Disputatio physica de loco, quam ... ex consensu amplissimæ facultatis philosoph: regiæ academiæ Upsalensis sub præsidio ... Joannis Bilbergh ... pro solitis in philosophia honoribus publicæ ventilationi in audit Gustav: majori, horis solitis modeste sub

V 1 S PUTATIO Ρ HT SI C A

L

_O

_C

_O

Quam

Adfpirante Divini

Numinis

gratia,

Ex

€onfenfu

Amplisßma

facultatis

Phtlofoph:

Regit AcademuUpfalenßs

Sub PRASIDIO

V I Ä I Celebemmi

Dn.

JOANN1S

Math: Prof: ord:

Pro ^

Solitis in Philofophia honoribus

Public& ventilation! tn Judit Gußavi

Majori>horisfolitis modejie fubmittit add. $ Oäob. AsM. DC. LXXXV. S:* Rf

M:tiJ

alumnus ARVIDUS L. FERHLIUS W: G: Η O L Μ I JE

ExcuditHcnricm

_Keyßer

_Reg.

_Type

Reverendißimo

£5?

Amplißi-wo Vominoy

Μ.

ΗΛΟ

VI NO

Inclyta:

Discefeos

Scarenfis

Epifcopo,

Senatus ibidem Ecclefiaftici Ρ

_rajfidi,

Et _{Regii Gymnafii} Ephoro,

Longe digniffimo^ In _{ChrifloPatriacPatrono}

fue

revercnterfrjpiciendo„

6» <..,c. ^βδν...Si- «*.&;·. «ίνϋΧβΛ ¥ c*3 VΦ^"4? V<ψ VV Η3 Η3 «t3 VWj-'V

Re\>ercndisfime

Oomine,

Mec&nas

_{benignisßm?.}

TUarum,

DomineΡ

Reverendiffime

_ra^ful,

erninen-tiffimarum virtütü _pra?*

conium 5

hac

vice filentio

invol-vere _quam

_{incompto orationis}

ftylo obfuicare,

confultius duco,

maxime cum illud_neque

fingula-ris

_Reverend;35

_Dig;tis

_Tua?

mo-deftia,

neque

ingenii mei

angu-ftia _{ferat* Interim} tarnen alma;

noftraiDi^eefij totique Ecclefia?,

literarise enixe

_gratulor,

_de

_tam

benigno

Antiftite,

Et

quoniam

conftatte 5

Reverendiffime

Eph

icope,tot

tantisq}

curis

hoc

praci-pueteporediftri&uefle,

&quoti*

die

_magis

_magisqj

gravariiubam-pliffiiiu

muneris

tui

ingreiTum

5

u-tinam non

majori

audaciascrimu

ne _quam

pietatis

Zelo

hoc

a

_me

videri

_{pollit fadlum,}

_id

eiTet

_fane

de quo

mihi

impenfe

gratularer«.

Sic tarnen

Reverend:ffimc

Domine

hocce

_quaelcunque

ingenii

mei

fpecimen

non

qu^dem

omnino

ve-nerabili

_adfpe&u

_tuo

dignum?

ied tarnenin

certiilimum

perpe<·

tux

obfervantiaepietatisque docu^

mentum, _atque

adeo

meipiumin

numerumeorum

qui gratis

favo*

risque

tui

participesfiericupiunt,

iolita tua benevolentiaae

huma-nitateiiimma,

accjpias

oro

&

ob-

]

teftort

De

ccetero

DEUM

T

er

Optim»

Optim.

Maximum

iupplici

vene*

ror voce , ut te

ReverendiiTimc

Domine,Sacrorum

inGotia

noftra

Qccidentali

Prasiidem iummum,o,

inni laude jam

diu

cumulatiflu

muta,

ialvumvegetumque

in

fe-ros annosconfervet5

in Ecclefi^

DEl ardificationem,

_reique

lite-rariai emolumentum?

tui

tuo-rumque

gaudium

decus

&

orna-mentum_perenne

_!!!

Vlur, ReV,

_Dign,

_Tua

"Ptvotisfimus cultor

Ådmodum

RcV\ia

ö"

Pra-clarisßmo Domino,

M.

TORBERNO

1

FEG

R/E

O,

Mariaeftadicnfium&Udlgerfvenfium

Ρ

_affcori,

atquediftriftuscircumjacentis

Pfa2pofito4

Ut&

Adm.

ReVerendo

acPracla-risfimo Domino,

M.

TORBERNO

F

Ε G R

Μ

_O,

In _JfpOM

Paftori*

4

j

Admodum

ReVerendi

Do-mini,

_Benefaffores

_colindi.

Vobis

multis

Praclarisßmi

_obfinctus

Domini

Patres^

fum modis , Vos

enim ii_efiis,

quiab

ipßs

fere

cuna-bulis, favore pr&cipuo me

_fovißis,

arti-busque

_{humanioribus imbuißis,}

_{atque it&} Heliconios

_thefauros

_mihi

partim

recluß-ßif, partim adillavirtutis _&

_Mußarum

adyta

ßacra Veßro incitamento viam_prat·

viflis,

_ßacemque

_prduxifiis.

_Qu

are ut

beneßciorum

_Veßrorum

_ßaltem

_mcmorem medieere

queata, Exercitiumhocce

Phy-ficum, nonmunus

_ßed

particuLam luendi <erit,

arts,

quod

varitim

&

multiplex

vobis

de-bereme_fateor,

_Veßris

_Vener

andis

nomi-nibtts

_infcribo,

_nuncupo

_&

off

_erο,

_<?*

_^

pofjum animi

fubmisßone

atque

obfervan-tia _rogans

illud,

quamvis

levidenfe

ac

tenue, neque

Veßra

inßigni

doclrina

<

£■»

ßondens

, dr

proinde

non

tum

donum

quamanimum

donantis

inßtcientes

,

bont

confulere

velitts.

Valete

^yidmod.

Re-verendiDominiPatresacin

annosßeί

os

fe-licisßmevivtte.

PI,

Rev.

Clar.

Veßr.

addiftilBmus A. L. F.

(λΥ2 SYc b■ (»'-*.■(*¥*) <s>-φφΰ-4,(sY«-b^v&?%,&·.vP'V s?e*i Nrer _corpo rum naturalium afFeäiones,hand infimastenetXö* cm, in quo ficut üfvitae noftrx

cur-i/riculu ord imur

perficimusatque

finimus; itaquoqueconatibusfummis

cnitendum, ne,ilhusnatura nos_latear,

quam per fe cognitu difficilem admo-dum _{quorundam ingeniorum cun&a}

pervertendilibido perplqÄiorem

reddi-dit,dum eandem_{ambagibus multis,}ali¬

ter_{quam ejusindagatiopaifaeft,} invol-vere_{aggreiTi funtpotiusquamcxplicare,}

§. II.

Dari in rerum natura _Locum,

ne-que ullum dum in loco vivit, facile

ψιΖ*

ffcias(nifiplane*ξξ<*ν''*

tjJVS.ctvofv

labo»

raverit; iturum confidimus. In

par-tem tarnen _{negativam rationibus}

qui-busdam_{fpecioiis cumdefcendant}

non-nulli, eiquenatursTheatroextermina»

relocumconentur: nos_{proparte affir»} mante _{argumenta aliquot in medium}

profcrcmus. Primo eife locumexcor» \ porumnaturalium

tranflatione

colligi-tur; finamquecorporaabunoin alium transferunturlocum, itautin quovaie

nuncv:_{g:fuerataqua, egrefiapoftmo»}

dumea, aervel aliudcorpusquoddam fuccedens, illudfpatium occupatj Lo¬

cum dari necelTario evincitur _{( cum}

nonentisnullae fintaffeäiones, a&iones

null#; &quidem diverfum quid ab eo

quod continetur, locus enimeßufama»

net_{aqua: ad ftipulante nobisArift. üb.}

4.Phyf.c. i.fccundoquia omniacorpo¬

ra naturalis _&iimplicia, ad locumali- \

quemfcruntur,gravia quidemdeorfum, f

levia verofurfum. _{Qüi-a non fortuito} & ex cafu res _{quaevis in locum fuum}

fertur, fed ut facultatem in eo ad fui

coniervationem&tanquamformamac

4§ 3 £*

igne&aere, furfum, gravibus demen¬ tis terra & _{aquadcorfum tendentibus,}

apparetlib»4. Phyf.c.1. Obfervandum

autem_{probeeft, omnes res non poife}

efte in locoeademratione: quod enim

ad res _{incorporeas attinet,illae proprie} nonfunt inloco. Nam fi intrinfecam Jfearum naturam_{atque adus immanen¬}

tes_{fpe&are velimus, efte&u Sc operatio*}

nepotiusadfunt, quam otiofa mole& extentione quaecorporibus compctunt, Adeoque locusnonitagenerale attribu*

tumeftentisutmulti _{putant. Quafi} o-mnino non_{fit, quod}alicubi &_{in loco}

non_{eft, hoc enimverumeilet}fi_inmun»

do _{praeter corporanullumens daretur,}

Spiritus autem quiafiguram nonhabet

nec_{magnitudinemtcrminatam.}

. Unde

Scaligerre&ifiimeExcrcitat; 359. 4.

contra Cardanum: Non enim in in¬ finitumfefe promoverit

angelus;

neque

ad'

puneli

#

Μτητ» fefe

contraxerit. Etfifines

habet, quos

ultra

acprater nonpoteft

defi·

gnarix

neceffe eft altquafigurafitpradttus.

De extenfioneautemDE_1,quam

omni-praefentiam appellamus nihilpraeter

Sa-craslitcrastemereaffirmamus: _Napie

qui-*3 4 £» _T

quide dicitur Deumrcplcre omnia,qu3E

notio tarnenab_{imperfe&ione liberäda}

eft,ne infinita aliquaextra mundü fpa-tia_{fingantur,a DEOreplenda: interim} fateri _{cogimur, nos parum certos de} hisce _{conceptuspoffe formare.}

5. III. Ί

Vcriilimé _{inquitPhilofophus Mc- *} tapb: lib.2. c. i. _Quemadmodum

ve-ipcrtilionum oculiad lumen diei fe ha»

bent; Itaintelledusanimacnoftraeadea

quacmanifeftififimaomniumfunt licet

enim locum _{cfie,folefitmeridiano} cla-rius, quid tarnen illcfit difficilime de» , ■·

terminari_{poteft, adeoutB.Auguftinus}

tempori tribuerit,nosvivcrc in tempote.,

ft£l

ne^c"*e

quid

fittempus1,

intcrrogan-jiUt

tur,_{ipfis pifcibusmagis muti funt, Imo} dodiambigunr, flu&uant, & in diver-fiflimas , atque abfurdiHimas abeunt ^

fententias, adeo ut tot de loco

opinio-nes _{pene quot eruditorum}

capita repe»

riantur: Hic locum intervallum

quod-damextremitatibusinterjeclum efle di» cit; hic bafin; ille vacuum. Arifto* teles locumeife_{fuperficiemaflerit.} E-go vero

licet

tantaminter Phiiofophos

*3 5 g»

controverfiam componere non aude-am,incampo

_Philofophico

_tamen

con-ftitutus, cum_{Scoto hane definitionen!}

probo.

5. IV.

Locus_{eßRelätiocontinentis ad}

remcon¬

tent am.

Inhac_{definitioneduo Tunt}

obiervan-da, Μ atcriale& _{formale. Materialoci}

ut _{magnitudo &}

figura in _corporibus

fpe&atur, quatenus_{relationem, refpc*} dum _{atque adeo externam}

denomina-tionem_notat,

quoenonalitcr funtextra res_quxdic

un^jt

eiTe

in

locp^

guam

quia

in _{noftra de}

"cogitationefIquae

certe in rebus noneft: Ham _{fxpe mens noftra} fua utitur _{libertate, multoque plures} de rebus _{fibi format}

cogitationes, qux

reverarebu«non _{fubfunt. Clariftimus}

Raci in_{Phyficafuade loco$}

XX. dicit.

jguod nomina _{quatenus non tam}

rerum, quam

_{conceptuumfigna}

_{funt, tam nudos}

conceptus,

quibus

nthilrei

_fubeft,

_{uf modi}

confiderandi, atque _{adeo reßeftm funt9}

quam res_conceptas,

_{quibus fubeß aliquid}

rei,ßgnificant.

Etlocinottonontamare¬

bus _conceptis

conftderatis,

quam a modo A _{3 COftm}

® 6

conßderandi

& concipiendi

accipit

ultimam

formam

&perfefftonem

fuam.

Formaeft_{ipfiusfitus inter}

_alia

_Corpo¬

ra_{, qui} proprius _corporum

eft,

atqve

inieparabilis

ab iis &

vel

eorum

conti*

guitatem aut nexum

vel

quamcunque

aliam inter aliaquxdiftant

pofitionem

notat, nobifcumfacitante

citatus

Raei

$. _X. de loco, ubidicitper

contiguavel

connexa cor_{pora uno}

modo

_tantum,

pojje

fitum

determin

Ar

i,

perdisfita

multis

mo-dis. Prioremfit_us

determinationem

Cor¬

pora

dici pofiunt

per

fe habere

contiguitate

*velconnexione, quaunotempore

&

fecun-dum_{partem unam^unatamen}

_atque

adeo

fecundum

fe

det

er

min

at

a

efi.

Pofterio*

rem_acciperedebent_{(ut antea}

diximusj

å_cogitatione.

_Si

_unumcorpus

plurium

corporö

fitü determinaret,

ipfu

oportet

dcterminatofituelTe,fi illodeftituerctur,

förlitanmotueftfitusejus mutatus,atta·

menprsefumitur_eu

habere,

ichcogitatio*

ni adfcribendücft, qva

corjföra

ad

qua;

refpicimus ut

immobilia

[fpe&amus.

s. V.

Locus _apud

_Scholafticos

dividitur

in Communem & Proprium.

Communis

48 7 $$>

eft, qvifimulmülta comple&itur cor-pora, non qvidemper fe &

primariö*

fed bencficioalteriusloci videlicct pro-prii. Hoc modo in coelotanquam

lo-■\ι cocommuniefiedicimur, cuminaere coelocontcntovivamus: Ccielumcnim

ambitu iuo _{compledi cunda apertum} eft. _{Troprim vero Locusr}

_fuperficics

praecifeilla

eft,vcl

aéris, vel altcriuscor·

poris qua

unumquodque individuum

ab ambienteextraneo _{comprehenditur}

primario&per

fe.

Sic mufeum cui in» li funt_multi,lccusappellaturcommunis:

qvia non tämaérem mufeo inclufum, qvamfingulosin illohomines

compre-henditArift. lib._{4.C. 2. Locuscommu·} »äritaquecertarationecum fpatio con-venit; Spatiumenim eftindcfinita Ex-*'! teniio, omnisquclocifinuilfumti ma-terialc eft: _{Proprietas autem illa iivc}

* _{forma, afitu& determinationc aliorum}

corporum oritur. §. VI.

DividiturfecundoLocus in

Exter-mm&lntermm. llleeft noftrae

confi-derationis _{praecipue, atque etiam per}

externamdcnominationem _explicatur:

8 &

hic nihil divcrfum_acorporibus fignifi-cat,quodpoifit elfefineillis. Hocmo»

dodicimus _{corporaeilereplctivein}

lo-co, illo autcm circumfcript;ivé qvod videlicet ab aliisambiantur. Sed & De¬

finitive _{qvasdani loeoalligari pofle vi*}

deritur: ut_{pun&a, lineac & fupcrficies,}

atqvecorporaMathematica,qvae

intel-ledus _{concipit & variedeterminat, a->}

deoqvé illarationefubje&itanqvamdi^ vifibilia&extenfa in_{corporibus haben*} tur» Illud autem de_{fpiritibus dici ne*}

qvit, qviaresTunt fubfiftcntes,necåcor* poredepcndent, autdenaturaejusqvic*

qvam participant. Cetcrum corpora omnianontantumcircumfcriptivé, _fcd

repletivé &definitive, etiamfunt in

lo-co, contra qvamqvidamPhilofopho·?

rum _{opinati funt.}

5. VII.

Deindc_{difpefcitur inNaturalem Sc}

violentum. Naturalis, inqvemcorpo¬

ranaturaliimpulfu feruntur, in_eo qui·;

cfcunt,&confcrvantur.Sicpifcisqvam* diu in _{aqvis,aves &homines quamdiu} inaere funt_{confervantur, quoniam in} Ipco naturalifunt. Violentus diciturin

«g 9 &

quem nonnatura fedviolentiåquadam

externa _{detruduntur, & in illo quietis}

ac confervationis _{participia nequaqua}

Γϋηι-: _{Quemadmodum fi lapis abhomi·}

neprojiciatur infublimeinillonon

qui-cfcit, fed ftatimad locumfuumnaturå

iibi deflinatum terramfcilicet tendir,

ibiquefempermanet, atteftante Philo-fopholib. 3. de Cceloc.

§. VIII.

Proprietates loeipracipuae funtlra,

i, Ut fit _{immobilis, quamvis nulluni} corpus in mundo eile exiftimamus,

quod prorfus immobile fit:

nihilomi-nus_{opera pretium eft,multaut imma·}

bilia_{ipe&ari, quatenusvclfenfuvel} in-telledu motum non _pereipimus,

hoc-queobnimiamdiftantiamfit, _&poteft locus dici_{immobilis, quodperfenullo} in alio loco _{ponatur; quidquid enim}

motum fubit, illud locum defiderare manifeftum eft» _{Deindcutprogreifum} ininfinitum_{vitemus, corporibus inlo¬}

co_{movendis, fixum acimmobile}

pra .

beaturfundamentum. 2. Ne locus

ma-gnitudinem corporis complexiexcedat,

vel abea_{deficiat: fedfeaequalem juxra}

longi-■$> «Ο

longitudincm, latitudinemac

profun-ditatem formaliter exhibeat: fecus fi

ficret, menfuranoneiletcorporis loca-ti; terminus quoqueeifet divifibilis &

immediatefeinvicemlocus & locatum

non compledcreniur, quia a corpore

interjacenteobftaculum ipfis offeretur.

3. Ut locus nunquam cojpore aliquo careat, fedperpetuacorporuminfe na-turåliumcolletionisvicififitudincfitprae* ditus: eatarnenconditione, utcorpo»

ra absquc fui interitu feparari ab

illo

queant,utper

fucceifionem

aptus atquc

habilis ad aliud corpus reeipiendum reddatur. Locus enimnoneft quidda

inhaerensfedad haerenslocato,åcorpo¬

re vero continente absquc fui interitu

minime fepararipoteft: ciim

acciden-tia fine fubjc&is per fe fubfifterc

haud

1

valeant. 4. Contineatfex differentias Locus:

utante/etYo^dextro^ßnißrum^fu-

4

pra,wfra.

Has

autem

differentias in

di·

menfione corporis naturalis

reperiri

conftat; idque foium diverio

modo

confiderandi: ficutquodnunchuic

eft

finiflrum, alterieft dextrumi

nuncfur-fumnuncdeorfum,variasquc

fubit

vices

*3 II

prout

Titus

ejus

seftimatur.

§. IX.

In_{Logopraetereaquaedam}

_vel

_perfe

vel per accidens conftituuntur.

Per

fe

Clindaex_molecorporeaconftantia_mo»

tuiquefubje&a, quaeabextrinfecoquo# dam ambiuntur & _{comprehenduntur,} Hinc _{quaedam etiam}

_definitive

_in

_Iocq

efiedicuntur,quatenusfitum &

pofitio-nem interplura_corpora habent,

eum-que determinant; mter quae

diifita veL

abuna_partevel altera_tantum

proxime

jun&afunt. Itanavisaquae,plantater»

rx _proxime quidemfed

ab

_{una parte}

j

ur^itur:

qu χdam

circumfcriptive,

qua«

tenus externo alio _{corpore ambiente}

circumfcribuntur, ut vinum in vafe,

pifeis inaqua, &corpora

hoec

tenentur

; _{certa quantitate} accertomodo extenfa

eile, utClariflimus RaeiinPhyfica de

4 loco §. VIII. habet, Certa quantitate '

praditum

atque

adeo

certo

modo

extenfium

corpusfit, ut

unumquodque

fieorfim

necef-fario eß, necfitum

eße

posfit mter

alia,

quin

ab

aliquibus

eircumfcribatury

nec

cir·

cumfcribi,

quin interea qua

circumßant

proxime

ab

unoextremo

ad aliud

ext

*3 ι2 g*

tur, &_{vicisfimnihil}

_quicquatn

_taliρatto irriter alia _corpora

_extenfum

atque iU

cir-cumfcriptum

e

(feposfit,quod

nonhabeat

in-<?4_[itum

&

_{pofitionem fuam,}

to

remot_a,

propinqua corpora. %. X.

accidensinloco_collocantur, non foium_{perfemotumnon}

fuftinentia, iis

tamen commotis _{quibus infunt, ipfa} quoque mutantur. v:_{g: Animain} ho-mine perfeinlocoeft_{nullo, quiaex uno} loco in

_{aliumnonmovetur,}

_fed

moto

corporehumano_{ipfiquoquemotus}

co-petit, & proindclocus ei _{per accidens}

attribuiturj fedetia_{quae nonrationeto*} tius,fed partium locum_mutant,

quern-admodumincoelo_{apparet non rationc} totiusfed_{partium tranflatoc}

loco, qua rationeeidé

_locusquoq;

compctitrcfpe*

dufcilicet _{fphxrarö a feinvice} conten-tarum,earumquc_{ipfarum fphacrarüpar*} tium_{fenfibilium. Deindeobfervandum} Coelum extremum fcu _{primi mobilis} fphaeram, Γιmodo_{detur,locum per fe} nullum iibi_{vcndicare, Ratio affertur} å _{Philofopho lib.}

4.Ph. c. 5. In loco

proprie conftituta_{externoalio corpore} ambiente

4g 13 §4

ambientc circumfcribi

_efflagitanr.

_Coe~ lo _autem

fupremoid rcpugnat, _quippc omnia_{ambitu fuo}

circumple&itur,

nul-lumquc aliud _{corpusfuprafe collatum}

novit, nifi _{forte Coelum Empyreum} de _{quo fabulantur multi, ftatuere}

aut

progrefiumin iniinitum innaturse thea

-trumintroducerevelimus. Du&um ita-que

_Philofophi

_{lib.4. ph. c. 5,fccuti,coe¬} lumcxtremum_{potentia &}

peraccidem,

rationc videlicet _{partium & corpofum} in fecontentorumtum _locörum,

quos fimul_complexu

fuofovet, in loco die firmiter concludimus. Orbium enirn

quilibetviciniorem

_{fibifuperficiem}

im-mediatc_tangit,&

circumfcribit,torum

autem_immobile

femperineodem loco durat. _{Interim non}

negamus commo-diorem_explicatu

recentiorum Philoio-phorum efic

_fententiam,

_{ubi mundus} indefinitus_{ftatuitur, ficut tutovix} defi-niri_{poilit,quidCoelcrum}

claudat

com-pagem: licet illud_{iinitumomninoeile}

debeat.

§. XL Nec_ftatuimusduo

velpluracorpora

in. lo¬

co _confiftcre;

quod ab iplo Ariiblib. α.

ρΐι.

»4 Ρ .

c.5.comprobaturratioaibus

fequentibus.

_i.

y _Loci

propni hocett proprium, ut

sequalis

fit

iuo locato, corpusque locatum

immediate

tangat&contineat:Qucd

impotfibiieett

heri,

corporibus uno in loco

pluribusVel

duobus

pohtis 2. Unurn corpus

fiuperficie

tautum uuicacircumfcribitur, 6c11011pluiibusj poh¬

tisauterftduobusvel_{piuribus inunolococor¬}

poribus neceilario plures

dantur

luperficies,

quod abiurditatenoncaret.

Diverlorum

eiiim

corporum diveriae funt

luperficies.

3.

Loci

eicofficiumextrini'ecusmetirilocatum

lecun-dum_{menluram, adeo}utluperficies loci ex¬

ternacumiuperficie internacontenti

aequales

lortiantur _{retpe&us, Locus nec major nec}

minor fic locato iuo. Pluralitas autemcor¬ porum inunoloco

obitaculo

eit,

quo

minus

italocusaffedusfitcumloco. 4. Naturaipia lancivit,ut corpusunumaliud excludat

loco

liio, leddiicedenteuno,alterumejusoccupat

locum.Ergoevinciturexhis inuno

Loco

duo

vel_{pluracorporaexiftere nunquam}

_polle.

_,

$. XII.

Cur Locus in rerum natura detur? huic

quaeltiorii ut fatisfaciamus

ad

caulas

relpici-mus, quibuscognitisFaciliusin

rei

cognitio-nem_penetramus. Materiamigitur

aggredia-mur,quaetriplexett,exqua,inqua,

circa

quam. Materialociex_qua,ettipiaabfoluta

quantitas

continua ,

quatenusextremitatisieu

iiiperii'

62 i5 2*

fit _{accidens, quodmatenam κνξίως proprie} nullam_{agnofcit, attamen cum&partesteile} Philof, lib._{2.Phyi*:c.3.refpe&utotius quod} conilituunt, materiaequoquerationem

habe-ant:merito_{quoqjreipedtu partiumfuperficiei} loco materiam talem_{affignamus, funtautem} partesejusfurfum&:_{deorfum,iupra,infra}&c:

exlib._4,.Phyf:cap.

5. utconilat. In qua feu

fubje&um,inquoiubiiiliteilipiumcorpuslo¬ calis,cuitanquamaccidensperfe&eifentiale

adhseret,&exquoimmediatéprofluit, a quo

fepararireipfanequit, cujus_{refpe&uetiam lo¬}

cus _{ipjfemovetur.}

Materia _{infuper circa quamfuntomnes res} naturales, quaeiuperficie cingi_{externapoilÜL*}

cujusmodilufttcunfta intracompagem coslo·

rum_{contenta,&iublunaria,tarn animata}

qua

inanimata,tarniimplicia,qvamcompofita.

Formaeil_{ipfe iitusinter aiiacorpora,} utde#

finitione _{iupra fat exprimitur.} f. XIII.

C_{aufa ef{idens loci eil gemina: Umverfalte}

alia feuremota : aliaPariicularisfeu_proxima.· Univerfalis eil_{DeusTer.Op.Max.iscumlex} dierum_{fpatio,univeriu mundi theatrum} cre-ailetexmhilo_{, acinferiorafuperioribus}

con-cinna_{difpoiitioneannedéi,fedem}

quoq; cun-dlis mundi_{corporibuspropriamacnaturalem} attribuit, in quovires exerceant;_munusq;ita quodlibetaconditore fibi_{impoiitumobeat,ÖC}

abextemis_{injuriis lecurum, quiete8c tutela}

Pantcu-«g

_ι6β&

Particulariffeu_{proximaeÖicienscaufa,eftitem} generalis&.Ipecialis. Generali's eftCceiorum

compageSjCundaiiiblunaria holpitioexcipics

gratiiiimojiisqj f&cultatempropriumappeten» di Locum _largiens.

Specialis eilquobviscorpuslccas.fupei fi«. iei feuexn e»

mitatiscajas,cujus^oiporisopchabits adaliudiram^

dir.rc_{lecipicnduaccommenfurandumcor}usicddimr.} S. XIV.

Reftat _{pofhemb caufaFmalis oilendenda &}

expii-canda, qureinuriivcrfalemfeu fpccialcinband

incora-modc di\idi _poieil.

Eit_{itaqueUwerfallsfinisLoci ipieDeus-re'Aoc}

■X/Avlosy τι'λων· Adejus enim_gloiiam,ficutomftium

homimim_{ccgitatadida&faftn illtiilrandamdirigenda,} ita ftniu_{prseditorurteoqucdciljtutoiumcöipoia}

pul-cntudine, prarftintia,crdine, fituarquenatura adnri-rartda, faciunt, anfamdumprasbentSc cakar addunt homiuibus,ad

creatoremipiuaicognofcendum.cogni-tumadiniiandum,admirarumctlcbrandurn, ut.Regius

Pfaltesteilis cftpial.19.

PlimPartictlUrisfeu(pedalis eilquadrupltx:ρή)ΛΜ

utlocafuperioracum infrrioribusimmediatafui

fupcr-fiiieagglutinet, atque vacuumnatura:hoilfem

rxuiis-fimumpiopellat. Secundus,ut juftamctifuidaccofls

venienticorporaambiar,limitcsqueneininfinitumex¬

ten_{Jantur,ftatuat. Tertius:}utadfctanquamperieclio«

nau_{corpora locandatrahat: cunftacnimduduacin«}

ftinftu natural)_{funquefrontead locum fibi»onvcnitn»}

remfcruritur, lib._4. ph._c.I,«Sclib. de coelo

,c.z·

OuartllS_{utvixnquandamcorporibüsin fegencrandis&:}

confcrvandispjrasbcat fic näq?gravia dcoiu,leviaftiifü

movcridcfidciiofureconfervationisac _perfeftionisfla*

gt5tia,fubafpe£lum noftriieadit.Hascprojudicii

irobe-cillitate.nonprodignitate materiasdifta funto»