Dispvtationvm de allegatione scripturarum secvnda de similibus allegationi quæ supra eam sunt. In academia Upsaliensi cum consensu ven. facultatis theologicæ publice proposita præside Martino Brunnero ... respondente Henrico Schütz. Ad diem 30. Aprilis, a

3t Q.: B. v. D I S Ρ V T A T l O Ν V Ü DE ALLEG AT IO NE SCRIPTURARUM S Ε c V Ν D A D Ε

S

I

Μ

I

L I

B

U

S

ALLEGATIONI

QJJA SUPRA EAM SUNT.

In Academia

_Upfalienfi

Cum

_confenfu

_Tm.

_Facultatis

_Theologie

_&

fublite prtpoftu

Ρ R iE S I D Ε

MARTINO

BRUNNERÖ

S.

Theol.

Prof.

Ord.

RESPONDENTE

Η Ε Ν R I C O _βφίφ

Ad diero _{30. Aprilis, Anno} m.DC. lxx.

In Auditorio _Cjußafiam»

UPS ALU

E«udii

Hin"

ß i c ^ j 0"Rio S»R &Acaud._{Vpiai.ßibüojpei»}

T^everendiffimo

G?

Amplifßmo

Dominoi

DOMINO

ERICOEM

PQR

A

GR

I0>

S. S.

_Theologie

_Do&ori

celeberrt-mo>DiacefisStrengnenfis Epifcopolonge

meritifllmo, Parenti meo Stei¬

numcolendo.

TV

_/{

_Os

_hic

_bene

_antiqutis

_etiamnum

_inier

Ute-j JlVI

rarum cultorcs

viget,

ut

publice

data

ß>e-cimina _ingeniorum,

_plerumque

_eorum

infcribanl

i nominibus, quos

falutü [tue

magnos

pofi

Deum

auBoreS)fitidiorumque Patronosfcmper

extitifje

fciunt. Quoinoperecum

&

ego

in

pra

fensßm,

> fit ut intentius

aliquanto

de

Fe

_,

Pater

fie-verenäijfiime, Fuisque

maximis

in me

beneficüs

cogitem>

Nam

quoad

longiffime

refpicerepof-fum

,

ab ultimafere

pueritice

memoria

merita

tua

repetens,

Fe

video

ejus qui

me

genuit

Pa-tris_vicem(ohcite

_fußinuijfe

_{; utnon}

_{modo mihi}

non _{defuerit inprimis}

annis

_{tua paterna cura%}

fed

&

poßmodum crefcente

cetate , tua

fiimul in

meereveritbemonitas, _qua

mihi

_&

adf<ufctpieti-dam&ad

_ingrediendam

_rationem

_artium

_Uber

a-lium auUor

_extitißi.

_In

_{quibui omnibtis}

deme-rendisut me

_prorfm

imbecillem effe deprehendo»

t > nec_{pares agerequeo}

_gratm

_:

ita

humüi

_mente

'

få _ommptetüte

_{ohßquiorumTe}

_{T^éverendiflime}

Taterfie venerabor, ut adeximite tn boc_kenen

laudismeritummihi nonut_{facultatemttafåνο·}

luntatem

_defuiße

_omnes

inteÜigant.

Tibi

tta·

que>em ρ

oft

Deum in

_{primisftudmum}

meorum

fruÜum

jure meritoque debeo , banc quam

jpecimtnis

loco äefendendum

fufcepi

Difputatw·

mm,

_offero

_dedieoque,

_{certocertius[perans}

gra- \

tum

_fore

_quoå

_apudtepia

_{quadamcharitatefaciOi}

CaterHm>cum extua,Tater _{optime, mea}

falus

pendeat

,

mbH

altius devoto peSlorea

fummore-rumarbitro expeto, _{quam ut}

_Te

_multü

ampltjß'

ini munerü oneribns gravatum, robote cceleßi*

gratia

fuftentet,

fåad fummam (eneUutem (er-vet incolumem , in nominis

fui gloriam,

mar

gpam

teéficationem

Ecclefite,

immortäle

decus-tutim,

_fålonga

_{tuerumgaudia.}

Tibi

Rever-endiffime&C'hariffimePater'

adfifiåliä

_{obfeqtria paratiffirnuS}

DISΡVT ATI OΝ IS II. De ' "f s I Μ I L I B U S A L L Ε G A T I O Ν I Thejis I. ,.r

Rcmoftit-Upenore dnputatio» at, ai|e.

ne ab _{allegatione gatione}

ra-quasdam removeban- doi*e ipGus tur, _qir® vi vocis

re- rei moveri _poterant

de-bebantque.

hic ratio

-ne rei _{ipfius idem}

faciendum eriti _{t>r«cipue quando}

jamdifpiciendum eftquxnamfintver«

allegationis ipecies vel fectis. Sunt

igitur quaedam, quas etfi _allegatio¬

nis,prxfertim in ha_c laticudine

intel-le&ae _{aliquam fimilitudinem}

, aiiam

alia majorem minoremve _{gerant,rei ta¬} rnen_{ipfius propior confideratio}

ab ea

fecernir.

11. Horum alia_{plus,aliaminus}

quam

allegatiocontinenti aliailli _magis«qua»

_funt

ti _{poflunt. Eoqilc}

fcdiet

poieft prima

_^

'fy™

illa _{quafifupra , altera tnfra}

,tertiajuxta aija

allegationem pofita _{efle- Qu«} tarnen eaau

omnia, univerfe

_{confiderando,}

_non (e-cimdiim_{digniratemhic}

inreliigendafunr,

ft Dt Similtbm

fedfecundum _{fimplicitatem Sc compo*}

firionem: etfi inaliqua (pecie horum_u* trumque eoncurrat.Nempeilla fupra

vel

infra _{allegationem ponuntur, in}

_quibut

pluree vel pauciores occurrunt

aétus;

aut_{plusvelminusrequirituropera:quam}

in_{allegatione;autin}

_quibus

_alterumante

alterum exiftere _{plus vel minus}

_debet.

Unde Scde illis qua: allegationi

quafi

··

qualia

ad

latus ponuntur

hic

utcunque

Judicium fieri poteft»quantum

quidem

hoc inftitutum _{permittit. Nam in}

_illif

per

fe

non seque

plana

occurrere

vide·

tur _{dijudicandi ratio. i}

e „ III. Illa in quibus plus fit quam

in

Supra eam „ J · r f λ . Ä

ftmc allegatione aliquam inter

fe

varietatem

habent. Ad eam _quantum hic iatis

eft

'

monftrandam accedentibus occurrit di· {crimen illud _quod a perfonis> five re* dius,abopere perfonarumiqua:in

fcri-pturisoccupantur,peti

confvevit.

Alios

enim ita circa _{fcripturam verfatos}

_effe

conftat, ut_{fcripturam Sc ipfi facerentf}

alios ut fadam tradarent. Priores funt

Seriproresquidaro Canonici»

pofteriorei

Ecclefiafticii _{qui etiam in}

_antiquitate

EcclefiafticaTrattttores_appellantur.

_Hoc

difcrimen nobis hicuftii efle

_{poteft, it*}

ut nihil obftent_ea,qu*

deutroqueboc

fcriptgrum

audgrumque gcnere

k°u

AUegåtieui. η v _{fiflj obfervarimerentur. Namfcriptores}

J* _{illj Ecclefiaftici alii Biblicifunt,quorura}

d _{fcripca inipfocodiee Bibhco extant, a} Μ _{Canonicis tamen}

* & a icripture divina

5> difcreta:aliiNon-Biblici, qui magis fpe-O _{tiali fenfn Ecclefiailiei dici, & hac}

ap# tc

pellationeaBiblicis diftingvifolentjficuc

!t· _{hiftoria Ecclefiaftica ftridtore feniu} Bi-«* _{blicar opponitur» Pratterea etfi} trada-"C _tionis

appeilatioprarcipue

hacferit

fcriptis

« _{EccUfiafticiS)}

idque potifllmum boc po#

ii* _{fteriore fenfu : tamen & Tradatio}

ali-lc* _{quafcripturat Canonica reperiripoteft^ut}

i _{paulo inferius fub exemplo oftenderur.}

in _{Hifceutidi&ura}

, non obftantibus, di*

;ra _fcrimenhoc,

quatenusilloquod

frequen-eft titts_{notiusque eft* nititur, inftituto}

no-di· ftro fervire_{potefttutdicereliceateaque} rt* _{aliegarionemexcedunt,}

atquehoc

nomi-ri- nehiccenfiderandafunt, vel_fcripturam

ios _{aliquam efTe}

. vel fcriptur» T radatio#

:ffe nem. b?

ntt IV.Qui'autem

_{Scriptoresfcripturafaci·}

_{J c R}

_J·

nnt éntes_{pötiusquamtradantesaliquid alle-}

_*

^ res _{gationifimile reliquerunr, praeftiterunt}

id

_quidcm'

ate circa_{parten»fcripturiealiaanteconfeds,}

loe rationevel quAtititAtu _ejus, utfic

loqua-,

ita mur,velquutiutit jatttcertefimnlutrins«

ioc _{que. Cirea quantitatem'ta}

verfati funt

or* _uteamvel

majorem vel minorem >

/4 Dt Simitibm

éfciorem vel contraéfciorem redderent. Ad _{prim genut pernnent qui aliquam} Scriptnr» partem au&oritate dr duäu

Canoaico ctntinturunt. Unde inccrea

quxallegationi aliquomodo iimilia,ίΐΐβ

tame»_{pluscontinent, in hocgcnere}pri· moloco_{poniContinuatio}

po-c.oNTi· te^· Speåare eam licet in

genealogis

μuatio. Chrifti»quam Evangeliftx Matthxus k Lucasconcinnaruet, iliequidem primo,

hic tertio _{capite* Iftius genealogi« bo¬}

na _parsinlibris Teftamenti Veteris_ante

extabat, in primo libro Mofis , libro

Ruth, libris Regum, Paralipom. A Et»

drx. _{EvangeliftxveroeaSgenerafioneS}

addiderunc,qua:in illaCanonicafcriptura

nonextaut. Matthxus recenfet eosqui_a Zorobabele_{per Abiud defcenderunt li'}

nea.ut_{traduntappeilantqi regali,}du£U

a _Saomone: Lucaseos,_quilineaducalij

du&aaNathane filio Davidis i.Par.III· propagati funtaZorobabele;

eodem

andiverfoa Zorobabele Matthxi,bujus

locinon eft _{inquireretuti necin} alia

in

faoc arguraentohisiimilia. Et fi vel

xime itatuas _{quod controverfiae obncv}

xium videri_polTerJftum

_Abiud

Zoroba-behs vel filium Ananiam, vel _nepote» Obadiam elfe , quorum expreflTa extat

menrioi. Par. in,_ly, exteri _tarnen

in

AlUgetioni, ff rccenfioneMatth*» ab »Iiisquosdcinceps enumerat au&or _{Paralipomenon}

diverii

iunt. _{Lucas quoque inter}

_Jofephum

Sponfum Mari* &

Zorobabelem plures

ponic ,quanaquiadd"£lo loco

i.Par.

in.

19. feqq* enumerantur.

Et

vix

dubiutn

quin plurespofituruscriam

Mattharus

e-rat,niii »Hi confiliumfuifTet definito nu-mero_{genealogiara hanc} tribus

claffibus

comprehendere. Cujus

confilii

ratio

u-trum_{pctendafitextrina mutatione}

_flatus

in_{naajoribus Chrifli j fcquorfum}

refpi-ciat trinum illud Ezech. xxi. 17· Obli¬ quem,obliquem, obliquem povem coronem

iBemi ideorumfueritexcutere_quigene¬ alogiam illamtotamexplicant, lion vero

adiblamhanc continuationemattendunt.

Intelligitur vero hic continuatio fcriptij.

qttodante utfcriptum integrum extabat. Minusenimhicattendimus ad

eamcon-tinuationem>_{in quaoperisante} imperfe-&i> five ex inflituto _primi feriptoris

_ad

finemnon_{perdu&i continuatioab alioin}

ejusfuccedente locum _fufcipitur.

quo-modoquidamprimumlibrtim Samuelis, in_{ipfo fcribendi}

operemortui» aNatha¬ ne_{,Gad,velaliqu·difcipulorum Satcue*} Iisconcinnatum_putant.

V. _{Si qu*ras unde Evangelift*habu-}

_Unde.

Se-erint&_{iftasgcncrationes >&iftaaomina}

_chrift»!"!

f6 Dt Similibtu

inngeli. inhac

_genealogi»

q«« inScriptura[V.T·

it* conti* _non

inveniuntur, _{refponderi poteil}

pri-mrauot.

JJ|0f fyfl5|Cere hic quoque infpirationem

divinam,AilluminationemSpiritus San· &i. Deiadeinrer mediahuic_infpiratio· ni fubordinata fuiifetabulas_genealogicaj quae in publicis archivis gencis Judaic«

folicite_{aiTervabantnrj} ut ex Africani

cpi-ftolaadAriitidem docent inhiftoria Ec-elefiaftica EitfebiuS Iib. i.e. _{7» &}

Nice-phorus lib. 1. c. 11. Qnas etfi combufflt

Herodes, fupererant tarnen **1ίγξχφ»>

töveex_{publicisdefcripta exemplaria, &} tabulac_{private,quashujusreiIaudabiliter}

curiofi ifta_{tempeitarefibi paifim} confi-eiebant. Vtebantur illi pr*rerea felici > & bon*fidei_{memoria atque traditionts} fide_{digniA ipii inillis>qti*adhanerem}

pcrtinebant» uth*comniaexiftis Afri* eaniverbis _{colliguniur. Idemmoxad»} dit_{Jud*orutn quosdam irt *5τξ_}«ξψίιν} jm»KoyiaMCH. τι7Üf βίζλν TÜr ημ.t ξ ωv,ii( Ζηνt&KiSvTt,_{ίξ»ιγί<Μ&$. Id eil,interpre·} te

Chriftophorfono:

_{fupråcommemordtAit}

genedlogiampertim exlibr» Anndliumff* dierum_fumentes , pdrtitn ccmpleftentcs

mt-moria . aperte quexd _poteranl

, expUnep»

Rem abhoc _{argumento nonalienamfa·} ceret · quicuratius expenderet quid_per

illud·*^_ßiCtäτmv

JBcgationu /7 tellexeritAfricanus. Quam

diligentiam

anoplius

provocare

poflet

qu«

opera

Rooerti _{Stephani in}

_margine

extat

ad-jeéU varians

le&io,

riv

^Οκπμίΐην

aKtyicw: qu«

eadein

etiam

in

Nicepho-rooccurrit. Quodßper riv βίβλον ruf

ήμίξΰν, likrum

Herum»

intelligeret

aliquis

illum librum, qui Hebraice 1Π V}D"T

ΓηΜΛίη.verba dierum

_{appellatur,fimul}

convenienseffetperriv *Βτ&χ(ΐμίνννyvm»

λο_{για*intelligi}

genealog

_umante

extantem

_;

mmirum injfcriptura Canonica

Veteris

Teftamenti. Qu« fific fehaberent,

de

'

illa,dequahie agimus

continuatione

ipfa

hac _{antiqui Scriptoris}

_verba

capienda

forent. Addi_poffet

_illud

_quod

_ex

R.Sa-lomone affertur Esdram inveniflfe tres libros _{genealogiarum, & ex}

_iliis

librum

hunc, dequojamfermo

eft,

confecifle»

Alius hic _cogitaret

_{de libro}

_verberum

dierum _{Regum Iuda}

_&

_{Israel, quorum} mentio fit i. _Reg. xiv. 19- 19.

& alibi.

Verumdehisnihilattinethoclocoagere,

autfolicitum efFe quid per hunc librum

utriusquefcriptorisinterpretes

intellexe*

rint_{(Nicephorianus,}

_probante

_interpo*

latore Ducaro reddit librosdiurnarum

η-rum _{) de} id _genus alia

hic

expeodere.

Νamde aliasextotaAfricani narratione fatis_{couftac,eumloquide}

_tabulis

_& me·

/8 Di Similibui

xnoria_{genealogiaru}quarultrantlmeriin}

i;enerationu in icriptura

um_{progrediebaotur. Porro de}

v.

T-Comprehcn·

_{bis fcrir}

pulü fotte abquisinjiciat> illaquaeiniftis tabulis _{extabant, poiteriora genealogia}

illaCanonica.humanxtantumautoritatis fuifle:ab_{EvangeliftisauteminEvangeliis} nonaliud _{expe&aridebere}

,quamquod

autoritafis & fidei divin« fit. Verum differri hoc omne in eam_{partem hujui}

tra&atus _{poteft,inquadeallegationeex} dodrina&_placitis

_{Synagogasdcriptisque}

gentiliumagetur. Sane fidivinae atita· ritati _{Scripturarum N. T» nihil officit}

quodin eam_quaedam ex Poetis Grarco

ruijnteeeptafint: multomiaut_feriptur* νΓτ.Λofficiet exarchivis _{publicis, vcl}

«Iiis fide _{dignistabulis populi Dei} qü*>

dam ineam_reeeptaeife.

Confcft*. V I. Ex Kis _{confequi aliquid videtur}

linm de Ii- _delibro

Rutb.quihujusinN T.continu*

broRutL _atJC

genealogi» partemcoetinet.ldvero ficut_{proeuleft tit inepte}

tanquam novu

ϊνξίμΛ

venditemus: ita _quoquenonalio

fineafferimus,quam uteruditiorum haec

taliamore_{animoqueChriftiano accjpien#}

tium_{judicio fubjiciamus. Notum eftin} difputatione cum Pontificiit de libro Tobiae, Judith, MaccabscorumSee-an

fintproprie

_{loquendolibri Scripturx Ca¬}

MegAtiorii. jf nonici necne} interalia

orthodoxos

Sc hoc pro fententianegante

afferre, quod

omnisliberCanonicus V.T. aliquidde

Chrifto contineat: Sc aChrifto,

Apolto-lis&_{Evangeliftisinlibris}

Ν. T·

allege-tur. _{Dequorumutroque}

infraaliquanto

pleniusagerefert animus.

Jamqma

de

iftis in _quarftione

_pofitis

libris nihil

_tale

dici _{poteft, inde}

_inferunt

_noitri

_eosnec proprie

loquendo

Canonicos

efle. Hic

ergo ubi Pontiftcius

aliquis inter

alia Sc

hoc _{regerit, ipfosnos librum}

_Ruth

_pro Canonicohabere, etfi illenecde Chrifto

»

quidquam contineat,eo

prsefertim

modo

quolibri V. T.Canonici

alii, Ad.

x-4|. necaChriftoallegetur,Se_a

Scriptoribu»

Teftamenti Novi. Hare,inquimus,ubi regeruntur,ignotum non

eft quid ad

ta-liarefellendain _{promtuiif. Vulgatutn}

non_{minus quam}redumeft allegationem

ft>lam,five idquod liberaliquisa

fcriptu-ra_allegetur, librum allegatum

Canoni¬

cum nenfacere. AlioquienimAratum,

JMenandrum,_{Epimenidemjana} nontan·*

ruminScholiselaflicos, fedetiam in Ec-clefta Canonicosfore: fi_hodiequeilli

au-tores omars ultra fragmenta _extarent. Deinde 6 laxius _{difputetur in hoc libro} prorfusde Chrifto (ilentium efle,

falfo

di-citgr librum _{qui ejus}

_gennlogiam

Desimtlibut

ftruit,nihildeeocontinere« Atubi ob-ficitur euminN^T. nufpiamallegatura eile, adconfirroandamfalicetdoÖrinam pietatis Sc fidei, refponderi poteft, qnia

ad hancdo&rinameximie illud_pertinet,

Jefiim Nazarenum,Sc neminem alium

eile _{promiifnm mundi redemtorem; Ii*}

btum _{quipro parte fua adejus genealo·}

giara certitudinem affert,etiamad Chri»

ftianara _{pietatem Sc fidern aliquid con*} ferre» Idvero_{prsetereaconfiderandum}

putamujjannonetiam_{refponderi poiür,} intervenire inter hunc librum de Teil,

novum_{aliquid allegatione majus Scam*}

i)lius. Quatenus

_{cripturas V. T. quam}

enim in

_continuant

partem

venit

_icri- s

ptur*T. novi, itautferipturanova

feri-pturjeveteritanquam parsparti addatur:

dici_{profe&Qnondebetinter hunc librum} Sc T.novum tenuem_{refpe&umeiTe. Et} operx_{pretiumfueritconfiderare}anre&e dicaturvelfecus,hunclibruminT» No* votanfumnon_{habere,quantumeft alle*}

gatio. Quomodo etiamexpendi

mere-tur annonhxc_{talia,partemfaciendaeo*}

rum* _{qux fupra allegationem confiflere}

diximus, non tantum_{compolitionir,}

_ied

etiam _{dignitatis ratione fupra eam poni}

poiünt. Ethxc _{quidem11 digna} videbun-turquae aliquoin numerO habcanrur,eo

\Aifg4tUni. 41

tarnen_apudftosnon

valent

_{> ut}

intempe-ftive _{obloqui velimus illis» qui}

_dicere

confveverunt librum Ruth inN-T- al-legatutneffei feu illiallegationisvoce

la#

xiusutanturjfeuducantur idoneaaliqua ratione ali*. Aliter enim hic» ut jam

profeffifumus,

fapimus.

VII· Abhactotaquamde hoc libro DeUltimi«

inftituimus confideratione dimoverenos hbii id non_{poteft, qnodquidam}

exiftimant»

VCI1

Ui*

aut_{faltemprobabiledueunt}

quxdam

hu-juslibri cap.iv. quseadbenedictam

hanc

genealogiam pertinent,nonab

ipfo

hujus

libri _{feriptore » fed poftea adje&a}

_effe.

Moveteosid,quod_Überhic_in

Davide

de-finat,cumtarnen ea_{quxin hoclibro} nar-rantur, _{longeanteDavidem}

acciderint.

Verum,quodfalvododiorum judicio

di-eimusι non videnms quomodo har_ceo

pertineantjiitdubiteturutrum hxc a

pri-mo_hujuslibri_Ccriptore

profe&a,

_{an po¬}

fteaab alio addita fint» _{Equidem David} najoribus fuit eoztaneuseffenonpotuitt

(ed tarnenhxcDavidis_{tempore non}

qui-dem_{geri,atfit ibiverooptimepotuerunt.}

QuanquamCanonic* alicujuslibri

auto-ritatinihil_{deroget, quod ab aÜo feripto¬} reCanonicoilli _{aliquid adjeäura fit,ut}

exempla alia fatis monftrant.

VIII. _{Scripturam ante eonfe&am}

&% Di Simililus

candemquelatiortm contrahit Sc ardio^

remfacit_{fcripturaalia,qua:fic circaillam}

ifjtOmb.

^eoccup*vit,uteam

quafi inEpitomen Sc_{compendiumredegerit.Epitomevero.} etil interdum_{primafronte vel allegario·}

i»i$vel_{fimplicisrepetitionis,dequa}

_infra»

ipeciempr* fe infcripturis ferat; abu< traquetarnendiftingvendaeft. Ilhngi'

tur_{«laxiuspraefertimSc eommuniuscon*}

fiderata»plus quacrit quamut antedi&a nude repetat: necfatit habetlocum «·

nutnautalterum»vel_{pluresetiam* fpar·} fim_{addticere, ad confirmandum vel all"'} ßrandum _{aliquod thema fuum , diverfa} interimtota_{tra&andiargumentiratione·'}

diverfo etiam _{facpius argumento ipfo.}

Sedhocagit ut argnmentum five thema

idembrevius_{tra&et,tra&ationis ratione} Sc ferie_{utrinqueeadem. Ad materiam} vtro_{epitomes fatis eflie videtur utopus}

aliquodeodemargumento„ modoSc

or-dine,quo fcriptnmaliud Sc proIixius>eon' cinnatum_{fit, Ad formamvero, feu}

_ad

rationemmtloquimur,formalempraeter' ea _requiritur,

utidcontrahendibrevius»

queferibendianimofitconfedum. Per*

vulgatae funt voces _Evangeliftam

Mar-«um_{abbreviatOremeile Matthari: deqt»o} •rudrtiorumnon uoaeft fententia.

«piia infr* de _comparatione

Evangelifta-rum

Ategdtioui. 6%

rumquedl in medium

proferendafunt#

aiD _ifta

quxlliohic omittitur.

Ad hoc

vero

EN

genus refpeätw inter fcripturai

referri

^0' poteft idquodvulgodiciturin

Deutrone-j0'

tni9 , llve quinto libro Mofis>non tan#

ra'

tumvaria ratione_{repeti; fed Scf*pe} bre-vinstraditotam doftrinana_legis»in pro-lP' ximislibris _{prioribus prolixms}

_tradi

_tam. Dn' _{Nihilverodubium}

quinhujus fententi* &a _fint

praeftantes Theologi,

qui Deutero»

u'

nomium _{eiv#Kt$aKoitatnvSc fummam} le-ar*

gisappellant: imoquifimplicitereodera M"'

quo noshic uGfumus vocabulo, epitottie» legisMofaic»vocant.Aliterveroqua pro

w; _{hoclocovocehacutividetur}

Hieronymus ifo. _{ad Paulinum}>quando 1 ibros

Paralipome-ro*

non,per interpretationen!quandam no-3ne _{minis,inflrumentiveterisepitomen}

appellat#

tro _Propius

ad hujus loci fignificationem

ac-pn* ceduntquicompendii forma conlcriptos or* _{putantlibros Regum ex libris verborum}

00' dierum_{RegumJuda Sc Israel, itemque}

tad ex fcriptis _{Prophet« Nathanis}

, Addo

;er* Videntisdt aliornm: libros lllos

Parali-ius» _{pomenonexlibro quii.Reg.xv.ij} dicitur }ct* liber VerberumdierumfiveCkront terum Re-lar- _{gumMa:librishifceomnibus,iuide}

dedti-juo &iputantiirhodiemi1non quidcm

Cano-& nias,divinistarnen.De_quatarnen epito-[ta- meita_{featimus, utilli}

qu*ex

libto

Ca-um

De Simil'ibm

flonico fa&a eft » fuaprasrogttiva _ml·

neat; de qua etiam initio loqui

coepi-ratis« _{Epiftolamad Titumejusdemfc·}

re_{argument! effe cumpriore ad Timo*}

theuro_{quidam rotundiiis afférunt. Jai} conftat eriam breviorem effe* Sedne

fic_{quidempromtum}

_fuerit

_{dicere illam}

hujusepitomen effe; oifiprius nontan·

tum_{expedias quasdam quae ab epitonaes}

legibusnimis longe recedere videntur! fed etiijmoftendas S. Paulum illam ad Titum_{epiftelam contrahendi &faciem<} d* _{epitomes animo propoficoque fcri·} pfiffe.

9c _epiro- IX· Sed_{Sc illa,} de quibus initiolo>

me cautio» _{quebamur,diximus qaaßEpitomenfieri.} Non enim diflimulandum eft exaftas compendiileges,qualiterilljeobfervantui in _{fcriptis humanis}

t in hoc quinto

libre

Mofisnonitemobfervatas effe. _Ne»pe ad lilas fe_{adftringereSpiritiisSandusno·}

luit. _{Ideoq»&addit qua:däquaeinlibris} prioribusnoninveninntur, eapratfertiffl

forma,_{qu«requirmirad hoc.utproxinw} ßnc epuomaeSccompendiimateria.

Bl

Sccum remeandemhau·!fanebrevitis

il-le hber_{tradat, q}

<am expofita

eafn»1in

libris_priorsbus

,& fiqtiat

plura

hic

addu-ci_{poiTunf, Haec}

q ianquamira fehabeanf,

AlUgAtioni. éf

ω. quatenns

palam

cft» inter

illos libros

re· pj.

ipedum

effe

qui

plus

fit

quam

allegacio

, fe.

éc

plura

includat;

eo

quidem

pado

, ut

no. ante prelixius dida,

poftea

ex

inftituto

aa breviusdicantur. Qu* hane

confidera#

n{ tionem praererea ingfedi

pollent de

di-aB1 ftindione

librorum

Mofaicoru®,an

Mo»

an. fes iftosquos

hodie

appellamus

j.libroi

nes utfeparatos

libros,

anut

libri unius

par-ίΓ! tes

fcripferit:

quia

propofito fc

fenten-3(j ti* noitrxminus

obftant,

hic

quidem in#

eni) termitci

poflunt.

Infra

ex

occafione

pau-jrj, ca

qurdain

buc

facicntia

icerum

occur-» _rent.

j0, X.

Ad hane Scripturarum

claflem

DeEpifto-erj etiam

EpißoUm Jud&

certum

eft referre

la

lud«.

eos_{,qui eamdiiertecompendium} pofte-lt(1{

rioris

epiftolx

Petrj appellant. Sane

plus

^r(j

in

ea quam

allegationem

»

etiam

denfam

e

eiTe

, tota

tradandi

ratio

oftendit. Id

moverefortaifisaliquempoifet, quod_to· kriS ta qu*

hic

intervenire

dicitur

epiromes

ratio,in _{capitefecundo iftius poßerioris}

epiftolx Petriunice,aut certemaximaex parteconfißat; utvixparuminea

fuper-ijje

fit»quod

cum

epißolx iftius Petrin*

ca-tin P'te

Primo Te^ tertio

conferri

poffit. Ifto

autcna _{iecunriocapite finon longiorem,}

aflt

certe

non

ita

breviorem

elfe

epiftolam

aut!

Ju<k»

ut

compcnditioi

opere

primo

&

Pr°-46 Dtiimilibm

\

prob'xiore brevius efle folet Sc debet, fy

lfndefivel_{maxime per juftam ühttMw v}

morofe non _exagitetur

, quod Sc bicι *»

ftti&ioribus _{epitomes legibus difceilum V1}

fit, invertendo ordinem» addendo mul- fi ta,_{qusdamfimpliciterexfcribendo, &}

_ß

_Cl cuid _{taleoccurrat amplius}

: tarnen vel P< hancunicam_{quam nunc attnlimusratio« cj} cemobitart, qnominus hicproprieepi·

fi

tomeniftius _{epiftolae Petri eile dicamus;}

_Ä

fed_{potiusvariationem quandam capitis}

_b'

fecuudi inil!a_{epiftola. Verum refpon« C!} debunt ilii _{alteri interalia}

, ficut De'i ^

fan&is bominibusfuis harc talia fcriben« C

tibus,utin_{ab'is, ita Sc quoad lege«cpi*}

_*e

tom*bbertatemefle voluit in

_fcriptodi^

_c) vino,_qu*in bumanominusefle

poteft:

lr

ita

qtioqueSc nosh*c cum litis legibus ei βοη _{nifi verecunde}

componere»

qtunÄ

pro legeeum du&umaccipere debere(

einemautor _{icripmraeDeus nobis inver Si'}

bo (>:o ob oculos _{ponere dignatus}

_eil

_c<

Deindeubi_{quatftionafcitur,cuinamfor Vi}

tnvfcribend' human* _jfta

fcriptio

divin»

P1

fitnibima fit, _quandoeafibi

_aliquid

_pro'

_0<

pri?imretervavir; fa&uefle

_optimum»fi

_Ρ

oon_valde

_fcrupulofi

fimtis· Prxterea neC

Dmmno nihil in _{capite ι.Λ epiftolae}

_^

Petri_{reipefifle Apoftolnm Judam.}

_In«

de _{enim, fciUcct ei veriu %. efle i^u" m}

Akegatiom, GJ iet. Ι'ξΜ -δτλ^^νόίοί inepiftolaJude, itiderii

>ιβι verf.».»5ccxverfti u.ΰμΖf υχάμιμ,νί&κίίν

c j **ίπίξΰίοΐ&ς, elie illainepiftola hac bre-uiB viorev. f. ΰπο/Ανηΰ-χί v/Ätit ίϊίάΐχς See,Sc jul* fi qu* hic addi poterum alia. Qii*fi fi cumillis_{quz ex cap.i. Judashabet}

com-vel ponantur, fatis oftendereeum etiamex

tio« cap. i.fecund*epiftolae Petri aiiqiud,et· ψ

fi

multo

parcius

delibare voluifte.

Quin

us)

ftnecexcap.},

prorftn nihil Judam in jjjjj brevitatemiermonisfui redegeiie. Verfu

l0n. enim 17.18. fatis brevirerattingere_ea,

>«1:1 Φ1« Petrus ifto cap. 3. latins expofuir.

jen· Qiipdii dicasnon permodumepkomes, ipj.

led

perallegationem iiia addu&a

eile,

ut )di% exprefle verba ifta fonant, ad idpaulo cft; inferius commodior refpondendi loous

ibus cric; & adcalcem _adjicienrur plura. nÄ XI· Haec vero quomodocunque fe

»rc( habeant,certumeftinter haecfcriptaali*

ver· Sluid _{amplius quam allegationem}

inter-eft, Cedere. Sienimvelmaximedetur,quod

for· valdepromtedandum noneft, hxcqiue

vin» Pro_{epitome allatafunt}>id qnod volunt

ρΓ0/ non

conficere

: fupereil horum fcri»

υ,ii prorumcollatiotationequxlitatit, Se. for* , l,;

neC verborum_{atqueftyli. Illa vero vel imi}

ta-toi« raediocn diligentia_{conferentibus often-} τ 1 oe

In* kic intervenire Itnitationem ₍

irini-illud β yocem _{aliquanto latius capia*)}

48 De Similibm

quae<$c

ipfa'plus

quamallegatiocomple-étirur. Hic vero non minus _quam in

fuperioribns praimooendum eil,ad

calcu-los artificiiimiration's,qu«inltudio

elo·

quenti« humanag exercetur, hsec revo< candanonefTe. V'deri_{pofletbeamm Lu»}

therumin_{praefatione ad tpiftolas J}

_icobi

Sc_{Judac amplius quam de breviario}

_hic

cogirandi occafionem dediflfe- Ibi

enim

icribitneminem_negarepoiTe

_quod

epitlo-la _{Judaefit ieriptum ex pofteriore}

Epi-ilola Petri dedn&um.Utiturveroillevo*

cibus_{aufjjug Sc ahf;{;rtft.Si hocloco}

_»ty·

Λ[χοίΙίχ$*1ίξον ipfum etymon &

originem

harumvocnmfequaris , videturillevoce

poilerioro non Colins copiae caufa

ufus

efife.Fueritigimrinlllain

primisaliquiiia

1

propria ejus fignificatione

recederis,

feuid_{\}πίξβοΚ>ΐψ} ,feu aliudquidpiamap*

pellare volesj neque enimhse

epiftol* 11t

prototyponSc apographon inter

fe

con· veniunt.Et_{hyperboles quidem}

figuwfiih*

limi _{ifti, Sc} ad fublimia natoccelirusqiie fa&o_{ingenio familiaris fuit.}

_Sed

_tarnen illa , fi quidem _ea hoc loco

innotione

propria occurrit,

oftenfum velle

vir

fan-dus_{potnit, fe in}

_hacepiilola

_judae

all*

quidpraeter breviarium Sc epitomen

in*

venifle. Cuireidc hoc fervire

poteft,

quod in hacepiitola

qusdam

ex

illa

alte-AlligAtloni. é9

le- rafictradu&afint# ut verba fingula

fin-ia _{gnlis eadeferie}

_{refpondeant.Verfui j.eii}

:u- O/f 0 ζΐιφοςΉ _(TXOTKftifτίν βίΐΰνΛ_{ΤίΤΜξηΐτ^·}

1ο· Id totidem _{apicibus eodemque}

_ordine

/q# verborumextat in Petroc. 11.17· Quan-„U# tillumenim varietatiseil_{quod >bi}

_omiifus

obi fit arriculus? _{quod &alias in}

_{hac lingva}

hic familiäreeft : _neque ulli

nobis

adverias

lim notae materiamdar. Nam etfi de em-iio* _{phaii&ufuarticili inaliisprolixe}

ditpu-:pi- tetur,idtarneninhisralibus locurn minus

vo# habet. _{Aliquavarietas occurrit}

_in

_alle¬

re· gatione verborum de _empae&ishve

irri-lem * _{foribus, in Juda quidemverfu 17 18. in} oce Pefroautem _{cap·II.z.3·}

_Sedquia

_iilhxc

ifus Petri_{Judasitidemperallegationem Pr0"}

,ida * _{tulit,jdquod inPetro fpe&atur}

ut

alle¬

ris , gatio,hic_ut allegationis imitatio

ipe&ari

ι_ap- debet. _{Nosautem jamde imiratione}

a-c"t _{gimus. Atquehxc delcripturis}

qux

feri¬

en* pturasaliasita_{attingunt,utid aliquam} al-fub· _{legationis fimilitudinem prxbeaf. De}

;que

fcripturis

_{fcripturas interpretantibus,ita} men ur_{Sc ill* ad hane claffem} revocari _poile ione _{videantur, infrt ubi de}

interpretatione

fan- _{»gitur,quaedamailerentur. 2} ali* _{XII. Fuit}

ergode fcripturafcripturam _^7

_A~

ηin- aliamfic_{attingente,urplusquam} allega-R y M ceft, dopraeftet : _{fequitur )am idem faciens χ r.}

a-alte*

_fcriptura·

_{TrattAtio. Dc hac}ut& depar- CTATIO»

r* _fi

yo De S'miliim

tibus_{bujus commentationis}

_cxteris

fuf-feceritid femel_{tepetiiflTe,quodante}

_fcri·

pfimus, inhoc rerum

habitu

non

pofle

nobis_propofitum

_effeXpecies

_quce

_in

_hoc

argumentoinveniri

poiTunt

omnes recen-fere , aut exemplorum quandam

abun·

dantiam_{quaerere. iEquis}

_{aeitimatoribus}

fatis>fperamus,_eritaliqua

attulifle

_>

ple·

niusveroperfediusque hasc

tradendi

oo cafionem _{reliquiflfe iis, qui curnon tan·} tum de ingenio,ied

etiamdeotiomagis

fibi _gratulentur

_habent.

_Itaque

_nobis

quodin prarfens facere

poiTumus

facien*

Λ

tibus ,primumde

tradationequsedamin

generepraemittenda funt:

deinde

res per

aliquot fpecies, <& ex i'peciebus

petita,

exempla uberius exponenda

eft.

Igitur

Tradatio in hoc argumento non notat quamvis reicujusvisconfideratione>qu*

laciorefenfu _{ejusaliqua tradatio}

dicifo-occapita let: Ted ftridius de proprie hoc loco

il*

circa argu- lamoperam fignificat , qux circa argii" xnentum _{mentum& thema}

principaletotiim,

ejus*

principee. _{nacuraoivjm^ufum yerfatur, qui'} bus_{pleneexponendis aliaatquealia>}

_di·

verfo eriam modo adhibeneur. Hoc

fenfuobfeurum eftevix _poteil

_tradatio*

nemab_{allegarione diverfam efle,}

quando

hacratione_{allegatioaliquid}

_tradaioniSi

liODautemtotaeft tra&aci«. Videiicet

A_{Utgationi. 71} allegamus_qnidpiam,ut peridineoquod traftanms argumento» atque adeo in

i-pfa traftatione noftra aliqnid

etficia-mus, _{probemus, vel illuftremus:ut}

in-frain _{hujus argumenti partibus &}

_fpe*

ciebus _patebit»

XIII. H*c autem difFerentia ple-nius,ipero, intelligetur, fi per aliquas traftationis _{fpecies feorfim eatur. At}

quia ut in _{difciplinis aliis, ita etiaro in}

Theologia traftationonett uniusmodi:

inträ id_{genus , quod propofito noftro} propius refpondet, ea conftituenda eft. Igiturvaria eft Theologica argumenta traftandi, &

_{fcripta conficiendi}

_ratio}

quamverbovariam_{genefiiiTheologicam} dixeris. _{Exempligratia*aliter Theolo¬}

giaHomiletica homiliam facram , five

utbodie_{loquimur>concioneminformat»} •liter Polemica_{aliquod coeleftisdoftrin»}

caput contra adverfarios tuetur. Ifta

veröde iftis _{fimilia traftationum genera} ab hoc inftituto noftro _{longius abfunt*}

Ergo

ficuthic de_{fcripturarum allegatlone}

agitur, ita & illihoc loco_fcripturarum

traftutio _opponitur

: adeoque traftatio,

quatenus hic_{confideratur,non inquovi»} argumento_{Theologicolocum}

_{habet, fed}

*d

_fcripturas

reftringitur> ut illadequa bic_agitur,fit

traftati»fcripturarumtantum

7i De^Simililut

qeod <jui- tSc textus, utloquimur,

biblici,

ejusdem·

demfit_ipfa

qUeCanonici.

Nam

tra&aiiones

cacte-crip ura.

^ emt0 ex fcrjpfl7rjs themate

verfantur,magismanifeltama

fcriptura-rum allegatione differentiam

habenr,

quamut deilla

oilendenda

laborandum

fit·

Sub _qua

XIV Sub illo

_vero

quod huc

pertinet

traftatioae _{Trapattonis genere primum} compre-«ompre- henditur_{fcripturarum tnterpretdtio.Natu}

^cnditur-^

ctß

,π

fcripturarum

interpretatione

fre-*· inter- 9uens

allegario,

nontarnen

illae

idena

i·_{R b r a-} funt,nee_«qj late_patent. Equidem inter T*o.

interpretandum

_aliquis

interpretationit

caufa etiamfcripturasallegat: quod

qui-dem non tantum rede , fed etiam

ne-eeiiariofacit. _{Scriptura enim}

_proprias

noneilinterpretationis,utfupra _ex

S.Pe·

troobfervatum: & direftio atqtie

cer-titudo_{interpretationis, quas aSp.}

_Sandö

eil, hominibusnon aliter, ordinariequi'

dem , quam per fcripturam

contingit.

Sed tarnen_{interpretatio fsepe &}

multis

partibusetiam aliterquam per

allegatio#

nemfcripturae alterius peragitur.Nempe

quac illam exercet Theologia

Exegetic»

eam etiam aliunde _{peiit: urpote a} pro·

prietateverborum & phrafium;a

confi'

derationecircumilantiarum, loci , tem- * poris& aliarumfimilium: abeventu re>

Mlegdtioni. 7; rum,impletione

praedi&ionum»

Sc

_quae

hicpluraplcniusque

tradt

nt,

qui

dehac

interpretatione cum laude

fcripierunt.

Atque hoc pa&o latius quam

allegatio

fcripturaruinterpretatso pateti

feu,

icri-pturaruminterpies plus

quod

agat

habet

quamut tantumfcripturas

2lleget.

Ne#

que tamen difllmulandum

eft

alia

qua-dam_{ratione,fedquaehuc non}

_pertineat,

«llegationem latius quam

interpretatio-nem

patere. Scilicet non tantum

fcri-pturasailegat, quieas

interpretatur.fftri-&e accepta voce, prout

illa

opera

Theo-Λ

logo exeget* propria

eft

)

led etiam

qui

alia

argumenta Theologica

dcaliter

tra¬ sat. Ur_{quiex fcripturis}

_deduéfcum

ar-riculnm_{aliqueru fidei,&}

_do&rinae

Chri-ßianat_{quodpiam Caput}

_conhrmat

_Sc

de-feadit. Verumhicdetra<9cationeSc

al-legationenonquxriturutraa

pluribus

u-furparipolCt,fed

quomodo ratione

pro#

pri*_{utrinquenatur*inrer}

_fe

_comparari

debeant,

XV. Ut veroclarius intelligatur in¬

terpretationens Scallegationemnontan¬

tum hacdiverfa latitudine,ut fic loqua-tuur,extenlionis adfubje&autentia,

fed

etiam_{ipfa interiore natura}

_differre,

_ex#

enoplis declarandumefbquainter

fe diffe#

tentiab*du*_operx,

_five

_hi

_duo

74 Simiitim

di fcilicet & _{interpretandi a&us circa} Qu« alia fcripturas

verfentnr.In

univerfum intcr-Canonica, _{pretarioieriptur« aliaCanonica}eil,quam

alia Ecclc· utin_{icripturae Canone extantem intelli*} liaftica.

^erep0gftlir,us :alia Ecclefiafticaquamin

fcripturamordinarii Eccleii«Dodores>a Canonicis diilindi adornant. EthujuS

pofteriori«>utpote hoc titulo omnibusno· tae_{exemplafubjicerenihilattinet. Sunt}

enim in medio Patrum Sc Dodorum Canonica aliorum in_{fcripturascommentaria. Pri*}

rmod°

orera

illam

quae

in

Canone intelligitur,

ta'

alfa

*ferum

duplicem facere

poffumus,

quate-fcrtadici nusconftituend»differentiae caufa

com-polEt. memorarelicet aliquem modumexiftendi in Canone,qui hodie in Canone minus eilobvius,ideil,quimodus exiftendi in fcriptura magis dicirur effe pofte»quam

nuncadueft. His_pofitisita

_procedipo*

teftjutdicaturintelligi fcriptum

aliquod

interpretans fcripruram aliam extarein Canoneut_{fcriptumper fe a feriptis}

Ca¬

nonicisaliisdiverfum: velut_partem

ali-quam minorem infertamtoti, aut

parti

aiicui_{majori. Siquod fcriptum}

_Canoni'

cum _extaref, hoc tantum _agensut

fcri¬

ptum Canonicum aliud interpretaretur» id_{quidemad Tradationemnon}

pertine-rec_{,'quaténusea hoclocoilli}

explicationi

opponitur, quaeScipfa per fe

fcriptum

Canonica eil» uti diduna theii certia. pe«

Ällegdtionu η f Pertineret,_inquimus,

_{ad fcripturas,}

non a«l _{icripturx tra&ationes. Aut potins} forte_{genus quoddam per fe k feorfim} conftitueret:_{quodfcilicetk}

_dpfuro

fcri-pturaeflfetjA: fcripturamtraftaret.

Quin

&contenderet _{aliquis fub hoctitulo x*}

queacfubaliis comprebendipofle

Deu-teronomion. _{Quodfi proprie}

_loquendo

Scriptum feparatum minuseft,[nocumn.

vulgonegarihaneinquinque libros par-titionema_{MofeipioeiTe]}

_efttamenpars

voluminis majorj k epilogustotius

bbri

legis,uti_{quidam appellant. kquidenatu·}

rafua comparatus

ef^ad hoc,titqitxda in

librisvel_{partibusprionb9 amplius} inter-pretetur:planeutadlibro»,velpartes

vo-•

luminis priores refpe&umalium habeat,

quatn^vulgopartes aliasadalias

habere

folent. _Nempenon

_{tantumhocagit}

_ut

legem ante _{feriptam in breviarium}

redi-gat,fed etiam tit _qusdamante

brevius

Scripta

latius_explicet.

_{Unde ficut}

_inex· empliitnCanonicx_{epitomesvenit}

_ideo

_>

quia qitxdam brevius quam ante

di&a

erant dicit, ita _quoquevideri

_poteft

eo-dern_{jure inexempium}

_Canonicx

inter-Prerationisvenire_{,quia k}

_{quxdam cla·}

rius

_uberiusque

exponit*

Quo

pa£to

in

daiTeillafuperiore,

cujus

fpecies

explica-*ec«pimus thefiiv.

poaendum

forec

η6 De sim'Mm

genus ab illis quae

iftic

pofuimuf

diver/

Cum _»quod

_{fcilicet fcriptum}

_Canonicum

&ipfum effet ,

fcripturarn

ante

fa&am

artingensratione qualitatu,

quarenusilla

qualitas in

claritate

majore

vel minore

Ipe&atur.

Verum

ha:c

hocloco

nobis

operofiusexcutiendanonfunc, tum

quia

idinnosnon_{fufcepimusutin unoquoque}

geuerequod ad hocargumentum

perti-neat,fpecies omnesafferamus: tum

quia

feriestra&ationisnoftrajadeam

interpre-tarionis _{ipeciem declarandam ducitqu»}

abalia diitinCka _{fcriptura Canonica non} eil: fed _{(criptoalicui Canonico» utpars} ejusinferta eit, Sc ideomajorem

allega-tionisfimiürudinemhabet. Nameaqu«

prorfus Ecclefiaftica eil , Scextra

Cano>

nem imo etiam codicem _{fcriptiirarnm} con(tftit,& magis manifeilam

aballega-tionedifferentiam habet, jam

antedixi*

mus ad hanc operam noftram

minus

pertinere.

Quotmo· XVI*

Quia

vero

fcripfimus

hane

in¬

di«_{feiipta terpretationeminfertam eiTe}

_fcripto

ali-fcripti« Ca- cuj Canonico >ne quid hic

fimplieioret

ferwfini11* tur^et' removenda ab hac

confideratio-ne funt illa , qua: inferta quidern

funt»

iedita,ut afpecie&

fimilitudine

allega-tionis, «5c quod confequens

eil,

ah

hoc

quoqut negotio nollro id longius

abiic·

Occa-AÜegAtioni, 77

'

OccurruntVero_inprimis

intuendo

varie-a

tatem _{epiftolarum quadruplicis generis}

n

Icriptafcriptis Canonicis inierta.

Primi

* _{ceniuj iunt}

quas Divina infpiratione

du-e

äuque illo peculiari, de antequam

infe-11

rereatur_{conferipta,de}

_poftea

_fcriptur*

ia _{alii inierta}

funt ·, ita quidem _ut verbif

'.e _fcripturac Canonicis aliis dignitatem de

Γ _{vimparem habeant} : in quem etiam

fi-13

nemomnino inferta funt. Secundi

ge-e* _neris

funt _{feripta,quac non}

_quidem

_a pe-® _culiari

illa, de futnmi gradus revelatione

,a

atqueinfpirationeCanonica :

fed

tarnen rs

a _{fingulari aliqua patefa&ione Dei·}

per

a*

tradicionemaut aliter_prcfe&a

_funt.Qu»

IX

etiam eo confilio in _{feripturas reeepta} ^unt, titoftendant_{queroadtr.odum Deus}

m

non tantum ordinaria _Providentia,

_ied

a.' etiam_{fingulari quadam cura , de}

patefa-ftionibu»_{peculiaribusialntifuorumcon>} 115

fuluerit, Tertii autemgenerisfunt

feri¬

pta qua confe&a funt du&umere

hutna-'!V Ro> remoto _{quidem a fingwlari}

patefa-11

ftione divina» fobrio tarnen magif _nec tumaffeciata malitia _{conjun&o. Talia} l0'

icriptaideo

Deus in feripturaextare vo·

'uit,ut oftendant _quomodo

_fenaturaüs

S3' k_malitiaenon dum _{maneipata ratio} in·

j?

terdum

_tni gerat.

Poftreneo

quarti

de

infi«

generisfunt

_feripta

_illa#quienon

J8 DeSmilifatt

tumhumanO) fed etiamraalitia ii!«con«

taminato du&u _{compoGta funt. Illa in}

_k

hunc finem Dens divinis _{fcripturis in- Γί} ieri voluit,utfub _{cxemplo oboculospo- *'} neret _{qualiter fe vel illecebris fuccum- Ρ}

bens,velinpravitatem obdurata ratio in n negotiis fuis gerat. Adprimumgenui C{ pertinet_{pefthuma(G quidem fieappellare} *c

licet)epiftola Prophet* Eli* ad Joramuni x

regemJudaj peculiari confilio Dei in*

L

ferta z. libro Paral. xxi» iz, _13.14.if· "

Item_{epiftola Jeremiaead captivos}

_Bab)'

_t(

lonei _{qu® in Propbetia ejusextat cap. ~}

xxix.Concilii_{Apoftolici Hierofolymiw-}

_j!;

ni adfideles _{Antiocbi*,deinSyriaatq»«}

_c

Cilicia Ad. xv._{zy.feqq. Ad genus}

_fe-

_ei

cundum _{pertinent cpiftol* Jehu de ev}

_n

ftirpandademo

_{Ahab.x.Reg.x.z.tf.Hira-}

₁₁₁

roi_{regis Tyri,refpondentisSalomonide}

J1

extruendo _{Hierofelymis templo z.}

_P*r

_'

11.11- Cyri_{Perfarumregisde}

eo

refUu'

ra

rando Efdr. 1. z. Et Darii Efdr.vi. [e

collat.cum v- _{f. Et quatenus}

probabile

01

fieri_{poteft,pr*fedosDariifcribentesü'}

_P(

terasillas Efd.v.6. extraditione

aliquid

'u

babuiflfe de_{populo Judaico, Ä Dei}

er-g* eumvoluntate, _{eaquoque tenus}

il1«

*

liter*, autearum_{aliquid huc} referri_po* teft. _{Magis potcft illud quod}

_eft

_*·

_.'

Par. xxx. 6. _{per qutd ad}

_Pafcha

_co

_Q

le- *3

ABefdthiti.

a lebrandum eonvocabantur Judei ic Is¬

raelit« : fi _{quidem & id fcriptum,non}

. autemfola_vox

ablegatorum

fuit.

Et

β-ι. piftolam fuifTe, nonautem pracfcriptam

[n nunciisformaraverborum, haud _parum UJ confirmat tura ufus _{vocis HlJS»} tum

re forma di&ionis,i.Par. xxxi i.17._x.Reg.

XIX._lo.collat.cumT.^.i.Par.ii.i.Efdr.

R. 1.2. ut nihilobftetquodhi curfores

]di-j*. "niorem hane geffiffe perhibentur. Ad y

tertium

genus

fpe&at epiftola Claudii

p,

Lyfiae

ad

Felicem de

reäe

cognofcen-> da caufa Apoftoli Pauli A6t,_{xxi 11},i6>

ic

feqq.

Erunt fortequihuereferrevolent c- etiam cpiftolam illam Tathnai ic focio-\t rum ejus ad Dariuna_Regem,cujus jara

.r modo ex Efdr. V.v. 6. feqq.

memini-de mus^qua _{interrogant qeomodo fegerere} ar debeant adverfura _{Judaeos, qui}

reltau-iu· rarc Hierofolymaaa _cosperant. Et _po· i, tefteahu«referri>fi ilatuipoteit» _eosw

ile dificarionem iftam _{terapi», ut} rera fine

|ir peculiari traditione

_oculi^Juis

_obviam,

jd judicio merecivili, eoque pravo, refpe-;r-

jdfTe.

_Ultimi

_{& quarti generis}

_eft

epi-\t Davidisad_{Joabum de procuranda}

l0. ®ece innocentis Uri* 1. Sam. xi. if.

χ, Senacheribi _regis

_{Aifyriorum,icriptam}

;e, tontumeliam DeiIsraelis, 1. Par. xxxi.

I

c 17-Jcfébelisin_{perniciemNabothi 1.Reg.}

Ιβ JD/ S'milibnt

xxi. _9.Transfltivialium_adregem

Perfa-rumadverfum _{Jndieoi Efdr. iv. n> &}

«Iis_{regisv. 18. nifi huic non ex malitia}

profe&a ignorantia & deceptio

excufa·

tioner» _{aliquam afferat, In quibusra¬}

menboc eit difcriminis, quod

David,

qui illam quidem epiftolaro ut mertalis

peecator

fcripfit,

alias fcriptor

Canoni-cusfueritt quales illialteri_nunquam

fuc-Tunt. _{Nequeenim iafpirationeilla}

_di>

vinailli unquamgavifi funt. An liter»

regis Syriae adregemIsraelis de

curanda

lepra Naemanis 2.Reg. v·'6. ad

fecun-duna,tertium _{vel quartum genus}

perti-sieant , & an jufta fuerit fufpicio

regis

Israelis nec _ne, hic _{quidem in}

medio

relinquimus. Scripta primigenerispe· culiari_{infpirationediuina, & antequam}

Canoni infererentur _{fcripta » &}

polt-qilamfcripraeilenc Canoni inferta iunt:

caetera Canonicx _{infpirationis}

du&u

tantum_{fcriptur»inferta, nonitem}

ante-qiiam infererentur fcripta funt.

Et

h»c

quidemomnia atque bis fimiha

alia>fi·

cutpefealiquem ufum habeöt.

quando

de illis_{fcriptis fermoeft. qu»}

_fcripmr»

Canonici inferta funr j ira _{quoque in} hoc_{negotio noitrofeponidebent.}

_«bi

_de

illistantum _{agitur,quse ficinferta}

funt»

litad cojifinia _allegatiouis

_{propi«s aC*}

ctidere

Alleg/imi. 81

cedere videantur. Ec_quodhic defcri-i ptisobiervatumett» dedi&is itidera

ob-I iervarepoflunt quibus h*ctai iaexpende· i· re propofirum ett. Ad _{quam operam} r pertinetquseftio de verbis Scoratiombus

t amicorum Jobi» quieejus libro iniertae

is iunt, _{quid Scquantum illis tribuendum} i- fit,Scid_{genus alia.}

c. XVII. Reftatutilludinferendi_genus

Inteipreu-1u adquod nobis_{hicattendendnmettexem#}

ra plo declaremus, Scribit Divus Lucasfcrfjc eMm

da _{Evangeliicap. iv,16.ieqq.ChrittumDo#emplum.}

n- minum Nazarethae die Sabbathi

ingref-ti' Tum _{Synagogam, cum porrigerettir illi} gis

codex

fcripturarumV- Tcftamenti, re-lio plicatovolumine inveniiie loeum _Jefai» je· c.lxu ι. ubi_{fcriptumerat: Spiritus} Do-am mini_fupermt. to_{quod unxtrit Dominus}me. ,ft- AdAtmuncundum_{manfvctis mißtmt, ut mc}

nt: k*ercotitrit'ts tordt , Sc _quae fequuntur.

tt«

_Quibus

_{Salvator verbis in medium} pro-te- latis, _{complicatum librum minittro}

Sy-tc _{nagog*reddir;}

atquead docendum con-fi- fidenslocum iftum _interprerari aggredi-ido tur.

_{Etnequidadperfe&jifimamexpli#}

ir* tationemdeeiliet>verbaifta inindividuo

in

_adfeapplicat

, tanta fermonis gratia Sc

de

_effacacia,

_{ut in}

ftuporemconje&is

omni-nt> ®us_{praeclarum defe tettimonium} expri-ac* _{naeret, Inhocautem}

ςνβγακιιnondum ere

Ii De S'tmilibut

formatum,ur_loquimur,hocthema,neC

propofitum in medium erat,

(faltemfi-ne crimine _{poni poteft fic non}

_fuiffe)

Je_{[um NaZstrenum ejfe illum ifto loco} pre-jmffum Meßiam. Sed Chriftus Dominus id demum ex iftis _{Prophet* verbis}

de·

duxit_{propoiuitq;: Sc itaiut}

_{cceleitifapi'}

entia _{dignum erat, per iftius loci}

_Pro*

pheticiprofundain expofitionem,

piicationem ad fe ipfum confirmavit.

H*c operainfe, Sc quatenus taliserat, interpretatiofcripturaenonallegatio

fuit.

Equidem in illo ferraone

Chriftumalia

etiam_{fcriptur» loca allegando}

_adduxiffe

non_{nego: fed refpicio illamconcionem} uteam Lucas_{defcripfit, liverat»parcem}

quamdefcripfit, liquidem dubiumnon eit_{partena quoque hic feciffe allegatio*} nes. Defcribit autemillam Lucasline

omni _{allegationis mentioae. Etfi}

_vel

maxime hic extaret _exprefla

allegatio'

num men_{tio, non tarnen h*c opera} in

all^gatione deunebatmec ailegatione

ab«·

folvebatur : fed _{allegatio illi}

lerviebat

operar, qu*pluraetiä quam

allegationel

iiias_{comprehendebat. Illam veroopc*} ram;&iitud_{negotium totum}

_hicEvange*

lilla_{refpicit, Secusvero(e res}

_{habet in}

illa hilioria quse ejusdem bbn cap· **IV·

excat, _{Interduosdifcipulos ia innere}

E*

mann'

MegAtionj. _gj raauntico _{agitabatur quaeftio, aiitpotius}

jam magispro falfo habebatur hocante

propofitumthema Joh.l-4f·

JefumNa-fyrenumejft Meß'tam. pro magis autem veroillud : non_{congruereinMeffiatnea}

qu»accidiffent Chrifto» paupertatem, contemtum, ignoroiniam

captivitatis,ve-lationis , & ante omoia fupplicii _atque

mortis. Ch R. i stus autem fuperve-t. niens, _{allegatis variis ex Mofe öc}

Pro-, phetisomnibus fcripturarum

locis,fer-t. titer evicit _priusillud

verum» pofterius

lia falfum eile. Nihil vero nobis obftac ffe _quod locorum _allegatorum interpreta-rn hone quoque _{hic fun&useft Dominus»} m _{wtexpreffe habet verfus 27. Namquod}

on fupra _{diximus allegatienem fervire}

tra-10- ftationi_{i id hicvice verla de}

interpreta-ne tione_dicendumeft.

Ejusdem capitis

ver-rel fu

_44.feqq.apud

_{difcipulosaliosifideper} 10' _{ällegationem iili do&rina: fidemfacit.}

_ ■<

in _{XVIII. Perro fub hactraöatione}

NΔ T

^

ib' _{comprehenduntur fcripturse ImfugnAtio ^ ρ Ropa¬}

jat & _{Propugnat'wi velin}

genere quarvis,

vel

ghatio

icl

_I

_fpeeialiter

illa, quse contradi&ionis

cri-je- Rieavel_{icripturi* intentat, velintenta- Generalior}

ge- tum diluit, & divius verbi harmoniam

iß _{oftendit. Tra&atio hac eft}

, eui plus

iv» quam _{allegationi ineft.}

Nieairum qui

B· _tefiuationem

aut _{defe«fionem al icujus}