exiUtas,tiareciproca gemtnavttaf
te ut fadtendo acuminatum pariter,forbendoque
ßßulafum effet. Quot
tercdini
ad
perforahda
robo*
1dtumfm» teßedcntesaffixit?Potißimumquee
ligno
eibatumfecit ? Sed turrigeros elepbantarum
ntira-murbamtrosttaurorumquelolla, &truiesin
fubli-trtejafttu,tigrtum rapinas,leovum jubas,cum re-tum ualura nujquam magu quam inminimis
totdfit.
(m)Hift nar.lib. it.e, a.
f. VIII. Nonvideo iraqueqno1
jure
quove,flonaineimperfedioni obnoxmm id cenfeatur» in cujusquacorporis,qua anim*,
nobiliorum-queejus do
iumconremplatione
obihipefcimus»
ée cujus impercepribiles
nc^bis
properoodum
funimembrorum tiexus ;nibvulgt judicio
dan-dtiru puremus,
quod
externum tantum reihabi-tnm, eurnquenonnifi Ievirervcl ruditer potiuS
perpendit,
caufis ejusdem Sc
efleåibus
adtni-randis infuper habitis. yEqtium vero
ed,
utmajori, cum
Äuguftino
[»]» attevtioneftupe-amus agilitatemmufcafölantis , quam
tnagnituii-nemjemenit gradientis,ampljufque miremuroperd formicarum ,quam onera camelorum ;
deutet
tined
magisquamapritiaputloiußxquam
equi,
cruraiuli•
tis quamelepbatiti. Oran-bus nimirum
his
mmi-nmingens quoddatzi natur»dccui incit
* ma"gaaque beneconfiderantis admiran'o, Sc laut
uberrima omniporenris artificis,qm ömma »« fapientia
fecit»
& quidemvildebona,idefl%fuitfingulaformitperfeäa>qutatpfevalde k:tut efi, &
bonusvnltomniabonaejje,neiuä,tuuquam de retno
Vidtatangitur,[a],fedcuneta Ivaviter difponit.
(») hb.j.deGeiiefi. (o) Francilc.Vallcs. defac.
Phil.c. i.
$■ IX. Siquisigitur, ut ex Uly(Te Aldro# vando ratiociner,[f] in vermiculo, exempli caufa,qiiiddefideretprtrter congruens vermis «nimte corpus» ut pennasad volatum,aurpedes
adingreflum,
roftrurn ad efum
, non erirhoc
animalvermis.fedmonftrumquoddamv<*re im* perfedtum, quod ad nullam certam animal.s
fpeciemreferriqueat, noafeensac Horacanum illud Q?].
Humanocapiticervutmpittorequinam
Jüngereflvelit,& vartat indu^ere plumxt,
Vndique lollatis membrit, utturpiter atium Deftnattn pifcem multerfermo/afup»rne*
Perfe&umproinde eftanimal quodvis,quando
propriocorpore, propriaque anima
conliat»
Scnihil defiiderari poteit ad illius natcrse petfe-ftionem,nifieerrotemporiscurricnlo hoc
de-litefcat,otin bombyce ferici ftaminis opifice»
quitandem
filanendo exhanttiis pap.lioevadit.
Idemetiam erticisaccidit, & alifs quibusdam, qwae inrereanec
mutila
,necimperfecta
dit
ie-bent. Sic enimvitulum Sc hardum,q» ibus
non-dumemiffa
perfe&e
cornua, autkfaiiiem
antedéfltitionistempus »imperfe&os qni?
re£eap-pellabit,amcatnluna CECiim,q'baäwc«?nonuma
fiadviiatefa di>ro non videt?
Quippe
(up>a-c'icr.aiis an mabbusinfbnt-zjjiuyeiu^ & <uo»em»
pore aviduoirug feprodunt, ac prvJibunt ani-cna beueneiö»cujus vis tormatrix interea noa
inte* ooritar> )<no neferiar.ur qiudemullotem¬
pons momenro,uc Phyficisnottirnull,
( p) inproieg.adop.de infe&. (<j)de3v'fpocttra^
§, x. Atquehatc i?a de perfectione infe-öorum, In qn^ vindicandanonoihil
operse po
nere neccflfuui duxi. fcilicet ut & animalculi*
noftris, tanquamveris digiti Divmi efte&ibu*
a ccreatnris, (tium ftatueretitr
pretiuin,iuaque reftieueremr jntegntas; &
tanto reöius ad
eara, quatn,finou utusquequaque& lolide fir*
mampropn^uare , aquanimi fairem
judxio ?C
libe.rioriftibjicere exammiconftitni, fenreotiam. deEnromogenefi feu b&dierno Infe&orurnor*
tumihi aperirem iter. Sed
antequam huic rot
•piaionumdiverciculisinfetto me campo com.
miteam, inantecclTura expedivitfccredojuvabiq
quid deomniumpnmis harum beSiioiaruiw inr
cunabuhs lic tenendum,
q><oveprarcipue pro-du&ionis modo e«detn prurmusi ancum reli*
quishujus univerfi fpeciebus per creationem, an
poitea demnro per fpontaneum, uti vocanr,
örtum, in rernm naturacomparuennr. Qua da
requidipfetam au&oriratibns>
quam *attofw».rn
pondere duéius, fine ullotarnen in aliter
ien-tieates pr*judieio> itameadum decreverim.,
band obfhtr« teftattim facta, ubiiamfans effeÄa
Si.creaturasomniporenm Deianntilofaharcap*
pe!'are,vet, quod tdemfereeft, eafimu!inträ
fextidoitm creacionis ex materia illa chaotica ietielemenrari, vircute verbi Divini procreata
fht{le,adfererenondubiraverim. Sedquia The-©logos pariterac Pbilofophos nonnulles ,
eos-qne exiiruteandoriutis 5c magninommis viros#
qitibnsftmm intetneraiü/arcum ac teduomnino vehnr» nomen&honorem ,abhac fententia
alie-»osdeprehendireandem fuisminimedeftmuam
pr«fidiis&teftimoniis, fic obiter 5cnudetantnm pofitam transmittere, tit temeritati adfinejtta quoqnetunquamcertaiuprorfus Sc indubitatan» veuditare, modetfi® adverfnm efle imelligo*
Incojwpendiumveso hie ömma mittam,
ube-riorem ,fi de vib»mfuent,eor noditculiionem
publico refervatnrus coiloquiö.
XI. Primtia: cerre Sr praecipmim huic
pegotio argumentum, quod in prarfens inftar
omniurnfit,ipfafacraorattila Mofaicafnppedi»
tant.quxin percenfendis aaimalibus in prin#
cipiibiduo ultimo produöis eccupara, dderte
fatis fnmma viventium genera enumerando, quadruplici eadem comple&unrur djfferentia» qnadrupedia nimirnm, aquatilia, volucr»uSc
reptilia. Hujus divifionis evidens extac
tefti-monium Gen, i. »6. ubi dominium hominisin Clindadefcribitur animaha, quodex ipfo prr»
inigenio 5c canonico textu hnc tranfcnbere,
wbüngularem,qua in verbisfacri fbmis latec
«m-fmphafin, oper* pretium exiftimavi: *)VM
nonaaSdidvh
*pyai
nmnjna•*X>*n
>y
tfDVi wenntoan
x^snhoc ett, ö'dominabuntur ptftibusmaritt&
volati-libw cceh,&quadrupedtbus,& omni terra »(i.e.
in omoen» quadrupedem terrae, ut Bochar-tus [V] inrerpreratur) omni reptilt reptanti
fuperterram. Sicquoque Cicero J: Alia,ait,
animaha^radiendo,alia ferpendo adpaftum
acte-d#*r, <</M volando, alta nando. Conftans deni#
que inrerpretnm didti Mofaici plerorumque
menseft, nominerepuliumetiamvenireInfitta.
qiiod quam maxime ex verfu vigefimo primi
hujuscapitismanifeftum efle contendunt, ubi
&exprofeffocreatioeorumadftruirur
:p-nn waa D>lDn ww
hoc eiltEtdixtt Deus,abunde producant aqua
re-ptilia antmantia. In quemiocum fic inter alios
commentatoi eft Revrrendiflimus D.D. Jo0
annesTerfcrus h.t.EpifcopusLincopenGs (VJ»
profe ailegsns R. Salomonis in hunc eund<?ro
verfutninterprerationem; Omneanimalvtvens, quodnonalteaterraajjurgit,vocaturStheretz., i.e, animal repens, utfunt: Aiufca ,formt(a, fiarabai,
Vernes,mußdt,mures, lacerta &fimtlta,ne(non
smnitgenerispifices: interprttescominnniter
ver-tunr repttle, feuin plurali nu mer o reptilia. elt antem X*^ a
X*^'*
e"mt,£wa £op>aprodu-cere» qnod etiam de ranarum iEgyptiacarum
produ&ioneulurpatur
Pfal.
ioy. v. ti.(r) Hicroz. part- i.lib. i.e. 1. (r) lib.y. Tufcul.& lib,x,deNat.Dcor.(*Jinannottt.adGcnefin.
j. X I T.
Coftfirmat A hoc
ipfum praeclam
celebracilTimnsBochditus [u] , quinon tanrum
creaopnemlnfe&ornm valide adftruit, fedSc
nominaa protoplafto iisdem impofita demon*
ftrat; Reptile,ait,Htbrais acalcar,do
ter-ram,(jr dnitura copta, & ^fll a tardi0
tätemotut•ReptilisnomenGen. y.^.atquealtbtnan
rarofumiturproquovugreßili. Qtiandoquequadru«
pedibtaatqueavibiuopponitur , ita ut
ptfces
milu.dat,ut Levit. 11. 46. & Rom. 1. i;. N« y*r*
rr/>if//rfumimui,utin fcriptura pleruwque,pr# flworåranmali, 7122HD quadrupes
ali-quantatnolu,neque avis,neque
ptfiuejl.
Sic repti-libusauenfetMofesminimaquadrupedum,
puta inn¬res&ta/pas Levtt. 11. 19 &
exfangvia
ömma :fivefuperventremferpant ,ut verwes,
ßve
quadru-pediajint%ut
loiußaißve multtpedia utJcolopen•
dratLer»II.41. Ht* adde voluaiaex 0. 10. qua-lesfunt, pratetloiußarum nonnullas,
mufca,
papi-itones,&(. Itaqueexdcttrtna Mcfif reptiliumge* nera duo Junt, ircufi* fangvtne pradtta,
utfor•
pentes,piftr« ,drtalpa }
ävoufx»
exfangvia
tut rtrmes & in/etta omnia. Tantum
de
crea-tioneInfe&orum.
(«) Hicioz.part.
i.lib.
i<c.4.f. XIII. Hincutex
veritate
»ndnbia
et-plorata , quippe qux
rationibus fubnixa
non
comemnendis,ur Si ex
verfib.15. Si
ao. cap.2.Gen. alreruminfuper
illud
neceflario
feare videlicet animalcu!« concilio pariter üli
folcmniinrerfuifle >tuoomt*es»Sc fingulieglobi
terreniincolarumfpecies, voce (ummi
praco-m irndviua citatse »Sc coAvocatas, in paradifi
lo-cwinconfluxerunt, fefeAdamo, in voltintanaes
Ccbjeitionis profetboneniiquafi Domino
fiften-tesfuo,utab illobbiin fervmtiisnotam
nomi-■ainoponi patereutur. Verba Ducum &
Pro-ph-carnm Coryphisi loco citarofic habent; Et
fomavit DornumDem eterraomnemagri beftiam$ &omnm avetnteilt,& ad hanunemaaauxit ,ut
vi-ieret quidvocaretea,& omnts amma vtventit, tut
9amenbomo imponeret, idv omen ejusejjet Etnotnett
impeßitbomoomntbeßia &voluertcali,&omti«(era
*ir* (verbahec Mofaica,utid obitermoneam»
Ö'farntdvitanimahaScc.&aäbomir.e adduxit,fic capienda (uue,acfidixiiiet:cumformaßetantmalu
midexiteaad Adam,utreddtr Celeberr;mt*s
Do-Hiirtus Dodt. Terleros,nequis»
per, eraro exi-ßimet,Divinam Majeilatem, pra-teranimalia
«liefcusqwmo&fexr©creata.aiiainfupercrealTe, &ad horninemadduxifTe^quinea iplaqu«rerrio
creaveratbidoo adduxit Dens.) Homtnt igiturt nthunclocuot ezflfatPyégJ Bochartus[V], eter*
Tdfxäoquacunqueanimantixeterrafeceratadduxit
J>em,ideft,aves& agri beßtas. Quo nomine not,i
folum quxdruptd.es, jed & rept'tlia inteüigimtis :
quidipje Mo/es ferpentern accenfet agri beßtis, cum emmdicithefliarum agri fuiffe callidtßimum, Gen.
5. t.&eque Itife&a e%tipimw, qua(ubgenere re.
ftiütmcumferpente eminentur. Etpaulo polt:
4
A^tes poßridie creasionv, qtudrtipedet & repfUté i iäaipfodte quoereatafuerant, ad bomintm avfla*
xtrunt,
(x )HicroÄ.part. i.lib. i. r.9.
$. XIV- Ömma proihdeanimaliuirgener« credimasad Adamtun addtida fmfle ,fi duo
liimcxcipiannir: Primob'genera fen
ambigefia#
^
titpore
leopard'im
exieone
&
pantbera,
«MI*
liimex equo A afirta: qit» jdeo ad Adarouftt
ß iri ädduåafuiffe exiftitaartir,quia non creätd
funr iriitviediateéxrUanu Dei, fed ex miftid-ncfpecierutti pödhibdnm edita qiodam uafil*
r* adulterio:Setutidö ,tiiere aquatica, qnae vi»
oentur non poniifTe Adamumconv«*nire, qui*
dr^une indiverfo elemenrcL De
his
ramenpo*fter«onbus contrarium aflerit Salomon Gefne«
rus 3 tonrendenspilcesquoqtte ad
Ådartiusy
érrugraife, idqnevi verborum
ipfuts
texmsdi*
* b
centis omni anitnaviventtnomeninditinr»fu-ffie.
Chi q i'derri controverfii«, tanquata
abinftittu
ro prsefenti remotae , velconciliand* vel
deci¬
dendi quiequa
porroaffefremincnech'bet
necliier, ne vel piTK/3<*<nv incaurius
commififle,
velin meiTefn alienam non /ine reprehenfione
falcemimnrvfifleVfdear. Clattdo itaque hancde
creatione Harum beftiolartim hypothesln, &
^ q'iseam
eonfequitlir
de
o'vof/.atyeoix leu
nomen-clatura ^amitica, fenreneumagni modo no-minariTheologt ft], ltarnentistam
dubttan
nonpoffe InfeBanundaio Det
dit
qutntaprimttus
produ-ädfutjfe,quamtertumtfi,
aquayiw generandi
nonx
«"$<•
inefe, nift Deijuffu impreffa fuijfet. Idem
qutqtrå
dererreliribusInfeåis efto judieium.
(y)tomment.inGen.c. a.quseft. ij. (f)ibid. c.i.
quaeft. ) i,
XV- Expofit© fic ntcunque pro
inftituti
ratione& Icriptionismodo, quibuspotiifimum {operftrndia fit fundamentis (entenriade
crea-tioneIofe&oruin;fucceditutpaulodifhn&ms, quanturo pro re nata fufficiat,infpeculempar»
tiitmHorumviventiumfyflaticarum »utvocant, feuefientiahum,materia:(cilicet feu corporis,
Ä: form» feu anim* confiderationem
defcea-daoa. Remfateor majorismoliminis Sc alciorfs
efltindaginis,quamutvel plenius
expedita
bis
pagellis,quanim mihipaucitatem temporis ra» tioimperat,incltidi , velhac hujus ingenii re«
nuitate digne tradi perficique poiiit.
Leviori
tarnen opera quid mihi in hoc
diffictilratibus
vexatiflirao verofimilins vifum fit negotio, ingenii faltem
exercendi
gratia> quaquedecet
modeftia,detegerenonrefugiam.XVI. Omninmomnino animantiumin»
trafextiduum creationisproduéfcotum
igtiobdi»
orpars, marerialis proprie ficdi<äa,five
cor-pus.exaqua«5cterra©rtumfiium
duxiffe
dubitari
noa poteft. Et ica quidem ut ütraquepartim
materiam prxbuerir,partimutfnbje&mn
paffi-vefebabuerit,in quo Archite&us fnmtnus tno-«cutanea, fupernattualiSc miraculofa virtnte animaiia creavitjadeoutindejuffu ejusdem
di-via©Scomnipotenti,cumdixit, froducAtterrAi tr*m
pniucdtaqua,fubit©emerferint. Eosdem indem Infeäorumcorpora primitus babuifle natales*
exneceflariaeorum qu« fupra allata funt
col-leétioneaflevfrandumefle judico. Denobiliori
verofeu formal»eorumparteanima idem
pror-fusafSrmarevixfnitiaeo. Aliud namque
adnai-rand*horum <fc brutorum rebquorum opera-tioneseffe&aqae probanr6c evincunt
,qu« ex
fe inerns iftius elemenraris natur«conditionem
longe tranfcendere per quam manifeftum eft.
Qua qu*fo quis fronte igtiav« ifti adlcribere
matenarautejus potent]« aulit favificorumfeu
apnmnairamil!aminfavisextruendis folernam,
laboresq;in melleoluccocolligendo indefello*?
Cujus item non percellet anironm artificiofa
valde & omnemfaneadmirationemfuperans
a'
räileiin telis texendis induftria? Tantaénimhic
opus fiium fagacitate perficit, ut nöh
imme-rito Alfronomisaftrolabii (ni condendi
occafio-nem tel«araneifiguram fubminiftraffe dixeris. In ea quippe circuli vefticales& horizontales
tanta&tam
«qitaii
filörumabinvicem
diftan-tiaexbibentitf, tanquam ficirciiiö & amiiffi in
illisdifterminandislilasfitiflet. Solo täméncor¬
porisfuipedumque inftrumenro intervallorum
difcriminahic adeo menlurat,ut,dum corpo*
rismeiern ad liaeam dire&ionis applicat»
per-fe&oqtiequodam
«quilibrio in filis lefeglnti-nofispromovet,funambulonem promte
expri-mertdicatur. Deinde ubi vel a«ris
agitation«,
vd rameotorum cafu»
mufgarumque,
quibuspr*-pr*cipneeapiendisintenditurrete,fmpetu Jaon abrumpi coanngit, ftatim admira^da qua«» dam induftriaJta rcfarcit, ut rvllum rnptur» veftigiumappareat, quo ipfo qtiod fartor arrc facit ,Hhicnatural» mttinäüegdferede
cenfeå-tur. (*) Has aliasque feujns & tsterorum
In-fedlorum,paricer & aliorurn g^neruro brur©* rumingeniofas quipenitius rimacur dotes, mi»
rum eft.fi hon al» materia nobihori principi©
bare taliaeorumoperatribuioportere affirroet.
(«;vid. Äthan.Kiicb. demund. fubter*.tom. t.lib*
i i.Sed.z.c.6.
§. XVII- Hicquideraan ex animafeufor*
ma brurortim haec proficifcancur ovigyypecm #
velandecurejusmodi principium operanvurrw
quodformat»in Perjpato appellare receptnm
eft t idquean(ubftahtia ve! accidensrantuna fir*
n«c ne>cumquoqnam cententionis ierramre«
«iprocare mihi propofitum non eft. Verum
formam däri,
eandemque7
operationum elfe caufam,tanquam alibi fatis dilcuflut» , mauePhyfici«
pervulgatnmpro afferto habeo fumo«* que. De primo(altenshujus principirorm mi¬hi ia prasfensprxeipua curaeft. Iftud enimali*
unde dedacendum efteexifbmo, quam ut vel
elementis,vel poientiaemateri*, velalii alicui
cuictinquedermim reiacceptum feraturj quic* quid tandem alii, nefcio ctnfttse hypothefeos
fundamento innixi, urgea;n & conrendanr„
H»s tanaenfuo,uriparelt» relidis loco ,
pro-babiliusmihi ftatuere vidcotur aln, iique nit.
anéri»non pånci, qiii animas brRtales exnihild
crearas, quin t«quafi cujusdan*velmed:«;,ana»
turaelementoruftidiverl» ,5c ad wutenam
op-pofite (e habentis, aariir« e/Te afferunr, Quin*
t« »inquam, inntnaturasm refpe&uad elemen*
ta, eodei« fenin quo vulgo difputatur coelum
5c aftraquint*efttotieeffet. é.dilli*<Sbr ä
qua-tuor dementis. Adhuc longius abeunr ha? for* mas a natura elementorum quam coelum, feu
ejus foraaam.feu in primis materiam fpe&es;
Dici etiarn poflunt
naturs cuiusdam medias
efleinrer materiaim fciliceck fpirituro
immor-talem»medium ioquam per abnegationem, ut fit neutrum , fed tertium quid. Non
fpiritus qualis eft aniaia nottra & ängel:;neque enim mtelle&uabs,rationalis5t immortalis eft. Non mareria , qnia exfe a&ivus eft,dimenfiones
roa*
terias penetrat Se replet,
muitaquealia prseftat materiag captnm long« luperaatia. H*t licet
fententia tanquam dura Sc mcommoda fe pri¬
ma fronre ingerat menti Sc oculiseorum ,qui
velpraöjndiciis*velinternpeftivo
partium(hidiö
ccciipati
fafcioatique
,eam leviter tantutöper-peadunt, velutin animaehumanstexcellentiatn
acprarrogativam injuriara éc
iniquamrefpuunt
4c faltidmnt: iis ramen reor liberabitur
diffi-cultanbus,hocque purgabiturcrimine,ubi
re-öius expofira Sc diligentms examinara fuerif.
Qua quideduabone accurata pertra&ata»cu»
pic^esnertum confulattamin tracfatude
frucémm cum ÅriftoteSicfs Gaienkis cori-(eaf'i5cdiflenfacapp.ix.5cinjquaminHypo*
mnematibus ejus iv.,05cv.t0 paflinai ut & bis
fiibjua<äasde originc<5: naturaanimaru inbru-tisfententiasOarifliroorumTh«ologorum,tutii
Phdofophwum in orthodoxis academiisbene
multis, ub folide 5t egregie huic disquifitiotti
lamfa&umeile curiofusinveniet le&or, Mihi#
met ad alia properanti kifcc diutms immorari
integrumnon eft.
j>» XVIIIi. Hisitaqualftercunque prscnais-fis, non vero prent requirebat amplitudo 5c
«bgnitas materias rite exp»itis,
addelineatio-teemderrran*, qua hodieque fit. generationis
InfectoruiaanimuiB cum calatmo iatendam &
proraoveam iupereft. Et eqnidem fcio quarra
fult»
rraäfcatioais modum poftulesmultiplex
difinfifiimi hüjus argnruenti, naultaque cum
ditfitultatecoajnnäavarieras, fiordine& fpe
Ctanm q«?evis ineadena obvia expedienda ef-fent. Verum «t in fuperioribus fiiie follicitä
Vanarut« opiFHomim vel conquifitione vel
ex-aminc! proprsarn tanrummodo indjgitalTe*5c
ratoiiibus hjnc inde cendü&is preririli
com-muniviffe fénteatiam, aptifiima eaque tutiffi*
m* vifa eftprocedendi ratio:fi«quoqweeadetw»
quaefeqvumtur, perfequi raetbod© «ob mecefi»
fanunaminusquamconfultum duco.
$ XIX. Oitenfoigittir,quamfitri petuic;
Éreviiiime, 5c rauonibus, qu«allat« funt,fi
pröbepoadcrenjttr, evi&ö, cvjq reiiauis
malibus etiam infe&a per creationem orm*
fuumprimum habuiffe; vimetiam fibi fimile
gignendi, modo eodem, quo cscteris,fcilitet
ordinari© Si naturali, per beiedsdionem Di¬
vinam lisdem communicatam eile* evidenter
iodecolligi pofle>iaiodebere,eeiifeo» Undenon
poteft non aeque certtim effe, qued »mnu tIIa
[[verb*iunt Francifci Redi»cujus etiamin hos
argumemo veaeror fententiam} qua vel fyAte*
rituftculisnattfunttveihottemfereftnvelex terra,
nafd viientur, ex. femitie pUntarttwrealt& vero•
neenonifforumetiam animaltum nafcanturtut qua
tnediantefeminefrop7it{hm [festeseetsfervant(ß).
(ß ) de Gen» Infett, pag. m„ zj.
§. XX. Sedquid alTertioni huic fenfuura
experiment* ubique reclamare dices, quibus»
inverarerntnnatnraliumnotiti* & felicius m,.
daganda* k re&ius percipienda, quantuen fit
deferendtina ,vitseipfius k. artium
negligenns-fimus clt quj ignorat. Sunt nannque tcnfiis inr ltar feneftr«nim per quas ratio profpiciat ad
contemplandasres>ve! porrantm per quas in*
troeantres ut confpiciantur. fcr quid» qiiatfo,
frequentius finguiisferediebus videnaus,quam
excadaveribusanimalium,necnon exomni
ge-nerc herbamm, fiortim & frnétuum pntrnlo-tum k cerruptorum vertr,«s nafci infmitos?
juxtailludj
Kenne vides quécunque mora*fiuidoque taltre
C07peratabefcunt, inparva animalta vem?(y) C%) yidelocum th. lup. ailegatum,
f XXI. Nea equidem difåreor noulta in Bifvf Sc rgregia pr*ftare feiihii, fed jecorru* ptos,fed )tidicJo fanofirmoque roboratos,
ob-iervationbüs ideir dem repetins firmaros, &: abimpediment©liberos
immunesque: hisvero fideilmiti fiat reqnifitis » Si »os lisdem male inrtni<äis berbam temere porrigere noa
vere-amur, fententiam pr«C;pitem ufique Si falla-»
cem prorfus nos tnm
pronanciaturos tameft
er ".mquamqaod certiflimuna. Etquam
infu-per facilisp^rhane non probe exploracarn
fen«-iiiumviamfit inerrores Japfus, ommum
equi¬
dem temporum per eandem tematas
ftientia-mm indaginis infelix comprobac
eventus. Q_«dveroalias fit de fenfimm & experienti» in rebus naturalibus ufii Sc infigni commsdo» de eo hic ur djsquifitionem jufta menlura
in-ftiniam ,necanineus efi» nec inlfituri leges
fe-runt. Eotarnen, qns ftspra difta funr» apud mevabiere, ut cum antealaudato patritio
Åre-tino Fraacifao Redi, cuj non pauca herum, quasad fententiam deerru Infe&orum
hodier-nopertment, me debere
ingeaue fateor> (re¬ darnemneshos vermes exfemtne paterno generArt,
& carnium,herbarum, aliarumque
rerttmvtlpUne putrefdötarunt,velpxtrefcentiumin gener attone
ln-feäorum, nonalias effe partes,nec alttid officium,
quam utlocum vel mdum commodum prabeant ht quemabanmalibus ,dum nendt tempos injUt,
dt-ferantur vermes, »va, vel quodcunque aliud ver*
mtum fernen. Qut vermes fttttm
ut naU funt, t» kos
hocnido dlimentumfuffuiertt, & nutritioni comm§2
dtßtwuminyenwnt &nift d mdtribns fupraiiåum
fernen huc deldtum fit, nulluni tbiverniem, nunqutm,
inqudm,qutdquam gener Art. Necdefnnt lauda« tißimo huic au&ori probata expertmenra, qui» buscorrrarium, vulgoirrefragabiliexperiiuen# torumöde itab.liri creditum, diljgearer con#
veli/c. Fgo vero commemoratione
eorumcoa-fultofupertedeotcumbistahbu*argumenri
lo-coutipartimconvenjat, niti cui propria etiam
ind'tftriaaiiqwam adqaifivir experientijeödem.
SufFtägauir<3c huic nollrse fententiaß Volfg^n^ gus Franzius in bitioria animalinrn tacra (J)
tibipott addudaspro rccepta hac de
propaga-rioie Infedorum fententia rationes plures,
cotam tandem his conr.pieditur rem verbis:
Sinedubio volmt Deut ordinemgenerattonie
anirttd-liumejfe cer tum, nemodo mm ex wurenafceretttr,
modommexputredinegtgneretur. Qua rAtione
ge*
nerdtioherumdnimdhum perpetuoctfu't & Atems, intertitudiut obnox'u redderetur. Sine dubio mens
DEtinprimacrsdtionefuit& ddbtic hodieeft, ut
gc-nerationes ßmtltumJpecierum non nifi ex fimilibus
/pciiebus tsrttßimu & conftantiffmdperpetuaquc re# guUritdtecnmuarentur» Hucfacit quoque ju*
d'cium claridlmi Joachimi jungii Lubecenfis in Doxofc«piis ejus Phyticis, a Martino
Fo-ghelio Hamburgenfecolledij & annotatreaibus
audis cditisqtte, prolatumde vermeifto» cof-fevetenbusdido, qui ianucibus avellanis,vel
aliisreceatibas non raro inveniri feiet,quem
gaozs «1jundequam « feminepatcrno, 6>ris
ru-dimeatofru&mimpbßto,oriundum confiden
terftatujt; Ridiiula, ait,efieerttm in obferrando
éfcitantia ,quiorißctum five feramen , qued in nu*
Obusputrefattit, utloquuntur, apparet, acalure
ambientkfaäumputant , quirartorss & minuscem:
fadaspartes itu referans,per feramen ülud
calo-rem& buntidumtnternumevocet, utptilvutandem,
& terra tantum fupcrßt Cor'ruptte oitm bae nen
futredoefl,fcdcorreßea rerrnefiiia,qui e femwe
fcarabaoli , rudimentofruäut aßxo,prodtens ,le¬
tteradbuc & pufUlus, tenerum avedana putamen
(trrodettt&peneirans tin tpfamnucis caviutentfe
tnftmat, dtinde fimiv cumnuieirefens, É? nuclsum
ipjumettum corrudem &depafient ttandem übtvel sslimcnt*deßituitur, vellonangußtapremitur,
fo-ramen rotunduminputamme eradit,ut vel ipfeert»
fat, vel cariem & excremenia egerat. Jndefora*
tnenboenen ntß tn tu avtllants de rebenditur> m
qutbm velvermujuwgrandier ,ftxe adultior lätet,
Vel merus pulvu , verme jam egrejfo , contitsetur.
foraminuhverv ,per quodtntreiu
,veßtgium ctca» Irictsauttubercultinßar, intisqua rermem conti*
nent, fereemntvut reperitut. idetnfpecie rugofus,
wtätculusvermts in ligms,itemin librts ftVe com*
paäts cbartis invenrtur, cufitetubro ,denttbus fwe
forficibusbinis nigris ,qutbus Itgnumerodit (?'fo~ hemacervatim egent, [eg
erit autem dum in orbem
fecenvcrtit partim ut vsfeatur, partit»ut mbile
ßbiparetinquorequiejiat, &tandem obffupefaäut [einivnra^av "] metamorpbaßn (uam exfpcftet,
§.. XXII;. De hac vero vermieulj
meramorphoSlcM transformationeinaliud
a!i-qiod aiuroal volans certiquid oaninoafårrna#
reoonaudrt inrxpenmentisfctijusaaodi
capiew-dis pcrindiiftrtus & curiofiffimus Francifcué Redl, qui teftaturfen* nquamvidifle hos ver¬
nies in aaimalia volantia transformatos fuifle»
licet eia&iflirciam ifti obfervationi adjhibuerit
curam>5c diligentia*». Undepöde fieri credit»
eosdem& vermesnafci «V tales meri. Hoc ta-Kienidcocumaliqna haefitarioneprofert, quip#
pepauloante pag, m. x6i. dilerte alTent,/** et
experimentafdfta tnilinat*,utcreddt}genefdttonem v.ermium inhei bisfnrkortbus & fruäikusvirtntium,
uon c.i/u feiperfetuanatur&lege fiert, &ftugulde
vermtumgeneratiencspcfte* in dnmaUuU fustfpe*
ttei veUntid trdmmiitdii. De ortu itidem ejui
certo quid deternrjinare fe amnoi dubium notl
pofte fatetur,qnippe feineamperfvafionena
is-dnctumelfepag.rn. »%t.Öcfeqq. perbibet, quod
duplieemobcaufam fru&us,legutnina,arbores
& foba verminenr;quarum unah*c eft, quod
vermesaluiade adventantesSc alirrenti pemiria
laboranres, rodendoviamßbifaciant, & inte¬
riören)fru&mim& lignorum medulla* pene*
trerir.alrera eft( quamhoraieePhilofophonoa
indtgnam arbitratnr, quamque ab objc&is
in-comniodis nonnullii vindicat * nrguinentis
exeipplisque tneturac defendi*) quod una iMn
eademqueanima vel virwis, qn«flores generali & fruäusplantarum,vermes quoque cx plam?
tis producat. Und« non inconv«aienter diet pofle affirnriat, a virtute natural! & prolifica arkoris bunc «andern mucis vermem adinftar
vermium aliornmfriiftmim generatum effe»ut ut tamenpaftroodum fibi cnodonominati Phi#
lofophi Lubecenfis auÖaritatcpermoto magis
verifimile videridicat,verwies nucura forisve¬ nirej necinträ »ucemgenerari. Utram barum
cunque opinionum »mple&i viftna fuerit,
affertionitamen »oilrx fuprainculcatx nil aut partim ofiidat; quin quod quam maxime
evi-Auaiprobatumqueire intendirmi«, inde robttr
8cftabilimentum fuumconfequi validtun
acfir-mutncertior naeliorque nobis fpes eft. Fufius
hscquidewi porro, per omnis generis Infe&o*
rum ©rttisacgenerationer,
easquead pofica hare applicandoprincipia»deduci,illuftrari 8c toa# firmarip®flent,forteöcdeberent.Sedcumhujus inftituti ratio tam prolixi dc arapli argumeoti
campumingrediminime
ferar
9 tumfuprainge-nii mei vires,laboriofiffiino huic operi prorfus
impares, id utiqueeflefentiam, hishic utctin-quc delineatis acquieicere fpero licebit. Et
quanquamifthxcea,quapareft,vel lima velin¬
geniidexteriratebaudquaquampertra&ata elfe,
fncilislubensque agnofcam ,fpestamenmihi fu-pereft indubia,conatushos,ut ut pertenues ac
minutos,bonisnonplane ingratosfutiires; ill/s
qttidemprxcipuequibiis haec talia exercitianoti adungvens,
quod
ajuot, reiecare,fed
benignejuvarc boniqueconfulere, utftudium fummum, ita
sta inregritas maxima & mos c(Te föletlanda*
bjlis.
f. XXIII. Porio devariis horum animalculorura
differentiis,fpeciebusac corporispaitibus, fimul&de
fine ufuoueeorundem hic nonnulla quoque addere noa
adeo difticileeflct, (i per tempus Acautasalias liceret.
Habetqui haecvo et,fule & prolixe apud AuÖores nu-meroperplurimos.utpoteAnftotelem, Plinium,
Ali-anum ,ConradumGeihrrum
> Edoardum Wottonum,
VlytTemAldrovandum, (onflonum , Thomnm
Mouf-fetiim,Sennertum, Athanafium Kirchcrum , 8calios de
naturaanitaaliumfcriptoreslongcplurirnos,quos rerura naruraiium ftudiofusipfe,fi ficvifumfuerit>confulere&
fcrutaripotcft Tantum coronidis locoaliqualem
inieélo-rumdefcriptionem fubnedendo,huic,
qualiscunqueeft»
opellacfinrmimpono: Infeflafuntxnimalix exangvia ex-furudiftreta,perft(honemftki debitamhabentiat quippe qua
Aglorit)omiiterfiarcbitcHoD£o
OptimaMaxim» inultimo
ftxtidui biiuofimulcreattt,adAdamum\uxta addntla,
mediantebenedi&itneDivina,virtutefe multiplicandi,per»
qutnaturalem toiundi mudumevprelißcofeminepropagandi, trnatafytnßrußa funt}in aternam conditorufui glorian»,
tttiut mundiperfeflitnem fy ufum almmtgregium ac inß-gntm. Tantumerat.
SOLI DEO GLORIA.
trofelicitate& fuccußbustruditionefyvirtute
plurima
com-mtndatiifimi,Dn.OLAI ÄEPPLERI
Oejandi.c««-yifiorüerfaruiliarii fuieximii,poßjußafpeeiminaelix
ttiam publica difputationegradum in "Philo» fophtamerentts.
QVemcolisfipuero,
Hoc4«od agii, fimulvivapietate» fecnndet
& catteraccepcaDeus.
jyotumnonmagisbreveC ßmplexnimium
fccupdti>quamfdxmoptime cupientis MARTINI BR.UNNERI
IV.
Difputationem de IwsECns Mximii Politifimique Juvenis»
Dn. OL AVI R E P P L E R I,
Philofophiae Candidati,amiri mei honorandi.
BOiuldret,ßimulü
Admenitm flagrie»put
urgetefi
&
a/eSmyerbere
iterfav»
:»
Atmem»rinbruuum per fe/»mied Uberdt
Sp*nted»moileretes ddädld fngtt apis:
. DtBd magißerio numqudm profetil Ardchne:
Vetgrdtilu bombyx n'tl mmtritis
egens,
Ingenteja DMi dig11es animdlcuU mottßrdsl;
Etqua miremur plurima yermit hebet.
Meütferas quidam volueres vitdleper dvum Haudfetm dt Fetteres deperiere futu.
Ti queque vis eadem n»n van» traxit am»re,
HEPPLERE,tn parvisquatn Idtitare yties. lüdp»tens rerum, geumt qua talid, virtm
»sffpirct fludw femper amica tuit. Iaferdiverfascurasfubitoprofudit
JOHANNES COLUMBÜf
Poefcos Prof. Facult- Phil, h.t.Dccanus.
EI DEM
rxlfcipulae quondam prascepit talia turbae,
U Si qua fides, Samii vox taciturna lenis: Quod pecus innumcris volitatper inane figuris
Aut matrem exigua mole pererrathumum;
(Infeftum mutilumque vocant5 licet oflaque& artus Clamgerat &numeris confcia membrafuis:)
(SJredite,' menafapiens atque aetberis häuftusinilio efti
Natura in parvo corpore magna iatet»
Gewi-C«nite, quam do&asjfuljiéndataranea fraudes ,
Etquamformicas providusardor agat, VellcraqueutbombjrxTytios traftura colörcs
Atque humettsRcgum tegmina digna neat»
Moenia parvacolunt&meliea regnavolucres,
Verticis Hyblaei qu® popuiantur opes.
Ingeniuni nofttasque iniis agnofcimus artes: Parcite cognatum laedere, quisque,genua.
Haec ille ^Ethiopum popnio pcrlvafit&Indis«
Et tulit a fera pofteritatc fidem.
At,RsP?tERE,tuum melior fapientia pe&us
Irabuit, & veri certior illa fides.
Siccoelo facrisqueftudes> utmunera terrae £ffe putesoculis non aliena tuis
ltagratulatttr, quiamidtiat)M
jtUMW-disfimatfummoqutca»dsriplurimum
fedebere,gratianimofamperagnofcei
P. gatjcrtooff
AdDo. CANDIDATUM pereximium »
do&rinaequefolidioris &amatorcmScpetitum. XAlramprerjiut i» illuquoquequa tndenturminima &
lv*contenttibiliaferme,elfenaturam, quotidiecumadm's«
vatitäctxperimur. Videlitetnon sta pukbrituiinei» dscut.
queftw™iUatflpartits, utomniaunidederit, cateris reli-querit»ihil. Habettt unde aßimationem recipiontjupra ueC paßtaj»ecide»tamenterrena*fecet dtfficerepareß, ? Inrim*
funtyobquamtrenturinlacopricUro haben elepbantes,på¬
ven cs,leonetyorktmo camprmis:feinte prapterea minut*
arbisaper*nuHoinnumeraponer etß canfentaueum.
Ammad-vetterehocveteres,fei C recentioresquere etiamfa non
judicamntindignumyferptndereVelquaefftt natura
atom*-rum,velfigur* partitularüaerieattfjaqu^ive/gråvitg*igniéf> T'elgener ationivie,femimmquaeujusritgeneristonfar
ma. tia &c. Nechat.folum in vita carentibtu ohtittkit, mulSs
quoqueannixifunttumda culice,aranea,lumbrico, mufea»
fermitfy*curttiridgeitmanmalculk aliisquaveslgo ab)eft*